HET DAGBLAD
Duitse tegenaanvallen
bezuiden Warschau
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Turkse tragedie
Duits weermachtsbericht
De Amerikanen, in Nor mandie
lijden zware verliezen
Pisa en Florence
beschoten
Churchill vreest „onzekere
en onverwachte dingen"
.Niets nieuws"
V. 1 verwoestte
17.000 huizen
Het reserveleger zal een
volksleger worden
Een dagorder van
Himmler
fyitraille
Eind Augustus begint de
grote aardappeloogst
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER. 2 Aug. Het opperbevel
der weermacht deelt mede:
Ten zuiden van Caen stortten door
tanks en hevig artillerievuur gesteun
de vijandelijke aanvallen met zware
verliezen ineen. Ook aail weerszijden
van Moyon en in het gebied Percy-
Villedieu weiden alle aanvallen dei-
Amerikanen uiteengeslagen, waarbij
dertig tanks werden stukgeschoten.
Zuidelijk en oostelijk van Avran-
ches zijn hevige gevechten gaande
met opdringende vijandelijke tank-
formaties. 34 tanks werden daar
stukgeschoten.
Des nachts vielen gevechtsvliegtui
gen vijandelijke pantservoorhoeden
en door den vijand bezette plaatsen
met goed gevolg aan.
In het Franse gebied werden 102
terroristen in gevechten vernietigd.
Het vërgcldingsvuur op Londen
duurt voort.
In Italië mislukten werderom alle
doorbraakpogingen van den vijand
ten zuidwesten en ten zuiden van Flo
rence. Vijandelijke artillerie beschoot
gisteren Florence, hoewel dc stad. om
haar cultuurgoederen te sparen, door
het Duitse commando niet militair
gebruikt wordt en geen troepen her
bergt. Ook de historische scheve toren
van Pisa. in welks omgeving zich
generlei militaire installaties bevin
den. werd door vijandelijk artillerie
vuur beschadigd.
Duitse torpedovliegtuigen vielen
▼oor de Noordafrikaanse kust een
vijandelijk convooi aan. Vier vracht
schepen met een gezamenlijke in
houd van 26 000 ton en een torpedo
jager werden vernietigend getroffen.
Bovendien werden zeven andere
koopvaardijschepen met een geza
menlijke inhoud van 49.000 ton door
torpedo's getroffen.
Bij de strijd tegen de communis
tische benden op de Balkan leed de
vijand in Juli buitengewoon zware
verliezen aan doden en gewonden.
Behalve 13.000 doden verloor hij 3800
man aan gevangenen en Overlopers,
alsmede talrijke lichte en zware in-
fanteriewapenen. Meer dan twintig
grote ravitailleringskampen en mu
nitiedepots werden buitgemaakt of
vernietigd.
Op de noordelijke helling der
Karpathen werden de naar dé Bes-
kidenpas opdringende vijandelijke,
strijdkrachten in een tegenaanval
teruggeworpen Verder naar het
noordwesten kwam het in het voor
terrein der Karpathen, in het bijzon
der in het gebied ten westen van
Berlijn geeft geen
commentaar
Turkse besluit hedennacht
van kracht geworden
BERLIJN. 3 Aug. .Naar de zen
der te Ankara meldt, is het besluit
van de Turkse grote nationale ver
gadering tot verbreking der diploma
tieke en economische, betrekkingen
met Duitsland, hedennacht om 24
uur van kracht geworden.
Op de persconferentie van het
Duitse ministerie van buitenlandse
zaken is medegedeeld, dat nog geen
•verklaring kon worden afgelegd over
het besluit der Turkse nationale
vergadering. Dit zal pas geschieden,
als een officieel bericht, alsmede de
tekst met de motivering van de stap,
te Berlijn zijn ontvangen.
De chef van het protocol van het
Duitse parlement van buitenlandse
zaken heeft den Turksen zaakgelas
tigde meegedeeld, dat zijn missie ifi
Duitsland ten einde is en heeft hem
uitgenodigd terstond Duits gebied te
verlaten.
Spanning in Bulgarije
De beslissing van de Turkse rege
ring is in Bulgarije met grote span
ning tegemoet gezien, Men legt in
Sofia bijzonder de nadruk op het
feit. dat minister-president Saradjog-
loe heeft verklaard, dat deze stap
van Turkije niet het begin van een
oorlog betekent. De Bulgaarse regen
ten hebben den minister-president
Bacrianow en den minister van bui
tenlandse zaken Draganow ontvan
gen.
Er gaat op het ogenblik een ge
rucht over een niet-aanvalsverdrag
tussen Turkije, Bulgarije en Sow jet-
Rusland. In Berlijn is verklaard, dat
tot nu toe niets bekend is dat der
gelijke geruchten als gemotiveerd
zou kunnen doen beschouwen.
Finse en Duitse hulde
voor Risto Ryti
HELSINKI. 3 Aue Dc regering
heeft Woensdagmiddag in Corpore
een bezoek gebracht aan den schei
denden president der republiek Risto
Ryti, waarbij minister-president Lin-
komies een toespraak tot hem richt
te, waarop de aftredende president
antwoordde.
Ook in uitlatingen van Duitse zij
de wordt Ryti gehuldigd als patriot
en als staatsman, die kans heeft ge
zien, zijn volk veilig door alle ge
varen heen te loodsen. Wat de ver
dere ontwikkeling in Finland betreft
wenst men te Berlijn zijn oordeel
op te schorten, tot de situatie door
de vorming van een,nieuwe regering
is opgeklaard. Intussen schenkt men
bijzondere aandacht aan de Finse
perscommentaren, die dc noodzake
lijkheid bepleiten van een concen
tratie van krachten.
Generaal Rommel
gewond
BERLIJN. 3 Aug. Generaal
veldmaarschalk Rommel heeft op 17
Juli in Frankrijk tengevolge van een
luchtaanval een ongeluk gehad met
zijn auto. Hij liep daarbij verwondin
gen en een hersenschudding op. Zijn
toestand is bevredigend. Er bestaat
geen levensgevaar.
Het/' Britse Lagerhuis gaat Don
derdag op reces tot 26 September.
Amerikaanse vliegtuigen hebben
bij Carrara eett duidelijk herkenbare
Duitse ambulancepost beschoten. Er
vielen doden en gewonden.
Sambor en bij Reichshof. tot hevige
plaatselijke gevechten.
In de grote bocht van de Weichsel
werden talrijke vijandelijke aanval
len afgeslagen. Tegen een vijandelijk
bruggenhoofd zuidelijk van Warschau
zijn tegenaanvallen gaande.
Slagvlicgtuigen brachten op de
Weichsel 28 met troepen volgeladen
veerboten' der Sowjets tot zinken.
Noordoostelijk van Warschau wier
pen troeoen van het leger en van dc
Waffen-ff gesteund door slagvlieg-
tuigen, de bolsjewisten in de tegen
aanval terug
Tussen het woud van Augustow en
de Memel kwam het tot zware heen
en weer golvende gevechten, in het
verloop waarvan de plaatsen Kal
varia en Wilkowisjken verloren gin
gen.
In Letland werd het zuidelijke
deel van Mitau. waarin verscheidene
dagen hevig gevochten is. ontruimd,
nadat de bruggen vernield waren.
Birsen werd in een tegenaanval her
overd Tussen de Duna en de Finse
Golf mislukten verscheidene plaat
selijke Sowjetaanvallen.
In de maand Juli vernielde de
luchtmacht 1830 Anglo-Amerikaanse
vliegtuigen, waaronder 1236 viermo
torige bommenwerpers. Alleen boven
Duits gebied werden 804 vijandelij
ke vliegtuigen in luchtgevechten en
door luchtdoelgeschut neergeschoten,
Berlijns commandant
onderscheiden
Na de gebeurtenissen
op 20 Juli
BERLIJN. 3 Aue. De Führer
heeft den commandant van het Ber-
lijnse wachtbataljon „Gross Deutsch-
land". majoor Remer. drager van het
eikenloof, bevorderd tot kolonel
wegens zijn vastberaden houding op
20 Juli.
Majoor Revier kreeg van de groep
verraders het valse-bevel de Berlijnse
regeringswijk aj te zetten Hij door
zag deze poging en stelde zich van
het bureau van Rijksminister dr.
Göbbcls aj met den Führer persoon
lijk in verbinding om orders te
vragen. Bij het uit de weg ruimen
van de verraders verwierf hij zich
eveneens grote verdiensten).
Amerikaanse troepen
vechten in China
TOKIO. 2 Aug. Voor het eerst
wordt in een bericht van het front
gezegd dat de Japanse strijdkrachten
voor de poorten van de strategisch
belangrijke stad Hengjang in Hoenan
onlangs tegenover Amerikaanse in-
fanterie-afdelingen stonden.
De aanwezigheid van deze troepen
bewijst hoe bezorgd dc Amerikanen
zijn voob hun luchtbases in Chini,
Generaal Korten's
opvolger aangewezen
BERLIJN, 3 Aug. Als opvolger van
den bij de aanslag op den Führer
om het leven gekomen kol.-generaal
Korten heeft rijksmaarschalk Göring
den It.-gcneraal Werner Kreipe. tot
dusver generaal der vliegeropleiding,
aangesteld tot chef van de generale
staf van het luchtwapen. Lt.generaal
Kreipe heeft in 1923 deelgenomen
aan de mars van de negende Novem
ber. Hij is drager van de Bloedorde.
Luchtaanvallen op
eiland Palau
TOKIO. 3 Aug Tijdens drie
luchtaanvallen op 25, 26 en 27 Juli
op het eiland Palau der Karolinen,
heeft de vijand in totaal 110
vliegtuigen verloren. In het geheel
hebben 750 vijandelijke vliegtuigen
aan deze aanvallen deelgenomen.
In Philadelphia, waar een trans
portstaking is uitgebroken als protest
tegen de plannen om negers door blan
ken op te doen lelden, is het tot
relletjes gekomen. Gewapende negers
vielen de bevolking aan. Er zijn 300
personen gearresteerd.
Ie JAARGANG No. 180
L D DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1944
Uitgave: N.Y. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
STOCKHOLH, 3 Augustus. De
Britse ec»^te minister Churchill,
heeft gisteren voor het Lagerhuis een
uitvoerig overzicht gegeven van de
oorlogstoestand Daarin vermeldde
hij dat tot dusver door het vuur der
Duitse V.l. 4735 doden zijn gevallen
en ruim 14.000 personen zwaar zijn
gewond. Het aantal licht gewonden is
veel groter. Er zijn 17.000 huizen ver
woest en 800 000 beschadigd. Bijna
een millioen mensen hebben steun
gekregen bij de evacuatie .van Lon
den. Churchill sprak opnieuw het
vermoeden uit dat de Duitsers r.og
andere, meer doeltreffender wapens
zullen gaan gebruiken.
Het hoofdbestanddeel van Chur
chill's betoog was dat de geallieerden
op het ogenblik in de lucht, 'ter zee
en onder water de meerderheid heb
ben. De verliezen door het optreden
der vijandelijke duikboten sedert het
begin van 1944 noemde hij, vergele
ken met die van de vorige jaren, zon
der betekenis Hij wees er echter op.
dat te allen tijde de mogelijkheid be
staat. dat het probleem van de duik
bootoorlog weer acuut wordt. Voorts
noemde hij het „té allen tijde moge
lijk". dat de Duitsers een relatief
voordeel met hun luchtwapen kun
nen behalen. Engeland mag derhalve
in zijn inspanningen voor zijn lucht
wapen niet „onbehoorlijk verslap
pen" om zijn krachtenpotentieel in
andere kanalen te leiden.
Wij moeten zo verklaarde Chur
chill, ten aanzien van de mogelijk
heid van onverwachte en onzekere
dingen, die in de toekomst kunnen
opduiken, zeer waakzaam zijn.
Voorts herinnerde hij nogmaals aan
de in Januari 1942 in Washington af
gelegde verklaring, dat. Duitsland moet
worden beschouwd als de voornaamste
vijand en dat slechts een minimum
der noodzakelijke krachten voor de
operaties tegen Japan moest worden
uitgetrokken. In dit verband bracht
Churchill grote hulde aan de Ameri
kaanse Inspanning in Oost-Azië. Wat
de veldtocht in Birma betreft, ver
klaarde hij slechts, dat die in bijzon
derheden moeilijk te volgen is. Indië
is wederom eeti jaar met succes tegen
een invasie verdedigd.
Betrëffende de gevechten in Euro
pa verklaarde Churchill, dat de
keuze der kuststrook, waar zou wor
den geland, reeds gedaan was bij
de besprekingen in Quebec. In Te
heran is Stalin de belofte gegeven,
dat dit invasieplan eind Mei óf be
gin Juni zou worden verwezenlijkt.
Stalin van zijn kant -heeft be|oofd
dan alle Russische legers in dc strijd
te weipen, hetgeen 'inderdaad bij het
algemene offensief in het oosten ge
beurd is.
Reeds sedert meer dan een Jaar zijn
voortdurend Amerikaans oorlogsmate
riaal en troepen naar Engeland ge
transporteerd. „Maar bij bet gehele
grote avontuur waren wij practisch
gelijkwaardig". Het grootste deel der
scheepstonnage voor de invasie Is Jn
de Ver. Stateu gebouwd, aangezien de
Engélse werven reeds overbelast en
tot het uiterste in beslag genomen
waren.-
Ten aanzien van de Sowjet-Unie
verklaarde Churchill er van over
tuigd te zijn. dat het 20-jarige ver
drag van Engeland met de Sfowjet-
Unie een der duurzaamste factoren
zal blijken te zijn bij „het behoud
van de vrede en de orde en bij de
ontwikkeling in Europa".
Wat de PoolsRussische kwestie be
treft noemde Churchill de toestand
(Van onze coirespondente.)
BERLIJN. 3 Aug. Het enige op
vallende aan Churchill's rede. die
met minder dan twee uur heeft ge
duurd. vindt men in Duitse politieke
kringen, dat cr niets nieuws in is ge
zegd. Het is een opsomming van dc
gebeurtenissen der laatste maanden
en een diepe knieval voor Stalin.
De cijfers die Churchill gaf over
de uitwerking van de VI. zijn heel
opmerkelijk. Volgens zijn gegevens is
er op elk31 volkomen vernietigde
huizen êcn dode. Dat is ivel heel won
derbaarlijk. of het moest zijn, dat het
grootste gedeelte van deze huizen
leeg heeft gestaan. Dit is niet zo on-
nvaarschijnïijk. want iedereen, die
dergelijke aantallen hee.it meege
maakt weet. dat het slechts zelden
gelukt Icvcnrl onder een ingestort
huis vandaan te komen.
Engelse koning in Italië
STOCKHOLM, 3 Aug. Uit Rome
wordt gemeld, dat de Engelse koning
achter het front in Italië een parade
heeft afgenomen van de geallieerde
troepen, die nu sinds enige dagen
de stad Florence aanvallen. In En
gelse militaire kringen wordt gezegd,
dat de Engelse koning van plan is,
de geallieerde intocht in Florence
mee te maken.
BERLIJN 2 Aug De Reichs-
fuhrer ff Hcinrich Himmler heeft als
bevelhebber van het reserve-leger de
volgende dagorder uitgevaardigd:
„Op 20 Juli heeft onze Führer en
opperste öorlogslcider Adolf Hitler
mij benoemd tot bevelhebber van
het. reserve-leger enchef van de
legerbewapening. Vandaag, op 1 Aug..
de dag waarop 30 jaar geleden de
strijd om het behoud, om het leven
van ons Duitse volk begon wend ik
mij voor het eerst tot u.
Front en vaderland verwachten te
recht van het reserve-leger de groot
ste verrichtingen Wij zullen noch de
kameraden aan hel front noch het
dierbaarste wat ons volk heeft, kin
deren. vrouwen en ouders, teleurstel
len. Ik- weet. dat het binnenlandse
leger voorbeeldig zal zijn in zijn
trouw en gehoorzaamheid.
Ik beveel, dar in garnizoenen en
staven dag aan dag minstens zolang
opgeleid, dienst gedaan en plicht ver
vuld wordt als de wapen arbeider in
zijn fabriek werkt. Ik verlang.- dat
officier en soldaat en alle leden van
het leger zonder voorbehoud en op
recht afstand doen van elke zelfzuch
tigheid en van de vervlóekte etappe
geest.
Ik verlang, dat elke officier en
elke soldaat, die in het binnenland"
bespaard kan worden, overeenkom
stig zijn wens naar het front gezon
den wordt of. wanneer hij daarvoor
niet geschikt is om redenen van leef
tijd en gezondheid wordt vrijge
geven voor de bewapeningsarbeid.
Van de officieren en ambtenaren
in het bijzonder verwacht ik. dat zij
slechts gebruik maken van het ene
voorrecht, meer plichten te vervullen.
meer dienst te doen en aan het front
nog dapperder en standvastiger dan
de manschappen te zijn.
Nooit wankelend in onze trouw en
in ons geloof, zonder aarzeling in
onze gehoorzaamheid, fatsoenlijk in
onze gezindheid, nooit moede in on
ze vlijt, nauwgezet in de vervulling
van onze plichten hebben wij ons
vdorgenomen. door daad en prestatie
de schande van de 20ste Juli te doen
vergeten en het nationaal-socialis-
tische volksleger van den Führer
en zijn Rijk worden."
De Duitse bladen wijzen in hun
commentaren vooral op de slotwoor
den „nationaal-socialistische volks
leger van den Führer en zijn Rijk".
De „Völkischer Beob achter"
noemt de dagorder 'n mijlpaal in de
geschiedenis van 't Duitse leger. Deze
staat aan de historisch belangrijke
weg, waarlangs zich de groei van het
oude legei, zoals dit nog uit de laat
ste wereldoorlog in onze herinnering
voortleeft -tot nation aal-socialistisch
volksleger van onze dagen heeft vol
trokken. De innerlijke band tussen
partij en weermacht in de zin van
de woorden van den Führer tijdens
het proces te München van 1924 is
thans, twintig jaren nadien werke
lijkheid geworden. Volk en Leger zijn
inderdaad tot een innerlijke eenheid
samengesmolten.
De „Deutsche Allgemeinè
Zeitung" zegt: door de comman
doposten kazernes barakken en exer
citieterreinen van het leger in het
vaderland waait thans een frisse
wind, waarvan vaderland en front
zeer veel nut zullen hebben
De „L o k a 1-A n z e i g e r" wijst
erop, dal de oorlog die dertig laar
geleden door de vijanden werd ont
ketend voortgaat, tot hij met de
Duitse overwinning eindigt.
voor de Polen op het ogenblik hoop
vol.
Voorts maakte Churchill bekend,
dat Turkije op grondslag van het
AngloTurkse bondgenootschap de be
trekkingen met Duitsland heelt ver
broken.
Belangwekkend waren de uitlatin
gen van Churchill ten opzichte van
de verliezen der Engelse luchtvloot.
Zo zcide hij. dat in verhouding tot
het aantal in de strijd geworpen
mannen van het vliegende personeel
de verliezen der luchtvloot die der
andere wecrmachtsdelen verre over
treffen. Ook ae verliezen der Ame
rikaanse luchtmacht zijn buitenge
woon zwaar.
Onbevoegden kwamen de
radio in beslag
nemen
Eigenaar neergeschoten
BAARN 3'Auk. HcdenmorKcn
om half zes verzochten drie onbe-
kend gebleven mannen toegang tot
de woning van den melkboer v. d. V.
in de Schoolstraat te Baarn. Zij
gaven zich uit. voor beambten van de
Sicherheitspolizei en kwamen dc
radio in beslag nemen. Aanvanke
lijk slaagden zij in hun opzet, doch
toen zij, behalve de radio, ook enige
kledingstukken, boter, vet en twee
fietsen wilden meenemen. kreeg
v d. V. argwaan en stelde zich te
weer.
Twee van de indringers verdwe
nen in een auto. dofch de derde kon
zich niet zo snel uit de voeten ma
ken en werd door v. ri. V. gegrepen.
De auto stopte enige meters verdel
en oen van de daders los'.e revolver
schoten op v. d. V.. die zo ernstig
gewond werd. dat hij niet meer in
slaat was zijn tegenstander vast te
houden. Deze wist met de twee
anderen in de auto te ontvluchten.
Door benzinegebrek kon de auto
echter aan de rand van de gemeente
Baarn niet verder; de inzittenden
zijn met medeneming van een fiets
in de polder gevlucht. In de auto,
welke van valse nummerborden
voorzien was, werden de gestolen
voorwerpen en het geld gevondeD.
De heer v. d. V. is zwaar gewond
naar het ziekenhuis te Baarn ver
voerd.
Uitvoering van de
Ziektenet
AMSTERDAM. 2 Aug. Van de
zijde der Federatie van Bedrijfs
verenigingen en dc vereniging van
Raden van Arbeid wordt verzocht het
volgende bekend te maken:
Teneinde te voorkomen, dat zie
kengeld wordt uitbetaald aan per
sonen. die daarop geen recht hebben,
is het nodig gebleken de controle
voorschriften te verscherpen. In
hoofdzaak komt de wijziging hierop
neer, dat. de arbeider, nadat hij zich
heeft, ziek gemeld, onder alle om
standigheden thuis moet blijven, tot
dat de eerste controle heeft plaats
gehad. Dit geldt ook voor degene,
die. tengevolge van ziekte, geen ge
hoor kan geven aan een oproep om
op het spreekuur van den controle
rend geneesheer te verschijnen/ Ook
in dit geval dient men thuis te blij
ven, totdat er controlebezoek komt.
Uitreiking nieuwe bonkaarten
DEN HAAG. 2 Aug. De plaat
selijke distributiediensten reiken van
7 Aug. tot en met. 2 Sept. a.s. tegen
overlegging van de tweede distribu
tiestamkaart met daarbij behorend
inlegvel de volgende bonkaarten uit
Aan houders van een inlegvel GA
401. een bonkaart KA 410, aan hou
ders van een inlegvel GB 401, een
bonkaart KB 410, aan houders van
een inlegvel GC 401, een nonkaart
KC 410. aan houders van een inleg
vel GD 401, een bonkaart KD 410 en
aanhouders van een inlegvel GE 401,
een bonkaart KE 410.
Generatorbonnen voor turfcokes
DEN HAAG. 2 Aug. Van 1 Aug
1944 af tot nader order reiken de
distributiediensten aan houders van
door de Rijksverkeersinspectie uitge
geven machtigingen, nieuwe gencra-
torturfcokesbonnen uit, die paars
gekleurd zijn en voorzien van drie
strookjes, waarop de afmeting ver
meld staat, n.l. 1/5. 5/20 of 20/40.
Deze bonnen geven elk recht op 10
k.g, turfcokes van de op de strookjes
aangegeven afmeting, voorzover deze
strookjes niet zijn doorgestreept met
inkt of anilinepotlootj/'.Op deze boe
nen kan men bij de daartoe aange
stelde wederverkopers van de vier
grote benzinemaalschappijen de
turfcokes betrekken. De oude groen-
gekleurde- generatorturfcokesbonnen
zijn van 1 Aug. 1944 af ongeldig.
Generator-anthraciet en -turf
DEN HAAG. 2 Aug. Van 1 tot
en met 31 Augustus 1944 geeft elk
der bonnen „generator-anthraciet
twee-eh-dertigste periode" recht op
het" kopen van 1 hectoliter (max. 75
k.g.) anthracietnootjes 4 of 5. Gedu
rende hetzelfde tijdvak geeft elk der
bonnen „genera tor turf twee-en-dcr-
tigste periode" recht op het kopen
van 50 stuks baggerturf.
Ik zit in een zandgroeve ergens in
Limburg en bestudeer de zand
lagen. kiezellagen, leemlagcn, steen
lagen, tel van het heden (waar op de
rand het koren rijpt) terug tot twee
honderdduizend jaar geleden (vier
meter er onder) en peuter uit dat
tijdvak, dat daar onder mijn directe
handbereik ligt. heel voorzichtig een
paar inktvissen los. -
Een inktvis heeft voor mij altijd
iets bijzonder aantrekkelijks gehad.
Ik beschouwde hem ongeveer als ten
collega. Hebben ze ook niet iets te
maken metminkt? (Gelukkig niet met
papier!)
Men zou een inktvis tot symbool
van de journalistiek kunnen maken.
Of is het beest daarvoor een te wèèk
dier? De overeenkomst ïs anders tref
fend. Als hij in gevaar zit spuit hij
een stortvloed van inkt en daarin
verdwijnt hij. althans maakt hij zich
onzichtbaar. En toch vormt de inkt
vis. volgens kenners, een smakelijk
hapje.
Ik moet u zeggen, dat al ben ik
uiteraard dol op inkt, ik eindelijk ook
de bijbehorende vis wel eens zou
willen eten. Zóu men niet e9ns spe
ciaal voor journalisten een rantsoen
inktvis verkrijgbaar kunnen stellen
op een reserve-bon?
Bij wijze van vooral smaak peuter
ik nu voorzichtig
wat inktvissen uit
dc bodem van
•Zuid-Limburg en
ik droom mij te
rug in dc geluk
kiger tijden toen
men in Zuid-Limburg heel wat ge
makkelijker dan tegenwoordig aan
een bonloos menu met vis kon
komen, eenvoudig omdat het daar
toen allemaal zee ivas.
De prac-historische inktvissen, die
ik uit de mergel haal zijn helaas niet
meer eetbaar. Zij zijn versteend. En
zij zien cr uit dat ts merkwaardig
precies als mitrailleurkogels.
Het is alsof hier in de Zuidlim
burgse zee destijds een enorme veld
slag heeft gewoed en millioenenlegers
milliarden spitse, scherpe kogels op
elkaar hebben afgevuurd. Toen
sneeuwde de zee dicht met zand en
slib. nog tijdens het gevecht en zo
lijkt nu zo'n rot staand wel een
momentopname van een prac-histori
sche Atlantikwall... juist op het
ogenblik dat milliarden mitrailleurs
hun spitse kogels deden fluiten ver
starde hier net leven, verstarde hier
dc strijd om het bestaan. Toen en nu
al even toreed. TIJL.
Een goed jaar voor de
Icorfbalbond
AMSTERDAM. 1 Aug. Trot.4 de
moeilijke omstandigheden waaronder
de sport bedreven moet worden, blijft
de Korfbalbond groeien. Dat, toont
het jaaroverzicht, dat de N.K.B. over
1943'44 heeft opgemaakt. Niettegen
staande de gebruikelijke propaganda-
actie achterwege moest blijven, velen
door vertrek tijdelijk vpor de organi
satie verloren gingen 'eh enkele Af
delingen door de'inundatie niet meer
actief konden zijn. steeg het ledental
van 21872 tot 21976. Vooral de Jeugd
afdelingen der clubs mochten zich in
een flinke groei verheugen.
Het bestuur werd gevormd door de
heren S. A. Wilson, voorzitter; J. van
Drlel. vice-voorzltter; ravr. M. Stempels,
de heren C. Boekei, J. Haminink, W.
Chr. Schaap en K Roggen, leden. Een
groot deel van zijn activiteit moest
beperkt blijven tot het instandhouden
der organisatie. Verder werd een reor
ganisatie-rapport van zijn lid Van
Drlel behandeld, dat een reorganisa
tie van de boud beoogt, waardoor het
mogelijk zal zijn de te verwachten
grote uitbreiding van de korfbalbewe
ging niet alleen op te vangen, maar
ook in goede banen te leiden.ïu dat
verband werd de technische commissie
opdracht gegeven ae uitgave var. een
handboek voor korfbal voor te berei
den. Het bestuur werd bijgestaan door
33 permanente commissies. De protest
commissie kreeg 6 protesten toegezon
den. waarvan er vier werden toege
wezen. De noordelijke en zuidelijke
strafcommLssie behoefden nle% op te
treden, de N. en Zuldhollandse en Oos.-
telijke behandelden resp. 12. 4 en 9
gevallen, meest van niet ernstige aard.
Uit de verslagen der scheldsrechters-
commJssies blijkt, dat de schelds-
rechterskwestle nog niet overal opge
lost ls. Het euvel van wegblijven van
arbiters is nog steeds niet ondervan
gen. Blijkens het overzicht van de
commissie voor schoolkorfbal werden
door het gehele land school-korfbal-
wedstrijden georganiseerd, waaraan
meer dan 800 scholierentwaalftallen
deelnamen Dit jaar werd een medi
sche commissie geïnstalleerd, die voor
stelt de medische keuring voor alle
leden verplicht te stellen.
Ook financieel ging het de korfbal-
organisatie naar wens. Zonder dat eni
gerlei subsidie werd genoten werd het
boekjaar besloten met een batig saldo
van ruim 3759, waardoor het vermo
gen aangroeide tot ruim 19.983.
FRANS MO. A. Geslaagd de
dames; L. S. J. Gomperts. Amsterdam;
W. C. J. Das. Amsterdam; de heren:
J M. T. H. Jockin. Eindhoven: A. W.
Haenen. Amsterdam en K. J. Bakema,
Amsterdam.
De angst is een slechte raadge
ver. Niet alleen in het leven
van eiken mens afzonderlijk,
maar ook in het bestaan der col
lectiviteiten die men volken
noemt. „Blind van angst" is de
karakteristiek van het nuchtere
spraakgebruik. Hoe zou een blinde
de ontwikkeling der dingen zuiver
kunnen waarnemen? Hoe zouden
zijn wilde speculaties zich naar de
lijnen van wezenlijke beginse
len. of zelfs van zijn naakte
lijfsbehoud kunnen richten?
Deze elementaire waarheid
heeft het Britse imperium in de
afgelopen jaren reeds te gronde
géricht, 'onafhankelijk van het
einde, dat deze oorlog zou kun
nen vinden. „Blind van angst"
voor jonge krachten, die de reac-
tionnaire elementen in Londen
als bedreiging van het Engelse
werëldrijk zagen, begaf Engeland
zich in een oorlog die (onmach
tig als het in werkelijkheid zelf
was) zijn wereldrijk reeds vóór de
eindstreep aan de eigen bondge
noten, aan de Verenigde Staten
en aan de Sowjet-Unie. moest
overleveren. Elke nieuwe stap.
militair of politiek, bevestigt het
Britse noodlot. De Polen, waar
voor Chamberlain eenmaal de
strijd begon, drijft Churchill, tot
nadeel van de Britse invloed, in
de armen van Stalin. Met Turkije
ging het in wezen niet anders.
Andermaal dringt zich vóór
alles de vraag op: 'is dit dan
werkelijk een bewijs van de
„superieurê Anglo-Amerikaanse
kracht", waarin de radiozender
van Londen de wereld wil doen
geloven? Zou de Britse regering
werkelijk hebben medegewerkt
aan het ontsluiten van de Darda-
nellen die het met bloed en goud
immer gegrendeld hield, zou ze
een overmachtigen concurrent
voor goed in het bekken van de
Middellandse Zee en het Nabije
Oosten halen, wanneer zij aan het
invasiefront een gemakkelijk ge
wonnen spel had? Natuurlijk niet.
Het is de angst voor de ongewis
heid in het westen, voor door den
Führer aangekondigde nieuwe
wapens, voor de beperktheid van
eigen middelen, die Engeland
nieuwe accenten deed zoeken In
het oosten, zelfs als het daarvoor
zwaar zou moeten betalen.
Evenzeer werd de Turkse-be
slissing door angst gedicteerd.
Ook Saradjogloe heeft het af
breken der diplomatieke en eco-
nomisché betrekkingen met
Duitsland geen ogenblik gemoti
veerd uit enig onrecht of enig
nadeel, dat Duitsland de Tur
ken zou hebben berokkend. Het
was niet het Turkse eigenbelang
dat sprak. Het was de zware druk
van Moscou. WasHfhgton en Lon
den, gecombineerd met (naar
het woord van Berlijn:) de on
juiste beoordeling van de huidige
situatie aan de fronten. Het was,
in nuchtere termen, de veronder
stelling, dat Duitsland deze oor
log verliezen zal en dat de Tur
ken zich voor dat geval op de
politiek der geallieerden hebben
te richten. Dit angstvizioen deed
Saradjogloe tenslotte doordrij
ven. wat de onlangs afgetreden
Turkse minister Menemendjogloe
niet voor zijn verantwoording
durfde nemen en wat ook strij
dig is met de geheiligde erfenis
van Kemal Ataturk: het primair
maken van niet-Turkse belangen
in de Turkse politiek.
Dat hier andermaal de blinde
angst een slechte raadgever was,
laat zich niet beter bewijzen dan
door de berekening van wat er
na Turkije's tragische besluit ge-^
beuren kan, zelfs wanneer Sa-
radjogloe's beoordeling van de
krijgskansen met de werkelijkheid
stroken zou. In die gebeurtenis
sen is het verwikkelen van Tur
kije in de zware en bloedige eind
strijd voor de Turken wel het
meest-nabije, maar nog niet eens
het grootste gevaar. Natuurlijk
wensen Moscou. wensen Wash
ington en Londen het afbreken
der diplomatieke betrekkingen
niet als theoretische ondersteu
ning van hun ideële leuzen. Wat
de geallieerde mogendheden wen
sen is beschikking over de door
vaart tussen Middellandse en
Zwarte Zee. beschikking over
Turkse havens en Turkse vlieg
velden, dooTtocht voor de eigen
legers en steun van de Turkse
weermacht.
Maar boven de bloedige risico's
uit rijst het beeld van wat Tur
kije na afloop van zijn offers in
het gunstigste geval verwachten
kan. In het aangrenzende Iran
en Irak is nü reeds het Ameri
kaanse kapitaal bezig zich de
oliegebieden te verzekeren, die
het vloeibare goud definitief tot
een Amerikaans monopolie-arti
kel moeten maken. Amerikaanse
troepen staan in Syrië. In de
oostelijke randgebieden van het
Middellandse Zee-bekken strijdt
Engeland zijn wanhopige strijd
voor het behoud van de laatste
resten van zijn imperiale beteke
nis. Door de Zwarte Zee en over
de Kaukasus dringt de Sowjet-
russische kolos naar het zuiden
op, om de plaats in de Balkan
en Italië, in Noord-Afrika en in
Mesopotamië te bevestigen, die
het in de afgelopen oorlogs
maanden systematisch voorbe
reidde. Turkije is het trefpunt
van deze drie krachten, die zich
nü reeds opmaken, na een even
tueel gewonnen oorlog onderling
om de buit te vechten. Turkije
werd door zijn jongste angst-be
slissing een land als Iran en Af
ghanistan in het verleden, waar
in de uitgevers van atlassen zon
der blozen een „belangengrens"
van vreemde mogendheden trek
ken. Het werd een land. dat zich
als onderhorige beschikbaar stelt
om het tournooiveld van zijn soe
vereinen te zijn.
Elke ündere houding dan de
thans door Ankara genomen be
slissing oplegt, zou minder nood
lottig voor de Turkse onafhanke
lijkheid zijn geweest dan deze.
Daarmee is de tragiek van An-
kara's beslissing volledig gete
kend. Daarmee is tegelijk aange
duid. welk een twijfelachtige
waarde zelfs de kans-berekening
van verantwoordelijke staatslie
den hebben kan. Wie zich in het
éne zó noodlottig vergist, maakt
slechte aanspraken ln het andere
de waarheid te hebben gevonden.
Tijdelijke tekort zal
dan opgeheven zijn
DEN HAAG, 3 Aug. Sedert
1 Juli zijn de oude aardappelen op
en is Nederland voor de aardappel
voorziening geheel naugewezen op
wat er dagelijks wordt gerooid. Dit
blijft zo tot einde Augustus, aldus
deelt het Rijksbureau voor de voed
selvoorziening in oorlogstijd mede.
Dan begint dc grote aardappeloogst
en is het mogelijk in de consumptie-
gebieden weer voorraad te vormen.
Normaal hadden wij in Nederland
zoveel vroege aardappelen, dat er
nog een behoorlijk deel geëxporteerd
moest, worden. Onze eigen behoefte
aan vroege aardappelen is nu echter
veel groter dan normaal. In 1940
werden er verbouwd 8.400 ha vroege
aardappelen, in 1944 bijna 14.000 ha
(in 1943 ruim 14.000 ha). Consump
tieaardappelen worden er niet meer
geëxporteerd, wel wordt de Duitse
weermacht met onze aardappelen
voorzien, maar deze hoeveelheid is
bij lange na niet zo groot als de
vroegere export.
Evenals vroeger wordt een deel
van de aardappelen als goedgekeurd
pootgoed gereserveerd. Ei' zijn dus
In het verleden
ligt het heden.
In 't nu wat worden zal.
BILDERDIJK.
Piet er Pielerz. Heijn,
1578—20.6.1629 Vice-adm.
der West-I nd. Comp. 1623,
Adm, 1626, Zilvervloot
1628. It.-adm. van Hol
land 1629. Gesneuveld
tegen Duinkerken. Graf
monument in Oude Kerk
te Delft. Foto's O/H)
Ook thans weer strijden
Nederlanders voor Euro
pa's vrijheid ter zee, in
trouwe verbondenheid met
hun Duitse kameraden.
Goed voorgaan, doet goed volgen!
Zet ook gij derhalve, in voor de toekomst van CJw volk
en meldt u als vrljwilligér bij de Kriegsmarine. Aanmelding
staat open voor lederen Nederlander van 1745 jaar en kan
geschieden bij de Marineannahmestelle West Zweigstelle
Niederlande te Utrecht, alle Hafen- und Ortskommandan-
turen en bij de Nebenstelle der Waffen-//. alwaar tevens alle
gewenste inlichtingen worden verstrekt.
vrij wat meer vroege aardappelen
voor de Nederlandse consumptie be
schikbaar dan normaal, maar dc be
hoefte is nog veel meer gestegen.
Daarbij komt, dat de vroege aard
appeloogst dit jaar laat is en sterk
heeft geleden door een zeer zware
nachtvorst in begin Mei.
Als de echte vroege aardappelen
gerooid zijn volgen de zgn. middel-
vroege. Deze middelvroege zijn dit
jaar ook laat. maar daarenboven is
in het hoofdproductiegebied van de
ze aardapplen door inundaties, zoals
reeds is medegedeeld, de productie
lager dan normaal. Wel heeft de
verbouw, zowel van vroege als mid
delvroege aardappelen, zich weer
over het gehele land verspreid, maar
dit is niet voldoende om het tijde
lijke tekort geheel aan te vullen.
Hierbij komt, dat er in het land
bouwbedrijf gebrek aan arbeids
krachten is en in deze tijd de oö§st-
werkzaamheden moeten worden ver
richt, terwijl ook toet koolzaad voor
het volgende jaar binnenkort ge
zaaid moet worden.
Om het rooien zoveel mogelijk te
bevorderen, is voor deze week de
producentenprijs der aardappelen,
die in deze tijd van het jaar anders
regelmatig naar beneden gaat, niet
verlaagd. De producenten moeten
evenwel bedenken, dat er meer rede
nen zijn om snel te rooien dan alleen
een hogere prijs. Het Nederlandse
volk kan zich zonder aardappelen
niet voeden en de periode, waarin
het rantsoen slechts 2 k.g. kan be
dragen. moet zo kort mogelijk zijn.
Om dat te bereiken vraagt het Rijks
bureau voor de voedselvoorziening in
oorlogstijd van den producent in
spanning van al zijn krachten.
Bonnen voor motorbrandstof
DEN HAAG. 2 Aug. Van 1 tot
en met 31 Augustus 1944 geeft elk
der met 50ste periode gemerkte bon
nen voor motorbrandstof, zowel de
a- als b-bonnen recht op het kopen
van de op de bonnen vermelde hoe
veelheid motorbrandstof.
Mededeling van het N.S.K.K.
DEN HAAG. 3 Aug. Het N.S.K.K.
gruppc Luftwaffe. Abrcchnungsstelle
Den Haag. Lange Vijverberg 12, deelt
mede dat allen, die voor een extra
roewijzing kolen voor de winter 1944—
45 ln aanmerking komen, zich met
de witte ..Berechtlgungsschcin" van de
extra levensmiddelentoewijzing tot de
1 betreffende Ortsgruppe der N.S.D.A.P.
moeten wenden.
Verder wordt nogmaals bekend ge
maakt. dat correspondentie over loon-
afrckcnlng aan bovengenoemde Ab-,
rcchnungsstelle van het N S.K.K ver-
onden moet worden.
HOOGDUITS M.O. a. Amsterdam
Geslaagd voor schoolacte mej. Th. E.
Scheltema, Amsterdam; voor de huls
akte mej Ai. J Smits. Amsterdam.
De verduistering beginI heden om
£1.29 cn eindigt om 6 02.
Maan onder 4.22, op 21.02.
4 Aug. V.M., 11 Aug. L.K., 18 Aug.
N.M., 26 Aug. E.K.