HET DAGBLAD Spoedig einde van het defensief Verbitterde gevechten van Caen tot Cotentin Ernstige consequenties yoor Turkije VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Berlijn verwacht: Opmerkelijke verklaring van Guderian over het Oosten De laatste fase Hevige gevechten om Avranches Duits weermachtsbericht Doorbraakpogingen in de richting van Warschau afgeslagen Mitau en Birsen aangevallen Hele takken van dienst moeten zo nodig worden stilgelegd Dr. Göbbels legt zijn plannen uit Liefhebberij-toneel viert hoogtij Von Papen bij Vijfduizend kinderen van een prettige vacantie beroofd! Saradjogloe Vreemde beslissing van hef departement (Speciale correspondentie.) BERLIJN. 1 Aug. In Duitse mili taire kringen wordt de ontwikkeling van de militaire situatie aan het oos telijke front met opmerkelijke gela tenheid beoordeeld. Er wordt op ge wezen, dat de Sow jets ook in tde ge vechten der afgelopen weken nergens erin geslaagd zijn, het Duitse verdedi gingsfront te doorbreken of te ver brokkelen. Van het voorterrein der Karpaten tot aan de Finse Golf strekt zich een aaneengesloten -front uit, waarvan de strijdgeest en het moreel ongeschokt zijn. De Duitse legeraanvoerders hebben de leiding over hun troepen overal en altijd in handen weten te houden. Nogmaals wordt onderstreept, dat de Duitse strategie momenteel gericht is op het behalen van tijdwinst, waar voor in ruil grondgebied wordt afge staan. De Duitse terugtocht heeft niet slechts plaats onder de druk van den aanvallei, maar wordt evenzeer voor geschreven door de strategische plan nen der Duitsers, die door een krach tige concentratie van hun strijd krachten de middelen hopen te krij gen, om weer tot offensieve operaties over te gaan. In Duitse militaire kringen karak teriseert men de huidige militaire situatie dan ook aldus, dat met de tegenwoordige strategische terugtocht der Duitse troepen de laatste phase van de defensieve oorlogsvoering in het oosten aan de gang is. Men wijst in dit verband op verkla ringen van den nieuwen chef van de Duitse generale staf, Generaloberst Guderian, wiens uiteenzettingen te Berlijn sterk de aandacht getrokken hebben. ,,W© spelen hef klaar" Guderian heeft een medewerker van het D.N.B. een kort onderhoud toegestaan. Deze medewerker trof den Gene raloberst op een wandeling in zijn kwartier en overhandigde hem de laatste vijandelijke berichten over de toestand aan het oostelijke front, vooral de dramatische Britse berichten, en verzocht hem hierover zijn oordeel te geven. Generaloberst Guderian keek de berichten door en merkte daarna met een ironische glimlach op: „Wat moet ik u daarvan zeggen? U weet even goed als ik, dat de vij and met het publiceren van derge lijke berichten, die lijnrecht in strijd zijn met de feiten, zeer bepaalde, concrete politieke doeleinden na jaagt. Ik ben soldaat" „Hoe beoordeelt u echter de toe stand aan het oostelijke front?" „Natuurlijk bezorgt ons het mime- rieke overwicht der Sowjèts werk. Maar wij zullen he^ klaarspelen. Onze troepen leveren verbazende prestaties. Hun verdedigings- en aan- valsgeest zijn* voorbeeldig. De aan- valsgeest kan weliswaar' voorlopig slechts op bepaalde punten van het front naar voren komen, maar hij zal daar in zeer korte tijd de bevolen toestand scheppen." Er kan dus klaarblijkelijk geen sprake van zijn, dat de beslissing in de oorlog tussen Duitsland en de Sow jet-Unie gevallen is^ zoals de Engelsen beweren?" „Van deze Britse bewering zullen wij goede nota nemen. Niets is gun stiger voor een oorlogvoerende dan dat de vijand zichzelf bedriegt. Ze ker is. dat de Sowjets voornemens zijn ons onder de voet te lopen. Even zeker is het. dat hun aanval len te meer het stempel van het avontuur dragen, naarmate zij het .gebied van Duitsland en zijn bond- Eenoten naderen. Het overzicht, dat c heb over de toestand en over onze verdere maatregelen, geeft mij Stalin nodigde Londense Polen uit STOCKHOLM. 31 Juli. De premier van de Poolse schijnregering in Londen, Mlkolaczyk, die dadelijk na de stichting van een Pools rege ringscomité op Sowjet-Russische bodem naar Moscou vertrok, blijkt thans formeel te zijn uitgenodigd door Stalin. HIJ reist over Teheran, waar een Sow jet-Russisch vliegtuig op hem wacht. Onderweg heeft Mikolaczyk ln Cairo besprekingen gevoerd met een speciale delegatie van een onder grondse beweging in Polen. Leider daarvan is Tomas Arciszewski. een hoogbejaarde leider van de Poolse socialistische partij en van Poolsê vakverenigingen. Deze delegatie zou pas enkele dagen geleden Polen heb ben verlaten. Er zijn aanwijzingen dat de Lon dense Polen bereid zouden zijn tege moet te komen aan de Sowjet- Russische eisen en grenswijzigingen zouden willen aanvaarden Ook zou den ze veel meer dan vroeger geneigd zijn de bolsjewistisch gezinde elemen ten in een regeringscoalitie op te hemen. In Noord-Zweden ls. na een korte hittegolf, ln Juli reeds de eerste sneeuw gevallen. In deskundige Britse kringen is men van mening, dat Voor-Indlë een tweede hongersnood tegemoet gaat. nog ernstiger dan die van verleden ^atl' De Engelsen zLJn er stelselmatig op uit Sicilië door hgt verlenen yan een schijn-autonomie los te maken van Italië. Bonomi wil zich hier tegen verzetten. In Normandlë zijn tien Franse vluchtelingen gedood doordat vijande- lijke vliegtuigen een Rode Kruls-auto beschoten. De Engelse admiraal Sir Bruce A. Fraser is benoemd tot opperbevelheb ber van de Britse oostelijke vloot. Maandagmiddag hebben Ameri kaanse bommenwerpers opnieuw de Zwitserse neutraliteit geschonden. Op een Londense veemarkt is Vrijdag een V. 1 onploft. Alle zaken- panden en een druk bezocht restau rant ln de omgeving 6tortten in. Er vielen vele doden. Steeds weer worden terreuraan- vallen op Italiaanse steden onderno men. FerraxA en Modena liepen zware schade op. In het Franse plaatsje Ne vara zijn minstens 200 doden gevallen door een bombardement. de zekerheid dat de huidige Sowjet- stormloop niet alleen gebroken zal worden, maar ook, dat de bolsjewis tische indringers uit alle gebieden, die zij thans zo bruut verwoesten, verdreven zullen worden." De nieuwe plannen Hiermede wordt aldus meent men in Berlijn van toonaangeven de Duitse zijde voor de tweede maal binnen zeer korte tijd gezinspeeld op de omvangrijke Duise tegenmaatre gelen, die verband houden zowel met het operatieve afweerplan aan het front als met de inspanningen der arbeiders in het. vaderland. Indien Generaloberst Guderian de Sowjet russlsche vorderingen avontuurlijker noemt, naarmate de tegenstander het gebied van het Duitse Rijk en zijn bondgenoten nadert, dan doet deze formulering vermoeden, dat de diepe terreinwinsten, die de Sowjets tussen de sterke noordelijke en zuidelijke vleugels van het Duitse afweerfront hebben kunnen boeken, naar Duitse opvatting twijfelachtige voordelen betekenen. In elk geval heeft de verklaring van Guderian het bewijs geleverd, dat de Duitse' leiding in het over wicht der Sowjets en in de voltrok ken territoriale wijzigingen volstrekt niet wenst te berdsten, doch integen deel plannen uitwerkt, om een alge hele wijziging in de huidige situatie te bewerken. Het verdere verloop van de strijd in het oosten, evenals het antwoord op de vraag, waar en wan neer de Duitse tegenmaatregelen aan ■de dag zullen treden, zal men intus sen aan de toekomst moeten 'over laten. Eerst de feiten zelf zullen op deze punten opheldering brengen. BERLIJN, 1 Aug. Ook Maandag werd de grote AngloAmerikaanse aanval op het Duitse verdedigings front rin het gebied tussen Caumont en de westkust van Nol-mandie met onverminderde hevigheid voortgezet. Het zwaartepunt lag daarbij op de westelijke vleugel, waar om Avran ches hevige gevechten worden ge voerd. In de naar het oosten aansluitende gevechtssectoren konden de Duitse divisies bij afweer en tegenaanval goede resultaten behalen. Ten zuiden van Caumont werden krachtige Brit se doorbraakpogingen verijdeld en in tegenaanval enkele plaatsjes her overd. Aankoop kantoormeubelen DEN HAAG. 31 Juli. Blijkens een publicatie in de Staatscourant van 28 Juli '44 moeten, in afwijking van het eerder bekend gemaakte. Nederlandse particuliere kopers, mits niet behorende tot de categorie slachtoffers, van oorlogsgeweld aan vragen om vergunningen tot het kopen van kantoormeubels indienen bij het Rijksbureau voor glas, kera miek en houtproducten te Den Haag op bij dit rijksbureau verkrijgbaar gestelde formulieren. Vergunningen tot het kopen van kantoormeubelen moeten dus door bedoelde gebruikers niet bij de gemeentelijke distribu- tiedientsen worden aangevraagd. Electrofechnische installatiebuis DEN HAAG, 31 JulL Volgens een in de Staatscourant van 28 Juli '44 opgenomen beschikking is met in gang van 29 Juli '44 de vervaardiging van electrotechnisch Installatiebuis. bekend als schuifbuis. in iedere uit voering verboden. DEN HAAG, 31 Juli. In het Verordeningenblad is een beschik king opgenomen van den Secretaris generaal van het departement van handel nijverheid en scheepvaart ingevolge de distributiewet 1939. waarbij niet-metalen vervangings middelen voor tandrubber worden aangewezen als öistributiegoederen in de zin van art 4 der distributie- wet 1939. De voor de uitvoering no dige voorschriften worden in de Staatscourant bekendgemaakt Ie JAARGANG No. 178 LD DINSDAG I AUGUSTUS 1944 Verbitterde strijd van Duitse grenadiers in het Westen: Infanterie trekt door een stad die zware sporen van de strijd draagt. (PK. foto Siedel/Orb.-H.) HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER, 31 Juli. Het opperbevel der weel-macht deelt mede: De vijand breidde ln Normandië zijn met groot gebruik van materiaal gevoerde grote aanval gisteren uit tot het gehele front van ten zuidwesten van Caen tot aan de westkust van het schiereiland Cotentin. De gevech ten worden aan beide kanten met steeds toenemende verbittering voerd. Ten zuiden van Hottot werden alle vijandelijke aanvallen uiteengesla gen Aan weerszijden van Caumont kon de .vijand een vrij diepe pene tratie in ons front bewerken. Eigen tegenaanvallen zijn daar gaande. Noordwestelijk en westelijk van Torigni-sur-Vire mislukten hevige doorbraakpogingen der Amerikanen. Met buitengewone felheid woedden de gevechten zuidelijk van Sourdeval en Cerences. Pantserformaties zijn overgegaan tot de aanval op den ver binnengedrongen vijand. Uit het ge- oied ten .noorden van Sourdeval baande zich em pantsergevechtsgroep der Waffen-//. die tijdelijk, van haar verbindingen was afgesneden, een weg naar het gros onzer strijdkrach ten Des nachts vielen formaties ge vechtsvliegtuigen scheepsconcentra- ties voor de mond van Orne en Seine aan. De vijand verloor elf vlieg tuigen. In het Franse gebied werden 97 terroristen in gevechten vernietigd. Duitse torpedomotorboten vielen-in de afgelopen nacht een vijandelijk convooi onder de Engelse kust ten oosten van Eastbourne aan en plaat sten torpedotreffers op drie grote schepen. Londen ligt vrijwel ononderbroken onder zwaar vergeldingsvuur. In Italië heeft de vijand zijn grote aanval op Florence tengevolge van de geleden verliezen gisteren niet voortgezet. Hij deed alleen hevige plaatselijke aanvallen zuidelijk en zuidoostelijk van de stad. die met zware verliezen ineenstortten. In het oosten duurt de strijd tus sen de Karpathen en de Finse golf met de uiterste felheid voort. In het voorterrein der Karpathen BERLIJN, 1 Aug. Onder voor zitterschap van den chef der Rijks kanselarij, Reichsminister dr. Lam- mers, is te Berlijn een bespreking gevoerd door de Rijksministers de leiders der hoogste Rijksautoriteiten, de chefs van het burgerbestuur in de bezette gebieden en de staatssecreta rissen der Rijksministeries. In het middelpunt van deze besprekingen stonden uiteenzettingen vair den Rijksgevolmachtigde voor het totale gebruik van arbeidskrachten voor de oorlog. Rijksminister Dr. Göbbels. In zijn inleiding wees Rijksminis ter dr. Lammers op de eerste maat regelen, in het voorjaar van 1943 om te komen tot totalisering van het gebruik der nationale arbeids krachten voor de oorlog. Reeds toen zijn millioenen Duitsers ter aanvul ling gemobiliseerd voor weermacht en bewapening. Door de nieuwe vol machten, die de Führer met zijn decreet van 25 Juli 1944 verleend heeft aan den Rijksgevolmachtigde voor het totale gebruik van oorlogs krachten voor de oorlog is thans een instrument in het leven geroepen, dat de volslagen concentratie der krachten en een totaal gebruik der reserves van het Duitse oorlogspo tentieel waarborgt. In uiteenzettingen, die meer dan een uur duurden, gaf Rijksminister dr. Göbbels een overzicht over de beginselen en methodes, die hij voor neméns is toe te passen. Zonder voorbehoud moet er een begin mee gemaakt worden het gehele staats apparaat uitfluitend op de oorlogs- noodzaak in te stellen. Werkzaam heden die niet rechtstreeks met de oorlogsbehoeften in verband staan, moeten stopgezet worden. Ook met de stopzetting van hele arbeidsge bieden van de openbare dienst moet rekening gehouden worden, aange zien vooral door zulkediep ingrij pende maatregelen grote krachtre serves worden vrijgemaakt. Rijksminister Göbbels legde op nieuw de nadruk op het beginsel, dat alle offers en lasten die het Duitse volk daarbij zullen treffen., gelijk matig en zonder onderscheid moeten worden verdeeld over alle lagen der natie Aan het slot van zijn uiteenzet tingen deed hij een bijzonder beroep tot alle chefs der hoogste rijksin stanties om met eigen initiatief voort te gaan met de ontwikkeling van Duitsland tot een waar „volk in de oorlog". „Ik ben ervan overtuigd, dat wij ook het nieuwe, door den Führer aangegeven doel bereiken, en dat dit in de ware zin van het woord beslis send voor de oorlog zal zijn." Reichsorganisationsleiter dr. Ley en Rijksminister Speer hebben op een werkvergadering voor leden van het Duitse arbeidsfront, gemachtigde voor de tewerkstelling en Duitse be drijfsleiders. een uiteenzetting gege ven over de mogelijkheden van een intensiever gebruik van thuiswerkers voor de oorlogsindustrie. Deze krach ten staan in groten getale ter be schikking en kunnen zeer nuttig zijn. Mededeling van het N.S.K.K. DEN HAAG 31 Juli. De aan dacht wordt erop gevestigd, dat alle verzoeken om inlichtingen over dienstneming en/of aanmeldingen moeten worden gericht aan het NSKK Gruppe Luftwaffe, Ersatz- dienststelle. Lange Vijverberg 10. Den Haag. Voor alle kwesties betreffende de verzórging van de NSKK-mannen in het algemeen dient men zich te jen den tot den Fürsorgeoffizier van het NSKK, Lw., Lange Vijverberg. 10, Den Haag. mislukten talrijke vijandelijke aan vallen. Bij Sambor schoot een pant serdivisie 20 van de 30 aanvallende tanks stuk. In verschillende sectoren wierpen onze troepen den vijand in de tegenaanval terug. In het gebied van Warschau werd in zware gevechten een doorbraak van sterke vijandelijke strijdkrach ten naar de stad verhinderd. Na herhaalde Sowjetaanvallen op Siedl- ce te hebben afgeslagen distancier den onze troepen zich daar naar nieuwe stellingen verder naar het noorden. Tussen de mlddenloop van de Boeg en Olita werd het front gehandhaafd. Bij Kowno zetten de bolsjewisten hun aanvallen voort en konden zich in weerwil van hardnekkige tegenstand van onze troepen van d-e stad mees ter maken, In Letland wordt hevig gevochten om Mitau en bij Birsen. Westelijk van Ostrow werden bolsjewistische aanvallen in hoofdzaak, afgeslagen. Op de landengte vm Narwa ver ijdelden onze divisies in samenwer king met afdelingen der marine ook gisteren alle doorbraakpogingen van sterke Sowjetstrijdkrachten in zware gevechten. De vijand leed buitenge woon zware verliezen aan mensen en materiaal. Eskaders slagvliegtuigen stelden bij aanvallen in schèervlucht talrijke vijandelijke tanks bulten gevecht en vernielden verscheidene honderden voertuigen. Een formatie Amerikaanse bom menwerpers viel gisteren het gebied van Boedapest, en enige andere plaat sen in Hongarije en Kroatië aan. Duitse en Hongaarse luchtverdedi gingsstrijdkrachten vernietigden 15 vijandelijke vliegtuigen, waaronder elf viermotorige bommenwerpers. Duikboten hebben drie koopvaar dijschepen met een gezamenlijke in houd van 22.000 tor. twee bewakings vaartuigen en een mijnenveger tot zinken gebracht. Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Lelden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. De liefhebberij-toneelwedstrijden in Maastricht zijn na vier weken afge sloten door een aantal voorstellingen, waarvan de eerste opvoering van het nieuwe stuk „Mirakelstad" van dr. Ch. Thewissen ongetwijfeld een hoog tepunt was. De jury heeft de ongeveer 125 deel nemende toneelisten en de elf deel nemende verenigingen uit het hele lapd niet ln een ranglijst samenge vat. maar op voorbeeld van de lief- hebberij-muziek de deelnemende ver enigingen verdeeld in twee klassen. In de eerste klasse, die der ama teurs, die het beroepstoneel in vele opzichten benaderen en onder zekere omstandigheden op .waardige wijze kunnen vervangen, wanneer de be roepsgezelschappen niet meer gere geld in de provincie kunnen spelen, nam zij allereerst op een afdeling voor het besta zuivere toneel. Hierin werd geplaatst „Breda's Toneel" met zijn zeer bijzondere en ontroerende voorstalling van „Kinderen van ons volk" van Coolen-Spierings-Hermus, onder regie van Van Eekelen. Deze eenstemmige uitspraak van de jury werd door een volle zaal met een ondubbelzinnig applaus onderstreept. In een tweede afdeling van de ama- teürklasse werden beproefde rederij kerskamers gecombineerd met gezel schappen als „De Maastrichtse", die zich ook toelegden op het gebied van opera, operette en groter opgezette schouwspelen, zoals „Mirakelstad". In deze afdeling werden geplaatst, zonder dat verder een rangvolgorde werd vastgesteld, het toneel- en ope rettegezelschap van de Maastrichse Stadsschouwburg voor „Mirakelstad", „It ny Fryck Toaniel" voor „Pt Erf- skip" de toneelgroep „Limburgia" uit Valkenburg voor „Westerman en Zoon" en het gezelschap „Apollo" uit Maastricht voor de operette „Joonk bij Joonk en aait bij aait" (Jong bij jong en oud bij oud). In de dilettanten- of liefhebberij klasse werd allereerst geplaatst een afdeling voor rederijkersgroepen met in rangvolgorde „Het Limburgse Volkstoneel" uit Kerkrade, dat „Het Wespennest" vertoonde. „De Ghesel- len van de Baronie" uit Breda met de „Klucht van den gehangene" en „Jacob van Lennep" uit Haarlem met „Het paard van Troje". In een speciale afdeling voor dilet tanten in engere zin werden in deze klasse geplaatst „De Schouwspelers" uit Tilburg met „Wespennest", „De Venlose Dilettanten" met „Haar laatste vil" en het gezelschap van Potter uit Mhcer met „De vreemde ling". De vele voorstellingen trokken voort durend grote belangstelling. Voor het Friese stuk was zelfs een. zaal vol Friezen opgekomen. Enkele voor stellingen zullen nog herhaald wor den, zoals „Kinderen van ons volk" te Valkenburg en te Maastricht en „Mirakelstad", eveneens te Maas tricht. Speciale opmerking verdient de wakkere groep uit Kerkrade, die met 22 leden elke van de vele voorstel lingen in serie heeft bijgewoond, evenals trouwens vele Maastrichte naars. Vervaardiging gelijkrichters DEN HAAG. 31 Juli. - Blijkens de „Beschikking vervaardiging gelijk richters". opgenomen in de staats courant van 28 Juli '44, is het met ingang van 29 Juli '44 verboden, ge lijkrichters voor het laden van de tractiebatterijen van niet op rails lopende door electriciteit voortbewo gen voertuigen in andere typen en uitvoeringen te vervaardigen dan in de bijlage dier beschikking zijn aan gegeven. FRANS M.O. A Utrecht. Ge slaagd: de dames P. O. van Rhyn, Utrecht: M. M. Korpershoek. Den Haag: de heren H. G. A. Brouwers, Santpoort: G. H. Duffhues, Eindhoven. Er ls een héusse ln kaarten. Niet in kaarten van de fron ten, maar in kaarten van Europa. Opdat men uitmeten kan, wéér bolsjewisten en Amerikanen el kaar ontmoeten zullen, wanneer die beiden in het tempo der laat ste weken zouden voortgaan. Het punt ligt ergens tussen Aalsmeer en Bergen-op-Zoom De vergelijking tussen westelijk en oostelijk front is de leerzaam ste van de huidige oorlogsfase. Ze onthult de Anglo-Amerlkaanse dwangpositie in alle naaktheid. Ze markeert niet alleen de poli tieke winst van Stalin in Teheran. Ze werkt door de starheid van het westelijke invasiefront en de al lengs bijna tastbaar geworden dreiging van het bolsjewisme in het oosten ook concreet op de ver dere politieke gebeurtenissen. Churchill's vriendelijke raad aan Mikolaczyk, om naar Moscou te reizen en er contact met het Sowjet-Poolse comité te zoeken, is de politieke neerslag van het tem poverschil der beide grote Euro pese fronten. Het drama om Tur kije in laatste instantie, ontwik keld uit de Sowjetrussisch-Turkse besprekingen in Moscou, laat zich alleen met dezelfde code lezen. Deze beide voorbeelden reeds maken het duidelijk, hoeveel er Britten en Amerikanen aan gele gen moet zijn, ook hunnerzijds eindelijk „tempo" te vertonen, de pas aan te geven bij de militaire gebeurtenissen. Nu, voorlopig nog op vrij bescheiden voet, de haven van Cherbourg weer een rol kan gaan spelen bij de Anglo-Ameri- kaanse aanvoeren, is het te ver wachten dat de vertwijfelde wor steling van Eisenhowers legers om strategische armslag haar bloedige climax tegemoet gaat. Met de pauzen alleen die de her groepering na geweldige verliezen aan mensen en materiaal nood zakelijk maakt, is langs het hele, nog immer slechts honderdtwin tig kilometer lange en gemiddeld dertig kilometer diepe invasiege- bied het Anglo-Amerikaanse of fensief ontbrand. Nóg beweegt die strijd zich in de zone van het scheepsgeschut der zwaarste oor logsbodems. Hoe zal het karakter ervan zijn, wanneer het Brits- Amerikaanse front definitief bui ten de „Vuurklok" treedt? Ook Eisenhower weet liet niet. Maar hij moet vermoeden: nóg vernieti gender, nóg bloediger, nóg hache lijker. Die wetenschap kan de Anglo- Amerikaanse keuze niet meer be- invloeden. Geen offers laten zich na de fatale stap van Teheran nog vermijden. In de kostbare strategie van Eisenhower aan het invasiefront weerspiegelt zich de even kostbare strategie van Churchill en Roosevelt aan het front der wereldpolitiek. Het is een strijd die culmineert in de wil tot beweging, tot voor de eigen strijd beslist noodzakelijke armslag, tot tempo en daarmee tot militaire en politieke zeggen schap. In dit beeld der actuele dingen ligt de essentie van de gebeurte nissen in het westen besloten. De „wil tot beweging" is echter ook de kern der dingen aan het ooste lijke front. Aan Sowjetrusslsche zijde herinnerde die bewegings drift in de afgelopen weken wel licht het meest aan een voort stormende kudde buffels uit een beschrijving van Gustave Aimard of Karl May. En tóch moet men nuchter zeggen: tot voor weinige dagen was het oostelijke front géén voorbeeld van bewegings strategie. Het was. militair-tech nisch bezien, een front waar de aanvallende partij de bewegings oorlog in de door Duitsland ge schapen stijl poogde te forceren, waarin echter de verdedigende partij de afweerstrijd handhaafde en de bewegingsoorlog belette, ook waar de frontlijn soms snel terugweek. Die fase schijnt thans ten ein de. De bewegingsoorlog is een félt geworden. Maar het is verrassen- derwijze de Duitse wil, die de be weging in de eerste aanleg dic teerde en niet de Sowjetrusslsche. Daarmee wil allerminst jezegd zijn, dat de geweldige massa's van de bolsjewistische legers geen ern stig gevaar zouden zijn. Evenmin, dat de Duitse maatregelen niet het rechtstreekse uitvloeisel zijn van dit gevaar. Maar militair- technisch gezien is het niet de bewegingsoorlog met Sowjetrussl sche aanvals-kern, die Stalin door zijn generaals deed zoeken. Het is een Duitse tegenbeweging, die het aangezicht van de oorlog in het oosten bezig ls te wijzigen. De resultaten van die wijziging zullen zich eerst na verloop van weken kunnen aftekenen. De bij zonder belangwekkende uitlatin gen van Generaloberst Guderian, den nieuwen chef van de Du+tse generale staf van het leger, on derscheiden nog terdege heti voor spel van wat daarna volgen gaat. De Duitse aanvalsbeweging richt zich naar Guderian's woord „slechts op bepaalde punten", ten einde daar „in korte tijd de bevo len toestand te scheppen". Maar daartegenover staan vele sympto men voor een definitieve verande ring van het oorlogstype in het oosten, die uit die toestand voort vloeit en vorm geeft aan de Duitse wil tot beweging aan dit front. Het woord van Guderian, dat de aanwezigheid der bolsje wistische legers in het Gouverne ment-Generaal tijdelijk is, be hoort tot die symptomen. Het ls niet het woord van een ij del pro pagandist. maar van een in mili taire waarden denkend soldaat. vacant!© geen pret en vertier op sport- en speelterreinen kunnen zoo ken, doch zich weer tevreden moe ten stellen met spelletjes In de goot en straatschenderij. BERLIJN, 1 Augustus. In de Wilhelmstrasse is meegedeeld, dat de Duitse ambassadeur in Turkije. Von Papen, van zijn zomerverblijf naar Ankara Ls*teruggekeerd. Hij heeft de laatste dagen besprekingen gevoerd. Onder meer heeft hij een onderhoud met den Turksen minister-president. Saradzjogloe. gehad in verband met de berichten volgens welke Turkije het voornemen heeft de diplomatieke en economische betrekkingen met Duitsland te verbreken. De Duitse ambassadeur heeft den Turksen ministerpresident in zeer ernstige vorm uiteengezet, dat deze onder druk van Engelapd voorgeno men verbreking Turkije thans defini tief zal beroven van zijn vrijheid van handelen, die het als trotse natie tot dusverre zo ijverig bewaakt heeft. Duitse politieke kringen wijzen er op dat de berichten omtrent de Turkse plannen er weinig twijfel meer aan laten of de Turkse natio nale vergadering zal Woensdag inder daad besluiten tot het verbreken der betrekkingen met Duitsland. De woordvoerder van de Wilhelmstrasse wilde aan de berichten niets toevoe gen, maar wees er wel op dat verbre ken van diplomatieke betrekkingen in de meeste gevallen oorlog betékent. De eigenlijke beslissing over het verbreken der betrekkingen valt niet Woensdag maar reeds Dinsdag, na melijk in de vergadering van de re geringspartij, welke ln hét parlement de meerderheid heeft. Met de be slissing die Dinsdag in de partijver gadering valt komen de vertegen woordigers Woensdag in de parle- mentszitting. In de Wilhelmstrasse ziet men overigens de komende Turkse beslis sing met gelatenheid tegemoet. Niet Duitsland, maar Turkije staat voor een ernstige beslissing met grote con sequenties. De Engelse pers tracht nu de In druk te wekken alsof de op Turkije Boeren, de tijd dringt I Scheurt voor 10 Augustus Uw volk behoeft vet 1 uitgeoefende druk ln gelUke mate door Groot-Brittannlë, de Ver. Staten en de Sowjet-Unle wordt uitgeoefend. Dit ls niet Juist. Het initiatief ligt overwegend bij de Engelse politiek. De verbreking der betrekkingen met Duitsland ls van de kant van de Britse diplomatie slechts gedacht als een voorspel voor verdere eisen. Op het verbreken der betrekkingen zal het afstaan van steunpunten aan de Anglo-Amerikanen volgen. Steunpun ten voor de Engelsen en Amerikanen betekenen automatisch steunpunten voor de Russen. Dat die ln een zone van Turkije zullen liggen, die de Rus sen al eeuwen strategisch wensen te beheersen, behoeft niet vermeld te worden. Evenzeer kan men tot de conclusie komen, dat het verlenen van steun punten aan de drie mogendheden, 'die Duitsland bestrijden. Turkije vroeg of laat ln de oorlog moet trekken. Deze oorlog zal voor Turkije niet uit zijn. wanneer de oorlog tussen Duitsland en de belde Angelsaksische mogend heden en de Sowjet-Unle ten einde ls. Turkije wordt tot oorlogstoneel niet voor jaren, maar waarschijnlijk voor tientallen jaren. Het verloop van de oorlog ls nog op geen enkele wijze bésllst. Het poten tieel van Duitsland ls ongebroken en bekwaam tot een opvoering, die de wereld al spoedig verbaasd zal doen staan. Maar zelfs aangenomen, cJat Britse voorspellingen over het verloop van de oorlog juist zouden zltn. dan zou bet voor Turkije desondanks een ver keerde politieke conclusie zi1n om krachtiger aanleuning te zoeken bij Groot-Brittannlë. Het lot van Polen, de Baltlsche republieken, de discussies over de Finse kwestie en over de Bal- kanlanden hebben voldoende bewe zen dat Groot-Brittannlë's macht tegenover Russische eisen zo licht weegt als een veer. Zou Turkije zijn neutrale houding laten varen, dan brengt dit ook de positie van Bulgarije in het geding, zoals trouwens de gehele situatie in Oost>-Europa in dit geval een wijzi ging ondergaat. De betrekkingen tus sen Bulgarije en de Sowjet-Unie zijn het onderwerp van talrijke geruchten, die ten dele uit Moscou afkomstig zijn, doch men laat in Berlijn de vraag in het midden, in hoeverre deze een onderdeel van de zenuwen oorlog zijn. De verduistering begint heden om 21.33 en eindigt om 5.59. Maan onder 2.34, op 19.08 uur. 4 Aug. V.M., 11 Adg. L.K., 18 Aug. NJVL, 26 Aug. E.K. AMSTERDAM. 31 Juli. Tijdens de vacantie-tijd van het vorige Jaar belegden 5000 Haagse schoolkinde ren tot de leeftijd van ongeveer twaalf Jaar, dank zij de Gemeente lijke Jeugddienst, een plezierige va cantie. Vier dagen ln de week en dat een maand lang. gingen zij van 's morgens acht tot 's avonds vijf uur onder geleide naar de sport- en speelterreinen ln en rond Den Haag en brachten daar de dag op prettige wijze door. Maar niet alleen de kin deren waren door het werk van de Jeugddienst ln hun nopjes. In gro tere mate waren dit de ouders, die de ambtenaren en ambtenaressen hun dankbaarheid betuigden, omdat deze voor hen de vraag oplosten, „hoe moeten mijn kinderen hun va cantie doorbrengen zonder straat schenderij uit te halen?" Gedachtig aan het succesvolle werk van verleden jaar had de Jeugddienst besloten ook dit jaar en nu in grotere mate, Haagse school kinderen een aangename vacantie te doen beleven. Wij schreven reeds enkele maanden geleden, dat de dienst voornemens was 10.000 kinde ren te betrekken ln de aótie „Van de stad naar het vrije veld". Vele moeilijkheden moesten daarvoor worden overwonnen. Denkt men slechts aan het probleem van de lei ders en leidsters. Maar vele volwas senen bleken bereid hun medewer king te verlenen en zij werden in korte speciale cursussen voor hun taak opgeleid. Organisatorisch zat de actie voor dit jaar keurig in elkaar. Eén ding ontbrak nog en dat was... het geld. Een aanvrage voor subsidie werd ingediend, die niet groter was dan hetgeen voorheen aan de thans op geheven particuliere bonden en in stellingen, die zich met dit jeugd werk belastten, aan ondersteuning werd uitgekeerd. Geen ogenblik dacht de Jeugddienst er aan, dat er ambtenaren zouden zijn. die dit be drag voor zulk een prachtig doel niet zouden willen verstrekken. Men had echter buiten den waard gerekend. Want dezer dagen kwam de beslissing van het departement van Binnenlandse Zaken dat geen subsidie wenst te verstrekken omdat het van mening is, dat de actie van de Jeugddienst even goed van de Stichting Haagse Sport- en Speel terreinen kan uitgaan. Deze beslissing ls wel zeer wonder lijk. Zonder in details af te dalen, stellen wij vast: tenminste 5000 Haagse schoolkinderen, voor wie ln deze tijd toch al' zo weinig te genie ten valt, zullen zich dit jaar niet op de sport- speelterreinen kunnen amuseren, omdat de Stichting bij lange na geen leiders en .leidsters genoeg heeft om een oogje ln het zeil te houden en deze van de Jeugd dienst zal moeten „lenen" 1 Zouden een aantal kinderen desondanks toch nog enig vertier kunnen vinden, dan krijgen zij nog geen extra voeding, gelijk verleden Jaar, omdat de Jeugddienst deze kosten zonder sub sidie niet kan dekken. Dit wonderbaarlijke standpunt van het departement van binnenlandse zaken is er kort en goed oorzaak van, dat 5000 schoolkinderen in hun De politie zal binnenkort kunnen vaststellen wat dat wil zeggen. Dezer dagen reeds gooide een Jongen, die verleden jaar aan -de zorgen van de Jeugddienst was toevertrouwd. 27 ruiten ln! Enfin, de herinnering aan een prettige vacantie kunnen de ambtenaren van inr, Frederiks de Haagse kinderen in ieder geval nl^fc ontnemen! Geen dekking gezocht bij luchtalarm Overtreders twee dagen ingesloten EINDHOVEN 31 JulL Tijden» het laatste luchtalarm, dat in deze gemeente werd gegeven, heeft de politie krachtdadig opgetreden tegen hen, die trots de herhaalde waar schuwingen op straat bleven lopen en geen poging ondernamen om in een schuilkeldet of woonhuis dekking te zoeken. Ongeveer honderd personen, die zich tijdens het luchtalarm op straat bevonden werden door de poli tie op overvalwagens geladen en naar de politiebureau's vervoerd, waar zij twee maal 24 uur achtereen werden ingesloten. Hiermede kwamen zij er echter nog niet af. want voordat zij weer op vrije voeten werden gesteld, werd tegen hen proces-verbaal opge maakt. Minimum-hypotheekrenten DEN HAAG, 31 Juli. In het Verordeningenblad van 29 Juli ls het besluit van den Secretaris-generaal van de departementen van Finan ciën en van Justitie betreffende mi nimum-hypotheekrenten opgenomen, waarvan de aankondiging in een persbericht van eerstgenoemd depar tement" 27 Juni J.l. reeds is geschied, bij welke gelegenheid tevens de strekking van de hier bedoelde rege ling werd medegedeeld. STUURLIEDEN Den Haag. Ge slaagd voor 3e stuurman grote vaart: Y. van Popta. Den Haag en H. J. A. M Stlmm, Voorburg HOOGDUITS L.O. Amsterdam. Geslaagd de heren: K. Gooz. Enkhui zen J. F Hansson. Amsterdam; K. Ketting, Enkhuizen; N. J Miltenburg, Amsterdam: J Reedijk. Den Haag; T. Bor8je. West Souburg; A. J. van Hul zen. Katwijk aan Zee; J. Baartmans, Veghel; A de Kan, O.W Souburg: L. J. L. Melissen, Hank (N.-Br.)' K. Th. v. Meys, St. Oedenrode en J. Sloot weg, Hazerswoude:' de dames: G. M. Nleuwland, Den Haag; C G. Smit. Amsterdam; H Wout. Amsterdam: J. D. de Haan, Llsse; A. M Lauret. Oosrt- burg en D Wulterken6, Amsterdam. HOOGDUITS M.O. A. Den Haag: geslaagd voor de huisakto de heren: H. J. Hllferlng. Den Bosch. EINDEXAMENS TUINBOUWSCHOOL. Rijswijk. Aan „Huls te Lande'' tuin bouwschool voor meisjes, werd het di ploma uitgereikt aan de dames C. A. M. Francken, Acrdenhout, D. A. Han sen, Soestdljk. J C Keuncn. Eindho ven, J C Luyt, Amsterdam. A K. M. Koenlgs. Haarlem. H. A. H Molenaar, Wassenaar, L. W Müller. Utrechh G. A. v. d. Toorn. Schevenlngen en Jkvr. E. C. baronesse Van Zuylen van Nye- velt. Wassenaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1