HET DAGBLAD
Spoedig einde van
het defensief
Verbitterde gevechten
van Caen tot Cotentin
Ernstige consequenties
yoor Turkije
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Berlijn verwacht:
Opmerkelijke verklaring van
Guderian over het Oosten
De laatste fase
Hevige gevechten
om Avranches
Duits weermachtsbericht
Doorbraakpogingen in de richting
van Warschau afgeslagen
Mitau en Birsen
aangevallen
Hele takken van dienst moeten zo
nodig worden stilgelegd
Dr. Göbbels legt zijn
plannen uit
Liefhebberij-toneel
viert hoogtij
Von Papen bij
Vijfduizend kinderen van een
prettige vacantie beroofd!
Saradjogloe
Vreemde beslissing
van hef departement
(Speciale correspondentie.)
BERLIJN. 1 Aug. In Duitse mili
taire kringen wordt de ontwikkeling
van de militaire situatie aan het oos
telijke front met opmerkelijke gela
tenheid beoordeeld. Er wordt op ge
wezen, dat de Sow jets ook in tde ge
vechten der afgelopen weken nergens
erin geslaagd zijn, het Duitse verdedi
gingsfront te doorbreken of te ver
brokkelen. Van het voorterrein der
Karpaten tot aan de Finse Golf
strekt zich een aaneengesloten -front
uit, waarvan de strijdgeest en het
moreel ongeschokt zijn. De Duitse
legeraanvoerders hebben de leiding
over hun troepen overal en altijd in
handen weten te houden.
Nogmaals wordt onderstreept, dat
de Duitse strategie momenteel gericht
is op het behalen van tijdwinst, waar
voor in ruil grondgebied wordt afge
staan. De Duitse terugtocht heeft niet
slechts plaats onder de druk van den
aanvallei, maar wordt evenzeer voor
geschreven door de strategische plan
nen der Duitsers, die door een krach
tige concentratie van hun strijd
krachten de middelen hopen te krij
gen, om weer tot offensieve operaties
over te gaan.
In Duitse militaire kringen karak
teriseert men de huidige militaire
situatie dan ook aldus, dat met de
tegenwoordige strategische terugtocht
der Duitse troepen de laatste phase
van de defensieve oorlogsvoering in
het oosten aan de gang is.
Men wijst in dit verband op verkla
ringen van den nieuwen chef van de
Duitse generale staf, Generaloberst
Guderian, wiens uiteenzettingen te
Berlijn sterk de aandacht getrokken
hebben.
,,W© spelen hef klaar"
Guderian heeft een medewerker
van het D.N.B. een kort onderhoud
toegestaan.
Deze medewerker trof den Gene
raloberst op een wandeling in
zijn kwartier en overhandigde hem
de laatste vijandelijke berichten
over de toestand aan het oostelijke
front, vooral de dramatische Britse
berichten, en verzocht hem hierover
zijn oordeel te geven.
Generaloberst Guderian keek de
berichten door en merkte daarna
met een ironische glimlach op:
„Wat moet ik u daarvan zeggen?
U weet even goed als ik, dat de vij
and met het publiceren van derge
lijke berichten, die lijnrecht in strijd
zijn met de feiten, zeer bepaalde,
concrete politieke doeleinden na
jaagt. Ik ben soldaat"
„Hoe beoordeelt u echter de toe
stand aan het oostelijke front?"
„Natuurlijk bezorgt ons het mime-
rieke overwicht der Sowjèts werk.
Maar wij zullen he^ klaarspelen.
Onze troepen leveren verbazende
prestaties. Hun verdedigings- en aan-
valsgeest zijn* voorbeeldig. De aan-
valsgeest kan weliswaar' voorlopig
slechts op bepaalde punten van het
front naar voren komen, maar hij
zal daar in zeer korte tijd de bevolen
toestand scheppen."
Er kan dus klaarblijkelijk geen
sprake van zijn, dat de beslissing in
de oorlog tussen Duitsland en de
Sow jet-Unie gevallen is^ zoals de
Engelsen beweren?"
„Van deze Britse bewering zullen
wij goede nota nemen. Niets is gun
stiger voor een oorlogvoerende dan
dat de vijand zichzelf bedriegt. Ze
ker is. dat de Sowjets voornemens
zijn ons onder de voet te lopen.
Even zeker is het. dat hun aanval
len te meer het stempel van het
avontuur dragen, naarmate zij het
.gebied van Duitsland en zijn bond-
Eenoten naderen. Het overzicht, dat
c heb over de toestand en over
onze verdere maatregelen, geeft mij
Stalin nodigde Londense
Polen uit
STOCKHOLM. 31 Juli. De
premier van de Poolse schijnregering
in Londen, Mlkolaczyk, die dadelijk
na de stichting van een Pools rege
ringscomité op Sowjet-Russische
bodem naar Moscou vertrok, blijkt
thans formeel te zijn uitgenodigd
door Stalin. HIJ reist over Teheran,
waar een Sow jet-Russisch vliegtuig
op hem wacht.
Onderweg heeft Mikolaczyk ln
Cairo besprekingen gevoerd met een
speciale delegatie van een onder
grondse beweging in Polen. Leider
daarvan is Tomas Arciszewski. een
hoogbejaarde leider van de Poolse
socialistische partij en van Poolsê
vakverenigingen. Deze delegatie zou
pas enkele dagen geleden Polen heb
ben verlaten.
Er zijn aanwijzingen dat de Lon
dense Polen bereid zouden zijn tege
moet te komen aan de Sowjet-
Russische eisen en grenswijzigingen
zouden willen aanvaarden Ook zou
den ze veel meer dan vroeger geneigd
zijn de bolsjewistisch gezinde elemen
ten in een regeringscoalitie op te
hemen.
In Noord-Zweden ls. na een korte
hittegolf, ln Juli reeds de eerste
sneeuw gevallen.
In deskundige Britse kringen is
men van mening, dat Voor-Indlë een
tweede hongersnood tegemoet gaat.
nog ernstiger dan die van verleden
^atl' De Engelsen zLJn er stelselmatig
op uit Sicilië door hgt verlenen yan
een schijn-autonomie los te maken
van Italië. Bonomi wil zich hier
tegen verzetten.
In Normandlë zijn tien Franse
vluchtelingen gedood doordat vijande-
lijke vliegtuigen een Rode Kruls-auto
beschoten.
De Engelse admiraal Sir Bruce A.
Fraser is benoemd tot opperbevelheb
ber van de Britse oostelijke vloot.
Maandagmiddag hebben Ameri
kaanse bommenwerpers opnieuw de
Zwitserse neutraliteit geschonden.
Op een Londense veemarkt is
Vrijdag een V. 1 onploft. Alle zaken-
panden en een druk bezocht restau
rant ln de omgeving 6tortten in. Er
vielen vele doden.
Steeds weer worden terreuraan-
vallen op Italiaanse steden onderno
men. FerraxA en Modena liepen zware
schade op.
In het Franse plaatsje Ne vara zijn
minstens 200 doden gevallen door een
bombardement.
de zekerheid dat de huidige Sowjet-
stormloop niet alleen gebroken zal
worden, maar ook, dat de bolsjewis
tische indringers uit alle gebieden,
die zij thans zo bruut verwoesten,
verdreven zullen worden."
De nieuwe plannen
Hiermede wordt aldus meent
men in Berlijn van toonaangeven
de Duitse zijde voor de tweede maal
binnen zeer korte tijd gezinspeeld op
de omvangrijke Duise tegenmaatre
gelen, die verband houden zowel met
het operatieve afweerplan aan het
front als met de inspanningen der
arbeiders in het. vaderland. Indien
Generaloberst Guderian de Sowjet
russlsche vorderingen avontuurlijker
noemt, naarmate de tegenstander het
gebied van het Duitse Rijk en zijn
bondgenoten nadert, dan doet deze
formulering vermoeden, dat de diepe
terreinwinsten, die de Sowjets tussen
de sterke noordelijke en zuidelijke
vleugels van het Duitse afweerfront
hebben kunnen boeken, naar Duitse
opvatting twijfelachtige voordelen
betekenen.
In elk geval heeft de verklaring
van Guderian het bewijs geleverd,
dat de Duitse' leiding in het over
wicht der Sowjets en in de voltrok
ken territoriale wijzigingen volstrekt
niet wenst te berdsten, doch integen
deel plannen uitwerkt, om een alge
hele wijziging in de huidige situatie
te bewerken. Het verdere verloop van
de strijd in het oosten, evenals het
antwoord op de vraag, waar en wan
neer de Duitse tegenmaatregelen aan
■de dag zullen treden, zal men intus
sen aan de toekomst moeten 'over
laten. Eerst de feiten zelf zullen op
deze punten opheldering brengen.
BERLIJN, 1 Aug. Ook Maandag
werd de grote AngloAmerikaanse
aanval op het Duitse verdedigings
front rin het gebied tussen Caumont
en de westkust van Nol-mandie met
onverminderde hevigheid voortgezet.
Het zwaartepunt lag daarbij op de
westelijke vleugel, waar om Avran
ches hevige gevechten worden ge
voerd.
In de naar het oosten aansluitende
gevechtssectoren konden de Duitse
divisies bij afweer en tegenaanval
goede resultaten behalen. Ten zuiden
van Caumont werden krachtige Brit
se doorbraakpogingen verijdeld en in
tegenaanval enkele plaatsjes her
overd.
Aankoop kantoormeubelen
DEN HAAG. 31 Juli. Blijkens
een publicatie in de Staatscourant
van 28 Juli '44 moeten, in afwijking
van het eerder bekend gemaakte.
Nederlandse particuliere kopers, mits
niet behorende tot de categorie
slachtoffers, van oorlogsgeweld aan
vragen om vergunningen tot het
kopen van kantoormeubels indienen
bij het Rijksbureau voor glas, kera
miek en houtproducten te Den Haag
op bij dit rijksbureau verkrijgbaar
gestelde formulieren. Vergunningen
tot het kopen van kantoormeubelen
moeten dus door bedoelde gebruikers
niet bij de gemeentelijke distribu-
tiedientsen worden aangevraagd.
Electrofechnische installatiebuis
DEN HAAG, 31 JulL Volgens
een in de Staatscourant van 28 Juli
'44 opgenomen beschikking is met in
gang van 29 Juli '44 de vervaardiging
van electrotechnisch Installatiebuis.
bekend als schuifbuis. in iedere uit
voering verboden.
DEN HAAG, 31 Juli. In het
Verordeningenblad is een beschik
king opgenomen van den Secretaris
generaal van het departement van
handel nijverheid en scheepvaart
ingevolge de distributiewet 1939.
waarbij niet-metalen vervangings
middelen voor tandrubber worden
aangewezen als öistributiegoederen
in de zin van art 4 der distributie-
wet 1939. De voor de uitvoering no
dige voorschriften worden in de
Staatscourant bekendgemaakt
Ie JAARGANG No. 178
LD
DINSDAG I AUGUSTUS 1944
Verbitterde strijd van Duitse grenadiers in het Westen: Infanterie trekt
door een stad die zware sporen van de strijd draagt.
(PK. foto Siedel/Orb.-H.)
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 31 Juli. Het opperbevel
der weel-macht deelt mede:
De vijand breidde ln Normandië
zijn met groot gebruik van materiaal
gevoerde grote aanval gisteren uit tot
het gehele front van ten zuidwesten
van Caen tot aan de westkust van
het schiereiland Cotentin. De gevech
ten worden aan beide kanten met
steeds toenemende verbittering
voerd.
Ten zuiden van Hottot werden alle
vijandelijke aanvallen uiteengesla
gen Aan weerszijden van Caumont
kon de .vijand een vrij diepe pene
tratie in ons front bewerken. Eigen
tegenaanvallen zijn daar gaande.
Noordwestelijk en westelijk van
Torigni-sur-Vire mislukten hevige
doorbraakpogingen der Amerikanen.
Met buitengewone felheid woedden
de gevechten zuidelijk van Sourdeval
en Cerences. Pantserformaties zijn
overgegaan tot de aanval op den ver
binnengedrongen vijand. Uit het ge-
oied ten .noorden van Sourdeval
baande zich em pantsergevechtsgroep
der Waffen-//. die tijdelijk, van haar
verbindingen was afgesneden, een
weg naar het gros onzer strijdkrach
ten
Des nachts vielen formaties ge
vechtsvliegtuigen scheepsconcentra-
ties voor de mond van Orne en Seine
aan. De vijand verloor elf vlieg
tuigen.
In het Franse gebied werden 97
terroristen in gevechten vernietigd.
Duitse torpedomotorboten vielen-in
de afgelopen nacht een vijandelijk
convooi onder de Engelse kust ten
oosten van Eastbourne aan en plaat
sten torpedotreffers op drie grote
schepen.
Londen ligt vrijwel ononderbroken
onder zwaar vergeldingsvuur.
In Italië heeft de vijand zijn grote
aanval op Florence tengevolge van
de geleden verliezen gisteren niet
voortgezet. Hij deed alleen hevige
plaatselijke aanvallen zuidelijk en
zuidoostelijk van de stad. die met
zware verliezen ineenstortten.
In het oosten duurt de strijd tus
sen de Karpathen en de Finse golf
met de uiterste felheid voort.
In het voorterrein der Karpathen
BERLIJN, 1 Aug. Onder voor
zitterschap van den chef der Rijks
kanselarij, Reichsminister dr. Lam-
mers, is te Berlijn een bespreking
gevoerd door de Rijksministers de
leiders der hoogste Rijksautoriteiten,
de chefs van het burgerbestuur in de
bezette gebieden en de staatssecreta
rissen der Rijksministeries. In het
middelpunt van deze besprekingen
stonden uiteenzettingen vair den
Rijksgevolmachtigde voor het totale
gebruik van arbeidskrachten voor de
oorlog. Rijksminister Dr. Göbbels.
In zijn inleiding wees Rijksminis
ter dr. Lammers op de eerste maat
regelen, in het voorjaar van 1943
om te komen tot totalisering van
het gebruik der nationale arbeids
krachten voor de oorlog. Reeds toen
zijn millioenen Duitsers ter aanvul
ling gemobiliseerd voor weermacht
en bewapening. Door de nieuwe vol
machten, die de Führer met zijn
decreet van 25 Juli 1944 verleend
heeft aan den Rijksgevolmachtigde
voor het totale gebruik van oorlogs
krachten voor de oorlog is thans een
instrument in het leven geroepen,
dat de volslagen concentratie der
krachten en een totaal gebruik der
reserves van het Duitse oorlogspo
tentieel waarborgt.
In uiteenzettingen, die meer dan
een uur duurden, gaf Rijksminister
dr. Göbbels een overzicht over de
beginselen en methodes, die hij voor
neméns is toe te passen. Zonder
voorbehoud moet er een begin mee
gemaakt worden het gehele staats
apparaat uitfluitend op de oorlogs-
noodzaak in te stellen. Werkzaam
heden die niet rechtstreeks met de
oorlogsbehoeften in verband staan,
moeten stopgezet worden. Ook met
de stopzetting van hele arbeidsge
bieden van de openbare dienst moet
rekening gehouden worden, aange
zien vooral door zulkediep ingrij
pende maatregelen grote krachtre
serves worden vrijgemaakt.
Rijksminister Göbbels legde op
nieuw de nadruk op het beginsel, dat
alle offers en lasten die het Duitse
volk daarbij zullen treffen., gelijk
matig en zonder onderscheid moeten
worden verdeeld over alle lagen der
natie
Aan het slot van zijn uiteenzet
tingen deed hij een bijzonder beroep
tot alle chefs der hoogste rijksin
stanties om met eigen initiatief voort
te gaan met de ontwikkeling van
Duitsland tot een waar „volk in de
oorlog".
„Ik ben ervan overtuigd, dat wij
ook het nieuwe, door den Führer
aangegeven doel bereiken, en dat dit
in de ware zin van het woord beslis
send voor de oorlog zal zijn."
Reichsorganisationsleiter dr. Ley
en Rijksminister Speer hebben op
een werkvergadering voor leden van
het Duitse arbeidsfront, gemachtigde
voor de tewerkstelling en Duitse be
drijfsleiders. een uiteenzetting gege
ven over de mogelijkheden van een
intensiever gebruik van thuiswerkers
voor de oorlogsindustrie. Deze krach
ten staan in groten getale ter be
schikking en kunnen zeer nuttig zijn.
Mededeling van het N.S.K.K.
DEN HAAG 31 Juli. De aan
dacht wordt erop gevestigd, dat alle
verzoeken om inlichtingen over
dienstneming en/of aanmeldingen
moeten worden gericht aan het
NSKK Gruppe Luftwaffe, Ersatz-
dienststelle. Lange Vijverberg 10. Den
Haag.
Voor alle kwesties betreffende de
verzórging van de NSKK-mannen in
het algemeen dient men zich te jen
den tot den Fürsorgeoffizier van het
NSKK, Lw., Lange Vijverberg. 10,
Den Haag.
mislukten talrijke vijandelijke aan
vallen. Bij Sambor schoot een pant
serdivisie 20 van de 30 aanvallende
tanks stuk. In verschillende sectoren
wierpen onze troepen den vijand in
de tegenaanval terug.
In het gebied van Warschau werd
in zware gevechten een doorbraak
van sterke vijandelijke strijdkrach
ten naar de stad verhinderd. Na
herhaalde Sowjetaanvallen op Siedl-
ce te hebben afgeslagen distancier
den onze troepen zich daar naar
nieuwe stellingen verder naar het
noorden.
Tussen de mlddenloop van de Boeg
en Olita werd het front gehandhaafd.
Bij Kowno zetten de bolsjewisten hun
aanvallen voort en konden zich in
weerwil van hardnekkige tegenstand
van onze troepen van d-e stad mees
ter maken,
In Letland wordt hevig gevochten
om Mitau en bij Birsen. Westelijk
van Ostrow werden bolsjewistische
aanvallen in hoofdzaak, afgeslagen.
Op de landengte vm Narwa ver
ijdelden onze divisies in samenwer
king met afdelingen der marine ook
gisteren alle doorbraakpogingen van
sterke Sowjetstrijdkrachten in zware
gevechten. De vijand leed buitenge
woon zware verliezen aan mensen en
materiaal.
Eskaders slagvliegtuigen stelden bij
aanvallen in schèervlucht talrijke
vijandelijke tanks bulten gevecht en
vernielden verscheidene honderden
voertuigen.
Een formatie Amerikaanse bom
menwerpers viel gisteren het gebied
van Boedapest, en enige andere plaat
sen in Hongarije en Kroatië aan.
Duitse en Hongaarse luchtverdedi
gingsstrijdkrachten vernietigden 15
vijandelijke vliegtuigen, waaronder
elf viermotorige bommenwerpers.
Duikboten hebben drie koopvaar
dijschepen met een gezamenlijke in
houd van 22.000 tor. twee bewakings
vaartuigen en een mijnenveger tot
zinken gebracht.
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Lelden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
De liefhebberij-toneelwedstrijden in
Maastricht zijn na vier weken afge
sloten door een aantal voorstellingen,
waarvan de eerste opvoering van het
nieuwe stuk „Mirakelstad" van dr.
Ch. Thewissen ongetwijfeld een hoog
tepunt was.
De jury heeft de ongeveer 125 deel
nemende toneelisten en de elf deel
nemende verenigingen uit het hele
lapd niet ln een ranglijst samenge
vat. maar op voorbeeld van de lief-
hebberij-muziek de deelnemende ver
enigingen verdeeld in twee klassen.
In de eerste klasse, die der ama
teurs, die het beroepstoneel in vele
opzichten benaderen en onder zekere
omstandigheden op .waardige wijze
kunnen vervangen, wanneer de be
roepsgezelschappen niet meer gere
geld in de provincie kunnen spelen,
nam zij allereerst op een afdeling
voor het besta zuivere toneel. Hierin
werd geplaatst „Breda's Toneel" met
zijn zeer bijzondere en ontroerende
voorstalling van „Kinderen van ons
volk" van Coolen-Spierings-Hermus,
onder regie van Van Eekelen. Deze
eenstemmige uitspraak van de jury
werd door een volle zaal met een
ondubbelzinnig applaus onderstreept.
In een tweede afdeling van de ama-
teürklasse werden beproefde rederij
kerskamers gecombineerd met gezel
schappen als „De Maastrichtse", die
zich ook toelegden op het gebied van
opera, operette en groter opgezette
schouwspelen, zoals „Mirakelstad".
In deze afdeling werden geplaatst,
zonder dat verder een rangvolgorde
werd vastgesteld, het toneel- en ope
rettegezelschap van de Maastrichse
Stadsschouwburg voor „Mirakelstad",
„It ny Fryck Toaniel" voor „Pt Erf-
skip" de toneelgroep „Limburgia"
uit Valkenburg voor „Westerman en
Zoon" en het gezelschap „Apollo" uit
Maastricht voor de operette „Joonk
bij Joonk en aait bij aait" (Jong bij
jong en oud bij oud).
In de dilettanten- of liefhebberij
klasse werd allereerst geplaatst een
afdeling voor rederijkersgroepen met
in rangvolgorde „Het Limburgse
Volkstoneel" uit Kerkrade, dat „Het
Wespennest" vertoonde. „De Ghesel-
len van de Baronie" uit Breda met
de „Klucht van den gehangene" en
„Jacob van Lennep" uit Haarlem
met „Het paard van Troje".
In een speciale afdeling voor dilet
tanten in engere zin werden in deze
klasse geplaatst „De Schouwspelers"
uit Tilburg met „Wespennest", „De
Venlose Dilettanten" met „Haar
laatste vil" en het gezelschap van
Potter uit Mhcer met „De vreemde
ling".
De vele voorstellingen trokken voort
durend grote belangstelling. Voor
het Friese stuk was zelfs een. zaal
vol Friezen opgekomen. Enkele voor
stellingen zullen nog herhaald wor
den, zoals „Kinderen van ons volk"
te Valkenburg en te Maastricht en
„Mirakelstad", eveneens te Maas
tricht.
Speciale opmerking verdient de
wakkere groep uit Kerkrade, die met
22 leden elke van de vele voorstel
lingen in serie heeft bijgewoond,
evenals trouwens vele Maastrichte
naars.
Vervaardiging gelijkrichters
DEN HAAG. 31 Juli. - Blijkens de
„Beschikking vervaardiging gelijk
richters". opgenomen in de staats
courant van 28 Juli '44, is het met
ingang van 29 Juli '44 verboden, ge
lijkrichters voor het laden van de
tractiebatterijen van niet op rails
lopende door electriciteit voortbewo
gen voertuigen in andere typen en
uitvoeringen te vervaardigen dan in
de bijlage dier beschikking zijn aan
gegeven.
FRANS M.O. A Utrecht. Ge
slaagd: de dames P. O. van Rhyn,
Utrecht: M. M. Korpershoek. Den
Haag: de heren H. G. A. Brouwers,
Santpoort: G. H. Duffhues, Eindhoven.
Er ls een héusse ln kaarten.
Niet in kaarten van de fron
ten, maar in kaarten van Europa.
Opdat men uitmeten kan, wéér
bolsjewisten en Amerikanen el
kaar ontmoeten zullen, wanneer
die beiden in het tempo der laat
ste weken zouden voortgaan. Het
punt ligt ergens tussen Aalsmeer
en Bergen-op-Zoom
De vergelijking tussen westelijk
en oostelijk front is de leerzaam
ste van de huidige oorlogsfase. Ze
onthult de Anglo-Amerlkaanse
dwangpositie in alle naaktheid.
Ze markeert niet alleen de poli
tieke winst van Stalin in Teheran.
Ze werkt door de starheid van het
westelijke invasiefront en de al
lengs bijna tastbaar geworden
dreiging van het bolsjewisme in
het oosten ook concreet op de ver
dere politieke gebeurtenissen.
Churchill's vriendelijke raad
aan Mikolaczyk, om naar Moscou
te reizen en er contact met het
Sowjet-Poolse comité te zoeken, is
de politieke neerslag van het tem
poverschil der beide grote Euro
pese fronten. Het drama om Tur
kije in laatste instantie, ontwik
keld uit de Sowjetrussisch-Turkse
besprekingen in Moscou, laat zich
alleen met dezelfde code lezen.
Deze beide voorbeelden reeds
maken het duidelijk, hoeveel er
Britten en Amerikanen aan gele
gen moet zijn, ook hunnerzijds
eindelijk „tempo" te vertonen, de
pas aan te geven bij de militaire
gebeurtenissen. Nu, voorlopig nog
op vrij bescheiden voet, de haven
van Cherbourg weer een rol kan
gaan spelen bij de Anglo-Ameri-
kaanse aanvoeren, is het te ver
wachten dat de vertwijfelde wor
steling van Eisenhowers legers
om strategische armslag haar
bloedige climax tegemoet gaat.
Met de pauzen alleen die de her
groepering na geweldige verliezen
aan mensen en materiaal nood
zakelijk maakt, is langs het hele,
nog immer slechts honderdtwin
tig kilometer lange en gemiddeld
dertig kilometer diepe invasiege-
bied het Anglo-Amerikaanse of
fensief ontbrand. Nóg beweegt
die strijd zich in de zone van het
scheepsgeschut der zwaarste oor
logsbodems. Hoe zal het karakter
ervan zijn, wanneer het Brits-
Amerikaanse front definitief bui
ten de „Vuurklok" treedt? Ook
Eisenhower weet liet niet. Maar hij
moet vermoeden: nóg vernieti
gender, nóg bloediger, nóg hache
lijker.
Die wetenschap kan de Anglo-
Amerikaanse keuze niet meer be-
invloeden. Geen offers laten zich
na de fatale stap van Teheran
nog vermijden. In de kostbare
strategie van Eisenhower aan het
invasiefront weerspiegelt zich de
even kostbare strategie van
Churchill en Roosevelt aan het
front der wereldpolitiek. Het is
een strijd die culmineert in de
wil tot beweging, tot voor de
eigen strijd beslist noodzakelijke
armslag, tot tempo en daarmee
tot militaire en politieke zeggen
schap.
In dit beeld der actuele dingen
ligt de essentie van de gebeurte
nissen in het westen besloten. De
„wil tot beweging" is echter ook
de kern der dingen aan het ooste
lijke front. Aan Sowjetrusslsche
zijde herinnerde die bewegings
drift in de afgelopen weken wel
licht het meest aan een voort
stormende kudde buffels uit een
beschrijving van Gustave Aimard
of Karl May. En tóch moet men
nuchter zeggen: tot voor weinige
dagen was het oostelijke front
géén voorbeeld van bewegings
strategie. Het was. militair-tech
nisch bezien, een front waar de
aanvallende partij de bewegings
oorlog in de door Duitsland ge
schapen stijl poogde te forceren,
waarin echter de verdedigende
partij de afweerstrijd handhaafde
en de bewegingsoorlog belette,
ook waar de frontlijn soms snel
terugweek.
Die fase schijnt thans ten ein
de. De bewegingsoorlog is een félt
geworden. Maar het is verrassen-
derwijze de Duitse wil, die de be
weging in de eerste aanleg dic
teerde en niet de Sowjetrusslsche.
Daarmee wil allerminst jezegd
zijn, dat de geweldige massa's van
de bolsjewistische legers geen ern
stig gevaar zouden zijn. Evenmin,
dat de Duitse maatregelen niet
het rechtstreekse uitvloeisel zijn
van dit gevaar. Maar militair-
technisch gezien is het niet de
bewegingsoorlog met Sowjetrussl
sche aanvals-kern, die Stalin door
zijn generaals deed zoeken. Het is
een Duitse tegenbeweging, die het
aangezicht van de oorlog in het
oosten bezig ls te wijzigen.
De resultaten van die wijziging
zullen zich eerst na verloop van
weken kunnen aftekenen. De bij
zonder belangwekkende uitlatin
gen van Generaloberst Guderian,
den nieuwen chef van de Du+tse
generale staf van het leger, on
derscheiden nog terdege heti voor
spel van wat daarna volgen gaat.
De Duitse aanvalsbeweging richt
zich naar Guderian's woord
„slechts op bepaalde punten", ten
einde daar „in korte tijd de bevo
len toestand te scheppen". Maar
daartegenover staan vele sympto
men voor een definitieve verande
ring van het oorlogstype in het
oosten, die uit die toestand voort
vloeit en vorm geeft aan de
Duitse wil tot beweging aan dit
front. Het woord van Guderian,
dat de aanwezigheid der bolsje
wistische legers in het Gouverne
ment-Generaal tijdelijk is, be
hoort tot die symptomen. Het ls
niet het woord van een ij del pro
pagandist. maar van een in mili
taire waarden denkend soldaat.
vacant!© geen pret en vertier op
sport- en speelterreinen kunnen zoo
ken, doch zich weer tevreden moe
ten stellen met spelletjes In de goot
en straatschenderij.
BERLIJN, 1 Augustus. In de
Wilhelmstrasse is meegedeeld, dat de
Duitse ambassadeur in Turkije. Von
Papen, van zijn zomerverblijf naar
Ankara Ls*teruggekeerd. Hij heeft de
laatste dagen besprekingen gevoerd.
Onder meer heeft hij een onderhoud
met den Turksen minister-president.
Saradzjogloe. gehad in verband met
de berichten volgens welke Turkije
het voornemen heeft de diplomatieke
en economische betrekkingen met
Duitsland te verbreken.
De Duitse ambassadeur heeft den
Turksen ministerpresident in zeer
ernstige vorm uiteengezet, dat deze
onder druk van Engelapd voorgeno
men verbreking Turkije thans defini
tief zal beroven van zijn vrijheid van
handelen, die het als trotse natie tot
dusverre zo ijverig bewaakt heeft.
Duitse politieke kringen wijzen er
op dat de berichten omtrent de
Turkse plannen er weinig twijfel
meer aan laten of de Turkse natio
nale vergadering zal Woensdag inder
daad besluiten tot het verbreken der
betrekkingen met Duitsland. De
woordvoerder van de Wilhelmstrasse
wilde aan de berichten niets toevoe
gen, maar wees er wel op dat verbre
ken van diplomatieke betrekkingen in
de meeste gevallen oorlog betékent.
De eigenlijke beslissing over het
verbreken der betrekkingen valt niet
Woensdag maar reeds Dinsdag, na
melijk in de vergadering van de re
geringspartij, welke ln hét parlement
de meerderheid heeft. Met de be
slissing die Dinsdag in de partijver
gadering valt komen de vertegen
woordigers Woensdag in de parle-
mentszitting.
In de Wilhelmstrasse ziet men
overigens de komende Turkse beslis
sing met gelatenheid tegemoet. Niet
Duitsland, maar Turkije staat voor
een ernstige beslissing met grote con
sequenties.
De Engelse pers tracht nu de In
druk te wekken alsof de op Turkije
Boeren, de tijd dringt I
Scheurt voor 10 Augustus
Uw volk behoeft vet
1 uitgeoefende druk ln gelUke mate
door Groot-Brittannlë, de Ver. Staten
en de Sowjet-Unle wordt uitgeoefend.
Dit ls niet Juist. Het initiatief ligt
overwegend bij de Engelse politiek.
De verbreking der betrekkingen met
Duitsland ls van de kant van de
Britse diplomatie slechts gedacht als
een voorspel voor verdere eisen. Op
het verbreken der betrekkingen zal
het afstaan van steunpunten aan de
Anglo-Amerikanen volgen. Steunpun
ten voor de Engelsen en Amerikanen
betekenen automatisch steunpunten
voor de Russen. Dat die ln een zone
van Turkije zullen liggen, die de Rus
sen al eeuwen strategisch wensen te
beheersen, behoeft niet vermeld te
worden.
Evenzeer kan men tot de conclusie
komen, dat het verlenen van steun
punten aan de drie mogendheden, 'die
Duitsland bestrijden. Turkije vroeg of
laat ln de oorlog moet trekken. Deze
oorlog zal voor Turkije niet uit zijn.
wanneer de oorlog tussen Duitsland
en de belde Angelsaksische mogend
heden en de Sowjet-Unle ten einde ls.
Turkije wordt tot oorlogstoneel niet
voor jaren, maar waarschijnlijk voor
tientallen jaren.
Het verloop van de oorlog ls nog op
geen enkele wijze bésllst. Het poten
tieel van Duitsland ls ongebroken en
bekwaam tot een opvoering, die de
wereld al spoedig verbaasd zal doen
staan.
Maar zelfs aangenomen, cJat Britse
voorspellingen over het verloop van de
oorlog juist zouden zltn. dan zou bet
voor Turkije desondanks een ver
keerde politieke conclusie zi1n om
krachtiger aanleuning te zoeken bij
Groot-Brittannlë. Het lot van Polen,
de Baltlsche republieken, de discussies
over de Finse kwestie en over de Bal-
kanlanden hebben voldoende bewe
zen dat Groot-Brittannlë's macht
tegenover Russische eisen zo licht
weegt als een veer.
Zou Turkije zijn neutrale houding
laten varen, dan brengt dit ook de
positie van Bulgarije in het geding,
zoals trouwens de gehele situatie in
Oost>-Europa in dit geval een wijzi
ging ondergaat. De betrekkingen tus
sen Bulgarije en de Sowjet-Unie zijn
het onderwerp van talrijke geruchten,
die ten dele uit Moscou afkomstig
zijn, doch men laat in Berlijn de
vraag in het midden, in hoeverre
deze een onderdeel van de zenuwen
oorlog zijn.
De verduistering begint heden om
21.33 en eindigt om 5.59.
Maan onder 2.34, op 19.08 uur.
4 Aug. V.M., 11 Adg. L.K., 18 Aug.
NJVL, 26 Aug. E.K.
AMSTERDAM. 31 Juli. Tijdens
de vacantie-tijd van het vorige Jaar
belegden 5000 Haagse schoolkinde
ren tot de leeftijd van ongeveer
twaalf Jaar, dank zij de Gemeente
lijke Jeugddienst, een plezierige va
cantie. Vier dagen ln de week en
dat een maand lang. gingen zij van
's morgens acht tot 's avonds vijf
uur onder geleide naar de sport- en
speelterreinen ln en rond Den Haag
en brachten daar de dag op prettige
wijze door. Maar niet alleen de kin
deren waren door het werk van de
Jeugddienst ln hun nopjes. In gro
tere mate waren dit de ouders, die
de ambtenaren en ambtenaressen
hun dankbaarheid betuigden, omdat
deze voor hen de vraag oplosten,
„hoe moeten mijn kinderen hun va
cantie doorbrengen zonder straat
schenderij uit te halen?"
Gedachtig aan het succesvolle
werk van verleden jaar had de
Jeugddienst besloten ook dit jaar en
nu in grotere mate, Haagse school
kinderen een aangename vacantie te
doen beleven. Wij schreven reeds
enkele maanden geleden, dat de
dienst voornemens was 10.000 kinde
ren te betrekken ln de aótie „Van
de stad naar het vrije veld". Vele
moeilijkheden moesten daarvoor
worden overwonnen. Denkt men
slechts aan het probleem van de lei
ders en leidsters. Maar vele volwas
senen bleken bereid hun medewer
king te verlenen en zij werden in
korte speciale cursussen voor hun
taak opgeleid.
Organisatorisch zat de actie voor
dit jaar keurig in elkaar. Eén ding
ontbrak nog en dat was... het geld.
Een aanvrage voor subsidie werd
ingediend, die niet groter was dan
hetgeen voorheen aan de thans op
geheven particuliere bonden en in
stellingen, die zich met dit jeugd
werk belastten, aan ondersteuning
werd uitgekeerd. Geen ogenblik
dacht de Jeugddienst er aan, dat er
ambtenaren zouden zijn. die dit be
drag voor zulk een prachtig doel
niet zouden willen verstrekken.
Men had echter buiten den waard
gerekend. Want dezer dagen kwam
de beslissing van het departement
van Binnenlandse Zaken dat geen
subsidie wenst te verstrekken omdat
het van mening is, dat de actie van
de Jeugddienst even goed van de
Stichting Haagse Sport- en Speel
terreinen kan uitgaan.
Deze beslissing ls wel zeer wonder
lijk. Zonder in details af te dalen,
stellen wij vast: tenminste 5000
Haagse schoolkinderen, voor wie ln
deze tijd toch al' zo weinig te genie
ten valt, zullen zich dit jaar niet op
de sport- speelterreinen kunnen
amuseren, omdat de Stichting bij
lange na geen leiders en .leidsters
genoeg heeft om een oogje ln het
zeil te houden en deze van de Jeugd
dienst zal moeten „lenen" 1 Zouden
een aantal kinderen desondanks toch
nog enig vertier kunnen vinden, dan
krijgen zij nog geen extra voeding,
gelijk verleden Jaar, omdat de
Jeugddienst deze kosten zonder sub
sidie niet kan dekken.
Dit wonderbaarlijke standpunt van
het departement van binnenlandse
zaken is er kort en goed oorzaak
van, dat 5000 schoolkinderen in hun
De politie zal binnenkort kunnen
vaststellen wat dat wil zeggen. Dezer
dagen reeds gooide een Jongen, die
verleden jaar aan -de zorgen van de
Jeugddienst was toevertrouwd. 27
ruiten ln! Enfin, de herinnering
aan een prettige vacantie kunnen de
ambtenaren van inr, Frederiks de
Haagse kinderen in ieder geval nl^fc
ontnemen!
Geen dekking gezocht
bij luchtalarm
Overtreders twee dagen
ingesloten
EINDHOVEN 31 JulL Tijden»
het laatste luchtalarm, dat in deze
gemeente werd gegeven, heeft de
politie krachtdadig opgetreden tegen
hen, die trots de herhaalde waar
schuwingen op straat bleven lopen en
geen poging ondernamen om in een
schuilkeldet of woonhuis dekking te
zoeken. Ongeveer honderd personen,
die zich tijdens het luchtalarm op
straat bevonden werden door de poli
tie op overvalwagens geladen en naar
de politiebureau's vervoerd, waar zij
twee maal 24 uur achtereen werden
ingesloten. Hiermede kwamen zij er
echter nog niet af. want voordat zij
weer op vrije voeten werden gesteld,
werd tegen hen proces-verbaal opge
maakt.
Minimum-hypotheekrenten
DEN HAAG, 31 Juli. In het
Verordeningenblad van 29 Juli ls het
besluit van den Secretaris-generaal
van de departementen van Finan
ciën en van Justitie betreffende mi
nimum-hypotheekrenten opgenomen,
waarvan de aankondiging in een
persbericht van eerstgenoemd depar
tement" 27 Juni J.l. reeds is geschied,
bij welke gelegenheid tevens de
strekking van de hier bedoelde rege
ling werd medegedeeld.
STUURLIEDEN Den Haag. Ge
slaagd voor 3e stuurman grote vaart:
Y. van Popta. Den Haag en H. J. A.
M Stlmm, Voorburg
HOOGDUITS L.O. Amsterdam.
Geslaagd de heren: K. Gooz. Enkhui
zen J. F Hansson. Amsterdam; K.
Ketting, Enkhuizen; N. J Miltenburg,
Amsterdam: J Reedijk. Den Haag; T.
Bor8je. West Souburg; A. J. van Hul
zen. Katwijk aan Zee; J. Baartmans,
Veghel; A de Kan, O.W Souburg:
L. J. L. Melissen, Hank (N.-Br.)' K.
Th. v. Meys, St. Oedenrode en J. Sloot
weg, Hazerswoude:' de dames: G. M.
Nleuwland, Den Haag; C G. Smit.
Amsterdam; H Wout. Amsterdam: J.
D. de Haan, Llsse; A. M Lauret. Oosrt-
burg en D Wulterken6, Amsterdam.
HOOGDUITS M.O. A. Den Haag:
geslaagd voor de huisakto de heren:
H. J. Hllferlng. Den Bosch.
EINDEXAMENS TUINBOUWSCHOOL.
Rijswijk. Aan „Huls te Lande'' tuin
bouwschool voor meisjes, werd het di
ploma uitgereikt aan de dames C. A.
M. Francken, Acrdenhout, D. A. Han
sen, Soestdljk. J C Keuncn. Eindho
ven, J C Luyt, Amsterdam. A K. M.
Koenlgs. Haarlem. H. A. H Molenaar,
Wassenaar, L. W Müller. Utrechh G.
A. v. d. Toorn. Schevenlngen en Jkvr.
E. C. baronesse Van Zuylen van Nye-
velt. Wassenaar.