HET DAGBLAD
Strijd van de grootste
afmeting in Normandië
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Een romantisch, plekje
Pas op de plaats
Duits weermachtsbericht
Bolsjewisten teruggeworpen
over rivier de Njemen
Weinig wijziging
in Italië
Arbeidsreserves
worden verder
gemobiliseerd
België krijgt ook
Rijkscommissaris
Esquay heroverd
MinisterTojo: „De werkelijke
oorlog begint thans
Oproep bij einde
van strijd op
Saipan
Eenmanstorpedo's zullen een
grote rol spelen
Eerste torpedist
vertelt
Er wordt aan
gewerkt!
s Avonds tien
uur binnen
Al et ingang van
Dinsdag 25 Juli
Meubelen op zolder
en de winkel leeg
Pruimende koeien
Kees lucht zijn
hart
Liefhebberij-toneel
HOOFDKWARTIER VAN DEN
Ft/HRER, 18 Juli. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
In Normandië heeft de afweerslat?
In het gebied ten zuidwesten van
Caen en ten noordoosten van Saint
Ló door het optreden van nieuwe
strijdkrachten aan beide zijden de
grootste afmeting aangenomen.®
Ten zuidwesten van Caen werden
alle grote vijandelijke aanvallen tot
staan gebracht. Waar de vijand tijde
lijk onze stellingen kon binnendrin
gen. werd hij in onverwijlde tegen
aanvallen verdreven
Bijzonder hevig waren de vijande
lijke doorbraakpogingen in het ge
bied ten noordoosten van Saint Ló.
die door zeer krachtig artillerievuur
werden ondersteund Het gelukte den
vijand daar pas na uiterst, zware
verliezen onze linies tot de noorde
lijke rand van de stad teriig te
drukken
Slagvliegers ondersteunden de af-
weergevechten van het leger in het
landingshoofd. Des nachts werden
vijandelijke troepenconcentraties en
artilleriestellingen met goede uitwer
king aangevallen.
In het Franse gebied werden we
derom 167 terroristen en bandieten
in de striid vernietigd
De verschillende malen in het weer
machtsbericht gemelde vernietiging
van vijandelijke schepen door nieuwe
strijdmiddelen van de Duitse marine
moet worden toegeschreven aan het
gebruik van torpedo's, die door één
man naar den. vijahd gebracht wor
den. Bij dit optreden heeft zich de
matroos-Obergefreiter Walter Ger-
hold bijzonder onderscheiden.
Het vergeldingsvuur op Londen
duurt voort
Ook in Italië namen de afweer-
gevechten op de tot dusver ver
melde brandpunten steeds meer in
hevigheid toe. Vooral ten Zuidoosten
van Lïvorao. ten Noorden en
Noordwesten van Volterra. in het
gebied aan weerskanten, van
Arezzo en ten Zuiden van Ancona
ondernam de vijand talrijke aan
vallen. waarbij hij echter slechts
geringe terreinwinst kon behalen
in het zuiden van .het oostelijk
front vielen de Sowjets ten oosten
van de bovenloop aan de Boeg op
nieuw met sterke strijdkrachten aan.
In tegenaanvallen sloegen onze divi
sies alle vijandelijke doorbraakpogin
gen uiteen.
In de centrale sector hebben onze
troepen op verscheidene plaatsen de
bolsjewisten, die tot de westelijke
oever van de Njemen waren doorgei
BERLIJN. 19 Juli. 'De algemeen
gevolmachtigde voor de arbeidsinzet,
gouwleider Sauckel. heeft dezer da
gen in Thürmgen een oorlogsarbeids-
conferentie bijeengeroepen van de
voorzitters der gouwarbeidsbureaux,
waar beraadslaagd is over een reeks
acties voor het gebruik van arbeids
krachten in Duitsland zowel als in
de bezette gebieden. De bijeenkomst
had ten doel een duidelfike afbake
ning voor het tweede halve jaar van
1944, d.w.z. de totale mobilisatie der
nog voorhanden arbeidsreserves.
De Rijksminister voor bewapening
en oorlogsproductie, Prof. Speer, was
aanwezig. Gouwleider Sauckel riep
er toe op om in ieder geval voorrang
te verlenen aan de belangen van het
Rijk en de oorlog bij de verdeling
van de beschikbare krachten. De
technische oorlog eist het gebruik van
alle la-achten van lichaam, geest en
ziel. Op de voorgrond staat thans
niet cie arbeid op zich zelf. maar de
arbeid als prestatie.
Militair bestuur door
burgerlijk vervangen
BERLIJN. 19 Juli. Bij decreet
van den Führer van 13 Juli 1944 is
het tot dusver bestaande militair be
stuur in België en Noord-Franknjk
door een burgerlijk bestuur vervan
gen. aan het hoofd waarvan de Rijks
commissaris voor de bezette gebieden
van België en Noord-Frankrijk staat.
Tot Rijkscommissaris voor de bezette
gebieden van België en Noord-Frank
rijk heeft de Führer den gouwleider
Grohe benoemd.
Voor het. tot Noord-Frankrijk be
horende deel van het gebied zal een
speciale, onmiddellijk onder den
Rijkscommissaris voor de bezette ge
bieden van België en Noord-Frankrijk
ressorterende, commissaris voor het
burgerlijke bestuur worden benoemd.
Door deze nieuwe regeling is het
bureau van den militairen bevelheb
ber in België en Noord-Frankrijk
komen te vervallen. De militaire be
velhebber had. behalve het bestuur
over het onder hem geplaatste gebied,
ook tot taak het uitoefenen van de
militaire souvereine rechten. De uit
oefening van deze rechten zal voor
taan door den weermachtsbevelhebber
in België en Noord-Frankrijk geschie
den. Tot weermachtsbevelhebber in
België en Noord-Frankrijk heeft de
Führer den generaal der infanterie
Grase benoemd.
Op 18 Juli heeft de huidige mili
taire bevelhebber in België en Noord-
Frankrijk. Generaloberst von Falken-
hausen. te Brussel de zaken van het
civiele ressort overgedragen aan den
nieuwen Rijkscommissaris, gouwleider
Grohe, en de zaken van het militaire
ressort aan den generaal der infante
rie Grase
De overdracht had plaats geduren
de een plechtigheid in de Senaats
zaal van het Brusselse parlementsge
bouw en in d.e toespraken welke bij
deze gelegenheid werden gehouden,
werd uitdrukking gegeven aan Duits-
lands vaste wil om de oorlog voor
Europa's bestaan voort te zetten tot
de eindoverwinning, en voorts aan de
noodzaak dat de Europese volkeren
die thans deel uitmaken van één
lotseemeenschap hun arbeid in dienst
stellen van de gemeenschappelijke
taak.
drongen, over de rivier teruggeworpen.
Ten westen van Wilna, in het
merengebied ten zuiden van Duna-
borg. ten noorden van de Duna. in
het penctratiegebied van Opotsjka,
alsmede ten zuiden van Ostrow. pro
beerden de bolsjewisten ook gisteren
door ons front heen te breken. Al hun
aanvallen stortten echter bloedig in
een.
Hierbij werden alleen in de sector
ten noorden van de Duna 62 vijan
delijke tanks stukgeschoten Slag
vliegers vernietigden 37 vijandelijke
tanks en meer dan 300 voertuigen.
Artillèrielichters van de marine be
schadigden op het Peipusmeer 3
Sowjetrussische kanonneerboten
Bij de gevechten aan hét oostelijk
front hebben zich in het zuiden de
Frankisch-Sudetenduitse 88ste di
visie infanterie onder bevel van ge-
neraal-majoor graaf von Rittberg. en
in het noorden de Rijnlands-West-
faalse 329ste divisie infanterie onder
bevel van luitenant-generaal Mayer
door bijzondere hardheid en taaiheid
herhaaldelijk onderscheiden.
Des nachts werden bij een vijan
delijke luchtaanval op Kirkenes 37
Sowjetrussische vliegtuigen in lucht
gevechten neergeschoten en daar
mede meer dan een derde deel van
de aanvallers vernietigd.
In de afgelopen nacht wierpen
Britse vliegtuigen bommen op Ber
lijn.
BERLIJN. 19 Juli. In het zuide
lijke deel van het Britse bruggen
hoofd aan de Odon hebben de Duitse
troepen op 17 Juli den vijand weer
uit Esquay geworpen. Zij steunden
daarbij op de sinds dagen fel om
streden heuvel 112. die nog altijd ste
vig in hun handen is.
Ten zuiden van Caen hebben de
Duitse troepen in de ochtenduren
van 17 Juli de puinhopen van de
plaats Noyers heroverd. Tegen de
middag ondernamen de Britten nieu
we zware aanvallen en drongen ze
ten tweeden male de puinhopen van
de stad binnen. De straatgevechten
zijn nog gaande.
Ontploffend arsenaal
vernielt een stad
GENEVE. 18 Juli. In bet munitie
depot der Amerikaanse marine Port
of Chicago bij Martinez In Caïuornie
heeft een ontploffing plaats gehad, die
honderden doden en gewonden heeft
gevergd. Het aantal doden wordt op
600 geschat. De ziekenhuizen van Mar
tinez liggen vol gewonden, van wie ve
len tot het vlootpcrsoneel behoren. De
luchtdruk was op een afstand van 75
kilometer te bespeuren en honderden
ruiten sprongen. Het stadje Por; of
Chicago Is practlsch met de «rond ge
lijk gemaakt. Er waren 2000 negerscT-
daten ondergebracht. Omtrent cie oor
zaak van de ontploffing la niets be
kend.
Post voor vrijwilligers
Het //-llrsatzWoioniandn Mederlande,
Den Haag. maakt bekend, «lat volgende
richtlijnen voor de vcldnostverzendlng
aan vrijwilligers ou frontarbeiders gel
den (alle vroegere richtlijnen rijn on
geldig).
Adres: //-felrtpost an das //-tlaupt-
ant, Maastricht. Zur weiterieitnns
an: dienst graad: Naam:
Veldpostnr. of adres: I)e afzen
der moet vermeld wonden.
Dit geldt alleen voor postverzen
dingen aan (/-vrijwilligers en //-frout-
arbeWeVs. Andere postzendlngen taan
leden van de weermacht, marine, Luft-
waffe, N.S.K.K. enz.) mogen niet over
Maastricht gestuurd worden
Aan de ontvangers met een veld-
postmimmer mogen slechts pakjes tot
100 gram gestuurd worden. Zijn deze
pakjes zwaarder dan 20 gram. dan ls
een „Zulassungsmarke" nodig. Zendin
gen boven 20 gram ook met Zu-
lassungsmarken naar het westfront
zijn niet toegestaan.
Kranten en tijdschriften moeten als
dusdanig tc herkennen ziju, dus met
een kruisband te verpakken. Iedere
zending mag niet meer dan 100 gram
wegen. Een „Zulassungsmarke" Is
hierbij niet nodig.
Luehtveldpostbrieven moeten met
twéé luchtveldpostzegels voorzien zijn
en het opschrift „Lnftfeldpost" dra
gen.
Aan ontvangers met een open adres,
dus geen veldpostuummcr, echter met
vermelding van de plaats van bestem
ming, kunnen pakjes tot 1000 gram
voor 15 cent en van 1000 tot 2000
gram voor 40 cent gestuurd ivordeu.
Zulassungsmarken zijn niet nodig.
De veldpostzendingen worden door
alle dienststellen der „Duitse dlenst-
post" en de Nederlandse post (P.T.T.)
aangenomen.
Geldbedragen aan //-vrijwilligers
kunnen door vefdpostwissels bij de bu
reaux der Duitse dlenstpost overge
maakt worden.
n WOENSDAG 19 JULI 1944
Ie JAARGANG No. 1*7 ld
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie én administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week ot f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
Hievcle generaties
van molenaars,
zwerverstoeristen en
boeren hebben op
gloeiende miUdagen
aan de beek gezéten
te Vorden, onder de
hoge, eeuwenoude bo
men. luisterend naar
het geklapper van het
grote molenrad, dat
door het snclstromen-
de beekwater in bewe
ging werd gebracht?
Meer dan vier ecuwen
reeds staat deze wa
termolen, de enige
overgeblevene in 'de
Achterhoek sinds daar
de beken bijna alle ge
normaliseerd icerden,
in de dichte bossen
van VordenEen plabts
rol geheimzinnigheid,
vol romantiek. Een
plek voor oude sagen
en legenden, verteld
door een oud man,
terwijl het bruisende
water en het 'klappe
rende rad zijn ivoor-
den begeleidden... Een
oase van haast mid
deleeuwse rust in ons
gecultiveerde land.
Thans is deze mooie
watermolen door den
molenbouwer G. ten
Have te Vorden geres
taureerd. Zijn voort
bestaan voor de eerst-
jareri is gegara-ndeerd.
(Foto C.N.F.-
Hartgerinic)
TOKIO. 18 Juli.Op hetzelfde
ogenblik dat het keizerlijke Japanse
hoofdkwartier het einde van de strijd
op Saipan en de heldendood van de
verdedigers van dit eiland bekend
maakte, heeft de eerstè minister, ge
neraal Tojo. een verklaring, afgelegd,
waarin hij helt volgende zeide:
Sedert 11 Juli hebben Officieren en
manschappen van onze keizerlijke
Strijdkrachten o>3 de Marianen door
hardnekkige gevechten den vijand
zware slagen toegebracht. Het eiland
Saipan is ^hter ten slotte den vijand
injiander. gevallen. Ik gevoel zeer
diepe spijt bij de gedachte, dat Zijne
Majesteit een grote ongerustheid is
berokkend. Tegenover de geest dei-
dappere officieren en manschappen
en onze andere medeburgers, die ter
uitvoering van hun verheven plicht
in de wateren-van het. Zuiden de hel
dendood. zijn gestorven, zou ik mi jr.
diepste er. opreche medegevoel tot
uitdrukking willen brengen.
Er zijn thans 21 jaar verlopen
sedert, het keizerlijke decreet met de
oorlogsverklaring werd goedgekeurd.
Van dat tijdstip af hebben de offi
cieren en manschappen van onze kei
zerlijke troepen overal militaire on
dernemingen van grote omvang ten
uitvoer gelegd. .100 millioen onzer
medeburgers hebben alle mogelijke
hardheden overwonnen, allen, ieder
op zijn gebied, hebben alle krachten
gegeven 'voor een succesvolle uitvoe
ring van de Groot-Oostaziatische
oorlog.
Onze" vijand, de Ver. Staten en
Groot Brittannië, maar zeer in het
bijzonder de Verenigde Staten, heeft
intussen de intensiteit van zfin
tegenoffensief steeds meer opge
voerd en is tenslotte tot aan de
Marianen opgedrongen. Ons keizer
rijk »ziet zich thans in eén toestand
geplaa» die voor onze gehele ge
schiedenis van het hoogste belang
is. Hij geeft ons- de zeldzame gele
genheid den vijand tè verpletteren
en de overwinning te bevechten.
Voor-de verdediging van ons kei
zerrijk geeft ons dit tijdstip maar
één weg aan: den vijand zo snel
mogelijk verpletteren en de over
winning bevechten, en uitsluitend
en alleen daarin zonder de geringste
illusie en zonder de minste ge
dachte aan leven en dood met de
toewijding van onze totale kracht
aan deze taak en niet doeltreffende
BERLIJN. 19 Juli. De Duitse
eenmans-torpedo's, die reeds met zo
veel succes zijn toegepast in de
strijd legen dè geallieerde vloot aan
de invasiekusten. zijn een verdere
ontwikkeling van denkbeelden, die
reeds vroeger zijn toegepast.
Zo heeft de Italiaanse marine in
detfe oorlog gebruik gemaakt van
tweemanstorpedo's. In duikerpak ge
huld zaten twee mannen schrijlings
op de torpedo. Zij stuurden naar het
doel, tmehtten de kop van de torpe
do aan het object te bevestigen en
daarna met het overblijvende deel
van het projectiel een veilig heen
komen te zoeken.
Ook van de zijde van de Engelse
•marine werd onlangs beidend ge
maakt, dat harerzijds --in Januari
1943 gebruik gemaakt was van „men
selijke torpedo's", waarmede in
Palermo de Italiaanse lichte kruiser
„Ulpio Traino" tot zinken gebracht
werd.
Het principe var deze wapens
komt echter in een geheel ander
daglicht te staan nu ze door de
nieuwe toepassing niet meer tot af
zonderlijke resultaten leiden en er
van de consequente toepassing van
een nieuw strijdmiddel wan worden
gesproken. In Berlijn wordt dan ook
verklaard, dat het nieuwe Duitse
wapen tijdens het verderè verloop
van de invasieslag nog een grote
vol zal spelen.
De eerste torpedo
YJc ppy.itr me eeD torpedo op den
vp and afschoot was Ober getreiter Ger-
hold. Op 6 Juli bracht hij met zijn
torpedo in de Selnebaai een 5270 ton
metende kruiser van de Aurora-klasse
tot zinken. Namens den Führer is den
23-jarigen Gerhold voor deze daad het
ridderkruis van het IJzeren Kruis ver
leend.
Gerhold, die zich vrijwillig voor deze
onderneming had aangemeld, vertelde
het volgende-over zijn ervaringen:
Zonder door den vliand te worden
opgemerkt kon ik de vijandelijke for
matie voor de Ornemonding naderen
Eerst zag ik zes stilliggende torpedo
jagers en daarachter een zevende die
patrouilleerde. Ik was zo dichtbij, dat
Ik de Engefèe wachtposten kon her
kennen. De een leunde tegen een stuk
afweergeschut, een andere rookte zor
geloos een eigaret. Ik kon alles duide
lijk zien maar zij konden mli niet
zien.
De torpedojagers waren mjj echter
te klein Daarom zocht lk een weg
door deze versperring. Daarachter vond
Ik, zoals lk vermoed had. een groot
oorlogsschip. Een lichte kruiser. Ik
zag twee schoorstenen en voor en -ach
ter tweelingstorens
Ik was od dat ogenblik nog kalmer
dan tevoren, schoot mijn gevechts
torpedo af en wachtte op het re sul;
taat. Ik wist. dat het komen moest.
Toen barstte dé ontploffing los. die
mij wild heen en weer slingerde. Een
reusachtige vuurgloed verblindde mil.
de kruiser werd in rookwolken gehuld.
Een hevige ketelontploffing deed de
rest en de kruiser verdween met het
voorschip omhoog ln de diepte
Toen Gerhold op de terugweg was,
werd hij erg ln. het nauw gebracht
Maar niet herkend door torpedojagers
en torpedomotorboten en temidden
vgn een heksenketel van dieptebom
men en afweervuur, vernietigden ach
ter hem de torpedo's zijner kameraden
het ene schip na het andere van het
aanvoereskader.
Ki-uisers, torpedojagers en koopvaar
dijschepen waren de successen van de
eerste nacht. De ene ontploffing weer
klonk na de andere, de schepen be
gonnen te branden en zonken in de
golven*
uitbuiting der ervaringen, die op
gedaan zijn door hef bloed van
ónze wapenmakkers en onze andere
medeburgers.
De werkelijke oorlog begint
thans. Wij willen derhalve allen,
ons gehele volk van honderd mil
lioen, onze eed en onze vastbera
denheid vernieuwen om het hoog
ste offer te brengen en de door
dertig eeuwen overgeleverde tradi
tionele strijdgeest van ons land er.
op concentreren de eindoverwinning,
te behalen, en daarmede cok
zijne keizerlijke majesteit de vrede
te hergeven.
f-f en lezer uit Duitsland schrijft
j mij een brief over de rechtbank
erslagen uit het vaderland, die hem
niet voldoende bevallen. Hij heeft de
indruk, dat er nog ..heel icat niets-
nutters rondlopen, die de volksge
meenschap begappen en bestelen". En
..dat de uitgedeelde straffen vaak niet
zo erg hoog zijn", „terwijl zovele eer
lijke huisvaders ver van vrouw en
kinderen voor hun broodje moeten
werken". En de zoeven bedoelde
„slampampers zetten kraak op kraak
en hangen de grote mijnheer uil".
..leven als een priits" en worden in
liet ergste geval twee of drie maan
den door de Nederlandse bevolking
gratis gevoed," „Werken moeien die
schavuiten tuien de angst om te wer
ken uit de ogen straalt, werken en
nog eens werken." En de Lagerbewo-
ncr vertelt van kampen, waar .zulke
lieden goed genezen weer uit zijn gè-
komen".
Dit is een stem uit de practijk.
zou ik zeggen. Inderdaad heeft het
probleem van het maandenlang in de
queue staan, vóór de zaak voorkomt,
en het dan geven van betrekkelijk
lage straffen veler gedachten in deze
tijd in beweging gebracht cn in ait
rubriekje is oolc onlangs in hel arti
kel „Eiersmijter" dc gedachte geuit,
dat de loeelderigheid van sommige
zwarte handelaren wellicht door
flink werken te genezgn is. En van
alle kanten gaan thans stemmen cp
om de kleine boeten, die vaak slechts
een klein percentage zijn van de
enorme winsten, èn de lichte straffen
voor alle mogelijke misselijke mis
drijven te vervangen door nuttig
werk.
Ondertussen: er wordt aan gewerkt
om die lieden aan werk te helpen.
Het gaat er alleen maar om dat de
genezing voor de patiëntenwaarover
'de kampbewoner schrijft, zo s)Tel
mogelijk bereikt wordt. Ook voor den
misdadiger moetprecies als bii den
fotograaf, een klaar terwijl u
wacht"-systeem worden ingevoerd en
voorts moet men zoeken naar toe
passelijke straffen. Zo zou ik bijv.
den dief van mijn fiets als ik hem
niet. persoonlijk mag ophangen) te
werk willen laten stellen in een fiet
sen fabriek. Er moeten in die stad al
leen maar bussen zijn cn die moeten,
zoals bij ons, op Zondag niet lopen
en het moet voor dien man altijd
Zondag zijn. Tenminste wat de bus
sen betreft, en hij moet op minstens
zeven kilometer van zijn werk wonen,
net als ik, zijn nog steeds woedend
slachtoffer. TIJL.
Corr.Daar autoriteiten ln een be
paalde stad in ons land zich het geval
van „Vrouwónhoon" hebben aange
trokken. ;:ij ter voorkoming van mis
verstand medegedeeld, dat het geval
zich ln Amsterdam heeft afgespeeld.
Beschikkiua van 'den\
commissaris-generaal voor de
Veiligheid over de vervroeging
van het sluitingsuur en het tijd
stip waarop men zich niet in de
open lucht mag ophouden voor
de bezette Nederlandse gebieden.
Met ingang va*n 25 Juli 1944 T<Mi
wordt voorde bezette Nederlandse! ge maak T, He t^be treft hier ThT 28-jarige
gebieden liet sluitingsuur ver
vroegd tot 21 uur en het begin
van het tijdstip waarop men zich
niet in de open lucht mag ophou
den, vervroegd tot 22 uur.
Verdergaande plaatselijke be-
schikkingen, die reeds van kracht voor ha,ar zuster geschikt was. Maar
iju_:.x opeens kwam de verleiding in de vorm
borgen. Later werd in de omgeving
oen man aangehouden, die een kof
fertje bij zich had, waarin een be
drag van 33.000. enige sieraden, een
aantal geladen pistolen, maskers en
gummihandschoenen waren gebor
gen. Vermoed wordt, dat het geld de
buit van het postkantoor is en dat
de man op de uitkijk heeft gestaan.
Zij kwamen op adver
tentie om te stelen
ROTTERDAM. 18 Juli. Na enige
maanden ls het eindelijk gelukt, twee
vrouwen te arresteren, die langzamer
hand van stelen een beroep hadden
H. B. cn haar 31-jarige zuster M. B.
In Februari van dit jaar ging eerst
genoemde naar een adres ln voormalig
Hilligersberg. waar volgens een'adver;
ten tie een dienstbode werd gevraagd.
De bedoeling was toen nog heel on
schuldig. Zij wilde n.l. poolshoogte ne
men, of de aangeboden betrekking
zijn. worden hierdoor niet beïn
vloed.
Den Haag, 19 Juli 1944.
De commissaris-generaal voor
de veiligheid:
(get.) Ranter
tf-Obergroppenführer en
General der Polizei.
RIJSSEN, 18 Juli. Bij een sy
stematische winkelcontróle kwamen
opsporingsambtenaren van het com
mando Zwolle van de Prijsbeheer-
sing bij een meubelfirma in Rijs-
sen. De winkel toonde het gebrui
kelijke beeld: schilderijen en andere
„kunst", maar geen meubelen of
textiel. De ambtenaren strekten hun
onderzoek echter ook over het
winkelhuis uit. In verschillende
kamers, op gangen en zolders wer
den grote partijen meubelen gevon
den, Het was werkelijk een kunst
stuk, zoals in beperkte ruimte een
grote hoeveelheid meubilair was
opgeslagen.
Tijdens het onderzoek kwam een
tip van de maréchaussee, eens ver
der te neuzen, want in het pakhuis
moest nog meer zijn. In een tuin.
achter prikkeldraad, onder zand ge
camoufleerd. ontdekten de ambte
naren een tegelpad, dat naar twee
verderop gelegen boerenwoningen
leidde. Daar kwamen de speurders
in een waar lustoord. Twee grote
ruimten en zolders herbergden niet
alleen meubelen, maar ook textiel,
zoals gordijnen, tafelkleden en on
dergoederen. Achter in de tuin stond
een bouwvallige .schuur, die ook
meubelen en textiel bevatte. Bij een
nader onderzoek in het huis werd
in een kamer nog serviesgoed ont
dekt. terwijl de bedstede tapijten
bevatte. Er waren wel tweedehands
goederen bij. maar alles was van
góede kwaliteit.
Een grote trailer moest tienmaal
rijden om het ln beslag genomen
goed te vervoeren. De waarde wordt
^bij benadering op een halve ton
geschat.
Gewapende overval op
postkantoor
ROTTERDAM. 18 Juli Vijf ge-
wapende mannen hebben Maandag
middag om vijf uur een overval ge
pleegd in het postkantoor aan de
Soetcndaalseweg te Rotterdam. Zij
dreigden met pistolen en roofden
enige geld trommels lc-eg. waarin on
geveer J 30.000 a 35.000 was ofcge-
van een handtas, die de vrouw des
huizes op tafel llec "liggen. De 28-jarige
deed er een greep naar en moffelde
het tasje met Inhoud ln haar acten-
tas. De buit aan geld. sieraden en
distributiebescheiden was groot ge
noeg om het spelletje te herhalen, en
mej. B. B. ging er van nu af san haar
werk van maken, de advertentierübnek
van de kranten na te gaan. Verschil
lende adressen, waar dienstboden ge
vraagd werden, ging rij af met wisse
lend succes. Steeds weer waren het
sieraden. distributiebescheiden en
geldwaardige papleren, die tegelijk
met de bezoekster verdwenen. Ten-
slote werd er een goede slag geslagen
bij een mevrouw te Krallngen. waar de
buit maar liefst 3000 aan contanten,
alsmede verschillende sieraden en alle
distributiebescheiden van man, vrouw
en vier kinderen bedroeg. De affaire
floreerde zodanig, dat de 28-jarige be
sloot haar zuster ln de zaak te be
trekken en van nu af aan gingen zij
samen op stap. Maar een hernieuwde
wandeling ln het Krallngse stadsge
deelte wérd belden noodlottig, want
tot hun grote schrik werden zij aan
gehouden door de gedupeerde me
vrouw, die er spoedig een volksoploop-
Je van maakte en niet eerder rustte,
voordat de politie was gearriveerd, die
belden kon Inrekenen. Zij zijn thans
naar hel Huls van Bewaring overge
bracht. Gebleken ls. dat het tweetal
ook ln Den Haag heeft geopereerd,
waar zij o.m. zilvergerei hebben weg
genomen.
BOEKHOUDEN M.O Den Haag.
Geslaagd: W. J. Doppen, Breda; C. C.
J. Driesen. Maastricht; C J van Eyk,
Amsterdam; G. H. Gerats, Amsterdam;
F. de Groot, Amsterdam; J. C. Groen,
Haarlem.
Het gebeurde op een zonnige
zomermorgen te Noordwijkerhout,
zo aan de rand van de wei. 't Was
allemaal zo echt landelijk
Een Hillegommer had een bij
zondere aankoop gedaan: op weg
naar zijn werk te Noordwijker-
hout,had hij in de prille ochtend
tien vakjes shag bemachtigd.
Tevreae'n legde hij de pakjes in
de verder lege mand vóór op zijn
fiets en trapte langs de groene
dreven naar de akker, die hij be
werken moest.
Dc fiets werd aan de weide-
ra nd tegen een knotwilg gezet en
weldra arbeidde dc Hillegommer
in liet zweet 'zijns aanschijns.
Totdathet zijn aandacht
trokdat twee koeien meer dan
gewone belangstelling schenen te
hebben voor zijn karretje tegen
de knotwilg. Na dit even aan
gezien te hebben, plantte hij de
spade in de grond en ging eens
naar die gezelligheid kijken.
En toen zag hij het: de koeien
draaiden de langzaam kauwende
koppen opzii en de shag was met
papier en al verdwenen
Een nieuw wapen heeft zich in
de rij der jongste oorlogsver
rassingen geschaard. Alwéér een
nieuw. Nevelwerper. Goliath,
Pantservuist, Pantserschrik. dyna-
miet-meteoor éénmans-torpedo,
het is een indrukwekkende lijst.
Het is ook een lijst, die in steeds
sneller tempo wordt verlengd. De
profeten van Duitslands ineen-
storting-binnen-drie-weken moe
ten toch op zijn allerminst vreemd
opzien van de industriële opzwaai.
die deze ineenstorting begeleidt!
Wat hier voor den objectieven
toeschouwer duidelijk wordt, is
een onmiskenbare en omvangrijke
vernieuwing van het oorlogsappa
raat. met een even onmiskenbaar
accent op de Duitse zijde daarvan.
En zulke vernieuwingen kondig
den nog nimfier in de krijgsge
schiedenis een „ineenstorting"
aan. wèl een feller, heviger bot
sing.
Men zal zich. al deze feiten in
(Shderling verband groeperend,
niet kunnen onttrekken aan het
oordeel, dat hier woord voor
woord de Duitse uitleg van de
huidige oorlogssituatie in vervul
ling gaat. Die uitleg rept er van.
dat de strijd in het Westen nog
allerminst zijn hoogtepunt heeft
bereikt. Die uitleg houdt voorts
in, dat de Duitse strategie aan de
ontplooiing van het vijandelijke
offensief een rem zoekt op te leg
gen tot de Duitse oorlogsindustrie
het zwaartepunt in de oorlogvoe
ring definitief kan verplaatsen.
In dit licht heeft men ook de
éénmans-torpedo te zien. Het
effect daarvan is van geheel an
dere orde dan dat van V-I. Het
nieuwe wapen van de Duitse ma
rine onderscheidt zich alleen reeds
door zijn wijze van ontstaan van
het vergeldingswapen, dat nog
immer dag. na'dag rechtstreeks in
het hart van Engeland grijpt. V-l
is een zorgvuldig voorbereid en op
brede basis uitgewerkt antwoord
op Churchill's luchtterreur boven
Europa. De éénmans-torpedo is,
zoveel blijkt reeds uit de eerste
Berlijnse berichten, een in de
strijd om Normandië gegroeid, ge
ïmproviseerd wapen met een
(voorlopig) gelocaliseerd doel.
Ook Britten en Italianen heb
ben reeds met bemande torpedo's
geëxperimenteerd. Die experi
menten hebben niet tot resultaten
geleid, die de oorlogvoering ter
zee werkelijk vernieuwden. Maar
het komt in gevallen als deze vaak
minder op het beginsel, dan op
de toepassing aan. Ook de Chine
zen hebben eertijds het buskruit
uitgevonden, maar zij gebruikten
het voor het vuurwerk op de hof
feesten in Peking in plaats van
voor de vernieuwing van hun
krijgsvoering. Niet uit pacifistische
overwegingen, maar simpelweg
omdat zij aan die andere nuance
in de toepassingsmogelijkheden
voorbijzagen.
Iets dergelijks heeft zich aan
het invasiefront voorgedaan.
Voorhanden mogelijkheden, die
in ander verband wellicht ge
ringe actuele zin hadden, kregen
door een snelle en scherpzinnige
reactie op verloop en karakter
der oorlogsgebeurtenissen een
doeltreffende vorm. Het Duitse
weermachtsbericht. dat ten aan
zien van nieuwe ontwikkelingen
altijd de grootste reserve in acht
neemt, heeft door de officiële
vermelding van de eenmans-tor-
pedo ook de resultaten ervan
boven twijfel verheven. Die resul
taten zijn enerzijds symptoma
tisch voor de vindingrijkheid cn
het élan der Duitse bewapenings
industrie, die, wilde men de
Britse berichtendienst geloven,
sinds 'lang is platgelegd. Die re
sultaten grijpen de Anglo-Ameri-
kaanse oorlogvoering echter an
dermaal in een zijde, waar Lon
den en Washington zich hefc
zwakste weten.
Nog dezer dagen heeft de
Londense ..Observer" de klacht
uitgesproken, dat dc Brits-Ameri
kaanse legers op de smalle Nor-
mandische kuststrook ook na vijf
weken invasie nog altijd geen
militaire bewegingsvrijheid heb
ben gekregen. En in de ..Daily
Mail" heeft Ward Price het nog
scherper geformuleerd. Hij
spreekt na een «zoek aan Eisen
howers hoofdkwartier van een
..pas op de plaats" der geallieer
den aan het invasiefront. De ver
twijfelde en zeer kostbare Anglo-
Amerikaanse aanvallen bij Caen
en St. Ló zijn uitingen van Eisen
hower's behoefte, een ruimer ge
vechtsterrein te scheppen. Men
behoeft niet eens in Brits-Ame
rikaanse stijl te gaan berekenen,
in welk jaar de legers van Eisen
hower volgens het huidige tempo
ook zelfs maar in Parijs zouden
zijn, om te beseffen, dat een her
stel van de bewegingsoorlog de
allerdringendste voorwaarde voor
de geallieerde oorlogskansen be
tekent.'
Maar Juist op dit punt betekent
de eenmans-torpedo voor Eisen
hower een onaangename verras
sing. Het mag al zijn, dat con-
vooien tussen New York en Bris
tol er op dit ogenblik nog van
verschoond blijven: het invasie
front is een zeer klein, nauwkeu
rig bepaald gebied, waar de An-
glo-Amerikaanse legers prompte
ravitaillering nodig hebben om
ooit van hun „pas op de plaats"
af te komen, maar waar omge
keerd een ideale mogelijkheid
voor de eenmans-torpedo blijkt
te bestaan om voor anker liggen
de schepen iets nadrukkelijker
aan hun plaats te binden dan
voor „prompte ravitaillering" ooit
wenselijk kan zijn.
Ontevreden onderwereld (II)
AMSTERDAM, 18 Juli.
Wij zaten in het kroegje van
Mien Vet op de Zeedijk, Kees
en ik. Mien heelt haar naam ver-
anderd: op de kroeg staat nu ge
schilderd Mien Jusblok.
„Teken des Tijds. Proost", lacht
Kees schor. „En zo is het met alles.
Zie je daar die vfer jongens zitten?
Die zijn stuk voor stuk. goed voor
vijftig rooie ruggen. Maar scheren
hoeven ze zich nog niet. Zuipen
doen ze als de beste, tegen de klip
pen op. Nou ja. een knaak voor een
borrel van ontkleurde spiritus, de
kastelein moet ook rijk worden, waar
of niet? Ik drink wei een pilsje".
„Laten we bij de zaak blijven. Wat
heb je tegen die jongens?" vroeg ik.
„Ze zijn niet eerlijk, niet. rechtuit.
Kijk. als ik vroeger een kraak zet
te, postte ik een week voor het kan
toor, waar lk wou zijn, tot ik alles
wist. Dan stak ik op een donkere
avond mijn spulletjes bij me, een
brekie, een zootje lopers, een snij-
lamp en ik kwam netjes binnen.
Geen rommel maken, geen lawaai,
alles goed opruimen, en de brand
kast opensnijden. Geen goederen,
daar heb je maar gedonder mee, da's
goed voor amateurs. Geld. bankies,
effecten desnoods als ze verhandel
baar zijn. Zo heb ik het geleerd en
zo heb ik het gedaan. En dat was
sport, er was 's nachts veel prinse-
marlj op de been, de straten waren
verlicht, dan was het moeilijk om
een goeie kraak te zetten. Maar deze
blagen? Ze dringen bij doodgewone
mensen binnen, halen er tapijten
weg. pikken een bontjas, tafelzilver,
pakkies sigaretten. Nou vraag ik je.
En dan niet alleen, welnee man. met
een vrachtwagen soms. Doodgewone
verhuizers zijn het. Ik word er be
roerd van. als ik eraan denk. Schenk
nog eens in Piet. meneer betaalt".
„Ja ja, natuurlijk", zei ik. „Maar
wat is nou het grote verschil? Dief
stal blijft toch diefstal?"
Kees keek zuur. „Je bent zo hard
als meneertje zelf. Maar wil je mc
nou niet begrijpen? Als ik een grote
zaak een stapel joetjes lichter maak.
wie heeft daar pijn aan? Kleine Jan
niet. Maar als Jij met een handkar
het huis van een ambtenaar, van
een klein koopmannetje, van een
werkman leegsleept, man dat is toch
zeker vuil en laag? En wat doen ze
ermee? Naar de Nieuwmarkt. en
verkopen. Iedereen is gek geworden.
Een rooie rug voor een herenpakkie?
Verkocht! Vier mille voor een zootje
beestevellen? Verkocht! En waarom?
Omdat de niesses derachter zitten.
Ieder niesse gaat vandaag de dag
de baan op. en ze willen allemaal
een dure bontjas, ze willen allemaal
gekloft wezen".
DEN HAAG, 19 Juli Alle verzoe
ken om Inlichtingen over dienstne
ming en/of aanmeldingen moeton
worden gericht aan het NSKK Gruppe
Luftwaffe, Ersatzdlenststelle. Lange
Vijverberg 10. Den Haag
Voor alle kwesties betreffende de
verzorging van de NSKK-mannen ln
bet algemeen dient men zich te wei
den tot den Fürsorgeofflzier van het
NSKK. Lw„ Lange Vijverberg 10. Den
Haag.
HOOFDAKTE. Den Haag. A-gc-
d cel te: mej. A A. E. Scholten. Den
Haag en J. J. Veldhuyzen. Katwijk
aan Zee. B-gedeelte: L. Noorduin. Lel
den en L. Ch. Beekman. Den Haag.
FRANS L.O. Utrecht, Geslaagd de
dame G. A. Aben. Amsterdam; de he
ren L. Baasdorp. Den Haag: G. J. C.
Bantje. Aerdenhout en M. A Bakers.
GoIr\e.
HANDELSKENNIS L.O Amster
dam. Geslaagd: M v d. Ploeg, Alk
maar; IJ Rlerstra. Utrecht; G. v. d.
Riin. Den Haag; J. ter Haar. Bunscho
ten.
„Brief van Oostelijk front"
DEN HAAG. 18 Juli. Op Donder
dag 20 Juli om 18.45 uur spreekt Max
Blokzijl vla Hilversum 1 over: „Brief
van het oostelijk front".
SPORTNIEUWS
Begrafenis Wim Anderlesen
AMSTERDAM, 19 Juli. De be
grafenis van den gisteren overleden
oud-internationaal Wim Anderiescn,
is bepaald op Zaterdagmiddag half
twee op de Oosterbegraafplaats. De
stoet vertrekt te ongeveer 1 uur van
de woning van den overledene, Bloys
van Treslongstraat 23hs.
VOLKSCULTUUR EN KUNST
In Maastricht is het liefhebberij,
om dat liefhebberij-toneel in actie te
zien. Vlak yoor het station staat een
reusachtig bord, dat ver boven alle
wegwijzers en andere aanwijzingen
uit, die in Nederland elk verkeers
knooppunt beheersen, alle aankome-
lingen waarschuwt: „Toneelwedstrij
den Maastricht 1944".
In de Stadsschouwburg; de rustige
en gelijkmatige „hoogspanning" van
een welgeordend bedrijf. Directeur
Rasquin werkt met zijn staf dag in
dag uit om alles in de puntjes te
regelen. Aanmeldingen, verzoeken
om inlichtingen worden punctueel
verwerkt. Voor ieder die komt spelen
is er een prima hotel, eten, drinken,
cultureel genot, bezichtiging van de
stad: straks een prijs, eén oorkonde,
een herinneringwat wil men
meer
Op het toneel zwoegen de spelers,
van heinde en ver gekomen, om hun
krachten zo goed mogelijk in te
spannen en zo mooi mogelijk te spe
len.
Verwonderlijk groot is het aanial
Nederlandse stukken, dat de liefheb
bers hebben gekozen. Zo weinig de
Nederlandse beroepsgezelschappen
Nederlands werk spelen zo veel doen
dat. de liefhebbers! Althans déze
liefhebbers!
Maastricht, één van de merkwaar
digste steden van ons land, is in
veel opzichten een voorbeeld. In jon
ge frisse aanpak, in diep doorleven
van een oude cultuur, een oud en
eerbiedwaardig geloof.
Ook op het gebied van het lief
hebberij-toneel heeft Maastricht in
1944 een voorbeeld gesteld.
M. W.
Prijsvraaq toneel en film
Het weekblad „Cinema cn Theater"
schrijft ln verband met een jaarlijkse
Rembrandt-vlerlng een prijsvraag uit
voor een toneelstuk en een zo volledig
mogelijk uitgewerkt scenario voor een
speelfilm, waarin een der grote kun
stenaars van bet Nederlandse taal- en
cultuurgebied zal herleven te midden
van zijn volk.
Als eerste prijs stelt het blad 1UOO
beschikbaar, als tweede prijs 500 m
als derde prijs 200. Het met de hoog
ste prijs bekroonde en zo mogelijk
ook enige andere werken zullen ln
boekvorm verschijnen ln de „Theater
reeks" der genoemde uitgeverij, voor
welke boekuitgaven dc auteurs een
honorarium van 10 pet van de ver
koopprijs (voor het ingenaaide bock
en berekend over de verkochte exem
plaren) zullen ontvangen. De auteurs
behouden do rechten van opvoering
of verfilming volledig; de ultschrijvers
van de prijsvraag zullen deze opvoe
ring en verfilming zoveel mogelijk be
vorderen.
De Jury staat onder voorzitterschap
van mr Henrlk Schol te hoofdredac
teur van ..Cinema cn Theater" Inzen
dingen worden voor 1 Januari 1945
Ingewacht aan het adres der redactie,
Paulus Potterstraat 4, Amsterdam-Z
waar gegadigden binnenkort ook de
volledige voorwaarden en de namen
van alle Juryleden kunnen vernemen.
De verduistering begint beden om
22.00 en eindigt om 5,45 uur.
Maan onder 21.25, op 4.50 uur.
20 Juli N.M.. 28 Juli E.K., 4 Aug.
VJVL, II AugL.K.
