HET DAGBLAD Kapitalisme voor de poorten van Europa VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De wensen der volkeren zijn overal eender Zware gevechten in het gebied van Grodno Woudenberg sprak in Amsterdam De Schiedamse kwestie wekt de strijdlust op Arbeidsfront zal niet zwi|gen De V1-bases zijn verplaatst Nog steeds strijd op Saipan Tragedie in Normandië Volewijckers weer op eigen veld Coring huldigt stormafdelingen Eekhout op zijn „boerenvlaams' Dr. Göbbels over het doel van de oorlog Duits weermachtsbericht Garnizoen van Wilna breekt door vijandelijke ring been Hechte defensie bij St. Ló Weer dertig valse dollarbiljetten I AMSTERDAM. 15 Juli. De Nederlanders met hun voor beur voor hét verkleinwoord „tje" valt het vaak moeilijk, grote dingen gróót te zien. De schrik van de tiende Mei is na een paar dagen vergeten, evenals de schrik na de eerste dagen van de invasie pe ..V 1". het geheime wapen, waarmede Londen wordt bestookt, levert voor ons, Nederlanders, nog nauwelijks stof -tot praten. Terwijl rondom ge weldige dingen gebeuren, lopen hier nog lieden rond, die dit niet willen en die dat- niet willen: de niets- willers, die in ólles negatief zijn. Nog te weinig beseffen zij. dat het lot van de Nederlandse werkers on verbrekelijk gekoppeld is aan het lot van alle werkers in Europa. Desgevraagd verklaren dezulken, dat zij nóóit iets tegen Duitsland hebben gehad, maar daarbij verge ten zij. dat de boycot van Duitse goederen in de jaren '34/"35 in wezen een worggreep was naar de keel van den Duhsen arbeider en dat deze boycot niet het régime trof. vjear- tegen zij heette gericht te zijn. Het uitroepen, van deze boycot, door de toenmalige vakbeweging, kwam neer op een oorlog in zijn heftigste vorm..." In een der zalen van „Bellevue" sprak Arbeidsfrontleider Wouden berg Vrijdagavond over het kapitalis me. dat aan de poorten van Europa klopt, en over de vijfde colonne van het kapitalisme, die zich binnen de- poorten bevindt. Het kapitalisme aldus Wouden berg is internationaal. Het plaatst- den werkenden mens op het tweede plan en stelt hem geheel in dienst van dat enige doel: het' maken van kapitaal-winst. Het was een eenvoudige, Duitse arbeider, die tegen dit internatio nale kapitalisme ten strijde trok. Hij werd door het Duitse volk begrepen en zeven millioen werklozen in Duits land vonden weer arbeid. Er tekende zich in dat land een sociale opgang af. Het goud had er zijn macht ver loren, de arbeid van den levenden mens gold er van toen af als enige maatstaf Sociale revolutie Dit. betekende een sociale revolu tie. die op de geldmarkt van Lon den en New York niet onopgemerkt bleef. Deze sociale revolutie in Duitsland veroorzaakte alom wrij ving; in pers. film en radio kwam het verzet tegen dit jonge socialisme tot uiting. Maar in de stamverwante volkeren ontwaakte begrip voer deze dingen. Oók hier in Nederland. Hoe is de positie van den Neder landsen werker? Ook binnen de poorten van Europa roert zich het kapitalisme. Het heeft, er zijn handlangers. Zij vormen een vijfde kolonne. die zich mét veel brutaliteit-verzet tegen een orde. die onweerhoudbaar komen zal. Hier te lande gebeurt het onmogelijke: het Nederlandse Arbeidsfront wordt er gedagvaard, omdat het in een Schie damse meelfabriek de bedrijfsvrede zou hebben verstoord! De gebeurtenissen bij de N.V. Meelfabriek ..Schiedam" te Schie dam zie ons artikel in een vorige éditie! werden door den Arbeids frontleider uitvoerig geschetst en door hem gekenmerkt als het geor ganiseerde verzet van de vijfde ko lonne en zijn kapitalistische aan hang. De handlangers van het kapi talisme, dat vóór de poorten van Europa staat, toonden zich in hun ware gedaanten. Dit- verzet brengt ons in beweging! De stem van het Nederlandse Arbeidsfront laat zich in deze tijd niet smoren. Wij zetten dóór en de Gemachtigde voor de Arbeid laat het er evenmin bij zit ten. De N.V. Meelfabriek „Schiedam" krijgt een boete, die hoger zal zijn dan die. welke het Nederlandse Ar beidsfront zal kunnen worden opge legd voor zijn vermeende „onrecht matige daad" (daverende bijval). En ondertussen zullen wij onze propaganda onvermoeid blijven voortzetten Zaterdag mórgen zal de luidspreker van Het Nederlandse Arbeidsfront Grotere mogelijkheden van nieuwe wapen BERLIJN, 14 Juli. Betreffende berichten uit Engelse bron. volgens welke het Duitse wapen V. 1. thans uit een -andere richting zou komen, heeft heden de militaire woordvoer der wan de rijksregering verklaard, dat de afvuurplaatsen van dit wapen thans veel dieper in het land liggen.- Deze verplaatsing kon zonder moei lijkheden worden uitgevoerd op grond van de technische mogelijkheden die de V. 1. biedt Het voordeel ligt hierin, dat men aan Duitse zijde thans grotere en bredere aanvalsbases heeft, terwijl ook de mogelijkheden tot camou flage en bescherming tegen de Anglo-Anïerikaanse bomaanvallen veel groter zijn. Dc ervaringen, die men heeft op gedaan sedert het- eerste optreden der V. 1., hebben er thans toe geleid, dat een vergroting is. bereikt, van het aantal afgevuurde projectielen en dat een nog betere berekening van de vliegbaan dan tot dusver mogelijk is geworden ondanks de grotere draagwijdte. Van sensationele vijandelijke be richten over het opduiken van V. 1- bommen in het invasiebruggenhoofd wordt in Berlijn kennis genomen, zonder dat van enigerlei zijde beves tigd wordt, dat het. geheime wapen gebruikt wordt voor de strijd aan het landfront. opnieuw de door een „directie" van de Meelfabriek „Schiedam" geknechte arbeiders weten te bereiken! (Langdurig applaus). Zijn toespraak vervolgend, herin nerde Woudenberg er aan. dat Hitier de klassenstrijd verworpen heeft en het privaat bezit onaangetast laat, mits het wordt aangewend in het belang van de gemeenschap. De be drijfsvoerder dient zich een rent meester te weten van het kapitaal der gemeenschap. Wie zijn privaat bezit niet goed gebruikt en het ex ploiteert ten nadele van de gemeen schap. zal Het Nederlandse Arbeids front tégen zich vinden. „Wil men van boven-af dc klassen strijd nog ccn poosje handhaven, dan kunnen dc lieren het krijgen, zoals zij het hebbrn willen: dan doen wij nog even mee!" (Stormachtige bij val )f Vijfde /to/onfe De kapitalistische vijand staat voor de poorten van Europa en bin nen deze poorten tekent, zich zijn vijfde kolonne reeds af. Twee jaar geleden hadden deze lieden het wel nagelaten om te gaan pluizen in de paragrafen! Ook het verzet van de. Rijksverzekeringsbank-en het pro test van het Departement van Sociale Zaken tegen de door Het Nederland se Arbeidsfront gehandhaafde uitke ring van honderd gulden bij ovér- lijden, brandmerkte de Arbeidsfront leider als een symptoom, dat de vijf de kolonne van het kapitalisme zijn kop opsteekt. Dc invasie verleent, deze vijfde kolonne moed en durf! Spr. waarschuwde nog eens. dat wanneer het internationale kapita lisme deze .gigantische strijd om Europa wint. het met. de rechten van den arbeider gedaan is. „Maar", aldus besloot Woudenberg, „het kapitalisme zal niet winnen, want het is dezelfde eenvoudige ar beider, die de grondslagen legde van het Europeese socialisme, die als aanvoerder zijn legers voorgaat. Met hem zullen wij deze strijd wirlncn!" SJANGHAI. 15 Juli. De woord voerder der Japanse marine, de kapi tein ter zee Matsoesjima. heeft ver klaard. dat in tegenstelling tot een Amerikaanse bewering, dat Saipan definitief veroverd zou zijn, het noor delijke dee) van het. eiland nog in handen is der Japanners, die met belangrijke successen tegenaanvallen ondernamen. De van Amerikaanse zijde aangegeven verliezen zijn absoluut onbetrouwbaar en onvolle dig. Doch zelfs toegegeven verliezen bewijzen de hardheid van de gevech ten. Wanneer men bij de te lande geleden vijandelijke verliezen nog die der zee- en luchtslagen rond Saipan voegt, dan zouden de door de Ver enigde Staten toegegeven verliczên van 15.000 man minstens vier keer zo groot worden. Hevige gevechten aan het Finse front HELSINKI. 14 Juli. Het Finse weermachtsbericht van heden meldt: Op de Karelische landengte onder nam de vijand, door zware wapens en tanks ondersteund, taaie aan- valspogingen ter uitbreiding van zijn bruggenhoofdstelling bij Vuosalmi. Alle aanvallen werden afgeslagen. In de andere sectoren van de land engte hier en daar iets sterker we derzijds artillerie- en granaatwer- persvuur. Plaatselijke aanvallen van den vijand werden afgeslagen, vier tanks werden vernietigd. Ten noordoosten van hef Ladoga- meer en op verscheidene plaatsen tussen Pitkaranta en Suojarvi woe den hevige gevechten. De met grote verliezen ondernomen vijandelijke aanvallen bleven vruchteloos. Drie tanks werden vernietigd. Ie JAARGANG No. 164 LD ZATERDAG 15 JULI 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184.120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. De AnglchAmerikaanse bevrij ders zijn aan het werk geweest. Hun slachtoffers de zwaarbe proefde inwoners van Norman dië verlaten met hun laatste bezittingen hun verwoeste huizen en dorpen, of graven in de puin hopen van hun woningen naar hun doden. (P.K. foto Reicli-PBZ-R) Plaats voor 10000 bezoekers AMSTERDAM. 15 Juli. Naar wij vernemen, gaan De Volewijckers het volgend seizoen weer op eigen veld spelen. Met de uitbreiding en verbetering van het terrein aan het Mosveld is reeds een begin gemaakt. Dc tribunes worden vergroot, zodat men in totaal 10.000 mensen zal kunnen ontvangen. Het speelveld wordt opgehoogd en er komt een nieuwe omheining. Ook de bestuurs kamer zal geheel gerestaureerd wor den. Op 25 Augustus zal de Nederlandse Scheepsbouw Maatschappij reeds zijn j jubilewmsdag ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan op het nieu- we terrein vieren en op 27 Augustus worden er. getrouw aan de traditie, i de wedstrijden gespeeld om het Zil veren Pont. het jaarlijkse tournooi van De Volewijckers. waaraan be halve de organiserende vereniging zullen deelnemen Ajax. Wagenir.gcu I en Elinkwijk. Geen wedstrijden meer achter motoren DEN HAAG. 15 Jul. D" Neder- landse Wielren Unie heeft van den Rijksgevolmachtigde voor de sport bericht ontvangen, dat, de autoritei ten alle wedstrijden achter motoren hebben verboden. Vijandelijke vliegtuigen in de lucht- geramd BERLIJN, 15 Juli. Dc Rijks maarschalk en opperbevelhebber van de luchtmacht, Hermann Goring, heeft aan de^ vierde groep van het jachteskader 3 voor haar prestaties bij de afweer van een Ariierikaanse terreuraanval, die onlangs in het weermachtsbericht werd. vermeld, een waarderend schrijven gezonden, waarin hij zegt: Het zich ten volle geven voor de bescherming van het Duitse vader land is een bewonderenswaardige houding. Een nieuw roemrijk blad is door deze onbarmhartige strijd van de stormgroepen, "waarvan de stout.moedigsten deel uitmaken van de stormafdelingen. aan de grote tradities van het Duitse jachtwapen toegevoegd. Zij hebben tot taak de formaties 'vijandelijke bommenwer pers op zeer korte afstand met de grootste doeltreffendheid te bestrij den. De stormgroep onder bevel van ka pitein Mortiz heeft onlangs een uniek succes behaald. In twee minu ten tijd schoot ze een afdeling Ame rikaanse bommenwerpers tot het laatste toestel neer. Hierbij pasten enkele leden der stormgroep weer met succes een wijze van aanvallen toe, die reeds bij vele aanvallen uiterst doeltreffend gebleken is. Zij ramden den vijand in de lucht. De formatie gevechtsvliegtuigen onder bevel van majoor Dahl, waartoe de stormgroep van kapitein Moritz be hoort. schoot op die dag 57 vijande lijke bommenwerpers neer. "Uier Duitse vliegers gaven daarvoor hun leven. Daartegenover staat een ver lies van den vijand van 570 man vliegend personeel. Dood van Herriot tegen gesproken PARIJS, lg Juli, Verscheidene Parijse bladen spreken vandaag het onlangs in de Franse pers versche nen bericht over de dóód van Edouard Herriot tegen. Zij voegen er aan toe. dat Herriot's gezondheids toestand uitstekend is. Loonregeling oogstcolonnes DEN HAAG. 15 Ju'-; -- Evenals vorig jaar heeft de Gemachtigde voor de arbeid, blijken:- de Staats courant van 14 dezer, de arbeids voorwaarden .oor de in dienst van den Gemachtigde voor de oogst werkzame oogstcolonnes vastgesteld. De oepalingen van deze ..loonrege ling oogstcolonnes 1944" komen in grote lijnen overeen met die, welke in 1943 golden. Ook nu wordt de ar- beideis. die, voornamelijk uit in dustriële bedrijven, op basis van vrijwilligheid worden geworven om mede te werken aan het. binnen halen van de oogst, practisch gespro ken hun weekloon gegarandeerd. Zo ontvangen b.v. zij, die daarvoor in aanmerking komen, naast een woon plaats. een bedrijfstoelage. Voorts zijn de werktijden, dp vergoeding bij onwerkbaar weer en verzuim, de vergoeding van reiskosten en rijwiel- gebruik, alsmede het periodiek ver- lof enz., nauwkeurig geregeld. Ook voor de geldelijke verhouding tussen den Gemachtigde voor de oogst en de boeren bestaan richtlij nen. Fiets voor 45 cent Dat u dit zou lezenwist ik wel. U houdt óók van koopjes. Net als ik. Ik zal u mijn koopje vertellen. Ik koop wel eens een boekje. Het liefst bij de tweedehandsjes. Ik stond dus boeken te kopen, met mijn fiets in de hand half in de winkel, hdlf op straat. Je moet voorzichtig zijn. met die jagers, die tegenwoordig, nu de zwijnen zijn uitgestorven, gelijk de iclithuosaurussen en mastodonten het vooral voorzien schijnen te heb ben op de fietsen. Vandaar hét spreekwoord: zwijntjesjagers.' Ik stak een boekje bij me, leeek nog eens verderdroomde wat van wat daar allemaal nog in die boeken zou staan, hier voor luttele stuivers te koop en wandelde in gedachten de winkel uit. Niemand zei iels. Blijk baar vond die winkelier óók dat het geld toch niets meer waard is tegen woordig. Hij vroeg mij althtins niet om de negen stuivers, die ik hem schuldig was Op het trottoir keerde ik terug. Laat ik eerlijk zijn" zei ik tegen mezelf. ,.'t Kóst me trouwens maar negen stuwer!" Ik keer terug. Zet mijn fiets in de deuropening, draai me gin en roep tegen den winkelier met brutaal eer- lijkheidspathos: ..Betalen, chef!" Hij nadert buigend, vraagt beleefd (inbegrepen..Hoeveel?" Ik zeg: ,.Negèn stuiver", betaal, draai me voldaan om en constateer dat mi in Jieis middelerwijl gestolen is voor die 4} ecrVjkhcidsccnteiu Weg. Er gaapt rlechts een leegte in het deurgat. Ik 'neb nog nooit opgemerkt, dat een deurgat zó leeg kan zijn. Lezer, u lacht en dat is r.iet mooi. Ik schrijf u dit verhaaltje voor een schamel journalistenloon. maar be denkt u wei. dat het is geschreven niet bloed en tranen en dalfik sinds die üac; zienderogen grijs ivordt. Bovendien heb ik geen Iiets meer.. Ik voel me oud en genept. Ik zal mc pas weer jong voelen al: ik lees. dal ze jietsendiéven ophan gen in plaats van, ze op mijn kosten va heel veel rechterlijke vieren, en vijven ergens in een rijkspension gratis de kost te geven. TUL. Corr. G. de W te E. U kunt. zich niet vooistcllen. dat een Amerikaanse krant Een dergelijk product van een idioot" durft opnemen. Ik wel. Lezeres Fahrenheitstraat te A. Ik ben het met u eens. Kersen onder scheppen gaat. Onderschepte kersen laten vertrappen tot „Eén rode mas se en brij" \s zonde. Ziekenhuizen dienden de voorkeur te genieten Lezer motto „Trouwring". U wilt uw gouden trouwring ruilen tegen een goede broek en een paar schoe nen maat 43. Ik heb al een trouwring en ook twee schoenen maat 43, die ik echter alle drie zelf gebruik. VOLKSCULTUUR EN KUNST Jan H. Eekhout, „Kathelijne Claes", uitg. Nenasu, Utrecht. Ik vind dit boek een voorbeeld van let- tcr-kimdigheid, van kunde om de letteren zo te schikken, dat een zoet vloeiend, zachtmurmelend. een beet je eentonig verhaal ontstaat. Het deed me denken aan den zich ver- simpclenden Van Schendel uit de dromerige Tamalone-tijd, vertaald in een soort kunst-Vlaams. Het gewone verstand wat betreft, dit Vlaams is een misverstand. Het lijkt boers en Vlaams, het is een kunsttaal, waar Gezelle met woordenverzamelen en woordenmaken mee is begonnen en waar Streuvels in verstreuvelsde en Timmermans in Pallieterde en Eek- hoi1 eekhout in vindt. Het heeft de omvang van een roman maar is. zo als bij nadere bezichtiging van de grote letter en het opdikkend papier blijkt, -meer een enigszins uitgespon nen novelle, een vrij eenvoudig, een zijdig aflopend verhaal, zondpr ge compliceerde dramatiek, ogenschijn lijk uit één gieting daarheen gewor pen en dus als vakwerk in zekeren zin goed. van gedachte vrij zwak. wat meewarig, wat al te zeer op de vage rand tussen religiositeit en een verkinderlijkte liefde, een beetje wee soms gelijk Van Schendel, vredig, lieflijk kabbelend met dat aan het eind die „dramatische" draai van het lieve meiske dat onschuldig ver dacht, ter dood veroordeeld en ver brand wordt en zich verheugt aldus met den Minnaar die zij niet mocht hebben in den Hemel verenigd te worden. Een beetje extatisch, ^een beetje ongezond, een beetje letter kundig en bloedeloos, rnaar wel, die éne toon aanvaard, lief en ontroe rend. Dit toneelachtige en ook de vlotte schriftuur brengt mij op een ,idee: als solo-voordracht zou cit werk een succes zijn, zoals bijv. Ma rathondans en Frasquita successen werden als solo-voordracht. Dit wil het publiekhoren, liever horen dan lezen denk ik, omdat daar de zwakheden kleiner in worden, kun nen worden weggespeeld Veel in de letterkunde is toneel al is het geen toneel. Deze alleenspraak van Ka- theliinc Claes vraè.gt om een sölo- voordracht. Zij kan als éénmans- voorstelling of, nog beter, als één- vrouwsvoorstelling een succes wor den, omdat zij het jeugdige, iiet rhythmisch-glijdende, het erotische en* het vaagreligieuze heeft dat daar voor de beste voorwaarde wordt en omdat dit kunstvlaams meer iets voor de export is dan voor de boe ren zelf. Meer voor de zaal dan voor de deel. M. WOLTERS. Tentoonstelling der Ned. Kultuurkamer geopend AMSTERDAM, 15 Juli. Van 15 Juli tot 7 Augustus wordt in het Rijksmuseum ter gelegenheid van de Rembrandt-herdenking een tentoon stelling-gehouden. die georganiseerd is door de Nederlandse Kultuurkamer en die een selectie omvat van de kunst werken, welke elders op de ge westelijke tentoonstellingen geëxpo seerd zijn geweest. Hedenmorgen heeft de waarn. Secretaris-Generaal van het Departe-, ment van Volksvoorlichting en Kunsten, jhr. rar. S. M. S. de Ranitz, in tegenwoordigheid van talrijke be langstellenden zowel uit officiële als uit kunstenaarskringen, de tentoon stelling geopend met een rede. waar in hij nogeens de taak van de Kul tuurkamer uiteenzette. Deze bestaat niet alleen in het be hartigen der materiële belangen van den kunstenaar en het samenbunde len van alle culturele werkers, maar ook in het streven, de kunst nader tot het volk te brengen. Spreker her innerde voorts aan de Kitsch-bestrij- ding, welke thans krachtig ter hand wordt genomen en die reeds tot het sluiten van ^enkel winkels geleid heeft. Met dit werk zal de Kultuur kamer doorgaan tot het euvel voor goed uit de weg geruimd is. Na de opening maakten de aanwe zigen een rondgang door de verschil lende zalen. Frans Vroons heeft een enga gement gekregen bij de Opera Comi- que te Parijs, eerste optreden in de Grand Opera. Hij blijft zijn radiowerk ln Hilversum doen, aldus de „Tel.". Rijksminister dr. Göbbels schrijft in zijn jongste artikel 111 het weekblad „Das Reich", dat de oor- logsdoelstellingen van Duitsland en zijn bondgenoten dichter bij de ver wachtingen komen, die de gehele we reld van het einde van deze oorlog en de daaropvolgende vrede koestert, dan de oorlogsdoelstellingen van de vijanden. Alle volken, zo schrijft hij, wensen na de oorlog een toestand van rust en ontspanning, van nationale voor uitgang, een ingrijpende sociale ver nieuwing, een economische welvaart en een gewaarborgd levensgeluk dei- volken. En dat niet ten koste van het levensgeluk van andere volken, doch door eigen kracht. De minister stelt hiertegenover, hoe dfr wereld er weldra zou uitzien, wamieer deze oorlog met een succes van de vijanden zou eindigen. Men behoeft zich alleen maar de verwe zenlijking voor te stellen van de door de westelijke vijanden geprocla meerde haat- en vernietigingspro- gramma's om maar te zwijgen van de programma's van het bolsjewisme die Europa eenvoudig in e^n hel zou den veranderen om te weten, dat dan voor alle tijden noch voor de vrienden noch voor de vijanden sprake zou kunnen zijn van vrede, geluk en welstand der volken. Duitsland's zaak is thans, zo schrijft de. minister verder, de zaak van de gehele beschaafde wëreld. Wanneer wij in alle phasen van deze oorlog er van hebben afgezien, de zelfde uitroeiïngs- en vernietigings programma's tegen onze vijanden te proclameren, dan is dit nagelaten uitsluitend om verstandelijke over wegingen. De tegenwoordige wereld is een organisch gegroeid geheel, waarin iedere grote mogendheid de haar toegedachte functies en taken moet vervullen. De poging om dit geheel op één plaats te laten instorten, kan ge lijk gesteld worden met de poging om de menselijke maatschappij te ver nietigen. Er bestaat maar één wer- kcliike macht, die belang hierbij heeft en hebben moet en dat is het bolsjewisme. Men kan het bondge nootschap van het Britse empire met zijn doodsvijand, het bolsjewis me alleen maar een hoogst gevaar lijk spel met vuur noemen. Niet Churchill en Roosevelt kun nen thans, zoals zij gewenst en ge hoopt hebben, met Stalin spelen, doch Stalin speelt met hen. Er kun nen derhalve zoals de zaken thans staan, ook bij het gunstigste verloop van de militaire operaties deze zomer, de westelijke vijanden geen andere oorlogsdoelstellingen voor ogen zwe ven dan die óm door de vernietiging van het Duitse Rijk te worden lot de pleitbezorgers van het bolsjewisme in geheel Europa. Wij zijn er vast van overtuigd, dat wij er op de duur in zullen slagen, dit gevaar, dat ons continent be dreigt. te bezweren. Maar zelfs wan neer dit niet het geval zou zijn. wat zouden Engeland en de Ver. Staten dan winnen? Duitsland zou dan aan hen, de ware schuldigen van het Europese ongeluk, zelfs ongewild de vreselijkste wraak voltrekken, die maar te denken is: het zou hen, de zogenaamde overwinnaars, in de maalstroom van de uitbrekende alge mene chaos meesleuren Wij menen te weten wrat alle wel denkende mensen aan beide zijden zich voor de tijd na de oorlog het vu rigste wensen. Deze wensen zullen in vervulling gaan, want zij hebben in de harten der gehele wereld reeds wortel geschoten. De geschiedenis zou haar zin verloren hebben wanneer niet voorkomen zou kunnen worden, dat ook deze oorlog met zijn ontzag lijke offers weer aan diegenen ten goede zou komen, die hem veroor zaakt hebben, en diegenen zou ver nietigen, die door hem een nieuw be gin willen maken. Dat kan niet mo gelijk zijn. De volken zelf zullen de oorlog de hem toekomende morele zin geven. Zoals zij de oorlog thans al lijdende doorstaan, zullen zij aan het einde over hem triomferen. Is er iemand ter wereld, die dat niet zou wensen? Von Papen nog steeds in Turkije BERLIJN, 15 Juli. Op desbetref fende vragen Is in de Wllhelmstrasse verklaard, dat ambassadeur Von Papen nog steeds in Turkije is en wel in het zomerverblijf der Duitse ambassade. Van een vertrek van Von Papen naar Duitsland is hier niets bekend. De reis van den Turksen ambassa deur te Berlijn naar Ankara wordt ln politieke kringen der Rijkshoofdstad een „routlnebezock" genoemd. Georges Mandel gedood PARIJS. 15 Juli. Naar dc Pa rijse bladen melden heeft, de voor malige minister Georges Mandel op weg naar een Frans internerings kamp de dood gevonden, In het be richt wordt gezegd, dat Mandel door de Duitse autoriteiten aan de Franse justitie was overgedragen. Op weg naar een interneringskamp werd de auto, waarin Mandel zich bevond, aangevallen, waardoor Mandel ge dood werd. De Turkse regering zal de haven van Izmir (Smyrna) vergroten tot de grootste haven van het land. Het werk kost 350 millioen Turk»e ponden. Uit Vaticaanstad wordt gemeld, dat kardinaal-staatsecretaris Mag- llone /.waar ziek zou zijn. De Italiaanse regering heelt zich bereid verklaard afstand te doen van haar exterritoriale rechten ln China. In Bulgariie zullen de scholen, die wegens de voortdurende bombar dementen waren gesloten, weer wor den heropend. In Parijs is de „Avenue President Wilson" herdoopt tot „Avenue Philippe Henriot". Het naambordje vermeldt tevens: „Gestorven voor Frankrijk". Veertien volle wagens GILZE, 14 Juli. In verband met prijsopdrijving heeft de mare chaussee een inval gedaan bij een rijwielhandelaar te Baarle-Nassau en voorlopig beslag gelegd op diens voorraden. Deze waren dermate om vangrijk, dat veertien volle wagens moesten worden overgebracht. In opslagruimten bevonden zich o a. 200 paar gummi laarzen, een kleine tweehonderd kinderfietsen. ruim tweehonderd autopeds, 360 rollen wasdoek, welke enige duizenden kilo grammen wogen voor de vervaardi ging van kettingkasten, 2000 span- beugels voor deze kettingkasten. een kleine dertig carbidlantaarns voor rijwielen, duizenden kilogrammen schroefjes en moertjes en 4000 rij- wiellarnpjes. De handelaar, A. van L., is in arrest gesteld. HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER. .14 Juli. - Het opperbe vel der weermacht maakt bekend: In het Westelijke deel van het Normandische landingshoofd hebben de Amerikanen nieuwe formaties in de strijd geworpen, en hun aanval len met het zwaartepunt in de rich ting van St. Lö voortgezet In het verloop van verbitterde gevechten heeft de vijand met zware verliezen onze troepen in enige sectoren in niet belangrijke mate teruggedrongen. Het gelukte hem op geen enkele plaats de nagestreefde doorbraak te forceren. De zware gevechten duren met onverminderde hevigheid voort. Beveiligingsstrijdkrachten der Duit se marine schoten voor de Neder landse kust twee Britse motortorpe doboten in brand. Een eigen pa trouilleboot ging verloren. Zwaar vergeldingsvuur blijft op het gebied van groot Londen liggen. In Italië beperkte de vijatuj zich gisteren tot aanvallen in het gebied ten noorden van Volterra en aan weerskanten van de Tiber in de sec tor Cita di Castello. De gehele dag werd hier verbitterd en met afwis selend resultaat om enige hoogtestel- lingen gevochten. Ondanks krachtig gebruik van mensen en materiaal bleef de terreinwinst van den vijand onbetekenend. In het achterwaartse frontgebied en in het gebied van Noord-Italië werden verscheidene bendengroepen en sabotagegroepen vernietigd. In het zuiden van het oostelijke front sloegen Duitse en Hongaarse formaties in het gebied van Kolo- mea plaatselijke aanvallen der bol sjewisten af. Ten westen van Loetsk hebben on ze divisies zich volgens bevel uit een vooruitspringende frontboog ge- distancieerd en in nieuwe stellingen vijandelijke aanvallen afgeslagen. In verband met onze uitwijkbewegingen in het gebied van de Pripjetmocras- sen -die ongestoord door den vijand verlopen, werd de stad Pinsk ont ruimd, In de centrale sector verijdelden onze divisies nieuwe doorbraakpogin gen van de bolsjewisten. Heri zwaar tepunt van de strijd lag hier ten oosten en noorden van Grodno, waar sterke vijandelijke pantser-, infanterie- en cavalerieformaties tot staan gebracht werden. De dappere bezetting van de oude Litause hoofdstad Wilna, onder be vel van haar commandant lt.-gene- raal Stahel, is na een tegenstand van vijf dagen tegen overmachtige vijan delijke strijdkrachten volgens bevel door de Sowjetrussischc omsingelings- ring heengebroken en heeft zich vechtende een weg gebaand naar de in het westen onder beVel van kol. Tolsdorf gereed staande Duitse troe pen. Plichtsbetrachting en standvas tigheid van <}eze beide gevechtsgroe pen verdienen de grootste waardering. Bij de gevechten om de stad heeft zich ook een afdeling luchtdoelge schut van de luchtmacht onder kapt. Müller voortreffelijk geweerd. Ten Zuiden van Dünaborg alsmede tussen e Düna en het Peipusmeer werden talrijke aanvallen der bolsje wisten met afgrendeling van plaatse lijke penetraties uiteengeslagen. Formaties slagvliegers mengden zich ook gisteren doetreffend in de gevechten te land en vernietigden in scheervlucht talrijke tanks, stuk ken geschut, en voertuigen van den vijand. Amerikaanse bommenwerpers richtten gisteren wederom een ter reuraanval op München. Door strijd krachten der luchtverdediging wer den 29 vijandelijke vliegtuigen neer- gescholen. Afzonderlijk vliegende Britse vliegtuigen wierpen des nachts bommen op Rijnlands-Westfaal ge bied. ENSCHEDE, 15 Juli. Twee man nen maakten bij den caféhouder v. d. E. te Enschede grote verteringen. Bij de afrekening, die 100 bedroeg, ble ken zij alleen in het bezit te zijn van een vijftig-dollarbiljet, dat de café houder ten einde raad maar accep teerde. Hij ging er mee naar de bank en kreeg daar te horen, dat het vals was. E. v;aarschu\vde onmiddellijk de ■politie, die er spoedig in slaagde de identiteit van de mannen vast te stellen. Het waven de handelaren Ten C. en S. uit Den Haag. Zij werden aan een verhoor onderworpen, waar bij zij mededeelden dertig valse bil- jeten van vijftig dollar ontvangen te hebben. Inmiddels had de Enschedese recherche zich met de Haagse politie in verbinding gesteld, die mededeelde, dat de biljetten in België waren ge drukt, Reeds eerder was een grote partij van 15.000 stuks in beslag ge nomen® maar 3000 waren er nog zoek. De dertig biljetten van Ten C. en S. bleken daartoe te behoren. De handelsagent W. verklaarde de biljetten van zekeren G., die voort vluchtig is. te hebben ontvangen. Hij was slechts bemiddelaar geweest. Aan Van S. in Den Haag had hij 32 bil jetten verkocht voor 19.200, maar toen deze ontdekte, dat de biljetten vals waren, had hij ze moeten terug nemen. Ten C. en S. had hij toen 30 biljetten gegeven* die zij aan den man moesten brengen, twee had hij er zelf gehouden. Hij had deze ver nietigd, toen hij vernam, dat zijn handlangers waren gearresteerd. Sigarenfabriek handelde op grote schaal zwart DEVENTER. 14 Juli. Aan een reeds twee jaren voortbestaande clan destiene handel in sigaren is korte tijd geleden door het ingrijpen van de prijsbeheersing een einde ge maakt. De Hudsonsigarenfabrieken te Roosendaal hebben sedert April 1942 regelmatig grote partijen sigaren aan groot- en kleinhandelaren verkocht tegen prijzen, variërend van 0.60 tot 2.25 per stuk. Dit kwam aan het licht, toen tegelijkertijd in de fabriek en bij een accountantskantoor te Breda, dat de administratie van de Hudsonfabrieken verzorgt, een onder zoek werd ingesteld. Een complete „zwarte" boekhou ding, in Breda aangetroffen, gaf een volledig en duidelijk beeld van de omvang dezer transacties. Ruim een half millioen gulden was in een „zwarte" kas veranderd. Voor aan schaffing van machines, modernise ring van het bedrijf en uitkeringen aan directie, commissarissen en aan deelhouders was echter het overgrote deel dezer gelden weer uitgegeven. Ook was er 80.000 in schilderijen belegd en bleek nog slechrs ƒ20.000 in contanten aanwezig te zijn. Naast de algemene „zwarte" kas hield de directie er sinds enige tijd ook een privé „zwarte" kas op na. Bij de ongeoorloofde verkopen wer den de banderollen los om de kistjes gedaan, zodat de kopers deze na ont vangst der sigaren konden terugzen den. Op die wijze werd de tabaks accijns voor een belangrijk bedrag te kort gedaan. 232.000 sigaren, op een drietal plaatsen aangetroffen, wer den tezamen met het restant van de „zwarte" kas in beslag genomen. De hoofdverdachten hebben een volle dige bekentenis afgelegd. Zij zullen binnenkort voor den inspecteur van de prijsbeheersing terecht staan. x ,,De plaats der ff" DEN HAAG. 15 Juli. Zondag 16 Juli van 11.30 tot 11.45 uur spreekt over Hilversum I de stem der over „De plaats der ,,lk ontwerp een anonieme brief" DEN HAAG, 15 Juli. Maandag 17 Juli om 18.15 uur spreekt Max Blok zijl vla Hilversum I over „Ik ontwerp een anonieme brief". DEN HAAG. 11 Juli. De höhere U- und Polizeiführer Nordwest maakt bekend: De bureau's #-Führer im Rasse- und Siedlungswesen en het Fiirsorgekommando, waartoe behoren de Fürsorgeoffizier der Waffen-//, de Fürsorge-Referent en de M-Sippen- pflegestelle 152, bevinden zich in Den Bosch, Sonniusstraat 3, De Leidse Voki-Dokiclub gaat optreden Zoals enkele weken geleden ge meld- werd. zal uit kinderen van abonné's een club worden gevormd, die voor kinderen van abonné's kan optreden. Voor dit doel hebben zich ca. honderd jongens en meisjes aan gemeld, die voor een commissie van beoordeling moeten laten zien en horen, waartoe zij in staat zijn. De eerste voorstelling, waartoe behalve de kinderen, uitsluitend de ouders worden toegelaten, is vastgesteld op Zaterdag 22 Juli a.s. des middags twee uur in de zaal van restaurant 't Schuttershof. Alle kinderen die zich hebben aan gemeld ontvangen persoonlijk be richt. Enkele kinderen hebben een brief geschreven, zonder daarin naam en adres te vermelden. Helaas kunnen deze kinderen geen uitnodi ging ontvangen. In verband met het grote aantal kinderen dat volgende week Zater dag moet optreden, is het mogelijk, dat niet ieder een beurt kan krijgen. Zij komen dan later aan bod. Op een formulier, dat ieder nog ontvangt zal moeten worden opgege ven,' wat men wil doen. De tijdsduur moet zoveel mogelijk de drie minu ten niet te boven gaan. Wie niets kan opvoeren, dient dit ook te ver melden omdat die kinderen op an dere wijze in dit eerste optreden worden ingeschakeld. De zaal gaat open om half twee. HANDELSKENNIS L.O. Amster dam. geslaagd: A. "M. de Lange. Den Haag. F. E. Meek. Laren (N.-H.t. S. TIssot van Palot. Breda, Tb. J. Rel- chert. Roosendaal, J. Langeveld. Lel den. P. J. Wijte. Heerhugowaard. AKTE N.S. Amsterdam, geslaagd eerste i gcd. de dames: M. W. v. d. Elsken en W. Stam. Amsterdam. L. S. van Thiel. Overveen; tweede ge deelte de dames: M. L. de Bruyn en J. C. de Graaf, Amsterdam. Voor de kinderen Aardrijkskunderaadsel Beste nichtjes en neefjes. In onderstaande figuur zlln negen rijen van vijf hokjes In elk van die hokjes moet een Jetter geplaatst wor den In de negen rijen geven dan die letters van boven naar beneden ge lezen een plaatsnaam. En wel zo: le rijeen dorp ln Drente: 2e rij: een dorp op de Utrechtse zandgronden: 3e rijeen oud riviertje in Zuid-Hol land; 4e rij: een dorp ln het laagveen- gebled van Friesland: 5e rii: een flink Twents lndustricdorp; 6e rij: een mooi dorp aan dc spoorllin Amster damAmersfoort: 7e rij: een dorp aan de spoorlijn Utrecht's Hertogen bosch: 8e rJJ: een dorp ln de provin cie Groningen (Wésterkwartier); 9o rijeen meer ln de Zuid-Westhoek van Friesland. De letters, die op de plaatsen der kruisjes komen te staan, vormen te zamen de naam van een grote haven stad in Nederland. Makkelijk is het raadsel niet: jullie moogt er dus best de atlas bij gebrul- 'ken. Zendt oplossingen in leder geval vóór Dinsdag. 18 Juli. aan OOM^JAN, p/a Redactie „Het Volk". Hckelvelfc 15. Amsterdam De Jongensnamen uit de eerste rij van het vorig raadsel waren natuur lijk Hendrik Abraham Johannes; de meisjesnamen uit dc tweede rij Catharlna Helena en Josephlna. De vijftien winaars en winnaressen van prijzen waren ditmaal: Wletske Vis. 3e Poellaan 59. Lisse; Cor dc Groot. Nlc. Beetsstraat 18 A. Schiedam; SJanle van Saus, Tollens straat 52. Vlaardlngen; R. Petersen. Hoekenessestraat 77 II. Dordrecht; Nico Kolmeljer, Rembrandtlaan 5a, Schiedam; Nellie Verboon, Broekweg 21. Vlaardlngen; Tom Hovenier, Amalla van Solmstraat 25 B, Schiedam; Elly Clasener. Mlnckelersstraat 67, Den Haag: Tlni Serller, Stcenstraat 53 A, Lelden; Llneke Roenhorst. Llchten- voordseweg C 201. Varsseveld. Hanny Rijns. Horstweg 36. Loenen o.d. Veluwe: Trui Kobcs, Dorpbuurt L. 35 II. Win tersvvijk; Plet de Jong, G. van Aemstel- straat 145. Haarlem-N Maarten Koo- men, Tolstolstraat 28. Zaandam; Vera v. WL Berg. Franklinstraat 17. Zullen. Dag allemaal! OOM JAN. De verduistering begint heden en morgen om 22.00 en eindigt om 5.45 Uur. Maan onder 17.17 (Zondag 18.31), op 2.17 (Zondag 2.46) uur. 20 Juli N.M.. 28 Juli E.K., 4 Aug. V.M., 11 Aug. L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1