HET DAGBLAD
Kapitalisme voor de
poorten van Europa
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De wensen der volkeren
zijn overal eender
Zware gevechten in het
gebied van Grodno
Woudenberg sprak in Amsterdam
De Schiedamse kwestie wekt
de strijdlust op
Arbeidsfront
zal niet
zwi|gen
De V1-bases zijn
verplaatst
Nog steeds strijd
op Saipan
Tragedie in
Normandië
Volewijckers weer op
eigen veld
Coring huldigt
stormafdelingen
Eekhout op zijn „boerenvlaams'
Dr. Göbbels over het
doel van de oorlog
Duits weermachtsbericht
Garnizoen van Wilna breekt
door vijandelijke ring been
Hechte defensie
bij St. Ló
Weer dertig valse
dollarbiljetten
I
AMSTERDAM. 15 Juli.
De Nederlanders met hun voor
beur voor hét verkleinwoord
„tje" valt het vaak moeilijk, grote
dingen gróót te zien. De schrik van
de tiende Mei is na een paar dagen
vergeten, evenals de schrik na de
eerste dagen van de invasie pe
..V 1". het geheime wapen, waarmede
Londen wordt bestookt, levert voor
ons, Nederlanders, nog nauwelijks
stof -tot praten. Terwijl rondom ge
weldige dingen gebeuren, lopen hier
nog lieden rond, die dit niet willen
en die dat- niet willen: de niets-
willers, die in ólles negatief zijn.
Nog te weinig beseffen zij. dat het
lot van de Nederlandse werkers on
verbrekelijk gekoppeld is aan het lot
van alle werkers in Europa.
Desgevraagd verklaren dezulken,
dat zij nóóit iets tegen Duitsland
hebben gehad, maar daarbij verge
ten zij. dat de boycot van Duitse
goederen in de jaren '34/"35 in wezen
een worggreep was naar de keel van
den Duhsen arbeider en dat deze
boycot niet het régime trof. vjear-
tegen zij heette gericht te zijn. Het
uitroepen, van deze boycot, door de
toenmalige vakbeweging, kwam neer
op een oorlog in zijn heftigste
vorm..."
In een der zalen van „Bellevue"
sprak Arbeidsfrontleider Wouden
berg Vrijdagavond over het kapitalis
me. dat aan de poorten van Europa
klopt, en over de vijfde colonne van
het kapitalisme, die zich binnen de-
poorten bevindt.
Het kapitalisme aldus Wouden
berg is internationaal. Het plaatst-
den werkenden mens op het tweede
plan en stelt hem geheel in dienst
van dat enige doel: het' maken van
kapitaal-winst.
Het was een eenvoudige, Duitse
arbeider, die tegen dit internatio
nale kapitalisme ten strijde trok. Hij
werd door het Duitse volk begrepen
en zeven millioen werklozen in Duits
land vonden weer arbeid. Er tekende
zich in dat land een sociale opgang
af. Het goud had er zijn macht ver
loren, de arbeid van den levenden
mens gold er van toen af als enige
maatstaf
Sociale revolutie
Dit. betekende een sociale revolu
tie. die op de geldmarkt van Lon
den en New York niet onopgemerkt
bleef. Deze sociale revolutie in
Duitsland veroorzaakte alom wrij
ving; in pers. film en radio kwam
het verzet tegen dit jonge socialisme
tot uiting. Maar in de stamverwante
volkeren ontwaakte begrip voer deze
dingen. Oók hier in Nederland.
Hoe is de positie van den Neder
landsen werker?
Ook binnen de poorten van Europa
roert zich het kapitalisme. Het heeft,
er zijn handlangers. Zij vormen een
vijfde kolonne. die zich mét veel
brutaliteit-verzet tegen een orde. die
onweerhoudbaar komen zal. Hier te
lande gebeurt het onmogelijke: het
Nederlandse Arbeidsfront wordt er
gedagvaard, omdat het in een Schie
damse meelfabriek de bedrijfsvrede
zou hebben verstoord!
De gebeurtenissen bij de N.V.
Meelfabriek ..Schiedam" te Schie
dam zie ons artikel in een vorige
éditie! werden door den Arbeids
frontleider uitvoerig geschetst en
door hem gekenmerkt als het geor
ganiseerde verzet van de vijfde ko
lonne en zijn kapitalistische aan
hang. De handlangers van het kapi
talisme, dat vóór de poorten van
Europa staat, toonden zich in hun
ware gedaanten. Dit- verzet brengt
ons in beweging! De stem van het
Nederlandse Arbeidsfront laat zich
in deze tijd niet smoren. Wij zetten
dóór en de Gemachtigde voor de
Arbeid laat het er evenmin bij zit
ten. De N.V. Meelfabriek „Schiedam"
krijgt een boete, die hoger zal zijn
dan die. welke het Nederlandse Ar
beidsfront zal kunnen worden opge
legd voor zijn vermeende „onrecht
matige daad" (daverende bijval).
En ondertussen zullen wij
onze propaganda onvermoeid
blijven voortzetten Zaterdag
mórgen zal de luidspreker van
Het Nederlandse Arbeidsfront
Grotere mogelijkheden
van nieuwe wapen
BERLIJN, 14 Juli. Betreffende
berichten uit Engelse bron. volgens
welke het Duitse wapen V. 1. thans
uit een -andere richting zou komen,
heeft heden de militaire woordvoer
der wan de rijksregering verklaard,
dat de afvuurplaatsen van dit wapen
thans veel dieper in het land liggen.-
Deze verplaatsing kon zonder moei
lijkheden worden uitgevoerd op grond
van de technische mogelijkheden die
de V. 1. biedt
Het voordeel ligt hierin, dat men
aan Duitse zijde thans grotere en
bredere aanvalsbases heeft, terwijl
ook de mogelijkheden tot camou
flage en bescherming tegen de
Anglo-Anïerikaanse bomaanvallen
veel groter zijn.
Dc ervaringen, die men heeft op
gedaan sedert het- eerste optreden
der V. 1., hebben er thans toe geleid,
dat een vergroting is. bereikt, van
het aantal afgevuurde projectielen
en dat een nog betere berekening van
de vliegbaan dan tot dusver mogelijk
is geworden ondanks de grotere
draagwijdte.
Van sensationele vijandelijke be
richten over het opduiken van V. 1-
bommen in het invasiebruggenhoofd
wordt in Berlijn kennis genomen,
zonder dat van enigerlei zijde beves
tigd wordt, dat het. geheime wapen
gebruikt wordt voor de strijd aan het
landfront.
opnieuw de door een „directie"
van de Meelfabriek „Schiedam"
geknechte arbeiders weten te
bereiken! (Langdurig applaus).
Zijn toespraak vervolgend, herin
nerde Woudenberg er aan. dat Hitier
de klassenstrijd verworpen heeft en
het privaat bezit onaangetast laat,
mits het wordt aangewend in het
belang van de gemeenschap. De be
drijfsvoerder dient zich een rent
meester te weten van het kapitaal
der gemeenschap. Wie zijn privaat
bezit niet goed gebruikt en het ex
ploiteert ten nadele van de gemeen
schap. zal Het Nederlandse Arbeids
front tégen zich vinden.
„Wil men van boven-af dc klassen
strijd nog ccn poosje handhaven, dan
kunnen dc lieren het krijgen, zoals
zij het hebbrn willen: dan doen wij
nog even mee!" (Stormachtige bij
val )f
Vijfde /to/onfe
De kapitalistische vijand staat
voor de poorten van Europa en bin
nen deze poorten tekent, zich zijn
vijfde kolonne reeds af. Twee jaar
geleden hadden deze lieden het wel
nagelaten om te gaan pluizen in de
paragrafen! Ook het verzet van de.
Rijksverzekeringsbank-en het pro
test van het Departement van Sociale
Zaken tegen de door Het Nederland
se Arbeidsfront gehandhaafde uitke
ring van honderd gulden bij ovér-
lijden, brandmerkte de Arbeidsfront
leider als een symptoom, dat de vijf
de kolonne van het kapitalisme zijn
kop opsteekt. Dc invasie verleent,
deze vijfde kolonne moed en durf!
Spr. waarschuwde nog eens. dat
wanneer het internationale kapita
lisme deze .gigantische strijd om
Europa wint. het met. de rechten van
den arbeider gedaan is.
„Maar", aldus besloot Woudenberg,
„het kapitalisme zal niet winnen,
want het is dezelfde eenvoudige ar
beider, die de grondslagen legde van
het Europeese socialisme, die als
aanvoerder zijn legers voorgaat. Met
hem zullen wij deze strijd wirlncn!"
SJANGHAI. 15 Juli. De woord
voerder der Japanse marine, de kapi
tein ter zee Matsoesjima. heeft ver
klaard. dat in tegenstelling tot een
Amerikaanse bewering, dat Saipan
definitief veroverd zou zijn, het noor
delijke dee) van het. eiland nog in
handen is der Japanners, die met
belangrijke successen tegenaanvallen
ondernamen. De van Amerikaanse
zijde aangegeven verliezen zijn
absoluut onbetrouwbaar en onvolle
dig. Doch zelfs toegegeven verliezen
bewijzen de hardheid van de gevech
ten. Wanneer men bij de te lande
geleden vijandelijke verliezen nog die
der zee- en luchtslagen rond Saipan
voegt, dan zouden de door de Ver
enigde Staten toegegeven verliczên
van 15.000 man minstens vier keer zo
groot worden.
Hevige gevechten aan
het Finse front
HELSINKI. 14 Juli. Het Finse
weermachtsbericht van heden meldt:
Op de Karelische landengte onder
nam de vijand, door zware wapens
en tanks ondersteund, taaie aan-
valspogingen ter uitbreiding van zijn
bruggenhoofdstelling bij Vuosalmi.
Alle aanvallen werden afgeslagen.
In de andere sectoren van de land
engte hier en daar iets sterker we
derzijds artillerie- en granaatwer-
persvuur. Plaatselijke aanvallen van
den vijand werden afgeslagen, vier
tanks werden vernietigd.
Ten noordoosten van hef Ladoga-
meer en op verscheidene plaatsen
tussen Pitkaranta en Suojarvi woe
den hevige gevechten. De met grote
verliezen ondernomen vijandelijke
aanvallen bleven vruchteloos. Drie
tanks werden vernietigd.
Ie JAARGANG No. 164
LD
ZATERDAG 15 JULI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184.120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
De AnglchAmerikaanse bevrij
ders zijn aan het werk geweest.
Hun slachtoffers de zwaarbe
proefde inwoners van Norman
dië verlaten met hun laatste
bezittingen hun verwoeste huizen
en dorpen, of graven in de puin
hopen van hun woningen naar
hun doden.
(P.K. foto Reicli-PBZ-R)
Plaats voor 10000 bezoekers
AMSTERDAM. 15 Juli. Naar
wij vernemen, gaan De Volewijckers
het volgend seizoen weer op eigen
veld spelen. Met de uitbreiding en
verbetering van het terrein aan het
Mosveld is reeds een begin gemaakt.
Dc tribunes worden vergroot, zodat
men in totaal 10.000 mensen zal
kunnen ontvangen. Het speelveld
wordt opgehoogd en er komt een
nieuwe omheining. Ook de bestuurs
kamer zal geheel gerestaureerd wor
den.
Op 25 Augustus zal de Nederlandse
Scheepsbouw Maatschappij reeds zijn
j jubilewmsdag ter gelegenheid van
het vijftigjarig bestaan op het nieu-
we terrein vieren en op 27 Augustus
worden er. getrouw aan de traditie,
i de wedstrijden gespeeld om het Zil
veren Pont. het jaarlijkse tournooi
van De Volewijckers. waaraan be
halve de organiserende vereniging
zullen deelnemen Ajax. Wagenir.gcu
I en Elinkwijk.
Geen wedstrijden meer
achter motoren
DEN HAAG. 15 Jul. D" Neder-
landse Wielren Unie heeft van den
Rijksgevolmachtigde voor de sport
bericht ontvangen, dat, de autoritei
ten alle wedstrijden achter motoren
hebben verboden.
Vijandelijke vliegtuigen
in de lucht- geramd
BERLIJN, 15 Juli. Dc Rijks
maarschalk en opperbevelhebber van
de luchtmacht, Hermann Goring,
heeft aan de^ vierde groep van het
jachteskader 3 voor haar prestaties
bij de afweer van een Ariierikaanse
terreuraanval, die onlangs in het
weermachtsbericht werd. vermeld,
een waarderend schrijven gezonden,
waarin hij zegt:
Het zich ten volle geven voor de
bescherming van het Duitse vader
land is een bewonderenswaardige
houding. Een nieuw roemrijk blad
is door deze onbarmhartige strijd
van de stormgroepen, "waarvan de
stout.moedigsten deel uitmaken van
de stormafdelingen. aan de grote
tradities van het Duitse jachtwapen
toegevoegd. Zij hebben tot taak de
formaties 'vijandelijke bommenwer
pers op zeer korte afstand met de
grootste doeltreffendheid te bestrij
den.
De stormgroep onder bevel van ka
pitein Mortiz heeft onlangs een
uniek succes behaald. In twee minu
ten tijd schoot ze een afdeling Ame
rikaanse bommenwerpers tot het
laatste toestel neer. Hierbij pasten
enkele leden der stormgroep weer
met succes een wijze van aanvallen
toe, die reeds bij vele aanvallen
uiterst doeltreffend gebleken is. Zij
ramden den vijand in de lucht. De
formatie gevechtsvliegtuigen onder
bevel van majoor Dahl, waartoe de
stormgroep van kapitein Moritz be
hoort. schoot op die dag 57 vijande
lijke bommenwerpers neer. "Uier
Duitse vliegers gaven daarvoor hun
leven. Daartegenover staat een ver
lies van den vijand van 570 man
vliegend personeel.
Dood van Herriot tegen
gesproken
PARIJS, lg Juli, Verscheidene
Parijse bladen spreken vandaag het
onlangs in de Franse pers versche
nen bericht over de dóód van
Edouard Herriot tegen. Zij voegen er
aan toe. dat Herriot's gezondheids
toestand uitstekend is.
Loonregeling oogstcolonnes
DEN HAAG. 15 Ju'-; -- Evenals
vorig jaar heeft de Gemachtigde
voor de arbeid, blijken:- de Staats
courant van 14 dezer, de arbeids
voorwaarden .oor de in dienst van
den Gemachtigde voor de oogst
werkzame oogstcolonnes vastgesteld.
De oepalingen van deze ..loonrege
ling oogstcolonnes 1944" komen in
grote lijnen overeen met die, welke
in 1943 golden. Ook nu wordt de ar-
beideis. die, voornamelijk uit in
dustriële bedrijven, op basis van
vrijwilligheid worden geworven om
mede te werken aan het. binnen
halen van de oogst, practisch gespro
ken hun weekloon gegarandeerd. Zo
ontvangen b.v. zij, die daarvoor in
aanmerking komen, naast een woon
plaats. een bedrijfstoelage. Voorts
zijn de werktijden, dp vergoeding bij
onwerkbaar weer en verzuim, de
vergoeding van reiskosten en rijwiel-
gebruik, alsmede het periodiek ver-
lof enz., nauwkeurig geregeld.
Ook voor de geldelijke verhouding
tussen den Gemachtigde voor de
oogst en de boeren bestaan richtlij
nen.
Fiets voor 45 cent
Dat u dit zou lezenwist ik wel. U
houdt óók van koopjes. Net als
ik. Ik zal u mijn koopje vertellen.
Ik koop wel eens een boekje. Het
liefst bij de tweedehandsjes. Ik stond
dus boeken te kopen, met mijn fiets
in de hand half in de winkel, hdlf
op straat. Je moet voorzichtig zijn.
met die jagers, die tegenwoordig, nu
de zwijnen zijn uitgestorven, gelijk
de iclithuosaurussen en mastodonten
het vooral voorzien schijnen te heb
ben op de fietsen. Vandaar hét
spreekwoord: zwijntjesjagers.'
Ik stak een boekje bij me, leeek
nog eens verderdroomde wat van
wat daar allemaal nog in die boeken
zou staan, hier voor luttele stuivers
te koop en wandelde in gedachten de
winkel uit. Niemand zei iels. Blijk
baar vond die winkelier óók dat het
geld toch niets meer waard is tegen
woordig. Hij vroeg mij althtins niet
om de negen stuivers, die ik hem
schuldig was
Op het trottoir keerde ik terug.
Laat ik eerlijk zijn" zei ik tegen
mezelf. ,.'t Kóst me trouwens maar
negen stuwer!"
Ik keer terug. Zet mijn fiets in de
deuropening, draai me gin en roep
tegen den winkelier met brutaal eer-
lijkheidspathos: ..Betalen, chef!"
Hij nadert buigend, vraagt beleefd
(inbegrepen..Hoeveel?" Ik zeg:
,.Negèn stuiver", betaal, draai me
voldaan om en constateer dat mi in
Jieis middelerwijl gestolen is voor die
4} ecrVjkhcidsccnteiu Weg. Er gaapt
rlechts een leegte in het deurgat. Ik
'neb nog nooit opgemerkt, dat een
deurgat zó leeg kan zijn.
Lezer, u lacht en dat is r.iet mooi.
Ik schrijf u dit verhaaltje voor een
schamel journalistenloon. maar be
denkt u wei. dat het is geschreven
niet bloed en tranen en dalfik sinds
die üac; zienderogen grijs ivordt.
Bovendien heb ik geen Iiets meer..
Ik voel me oud en genept.
Ik zal mc pas weer jong voelen al:
ik lees. dal ze jietsendiéven ophan
gen in plaats van, ze op mijn kosten
va heel veel rechterlijke vieren, en
vijven ergens in een rijkspension
gratis de kost te geven. TUL.
Corr. G. de W te E. U kunt. zich
niet vooistcllen. dat een Amerikaanse
krant Een dergelijk product van een
idioot" durft opnemen. Ik wel.
Lezeres Fahrenheitstraat te A. Ik
ben het met u eens. Kersen onder
scheppen gaat. Onderschepte kersen
laten vertrappen tot „Eén rode mas
se en brij" \s zonde. Ziekenhuizen
dienden de voorkeur te genieten
Lezer motto „Trouwring". U wilt
uw gouden trouwring ruilen tegen
een goede broek en een paar schoe
nen maat 43. Ik heb al een trouwring
en ook twee schoenen maat 43, die ik
echter alle drie zelf gebruik.
VOLKSCULTUUR EN KUNST
Jan H. Eekhout, „Kathelijne
Claes", uitg. Nenasu, Utrecht. Ik
vind dit boek een voorbeeld van let-
tcr-kimdigheid, van kunde om de
letteren zo te schikken, dat een zoet
vloeiend, zachtmurmelend. een beet
je eentonig verhaal ontstaat. Het
deed me denken aan den zich ver-
simpclenden Van Schendel uit de
dromerige Tamalone-tijd, vertaald in
een soort kunst-Vlaams. Het gewone
verstand wat betreft, dit Vlaams is
een misverstand. Het lijkt boers en
Vlaams, het is een kunsttaal, waar
Gezelle met woordenverzamelen en
woordenmaken mee is begonnen en
waar Streuvels in verstreuvelsde en
Timmermans in Pallieterde en Eek-
hoi1 eekhout in vindt. Het heeft de
omvang van een roman maar is. zo
als bij nadere bezichtiging van de
grote letter en het opdikkend papier
blijkt, -meer een enigszins uitgespon
nen novelle, een vrij eenvoudig, een
zijdig aflopend verhaal, zondpr ge
compliceerde dramatiek, ogenschijn
lijk uit één gieting daarheen gewor
pen en dus als vakwerk in zekeren
zin goed. van gedachte vrij zwak.
wat meewarig, wat al te zeer op de
vage rand tussen religiositeit en een
verkinderlijkte liefde, een beetje wee
soms gelijk Van Schendel, vredig,
lieflijk kabbelend met dat aan het
eind die „dramatische" draai van het
lieve meiske dat onschuldig ver
dacht, ter dood veroordeeld en ver
brand wordt en zich verheugt aldus
met den Minnaar die zij niet mocht
hebben in den Hemel verenigd te
worden. Een beetje extatisch, ^een
beetje ongezond, een beetje letter
kundig en bloedeloos, rnaar wel, die
éne toon aanvaard, lief en ontroe
rend. Dit toneelachtige en ook de
vlotte schriftuur brengt mij op een
,idee: als solo-voordracht zou cit
werk een succes zijn, zoals bijv. Ma
rathondans en Frasquita successen
werden als solo-voordracht. Dit wil
het publiekhoren, liever horen
dan lezen denk ik, omdat daar de
zwakheden kleiner in worden, kun
nen worden weggespeeld Veel in de
letterkunde is toneel al is het geen
toneel. Deze alleenspraak van Ka-
theliinc Claes vraè.gt om een sölo-
voordracht. Zij kan als éénmans-
voorstelling of, nog beter, als één-
vrouwsvoorstelling een succes wor
den, omdat zij het jeugdige, iiet
rhythmisch-glijdende, het erotische
en* het vaagreligieuze heeft dat daar
voor de beste voorwaarde wordt en
omdat dit kunstvlaams meer iets
voor de export is dan voor de boe
ren zelf. Meer voor de zaal dan voor
de deel.
M. WOLTERS.
Tentoonstelling der Ned.
Kultuurkamer geopend
AMSTERDAM, 15 Juli. Van 15
Juli tot 7 Augustus wordt in het
Rijksmuseum ter gelegenheid van de
Rembrandt-herdenking een tentoon
stelling-gehouden. die georganiseerd
is door de Nederlandse Kultuurkamer
en die een selectie omvat van de
kunst werken, welke elders op de ge
westelijke tentoonstellingen geëxpo
seerd zijn geweest.
Hedenmorgen heeft de waarn.
Secretaris-Generaal van het Departe-,
ment van Volksvoorlichting en
Kunsten, jhr. rar. S. M. S. de Ranitz,
in tegenwoordigheid van talrijke be
langstellenden zowel uit officiële als
uit kunstenaarskringen, de tentoon
stelling geopend met een rede. waar
in hij nogeens de taak van de Kul
tuurkamer uiteenzette.
Deze bestaat niet alleen in het be
hartigen der materiële belangen van
den kunstenaar en het samenbunde
len van alle culturele werkers, maar
ook in het streven, de kunst nader
tot het volk te brengen. Spreker her
innerde voorts aan de Kitsch-bestrij-
ding, welke thans krachtig ter hand
wordt genomen en die reeds tot het
sluiten van ^enkel winkels geleid
heeft. Met dit werk zal de Kultuur
kamer doorgaan tot het euvel voor
goed uit de weg geruimd is.
Na de opening maakten de aanwe
zigen een rondgang door de verschil
lende zalen.
Frans Vroons heeft een enga
gement gekregen bij de Opera Comi-
que te Parijs, eerste optreden in de
Grand Opera. Hij blijft zijn radiowerk
ln Hilversum doen, aldus de „Tel.".
Rijksminister dr. Göbbels schrijft
in zijn jongste artikel 111 het
weekblad „Das Reich", dat de oor-
logsdoelstellingen van Duitsland en
zijn bondgenoten dichter bij de ver
wachtingen komen, die de gehele we
reld van het einde van deze oorlog
en de daaropvolgende vrede koestert,
dan de oorlogsdoelstellingen van de
vijanden.
Alle volken, zo schrijft hij, wensen
na de oorlog een toestand van rust
en ontspanning, van nationale voor
uitgang, een ingrijpende sociale ver
nieuwing, een economische welvaart
en een gewaarborgd levensgeluk dei-
volken. En dat niet ten koste van het
levensgeluk van andere volken, doch
door eigen kracht.
De minister stelt hiertegenover,
hoe dfr wereld er weldra zou uitzien,
wamieer deze oorlog met een succes
van de vijanden zou eindigen. Men
behoeft zich alleen maar de verwe
zenlijking voor te stellen van de
door de westelijke vijanden geprocla
meerde haat- en vernietigingspro-
gramma's om maar te zwijgen van
de programma's van het bolsjewisme
die Europa eenvoudig in e^n hel zou
den veranderen om te weten, dat
dan voor alle tijden noch voor de
vrienden noch voor de vijanden
sprake zou kunnen zijn van vrede,
geluk en welstand der volken.
Duitsland's zaak is thans, zo
schrijft de. minister verder, de zaak
van de gehele beschaafde wëreld.
Wanneer wij in alle phasen van deze
oorlog er van hebben afgezien, de
zelfde uitroeiïngs- en vernietigings
programma's tegen onze vijanden te
proclameren, dan is dit nagelaten
uitsluitend om verstandelijke over
wegingen. De tegenwoordige wereld
is een organisch gegroeid geheel,
waarin iedere grote mogendheid de
haar toegedachte functies en taken
moet vervullen.
De poging om dit geheel op één
plaats te laten instorten, kan ge
lijk gesteld worden met de poging om
de menselijke maatschappij te ver
nietigen. Er bestaat maar één wer-
kcliike macht, die belang hierbij
heeft en hebben moet en dat is het
bolsjewisme. Men kan het bondge
nootschap van het Britse empire
met zijn doodsvijand, het bolsjewis
me alleen maar een hoogst gevaar
lijk spel met vuur noemen.
Niet Churchill en Roosevelt kun
nen thans, zoals zij gewenst en ge
hoopt hebben, met Stalin spelen,
doch Stalin speelt met hen. Er kun
nen derhalve zoals de zaken thans
staan, ook bij het gunstigste verloop
van de militaire operaties deze zomer,
de westelijke vijanden geen andere
oorlogsdoelstellingen voor ogen zwe
ven dan die óm door de vernietiging
van het Duitse Rijk te worden lot de
pleitbezorgers van het bolsjewisme in
geheel Europa.
Wij zijn er vast van overtuigd, dat
wij er op de duur in zullen slagen,
dit gevaar, dat ons continent be
dreigt. te bezweren. Maar zelfs wan
neer dit niet het geval zou zijn. wat
zouden Engeland en de Ver. Staten
dan winnen? Duitsland zou dan aan
hen, de ware schuldigen van het
Europese ongeluk, zelfs ongewild de
vreselijkste wraak voltrekken, die
maar te denken is: het zou hen, de
zogenaamde overwinnaars, in de
maalstroom van de uitbrekende alge
mene chaos meesleuren
Wij menen te weten wrat alle wel
denkende mensen aan beide zijden
zich voor de tijd na de oorlog het vu
rigste wensen. Deze wensen zullen in
vervulling gaan, want zij hebben in
de harten der gehele wereld reeds
wortel geschoten. De geschiedenis zou
haar zin verloren hebben wanneer
niet voorkomen zou kunnen worden,
dat ook deze oorlog met zijn ontzag
lijke offers weer aan diegenen ten
goede zou komen, die hem veroor
zaakt hebben, en diegenen zou ver
nietigen, die door hem een nieuw be
gin willen maken. Dat kan niet mo
gelijk zijn. De volken zelf zullen de
oorlog de hem toekomende morele
zin geven. Zoals zij de oorlog thans
al lijdende doorstaan, zullen zij aan
het einde over hem triomferen. Is er
iemand ter wereld, die dat niet zou
wensen?
Von Papen nog steeds
in Turkije
BERLIJN, 15 Juli. Op desbetref
fende vragen Is in de Wllhelmstrasse
verklaard, dat ambassadeur Von Papen
nog steeds in Turkije is en wel in het
zomerverblijf der Duitse ambassade.
Van een vertrek van Von Papen naar
Duitsland is hier niets bekend.
De reis van den Turksen ambassa
deur te Berlijn naar Ankara wordt ln
politieke kringen der Rijkshoofdstad
een „routlnebezock" genoemd.
Georges Mandel gedood
PARIJS. 15 Juli. Naar dc Pa
rijse bladen melden heeft, de voor
malige minister Georges Mandel op
weg naar een Frans internerings
kamp de dood gevonden, In het be
richt wordt gezegd, dat Mandel door
de Duitse autoriteiten aan de Franse
justitie was overgedragen. Op weg
naar een interneringskamp werd de
auto, waarin Mandel zich bevond,
aangevallen, waardoor Mandel ge
dood werd.
De Turkse regering zal de haven
van Izmir (Smyrna) vergroten tot de
grootste haven van het land. Het werk
kost 350 millioen Turk»e ponden.
Uit Vaticaanstad wordt gemeld,
dat kardinaal-staatsecretaris Mag-
llone /.waar ziek zou zijn.
De Italiaanse regering heelt zich
bereid verklaard afstand te doen van
haar exterritoriale rechten ln China.
In Bulgariie zullen de scholen,
die wegens de voortdurende bombar
dementen waren gesloten, weer wor
den heropend.
In Parijs is de „Avenue President
Wilson" herdoopt tot „Avenue Philippe
Henriot". Het naambordje vermeldt
tevens: „Gestorven voor Frankrijk".
Veertien volle wagens
GILZE, 14 Juli. In verband
met prijsopdrijving heeft de mare
chaussee een inval gedaan bij een
rijwielhandelaar te Baarle-Nassau
en voorlopig beslag gelegd op diens
voorraden. Deze waren dermate om
vangrijk, dat veertien volle wagens
moesten worden overgebracht. In
opslagruimten bevonden zich o a. 200
paar gummi laarzen, een kleine
tweehonderd kinderfietsen. ruim
tweehonderd autopeds, 360 rollen
wasdoek, welke enige duizenden kilo
grammen wogen voor de vervaardi
ging van kettingkasten, 2000 span-
beugels voor deze kettingkasten. een
kleine dertig carbidlantaarns voor
rijwielen, duizenden kilogrammen
schroefjes en moertjes en 4000 rij-
wiellarnpjes. De handelaar, A. van
L., is in arrest gesteld.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. .14 Juli. - Het opperbe
vel der weermacht maakt bekend:
In het Westelijke deel van het
Normandische landingshoofd hebben
de Amerikanen nieuwe formaties in
de strijd geworpen, en hun aanval
len met het zwaartepunt in de rich
ting van St. Lö voortgezet In het
verloop van verbitterde gevechten
heeft de vijand met zware verliezen
onze troepen in enige sectoren in niet
belangrijke mate teruggedrongen.
Het gelukte hem op geen enkele
plaats de nagestreefde doorbraak te
forceren. De zware gevechten duren
met onverminderde hevigheid voort.
Beveiligingsstrijdkrachten der Duit
se marine schoten voor de Neder
landse kust twee Britse motortorpe
doboten in brand. Een eigen pa
trouilleboot ging verloren.
Zwaar vergeldingsvuur blijft op
het gebied van groot Londen liggen.
In Italië beperkte de vijatuj zich
gisteren tot aanvallen in het gebied
ten noorden van Volterra en aan
weerskanten van de Tiber in de sec
tor Cita di Castello. De gehele dag
werd hier verbitterd en met afwis
selend resultaat om enige hoogtestel-
lingen gevochten. Ondanks krachtig
gebruik van mensen en materiaal
bleef de terreinwinst van den vijand
onbetekenend.
In het achterwaartse frontgebied
en in het gebied van Noord-Italië
werden verscheidene bendengroepen
en sabotagegroepen vernietigd.
In het zuiden van het oostelijke
front sloegen Duitse en Hongaarse
formaties in het gebied van Kolo-
mea plaatselijke aanvallen der bol
sjewisten af.
Ten westen van Loetsk hebben on
ze divisies zich volgens bevel uit
een vooruitspringende frontboog ge-
distancieerd en in nieuwe stellingen
vijandelijke aanvallen afgeslagen. In
verband met onze uitwijkbewegingen
in het gebied van de Pripjetmocras-
sen -die ongestoord door den vijand
verlopen, werd de stad Pinsk ont
ruimd,
In de centrale sector verijdelden
onze divisies nieuwe doorbraakpogin
gen van de bolsjewisten. Heri zwaar
tepunt van de strijd lag hier ten
oosten en noorden van Grodno,
waar sterke vijandelijke pantser-,
infanterie- en cavalerieformaties
tot staan gebracht werden.
De dappere bezetting van de oude
Litause hoofdstad Wilna, onder be
vel van haar commandant lt.-gene-
raal Stahel, is na een tegenstand van
vijf dagen tegen overmachtige vijan
delijke strijdkrachten volgens bevel
door de Sowjetrussischc omsingelings-
ring heengebroken en heeft zich
vechtende een weg gebaand naar de
in het westen onder beVel van kol.
Tolsdorf gereed staande Duitse troe
pen. Plichtsbetrachting en standvas
tigheid van <}eze beide gevechtsgroe
pen verdienen de grootste waardering.
Bij de gevechten om de stad heeft
zich ook een afdeling luchtdoelge
schut van de luchtmacht onder kapt.
Müller voortreffelijk geweerd.
Ten Zuiden van Dünaborg alsmede
tussen e Düna en het Peipusmeer
werden talrijke aanvallen der bolsje
wisten met afgrendeling van plaatse
lijke penetraties uiteengeslagen.
Formaties slagvliegers mengden
zich ook gisteren doetreffend in de
gevechten te land en vernietigden
in scheervlucht talrijke tanks, stuk
ken geschut, en voertuigen van den
vijand.
Amerikaanse bommenwerpers
richtten gisteren wederom een ter
reuraanval op München. Door strijd
krachten der luchtverdediging wer
den 29 vijandelijke vliegtuigen neer-
gescholen. Afzonderlijk vliegende
Britse vliegtuigen wierpen des nachts
bommen op Rijnlands-Westfaal ge
bied.
ENSCHEDE, 15 Juli. Twee man
nen maakten bij den caféhouder v. d.
E. te Enschede grote verteringen. Bij
de afrekening, die 100 bedroeg, ble
ken zij alleen in het bezit te zijn van
een vijftig-dollarbiljet, dat de café
houder ten einde raad maar accep
teerde. Hij ging er mee naar de bank
en kreeg daar te horen, dat het vals
was. E. v;aarschu\vde onmiddellijk de
■politie, die er spoedig in slaagde de
identiteit van de mannen vast te
stellen. Het waven de handelaren Ten
C. en S. uit Den Haag. Zij werden
aan een verhoor onderworpen, waar
bij zij mededeelden dertig valse bil-
jeten van vijftig dollar ontvangen te
hebben.
Inmiddels had de Enschedese
recherche zich met de Haagse politie
in verbinding gesteld, die mededeelde,
dat de biljetten in België waren ge
drukt, Reeds eerder was een grote
partij van 15.000 stuks in beslag ge
nomen® maar 3000 waren er nog zoek.
De dertig biljetten van Ten C. en S.
bleken daartoe te behoren.
De handelsagent W. verklaarde de
biljetten van zekeren G., die voort
vluchtig is. te hebben ontvangen. Hij
was slechts bemiddelaar geweest. Aan
Van S. in Den Haag had hij 32 bil
jetten verkocht voor 19.200, maar
toen deze ontdekte, dat de biljetten
vals waren, had hij ze moeten terug
nemen. Ten C. en S. had hij toen 30
biljetten gegeven* die zij aan den
man moesten brengen, twee had hij
er zelf gehouden. Hij had deze ver
nietigd, toen hij vernam, dat zijn
handlangers waren gearresteerd.
Sigarenfabriek handelde
op grote schaal zwart
DEVENTER. 14 Juli. Aan een
reeds twee jaren voortbestaande clan
destiene handel in sigaren is korte
tijd geleden door het ingrijpen van
de prijsbeheersing een einde ge
maakt. De Hudsonsigarenfabrieken te
Roosendaal hebben sedert April 1942
regelmatig grote partijen sigaren aan
groot- en kleinhandelaren verkocht
tegen prijzen, variërend van 0.60 tot
2.25 per stuk. Dit kwam aan het
licht, toen tegelijkertijd in de fabriek
en bij een accountantskantoor te
Breda, dat de administratie van de
Hudsonfabrieken verzorgt, een onder
zoek werd ingesteld.
Een complete „zwarte" boekhou
ding, in Breda aangetroffen, gaf een
volledig en duidelijk beeld van de
omvang dezer transacties. Ruim een
half millioen gulden was in een
„zwarte" kas veranderd. Voor aan
schaffing van machines, modernise
ring van het bedrijf en uitkeringen
aan directie, commissarissen en aan
deelhouders was echter het overgrote
deel dezer gelden weer uitgegeven.
Ook was er 80.000 in schilderijen
belegd en bleek nog slechrs ƒ20.000
in contanten aanwezig te zijn.
Naast de algemene „zwarte" kas
hield de directie er sinds enige tijd
ook een privé „zwarte" kas op na.
Bij de ongeoorloofde verkopen wer
den de banderollen los om de kistjes
gedaan, zodat de kopers deze na ont
vangst der sigaren konden terugzen
den. Op die wijze werd de tabaks
accijns voor een belangrijk bedrag te
kort gedaan. 232.000 sigaren, op een
drietal plaatsen aangetroffen, wer
den tezamen met het restant van de
„zwarte" kas in beslag genomen. De
hoofdverdachten hebben een volle
dige bekentenis afgelegd. Zij zullen
binnenkort voor den inspecteur van
de prijsbeheersing terecht staan. x
,,De plaats der ff"
DEN HAAG. 15 Juli. Zondag 16
Juli van 11.30 tot 11.45 uur spreekt
over Hilversum I de stem der over
„De plaats der
,,lk ontwerp een anonieme brief"
DEN HAAG, 15 Juli. Maandag 17
Juli om 18.15 uur spreekt Max Blok
zijl vla Hilversum I over „Ik ontwerp
een anonieme brief".
DEN HAAG. 11 Juli. De höhere
U- und Polizeiführer Nordwest maakt
bekend: De bureau's #-Führer im
Rasse- und Siedlungswesen en het
Fiirsorgekommando, waartoe behoren
de Fürsorgeoffizier der Waffen-//, de
Fürsorge-Referent en de M-Sippen-
pflegestelle 152, bevinden zich in Den
Bosch, Sonniusstraat 3,
De Leidse Voki-Dokiclub
gaat optreden
Zoals enkele weken geleden ge
meld- werd. zal uit kinderen van
abonné's een club worden gevormd,
die voor kinderen van abonné's kan
optreden. Voor dit doel hebben zich
ca. honderd jongens en meisjes aan
gemeld, die voor een commissie van
beoordeling moeten laten zien en
horen, waartoe zij in staat zijn. De
eerste voorstelling, waartoe behalve
de kinderen, uitsluitend de ouders
worden toegelaten, is vastgesteld op
Zaterdag 22 Juli a.s. des middags
twee uur in de zaal van restaurant
't Schuttershof.
Alle kinderen die zich hebben aan
gemeld ontvangen persoonlijk be
richt. Enkele kinderen hebben een
brief geschreven, zonder daarin
naam en adres te vermelden. Helaas
kunnen deze kinderen geen uitnodi
ging ontvangen.
In verband met het grote aantal
kinderen dat volgende week Zater
dag moet optreden, is het mogelijk,
dat niet ieder een beurt kan krijgen.
Zij komen dan later aan bod.
Op een formulier, dat ieder nog
ontvangt zal moeten worden opgege
ven,' wat men wil doen. De tijdsduur
moet zoveel mogelijk de drie minu
ten niet te boven gaan. Wie niets
kan opvoeren, dient dit ook te ver
melden omdat die kinderen op an
dere wijze in dit eerste optreden
worden ingeschakeld.
De zaal gaat open om half twee.
HANDELSKENNIS L.O. Amster
dam. geslaagd: A. "M. de Lange. Den
Haag. F. E. Meek. Laren (N.-H.t. S.
TIssot van Palot. Breda, Tb. J. Rel-
chert. Roosendaal, J. Langeveld. Lel
den. P. J. Wijte. Heerhugowaard.
AKTE N.S. Amsterdam, geslaagd
eerste i gcd. de dames: M. W. v. d.
Elsken en W. Stam. Amsterdam. L.
S. van Thiel. Overveen; tweede ge
deelte de dames: M. L. de Bruyn en
J. C. de Graaf, Amsterdam.
Voor de kinderen
Aardrijkskunderaadsel
Beste nichtjes en neefjes.
In onderstaande figuur zlln negen
rijen van vijf hokjes In elk van die
hokjes moet een Jetter geplaatst wor
den In de negen rijen geven dan die
letters van boven naar beneden ge
lezen een plaatsnaam. En wel zo:
le rijeen dorp ln Drente: 2e rij: een
dorp op de Utrechtse zandgronden:
3e rijeen oud riviertje in Zuid-Hol
land; 4e rij: een dorp ln het laagveen-
gebled van Friesland: 5e rii: een flink
Twents lndustricdorp; 6e rij: een
mooi dorp aan dc spoorllin Amster
damAmersfoort: 7e rij: een dorp
aan de spoorlijn Utrecht's Hertogen
bosch: 8e rJJ: een dorp ln de provin
cie Groningen (Wésterkwartier); 9o
rijeen meer ln de Zuid-Westhoek van
Friesland.
De letters, die op de plaatsen der
kruisjes komen te staan, vormen te
zamen de naam van een grote haven
stad in Nederland.
Makkelijk is het raadsel niet: jullie
moogt er dus best de atlas bij gebrul-
'ken. Zendt oplossingen in leder geval
vóór Dinsdag. 18 Juli. aan OOM^JAN,
p/a Redactie „Het Volk". Hckelvelfc 15.
Amsterdam
De Jongensnamen uit de eerste rij
van het vorig raadsel waren natuur
lijk Hendrik Abraham Johannes;
de meisjesnamen uit dc tweede rij
Catharlna Helena en Josephlna.
De vijftien winaars en winnaressen
van prijzen waren ditmaal:
Wletske Vis. 3e Poellaan 59. Lisse;
Cor dc Groot. Nlc. Beetsstraat 18 A.
Schiedam; SJanle van Saus, Tollens
straat 52. Vlaardlngen; R. Petersen.
Hoekenessestraat 77 II. Dordrecht;
Nico Kolmeljer, Rembrandtlaan 5a,
Schiedam; Nellie Verboon, Broekweg
21. Vlaardlngen; Tom Hovenier, Amalla
van Solmstraat 25 B, Schiedam; Elly
Clasener. Mlnckelersstraat 67, Den
Haag: Tlni Serller, Stcenstraat 53 A,
Lelden; Llneke Roenhorst. Llchten-
voordseweg C 201. Varsseveld. Hanny
Rijns. Horstweg 36. Loenen o.d. Veluwe:
Trui Kobcs, Dorpbuurt L. 35 II. Win
tersvvijk; Plet de Jong, G. van Aemstel-
straat 145. Haarlem-N Maarten Koo-
men, Tolstolstraat 28. Zaandam; Vera
v. WL Berg. Franklinstraat 17. Zullen.
Dag allemaal! OOM JAN.
De verduistering begint heden en
morgen om 22.00 en eindigt om 5.45
Uur.
Maan onder 17.17 (Zondag 18.31),
op 2.17 (Zondag 2.46) uur.
20 Juli N.M.. 28 Juli E.K., 4 Aug.
V.M., 11 Aug. L.K.