HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Geen moeilijkheid kan
ons doen opgeven
Strijd in het Westen
laait fel op
Vernieuwde krijj
Rede van den Führer
Duitse uitvindersgeest zal het
evenwicht herstellen
Het front als
voorbeeld
Wilna en Dunaburg
aanvalsdoelen
Duits weermachtsbericht
Verwoede gevechten bij Wilna
en Baranowicze
Invasievloot lijdt
nieuwe verliezen
Duitse afweer verijdelde
vijandelijk krijgsplan
Luit.-gen. Dittmar
over de toestand
Cherbourg werd met nieuw
soort springstof verwoest
V 1 desorganiseert
Brits treinverkeer
Indra Kamadjojo
Ie JAARGANG No. 155
LD
WOENSDAG 5 JULI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184.120 - Abonnementsprijs 21 et. per weelt of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
BERLIJN. 5 Juli. Ter ge
legenheid van een vergadering,
die rljksministér Speer had bij
eengeroepen om de -verantwoor
delijke mannen der Duitse wapen
en oorlogsproductie verdere richt
snoeren voor hun arbeid te geven,
had een ontvangst plaats in het
hoofdkwartier van den Führer.
De Führer sprak hierbij de
deelnemers toe en gaf hun een
overzicht van de taak van het
Duitse bedrijfsleven in oorlog en
vrede.
„Deze oorlog", aldus zcidc Hitler,
„kan niet worden afgemeten naar
gebeurtenissen van de dag. In een
zo geweldige, historische worsteling
speelt een voorbijgaand succes of een
voorbijgaande tegenslag geen beslis
sende rol. In deze grootste lotsstrijd
van hel Duitse volk, die beslist over
zijn of niet zijn van vele geslachten,
heeft elk slechts de plicht, onver
moeid voor de overwinning te strij
den en te werken. Ik weet, dat 'n on
gekende zenuwkracht en 'n onge
kende vastbeslotenheid nodig zijn
om in tijden als deze te volharden,
maar boven ons staat als de ster,
die ons handelen leidt, het ene be
ginsel, dat voor geen enkele moei
lijkheid gecapituleerd wordt."
De Führer wees op de heldenmoed
aan het front, waar zoveel dappere
soldaten dag aan dag het schijnoaar
onmogelijke mogelijk maken en ook
voor onoplosbaar lijkende .moeilijk
heden niet terugdeinzen, maar ze
toch steeds weer meester worden.
„Als gij deze heldenmoed gade-
slaaL dan begrijpt ge ook mijn on
wrikbaar vertrouwen. Zou tegen
over een derc'ijk heldendom een
leiding als de ze, die zo gelukkig
is te kunnen z« ;en, dat zij vier jaar
lang slechts successen heeft behaald,
in enig opzicht falen? Neen. Wij
zullen deze tijd doorstaan en ten
slotte deze oorlog winnen. De over
winning zal ons eens allen schade
loos stellen voor onze offers, onze
zorgen en ons bloed.
Deze oorlog is niet alleen een
oorlog van de soldaten, maar
vooral ook van de technici.
Technische uitvindingen hebben
van het begin af haar stempel op
hem gedrukt. In de loop van de
strijd zijn de vijanden er in ge
slaagd, van onze ervaringen te
leren, onze voorsprong op menig
gebied in te halen en op enkele
terreinen ons voorlopig ook voor
bij te gaan. De Duitse- uitvin
dersgeest echter is bezig hei
technisch evenwicht le herstel
len om zo de voorwaarden 1
scheppen, waardoor het roer
van de oorlog voor goed zal wor
den omgegooid."
Duitsers heroveren de
stad Stolpce
BERLIJN. 5 Juli. Interinf meldt
omtrent de toestand aan het Ooste
lijke front o.a.. dat na de inneming
van Minsk door de bolsjewisten de
toestand zich aldus heeft ontwik
keld, dat als eerstvolgende aanvals
doelen in het centrale deel van het
Oostelijke front gebieden om Bara-
nowice, Wilna en Dunaburg kunnen
worden beschouwd.
Met een vierde sterke aanvals
groep pogen de bolsjewieken in de
flank van de" Noordelijke vleugel
van het Oostelijke front door te
dringen
Het is verder mogelijk, dat de
bolsjewieken de eerstkomende dagen
van het gebied van Kowel uit naar
het Noorden aanvallend, zullen
trachten de diepe Zuidflank van het
centrale Duitse front in te drukken.
Hiervoor bestaan reeds zekere aan
wijzingen. o.a. poogden vrij sterke
via Sloesk naar het Zuidwesten op
dringende gemotoriseerde strijd
krachten der bolsjewieken in de rug
van deze diepe flank op te rukken,
doch zij werden door tegenaanvallen
van Duitse reserves teruggeslagen.
Ook in de naar het Noorden aan
sluitende gevechtssectoren leidden
krachtige tegenaanvallen van Duitse
pantserformaties tot opmerkelijke
successen. Zo werd de stad Stolpce.
waar door de bolsjewieken de spoor
lijn Baranowice—Minsk tijdelijk ver
sperd werd. door een 'gepantserde
Duitse gevechtsgroep heroverd en
aldus de rug van grote Duitse for
maties. die blootstonden aan het
gevaar van omsingeling, weder vrij
gemaakt. De luchtmacht had een
zeer groot aandeel in het uiteenslaan
der Sovjet-Russische aanvalstoppen
en marcherende colonnes.
'Tjckenwg: Studio Arend Meyer
Aan het slot van zijn tocspraat
betuigde de Führer Rijksminister
Speer en zijn medewerkers zijn bij
zondere dank voor hun voortreffe
lijke prestaties op het gebied der
Duitse bewapening ?n dioeg hij hun
op. deze dank ook over te brengen
aan alle arbeiders in de Duitsé wa-
penbedrijven.
Stijgende bewapening
Rijksminister Speer heeft tijdens
de bijeenkomst een uitvoerig over
zicht gegeven van de huidige stand
der Duitse wapen- en oorlogsproduc
tie. Daarbij kon hij constateren, dat
dank zij de zelfstandige verantwoor
delijkheid der industrie, het voor
beeldige werk van den Duitsen ar
beider en de intensieve rationalise
ring der productie in weerwil van de
vijandelijke bommenterreur een ver
dere stijging der Duitse bewapening
kon worden mogelijk gemaakt. Hij
deed mededeling van een reeks
maatregelen, die een verdere toe
neming zullen garanderen.
In de meest beslissende fase van
de oorlog, zo zeide hij, zal de bewa
pening alles doen om den Duitsen
soldaat de superieure wapenen, die
voor het behalen van de overwinning
nodig zijn, in steeds grotere hoeveel
heid ter beschikking te snellen. -
In de loop der vergadering deco
reerde minister Speer een aantal
mannen, die zich bijzonder verdien
stelijk hadden gemaakt voor de be
wapening. In opdracht van den Füh
rer overhandigde hij het ridderkruis
van het kruis van oorlogsverdienste
met de zwaarden aan den Reiclis-
Iastverteiler dr Fischer, aan Gen.
direktor Kessler. commissaris-gene
raal voor bijzondere productie, den
Direktor Langenohl, leider van de
hoofdring gieterij en aan ir. Lüsche,
leider van de hoofdcommissie elek
trotechniek.
Aan een aantal andere medewer
kers overhandigde de minister het
hun door den Führer verleende
Duitse kruis in zilver.
Finse tegenaanvallen
hebben succes
HELSINKI, 4 Juli. - Het Finse
Weermachtbericht luidt als volgt:
Op de Karelischc Landengte begon
de vijand gisterochtend opnieuw een
algemeen, door krachtig artülerie-
vuur alsmede döoi de luchtmacht en
pantserformaties ondersteund offen
sief. Westelijk van Hanpalanjarvi
werden verwoede gevechten geleverd,
waarbij de vijand na enige succes
volle penetraties in onze steunpunten
door hevige tegenaanvallen werd te
ruggeworpen. In onze stellingen wer
den op zijn minst 400 gesneuvelde
vijanden geteld.
Ook in alle andere sectoren werden
de aanvallen afgeslagen, waarbij de
vijand op verscheidene plaatsen hon
derden manschappen aan gesneuvel
den verloor. Toen de avond viel wa
ren onze linies weer volkomen in
onze handen. In de loop van de dag
werden da. 20 vijandelijke'tanks ver
nietigd. grotendeels door de lucht
macht.
Des nachts begon de vijahd na
bijzonder krachtige artillerievoorbe-
reiding en luchtbombardementen een
aanval op het bruggenhoofd van
Aeyapaa, waarbij het hem gelukte,
op een plaats in onze stellingen bin
nen te dringen. Door een snelle te
genaanval werd de vijand met zware
verliezen voor hem afgeslagen.
In de lichting Aunus werden bij
Salmi, Vieljarvi en Jessoila hevige
gevechten geleverd tegen sterke vijan
delijke druk. De vijand leed ook hier
aanzienlijke verliezen. In de lichting
Maaselka werden de vijandelijke aan
vallen westelijk van Juustjarvi en
Munjarvi afgeslagen. Bij Rukajarvi
werden kleine vijandelijke afdelingen,
die tegen onze stellingen oprukten,
verdreven.
Eigen en Duitse luchtstrijdkrachten
bombardeerden met succes scheeps-
concentraties in het zuidelijke deel
der baai van Viipuri. alsmede concen
traties tanks en troepen bij Ihantala.
Finse en Duitse jagers alsmede onze
afweer op de grond schoten in totaal
40 vijandelijke machines omlaag.
KWEEKSCHOOL v. VROEDVROUWEN
Heerlen: geslaagd eerste gedeelte:
W. Bouman te Venlo, I. Drummen
te Nuth. C Muys te Brunssum. G
Oostveen te Utrecht. W. Stiphout te
Sambeek. W. Timmermans te Brugge-
num; M. van Wlnnik te Maastricht.
M. v. d. Boogaard te Uden, A. van
Ham te Luyksgestel. M. van Heel te
Hurwenen, I. Naus te Margraten, eerw.
zr. Alberta te Baarlo en eerw. zr. Mag-
dalena te Baarlo.
Tweede gedeelte: mej. Ph. Jacobs te
Venlo. E. van Koningsbruggen te Den
Helder en W van Willigen te Bergen
IN.-H.)
Van een korte gevechtspauze aan het
Italiaanse front maakt de valscherm
jager gebruik om zich van het
wereldnieuws op de hoogte te stéllen.
(Foto Hoffmann/Stapf)
Churchill spreekt heden
over de V I-actie
STOCKHOLM. 5 Juli. Churchill
zal vandaag in het Lagerhuis een
verklaring over de „vliegende bom"
afleggen. Op een gisteren door den
conservatieven afgevaardigde Sir Her-
bert Williams gestelde vraag, waar
om dit niet dadelijk kon geschieden,
antwoordde Eden o.a.:
„Het oorlogskabinet heeft in de
nacht van Maandag op Dinsdag zich
uitvoerig beziggehouden met. de zaak
en wij zijn tot de slotsom gekomen,
dat de minister-president Donderdag
beter in staat zal zijn een volledige
verklaring erover af te leggen dan
vandaag. Het zal het Huis niet ver
borgen gebleven zijn dat met vele
omstandigheden rekening gehouden
moet worden, alvorens een openbare
verklaring van deze aard afgelegd
kan worden."
Een Reuterbericht uit Londen
meldt .dat Churchill zes uur lang de
afweerbatterijen tegen het nieuwe
Duitse wapen heeft bezichtigd. De
premier gaf geen antwoord op de
vraag van een officier of hij met
deze afweermethode tevreden was.
Een Engelse radiocommentator
zeide dezer dagen, dat de „vliegende
bommen" grote schade aanrichten
en de mensen op de zenuwen wer
ken. Men mag deze bommen, zo
zeide hij, niet als iets van onder
geschikt. belang beschouwen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 5 Juli. Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
In Normandië is de vijand gister
morgen aan weerszijden van de weg
Baycux-Cacn na zwaar voorberei
dend vuur met sterke infanterie- en
panlserstrijdkrachtcn tot de aanval
overgegaan. Er ontwikkelden zich
herige gevechten, in welker verloop
dc vijand overal bloedig werd afge
slagen. Ook ten zuidwesten van
Tillv stortten verscheidene vijande
lijke aanvallen in ons afweervuur in
een.
Op de westelijke vleugel van hel
landingshoofd duurden de zware af-
wecrgcvechten ook gisteren dc ge
hele dag voort. Alle aanvallen mis
lukten met zware verliezen aan do
den en gewonden voor den vijand.
Waar de tegenstander onze linies
kon binnendringen, werd hij door
tegenaanvallen terstond weer naar
zijn stellingen van uitgang terugge-
-worpen.
Zware gevechtsvliegtuigen vielen
des nachts vijandelijke scheepscon-
centraties voör de Normandische kust
aan en brachten een torpedojager en
een koopvaardijschip van 5000 b.r.t.
tot zinken. Een kruiser werd zwaar
beschadigd. Boven het landingshoofd
en de bezette westelijke gebieden wer
den gisteren 62 vijandelijke vlieg
tuigen. waaronder 45 viermotorige
bommenwerpers, neergeschoten.
In Midden-Frankrijk werd een aan
valschermen neergelaten Britse sabo
tagegroep ter sterkte van 43 man ge
liquideerd: 108 andere gewapende ter
roristen werden doodgeschoten.
Zwaar vergeldingsvuur ligt op Lon
den.
In Italië lag het zwaartepunt van
de gevechten gisteren in jrct gebied
ten zuiden van Arezzo ten noorden
van Siena. Na verbitterde, wissclval-
I Ca en en van de .Amerikanen op
St. Lo moeten gezien worden als
]x>gingen van Montgomery om thans
op de grondslag van een systemati
sche aanvalsmcthodiek een toestand
meester te worden, die thans op zijn
BERLIJN. 4 Juli. In zijn radio- minst gekenmerkt kan worden als
voordracht van heden maakt luit.-gen.
Dittmar de balans op van de eerste
vier weken der invasie van Brits-
Amerikaanse troepen op de kust van
Normandië. Hij verklaarde, dat de
grote slag nog steeds niet uit het
eerste stadium is getreden. Het ver
loop most dus een teleurstelling zijn
voor allen, die in die invasie, zodra
de sprong naar het Europese vaste
land gelukt zou zijn. het begin zou
den hebben willen zien van een met
stormachtig geweld uitgevoerde op
mars. die daarmede de beslissing zelve
zou hebben gebracht.
De landing zelf is gelukt in de mate.
die nodig was om tc kunnen spreken
van vaste voet op Normandische
bodem, maar lang niet in een om
vang. die dc gelegenheid zou hebben
geboden tot de oorspronkelijk voor
genomen stoutmoedige, brede gebieden
omvattende gevechtsvoering. Of hij
wilde of niet, Montgomery heeft zich
thans moeten vastleggen op een voor
zichtige reserve, althans van het mo
ment af der vergeefse aanvallen op
St. Lo en Tilly, waaruit hij geleerd
heeft, dat het gesloten Duitse afweer-
front niet meer de mogelijkheid bood
tot een snelle beslissing.
De aanvallen der laatste dagen
van de Engelsen ten Zuidwesten van
(Van onze Berlijnse correspondente)
BERLIJN, 4 Juli. Over de zware
verwoestingen van Cherbourg wordt
van bevoegde zijde medegedeeld:
De explosies volgden elkaar syste
matisch en volgens een van tevoren
beraamd plan op. Voor het eerst
werd een nieuwe springstof, welke
tot nu toe geheim was gehouden, voor
dit doel gebruikt Hierdoor zijn de
verwoestingen met succes ten uitvoer
gelegd.
In Parijs kenmerkt men de ver
woesting van Cherbourg als „een
onzichtbare Duitse overwinning". Bij
de staf van den Duitsen jnarinebevel-
hebber in Frankrijk verntm men,
dat de dappere verdediger van Cher
bourg, admiraal Hennecke, de laatste
fase van de vernietiging leidde uit
het bomvrije, onderaardse gangen-
systeem onder de sta'd.
Een van de laatste soldaten, die
zich uit Cherbourg naar het Duitse
achterland begaf, een kleine rood
harige luitenant uit Sudetenland,
vertelde over de laatste uren van de
haven Cherbourg: „Wij zijn bijna
door het trommelvuur uit elkaar ge
sprongen. Waar eens de haven had
gelegen, bevond zich na het opblazen
nog slechts eeD bloedrode wolk,
waaruit steeds weer geelwitte en
zwarte vuurzuilen van de reusach
tige explosies opstegen".
Bijzondere aandacht wordt In het
kwartier van den Duitsen bevelheb
ber in Frankrijk geschonken aan de
daad van twee marinesoldaten, die
zich vrijwillig in't. door explosies ver
scheurde havengebied waagden, om
daar een lading explosieve stoffen,
waarvan de lont geweigerd had. door
een ontstekingssnoer tot onploffing
te brengen. Een van hen. die bij een
Anglo-Amerikaansc aanval op de
stad Kassei zijn vrouw en beide kin
deren verloren had. kwam hierbij
om het leven. Zijn - kameraad zeide
na zijn terugkeer: Wanneer de ge
allieerden een haven willen hebben,
moeten zij zich naast Cherbourg een
nieuwe bouwen.
Betreffende de springlading van
de V 1 werd onlangs verklaard dat
verscheidene explosieve stoffen met
zogenaamde „vliegende bommen"
vervoerd konden worden en dat er
tot nu toe minstens twee nieuwe
springstoffen in gebruik genomen
zijn. De formule voor het inzetten
van explosieve middelen luidde
V I H- X, waarbij X door A. B. C
naar eigen verkiezing veranderd kan
worden, hetgeen iedere .keer een
andere lading betekende.
Reizigers, die Zondag uit Madrid
per vliegtuig in Berlijn aankwamen,
brachten uit Lissabon de tijding moe,
dat in Londen de 'trein voor het hele
civiele reizigersverkeer verboden zou
zijn geweest. Ten gevolge van de
onzekerheid in het gebied van Zuid
Engeland waren op gehele trajecten
de mechanische signaalapparaten
buiten werking gesteld. Deze signalen
werden aan de machinisten nog
slechts door draadloze telegrafie be
kend gemaakt. Slechts in enige ver
der afgelegen streken van Zuid
Engeland, waar tot nu toe de vlie
gende bommen nog niet geweest zijn,
zou een normaal treinverkeer be
staan.
.open voor beide partijen". Het
meest kenmerkende voor deze onge
hoord zware afweerslagen is. dat zij
zich nog steeds afspelen binnen het
bereik van de vijandelijke scheeps-
artillerie.
In ditzelfde verband is ook de
strijd om Cherbourg belangwekkend,
aangezien ook hij een deel vormt van
die tweede gevechtsfaze, die de
tegenstander heeft moeten laten vol
gen op de eerste gevechtsgebeurte
nissen. De Amerikanen hebben door
afsnoering van deze vooruigescho
ven plaats willen bereiken, wat zij
oorspronkelijk al van plan waren en
zij hebben de zeevesting bereikt.
Niemand zal willen ontkennen, dat
de vijandelijke leiding consequent is
geweest in hel nastreven van het
haar gestelde doel. Niemand zal
ontkennen dat de troepen van den
tegenstander bekwaam zijn onder de
gegeven eenvoudige omstandigheden
een doelmatig gebruik te maken van
de hun in handen gegeven meer
dan rijke bewapening. Daartegen
over staat echter vast. dar. de rela
tief geringe bezetting bijna vier volle
weken lang in staat is geweest het
beslissende object, de haven, aan den
vijand te onthouden.
Terugkomende op zijn karakte
ristiek van de toestand aan het in-
vasiefrónt als „open voor beide par
tijen". verklaarde luit.-gen. Dittmar:
„Wij zijn er ons volstrekt van be
wust, dat een dergelijke definitie ook
rekening moet houden met de moge
lijkheden. die voor den tegenstander
voortvloeien uit het feit, dat tot dus
ver slechts een deel der op de Britse
eilanden gereedstaande invasielegers
in Normandië in de strijd is geko
men. Het ligt echter volstrekt voor
de hand, dat het gebruik van strijd
krachten en de gevecntslelding aan
onze zijde daarmede in volle omvang
rekening houden. Zeker is. dat Brit
ten en Amerikanen op het ogenblik
alleen al daarom bijzonder moeilijke
besluiten moeten nemen omtrent dp
voortzetting van de invasie. Daarbij
zijn zij geenszins meer vrij op de
zelfde wijze al« vóór de 6de Juni.
Effect van V 1
lige gevechten kon de vijand daar
enige kilometers naar het noorden
oprukken. Zijn pogingen, een door
braak te bereiken, mislukten. Aan de
westelijke en oostelijke kustweg sloe
gen onze grenadiers, door artillerie
en zware wapens voortreffelijk on
dersteund. alle ook met tanks onder
nomen vijandelijke aanvallen uit
elkaar.
In de zuidelijke sector van het
Oostelijke front, werd de stad Kowel
ten behoeve van de plaatselijke front
verkorting volgens de plannen en
zonder vijandelijke druk ontruimd.
In de centrale sector duurt de
zware strijd om de landengten tus
sen de moerassen in het gebied van
Baranowicza en Molodeczno voort
Ten oosten en noorden van Barano
wicza werden de bolsjewieken na
zware gevechten iri grendelstellingen
opgevangen. Ten zuiden van Minsk
banen zich onze formaties al strij
dende een weg verder terug. Ten
noordwesten van de stad werden
hevige aanvallen der bolsjewieken af
geslagen. Hier schoot een pantser-
gevechtsgroep ouder bevel van luite
nant-generaal Saucken in bewege
lijke gevechtsvoering in de tijd van
27 Juni tot 3 Juli 232 vijandelijke
tanks stuk. Om Molodeczno wordt
verbitterd gevochten,
Ook ten noordoosten van Wilna
zijn hevige gevechten met Sowjet-
russjsche aanvalsvoorhoeden aan de
gang. Westelijk en noordwestelijk
van Polozk stortten talrijke, door
tanks ondersteunde aanvallen van
den vijand met zware verliezen aan
doden en gewonden ineen. Eskaders
slagvliegers ondersteunden de af-
weerstrijd van het leger en brachten
de bolsjewieken zware verliezen loe.
Een formatie zware gevechtsvliegtui
gen ondernam des nachts een ge
concentreerde aanval op Minsk. Tal
rijke grote branden werden waarge
nomen. Bij een aanval van Sowjet-
russische vliegtuigen op Kirkenes
werden 26 vijandelijke vliegtuigen in
luchtgevechten neergeschoten.
Amerikaanse bommenwerpers vlo
gen naar Roemenië en wierpen bom
men op Kroonstad. Er ontstond
schade en de bevolking leed verlie
zen. Vfjf viermotorige vliegtuigen
werden neergeschoten.
Enkele Britse stoorvliegtuigen'
wierpen in de afgelopen nacht bom
men in het Rijnlands-Westfaalse
gebied.
Jongen hield lucifer
onder projectiel
GRONINGEN, 4 Juli - Maandag-
middag vonden enige jongens op het
schoolplein van een school aan dc
Parkweg alhier een projectiel. Zij
gingen hiermede experimenteren en
een der jongens hield er zelfs een
lucifer onder. De gevolgen bleven
niet uit en twee knapen, de elf-jarige
D. P. en de dertien-jarige S. D.
moesten met brand- en schaafwon
den naar het Academisch Zieken
huis worden gebracht.
Te Bergen op Zoom beging Dins
dagavond de twaalfjarige jongen
Verhezen de onvoorzichtigheid een
projectiel op te rapen, dat hij op een
voor hem verjaoden terrein zag lig
gen. Het projectiel ontplofte, tenge
volge waarvan hem enkele vingers
werden afgeslagen en hij nog andere
verwondmgen opliep. Na verbonden
te zijn werd hij naar het algemeen
burger gasthuis overgebracht.-
De eerste fase van deze oorlog
was een onweerstaanbare
stormloop der Duitse legers naar
de uiterste randgebieden, naar de
natuurlijke bastions van Europa.
De tweede fase bleek verdediging
en verdedigend terugwijken. Dat
die eerste fase de voorwaarden
leverde om de tweede met 'het
gewenste strategische resulta^
te kunnen bekronen, ontgaat nd£
altijd aan velen. De oppervlak
kige beschouwer ziet alleen de
locale mars-richting en hij ^cömt
niet bij benadering toe aan het
inzicht, dat „offensief" geenszins
gelijkbeduidend is met „initia
tief". Hij komt er zelfs niet toe
een les te putten uit de tempo
verschillen, die aan één en het
zelfde front dat in Noord-
Frankrijk tussen 1940 en 1944
vallen vast te stellen.
Vier oorlogsweken brachten de
Duitse legers niettemin in het
voorjaar van 1940 door geheel
Nederland en België, door ver
lengde Maginot- en Weygand-
linie tot voor de poorten van Pa
rijs. in een front, dat van de
Seinemond tot de Zwitserse grens
de gehele breedte van Frankrijk
omspande. Vier invasieweken
brachten de Anglo-Amerikaanse
strijdkrachten thans hunnerzijds
tot een front, dat van de weste
lijke kust van Cotentin tot het
gebied van de Orne rond slechts
honderd kilometers meet en bij
Saint-Ló vijfentwintig kilometer
diep is.
Zulk een tempo-verschil is op
zichzelf een aanwijzing, dat het
Duitse defensief van 1944 in ka
rakter generlei gelijkenis vertoont
met het Brits-Franse defensief
van 1940. Het wijst op een duide
lijk onderscheid in de methodiek
van de strijd.
Inderdaad zijn er objectieve
aanwijzingen, dat in de huidige
oorlogsperiode de begrippen „ini
tiatief" en „defensief" allerminst
de tegenstellingen zijn, die zij in
de ogen van oppervlakkige be
schouwers vaak schijnen. Die
aanwijzingen kan men politiek
vinden in de Anglo-Amerikaanse
dwangpositie tegenover de Sow-
j et-Unie, die de invasie in het
westen voor Britten en Amerika
nen tot een slechts met grote te
genzin aanvaarde opdracht stem
pelt. Die aanwijzingen liggen ech
ter evenzeer in het uiterlijke oor
logsbeeld, dat juist dezer dagen
bezig is een verrassende ver
nieuwing te ondergaan.
De vernieuwing bestaat in het
verschijnen van een reeks wa
pens, die een merkwaardige sa
menhang vertonen naar karak
ter en samenstelling, wapens die
daarmee een nieuwe fase van de
oorlog aankondigen en „initia
tief" vertegenwoordigen dat ver
uitgaat boven de populaire for
mules „offensief' en „defen
sief".
De rode draad in dit complex
van nieuwe wapens is het raket.
de vuurpijl-aandrijvrng. Begelei
dend kenmerk bij de uitbreiding
van dit beginsel is de electrische
bestuurbaarheid De eerste ver
rassende bijdrage in de princi
piële vernieuwing van het oor
logsmateriaal bleek vele maan
den geleden de nevelwerper,
waarmee de Duitse legers aan
het oostelijke front debuteerden:
een zes- tot achtvoudige vuur
mond, die in één worp nevel-,
brisant- en brandgranaten als
een dood en verwarring brengend
mengsel tussen aanvallende vij
andelijke troepenconcentraties
wierp. Deze nevelwerper was ge
baseerd op het raket-beginsel.
Aan het Italiaanse front ver
scheen vervolgens de met spring
stof geladen miniatuur-tank, die
„Goliath" gedoopt werd en die
zelfstandig en onbemand in de
richting van vijandelijke tanks of
vijandelijke stellingen rolt. Hier
maakte men kennis met het be
ginsel van de electrische bestu
ring.
Sindsdien regent het over Zuid-
Engelanri „vliegende Hambur
gers", dynamiet-meteoren, onbe
mande vliegtuigen, of hoe men
V-l anders pleegt te betitelen.
V-l is nog altijd een „geheim"
wapen. V/at over de samenstelling
er van tot. de openbaarheid door
drong, blijft veel vager dan de
Anglo-Amerikaanse oorlogsindus
trie aangenaam kan zijn. Maar
één ding staat vast: het robot
vliegtuig wordt door raketten
voortbewogen en electrisch be
stuurd.
Sedert kort hoort men ook wan
nieuwe Duitse wapens tegen
tanks: de „pantservuist" en dc
„pantserschrik". Achter deze beel
dende namen verbergen zich
nieuwe en voor de moderne oor
logvoering met pantserwagens
wellicht beslissende toepassingen
van het raket-beginsel.
Men moet ziende blind zijn om
hier de samenhang niet te door
gronden. Al deze nieuwe wapens
zijn geen „toevalligheden" of op
zichzelf staande vindingen. Ze
zijn de symptomen van een om
wenteling in het moderne oorlogs
materiaal. En deze omwenteling
wordt zeer klaarblijkelijk geheel
door Duitsland beheerst. Ook in
de Sowjet-Unie en ook in Amerika
heeft men het raketbeginsel tot
voorwerp van studie en van proe
ven gemaakt. Maar aan de Euro
pese zijde van de frontlijn blijken
de nieuwe oorlogsbeginselen op
grote schaal een veelzijdige en
werkzame vorm te hebben ge
kregen. En niemand zal na de
verschijning van V-l zo kin
derlijk zijn om aan te nemen,
dat alle beschikbare vormen van
diezelfde beginselen reeds in de
openbaarheid getreden zijn. Dat
wil véél, zo niet alles, zeggen in
een fase, die naar de opvatting
van beide partijen de eindstrijd
vertegenwoordigt en die nauwe
lijks tijd laat technische achter
stand in te halen.
Ultra-violette stralen uit
zak aardappelmeel
DEN HAAG, 5 Juli. Uit een
stad in het westen des lands
kioamen regelmatig klachten bin
nen over het verkopen van wit
brood tegen zwarte prijzen. Het
bleek, dat een grote bakkerij zich
hieraan schuldig maakte. Bij een
herhaalde controle vertelde dc
bakker Ac C.C.D.-ambtenaren
opgetogen, dat hij wit brood kon
bakken zonder met de wet in
conflict te komen. n.l. door be
straling met utra-violette stralen.
De hoogtezon-installaliedie het
kunststuk zou leveren, werd ge
toond. De ambtenaren zwegen,
doch dachten er het hunne van.
Bij een verder onderzoek bleek
weldra, dal de Ultra-violette"-
stralen uit een zak aardappelmeel
kwamen. De bakker mengdn de
regeringsbloem met aardappel
meel. dat frauduleus was gekocht,
waardoor het brood witter en de
prijs zwarter werd. De economi
sche rechter krijgt aan deze be
straling sa ff aire nog wel enig
werk.
Luit.-gen. Dittmar wees erop. dat
hij bewust iedere voorbarige specu
latie achterwege zou laten "ten aan
zien van de mvloed. die het vergel
dingswapen thans zou kunnen heb
ben op de ontwikkeling van de toe
stand. wanneer niet Eng§lse stem
men en wel stemmen, die deels van
groot belang zijn. deze kwestie in
rechtstreeks verband hadden ge
bracht met het probleem van het
invasie-offensief.
Op zijn minst is het opmerkelijk,
wanneer thans van- hoogst gezag
hebbende zijde de vermaning verno
men wordt, dat men door cje af-
weermaatregelen tegen het Duitse
geheime wapen het. eigen oifensiel
niet uit het oog mag verliezen.
Zulk een waarschuwing moge
overigens bedoeld zijn zoals men wil,
wij kunnen er in ieder geval uit le
ren, dat wij niet alleen in de be
strijding van de Brits-Amerikaanse
luchtterreur op de juiste weg zijn.
maar ook. dat met het eigenlijke
doel van hef nieuwe wapen ook an
dere. geenszins ongewenste effecten
verbonden zijn."
Jaar van geboorte is
doorslaggevend
Vijf soorten inlegvellen
DEN HAAG, 5 Juli. Bij de uit-
reiking der tweede distributie-stam
kaart is de indeling in verschillende
leeftijdsgroepen in beginsel gehand
haafd. Er werden eveneens vijf ver
schillende soorten inlegvellen uitge
reikt, De oude leeftijdsgroepen wa
ren: personen tot en met een jaar,
van 2 en 3 jaar, van 4 tot en met
13 jaar. van 14 tot en njet 20 jaar
en van 21 jaar en ouder. Deze in
deling is thans door een andere ver
vangen. waarbij uitsluitend het jaar
van geboorte doorslaggevend is.
Thans is uitgereikt aan personen ge
boren in: 1925 en vroeger een inleg
vel ga 401; 1926 t/m 1929 een inleg
vel gb 401; 1930 t/m 1939 een inleg
vel gc 401: 1940 en 1941 een inlegvel
gd 401; 1942 en later een inlegvel
ge 401.
Het zal derhalve voorkomen, dat
aan bepaalde personen een ander
soort bonkaart wordt uitgereikt dan
tot nu toe het geval was. Zo ontvan
gen b.v. allen, die in de loop van
het jaar 1944 de negentienjarige
leeftijd bereiken of reeds bereikt
hebben, thans een vocdingsmidde-
lenbonkaart voor volwassenen, welke
zij volgens de oude regeling eerst op
21-jarige leeftijd zouden gekregen
hebben.
Met betrekking tot het inwisselen
van inlegvellen wegens overgang
naar een leeftijdsgroep, welke voor
andere rantsoenen in aanmerking
komt, zal nog nader een regeling
worden bekend gemaakt. Het inwis
selen zal echter niet meer regelma
tig gelijktijdig met de vierwekelijkse
uitreiking der bonkaarten kunnen
geschieden Totdat de nadere rege
ling is getroffen zal geen omwisse
ling van inlegvellen plaats hebben.
C. J. P. Zaalberg overleden
DEN HAAG. 4 Juli. Op ruim 71-
Jarige leeftijd is Maandag overleden
de heer C. J. P. Zaalberg, directeur
van de Benas en oud-dlrecteur-gcne-
raal vaD de Arbeid.
De verassing van het stoffelijk over
schot zal geschieden Donderdag op
Wcsterveld na aankomst van "trein
11.50 uur.
Radiopraatje Max Blokzijl
DEN HAAG. 5 Juli. Max'' Blokzfil
spreekt Donderdag 6 Juli over Hilver
sum I om 18.45 uur over: „Hoe raken
we ze straks Weer kwijt?"
Met grote kracht, wordt de explosieve lading van het nieuwe Duitse,
wapen, dat de rwam „Schrik der pantsersnvt ving, op hei doel
afgeschoten. (Foto HofjmannfStapf)
AMSTERDAM, 4 Juli. De. danser
van gemengd Inctiech-Europesen
bloede, Indra Kamadjojo. die hitjjcen*
de gegevens veelvuldig In België is
opgetreden, maakt thans een tour
door verschillende Nederlandse dans
zalen en brengt ln een tiental uitbeel
dingen met mondelinge toelichting de
sfeer van Indonesië naar ons land.
-.Met .veel waardering heb ik kennis
genomen van zijn kunst, die getuigt
van gedegen studie en. van een ovèr
het algemeen zeer zuiver aanvoelen
van de Javaanse en Balinese dans
kunst. Er is die merkwaardige objec
tiviteit ln de beweging, die de sier
lijke verstilling van expressieve mach
ten zo typisch onmiddellijk Javaans
doet. zijn. De stylerlng van het gebaar
maakt geheel volgens de werkelijkheid
plaats voor een rondere uitdrukking
bij de behandeling der Balinese stof.
Een enkele aestlietische fout was te
constat eten in de begeleiding van een
darismotief uit de Pandji-cyclus, die
volgens Javaanse traditie bfcgeleid
moet worden door klanken ln het Pp-
logtoongeslacht, maar hier was het
Slendro-muzlek. Van de dansen wil
ik speciaal dc aandacht vestigen op
het schone „Praboe kclono" en op
dc effectieve Balinese „Vogeldans",
met een prachtige handtechniek. Het
gamma der traditionele handbewe
gingen. de moedra's. kon misschien iets
kleuriger en gevarieerder zijn Niet
temin was ook hier de beeldende
kracht zeer zuiver gericht. Bij d«
enkele dansen van Maleis karakter
(o.a. dc „Kcmbangan") werd kront-
Jongmuziek als begeleiding ge
bruikt. die evenals de gamelanklan
ken op gramofoonplaten was vastge
legd. De interessante voorstelling werd
door een volle Concertgebouwzaal met
bloemen en ovatie beloond.
WILL G GILBERT.
Aanstelling vrouwelijke krachten
niet zonder toestemming
DEN HAAG, 4 Juli. De secretaris
generaal van het departement- van
Sociale Zaken heeft zijn besluit,
krachtens hetwelk vrouwelijke werk
nemers. die sedert 1 Juli 1943 niet ln
liet arbeidsproces waren opgenomen,
konden worden aangesteld zonder
tussenkomst van liet Gewestelijk Ar
beidsbureau. Ingetrokken. Derhalve is
thans voor dc aanstelling van alle
vrouwelijke arbeidskrachten weder
toestemming van het Gewestelijk Ar
beidsbureau vereist.
Spelers van V.U.C. en
E.D.O. geschorst
DEN HAAG. 5 Juli Zoals we
reeds in het kort hebben medege-
deld, heeft de N.V.B. met ingang
van 30 Juni in afwachting van een
nader te nemen beslissing een aan
tal voetballers geschorst. Wij ver
nemen, dat deze schorsingen zijn ge
schied op grond van het feit. dat
deze spelers op 27 April, zonder dat
zij daarvóór toeslemming van hun
club of van de N.V.B. hadden, te
IJmuiden hebben deelgenomen aan
een wedstrijd tussen de Similia
Boys een elftal van een te IJmui
den gevestigde transportonderneming
en een Velsens politie-elftal. Zoals
men zich herinneren zal. ontstond
uit deze wedstrijd de geruchtmaken
de kwestie rond de gebr. De Harder.
De officiële mededelingen van de
N.V.B. publiceren thans de namen
van de geschorste spelers. Het zijn:
C. Zandstra, lid van Schoten, die bij
deze .wedstrijd als scheidsrechter
pplrad, P. L. Brandes van VUC en
J. v. d. Born, F. Dreyer, W. Koene,
G. van Leeuwen, A. v. d. Sluis en
H. Schijvcnaar. allen van EDO Ten
aanzien van de gebr. De Harder, die
eveneens in deze wedstrijd mede-
speelden, heeft de NVB dus blijkbaar
nog geen nadere beslissing genomen.
Dc verduistering begint heden om
22.00 en eindigt om 5.30 uur.
Maan onder 4.43, op 21.28 uur.
6 Juli V.iVf., 12 Juli L.K., 20 Juli
N.M., 28 Juli L.K.