HET DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Geen moeilijkheid kan ons doen opgeven Strijd in het Westen laait fel op Vernieuwde krijj Rede van den Führer Duitse uitvindersgeest zal het evenwicht herstellen Het front als voorbeeld Wilna en Dunaburg aanvalsdoelen Duits weermachtsbericht Verwoede gevechten bij Wilna en Baranowicze Invasievloot lijdt nieuwe verliezen Duitse afweer verijdelde vijandelijk krijgsplan Luit.-gen. Dittmar over de toestand Cherbourg werd met nieuw soort springstof verwoest V 1 desorganiseert Brits treinverkeer Indra Kamadjojo Ie JAARGANG No. 155 LD WOENSDAG 5 JULI 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184.120 - Abonnementsprijs 21 et. per weelt of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. BERLIJN. 5 Juli. Ter ge legenheid van een vergadering, die rljksministér Speer had bij eengeroepen om de -verantwoor delijke mannen der Duitse wapen en oorlogsproductie verdere richt snoeren voor hun arbeid te geven, had een ontvangst plaats in het hoofdkwartier van den Führer. De Führer sprak hierbij de deelnemers toe en gaf hun een overzicht van de taak van het Duitse bedrijfsleven in oorlog en vrede. „Deze oorlog", aldus zcidc Hitler, „kan niet worden afgemeten naar gebeurtenissen van de dag. In een zo geweldige, historische worsteling speelt een voorbijgaand succes of een voorbijgaande tegenslag geen beslis sende rol. In deze grootste lotsstrijd van hel Duitse volk, die beslist over zijn of niet zijn van vele geslachten, heeft elk slechts de plicht, onver moeid voor de overwinning te strij den en te werken. Ik weet, dat 'n on gekende zenuwkracht en 'n onge kende vastbeslotenheid nodig zijn om in tijden als deze te volharden, maar boven ons staat als de ster, die ons handelen leidt, het ene be ginsel, dat voor geen enkele moei lijkheid gecapituleerd wordt." De Führer wees op de heldenmoed aan het front, waar zoveel dappere soldaten dag aan dag het schijnoaar onmogelijke mogelijk maken en ook voor onoplosbaar lijkende .moeilijk heden niet terugdeinzen, maar ze toch steeds weer meester worden. „Als gij deze heldenmoed gade- slaaL dan begrijpt ge ook mijn on wrikbaar vertrouwen. Zou tegen over een derc'ijk heldendom een leiding als de ze, die zo gelukkig is te kunnen z« ;en, dat zij vier jaar lang slechts successen heeft behaald, in enig opzicht falen? Neen. Wij zullen deze tijd doorstaan en ten slotte deze oorlog winnen. De over winning zal ons eens allen schade loos stellen voor onze offers, onze zorgen en ons bloed. Deze oorlog is niet alleen een oorlog van de soldaten, maar vooral ook van de technici. Technische uitvindingen hebben van het begin af haar stempel op hem gedrukt. In de loop van de strijd zijn de vijanden er in ge slaagd, van onze ervaringen te leren, onze voorsprong op menig gebied in te halen en op enkele terreinen ons voorlopig ook voor bij te gaan. De Duitse- uitvin dersgeest echter is bezig hei technisch evenwicht le herstel len om zo de voorwaarden 1 scheppen, waardoor het roer van de oorlog voor goed zal wor den omgegooid." Duitsers heroveren de stad Stolpce BERLIJN. 5 Juli. Interinf meldt omtrent de toestand aan het Ooste lijke front o.a.. dat na de inneming van Minsk door de bolsjewisten de toestand zich aldus heeft ontwik keld, dat als eerstvolgende aanvals doelen in het centrale deel van het Oostelijke front gebieden om Bara- nowice, Wilna en Dunaburg kunnen worden beschouwd. Met een vierde sterke aanvals groep pogen de bolsjewieken in de flank van de" Noordelijke vleugel van het Oostelijke front door te dringen Het is verder mogelijk, dat de bolsjewieken de eerstkomende dagen van het gebied van Kowel uit naar het Noorden aanvallend, zullen trachten de diepe Zuidflank van het centrale Duitse front in te drukken. Hiervoor bestaan reeds zekere aan wijzingen. o.a. poogden vrij sterke via Sloesk naar het Zuidwesten op dringende gemotoriseerde strijd krachten der bolsjewieken in de rug van deze diepe flank op te rukken, doch zij werden door tegenaanvallen van Duitse reserves teruggeslagen. Ook in de naar het Noorden aan sluitende gevechtssectoren leidden krachtige tegenaanvallen van Duitse pantserformaties tot opmerkelijke successen. Zo werd de stad Stolpce. waar door de bolsjewieken de spoor lijn Baranowice—Minsk tijdelijk ver sperd werd. door een 'gepantserde Duitse gevechtsgroep heroverd en aldus de rug van grote Duitse for maties. die blootstonden aan het gevaar van omsingeling, weder vrij gemaakt. De luchtmacht had een zeer groot aandeel in het uiteenslaan der Sovjet-Russische aanvalstoppen en marcherende colonnes. 'Tjckenwg: Studio Arend Meyer Aan het slot van zijn tocspraat betuigde de Führer Rijksminister Speer en zijn medewerkers zijn bij zondere dank voor hun voortreffe lijke prestaties op het gebied der Duitse bewapening ?n dioeg hij hun op. deze dank ook over te brengen aan alle arbeiders in de Duitsé wa- penbedrijven. Stijgende bewapening Rijksminister Speer heeft tijdens de bijeenkomst een uitvoerig over zicht gegeven van de huidige stand der Duitse wapen- en oorlogsproduc tie. Daarbij kon hij constateren, dat dank zij de zelfstandige verantwoor delijkheid der industrie, het voor beeldige werk van den Duitsen ar beider en de intensieve rationalise ring der productie in weerwil van de vijandelijke bommenterreur een ver dere stijging der Duitse bewapening kon worden mogelijk gemaakt. Hij deed mededeling van een reeks maatregelen, die een verdere toe neming zullen garanderen. In de meest beslissende fase van de oorlog, zo zeide hij, zal de bewa pening alles doen om den Duitsen soldaat de superieure wapenen, die voor het behalen van de overwinning nodig zijn, in steeds grotere hoeveel heid ter beschikking te snellen. - In de loop der vergadering deco reerde minister Speer een aantal mannen, die zich bijzonder verdien stelijk hadden gemaakt voor de be wapening. In opdracht van den Füh rer overhandigde hij het ridderkruis van het kruis van oorlogsverdienste met de zwaarden aan den Reiclis- Iastverteiler dr Fischer, aan Gen. direktor Kessler. commissaris-gene raal voor bijzondere productie, den Direktor Langenohl, leider van de hoofdring gieterij en aan ir. Lüsche, leider van de hoofdcommissie elek trotechniek. Aan een aantal andere medewer kers overhandigde de minister het hun door den Führer verleende Duitse kruis in zilver. Finse tegenaanvallen hebben succes HELSINKI, 4 Juli. - Het Finse Weermachtbericht luidt als volgt: Op de Karelischc Landengte begon de vijand gisterochtend opnieuw een algemeen, door krachtig artülerie- vuur alsmede döoi de luchtmacht en pantserformaties ondersteund offen sief. Westelijk van Hanpalanjarvi werden verwoede gevechten geleverd, waarbij de vijand na enige succes volle penetraties in onze steunpunten door hevige tegenaanvallen werd te ruggeworpen. In onze stellingen wer den op zijn minst 400 gesneuvelde vijanden geteld. Ook in alle andere sectoren werden de aanvallen afgeslagen, waarbij de vijand op verscheidene plaatsen hon derden manschappen aan gesneuvel den verloor. Toen de avond viel wa ren onze linies weer volkomen in onze handen. In de loop van de dag werden da. 20 vijandelijke'tanks ver nietigd. grotendeels door de lucht macht. Des nachts begon de vijahd na bijzonder krachtige artillerievoorbe- reiding en luchtbombardementen een aanval op het bruggenhoofd van Aeyapaa, waarbij het hem gelukte, op een plaats in onze stellingen bin nen te dringen. Door een snelle te genaanval werd de vijand met zware verliezen voor hem afgeslagen. In de lichting Aunus werden bij Salmi, Vieljarvi en Jessoila hevige gevechten geleverd tegen sterke vijan delijke druk. De vijand leed ook hier aanzienlijke verliezen. In de lichting Maaselka werden de vijandelijke aan vallen westelijk van Juustjarvi en Munjarvi afgeslagen. Bij Rukajarvi werden kleine vijandelijke afdelingen, die tegen onze stellingen oprukten, verdreven. Eigen en Duitse luchtstrijdkrachten bombardeerden met succes scheeps- concentraties in het zuidelijke deel der baai van Viipuri. alsmede concen traties tanks en troepen bij Ihantala. Finse en Duitse jagers alsmede onze afweer op de grond schoten in totaal 40 vijandelijke machines omlaag. KWEEKSCHOOL v. VROEDVROUWEN Heerlen: geslaagd eerste gedeelte: W. Bouman te Venlo, I. Drummen te Nuth. C Muys te Brunssum. G Oostveen te Utrecht. W. Stiphout te Sambeek. W. Timmermans te Brugge- num; M. van Wlnnik te Maastricht. M. v. d. Boogaard te Uden, A. van Ham te Luyksgestel. M. van Heel te Hurwenen, I. Naus te Margraten, eerw. zr. Alberta te Baarlo en eerw. zr. Mag- dalena te Baarlo. Tweede gedeelte: mej. Ph. Jacobs te Venlo. E. van Koningsbruggen te Den Helder en W van Willigen te Bergen IN.-H.) Van een korte gevechtspauze aan het Italiaanse front maakt de valscherm jager gebruik om zich van het wereldnieuws op de hoogte te stéllen. (Foto Hoffmann/Stapf) Churchill spreekt heden over de V I-actie STOCKHOLM. 5 Juli. Churchill zal vandaag in het Lagerhuis een verklaring over de „vliegende bom" afleggen. Op een gisteren door den conservatieven afgevaardigde Sir Her- bert Williams gestelde vraag, waar om dit niet dadelijk kon geschieden, antwoordde Eden o.a.: „Het oorlogskabinet heeft in de nacht van Maandag op Dinsdag zich uitvoerig beziggehouden met. de zaak en wij zijn tot de slotsom gekomen, dat de minister-president Donderdag beter in staat zal zijn een volledige verklaring erover af te leggen dan vandaag. Het zal het Huis niet ver borgen gebleven zijn dat met vele omstandigheden rekening gehouden moet worden, alvorens een openbare verklaring van deze aard afgelegd kan worden." Een Reuterbericht uit Londen meldt .dat Churchill zes uur lang de afweerbatterijen tegen het nieuwe Duitse wapen heeft bezichtigd. De premier gaf geen antwoord op de vraag van een officier of hij met deze afweermethode tevreden was. Een Engelse radiocommentator zeide dezer dagen, dat de „vliegende bommen" grote schade aanrichten en de mensen op de zenuwen wer ken. Men mag deze bommen, zo zeide hij, niet als iets van onder geschikt. belang beschouwen. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 5 Juli. Het opperbevel der weermacht maakt bekend: In Normandië is de vijand gister morgen aan weerszijden van de weg Baycux-Cacn na zwaar voorberei dend vuur met sterke infanterie- en panlserstrijdkrachtcn tot de aanval overgegaan. Er ontwikkelden zich herige gevechten, in welker verloop dc vijand overal bloedig werd afge slagen. Ook ten zuidwesten van Tillv stortten verscheidene vijande lijke aanvallen in ons afweervuur in een. Op de westelijke vleugel van hel landingshoofd duurden de zware af- wecrgcvechten ook gisteren dc ge hele dag voort. Alle aanvallen mis lukten met zware verliezen aan do den en gewonden voor den vijand. Waar de tegenstander onze linies kon binnendringen, werd hij door tegenaanvallen terstond weer naar zijn stellingen van uitgang terugge- -worpen. Zware gevechtsvliegtuigen vielen des nachts vijandelijke scheepscon- centraties voör de Normandische kust aan en brachten een torpedojager en een koopvaardijschip van 5000 b.r.t. tot zinken. Een kruiser werd zwaar beschadigd. Boven het landingshoofd en de bezette westelijke gebieden wer den gisteren 62 vijandelijke vlieg tuigen. waaronder 45 viermotorige bommenwerpers, neergeschoten. In Midden-Frankrijk werd een aan valschermen neergelaten Britse sabo tagegroep ter sterkte van 43 man ge liquideerd: 108 andere gewapende ter roristen werden doodgeschoten. Zwaar vergeldingsvuur ligt op Lon den. In Italië lag het zwaartepunt van de gevechten gisteren in jrct gebied ten zuiden van Arezzo ten noorden van Siena. Na verbitterde, wissclval- I Ca en en van de .Amerikanen op St. Lo moeten gezien worden als ]x>gingen van Montgomery om thans op de grondslag van een systemati sche aanvalsmcthodiek een toestand meester te worden, die thans op zijn BERLIJN. 4 Juli. In zijn radio- minst gekenmerkt kan worden als voordracht van heden maakt luit.-gen. Dittmar de balans op van de eerste vier weken der invasie van Brits- Amerikaanse troepen op de kust van Normandië. Hij verklaarde, dat de grote slag nog steeds niet uit het eerste stadium is getreden. Het ver loop most dus een teleurstelling zijn voor allen, die in die invasie, zodra de sprong naar het Europese vaste land gelukt zou zijn. het begin zou den hebben willen zien van een met stormachtig geweld uitgevoerde op mars. die daarmede de beslissing zelve zou hebben gebracht. De landing zelf is gelukt in de mate. die nodig was om tc kunnen spreken van vaste voet op Normandische bodem, maar lang niet in een om vang. die dc gelegenheid zou hebben geboden tot de oorspronkelijk voor genomen stoutmoedige, brede gebieden omvattende gevechtsvoering. Of hij wilde of niet, Montgomery heeft zich thans moeten vastleggen op een voor zichtige reserve, althans van het mo ment af der vergeefse aanvallen op St. Lo en Tilly, waaruit hij geleerd heeft, dat het gesloten Duitse afweer- front niet meer de mogelijkheid bood tot een snelle beslissing. De aanvallen der laatste dagen van de Engelsen ten Zuidwesten van (Van onze Berlijnse correspondente) BERLIJN, 4 Juli. Over de zware verwoestingen van Cherbourg wordt van bevoegde zijde medegedeeld: De explosies volgden elkaar syste matisch en volgens een van tevoren beraamd plan op. Voor het eerst werd een nieuwe springstof, welke tot nu toe geheim was gehouden, voor dit doel gebruikt Hierdoor zijn de verwoestingen met succes ten uitvoer gelegd. In Parijs kenmerkt men de ver woesting van Cherbourg als „een onzichtbare Duitse overwinning". Bij de staf van den Duitsen jnarinebevel- hebber in Frankrijk verntm men, dat de dappere verdediger van Cher bourg, admiraal Hennecke, de laatste fase van de vernietiging leidde uit het bomvrije, onderaardse gangen- systeem onder de sta'd. Een van de laatste soldaten, die zich uit Cherbourg naar het Duitse achterland begaf, een kleine rood harige luitenant uit Sudetenland, vertelde over de laatste uren van de haven Cherbourg: „Wij zijn bijna door het trommelvuur uit elkaar ge sprongen. Waar eens de haven had gelegen, bevond zich na het opblazen nog slechts eeD bloedrode wolk, waaruit steeds weer geelwitte en zwarte vuurzuilen van de reusach tige explosies opstegen". Bijzondere aandacht wordt In het kwartier van den Duitsen bevelheb ber in Frankrijk geschonken aan de daad van twee marinesoldaten, die zich vrijwillig in't. door explosies ver scheurde havengebied waagden, om daar een lading explosieve stoffen, waarvan de lont geweigerd had. door een ontstekingssnoer tot onploffing te brengen. Een van hen. die bij een Anglo-Amerikaansc aanval op de stad Kassei zijn vrouw en beide kin deren verloren had. kwam hierbij om het leven. Zijn - kameraad zeide na zijn terugkeer: Wanneer de ge allieerden een haven willen hebben, moeten zij zich naast Cherbourg een nieuwe bouwen. Betreffende de springlading van de V 1 werd onlangs verklaard dat verscheidene explosieve stoffen met zogenaamde „vliegende bommen" vervoerd konden worden en dat er tot nu toe minstens twee nieuwe springstoffen in gebruik genomen zijn. De formule voor het inzetten van explosieve middelen luidde V I H- X, waarbij X door A. B. C naar eigen verkiezing veranderd kan worden, hetgeen iedere .keer een andere lading betekende. Reizigers, die Zondag uit Madrid per vliegtuig in Berlijn aankwamen, brachten uit Lissabon de tijding moe, dat in Londen de 'trein voor het hele civiele reizigersverkeer verboden zou zijn geweest. Ten gevolge van de onzekerheid in het gebied van Zuid Engeland waren op gehele trajecten de mechanische signaalapparaten buiten werking gesteld. Deze signalen werden aan de machinisten nog slechts door draadloze telegrafie be kend gemaakt. Slechts in enige ver der afgelegen streken van Zuid Engeland, waar tot nu toe de vlie gende bommen nog niet geweest zijn, zou een normaal treinverkeer be staan. .open voor beide partijen". Het meest kenmerkende voor deze onge hoord zware afweerslagen is. dat zij zich nog steeds afspelen binnen het bereik van de vijandelijke scheeps- artillerie. In ditzelfde verband is ook de strijd om Cherbourg belangwekkend, aangezien ook hij een deel vormt van die tweede gevechtsfaze, die de tegenstander heeft moeten laten vol gen op de eerste gevechtsgebeurte nissen. De Amerikanen hebben door afsnoering van deze vooruigescho ven plaats willen bereiken, wat zij oorspronkelijk al van plan waren en zij hebben de zeevesting bereikt. Niemand zal willen ontkennen, dat de vijandelijke leiding consequent is geweest in hel nastreven van het haar gestelde doel. Niemand zal ontkennen dat de troepen van den tegenstander bekwaam zijn onder de gegeven eenvoudige omstandigheden een doelmatig gebruik te maken van de hun in handen gegeven meer dan rijke bewapening. Daartegen over staat echter vast. dar. de rela tief geringe bezetting bijna vier volle weken lang in staat is geweest het beslissende object, de haven, aan den vijand te onthouden. Terugkomende op zijn karakte ristiek van de toestand aan het in- vasiefrónt als „open voor beide par tijen". verklaarde luit.-gen. Dittmar: „Wij zijn er ons volstrekt van be wust, dat een dergelijke definitie ook rekening moet houden met de moge lijkheden. die voor den tegenstander voortvloeien uit het feit, dat tot dus ver slechts een deel der op de Britse eilanden gereedstaande invasielegers in Normandië in de strijd is geko men. Het ligt echter volstrekt voor de hand, dat het gebruik van strijd krachten en de gevecntslelding aan onze zijde daarmede in volle omvang rekening houden. Zeker is. dat Brit ten en Amerikanen op het ogenblik alleen al daarom bijzonder moeilijke besluiten moeten nemen omtrent dp voortzetting van de invasie. Daarbij zijn zij geenszins meer vrij op de zelfde wijze al« vóór de 6de Juni. Effect van V 1 lige gevechten kon de vijand daar enige kilometers naar het noorden oprukken. Zijn pogingen, een door braak te bereiken, mislukten. Aan de westelijke en oostelijke kustweg sloe gen onze grenadiers, door artillerie en zware wapens voortreffelijk on dersteund. alle ook met tanks onder nomen vijandelijke aanvallen uit elkaar. In de zuidelijke sector van het Oostelijke front, werd de stad Kowel ten behoeve van de plaatselijke front verkorting volgens de plannen en zonder vijandelijke druk ontruimd. In de centrale sector duurt de zware strijd om de landengten tus sen de moerassen in het gebied van Baranowicza en Molodeczno voort Ten oosten en noorden van Barano wicza werden de bolsjewieken na zware gevechten iri grendelstellingen opgevangen. Ten zuiden van Minsk banen zich onze formaties al strij dende een weg verder terug. Ten noordwesten van de stad werden hevige aanvallen der bolsjewieken af geslagen. Hier schoot een pantser- gevechtsgroep ouder bevel van luite nant-generaal Saucken in bewege lijke gevechtsvoering in de tijd van 27 Juni tot 3 Juli 232 vijandelijke tanks stuk. Om Molodeczno wordt verbitterd gevochten, Ook ten noordoosten van Wilna zijn hevige gevechten met Sowjet- russjsche aanvalsvoorhoeden aan de gang. Westelijk en noordwestelijk van Polozk stortten talrijke, door tanks ondersteunde aanvallen van den vijand met zware verliezen aan doden en gewonden ineen. Eskaders slagvliegers ondersteunden de af- weerstrijd van het leger en brachten de bolsjewieken zware verliezen loe. Een formatie zware gevechtsvliegtui gen ondernam des nachts een ge concentreerde aanval op Minsk. Tal rijke grote branden werden waarge nomen. Bij een aanval van Sowjet- russische vliegtuigen op Kirkenes werden 26 vijandelijke vliegtuigen in luchtgevechten neergeschoten. Amerikaanse bommenwerpers vlo gen naar Roemenië en wierpen bom men op Kroonstad. Er ontstond schade en de bevolking leed verlie zen. Vfjf viermotorige vliegtuigen werden neergeschoten. Enkele Britse stoorvliegtuigen' wierpen in de afgelopen nacht bom men in het Rijnlands-Westfaalse gebied. Jongen hield lucifer onder projectiel GRONINGEN, 4 Juli - Maandag- middag vonden enige jongens op het schoolplein van een school aan dc Parkweg alhier een projectiel. Zij gingen hiermede experimenteren en een der jongens hield er zelfs een lucifer onder. De gevolgen bleven niet uit en twee knapen, de elf-jarige D. P. en de dertien-jarige S. D. moesten met brand- en schaafwon den naar het Academisch Zieken huis worden gebracht. Te Bergen op Zoom beging Dins dagavond de twaalfjarige jongen Verhezen de onvoorzichtigheid een projectiel op te rapen, dat hij op een voor hem verjaoden terrein zag lig gen. Het projectiel ontplofte, tenge volge waarvan hem enkele vingers werden afgeslagen en hij nog andere verwondmgen opliep. Na verbonden te zijn werd hij naar het algemeen burger gasthuis overgebracht.- De eerste fase van deze oorlog was een onweerstaanbare stormloop der Duitse legers naar de uiterste randgebieden, naar de natuurlijke bastions van Europa. De tweede fase bleek verdediging en verdedigend terugwijken. Dat die eerste fase de voorwaarden leverde om de tweede met 'het gewenste strategische resulta^ te kunnen bekronen, ontgaat nd£ altijd aan velen. De oppervlak kige beschouwer ziet alleen de locale mars-richting en hij ^cömt niet bij benadering toe aan het inzicht, dat „offensief" geenszins gelijkbeduidend is met „initia tief". Hij komt er zelfs niet toe een les te putten uit de tempo verschillen, die aan één en het zelfde front dat in Noord- Frankrijk tussen 1940 en 1944 vallen vast te stellen. Vier oorlogsweken brachten de Duitse legers niettemin in het voorjaar van 1940 door geheel Nederland en België, door ver lengde Maginot- en Weygand- linie tot voor de poorten van Pa rijs. in een front, dat van de Seinemond tot de Zwitserse grens de gehele breedte van Frankrijk omspande. Vier invasieweken brachten de Anglo-Amerikaanse strijdkrachten thans hunnerzijds tot een front, dat van de weste lijke kust van Cotentin tot het gebied van de Orne rond slechts honderd kilometers meet en bij Saint-Ló vijfentwintig kilometer diep is. Zulk een tempo-verschil is op zichzelf een aanwijzing, dat het Duitse defensief van 1944 in ka rakter generlei gelijkenis vertoont met het Brits-Franse defensief van 1940. Het wijst op een duide lijk onderscheid in de methodiek van de strijd. Inderdaad zijn er objectieve aanwijzingen, dat in de huidige oorlogsperiode de begrippen „ini tiatief" en „defensief" allerminst de tegenstellingen zijn, die zij in de ogen van oppervlakkige be schouwers vaak schijnen. Die aanwijzingen kan men politiek vinden in de Anglo-Amerikaanse dwangpositie tegenover de Sow- j et-Unie, die de invasie in het westen voor Britten en Amerika nen tot een slechts met grote te genzin aanvaarde opdracht stem pelt. Die aanwijzingen liggen ech ter evenzeer in het uiterlijke oor logsbeeld, dat juist dezer dagen bezig is een verrassende ver nieuwing te ondergaan. De vernieuwing bestaat in het verschijnen van een reeks wa pens, die een merkwaardige sa menhang vertonen naar karak ter en samenstelling, wapens die daarmee een nieuwe fase van de oorlog aankondigen en „initia tief" vertegenwoordigen dat ver uitgaat boven de populaire for mules „offensief' en „defen sief". De rode draad in dit complex van nieuwe wapens is het raket. de vuurpijl-aandrijvrng. Begelei dend kenmerk bij de uitbreiding van dit beginsel is de electrische bestuurbaarheid De eerste ver rassende bijdrage in de princi piële vernieuwing van het oor logsmateriaal bleek vele maan den geleden de nevelwerper, waarmee de Duitse legers aan het oostelijke front debuteerden: een zes- tot achtvoudige vuur mond, die in één worp nevel-, brisant- en brandgranaten als een dood en verwarring brengend mengsel tussen aanvallende vij andelijke troepenconcentraties wierp. Deze nevelwerper was ge baseerd op het raket-beginsel. Aan het Italiaanse front ver scheen vervolgens de met spring stof geladen miniatuur-tank, die „Goliath" gedoopt werd en die zelfstandig en onbemand in de richting van vijandelijke tanks of vijandelijke stellingen rolt. Hier maakte men kennis met het be ginsel van de electrische bestu ring. Sindsdien regent het over Zuid- Engelanri „vliegende Hambur gers", dynamiet-meteoren, onbe mande vliegtuigen, of hoe men V-l anders pleegt te betitelen. V-l is nog altijd een „geheim" wapen. V/at over de samenstelling er van tot. de openbaarheid door drong, blijft veel vager dan de Anglo-Amerikaanse oorlogsindus trie aangenaam kan zijn. Maar één ding staat vast: het robot vliegtuig wordt door raketten voortbewogen en electrisch be stuurd. Sedert kort hoort men ook wan nieuwe Duitse wapens tegen tanks: de „pantservuist" en dc „pantserschrik". Achter deze beel dende namen verbergen zich nieuwe en voor de moderne oor logvoering met pantserwagens wellicht beslissende toepassingen van het raket-beginsel. Men moet ziende blind zijn om hier de samenhang niet te door gronden. Al deze nieuwe wapens zijn geen „toevalligheden" of op zichzelf staande vindingen. Ze zijn de symptomen van een om wenteling in het moderne oorlogs materiaal. En deze omwenteling wordt zeer klaarblijkelijk geheel door Duitsland beheerst. Ook in de Sowjet-Unie en ook in Amerika heeft men het raketbeginsel tot voorwerp van studie en van proe ven gemaakt. Maar aan de Euro pese zijde van de frontlijn blijken de nieuwe oorlogsbeginselen op grote schaal een veelzijdige en werkzame vorm te hebben ge kregen. En niemand zal na de verschijning van V-l zo kin derlijk zijn om aan te nemen, dat alle beschikbare vormen van diezelfde beginselen reeds in de openbaarheid getreden zijn. Dat wil véél, zo niet alles, zeggen in een fase, die naar de opvatting van beide partijen de eindstrijd vertegenwoordigt en die nauwe lijks tijd laat technische achter stand in te halen. Ultra-violette stralen uit zak aardappelmeel DEN HAAG, 5 Juli. Uit een stad in het westen des lands kioamen regelmatig klachten bin nen over het verkopen van wit brood tegen zwarte prijzen. Het bleek, dat een grote bakkerij zich hieraan schuldig maakte. Bij een herhaalde controle vertelde dc bakker Ac C.C.D.-ambtenaren opgetogen, dat hij wit brood kon bakken zonder met de wet in conflict te komen. n.l. door be straling met utra-violette stralen. De hoogtezon-installaliedie het kunststuk zou leveren, werd ge toond. De ambtenaren zwegen, doch dachten er het hunne van. Bij een verder onderzoek bleek weldra, dal de Ultra-violette"- stralen uit een zak aardappelmeel kwamen. De bakker mengdn de regeringsbloem met aardappel meel. dat frauduleus was gekocht, waardoor het brood witter en de prijs zwarter werd. De economi sche rechter krijgt aan deze be straling sa ff aire nog wel enig werk. Luit.-gen. Dittmar wees erop. dat hij bewust iedere voorbarige specu latie achterwege zou laten "ten aan zien van de mvloed. die het vergel dingswapen thans zou kunnen heb ben op de ontwikkeling van de toe stand. wanneer niet Eng§lse stem men en wel stemmen, die deels van groot belang zijn. deze kwestie in rechtstreeks verband hadden ge bracht met het probleem van het invasie-offensief. Op zijn minst is het opmerkelijk, wanneer thans van- hoogst gezag hebbende zijde de vermaning verno men wordt, dat men door cje af- weermaatregelen tegen het Duitse geheime wapen het. eigen oifensiel niet uit het oog mag verliezen. Zulk een waarschuwing moge overigens bedoeld zijn zoals men wil, wij kunnen er in ieder geval uit le ren, dat wij niet alleen in de be strijding van de Brits-Amerikaanse luchtterreur op de juiste weg zijn. maar ook. dat met het eigenlijke doel van hef nieuwe wapen ook an dere. geenszins ongewenste effecten verbonden zijn." Jaar van geboorte is doorslaggevend Vijf soorten inlegvellen DEN HAAG, 5 Juli. Bij de uit- reiking der tweede distributie-stam kaart is de indeling in verschillende leeftijdsgroepen in beginsel gehand haafd. Er werden eveneens vijf ver schillende soorten inlegvellen uitge reikt, De oude leeftijdsgroepen wa ren: personen tot en met een jaar, van 2 en 3 jaar, van 4 tot en met 13 jaar. van 14 tot en njet 20 jaar en van 21 jaar en ouder. Deze in deling is thans door een andere ver vangen. waarbij uitsluitend het jaar van geboorte doorslaggevend is. Thans is uitgereikt aan personen ge boren in: 1925 en vroeger een inleg vel ga 401; 1926 t/m 1929 een inleg vel gb 401; 1930 t/m 1939 een inleg vel gc 401: 1940 en 1941 een inlegvel gd 401; 1942 en later een inlegvel ge 401. Het zal derhalve voorkomen, dat aan bepaalde personen een ander soort bonkaart wordt uitgereikt dan tot nu toe het geval was. Zo ontvan gen b.v. allen, die in de loop van het jaar 1944 de negentienjarige leeftijd bereiken of reeds bereikt hebben, thans een vocdingsmidde- lenbonkaart voor volwassenen, welke zij volgens de oude regeling eerst op 21-jarige leeftijd zouden gekregen hebben. Met betrekking tot het inwisselen van inlegvellen wegens overgang naar een leeftijdsgroep, welke voor andere rantsoenen in aanmerking komt, zal nog nader een regeling worden bekend gemaakt. Het inwis selen zal echter niet meer regelma tig gelijktijdig met de vierwekelijkse uitreiking der bonkaarten kunnen geschieden Totdat de nadere rege ling is getroffen zal geen omwisse ling van inlegvellen plaats hebben. C. J. P. Zaalberg overleden DEN HAAG. 4 Juli. Op ruim 71- Jarige leeftijd is Maandag overleden de heer C. J. P. Zaalberg, directeur van de Benas en oud-dlrecteur-gcne- raal vaD de Arbeid. De verassing van het stoffelijk over schot zal geschieden Donderdag op Wcsterveld na aankomst van "trein 11.50 uur. Radiopraatje Max Blokzijl DEN HAAG. 5 Juli. Max'' Blokzfil spreekt Donderdag 6 Juli over Hilver sum I om 18.45 uur over: „Hoe raken we ze straks Weer kwijt?" Met grote kracht, wordt de explosieve lading van het nieuwe Duitse, wapen, dat de rwam „Schrik der pantsersnvt ving, op hei doel afgeschoten. (Foto HofjmannfStapf) AMSTERDAM, 4 Juli. De. danser van gemengd Inctiech-Europesen bloede, Indra Kamadjojo. die hitjjcen* de gegevens veelvuldig In België is opgetreden, maakt thans een tour door verschillende Nederlandse dans zalen en brengt ln een tiental uitbeel dingen met mondelinge toelichting de sfeer van Indonesië naar ons land. -.Met .veel waardering heb ik kennis genomen van zijn kunst, die getuigt van gedegen studie en. van een ovèr het algemeen zeer zuiver aanvoelen van de Javaanse en Balinese dans kunst. Er is die merkwaardige objec tiviteit ln de beweging, die de sier lijke verstilling van expressieve mach ten zo typisch onmiddellijk Javaans doet. zijn. De stylerlng van het gebaar maakt geheel volgens de werkelijkheid plaats voor een rondere uitdrukking bij de behandeling der Balinese stof. Een enkele aestlietische fout was te constat eten in de begeleiding van een darismotief uit de Pandji-cyclus, die volgens Javaanse traditie bfcgeleid moet worden door klanken ln het Pp- logtoongeslacht, maar hier was het Slendro-muzlek. Van de dansen wil ik speciaal dc aandacht vestigen op het schone „Praboe kclono" en op dc effectieve Balinese „Vogeldans", met een prachtige handtechniek. Het gamma der traditionele handbewe gingen. de moedra's. kon misschien iets kleuriger en gevarieerder zijn Niet temin was ook hier de beeldende kracht zeer zuiver gericht. Bij d« enkele dansen van Maleis karakter (o.a. dc „Kcmbangan") werd kront- Jongmuziek als begeleiding ge bruikt. die evenals de gamelanklan ken op gramofoonplaten was vastge legd. De interessante voorstelling werd door een volle Concertgebouwzaal met bloemen en ovatie beloond. WILL G GILBERT. Aanstelling vrouwelijke krachten niet zonder toestemming DEN HAAG, 4 Juli. De secretaris generaal van het departement- van Sociale Zaken heeft zijn besluit, krachtens hetwelk vrouwelijke werk nemers. die sedert 1 Juli 1943 niet ln liet arbeidsproces waren opgenomen, konden worden aangesteld zonder tussenkomst van liet Gewestelijk Ar beidsbureau. Ingetrokken. Derhalve is thans voor dc aanstelling van alle vrouwelijke arbeidskrachten weder toestemming van het Gewestelijk Ar beidsbureau vereist. Spelers van V.U.C. en E.D.O. geschorst DEN HAAG. 5 Juli Zoals we reeds in het kort hebben medege- deld, heeft de N.V.B. met ingang van 30 Juni in afwachting van een nader te nemen beslissing een aan tal voetballers geschorst. Wij ver nemen, dat deze schorsingen zijn ge schied op grond van het feit. dat deze spelers op 27 April, zonder dat zij daarvóór toeslemming van hun club of van de N.V.B. hadden, te IJmuiden hebben deelgenomen aan een wedstrijd tussen de Similia Boys een elftal van een te IJmui den gevestigde transportonderneming en een Velsens politie-elftal. Zoals men zich herinneren zal. ontstond uit deze wedstrijd de geruchtmaken de kwestie rond de gebr. De Harder. De officiële mededelingen van de N.V.B. publiceren thans de namen van de geschorste spelers. Het zijn: C. Zandstra, lid van Schoten, die bij deze .wedstrijd als scheidsrechter pplrad, P. L. Brandes van VUC en J. v. d. Born, F. Dreyer, W. Koene, G. van Leeuwen, A. v. d. Sluis en H. Schijvcnaar. allen van EDO Ten aanzien van de gebr. De Harder, die eveneens in deze wedstrijd mede- speelden, heeft de NVB dus blijkbaar nog geen nadere beslissing genomen. Dc verduistering begint heden om 22.00 en eindigt om 5.30 uur. Maan onder 4.43, op 21.28 uur. 6 Juli V.iVf., 12 Juli L.K., 20 Juli N.M., 28 Juli L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1