HET DAGBLAD
Sowjetaanvallen aan cle
Duna afgeslagen
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Finland vecht
Duits weermachtsbericht
Schee psconcentraties voor de
Normandische kust getroffen
Minsk en Polozk
pri|sgegeven
Amerikaanse druk
westelijk Carentan
Terreuraanval op
Boedapest
uitse positie gunstiger
dan in 1917
Toestand na vier
weken invasie
Voorbereidingen
in Z.O. Engeland
Oma van Tol wint de 100
meter in fraaie tijd
Oudste marketenster van ons land
Buurt viert haar
verjaardag mee
mmmummtw
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. 4 Juli. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
In Normandië viel de vijand giste
ren. door sterke artillerie en panl-
serstrijdkrachten ondersteund, op de
westelijke vleugel van het landings-
hoofd aan. Hij werd in hoofdzaak
verdreven en kon slechts op enige
plaatsen na harde strijd onze linies
binnendringen. Aan de rest van het
front verliep de dag zonder bijzon
dere gebeurtenissen.
In Bretagne werden 20 terroristen
en 58 in burgerkleding omlaagge-
sprongen vijandelijke valschermja
gers in een gevecht tot den laatsten
man vernietigd.
Zware Duitse gevechtsvliegtuigen
vielen in de afgelopen nacht vijan
delijke schccpsconccntraties voor dc
Normandische kust aan. Twee speci
ale landingsschepen kregen voltref
fers. andere voltreffers werden waar
genomen op plaatsen van ontsche
pingen. Bevciligingsvaartuigcn van
ren Duits convooi schoten voor de
Nederlandse kust een Britse motor
torpedoboot in brand.
Zwaar vergeldirigsvuur ligt op
Londen.
In Italië werd de kracht van de
grote vijandelijke aanval gisteren
iets minder. Alleen in de westelijke
kustsector. in het gebied van Siena
en aan de Adriatische kust werd
hevig gevochten. Aan ae westkust
kon de vijand geringe terreinwinst
behalen. In alle andere sectoren
werd hij bloedig afgeslagen.
In het centrale deel van het Oos
telijk front zijn de gevechten verder
in felheid toegenomen. Ten westen
van Sloesk wisselden vijandelijke
aanvallen met onze tegenaanvallen
af. De tot aan de spoorlijn Barano-
wiczeMinsk opgedrongen vijand
werd door. onze pantserdivisies in een
kloekmoedige tegenaanval met zware
verliezen aan doden en gewonden
teruggedreven.
Bolsjewistische pantserstnjdkrach-
ten drongen Minsk binnen en trokken
verder naar het westen op. Ten zuid
oosten van de stad bicden onze for
maties aan de van alle kanten los
stormende bolsjewieken verbitterde
Nog krachtiger aanvallen
op Caen verwacht
BERLIJN, 4 Juli. Terwijl hel
gisteren aan hel invasicfront van het
tweede Britse leger dc gehele dag
betrekkelijk rustig bleef, hebben dc
Amerikancu in de loop van dc mid
dag hun aanvallen aan het front tus
sen Carentan en de westkust van
Normandic aanzienlijk versterkt. Op
enige plaatsen werden de beveiligings-
posten in het Duitse voorterrein enige
kilometers teruggenomen, om de
Duitse afweerwapenen een volledige
uitwerking le verschaffen. De Ameri
kanen 'eden buitengewoon zware ver
liezen aan doden en gewonden.
Over de tankslag. die gedurende 48
uur ten zuiden en westen van Caen
heeft gewoed worden de volgende
bijzonderheden bekend. Aan deze
slag. welke zich heeft afgespeeld in
het gebied tussen de wegen, die van
Caen resp. naar Villers-Bocage en
Aunay sur Odon leiden, is van ge
allieerde zijde deelgenomen door En-
gels-Canadese divisies, versterkt met
enkele Amerikaanse tankformaties.
Hief hebben de geallieerden een
bruggenhoofd op de rechteroever van
de Odon gevormd, dat zich uitstrekt
tot Evrécv, gelegen aan de weg van
Caen naar Aunay.
Rommels tankdivisies hebben dit
bruggenhoofd in een tegenaanval,
hoofdzakelijk van het zuidwesten uit.
enigszins terug kunnen dringen. De
strijd speelt zich hier nog steeds af
binnen het bereik van het geallieerde
scheepsgeschut. datweer in de ge
vechten heeft ingegrepen.
De toebereidselen der geallieerden
op deze oostelijke Ornemonding schij
nen er op te wijzen, dat. Caen thans
ook van liet noorden uit krachtiger
zal worden aangevallen.
De Amerikaanse divisies, die bij
Cherbourg zijn vrijgekomen, worden
thans geleidelijk naar het zuidelijke
deel van het schiereiland Cotentin
gedirigeerd.
De betrekkelijke rust aan het inva
siefront is een gevolg van het feit.
dat beide partijen hun strijdkrachten
op het ogenblik hergroeperen.
Man tegen pantser
(Van onze Berlijnse correspondente)
De grote slag bij Caen -gaat nog
altijd met volle hevigheid verder.
Het terrein, waar gevochten wordt, is
drie tot vier kilometer breed en zes
kilometer diep. Hier strijden niet
minder dan tien Engelse divisies te
gen een sterken Duitsen tegenstan
der.
Houdt men er rekening mede, dat
zich op het betrekkelijk kleine slag
veld een groot aantal soldaten en
pantserwagens bevindt en dat bij de
genoemde tien divisies enige pant
serdivisies zijn, dan kan men zich
een voorstelling van de strijd vor
men.
Dan begrijpt men, dat 'hier niet
meer sprake is van aanvallen en
verdedigen, maar van strijd van man
tegen man. van pantser togen pant
ser en na de nieuwste froniervaring.
van man tegen pantser.
In de Turkse stad Mardin is een
vijfllng geboren; vijf jongens, die
allen in goede welstand verkeren.
De „Unie van Poolse patriotten"
te Moscou heeft bekend gemaakt, dat
alle Poolse troepenonderdelerv. ook die
bulten SowJet-Rusland, bij een door
de bolsjewisten opgericht Pools volks
leger ingelijfd zullen worden.
Bij oefeningen in het onschade
lijk maken van mijnen in de omge
ving van Haparanda in Noord-Zweden
zijn veertien personen om het leven
gekomen.
tegenstand en trekken zich al strij
dende naar het Westen terug.
Bij Molodeczno werden vijandelijke
aanvalsvoorhoeden in eon tegenaan
val teruggedreven In het gebied ten
westen van Polozk sloegen onee troe
pen aan de Duna herhaalde aanval
len van de bolsjewieken af De stad
werd na wisselvallige gevechten prijs
gegeven.
In de gevechten der laatste dagen
heeft zich de kommandeur van een
regiment grenadiers, kolonel Rei-
mann, door voorbeeldige dapperheid
onderscheiden. Hij vond in een ge
vecht op korte afstand temidden van-
zijn grenadiers de heldendood.
De luchtmacht mengde zich met
formaties slagvliegers doeltreffend
in de gevechten te land, sloeg tal
rijke vijandelijke colonnes uiteen en
vernietigde verscheidene tanks, ka
nonnen en enige honderden voertui
gen. Des nachts ondernamen ge
vechtsvliegtuigen aanvallen op ver
scheidene bolsjewistische stations en
verwoenstten grote hoeveelheden ra-
vitailleringsmateriaal. Vooral op het
station Borissow ontstonden uitge
breide branden en zware ontploffin
gen.
Amerikaanse bommenwerpers wier
pen verspreid bommen in het gebied
van Belgrado en op verscheidene
plaatsen in Roemenië.
Strijdkrachten der Duitse en Roe
meense luchtverdediging schoten
hierbij 19 vijandelijke vliegtuigen
omlaag.
Enkele Britse vliegtuigen vielen in
de afgelopen nacht plaatsen in het
Rijnlands-Westfaalse gebied met
bommen aan".
Lagerhuis verlangt
cijfers
Morriso.n ondervraagd
over vergeldingswapen
GENEVE. 3 Juli. Uit Londen
wordt gemeld: een aantal Britse La
gerhuisleden heeft voor de eerste
maal sedert het begin der V 1-aan-
vallen in het Lagerhuis geëist, dat
de regering minder zwijgzaam in
deze aangelegenheid zal zijn.
Volgens de „Daily Herald" wilde
de conservatief Sir Thomas Moore
weten, of de minister van binnen
landse zaken. Morrison, misschien
wekelijks verliescijfers en samenvat
tingen van het aantal doden en ge
wonden sedert de aanvang der aan
vallen wilde mededelen.
Morrison antwoordde, dat hij in
zulke gevallen steeds in overweging
moet nemen of men den vijand niet
een voor hem nuttige inlichting
geeft.
Hij zou er echter nog eens over
denken.
De conservatief Hugh O.'Neil zeidé
daarop, dat het toch een volkomen
onjuiste indruk zou geven, wanneer
men thans geen verliescijfers bekend
maakte, terwijl men tot dusver
maandelijks het aantal slachtoffers
gepubliceerd heeft, dat door lucht
aanvallen is gevallen. Het publiek
zou daar vooral de conclusie uit kun
nen trekken, dat de toestand ernstig
was.
Morrison aanvaardde dit bezwaar
en zeide nogmaals er over te zullen
denken.
De „Daily Herald" besluit dat
men de gehele aangelegenheid
voorlopig heeft laten rusten, maar
dat zich bij het publiek steeds meer
het gevoel vestigt, dat men de ge
heimzinnigheid overdrijft.
BOEDAPEST. 3 Juli. Officieel
wordt medegedeeld; In de vroege
ochtenduren van Zondag is een uit
meer dan 500 vijandelijke vliegtui
gen bestaande formatie in vier gol
ven uit zuidelijke richting het Hon
gaarse luchtruim binnengevlogen.
Het zwaartepunt van de aanval lag
in het gebied tussen Donau en
Theiss. Zowel op de Hongaarse
hoofstad als op enige provincieste
den werden terreuraanvallen uitge
voerd.
Hongaarse en verbonden jagers
namen de strijd met de vijandelijke
formatie op verscheidene plaatsen
op. Ook hei, Hongaarse luchtdoelge
schut ontwikkelde een zeer doeltref
fende afweer.
Volgens de voorlopige berichten be
draagt het. aantal neergeschoten ter-
reurtoestellcn ca 45. Er ontstonden
verliezen aan mensenlevens en er
werd materiële schade aangericht.
In Boedapest werden dichtbevolkte
delen der binnenstad en in buiten
wijken huizenrijen en villawijken ge
bombardeerd. Een voltreffer kwam
terecht op een kamp. waarin Engelse
en Amerikaanse staatsburgers ge
ïnterneerd waren. 111 geïnterneer
den vonden hierbij de dood.
De Engels-Amerikaanse terreurvlie-
gers namen de burgers die voor ont
spanning in een der parken aan het
wandelen waren onder machinege
weervuur, waarbij vele vrouwen en
kinderen de dood vonden.
Parijzenaars betoogden
tegen gevangen vliegers
PARIJS. 4 Juli. Ruim duizend
gevangen Amerikanen, Engelsen en
Canadezen marcheerden dezer dagen
door Parijs van het ene station naar
het. andere. Zij waren bij deze ge
legenheid in staat zich op de hoogte
te stellen van de stemming van de
Parijse bevolking.
Een grote mensenmenigte bevond
zich op straat. Herhaaldelijk ont
stonden betogingen tegen de gevan
gen soldaten. Vooral de vliegers
moesten het ontgelden. Steeds weer
werden zij voor moordenaars uitge
kreten. Ook klonken kreten als „Weg
met Engeland".
Toch waren er hier en daar ook
toeschouwers, die hun sympathie
voor de krijgsgevangenen wilden be
tuigen. Het gevolg was, dat er vecht
partijen op straat ontstonden, die
echter met de nederlaag van de
vrienden van Engeland eindigden.
Op enkele plaatsen moesten de
Duitse soldaten optreden om de
Fransen Le verhinderen de Anglo-
Amerikanen te lijf te gaan.
Ie JAARGANG No. 154
LD
DINSDAG 4 JULI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie eo administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184.120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
JAGERS AAN HET INVASIEFRONT. Dadelijk na de vlucht boven het
vijandelijke gebied worden de jachtvliegtuigen in de bossen gereden, waar
ze voor het nieuwsgierige oog van Anglo-Amerikaanse verketinings-
toestellen verborgen zijn. (Foto Atlantic Holland.)
BERLIJN. 3 Juli. In het mid
delpunt der belangstelling van de
Zondagsbladen staat het verloop
van de invasiegevechten in de
eerste vier weken. De bladen wij
zen op de ernst van de toestand
en op het feit. dat Duitsland zich
ten aanzien van de komende be
slissingen in een veel en veel
gunstiger positie bevindt dan in
1917:
OtmarSBest schrijft, in de „Deut
sche Allgemeine Zeitung". ..Als het
generaal Ludendorff vergund was
geweest, het gehele geweldige weste
lijke front van den vijand samen te
drukken op een smalle strook bij
Cherbourg, zou men in Berlijn vic
torie hebben geroepen. Als wij in
1917 na ons offensief in Italië zuide
lijk van Florence en aan het Trasi-
meense meer hadden gestaan, zou
Duitsland gevlagd hebben. Als Tir-
pitz of zijn opvolger in aanmerking
hadden kunnen nemen, dat een groot
deel der Britse en Amerikaanse vloot
en van andere strijdkrachten door
een oorlog in Oost-Azië waren ge
bonden, zouden zij dat als een grote
kans op succes beschouwd hebben.
Voegt men daarbij, dat thans ook
het Oosten nog ver van onze gren
zen staat, dat het binnenland aan
de brutaalste pogingen tot demora-
ïisering weerstand heeft geboden, dan
is het resultaat, dat voor de eigen
lijke hoofdslag van déze oorlog, die
thans aan drie fronten tegelijk
wordt geleverd, de uitgangspositie
wei-voorbereid is."
De D.A.Z. merkt op. dat de vijand
tot dusverre aan geen der fronten
Trolleybus wordt
populair
Groningens voorbeeld
vindt navolging
Ei- zijn maar weinig onderwerpen,
die met dezelfde hardnekkigheid
steeds weer op de agenda onzer voor
oorlogse gemeenteraden terugkeer
den, als de trolleybussen". Bijna
vijf en twintig jaar hebben de vroede
vaderen van onze grote steden zich
op gezette tijden over het probleem;
„invoering van trolleybussen" het
hoofd moeten breken. Èn nog steeds
wordt er druk over deze plannen ge
praat. Misschien is het zelfs wel zo.
dat het vraagstuk in onze dagen ac
tueel wordt.
Immers na Groningen en Rotter
dam. de enige steden waar trolley
bussen rijden heeft thans ook Haar
lem plannen gemaakt om na de oor
log over te gaan tot. het in gebruik
nemen van deze voertuigen. Tevens
schijnen nog enige grote steden, wan
neer de experimenten daar althans
slagen, het plan te hebben, het voor
beeld van Rotterdam na te volgen.
Wat is een trolleybus precies? Zij
vertoont veel overeenkomst met de
tram. Zij ontvangt haar stroom door
een beugel, die middels een „trol
ley", een wieltje, langs een boven
grondse voedingsdraad voortbeweegt.
Daar de rails ontbreekt, kunnen de
bedrijfsonkosten ongeveer een derde
lager geschat worden, dan bij de
tram. Een tweede voordeel is de be
weeglijkheid van de bus, die dank
zij de draaibaarheid van de beugel,
twee tot drie meter kan uitwijken.
Bovendien kan de snelheid van de
bus natuurlijk aanmerkelijk hoger
zijn dan die van de tram. Hier staat
weer tegenover, dat de tram door
haar aanhangwagens een veel gro
tere vervoerscapaciteit bezit.
De eerste trolleybus reed in het
begin dezer eeuw in hei 2.8 km.
lange Bieladal aan de zuidelijke hel
ling van het Saksische ertsgebergte.
In 1907 werd de tram van het stads
net te Mülhausen door de trolleybus
vervangen.
Dit voorbeeld vond spoedig navol
ging in verschillende landen. In de
grote steden van Duitsland, Italië,
Oostenrijk, Engeland, Peru en Dene
marken verschenen de trolleybussen
in het stadsbeeld.
Bij de uitvoering van het asphal-
teringsplan te Groningen, kwam men
voor de moeilijkheid van het al of
niet herleggen van de tramrails. Be
sloten werd hiertoe voor een deel over
te gaan en verder trolleybussen in
gebruik te nemen. Lange tijd is Gro
ningen de enige Nederlandse stad ge
bleven. waar deze bussen reden.
Ongeveer vijftien jaar geleden nam
men in Utrecht proeven, die geen
bevredigend resultaat opleverden..
Te Rotterdam ging men tot invoe
ring over, omdat de genera torbussen
niet in staat waren dé hellingen van
de Maastunnel op te rijden. Het is
niet uitgesloten, dat de bussen ook
na de oorlog gehandhaafd blijven.
Hét ziet er alzo naar uit, dat de
trolleybus nog wel eens een populair
vervoermiddel zou kunnen worden.
Verheugend is in elk geval, dat de
uitgewerkte plannen gereed liggen om
na de oorlog de bussen in eigen land
te vervaardigen.
een beslissend voordeel heeft be
haald en schrijft dan: „Als wij Duit
sers het gevaar dat wij doorgemaakt
hebben, nuchter beschouwen, kan ons
vertrouwen op de overwinning
slechts verdubbelen.
Toen Churchill besloot de nieuwe
omsingelingsring om Duitsland te
leggen en zijn oorlog verkregen had.
stond de bedreiging onvergelijkelijk
veel dichter en deels onvergelijke
lijk veel machtiger aan Duitslands
grenzen dan thans. Steeds weer is
het gelukt bronnen van politieke en
militaire aard te vinden, zodat
Duitsland het huidige wapengebeu-
ren met ingespannen ernst, maar
met. vertrouwen kan aanvaarden".
BERLIJN, 3 Juli. In Berlijnse
militaire kringen laai men doorsche
meren, dat aan beide zijden met
uiterste energie de voorbereidingen
getroffen worden voor een materiaal-
slag van de allergrootste afmeting in
Normanrlië. Voorts houdt de Duitse
leiding rekening met andere factoren.
In dit verband wordt te kennen ge
geven, dat men van Duitse zijde be
paalde voorbereidingen van den
vijand in Zuidoost-Engeland zeer
nauwkeurig gadeslaat.
Revolveraanslag op W'.A-man
in Den Haag
DEN HAAG. 4 Juli. Zaterdag
avond heeft te Den Haag een onbe
kend gebleven persoon een revolver
aanslag gepleegd op een WA-man,
die met een burger in de Van den
Boschstraat liep. Beiden werden ge
wond.
Een voorbijganger is tevens slacht
offer geworden van deze terreur
daad. Hij werd oveneens gewond.
De dader, van wicn elk spoor ont
breekt, wist te ontkomen.
Jeugdtentoonstelfing
DEN HAAG. 4 Juli. Op 22 Juli zal
t« Amsterdam in Bellevue da Jeugd-
tentoon6tellLng van het Departement
van Volksvoorlichting en Kuusten
worden geopend. Deze tentoonstelling
wordt ook gehouden te Den Haag.
«otterdam, utrecht. Groningen en
Arnhem.
Dodelijke val van ouden man
BERGEN OP ZOOM. 3 Juli. De
73-jarige scharenslijper H. Jansen, die
verblijf hield in het logement Teunis
aan de Minnebroederstraat alhier, is
Maandagmorgen ln het logement ven
de trap gevallen. HIJ was op slag
dood.
Door gasvergiftiging overleden
SANTPOORT. 4 JüJl. In een
woongelegenheid voor arbeiders te
Santpoort la de 31-Jarigc W. S„ in
woner van Den Haag, door gasvergifti
ging om het leven gekomen.
Grote gevechtsactie
aan Finse fronten
l
HELSINKI, 3 Juli. Het Finse
weermachtsbericht luidt als volgt.
Op de Karelische Landengte onder
nam de vijand m het gebied tussen
de baki van Viipuri en Karisalmi op
verscheidene plaatsen met betrekke
lijk zwakke krachten aanvallen en
overzetpogingen, die overal werden
afgeslagen. Zuidwestelijk van Ihan-
tala was de vijandelijke druk giste
ren de gehele dag sterker dan op de
andere plaatsen
Op een plek drong de vijand onze
stellingen binnen, maar werd in een
tegenaanval verdreven. Daarbij wer
den drie tanks vernietigd. Oostelijk
van Ihantala probeerde een ca. 2
bataljons sterke vijandelijke afdeling
een waterlinie te passeren, maar-
werd verdreven, waarbij de aanval
lende afdeling grote verliezen leed.
In Aeyrappaae sloegen onze troe
pen vijandelijke aanvallen op twee
plaatsen af. Aan het front van
Vucksen heerste het gewone artille
rie- en granaatwerpersvuur. De laat
ste 24 uur werden in totaal 14
vijandelijke tanks vernietigd, waar
van 10 door de luchtmacht.
In de richting Aunus woedden
eveneens hevige gevechten, hoofdza
kelijk in het gebied Rajakontu en
Salmi, waar de vijand des nachts met
sterke strijdkrachten op onze stellin
gen losstormde. Op een plek gelukte
het hem, onze linies binnen te drin
gen. Hij werd echter in een legen-
aanval verdreven. De vijandelijke
aanvalsactie was ook in de richting
Vieljarvi heftig. De aanvallende
vijandelijke strijdkrachten werden
daar zware verliezen toegebracht,
In de richting Maaseïka sloegen
onze troepen in taaie gevechten tal
rijke aanvallen westelijk van Juust-
jarvi en Munjarvi af en brachten
den vijand zware verliezen toe. Paa-
tene werd prijsgegeven.
Eigen en Duitse luchtstrijdkrach
ten bombardeerden vijandelijke aan-
voerlinies, pantserformaties alsmede
artillerie- en troepenconcentraties hij
Ihantala. Finse en Duitse jagers als
mede onze luchtafweer haalden in
totaal 35 vijandelijke vliegtuigen,
waarvan 7 op de Aunus-landengte,
omlaag".
Tweemaal levenslang in
moordzaak Schellinkhout
ALKMAAR, 4 Juli. De meervou-
dige kamer van de Alkmaarse recht
bank deed hedenmorgen uitspraak in
de moordzaak te Schellinkhout, waar
bij de 73-jarige landbouwer G. Palen-
steijn door een drietal inbrekers op
beestachtige wijze van het leven werd
beroofd. De Amsterdamse loodgieter.
M. J. v. d. Hilst, bekend onder de
naam van „Toon de Goddeloze", tegen
wien door d^n officier levenslange ge
vangenisstraf gevorderd was, werd
conform veroordeeld. De tweede ver
dachtc. de betonwerker W. F. Heins
Uit Hoorn, tegen wien twintig jaar
geëist wa=. werd eveneens-tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld. In
beide zaken werd als bewezen ver
klaard doodslag, gevolgd door een
ander misdrijf. De derde verdachte,
de 31-jarige koopman I. W. van Stee
nis. eveneens uit Amsterdam, tegen
wien zeven jaar geëist was, werd
wegens diefstal, voorafgegaan door
geweldpleging, veroordeeld tot acht
jaar mei, altrak van de preventieve
hechtenis.
Jeugdleiders bijeen op
de ..Drakenburg"
BAARN. 4 Juli. Ruim vijftig
Jeugdleiders en Jeugdleidsters, beho
rende tot het kader van de Jonge
Landstand, de Nederlandse Arbeids
dienst. de Arbeidsdienst voor Meisjes,
het Nederlandse Arbeidsfront en de
Nationale Jeugdstorm, zijn enkele
dagen in het vormingsoord „Draken
burg", nabij Ba am, bijeen geweest om
problemen, de Jeugd betreffende, in
kameraadschappelijke geest te bespre
ken. Verschilpunten, zover zij zich
tenminste voordeden, konden in de
meeste gevallen worden weggenomen
en het resultaat van de besprekingen
was een hernieuwd vast voornemen om
de Jeugd te stuwen en te vormen tot
karaktervolle Nederlanders.
Over het onderwerp ..Arbeidsdienst"
voerde Hoofdarbeidsleider De Ruyter
en over het onderwerp „Jonge Land
stand" voerde de heer Schurink bet
woord. Grote Instemming verwekte de
Kommandeur der ft-Schule ..Avegoor",
jf-SturmbannfUhrer dr. Brendel, die
sprak over het nationaal-soclallsme en
de Rijksgedachte Over het socialisme
zelde de Arbeldsirontlelder H J
Woudenberg kernachtige dingen en de
Voorman der Germaanse ff in Neder
land. ff-Standartenführer Feldmeyer
hield een belangrijke rede, die'niet
naliet indruk te maken.
Het ontbreekt niet. aan gebeur
tenissen aan het oostelijk
front, nu in het westen de beslis
sing naderbij komt. Die structuur
beantwoordt volledig aan de
Duitse opvattingen en Duits^
voorbereidingen. Dat de zomer
een „concentrische aanval" op
drie gevechtsterreinen te zien zou
geven, lag in de aard der dingen.
Dat de Duitse oorlogsleiding daar
bij haar eigen opvatting over het
accent dier fronten zou trachten
te verwezenlijken, was evenzeer
duidelijk. Twijfelpunten konden
slechts op onderdelen rijzen;
waarheen zou zich het bolsjewis
tische offensief precies richten
en wanneer zou Stalin het ogen
blik gekomen achten?
De bolsjewistische aanvallen op
de Karelische landengte konden
nog tweeërlei doen vermoeden;
een onverwacht noordwaarts ver
leggen van het langverwachte
offensief of een poging, een
offensief in een der hoofdsecto
ren elders te doen voorafgaan
door Finlands politieke en mili
taire uitschakeling.
Dat de Sowjetrussische storm
loop tegen de Finse stellingen in
KaTelië het eigenlijke offensief
in het oosten zou vertegenwoor
digen, heeft de Duitse legerlei
ding stellig geen ogenblik aange
nomen. Nu de weken verstreken
zijn en de feiten zich in onder
linge samenhang laten overzien,
is deze éne conclusie alvast ge
makkelijk te trekken. Voor eigen
lot en eigen land hebben de Fin
nen dezer dagen de gevaren van
het aanstormende bolsjewisme
zeer nadrukkelijk onder de ogen
moeten zien. Voor de Duitse
krijgvoering als geheel lag in
Karelië geen grotere bedreiging
dan regelmatig ook op andere
onderdelen van het enorme, drie
voudige front te weerleggen yalt.
Zo viel als vanzelf dklemtoon
op de mogelijkheid van intern-
Finse gevolgtrekkingen. De bol
sjewisten hebben zich stellig van
hun militaire druk in dit opzicht
iets voorgesteld, getuige de ver
scherping van hun voorwaarden
in het geval van een Finse capi
tulatie. Stalin's kapitalistische
bondgenoot in Washington heeft
voorts met ondubbelzinnige ijver
aan die militaire druk diploma
tieke kracht bijgezet. En de aan
val der Sofajetrussen èn het
baatzuchtige vermaan vap Roo
sevelt hebben echter nauwkeurig
het omgekeerde bewerkt van wat
ginds in de bedoeling lag.
In het aangezicht van een ge
vaar, dat over het uiteindelijke
lot van Finland zou hebben be
slist, hebben de Finnen ook de
laatste twijfel bij den tegenstan
der over,hun houding in de hui
dige wereldworsteling afgesne
den. De militaire dreiging van de
zijde van het bolsjewisme had een
zeer nauwe samenwerking met
het Duitse opperbevel tengevolge
een samenwerking die na de
besprekingen met Rijksminister
Von Ribbentrop tot het zenden
van Duitse hulptroepen en van
Duitse luchteskaders naar de
Finse frontlijn leidde. De diplo
matieke banden met de Verenig
de Staten, die Finland zijnerzijds
als niets en niemand aanvallend
land nimmer had verbroken, ble
ken bij de rechtstreeks vijandige
houding van Amerika op het kri
tieke moment in Finland's on
afhankelijkheidsstrijd niet houd
baar. Na lange maanden, waarin
de geallieerde diplomatie en de
geallieerde propaganda de Finse
weerstand zocht te ondermijnen
en buiten Finland telkenmale op
nieuw twijfel wekte aan Finlands
vastbeslotenheid in de eenmaal
aanvaarde verdedigingsstrijd, is
thans alle klaarheid geschapen,
die de wereld zich slechts wen
sen kan. Wat Moscou en Wash
ington wilden en nog willen,
vond een ondubbelzinnige uiting.
Wat Finland zelf uit die keuze
aan conclusies trekt, Is even on
dubbelzinnig af te leiden uit het
Finse verzoek om Duitse mili
taire steun en uit de verklaring
van den Finsen minister-presi
dent Linkomies, die dit verzoek
toelichtte en onderstreepte.
Finland vecht. Voor eigen lot
in de eerste, of zo men wil in de
enige plaats. Maar het heeft bij
monde van Linkomies in dit be
slissende ogenblik van de oorlog
tevens de allerlaatste sporen van
twijfel over zijn lotsverbonden
heid met Duitsland weggesneden.
Dit effect moet Moscou en
Washington (Londen telt in het
geheel niet meer mee) even on
verwacht als ongewenst zijn
voorgekomen. Niet alleen om de
rechtstreekse militaire conse
quenties, maar ook om de morele
les. die voor het oog van de we
reld in de Duitse opvattingen
van wapenbroederschap gelegen
Is. wanneer men ze toetst aan de
Britse en Amerikaanse. Terwijl
Frankrijk thans nieuwe, smarte
lijke beproevingen tegemoet gaat
omdat het door zijn „bondge
noot" op de grofste wijze werd
misbruikt, terwijl de kleine
landen in het westen en zuidoos
ten in bange onzekerheid af
wachten, of de Anglo-Ameri
kaanse krijgvoering voor hen
dezelfde consequentie van de
destijds verzuimde hulp te vuur
heeft gezet, deelt Finland met
Roemenië en Hongarije de we
tenschap van een eerlijke lots-
gemeenschap.
Twee kilo nieuwe èf
twee kilo oude
Vorige week is een bon sangewe-
zen. die recht geeft op het kopen
van twee kilo nieuwe aardapjkls.
Van vele, zijden bereikte ons de
klacht, dat een aantal groenteboe
ren voornamelijk in de grote ste-
den die niet In de gelégenheld
blijden, niepwe aardappels te leve
ren, op deze bon oude aardappelen
verstrekten, eveneens een hoeveel
heid van twee kilo. Men meent, dat
hierin een onbillijkheid schuilt en
vraagt ons, of het niet zo is. dat op
deze bon twee kilo nieuwe, of drie
kilo oude aardappelen worden gele
verd.
Van bevoegde zijde deelt men ons
hieromtrent echter mede. dat de
handelwijze van de kleinhandelaren,
die twee kilo oude aardappelen leve
ren. juist is. De oude voorraad dient
eerst te worden opgemaakt. Binnen
kort zullen nieuwe aardappelen in
voldoende hoeveelheid beschikbaar
zijn.
Voor de huisvrouwen zou het on
getwijfeld aangenamer zijn geweest,
als men met het aanwijzen van een
bon voor nieuwe aardappelen had
gewacht, tot die ook inderdaad ge
leverd konden worden.
Gerard von Loon verliest
van Vogt
BERLIJN. 4 Juli. Zondag j.l.
werden in het ijsstadion Friedrichs-
haln bokswedstrijden gehouden, waar
aan ook onze landgenoten Gerard
van Loon en Rinus Krijger deelna
men. Van Loon bleek ook thans veel
te kunnen incasseren en verloor
slechts op punten van den Duitsen
kampioen Richard Vogt.
Rinus Krijger bracht hef er slech
ter af. Hij bokste tegen den Frans
man Edwards en ging in de eerste
ronde k.o.
AMSTERDAM. 4 Juli.
Op de vooravond van haar negen
en zeventigste verjaardag stond
Oma van Tol aa.. de start van een
100 ra. loop. De buurt hield hard
loopwedstrijden en Oma liet zich
geen tweemaal vragen om mee te
doen. Alleen w.»ren er geen tegen
standsters van haar leeftijd, maar
dat hinderde niet. zij nam het met
plezier tegen sprinters van middel
bare leeftijd op. Alle buurtbewoners
waren er getuige van. toen Oma van
start ging eri de talloze mensen ,die
om de baan geschaard stonden of in
groten getale uit de ramen hingen,
moedigden de populaire jubilaresse
luide aan. De spanning was geweldig
en in een adembenemende nek-aan-
nek-race ging het op de eindstreep
af. Op het beslissende moment
bracht Oma van Tol haar laatste
reserves in de strijd en met een
goede voorsprong werd zij bij het
eindpunt door dé jury opgevangen,
die haar in triomf door de straat
droeg. Zij werd onder bloemen be
dolven en onder luid gejuich naar
haar woning gebracht, waar men
haar even later de eerste prijs plech
tig uitreikte: een tarwebrood van be
nijdenswaardige afmetingen.
Men zegt vaak van oude mensen,
vooral als ze jarig zijn of Jubileren,
dat ze zo kras zijn. maar bij Oma
Oma van Tol op haar verjaardag.
(Foto Griek)
van Tol aegt men dat uit de grond
van zijn hart. Wij zijn haar op de
dag, waarop zij haar tachtigste le
vensjaar ingant, in haar woning
gaan opzoeken. Zij doet ons fris en
monter open en leidt ons naar een
kamer, die vol staat met bloemen.
Natuurlijk hebben wij bet even over
haar sportieve successen en wij ge
ven als onze mening weer, dat zij
deze voor een deel wél te danken zal
hebben aan haar loopbaan als mar
ketenster, waarbij de lange marsen,
die zij meemaakte, een goede trai
ning waren.
Dan begint Oma van Tol te glun
deren en het duurt niet lang, of de
oudste marketenster van Nederland
vertelt van de tijd. dat zij met de
troep jneemarcheerde. Zij had een
tenue, dat bestond uit een donkere
jurk met een schort met rode baan
en over haar schouder droeg zij een
riem waaraan het beroemde tonnetje
bevestigd was. Als het rusten ge
blazen was. dan tapte zij den solda
ten hun oorlam, altijd met een
nendelijk woord en een kwinkslag.
Zij was een populaire figuur bij de
6e compagnie Genietroepen uit
Utrecht en als men de troep in de
verte zag aankomen, dan mankeerde
de bekende hoed met de cocarde en
de pluim van de marketenster nooit.
Geen soldaat, die haar eruit liep,
moe werd ze nooit en blaren kende
ze niet. Is het dan een wonder, dat
Oma van Tol jaren later nog over
goede benen blijkt te beschikken?
Trouwens, zij is ook overigens kern
gezond en bedisselt zelf haar huis
houdentje, waarbij haar niets ont
gaat.
„Och, ja", zegt ze. „ik heb altijd
flink gewerkt van m'n leven en dat
schijnt goed voor een mens te zijn.
M n negen kinderen heb ik tenmin
ste maar naar hetzelfde idee opge
voed en ze zijn er wel bij gevaren.
Met een goe4 humeur bereik je veel
en dat heb ik er altijd op na ge
houden." Dan komen er weer buurt
genoten om haar geluk te wensen.
Öma van Tol is geliefd in haar om
geving en dat valt niet te verwonde
ren, want zij is een flinke, opge
wekte vtouw. Niet alleen nog een
goede hardloopster, maar ook een
uitstekende gastvrouw en als wij af
scheid nemen, brengt zij ons naar
de deur, om daarna weer ln de hui
selijke kring terug te keren. Neder
lands oudste raarketenster mag er
nog alleszins zijn. Zegt u zelf.
Veorl.actie Hfd. losp. Luchtbescherming
Teekejiiag: Studio Aread Meyef
Competitie-indeling voor
het nieuwe seizoen
DEN HAAG. 4 Juli. De nieuwe
indeling der competities in de dis
tricten 1 en 2. voor wat betreft de
eerste en tweede klasse, luidt als
volg
District 1: eerste klasse: ADO,
Ajax. DOS. EDO. Emma. 't Gooi.
Hermes DVS. RFC. Xerxes. De Vole-
wijekers, VSV.
Tweede klasse A: Alkmaarse Boys,
Alcm. Victrix, DWV, Santpoort,
TOG. Volendam, Watergraafsmeer,
West-Frisia, WFC, Zeeburgia. ZFC.
Tweede klasse B: AFC. HBC. Hil
versum. HVC. De Kennemers. KFC,
OSV. RCH. De Spartaan, Vrienden
schaar. ZVV.
District 2: eerste klasse: Blauw
wit. DFC, DHC, DWS. Feijenoord.
Haarlem, HBS. NeptunuS, Sparta,
Stormvogels. VUC.
Tweede klasse A: BMT. Elinkwiik,
Gouda. Hercules HVV. Quick, UVS,
UW. Velox. VIOS, VFC.
Tweede klasse B: COAL CVV,
Excelsior. Fortuna. ODS. Overmaas,
Sliedrecht, SVV. SVW, Unitas. VDL.
Voetbalcompetities district I en 2
beginnen 24 September
DEN HAAG. 4 Juli. De voetbal*
wedstrijden der competitie in de dis
tricten 1 en 2 zullen op 24 September
beginnen.
In district 1 luidt het programma
voor die dag als volgt: Ajax—Her
mes D.V.S.; 't Gooi—Xerxes: V.S.V.
—RFC; Emma—A.D.O.; E.D.O.—
De Volewijckera. District 2: Sparta—
Haarlem; D.W.S.—D.FC.; Feijenoord
—Stormvogels; V.U.C.—Blauw-Wit;
NeptunusD.H.C.
Spelers geschorst
DEN HAAG. 4 Juli. De midden
voor van het eerste elftal van V.U.C.,
Brandes, is thans met ingang van
30 Juni door de N.VB. geschorst.
Voorts zijn enige leden van E.D.O.
geschorst* waaronder H. Sc&iljve
naar.
De verduistering begint heden om
22.00 en eindigt om 5-30 uur.
Maan onder 4.01, op 20.22 uur.
fi .lull V.M., 12 Juli L.E., 20 Juli
N.M.. 28 Juli L.K.