HET DAGBLAD Heftig verweer tegen felle Sowjetaanvallen Paal en perk gesteld aan de rommelproductie VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Duits weermachtsbericht Harde strijd te Cherbourg V7 krachtiger ingezet Britse luchtaanval op neutrale staat Priisbeheersing is zelfbeheersing Rake klappen uitgedeeld Cherbourg vecht nog door Marinesfeunpunfen Gewonnen tijd handhaven zich Eerst het Westen, dan het Oosten Philippe Henriót vermoord Bestraffing van loon- overfreders Duitsland zegt Finse regering gewapende hulp toe Von Ribbentrop bij president Ryti HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER. 27 Juni. Het opperbevel van de, Weermacht maakt bekend: „In Cherbourg werd de gehele dag in enkele steunpunten met de grootste verbittering gestreden. Pas tegen dc avond gelukte het den vijand, die in de bloedige straatge vechten zware verliezen leed, zich in het bezit van een groot deel der stad te stellen. Enige van onze nesten van verzet vechten daar altijd nog met voorbeeldige dapperheid. In het arse naal en in een aantal steunpunten van de marine en de luchtmacht houden de dappere bezettingen tegen alle vijandelijke stormaanvallen stand. Ook hier heeft de vijand zware verliezen geleden. Land- en 'kustbatterijen der eigen gevechtsgroep, die zich op het schier eiland ten noordwesten van Cher bourg bevindt, ondersteunden de ver dedigers der stad met góed artillerie vuur. Marine troepen van de kustbat terijen van de Nachrichten- en Land- dienststellen, alsmede aan land op stelde scheepsbemanningen, hebben zich bij de gevechten om Cherbourg onder het opperbevel van den com mandant ter zee in Normandië. schout-bij-nacht Hennecke, en onder leiding van den havencommandant van Cherbourg. Fregattenkapitan WItt, bijzonder onderscheiden. De marinekustbatterij ..York" heeft voor Cherbourg een lichte kruiser tot zinken gebracht. In het gebied van Tilly breidde de vijand zijn aan vallen tot verdere sectoren uit. De gehele dag duurden de zwaarste in fanterie- en paptsergevechten voort. De vijand, die door tegenaanvallen tot staan gebracht werd. kon slechts weinig terrein winnen Voor de Ornemtnd dwongen onze kustbatte rijen verscheidene transportschepen de steven te wenden. De laatste tijd werden talrijke aan valschermen neergelaten vijan delijke sabotage-groepen in het Franse gebied in de strijd vernietigd. Het stadsgebied van Londen lag verder onder zwaar „V. l"-storings- vuur. In Italië zette de vijand zijn sterke doorbraakaanvallen- voort. Óndanks krachtige ondersteuning door artil lerie en tanks kon hij slechts op enige plaatsen op de uiterste weste lijke vleugel enkele kilometers naar het noorden opdringen. Aan het gehele overige front tot aan het Trasimeense Meer behaalden onze troepen in tropische hitte een volledig afweersucces. Bij dc gevech ten ten noorden van Grosseto heeft zich een gevechtsgroep onder luite nant-kolonel Zlegier bijzonder ge weerd. De dappere kommandeur vond hierbij de heldendood. In de centrale sector van het Oostelijke front staan onze dappere divisies in dc sectoren van Bo- broeisk. Mogilef en Orsja in ccn heftige afweerstrijd met dc Sow.iets, die met geconcentreerde strijdkrach ten aanvallen. Teil Westen en Zuid westen van Witebsk banen zij zich al strijdende een weg' naar nieuwe stellingen. Ten Oosten van Polozk zijn talrijke, door 1anks ondersteun de aanvallen der bolsjewieken ineen gestort. Ten Zuidoosten van Pleskau hebben onze grenadiers een penetra tie van de vorige dag opgeheven cn hebben zij herhaalde tegenaanval len der bolsjewieken afgeslagen. Aan het Finse front vernietigden Duitse slagvlicgtuigen 23 vijandelijke tanks. Zware Duitse gevechtsvlieg tuigen ondernamen in de afgelopen nacht geconcentreerde aanvallen op de stations Brijansk en Klinzyn, die uitgestrekte branden en ontploffin gen veroorzaakten. Een formatie Amerikaanse bom menwerpers viel in de ochtenduren van gisteren buitenwijken der stad Wenen aan. Er ontstond schade aan gebouwen en er werden verlie zen aangericht onder de bevolking. Strijdkrachten van de Duitse en Hongaarse luchtverdediging vernie tigden 54 vijandelijke vliegtuigen, waaronder 46 viermotorige bommen werpers. In de afgelopen nacht hebben en kele Britse vliegtuigen bommen ge worpen op landelijke gemeenten in het gebied van Göttingen. BERLIJN. 27 Juni.Het nieuwe Duitse geheime wapen V. 1 is de laatste 24 uur in nog groter inten siteit in gebruik genomen. In be voegde kringen van de rijkshoofd stad verneemt men hieromtrent, dat de intensivering van het ge bruik berust op de tot dusver ge wonnen ervaringen. Zo heeft men met name de trefzekerheid van het nieuwe wapen aanzienlijk kunnen verbeteren. Dit laatste is waarschijnlijk toe te schrijven aan de omstandigheid, dat het commando van het geheime wapen V. 1 gebruik maakt van de verschil lende mogelijkheden, die zijn overge bleven om de baan te verbeteren die het projectiel aflegt. Daartoe behoort ook de automatische contróie, die op een strook papier de baan van de vliegende bom nauwkeurig registreert, met opgave van de snelheid en de hoogte. Ook waar en wanneer het projectiel in het doel explodeert, kan van de contróle-inrichting worden af gelezen. Eenzelfde steun ondervindt het ge bruik van het Duitse geheime wapen door de z.g ..vliegende contróie". Spe ciale vliegtuigen der Duitse lucht macht nemen op de verschillende luchtstations de baan en snelheid waar en geven voortdurend draadloze berichten over de resultaten van hun waarnemingen. Deze vliegende contróie der V. 1 rapporteert, dat het Britse streven, zich over inhoud en constructie van dit voLkomen nieuwe wapen in de luchtoorlog een enigszins duidelijk beeld te vormen, tot dusver volkomen vruchteloos is. San Marino geteisterd MILAAN, 27 Juni. Angelsaksi sche bommenwerpers hebben in de ,loop van Maandagochtend hoofdstad en gebied der neutrale republiek San Marino in vier opeenvolgende golven met bommen van zwaar en zeer zwaar kaliber bestookt. Tot dusver zijn 40 doden en 60 zwaargewonden geteld. De stad San Marino, vertoont zware verwoestingen. De dom en de bibliotheek werden geheel verwoest. Talrijke historische gebouwen werden vernield, woonwijken der burgerbe volking werden zwaar getroffen. Van officiële zijde der staatsver- tegenwoordiging der regering van San Marino wordt officieel ten aan zien van deze inbreuk op de neutra liteit verklaard, dat zich in San Marino generlei militaire installa ties, generlei wapen- of munitiede pots en generlei troepen van een oorlogvoerende mogendheid berin- den. Het Duitse opperbevel had de Duitse troepen zowel het Verblijf als de passage door de republiek San Marino uitdrukkelijk verboden. De neutraliteit der republiek San Marino is. naar officieel wordt verklaard, van Duitse zijde tot dusver op de meest nauwkeurige wijze in acht genomen. De regeringsraad der republiek heeft terstond een formeel protest opgesteld en doet door zijn diplo matieke vertegenwoordigingen een beroep op de overige neutrale mo gendheden. om tot een gemeenschap pelijk protest tegen de houding der Angelsaksische mogendheden te ko men. Ie JAARGANG No. 149 LD WOENSDAG 28 JUNI 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184.120 - Abonnemetsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. DEVENTER, 28 Juni. "C lke huishouding, de particu- liere zowel als die der volks gemeenschap, stelt in oorlogstijd bijzondere eisen aan het bestuur, dat er naar zal streven de moei lijke t-ijd zo goed mogelijk dóór te komen. In het gróót en in het klein dienen zij, die van deze huishou dingen deel uitmaken, vaak tegen zichzelf, beschermd te worden, opdat eigenmachtig en ondoor dacht handelen geen ernstige, vaak onherstelbare schade berok kent aan de zoveel grotere ge meenschap, waarvan het individu deel uitmaakt. Domheid, kortzichtigheid en egoïsme zijn de voornaamste vijanden, die in deze tijd het gemenebest belagen. Koopzieke vrouwen jagen de winkels af om „waar voor haar geld" te kie zen. De jacht op goederen het doet er niet toe welke! dreigt de toch al ingekrompen markt ze ontwrichten en de ten aanzien van het grote ge heel óók al kortzichtige fabrikanten, die hun kans op gewin niet willen missen, zouden ongebreideld tegemoet willen komen aan de veria ngen^Van het grote publiek. Deze -fabrikanten in het bijzondér de plotseling op duikende gelegenheidsfabrikanten! hielden terdege rekening Aet het feit. dat het grote publiek, zonder naar de prijs te vragen, vandaag den dag alles koopt wat er maar een beetje aantrekkelijk uitziet. Zo ontstond er een snel groeiende rommelproductie. gepaard gaande met de ergerlijkste verkwisting van materialen en grond stoffen. Waar bij de naar winst jagende fabrikanten en bij het koopzieke publiek alle zelfbeheersing schijnt* te ontbreken, treedt de overheid op om aan het kwaad paal en perk te stellen. De Dienst van den Gemachtigde voor de Prijzen heeft onlangs een rigoureuze actie ontketend tegen de winkels, die de rommelproductie éta leerden en tegen exorbitant hoge prijzen pleegden te verkopen. Ook de winkeliers heeft het aan zelfbeheer sing ontbroken. Zij wisten, of behoor den te weten, dat zij geen winstmarge in procenten fhochten berekenen, doch dat zij zich te houden hadden aan de winst, die zij óp of vóór 9 Mei 1940 op een bepaald soortgelijk artikel plachten te maken. De actie van de Prijsbeheersing is niet zonder resul taat gebleven. Er zijrr lelijke kl&ppcn gevallen cn de meeste winkeliers gin gen tenslotte vrijwillig over tot het herprijzen van hun goederen. Ook de fabrikanten Maar ook de fabrikanten kregen een beurt! Hun werd de verplich ting opgelegd him artikelen ter vaststelling van de juiste prijs voor te leggen aan de Dienst van den Gemachtigde voor de Prijzen. Daar- (Speciale correspondentie). BERLIJN, 27 Juni. In Berlijnse militaire kringen wbrdt toegegeven, dat de bezetting van de stad Witebsk in een moeilijke positie verkeert. Het grote Sowjet-qffensief zal, naar al gemeen verwacht wordt, zeer hoge eisen aan de Duitse legers in het Oosten stellen. In het Oosten is Duitsland dat overigens zeer goed weet dat geen enkele oorlog in de verdediging ge wonnen kan worden, genoodzaakt te handelen overeenkomstig de richtlij nen van een globale strategie, die re kening te houden heeft met de ont wikkeling der gebeurtenissen op de andere Europese fronten. De Duitse troepen in het Oosten hebben reeds de vorige zomer en ook in de afgelopen winter moeten strij den zonder steun van operatieve re serves. die het opperbevel vóór an dere fronten moest reserveren. In de komende weken zal daarin geen ver andering gebracht worden, zodat de positie van het Duitse Oostleger niet gemakkelijk is. De troepen, die in de Sowjet-unle strijden, weten echter, dat het opper bevel een dergelijk besluit met een bloedend hart genomen heeft en dat eens, wanneer de algemene strategi sche situatie minder gecompliceerd zal zijn, een andere tactiek gekozen zal worden. Het Duitse opperbevel heeft reeds geruime tijd geleden ge voeld dat ln het Westen veldslagen geleverd zouden moeten worden van een beslissender karakter dan de slag in de SowjetrUnie. De landing der Amerikanen en Britten op' 6 Juni in Normandie heeft het Duitse opperbevel m het gelijk gesteld. Thans kan en wil Duitsland de grote slag in het Wes ten niet uit de weg gaan. Het opper bevel zal met alle beschikbare mid delen streven naar een beslissend treffen in het Westen. Eerst daarna zal de tegenstander in het Oosten met alle machtsmiddelen bestreden worden. DEN HAAG, 28 Juni. De Secretaris- Generaal van het Dep. van Binnen landse Zaken heeft de gemeente-borg- tochtënwet me* Ingang van 15 Juni Ja. Ingetrokken. BERLIJN, 28 Juni. De gevech ten in dc stad Cherbourg liepen gisteravond voor het grootste dcel« ten einde, nadat de zich nog hand havende Duitse groepen de laatste patronen hadden verschoten. De Amerikanen zijn er echter tot dus verre nog niet in geslaagd de be langrijkste havendistricten te ver meesteren. De garnizoenen der havenforten blijven zich handhaven en slui ten alle toegangen af. Ook het noordelijke deel van het arsenaal- gebied is nog in Duitse handen. De commandant van deze versterkte steunpunten meldde gisteravond, dat de troepen, getrouw aan hun eed, tot het uiterste zullen vechten. Ook het Duitse steunpunt bij Kaap Levi op het noordwestelijke deel van het Normandlschc schier eiland verdedigde zich met succes tegen herhaalde Amerikaanse aan vallen cn hield tevens met zijn zware geschut de voor Cherbourg liggende geallieerde oorlogsschepen in be dwang. Na een langdurig troritonelvuur ge lukte hét den Amerikanen gisteren in een smalle zofie van het arsenaal- gebied binnen te dringen. Het ver nielingswerk van hun artillerie werd op het moment, dat zij binnendron gen, nog vergroot door springende mijnen en grote branden, die door de Duitse bezetting in de door de Ame rikanen bezette zones veroorzaakt werden. Herhaalde pogingen der aan vallers om ook in het noordelijk deel van het arsenaal, dat de haven be heerst, binnen te dringen, werden bloedig afgeslagen. In de nacht van 26 op 27 Juni ver plaatste de havencommandant met zijn staf en een handvol vastberaden mannen door middel van een zeil jacht en roeiboten zijn gevechtster rein en nam hij de verdediging van de pier op zich. Ten oosten van de monding van de Orne zijn bij het beschieten van scheepsconcentraties treffers waar genomen. Uit het gebied van Tilly ging de vijand met massale strijdkrachten tot de aanval over. Hij drong door tot Granville, waar hij werd afgegren deld. Er werden 57 Britse tanks ver nield. Verdragend geschut aan het Ka naal beschoot vijandelijke schepen, die een nevelgordijn legden en zich verwijderden. Bij het Kanaaleiland Jersey en voor Fécamp kwam het lot gevech ten tussen Duitse patrouillestrijd krachten en Britse artilleriemotor boten, waarvan er een in brand werd geschoten. In zijn wekelijkse radiovoordracht over de militaire toestand zeide lui tenant-generaal Dittmar Dinsdag o.m.: De gebeurtenissen hebben ge toond, dat de overmacht van strijd krachten en middelen aan Anglo- Amerikaanse zijde groot genoeg is geweest om met een stoot van ge weld, zoals men zich die slechts moeilijk kan voorstellen, maar ook met buitengewoon zware verliezen in Cherbourg binnen te dringen. Wij hebben zelf het buitgemaakte bevel van, het zevende Amerikaanse leger corps in handen gehad betreffende het voorgenomen verloop van de in vasie. Cherbourg moe^t, dat blijkt daaruit ,op de vierde dag genomen zijn. Bijna precies drie weken heeft de strijd om de vesting in bredere zin geduurd. Een vroegtijdige verovering zou van beslissende betekenis hebben kunnen zijn voor de voortzetting van de invasie. Thans drie weken na het begin van de invasie, is het nut. dat de tegenstander binnen af zienbare tijd daaruit kan trekken niet meer zo groot, aangezien er tijd genoeg is gebleven om de havenin stallaties te vernielen. Maar ook in een ander opzicht hebben drie weken strijd om de ves ting Cherbourg operatieve vruchten afgeworpen. Haar weerstand, voor al echter de activiteit van haar gar nizoen in de gevechten te land ge durende de beide eerste invasiewe- ken, heeft aanzienlijke krachten van den tegenstander gebonden in een tijd, dat deze, vooral met een in de eerste dagen veroverde grote ha ven in de rug, het bruggenhoofd wellicht zouden hebben kunnen ma ken tot een springplank voor de be slissende operatie, die in het voor nemen lag. Dat wij deze tijdruimte gebruikt hebben om onze krachten te groe peren en de opmars voort te zetten, dat zal nog blijken. De Britten en Amerikanen, aldus ging lt.-generaal Dittmar voort, staan ondanks Cher bourg nog altijd in het al te nauwe landingsgebied aan de kust van Normandië en zullen wel weten, dat deze toestand niet zonder gevaar voor hen is, te minder, daar hun geenszins gemakkelijke situatie door zekere, in de eerste plaats door het nieuwe wapen zichtbaar geworden wapen technische ontwikkelingen een belangrijke verscherping kan onder gaan. Zo kan ook hierin een ernstig mo tief voor den tegenstander gelegen zijn om zich te haasten en Mont gomery zal derhalve alles in het werk stellen om het verworven lan- dingshoofd ta verbreden en te ver diepen. mede werd hun de gelegenheid ont nomen „zwarte" inkopen of „zwar te" lonen in de prijs te verdiscon teren. Bij deze ambtshalve prijsvaststel ling wordt rekening gehouden met de kostprijs van het voor-oorlogse artikel, met de afwerking en de kwaliteit van het nieuwe product en met de feitelijke gebruikswaarde. Zo kan'het voorkomen, dat voor een be paald artikel in verband met d^ ge ringe gebruikswaarde een prijs wordt vastgesteld, die een eind be neden de kostprijs ligt. De fabrikant heeft dan de keus om het aanmaken stop te zetten, of wel de kwaliteit dermate te verbeteren, dat hem een lonende prijs kan worden toege staan. Waar zelfbeheersing te kort schoot is de Prijsbeheersing met si^cces op getreden: reeds kan worden vastge steld, dat vele goederen in prijs zijn verlaagd en dat ta0 van wanpro ducten van de markt zijn verdwenen. Is daarmede het gestelde ideaal reeds bereikt? Verre van dat! Er is nog altijd ge noeg werk aan de winkel! Dezer dagen is in een winkelpand aan de Brink te Deventer een ten toonstelling geopend van gebruiks goederen. die door de Dienst van den Gemachtigde voor de Prijzen geco deerd en geprijsd zijn. Zij, die zich met het fabriceren van gebruiksgoe deren bezig houden, kunnen op deze tentoonstelling kennis nemen van de voor bepaalde artikelen geoorloofde prijzen. Maar ook voor den journa list valt er op deze interessante ten toonstelling wel iets fce zien. PARUS. 28 Juni.l— Naar uit bc- trouwbare Franse bron gemeld wordt,* is de Franse minister van Voorlichting, Philippe Henriot, in de afgelopen nacht te Parijs vermoord. Men verneemt, dat 15 als leden der militie verklede individuen zich toe gang tot het ministerie hebben ver schaft, waar zij binnendrongen in de slaapkamer van Henriot en hem ver moordden: Koivisto-eilanden ontruimd HELSINKI, 27 Juni. In het Finse weermachtsbericht wordt o.m. gemeld Op de Karelische landengte zette de vijand zijn door pantser-strijd krachten geleide aanvallen recht streeks ton Noorden van Tali voort, waarbij het hem gelukte, op een plek in de Finse stellingen binnen te dringen. De penetratieplek werd door tegenm^tregelen begrensd en den vijand werden zware verliezen toegebracht. Hef bruggenhoofd Aeyraepaere sloeg de aanvallen van vijandelijke infanterie- en pantserstrijdkrachten af. Op de Aunus-landengte bleef de vijandelijke druk het sterkst in het kustgebied van het Ladogameer bij Aunüksenlinna, dat werd prijsgege ven. De Koivisto-eilanden. die in hun geïsoleerde positie vlak nabij de kust verscheidene dagen lang de vijandelijke aanvallen van de land zijde en uit de lucht hadden afge slagen, werden ontruimd. Duitse duikbommenwerpers vernie tigden 43 tanks. Finse en Duitse jachtvliegtuigen alsmede de lucht afweer schoten drie verkenningsbal- lons en tezamen 39 vijandelijke vliegtuigen neer. waarvan negen op de Aunus-landengte. Terreurvliegers boven Boedapest BOEDAPEST, 27» Juni, Anslo- Amerikaanse terreurvliegtuigen heb ben vanochtend in verscheidene gol ven in hoofdzaak dichtbevolkte ar beiderswijken van Boedapest gebom bardeerd. Er vielen slachtoffers on der de burgerbevolking, er ontston den branden en er werd schade aan gericht. Duitse en Hongaarse luchtverdedi gingsstrijdkrachten schoten volgens een voorlopig bericht minstens 22 Amerikaanse toestellen neer. Het afweervuur in het gebied van Boe dapest was zeer hevig. Door treffers van afweergeschut alleen werden acht vliegtuigen vernield. DEN HAAG. 27 Juni. In de ver ordening van den Rijkscommissaris be treffende de ordening van de arbeid ls aan den Gemachtigde voor de Arbeid de bevoegdheid verleend, om aan overtreders der door hem uitge vaardigde beschikkingen, een admlni- stratlef-rechtelijko straf op te leggen. Blijkens een ln de Staatscourant van 26 dezer verschenen besluit van den Secretaris-Generaal van het Dep. van Sociale Zaken heeft dit beginsel thans een nadere uitwerking gevonden, voor zover het de overtreding van loonvoor- schrlften betreft. De Gemachtigde zal thans zelf straf kunnen opleggen zo wel aan hen, die zonder toestemming de lonen hebben verhoogd of lokionen hebbeü aangeboden of betaald, als aan hen. die zich niet houden aan de minimum- en maxlmumbepallngen ln de geldende loonregelingen. Deze administratiefrechtelijke straf zal kun nen bestaan uit een geldboete van ten hoogste 25.000.Dit maximum kan echter worden overschreden. Indien het gaat om ten onrechte betaalde of Ingehouden loon- of -salarisbedragen dan wel uitkeringen. Dan kan name lijk het maximum worden verhoogd tot het drievoud van bedoelde bedra gen. Voor de voldoening van geldboe ten zal steeds een termijn van ten minste veertien dagen worden gelaten. De Gemachtigde ls bevoegd een ad ministratiefrechtelijke straf op te leg gen. indien hU ln gemoede overtuigd ls, dat de verdachte aan het ln de tenlastelegging omschreven feit schul dig is Hij ls bevoegd ook ln geval van een schuldigverklaring af te zien van de oplegging van straf en kan bepalen, dat hetgeen ten onrechte ls nagelaten op kosten van den schuldig verklaarde alsnog zal worden verricht. In geval de Gemachtigde de voor keur geeft aan een strafvervolging boven een administratiefrechtelijke procedure, zendt hij de vereiste stuk ken, vergezeld van een klacht, door aan den officier van Justitie. Naast de gewone Justitiële cn poli tionele ambtenaren zijn met de opspo ring van overtredingen der loonvoor- schrlften belast de door den Gemach tigde hiertoe aan te wijzen ambtena ren. alsmede de ambtenaren der ar beidsinspectie. De opsporingsambtena ren kunnen Inzage vorderen van alle bescheiden. ZIJ hebben toegang tot alle plaatsen en voorwerpen, die kun nen dienen om de waarheid aan de clag te brengen, kunnen door hen in beslag genomen of gevorderd worden De administratiefrechtelijke straf wordt opgelegd door den Gemachtigde of een daartoe door hem aangewezen ambtenaar. Tussen de oproeping van een verdachte om ter strafzitting te verschijnen en de dag, waarop de zit ting zal plaats hebben, moet, zo mo- Selljk een termijn van ten minste vijf agen verlopen. De verdachte of diens gemachtlgdo ontvangt do stukken op de tenlastelegging betrekking heb bende, ter Inzage, hij kan zich ter zitting' door een gemachtigde doen vertegenwoordigen, zich door een raadsman doen bijstaan en getuigen ter zitting medebrengen. De Gemachtigde kan getuigen en deskundigen oproepen cn onder ede horen. Hij geeft na het geding een schriftelijke uitspraak, waarin de gronden zijn vermeld, waarop de uit spraak berust. De Secretaris-Generaal van het Dep. van Sociale Zaken kan uitspraken vernietigen of wijzigen, in dien hij déze onjuist acht. De indie ning van een verzoek tot vernietiging of wijziging schorst echter de tenuitx voerlegglng van de straf nlot. SPORTNIEUWS Jenny Kammérsgaard vermist KOPENHAGEN. 28 Juni. De Deense lange-afstand-zwemster Jen ny Kammérsgaard, die in de laatste jaren voor de oorlog beroemd gewor den is door haar tochten over het Kattegat en later over de Oostzee van Gjedser naar Warnemünde, is gisteren b?j een trainingstocht langs de Deense oostkust verdwenen. Zij startte gistermorgen om vier uur in Skodsborg «Seelahd) en zij wilde in de badplaats Humlebak weer aan land gaan. Zij was vertrokken zon der een begeleidingsboot en had zich niet ingevet. Het was zeer koud en Op 28 Juni 1919. vijfentwintig jaar geleden, werd het docu ment ondertekend, dat zijn scha duwen werpt op onze tijd: het „verdrag" van Versailles. Vijfen twintig jaar geleden verloren de overwinnaars in de eerste wereld oorlog de vrede. De geschiedenis is hard maar rechtvaardig. Zij wreekt meedogenloos alle mense lijke kortzichtigheid. En verloren vredes zijn volgens de wetten der historie identiek met nieuwe oorlogen. Onder „verdrag" verstaat het Internationale recht een plech tige overeenkomst tussen souve- reine staten. Van zulk een over eenkomst is in Versailles geen ogenblik sprake geweest. Deel VIII van het lijvige document bevat het beruchte artikel 231, dat de „erkenning" van Duits- lands schuld aan het uitbreken van de eerste wereldoorlog for muleert en daarin de verant woordelijkheid van Duitsland voor vergoeding van alle door den tegenstander geleden verliezen zoekt. Er is een kwart eeuw na de jammerlijke ontsporing der diplomaten geen denkend wezen, dat de onwaarachtigheid van dit artikel en daarmee van de gehele basis der al evenzeer berucht ge worden „herstel-betalingen" niet zou inzien. Toen Duitsland de wapenstil stand van November 1918 sloot, en door de daarin besloten voor waarden alle kansen op een vootzetting van de strijd prijsgaf, steunde het nadrukkelijk op de belofte der geallieerden, dat de veertien punten van Wilson grondslag voor de vredesbespre kingen zouden vormen. Het steunde voorft op de toezegging, dat de vrede het gevolg zou zijn van onderhandelingen, niet van eenzijdig dictaat. Artikel 231 belichaamt voor het oog van de wereld de schending van die fundamentele beloften. Wanneer aan de Duitse „onder handelaars" ook slechts de frac tie van een percent zelfstandige zeggenschap was gelaten, zou juist dit artikel nimmer in het trieste vrëdesdocument zijn op genomen. -Sindsdien sprak het Duitse volk niet van het ver drag-, maar van het dictaat van Versailles. En geen formule drukt scherper uit, dat de ge allieerden inderdaad de vrede verloren. Het eerste deel van deze leu genachtige vredes-overeenkomst bevatte in zesentwintig artikelen het handvest van de Volkenbond. Hij gaf ook daarmee voor komen de jaren onbedoeld de bewijzen van zijn onmacht en onwaarach tigheid prijs. In de roes der over winning was men ói te gemakke lijk geweest met fraaie woorden, had men èl te gemakkelijk een toekomst van kameraadschap en onbaatzuchtigheid geschilderd. In de jaren die volgden, bleek de eenzijdige knechting en de een zijdige ontwapening van het Duitse volk steeds duidelijker een doorzichtig voorwendsel. Pas in 1932 kwamen de ge allieerden in Genève ernstig ook over eigen ontwapening te spre ken. na twaalf jaren van verloren kansen en van een door Duits- lands onmacht althans naar deze zijde door niets gemotiveerde be- wapenings-ijver. Nog het ver maarde plan van MacDonald kende in 1933 in strijd met alle elementaire redelijkheid aan Duitsland geen groter leger toe dan aan Polen: 200.000 man Om van het Franse en Britse mili taire apparaat geheel te zwijgen. Toen de onwaarachtigheid van deze ontwikkeling aan het Duitse volk nieuwe impulsen gaf en zich in Duitsland krachtgn afteken den, die het dictaat van Ver sailles in wezen zélf ontketend had, zochten de geallieerden daarin het „bewijs" van een nieuw gevaar en bewapenden parallel met vele nieuwe confe- rentiès eerst recht. In „Mein Kampf" heeft de Führer lange jaren voor de nieu we oorlogscatastrofe de funda mentele waarheid geformuleerd, die het collectief der verblinde diplomaten op 28 Juni 1919 meen de te kunnen voorbijzien: „Vre desverdragen, waarvan de bepa lingen de volken als zweepslagen treffen, zijn niet zelden het eer ste tromgeroffel voor een volgen de wederopstanding". De ondub belzinnige leugen van Versailles, de onwaardige en ondragelijke last van tot ln 1938 reikende t „herstel"-betalingen bewerkten, wat het westerse kapitalisme tot iedere prijs wilde voorkomen: zij bonden het Duitse volk tot nieu we kracht aaneen. En over één ding kan op dit duistere jubileum van Versailles geen twijfel bestaan: zoals het dictaat van de bij voorbaat ver loren vrede het Duitse volk de ogen opende over zijn werkelijke vooruitzichten, zo doet het op het hoogtepunt van de huidige strijd het Duitse volk beseffen, waarom het gaat. De Duitse oorlogsleiding kan zich in deze beslissende we ken en maanden geen betere ruggesteun voor de innerlijke kracht van soldaten en burgers wensen dan de tegenstander zelf met het dictaat van Versailles gegeven heeft. er stond een sterke stroom, zodat zij waarschijnlijk de Sont in gedreven is. Men vreest, dat haar krachten haar heboen begeven en dat zij is verdronken. Terstond zijn pogingen in het werk gesteld om haar op te sporen. Tot nu toe heeft men ech ter vergeefs gezocht. Tony Merkens overleden BERLIJN. 27 Juni. Tony Mer kens. de bekende Duitse wielrenner, is vrij plotseling overleden. Hersteld van zijn zware verwondingen, die hij aan het Oostfront had opgelopen, had Merkens weer het plan. zich op de wielerwedstrijden te gaan voorbe reiden. Onverwacht deden zich echter complicaties voor, waaraan hij over leden is. Met Merkens is een der populairste Duitse renners heengegaan. In 1935 behaalde de toen nog zeer Jeugdige Keulenaar te Brussel het wereld- sprintkampioenschap en in het vol gende jaar kwam hij tegenover onzen landgenoot Arie van Vliet op de Olympische spelen te Berlijn uit. Van Vliet werd geklopt, zodat Merkens ook de titel van Olympisch kaïjipioen veroverde. Belde renners werden BERLIJN, 27 Juni. De rijksmi nister van buitenlandse zaken. Von Ribbentrop, heeft een bezoek ge bracht aan de Finse regering. Tijdens dit bezoek werden de voor Duitsland en Finland van belang zijnde kwesties en in het bijzonder de "door de Finse regering geuite wens naar gewapende hulp bespro ken. De Duitse regering heeft zich bereid verklaard aan deze wens van de Finse regering te voldoen. De besprekingen, die tussen rijks- ln het verleden Ligt het heden, In 't na wat worden zal. BILDERDIJK Jhr. Pieter van der Does (1562—1599). In 1588 Vice- adm.. Expeditie naar Spanje met een vloot van 73 sche- pen en 8000 koppen. Landing op Canarische eilanden met verovering van Allègona. Ook thans weer strijden fPntn n T4 Nederlanders voor Europa's vrijheid ter zee, in trouwe verbondenheid met hun Duit se kameraden. (O.H.) GOED VOORGAAN, DOET GOED VOLGEN Zet ook gij U derhalve in voor de toekomst van Uw volk en meldt U als vrijwilliger bij de Kriegsmarine. Aanmelding staat open voor lederen Nederlander van 1745 jaar en kan geschieden bij de Marineannahmestelle West Zwelgstelle Niederlande te Utrecht, alle Haf en- en Ortskommandanturen en bij de Nebenstellen der Waffen ff. alwaar alle gewenschte In lichtingen worden verstrekt minister Von Ribbentrop enerzijds en president Ryti en den Finsen mi nister van buitenlandse zaken, Ram say, anderzijds, plaatsvonden, wer den gedragen door de geest van wa- penbroederechap tussen de legers en de vriendschap tussen de beide vol ken. Volledige overeenstemming der opvattingen van de rijksregering en van de Finse regering werd op alle punten bereikt. In een commentaar op deze be sprekingen schrijft de diplomatieke correspondent van het D.N.B., dr. Siegfried Horn o.a.: De strijd van Finland om zijn vrij heid en zelfstandigheid vormt een integrerend bestanddeel van het ge meenschappelijke afweerfront tegen de geheel Europa op dezelfde wijze bedreigende overstroming door het bolsjewisme. Volgens dit Inzicht handelen de voor Fïnlands lot ver antwoordelijke kringen. Ditzelfde inzicht doet Duitsland, zijn belofte getrouw dat het geen wapenbroeder of bondgenoot die wil strijden in de steek zal laten, tot iedere hulpverlening bereid zijn. Gemeenschappelijke strijd op grond van gemeenschappelijk inzicht in de achtergrond en de doelstellin gen van het Sowjet-imperialisme. dat is het te Helsinki opnieuw be krachtigde parool. Hierdoor zijn ook degenen, die uit militaire of politieke opportuniteits- redenen of om redenen van eea ver meende belangengemeenschap. Fin land te willen overhalen tot het aan vaarden van voorwaarden, die ge lijk staan met zelfmoord als staat én volk. van .een verwachting beroofd. Het D.N.B. meldt nog, dat Von Ribbentrop tijdens zijn verblijf in Finland, ook een vrij langdurige ge dachten wisseling heeft gehad met den Finsen minister-president Lin- komies. In stadsgebied 200 gr. brood op aardappelbon 27 DEN HAAG, 28 Juni. Tot en met Zaterdag 1 Juli a.s, zal, uitsluitend in het stadsgebied, op de met 27 ge nummerde aardappel bonnen der stadkaarten 200 gram brood per bon beschikbaar worden gesteld. De met 27 „land" gemerkte aardappelbonnen van de landkaarten worden derhalve niet aa-gewezen, evenmin als de met „toeslag 27" gemerkte bonnen van de toeslag kaart. daarna prof. Van Vliet bleef de sprint trouw, maar Merkens werd stayer en legde zich ook op het rijden van kop pelwedstrijden toe. In menige Zes daagse behaalde hij de overwinning. In 1940 behaalde hij het kampioen schap van Duitsland achter grote motoren. Geen courses meer op Duindigt DEN HAAG. 28 Juni. Er Jullen voorlopig geen rennen en draverijen op Duindigt gehouden worden. Er is n.l. een conflict ontstaan tussen de Nederlandse Harddraverij- en Ren- vereniging, die geregeld op Duindigt courses houdt, en het leidende lichaam in de paardensport, het Centraal Be stuur. Het grootste deel der eigenaren en ook de meeste pikeurs zijn van oordeel, dat de kleine baan niet meer aan de eisen voldoet. Zij verzochten daarom de grote grasbaan in gebruik te nemen, waartegen echter bezwaren bleken te bestaan bij de Nederlandse Harddraverij- en Renverdniging. Zeer waarschijnlijk zal het hoog seizoen, dat van Mei tot eind Septem ber loopt, het tijdvak, waarin ge woonlijk de klassieke rennen en dra verijen gehouden worden, niet meer op Duindigt gereden worden De reeds aangekondigde repnen en dra verijen van 8 en 9 Juli, waartoe ook de Derby behoort, zullen nu op Mere- veld gehouden worden. De rennen van a s. Zondag zullen nog wel op Duindigt doorgaan. VOLKSCULTUUR ËN KUNST Parijse Opera jubileer! Op 28 Juni 1669, heden Juist 275 Jaar geleden, gaf Frankrljks Zonne koning Lodewljk XTV het privilege tot het 'stichten van de Académie de Muslque aan den dlchter-prtester Pierre Perrln. Het opvoeren van ope ra's en drama's met muziek behoorde tot de omschreven taak van de stich ting en na een voorbereiding van twee Jaren werd de Académie Inderdaad ge opend met een pastoraal zangspel, ge titeld „Pomona". Vier zangeressen, vijf zangers, vijftien koorleden en een dertienmansorkest vormden ln die dagen de speeltrocp. Een vroege bloei periode werd bereikt na 1672, toen de Italiaanse musicus en componist Jean Baptlste Lully. gunsteling van den Fransen koning. Perrlns rechten kocht en aldus de exploitatie van de Acadé mie overnam om er zijn eigen werken te doen uitvoeren. Het repertoire, dat Lully voor de opera schreef, legde dé grondslagen voor de roem van*de In stelling. Tussen 1737 en 1760 was het m hoofdzaak de muziek van Jean Phi lippe Rameau. welke het Parijse publiek naar zijn opera trok en het zijn de namen Lully en Rameau, die eigenlijk onafscheidelijk met de ge schiedenis van de Parijse vocaal- dramatische kunst zijn verbonden. Het tableau de la troupe" was Inmiddels tot 150 medewerkenden gestegen. Na de dood van Rameau kwam er een periode van Inzinking: tweede rangs componisten beheersten toen het toneel en het was de komst van. Gluck, welke aan deze teruggang een einde maakte. De befaamde kunstzin nige strijd tussen Gluckisten en Plc- cinlsten, die onderscheidene .opera- idealen nastreefden, werd natuurlijk geheel en al rond de Académie ge streden. Koning Lodewljk XVI nam tijdens zijn regering, het initiatief tot een vernieuwing van de instelling en van haar repertoire, wat hij o.m. trachtte te bereiken door het uitschrij ven van prijzen voor libretti. Meermalen Ls de Académie van zetel veranderd. Een paar maal werd het theater door brand verwoest en telkens verhuisde men. De Ruo de Richelieu, de Rue Le Peletier. het zijn histori sche plekken ln het Parijse opera leven geworden. In het Jaar 1875 werd dc huidige, zetel van'de Parijse Opera voor het publiek toegankelijk gesteld. Sinds de oprichting ln 1669 heeft zij In twaalf verschillende gebouwen ge speeld, onder zestig verschillende directeuren. Van de circa 1000 ten tonele gevoerde werken waren er ruim 600 opera's en ongeveer 225 balletten- De verduistering begint beden om 22.00 en eindigt 5.30. Maan onder 1.44, op 13.20 uur. 28 Juni E.K„ 6 Juli V.M., 12 Juli L.K., 20 Juli N.3L

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1