Amerikaanse aanvallen HET DAGBLAD
in twee richtingen
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Antwoord op de Britse
terreuraanvallen
Duitse stellingen, bij Caumont,
Caen en Bavent verbeterd
Nieuwe tank
verliezen
Geallieerde landing
op Elba
Zestien uur achtereen had
Londen luchtalarm
Uitwerking was
bijzonder groot
Actie met nieuwe
wapen gaat voort
Weer een groenteloos tijdperk
Keten van overtredingen en
zwendelarijtjes
Verbetering door
ingrijpen is
mogelijk
Géén zwart licht in huis!
Lampen zijn goed
koper dan vóór '40!
Een dichte rooksluier hangt
boven Zuidoost-Engeland
Schepen brandden
als fakkels
Ie JAARGANG No. 140 p ZATERDAG 17 JUNI 1944
Uitgave: N.V. .De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65
BERLIJN. 16 Juni. In de Ame
rikaanse sector van het landings-
hoofd ontstonden vandaag op twee
plaatsen gevechten van grotere om
vang. Ten westen van St. Mère-
Eglise vielen sterke pantserformaties
met gemotoriseerde Amerikaanse
formaties de Duitse beveiligingslinies
in de sector Orglandes-Etienville aan
en drukten deze enige kilometers
naar het westen. Een tweede Ameri
kaanse aanvalsgroep viel ten zuid-
Duitse luchtmacht in de strijd tegen
de invasievloot. dat. volgens een tus
sentijdse balans, met zekerheid 24
Brits-Amerikaanse transport- en
vrachtschepen met een totale inhoud
van 176.000 ton tot zinken zijn ge
bracht.
Voorts werden 35 transport- en
vrachtschepen met een inhoud van
146.000 ton door bommen en torpe
do's zo zwaar beschadigd, dat zij op
het strand gezet of door de beman
ning opgegeven moesten worden. De
eskaders Duitse gcvechts- cn torpedo
vliegtuigen brachten twee torpedo
jagers en twee speciale landingssche
pen Lot zinken, beschadigden een
zware kruiser, stelden drie lichte
kruisers buiten gevecht, plaatsten I
treffers op twee torpedojagers, trof-
fen minstens vijftien speciale lan-
oosten van Carentan tussen de Vire dingsschepen en een niet te contro-
én het Vire-kanaal naar het zuiden leren aantal pantserlandingsboten en
aan. Daar werden de Duitse beveili
gingen in
het voorterrein stelselma
tig teruggetrokken uit de Kanaal
stellingen. vanwaar uit een massaal
opgezette doorbraakpoging van de
Amerikanen op bloedige wijze uit
eengeslagen kon worden.
Aan weerszijden van de straatweg
Bayeux-St. Lo kwam bet vandaag
aan de Elle-beek weer tot levendige
gevechtshandelingen, daar ook hier
de Amerikanen pogingen in het werk
stelden, de plaatsen, die hun de vo
rige-dag ontnomen waren vooral ten
noorden van de straatweg, te her
overen. De gevechten waren bij het
verzenden van dit bericht nog aan
de gang. Tot die tijd waren talrijke
aanvallen afgeslagen, waarbij Duitse
antitankwapens negentien zware en
zeer zware gevechtswagens vernietig
den.
Aan weerszijden van Caumont
konden Duitse pantserformaties
plaatselijke verbeteringen van de
stellingen tot stand brengen en
werden de Britse troepen, die
hier tot de verdediging waren
overgegaan, enige belangrijke
stukken terrein ontnomen. Ook
uit de lange flank van de stel
ling. van Cacn, die zich uitstrekt
van het gebied ten zuiden van
Caumont tot pal ten noorden
van Tilly, wordt gemeld, dat het
de Duitse formaties gelukt is
haar positie verder te verbete
ren en hechter tc maken.
Ten oosten van de Orne werden in
de omgeving van het bos van Bavent
belangrijke plaatselijke stellingverbe
teringen, ondanks verbeten tegen
stand der Britten, tot stand gebracht
De Britten leden hier bijzonder grote
verliezen aan mensen cn materiaal.
Verloren scheepsruimte
Het Internationale Informations-
büro verneemt van zijn luchtmacht
correspondent over de resultaten der
MRLIJN, 17 Juni. - Vanochtend
t.e arie uur is de vijand met zestig
boten geland in het zuiden van het
eiland Elba. Korte tijd later werden
verscheidene vijandelijke luchtaan
vallen gedaan, terwijl tegelijkertijd
verdere landingen werden verricht in
het noorden van het eiland, westelijk
van Porto Perraio, en aan de zuid
oostkust. Het kwam tot hevige ge
vechten, vooral om de batterijstel
lingen. De strijd duurt nog voort.
Drager van het Eikenloof
gesneuveld j
BERLIJN. 16 Juni. Tijdens de
gevechten aan het infasiefront is de
drager van het Eikenloof behorende
bij het ridderkruis van het IJzeren
Kruis, de -Brigadefhürer en Gene-
ralmajor der Waf fen-// Fritz Witt
commandant van de //-pantserdivisie
„Hitlerjugend" gesneuveld.
Strijd aan het Finse
front duurt voort
HELSINKI. 16 Juni. Het Finse
weermachtsbericht van 16 Juni luidt
als volgt: „Op de Karelische Land
engte werden cte door tanks onder
steunde- gevechten ten westen van
Vahmelsuu en Kuutcrselakae tegen
de vijandelijke troepen, die naar
Uusikirkko optrokken voortgezet. Bij
Kivenriapa werden de vijandelijke
aanvallen afgeslagen.
De hevigste gevechten vonden
plaats bij Siiranmaki. Daar viel de
vijand gisteren na een buitengewoon
sterke artillerie-voorbereiding met
ondersteuning van gevechtsvliegers
en vers aangevoerde divisies onze
stellingen aan.
Onze artillerie en gevechtsvlieg
tuigen namen doeltreffend aan- dé
afweergevechten deel. De vijand
werd in een tegenaanval afgeslagen
en verloor bij deze aanvallen op
Suranmaki de laatste drie dagen op
zijn minst 5.000 manschappen aan
gesneuvelden. Onze troepen vernie
tigden de laatste 24 uur in totaal 25
tanks.
Van de andere fronten te land valt
niets bijzonders te melden Vijande
lijke bommenwerpers ondernamen
gisterochtend, door jagers vergezeld,
een aanval op Wiborg. De burgerbe
volking leed verliezen. Er ontstond
materiële schade. Onze luchtafweer
en jagers schoten boven de Kareli
sche Landengte bijdeze aanval 20
vijandelijke machines omlaag, waar
van tien gevechtsvliegtuigen, negen
bommenwerpers en een jachtvlieg
tuig.
Koning Leopold is naar
elders overgebracht
Aan de Belgische bladen i6 offi
cieel het volgende medegedeeld:
Zoals iedereen in het land weet,
was het kasteel te Laeken, waarin
de Koning der Belgen sedert de
capitulatie van zijn leger verbleef,
de laatste tijd herhaaldelijk het doel
wit van het Amerikaanse luchtwapen
dat er talrijke spring- en brandbom
men op wierp. Om de veiligheid van
den persoon van den Koning te ver
zekeren heeft de Führer zich ver
plicht gezien, den Koning met zijn
naaste familieleden voorlopig met
Inachtneming van zijn rang en zijn
positie, naai- elders ovej te brengen.
stormboten op het strand.
Met deze thans uitgeschakelde
scheepsruimte konden ongeveer twee
divisies met de zware wapenen, voer
tuigen en alle materiaal vervoerd
worden. Men kan dus aannemen, dat
iets meer dan een divisie nog voor
het bereiken van de kust in het Ka
naal en de Seinebaai Is ondergegaan.
VerdedigingsinstaHafies van
Caen opgeblazen
BERLIJN, 16 Juni. Duitse pio
niers hebben, naar het D N.B. ver
neemt. de sluizen en ve/dedigings-
installaties van Caen opgeblazen.
Deze vernieling vormt een zware slag
voor de Engelsen, die om de monding
van de Orne strijden, omdat hierdoor
de kleine vissersnaven Ouistreham.
waar de vijand zich op de eerste dag
der invasie had genesteld, nog onbe
langrijker is geworden. Van Caen
leidt behalve de Orne zelf. een kanaal
naar Ouistreham en naar zee. dat
door een stuwmeer bij Cacn gevoed
wordt. Door het opblazen der verdedi
gingsinstallaties staat in de haven
van Ouistreham geen w^ter meer.
Deze haven is du alleen nog te ge
bruiken bij vloed en zodoende waar
deloos geworden.
Twee doden bij ontploffing
van projectiel
BEVERWIJK, 17 Juni. Op een
duinterrein in de omgeving van Haar
lem he<?ft zich Donderdag een ernstig
ongeluk voorgedaan, ten gevolge waar
van twee te Beverwijk woonachtige
arbeiders het leven hebben verloren.
Tijdens hun werkzaamheden is een
projectiel, dat daar vermoedelijk reeds
geruime tijd onopgemerkt had ge
legen, tot ontploffing gekomen, waar
door beide mannen op slag zijn ge
dood. De slachtoffers zijn de 56*jarige
H. Sch. en de 40-jarige S. D.
Burgemeesters ontslagen
DEN HAAG. 17 Juni.*— BIJ besluit
van den Commissaris-Generaal voor
bestuur en justitie zijn ontslagen: J.
C. Meyboöm als burgemeester van
(Diever, A. Gautier als burgemeester
Van Coevorden. P. Chr. J. Peters -als
burgemeester van Medemblik, P. J. Do-
minicus als burgemeester van Rilland-
Bath. J, Tollenaar als burgemeester
van Benthuizen en Moerkapelle, A. H.
van Gelderen als burgemeester van
Zaandijk, D. F. C. F. van den Heuvel
al6 burgemeester van Drsera, A. Slager
als burgemeester van Wormerveer, G.
Keyzer als burgemeester van Urk, Jhr.
rav. P. M. van Baerdt van Smlnia als
burgemeester van Utingcrade L., J. J.
C. M. Luske als burgemeester van
Bergharen en Horssen, mr. Th. H. A.
M. Heere als burgemeester van Raams-
donk, mr. A. Kleyn als burgemeester
van Zwceloo.
Weersportkampen
Iedere 'Nederlandse jongen van 16-
18 jaar kan than§ een maand ver-
toever. in een der mooiste streken
var» Duitsland, temidden van bergen
en wouden. Daar kan hij zijn hart
ophalen aan sport en spel, zwemmen
en klein-kaliber schieten enz. enz.
Dit alles is ook vou jou bestemd
Patroons en hoofden van scholen
moeten deze maand vrijaf geven en
mogen dit niét als vacantie aanre
kenen. Werkgevers zijn verplicht het
loon gedurende deze vier weken door
te betalen. -
Aanmelding en keuring: Woens
dag 21 Juni van 9 tot 14 uur in ge
bouw Amieitia te Den Haag aan het
Westeinde. Reiskosten zuilen wor
den vergoed.
Alleen jongens, die nog. ::iet in
een kamp waren,'mogen zich aan
melden.
Door dc bombardementen der geallieerden werd Cacn zwaar getroffen.
ff -P.K.-Zsackel)
(Van onze Berlijnse correspondente)
BERLIJN, 16 Juni. Zoals be
grijpelijk interesseert men zich van
daag overal in Duitsland ten zeerste
voor het nieuwe wapen, waarmede
men thans Engeland harde klappen
toedient. Londen en Zuid-Oost-Engc-
land ondervinden nu de volle zw-aarle
van het Duitse antwoord op de tcr-
rcuraanvajlen op Duitse steden, vrou
wen en kiudcrcn. Zestien uur achter
een heeft Londen luchtalarm gehad,
het langste tot nu toe. Flet trein
verkeer was in Londen volkomen in
dc war, pakhuizen en dokken staan
in vlammen en over het geheel Zuid-
Oost-Eng'cland ligt een ztvare rook
ontwikkeling. De zender Daventry
hield plotseling met zijn uitzending
op.
Natuurlijk Is men in Duitse krin
gen met het verstrekken van inlich
tingen over de aard van het nieuwe
wapen zeer zuinig en zullen hierover
heel wat gissingen gemaakt worden,
•die kant noch wal raken. Ook de
verantwoordelijke mannen in Enge
land diagen het hunne er toe bi i om
een sluier van geheimzinnigheid te
leggen over de uitwerking van dit
wa pen.
Oost Engeland en Londen zijn in de
afgelopen nacht aangevallen met pro
jectielen uit een nieuw soort wapen
aldus Hellmut Sündermann. <?e plaats
vervangende Reichspressechcf in een
toelichting, die hedenmiddag werd
gegeven in antwoord op vragen van
buitenlandse persvertegenwoordigers
met betrekking tot een verklaring'
van den Engelsen minister van bin
nenlandse zaken. Morrison, in het
Lagerhuis.
Morrison zeide in zijn verklaring,
dat de Duitsers „vliegtuigen zonder
piloten" in de strijd gebracht had
den tegen Engeland. Morrison noem
de de aanval „vrij ernstig", weigerde
echter nadere bijzonderheden mede
te delen.
Morrison trachtte eerst het nieuwe
Dintse wapen te bagatelliseren, door
te zeggen, dat de uitwerking erg mee
viel. Later zeide hij echter, dat er
op steecis meer aanvallen met toe
nemende scherpte moest worden ge
rekend. Hij wekte het Engelse volk
op om het normale, leven, koste wat
kost. op gang te houden.
Hij zeide voorts, dat de Engelse
tegenmaatregelen reeds waren inge
leid. Hij sprak in dit verband uitdruk
kelijk van tegenmaatregelen en niet
van represailles.
Sündermann gaf .voorts een uiteen
zetting van de ontwikkeling van 'de
Anglo-Amenkaanse luchttereur. Hij
legde daarbij de nadruk op het feit.
dat de in de late zomer van 1940
ondernomen luchtaanvallen op Lon-
Hut h i.fAdtikofitniannu deelt lïiede:
Iedere sezonde Nederlander kan zich
aanmelden, ten einde gekeurd Ie wor-
vuur de Waf fen y f/-\Varlitbatait-
tun in Amersfoort. Landstorm .Neder
land, Kricgsmarlnp en de Germaanse
y In Nederland Persunen tussen 19
eo 35 Jaar, die aanmeldingsplicht Ig
zijn voor de tewerkstelling, kunnen
zich eveneens aanmelden en wordeD
gedurende de verbintenis van de te
werkstelling vrijgesteld.
Officier In de Waffen-M kan teder
worden, die na tenminste één Jaar
diensttijd zUn geschiktheid voor de
officiersopleiding heeft bewezen. ZUn
schoolopleiding is niet doorslaggevend.
Beslissend voor bevordering rijn: ge
drag. karakter, prestatie.
Tijdens de-kenr|ngen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking
tot de verzorging van familieleden
dugjr der opleiding, extra-lev eosmM-
deïen ens. Eveneens verstrekken alle
BIJ ONZE VRIJWILLIGERS. De
nieuwste frontkrant wordt in gezel
schap van de compagnichond met
grote aandacht gelezen.
(Foto ff-PK. Rotteiisteiner O/H)
inlichtingen en gratls-relstrlljetten
voor de heen- en terugreis de volgen
de Nebenstellen der tVaffen-tfAm
sterdam, Dam 4; Alkmaar. Langestraat
56; Heerlen, Saroieastraat 15: Gronin
gen. Herenstraat 46; Enschede. Henge-
tosestraat 30 en het ff-Ersatzkomman-
do. Den Haag. Korte Vijverberg 5.
Ook voor de gemotoriseerde com
pagnie t>U het tf-Wacbtbatallton te
Amersf«»ort hetwelk dienst in N'edor-
laud doet, kau men zicb op boven
staande keurigcD malden
*0.6.44. 8—12 uur: Otrecht. N.V.-
Huls, Ouflegrgieht 245; IA—17 uur:
Anjersfoort, Pol. .Dtirchgangslager.
Leusderweg.
den pas eyi gevolg waren van de
sedert Januari 1940 uitgevoerde luk
rake Britse luchtbombardementen
van civiele objecten, in het bijzonder
van de burgerbevolking in Duitsland.
Pas nadat Berlijn zes maal door de
Britse luchtmacht was aangevallen,
werd de eerste Duitse luchtaanval op
Londen in September 1940 onderno
men.
Sündermann sprak voorts over de
ontelbare terreuraanvallen van de
Engelsen in de afgelopen jaren en
verklaarde, dat tienduizenden dode
onschuldige atouwcd cn kinderen een
methode aanklagen, die niets anders
ten doel heeft dan brute moord. De
Führer heeft destijds dc afschaffing
van dc luchtoorlog bepleit. De Engel
sen lachten hem uit. Thans, nu een
nieuw Duits wapen begint te spreken
is het ogenblik gekomen om aan al
deze feiten te herinneren.
Sündermann haalde hierbij nog
een uitlating van de New-York
Times van 8 September 1943 aan,
waarin gezegd wordt, dat ..de
beste, leermeesteres voor het Duit
se volk de bom is". Men zal thans
in Engeland leren, zo verklaarde
Sündermann tenslotte, dat men
niet ongestraft sinds jaar en dag
weerloze onschuldige vrouwen en
kinderen van Europa kan ver
moorden en cultuurmonumenten
met een eeuwigheidswaarde kan
vernietigen.
Groot-Brittannië, zeide Sünder
mann, is. ondanks alle Duitse voor
stellen en pogingen, de luchtoorlog
tegen de burgerbevolking, alsmede
tegen civiele objecten in het alge
meen. begonnen en' heeft deze tot de
huidige dag geforceerd. In dit ver
band citeerde Sündermann vooral een
verklaring van Adolf Hitler van 1
September 1939, waarin de Führer
meedeelde, dat hij de Duitse lucht
macht strikt bevel gegeven had zich
uitsluitend te beperken tot de nood
zakelijke gevechtshandelingen in de
militaire operatiegebieden, onder voor
waarde. dat ook de vijand dienover
eenkomstig te werk zou gaan.-Enge
land deed dit niet.
In militaire kringen der rijks
hoofdstad verklaarde men heden
over het gebruik van het nieuwe
Duitse antï-invasiewapen slechts, dat
het hier een instrument met uiterst
groot effect betreft. Het nieuwe
Duitse wapen wordt door de militai
ren algemeen een operatief instru
ment geacht.
Reeds enige maanden geleden heeft
Churchill in gen rede aangekondigd,
dat het. wapen der vergelding een
draadloos bestuurd vliegtuig was cn
bij Engelse bomaanvallen op Berlijn
werden sindsdien geregeld millioenen
strooibijjetten met tekeningen van dit
geheime wapen neergeworpen.
Van Duitse militaire zijde weigert
men nadrukkelijk technische bijzon
derheden te geven en op deze wijze
is het niet mogelijk een bevestiging
of een ontkenning van deze Londense
-uitlatingen te verkrijgen.
Een militaire spreker heeft in de
Wilhelmstrasse gesproken over het
..zwaar projectiel dat door een nieuw
wapen wordt afgeschoten". Deze defi
nitie deed in den beginne algemeen
denken aan een soort rakettenkanon
Aangezien echter in het Duitse mili
taire taalgebruik ook bommen door
een vliegtuig worden „afgeschoten",
zegt deze definitie toch nog zeer wei
nig. terwijl zij a priori geen weerleg
ging behoeft te zijn van de Engelse
lezing.
Naar het D.NB. uit Stockholm
meldt, heeft het Engelse ministerie
voor binnenlandse veiligheid Vrijdag,
volgens Reuter, de volgende raad aan
het Engelse publiek gegeven: „Zodra
de motor van een vliegtuig zonder
bestuurder stil gaat staan, kan dat
betekenen, dat spoedig daarop de ex
plosie volgt, wellicht binnen 5^ot 15
seconden. Een ieder moet voor de
uitwerking der ontploffing de stevig
ste bescherming, die beschikbaar is.
zoeken, ook degenen, die zich in huis
bevinden".
..Hete is iets angstwekkends", aldus
een ander Reutcrbericht, „de nade
ring van het Duitse vliegtuig zonder
bestuurder, dat als een vuurpijl dooi
de lucht schiet. De vliegtuigen heb
ben een zekere rhythmische toon, die
men eefi zacht kloppen zou kunnen
noemen. Bij nacht hebben zij een
duidelijk geel schijnsel achter zich
en in het schijnsel der zoeklichten
ziet men, dat er een dikke rookpluim
uit komt. In de nacht van Donderdag
op Vrijdag en in de vroege uren van
Vrijdag waren zij.'met onderbrekin
gen. vele uren lang boven Zuid-Enge-
land".
Duitse persstemmen
De vroege edities der Berlijnse
bladen wijzen met grote opschriften
op het gebruik van nieuwe projec
tielen van het zwaarste kaliber legen
jonden
De „Vóikiache Beobachtar5' schrijf t
(Speciale correspondentie.)
BERLIJN. 17 Juni. Van offi
ciële zijde werden hedenmorgen
geen nieuwe mededelingen verstrekt
over dc voortzetting der operaties
met het nieuwe wapen tegen Zuid-
Engeland en tegen Londen. Van En
gelse zijde wordt echter bericht, dat
dc Duitsers gisteren en vannacht de
beschieting met het nieuwe projec
tiel voortgezet hebben.
Ook over dc technische zijde van
het wapen wordt tc Berlijn niets
medegedeeld. De Duitse bladen pu
bliceren zonder commentaar de Brit
se mededelingen over het karakter
van het wapen.
Veel aandacht wordt geschonken
aan de verklaring van Duitse ver
kenners, dat dc beschoten doelen
volkomen verwoest zijn. In de afge
lopen nacht hing een uitgestrekte
vuurgloed over de zuidkust van
Engeland. Waar de projectielen de
grond raakten, ontstonden de groot
ste branden, die Engeland ooit ge
kend heeft.
Een onbarmhartige vijand heeft
door duivelse terreuraanvallen op
vrouwen en kinderen, op ziekenhui
zen cn woonwijken haat gewekt. Hij
krijgt nu het enige antwoord, dat hij
verstaat.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung"
schrijft; boven haar commentaar:
„Zij waren gewaarschuwd". Het was
geen oorlog meer, die zij voerden, zo
schrijft het blad, doch zuiver moord,
die de gangsters uit Amerika en En
geland tot hun programma hadden
gemaakt. Zij waren gewaarschuwd.
Wie niet horen wil, moet voelen.
Wanneer zij echter morgen vèront-
waardiging willen en ook zullen hui
chelen. dan antwoorden wij hun, gij
hebt het gewild".
De Berliner Nachtausgabe schrijft
o.a.: „Wij gedenken in dit uur,
waarin ons Het bericht over het ge
bruik van het nieuwe wapen bereikt,
de duizendvoudige beestachtige mis
daden van de Brits-Amerikaanse
luchtgangsters en diegenen, die
jegens hun eigen volk en voor de
geschiedenis voor alle tijden de
schuld te verantwoorden hebben
voor de op het Duitse volk gepleeg
de massamoord. Wij hebben sedert
het voorjaar van 1942 moeten toe
zien. hoe stad na stad door de vijan
delijke bommenwerpers werd ver
nield. Misdaden, zo besluit het blad,
zo ontzettend van aard, moeten ver
golden worden.
Luchtgevechten in de
omgeving van Weenen
BERLIJN, 16 Juni. Duitse lucht-
verdedigingsstrijdkrachten hebben,
aldus Interinf, in de ochtenduren van
16 Juni iii de strijd tegen formaties
Amerikaanse bommenwerpers, die
onder bescherming van jachtvliegtui
gen via Hongarije naar het Donau-
gebied in de omgeving van Weenen
waren gevlogen, volgens totdusver
ontvangen rapporten, 22 Amerikaanse
vliegtuigen neergeschoten. Een vrij
groot aantal viermotorige bommen
werpers werd door het hevige vuur
der luchtdoelartillerie besihadigd.
Presburg gebombardeerd
PRESBURG. 16 Juni. Anglo-
Amerikaansc terreurvliegtuigen heb
ben naar het officiële Slowaakse
persbureau meldt, in de ochtenduren
van Vrijdag woonwijken van de stad
Presburg gebombardeerd. Er vielen
slachtoffers onder de bevolking.
Kindervacantie-oord met
boordwapens aangevallen
DEN HAAG, 17 Juni. Op 9 Juni
heeft een Anglo-Amerikaans vliegtuig
in scheervlucht een kindervacantie-
oord te Ermelo met boordwapens aan
gevallen. Het gebouw werd daarbij
beschadigd. Slechts aan een gelukkig
toeval is het te danken, dat geen kin
deren het slachtoffer zijn geworden
van deze aanslag.
Wij beleven ot> het ogenblik
weer een .'groenteloos tijdperk.
Daaraan heeft zonder twijfel het
weer voor een deel schuld. Wat er
echter na de aftrek voor de export
van de productie overblijft, komt. al
thans in verschillende grote steden,
vrijwel in zijn geheel in de zwarte
handel. Er zijn reeds verscheidene
malen oplossingen aan de hand ge
daan om aan de ergerlijke zwarte
handel en prijsopdrijving op de
groentesector een eind te maken.
Blijkbaar bestaat er echter* bij de
verantwoordelijke instanties weinig
animo om dit algemeen verbreide
kwaad te verhelpen.
Maar tenslotte is het zo, dat de
eenvoudige werker toch graag iedere
dag wat groente op tafel wil zien en
hij koopt niets voor een schouder
ophaal en de verklaring „dat er
niets is."
Daarom hebben wij ons de laatste
dagen 9aar weer eens met de groen
te „bemoeid". Wij hebben ons oor te
luisteren gelegd bij den kleinhande
laar, den grossier en den teler. Uit
deze inlichtingen trokken wij de vol
gende conclusie: in de eerste plaats
wordt op het ogenblik de groente
teelt beïnvloed door het minder gun
stige weer. Er is dus minder groente.
Bovendien merkt de kleinhandelaar
op: wanneer dat zo blijft doorgaan,
dat de mensen allemaal zelf hun
groente gaan halen, dan .kan ik ten
slotte de tent wel sluiten. Zijn me
ning is namelijk, dat het regelrechte
kopen bij den tuinder van invloed is
op de aanvoer aan de markt. Hij
kent ook de voordelen, die deze ver
koop voor den tuinder oplevert en
twijfelt er aan, of er wel iets tegen
te doen is. Wanneer de teler name
lijk op zijn tuin verkoopt, dan biedt
dat hem grote financiële voordelen
en bovendien bespaart het hem veel
moeite en zorgen. Zijn vervoers-
moeilijkheden worden namelijk ge
ringer. het gebrek aan werkkrachten
valt hem minder zwaar en hij
heeft er minder werk door. Hij be
hoeft dan bijvoorbeeld zijn groente
niet. meer te sorteren en te wassen.
Men moet de ernstige 'gevolgen,
die dit rechtstreeks kopen bij den
tuinder oplevert vele tuinders le
veren hierdoor nog weinig of niets
aan de veiling niet onderschatten.
Dagelijks trekken duizenden vrouwen
de stad uit om bij den tuinder haar
inkopen te gaan doen. Dit kan na
tuurlijk niet zonder invloed blijven
op de normale aanvoer naar de ste
den.
Zó Itomen wi[ er niet
Zo hebben de kleinhandelaren hun
verklaringen, de tuinders rechtvaar
digen hun optreden, maar tenslotte
komen wij er op deze wijze niet. In
dividueel gezien zullen deze mensen
allen wel gelijk hebben althans in
hun ogen maar het feit dat er
geen groente in de stad te krijgen
is, Wordt er niet door veranderd.
De groenteschaarste vloeit voort
uit een keten van overtredingen en
zwendelarijtjes. Deze keten moet op
de een of andere wijze verbroken
worden. Dit geschiedt niet door het
werk Aan de C.C.D. Daarvoor is het
niet te intensief genoeg. Er moet
door een of andere macht of instan
tie krachtig worden ingegrepen, die
zonder onderscheid des persoons en
met alle hardheid optreedt.
Kijken wij in dit verband naar het
werk van dé Landwacht in Amster
dam. Wij nellen het ingrijpen van de
Landwacht niet idealiseren of op
blazen. Daarvoor is het nog te on
volledig. Maar een feit is. dat door
twee controles op de terreinen van
de groentemarkt, door het aanhou
den en controleren van groentekar
ren, de verkoop onder Landwacht-
contróle in de groentewinkels toch
de schrik er in dc hoofdstad is in
gebracht. Verscheidene kleinhande
laars kunnen u daar in een vertrou
welijke bui vertellen, dat de klad er
op het ogenblikken beetje, inzit en
dat zij heel voorzichtig geworden zijn
bij het vervoer van zwarte groente.
Wij maken ons sterk, dat. wanneer
het optreden van de Landwacht in
het groenteprobleem intensiever
wordt, en dit zal zeer binnenkort ge
schieden, er een ogenblik komt. dat
dc zwarte handel hier een geduchte
knauw zal krijgen. Door haar con
troles tast de Landwacht op het
ogenblik namelijk een keten in de
schakel aan. Het vrijwel ongestoor
de vervoer van tuinder naar consu
ment langs de onregelmatige weg
wordt hierdoor onderbroken en dat
is het nu juist, waar men bij dc be
strijding van de zwarte handel naar
moet streven.
De Landwacht wil nu blijkbaar nog
verder gaan. Uit een mededeling,
die wij kort geleden plaatsten blijkt
namelijk, dat hij ook de controle van
de toegangswegen naar de stad op
zich wil gaan nemen. Daardoor moet
de stroom van groente, die direct van
de tuinders naar den consument
a'loeit. worden ingedamd en de aan-
voer naar de veilingen worden her
steld.
Wat er bij hoort
Op zich zelf is dit toe te juichen
want alleen zo kan het verdeel
systeem weer behoorlijk gaan wer
ken. Er hoort dan echter bij, dat de
officiële verdeling via het gilde van
de groenteboeren zodanig aan ban
den wordt gelegd, dat niet de in de
normale banen teruggeleide groente-
stroom vervolgens zijn weg zoekt
naar de verbruikers, die niet naar
prijzen vragen en die meer groente
eten dan goed voor hen is op een
moment, dat anderen zonder iets zit
ten. Op het ogenblik is het nog zo.
dat eerlijke groenteboeren, die moe
ten verkopen, zelfs de eenvoudigste
groente niet in hun winkel hebben,
terwijl de karren met klandestiene
bloemkool, worteltjes, rabarber, spi
nazie en wat niet al ongehinderd
door de straten denderen. Een bla
mage voor alle officiële contróle-
órganen. Wanneer deze organen,
die de Staat dagelijks handenvol geld
kosten, niets blijken te kunnen of
willen uitrichten, moeten wij dank
baar zijn, dat de Landwacht einde
lijk ingrijpt. De ervaring heeft nu
reeds geleerd, dat mits er maar men
sen zijn, die willen aanplakken, de
zwarte handel in groente inderdaad
bestreden kan worden. Het zou trou
wens te dol zijn, wanneer dit niet
mogelijk was!
Wij hopen, dat de Landwacht haar
actie niet tot Amsterdam zal beper
ken en bovenal, dat zij zo zal in
grijpen, dat niet de eenvoudige huis
vrouw de dupe zal worden, maar dat
in de eerste plaats de knoeiend*
detailhandelaren eindelijk zullen wor
den uitgeschakeld.
Volgens de klachten van velen
c
onzer lezers is het de laatste
tijd met de verlichting van onze
huiskamers een duistere zaak,
zodra een gloeilamp aan het
einde van haar bestaan is ge-
koirifen en er een nieuwe moet
worden gekocht. Want zelfs voor
een zo sprekende tegenspraak in
woorden als „zwart licht" blijken
de heren O.W.-ers niet terug te
schrikken: ook gloeilampen zijn
in de clandestiene handel ver
dwenen.
Weliswaar is op 30 December van
het vorig jaar een officiële publicatie
van den Gemachtigde voor-de Prij
zen verschenen, waarbij de gebrui-
kersprijzen voor gloeilampen aan
zienlijk werden verlaagd, aanmerke
lijk beneden het niveau van vóór
1940, maai' niettemin ,kon een deel
BERLIJN, 17 Juni. Duitse ver-
kcnningsvlicgers rapporteren steeds
weer, dat boven grote gebieden van
Zuidoost-Engeland één dichte rook
sluier hangt, vooral boven Zuid-
Londen, onafgebroken van Kingston
tot Bromley. Maar ook in het ge
bied van Seven Oaks en Sutton
hangt een ondoordringbare rook
wolk, die elke waarneming onmoge
lijk maakt.
Bij Southampton drongen Duitse
verkenningsvliegtuigen door de rook
kolom en konden, zij het ook met
de grootste moeite, enige foto's ma
ken, welke aantonen, dat een groot
deel der havenwerken en van de
aangrenzende stadswijken in vlam
men staan.
Andere Duitse vliegtuigen, die in
de ochtend van de 16e Juli van een
operatie tegen doelen in het centrum
an het, Kanaal terugkeerden, meld
den. dat zij te Spithead tussen
Portsmouth en Wight talrijke sche
llen van een in zuidoostelijke rich
ting varend convooi zagen, die plot
seling in brand geraakten en als
brandende fakkels op zee dreven.
Dit convooi was blijkbaar terecht ge
komen in het doelgebiedvan de
Duitse projectielen, waarmede Zuid-
Engeland sedert uren bestookt wordt.
Een bericht van United Press uit
Londen in „Dagens Nyheter" zegt,
dat in de nacht van Donderdag op
Vrijdag alsmede Vrijdagmorgen een
fantastische golf Duitse onbemande
bommenwerpers een regen brisant-
en brandbommen op Zuid-Engeland
liet vallen.
Ooggetuigcberlchten maken er mel
ding: van, dat deze mysterieuze pro
jectielen als uit kometen bestaande
parelsnoeren van de nachtelijke he
mel naar beneden kwamen, waar zij
als reusachtige vuurkogels ontplof
ten. Waarnemers van deze nieuwe
Duitse aanvalstechnlek berichten,
dat de projectielen een ontzaglijke
snelheid ontivikkelen.
Volgens piloten van een Ameri
kaans steunpunt in Engeland bren
gen zij een geluid voort, dat aan een
reusachtige wasmachine herinnert.
De correspondent van „Morgon-
Tidningen" beschrijft het nieuwe
Duitse wapen als een grote gloeien
de klomp ijzer, die éen staart van
vuur heeft. Op zeker ogenblik ver
dwijnt dit roodgloeiende lichtver
schijnsel om gevolgd te worden door
een oorverdovende ontploffing, die
gepaard gaat mee het gekraak van
in elkaar stortende huizen.
Volgens berichten van de Londen
se correspondenten van „Svenska
Dagbladet" en „Morgontidningen"
heeft het gebruik van het nieuwe
Duitse wapen op het ogenblik het
tweede front geheel naar de achter
grond verdrongen. De verklaring van
minister Morrison werd Vrijdag
door de gehele Engelse pers in grote
opmaak over de gehele pagina ge
publiceerd. ..Evening News" legt in
zijn commentaar nog eens de na
druk op de ernstige jvoorden van
Morrison.
De Londense correspondent van
„Svenska Dagbladet" bericht, dat
het onbemande Duitse bombarde
mentsvliegtuig door hele vlagen
ontploffende projectielen van het
Londense afweergeschut heenvloog.
Klaarblijkelijk hebben de Britse
luchtafweerbatterijcn een ijzeren gor
dijn moeten leggen, waarin de ge
vaarlijke vliegtuigen voor het berei
ken van hun doel moesten ont
ploffen.
van de détailhandelaren in gloei
lampen zich niet met een redelijke
winst tevreden stellen zodat men
prompt de gehele voorraad gloeilam
pen onder de toonbank stopte en den
klanten meedeelde, dat men nog
slechts een gering percentage van de
normale omzet ontving, als gevolg
waarvan de klant helaas niet gehol
pen kon worden. Tenminste niet te
gen de gewone prijs
Een gloeilamp van 40 Watt, oude
prijs 80 cent, nieuwe 55 cent, moest
een gulden opbrengen, een lamp van
100 Watt, oude prijs ƒ1.20 nienwe
95 cent, kostte een rijksdaalder.
Honderd procent meer of minder
komt er blijkbaar niet op aan|
Het kan zijn nut hebben er op te
wijzen, dat er meer dan voldoende
gloeilampen ter beschikking van de
detaillisten worden gesteld, om de be
staande behoefte geheel te dekken.
Het zullen dan ook als regel slechts
de malafide kleinhandelaren zijn,
die voorgeven niet te kunnen leve
ren. Voorts is in de officiële publi
catie vastgesteld, dat de verlaagde
prijzen ook gelden voor de lampen,
die op 1 Januari bij de handel in
voorraad waren. Men kan dus niet
met de verontschuldiging komen, dat
men „oude" lampen niet tegen de
nieuwe prijzen kan verkopen.
De klachten over de gloeilampen
zijn intussen nog niet algemeen en
het zal dus ook hier geheel aan het
publiek zelf liggen, of het deze vorm
van zwarte handel in dc hand werkt
of piet. Men weigere slechts te hoge
prijzen te betalen en brenge de ge
vallen, waarin een te hoge prijs
wordt gevraagd, ter kennis van de
pri.isbeheersing
Gemakshalve volgt hier een over
zicht van de thans geldende prijzen
voor de meestgebruikte typen gloei
lampen
Voor de spanningsgroepen 125—130.
150—160 en 220—230 volt. helder of
gematteerd: 15 w. 50 cent, 25 w.
50 cent,w40 w. 55 cent. 60 w. 70 cent'
100 w. 05 cent 200 w. /175. 300 w.
De stem der if
DEN HAAG. 16 Juni. Zondag 18
Juni spreekt in. de serie „De stem der
van 11.30 tot 11.45 uur een Neder-
landse-f/arts over zijn ervaringen in
het Oosten.
Kunst in oorlogstijd
DEN HAAG. 17 Juni. De secreta
ris-generaal van hei. departement, van
J e° K;. ÜV- mr. S. M. S. de Ranltz.
zal Zondag 18 Juni om 13.45 uur over
Hilversum I ln de serie ..Cultuur rn
staat een radio-lezing houoen over
het onderwerp „Kunst ln oorlogstijd".
DEN HAAG, 15 JunL Het Rijks
commissariaat maakt bekend: de
Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandse gebied heeft mr. N. S.
Hoekstra, officier van Justitie te Mid
delburg, benoemd tot advocaat-gene
raal bij de" Hoge Raad.
De verduistering begint heden en
morgen om 22.00 en eindigt om 5.15
uur.
Maan onder 18.14 (Zondag 19.29),
op 3.47 (4.12).
20 Juri N.M., 28 Jum E.K„ 6 Juli
V.BL, 12 Juli LJL
