HET DAGBLAD
Slag in Norrpandië gaat
hoogtepunt tegemoet
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Plicht der werkers
Duitse terreinwinst ten westen
van Caumont
Nieuwe successen
ter zee
Terreuraanval op
Noord-Duitsland
Landingspoging op de
Marianen
Pantserstrijd woedt in het
gebied van Caen
Duits succes bij
Zware strijd aan hef
Finse front
Montebourg
„Rij maar an, Van der Veer...
Reizende artislen in de
N.O.-polder
Paniek door geruchi
Drie doodvonnissen
voltrokken
Duits weermachtsbericht m.
r
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 15 Juni. Het opperbe-
tcI der weermacht maakt bekend:
De sla? in Normandië neemt Tan
da? tqt da? in hevigheid toe. Nadat
het den vijand in de eerste da?en
van de üiTasic er op was aangeko
men aan de kust vaste voet te krij
gen, probeert hij thans zijn brug
genhoofd naar alle kanten uit tc
breiden. Onder de salvo's van het
zwaarste scheepsgeschut, onder on
afgebroken luchtaanvallen en onder
het optreden van vers aangevoerde
infanterie- en pantserstrijdkrachten
aan beide zijden gaat de slag zijn
hoogtepunt tegemoet.
Gisteren hebben zich vooral in het
gebied omTilly, Caumont en ten
Zuidwesten van Balleroy hevige ge
vechten ontplooid, in welker verloop
talrijke vijandelijke tanks werden
stukgeschoten. De vijand leed bijzon
der zware verliezen aan doden en
gewonden. Onze troepen wisten over-
al hun. stellingen te handhaven. Ten
Oosten van Caumont hebben eigen
pantserformaties verscheidene taai
verdedigde plaatsen ingenomen.
Vijandelijke valschermjagers die ten
Noordoosten van St. Lo achter ons
front waren neergesprongen werden
vernietigd. Alleen in het gebied ten
Westen en ten Noorden van Ste-
Mère Eglise wist de vijand een ge
ringe terreinwinst te behalen.
In de afgelopen nacht werden door
aanvallen van sterke formaties g'e-
vechtsvlieg'ui'gen 14 transportschepen,
met eèn gezamenlijke inhoud van
101.0.00' b.r.t., en 2 torpedojagers door
bommen en torpedotreffers tot zinken
gebracht of zwaai' beschadigd. Hierbij
heeft'zich'een afdeling gevechtsvlie
gers onder majoor Thomson bijzonder
onderscheiden.
In het verloop van een fel nachte
lijk gevecht van ruimingsvaartuigen
onzer marine met een formatie vijan
delijke kruisers, die door 5 torpedo
jagers werd beschermd, ten zuidwes
ten van het eiland Jersey, werd een
torpedojager in brand geschoten. Een
eigen boot ging daarbij verloren.
Kustbatterijen van het leger be
schoten voor de mond van de Ome
een landingsformatie, die beschermd
weerskanten van het meer van Bol-
sena onverminderd voort. Onze. een
zware, strijd leverende troepen, boden
den vijand ook gisteren verbitterde
tegenstand, doch konden tenslotte
nifc everhinderen, dat de vijand naar
het noorden terrein won. Nieuwe
vijandelijke aanvallen ten noorden
en noordwesten van het meer wer
den afgeslagen. De gerechten duren
voort.
Uit het oosten worden geen bij
zondere gebeurtenissen gemeld. In
het hoge noorden werden in de sec
tor van Louhi en van Kandelaksja
verscheidene krachtige aanvallen
van de bolsjewieken afgeslagen. Dujk-
boten hebben op de Zwarte Zee twee
Sowjet-russische kanonneerboten en
een zeesleepboot ln de grond ge
boord.
Formaties Amerikaanse bommen
werpers hebben gisteren aanvallen
gedaan op het stadsgebied van Boe
dapest. Door strijdkrachten van de
Hongaarse en Duitse luchtverdedi
ging werden 18 vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten.
Enkele Britse vliegtuigen hebben
in de afgelopen nacht bommen ge
worpen op het Rijnlands-Westfaalse
geb;ed. Duitse gevechtsvliegtuigen
vielen afzonderlijke doelen in Zuid-
oost-Engeland aan.
C Ongecorrigeerd.)
BERLIJN. 15 Juni Naar het
Internationale Informationsbüro ver
neemt. hebben in de ochtenduren
van heden formaties Amerikaanse
bommenwerpers onder escorte van
jagers een terreuraanval onderno
men op Hannover en andere plaat
sen in Noord-Duitsland.
Deze aanval werd ondernomen bij
zware bewolking en wisselende'weers
omstandigheden. Duitse jagers wa
ren opgestegen en leverden gevech
ten tegen de Amerikaanse formaties.
TOKIO. 15 Juni. Hevige ge
vechten worden gemeld tussen Ja
panse afdelingen en vijandelijke
l< JAARGANG No. 138
LD
DONDERDAG 15 JUNI 1944
Uitgave: N.V. Dt» Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31. Leiden.
Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 et. per weet of f2.73 per Icwarteaf - Postgiro 184.120 - Postbus 65
werd door een zware kruiser en tor-1 strijdkrachten, die in de ochtend van
pedojagers. en beschadigden de krui-de 15^0 junj op het eiland Saipan
ser alsmede een torpedojager. De for-. in de Marianen trachtten te landen,
matie werd uiteengedreven. Voorde nadatj de vijandelijke luchtmacht
noordkust van het schiereiland Cher- eeil reekg aanvallen op eilanden van
bourg plaatsten onze kustbatterijen d eroeD had nodaan
treffers op andere schepen. Groepen deze S10^ nad 0Cdaan'
torpedojagers én torpedomotorboten
werden gedwongen de steven te wen
den.
De felheid van de gevechten en de
voorbeeldige houding onzer troepen
van alle weermachtsonderdelen komt
tot uiting in de cijfers van dé tot
dusver behaalde resultaten. In de
eerste tien dagen van de vijandelijke
invasieaanval hebben onze troepèn
meer dan 400 vijandelijke tanks en
meer dan 1.000 vliegtuigen vernie
tigd. Hierin zijn niet begrepen de
talrijke tanks, kanonnen en zware
wapenen van allerlei aard. die bij
aanvallen van eenheden der Duitse
marine en der luchtmacht op de
vijandelijke landingsvloot vergingen.
In tótaal hebben luchtmacht, ma
rine. alsmede de kustbatterijen van
het leger en de marine sinds het
begin van de invasie tot zinken ge
bracht 2 kruisers, 9 torpedojagers. 2
torpedomotorboten, 23 vracht- en
transportschepen met een gezamen-
lijken inhoud van 131.400 brt.. als
mede 12 landingsschepen voor tanks
met een gezamenlijke inhoud van
18.300 brt.
Bovendien werden door treffers van
torpedo's bommen en artillerie 2
zware kruisers, 3 andere kruisers. 16
torpedo jagers, 8 torpedomotorboten,
58 koopvaardij- en transportschepen
met een gezamenlijke inhoud van
23.500 brt., 2. landingsvaartuigen n\et
een inhoud van 4.000 brt en een schip
van middelbare grootte zwaar be
schadigd. Deze cijfers worden nog
aanzienlijk verhoogd door de verlie
zen, die de vijand geleden heeft aan
oorlogs- en landingsschepen als ge
volg van mijntreffers.
De_ verliezen van den vijand aan
doden en gewonden, vooral wat be
treft zijn elite formaties, de lucht
landingstroepen. zijn vele malen gro
ter dan die van ons zelf.
Aan het Italiaanse front duurt de
krachtige vijandelijke druk aan
Viborg gebombardeerd
HELSINKI. 15 Juni. Het weer-
mach'tsbe richt van 15 Juni heeft de
volgende inhoud
Op de Karelische landengte duren
de vijandelijke aanvallen met volle
hevigheid voort. De druk is het sterkst
bij Kuutcrselka, Kivennapa en Siiran-
maki. Bil Kuuterselka gelukte het den
vijand onze stellingen binnen te drin
gen. Bij Kivennapa en Siiranmaki
zijn onze troepen onafgebroken in
zware gevechten gewikkeld en zij heb
ben de vijandelijke aanval, die door
sterke pantser- en luchtstrijdkrach
ten werd ondersteund, met aanzien
lijke verliezen afgeslagen. Negentien
vijandelijke tanks werden vernietigd.
Op de landengte van Aunus werden
vijandelijke afdelingen, ter sterkte
van een compagnie, op twee plaatsen
teruggeslagen. Van de overige secto
ren ran het Jandfront is niets bijzon
ders te melden.
Op "het westelijk deel van de Kare
lische landengte vielen onze bombar
dementsvliegtuigen in de loop van
gisteren vijandelijke tank- en troepen
concentraties aan. De vijandelijke
luchtactiviteit boven de Karelische
landengte was zeer levendig en zij
richtte zich zowel tegen het. front als
tegen het achterwaartse gebied.
Ongeveer 150 vijandelijke vliegtui
gen vielen in de afgelopen -nacht
Viipuri i Wiborg aan. De burgerbe
volking leed verliezen en er ontstond
materiële schade. Tijdens luchtge
vechten schoten ons afweergeschut
en onze jagers 4 waamemingsballons.
36 vijandelijke vliegtuigen, waaronder
17 gevechtsvliegtuigen en 14 jacht
vliegtuigen. alsmede vijf bommenwer
pers .omlaag. Tussen 9 en 14 Juni
schoot ons luchtwapen dus minstens
121 vliegtuigen naar beneden.
Luchtaanval op Boedapest
BOEDAPEST, 14 JuniAmeri
kaanse terreurbommenwerpers heb
ben in de ochtenduren van Woensdag
Boedapest en omgeving, benevens ver
scheidene steden in de provincie en
industriële installaties aangevallen.
Er vielen doden en er werd materiële
schade aangericht. Eigen jagers en
jachttoestellen der bondgenoten kwa
men in gevechtscontact met de vijan
delijke vliegtuigen. Ook de afweer op
de grond greep doeltreffend in. Vol
gens voorlopige berichten zijn min
stens tien Amerikaanse vliegtuigen
vernietigd.
Ridderkruis voor chef van
de batterij Marcouf
BERLIJN. 14 Juni. De batterij
chef van de marinebatterij Marcouf.
de eerste luitenant Ohmsen. heelt
naar het Internationale Informa
tionsbüro zo juist verneemt, het rid
derkruis ontvangen.
BERLIJN, 14 Juni. Sinds Dins
dag doen de geallieerden pogingen
de Duitse linies in het gebied van
Caen door een grootscheepse ma
noeuvre aan het wankelen te bren
gen. Bij Tilly-sur-Seullcs ontbrandde
een pantserslag, die Woensdag werd
voortgezet. De aanvallen mislukten
alle onder zware verliezen aan man
schappen en materiaal
Bij Mpntebourg op het Norman-
dische schiereiland hebben Duitse
troepen op 13 Juni krachtige aan
vallen ondernomen en de Amerika
nen uit hun stellingen verdreven.
Zi^ schoven hun linies op tot ten
zuiden van de weg Montcbourg-
Quinevillé en verhinderden oostelijk
daarvan een verder oprukken van de
Amerikanen in het dal van dc Mere-
det.
De gevechten bij Tilly-sur-Seulles
zijn bijzonder hevig geweest. Hier
zetten dc Engelsen onder toevoer van
nieuwe pantserformaties hun heftige
aanvallen in Zuidoostelijke richting
voort, doch zij werden over de ge
hele frontsector afgeslagen, yolgens
de eerste, onvolledige, berichten
werden 37 pantserwagens vernield. In
het gebied van Caumont constateer
de de Duitse luchtverkenning nieuwe
Britse pantserconcentraties, zodat een
voortzetting van deze aanval verwacht
kan worden.
Uit het gebied van Balleroy viel
een Amerikaanse gevechtsgroep,
krachtig gesteund door tanks en
vliegtuigen, aan weerskanten van de
straatweg BayeuxSt. Lo in Zuid
westelijke richting aan, doch ook zij
werd met aanzienlijke verliezen af
geslagen. In de avonduren kwam
het even ten Noorden van de straat
weg tot geringe plaatselijke penetra
ties, die echter door de Amerikanen
tengevolge van him zware verliezen
aan mensen en materiaal niet geëx
ploiteerd konden worden en intussen
op doeltreffende wijze konden wor
den afgegrendeld.
Terwijl het gisteren bij Carentan
betrekkelijk rustig bleef, vielen Ame
rikaanse gemotoriseerde afdelingen,
eveneens met steun van tanks, van
St. Mère-Eglise uit opnieuw naar het
Wes'ten aan. De gevechten in dit ge
bied duren voort. Ook Noordoostelijk
van Montebourg en aan de straat
weg Montebourg—Quineville werd
Woensdag hevig gevochten.- In ac
tieve afweer, waarbij de Amerika
nen een heuvelstelling werd ontno
men, konden de Duitse verdedigings
strijdkrachten de vijandelijke door
braakpoging in de richting van Cher
bourg wederom doeltreffend verhin
deren.
Voorts wordt gemeld, dat Woens
dag de gehele dag de vesting Le
Havre onder vuur werd genomen
door talrijke*stukken zwaar scheeps
geschut en dat in de namiddag ster
ke formaties geallieerde jachtbom
menwerpers het vuur der oorlogssche
pen nog trachtten te versterken door
het laten vallen van talrijke zryare
bommen.
Voor de Ornemond werden een ge
allieerde zware kruiser en een tor
pedojager door treffers uit de Duit
se kustbatterijen zwaar bescha
digd. Zij moesten de steven wenden.
Het lot van de verkenningsgroep
die. zoals in het weermachtsbericht
wordt gemeld, ten Zuiden van Tilly
sur Seulles door Duitse pantserwa
gens vernietigd werd en waarbij de
Britten vijftien pantserwagens en
600 man aan doden en gevangenen
verloren hebben, heeft naar het
DNB verneemt de Amerikanen, die
ENS, 15 Juni. Aan de binnen
kant van de zware polderdijk golft
het graanOnafzienbare akkers
op de vruchtbare bodem van een voor
malige binnenzee. Golvend graan, zo
ver het oog reikt, met hier en daar,
hóóg er boven uit, de rode pannen
daken van de boerenbedrijven.
Verderop in de polder zijn die boer
derijen nog in "aanbouw. Daar ligt hel
ruime arbeidsveld van de polderjon
gens, van de pioniers, die de grond
bouwrijp maken, door zware arbeid,
in noeste vlijt verricht. Zij wonen hier
en daar in kampen, ver van de be
woonde wereld. Een beetje verlaten,
maar niet vergeten.
Aan de rand van het door woon
barakken gevormde kampplein staat
een woonwagen te dromen. Het is een
nétte wagen, knap in de verf. met
een trapje van zes treden hoog aan
voor- en achterzijde. Wij zagen de
wagen voor het eerst op de pont bij
de Ramspol, toen hij zijn tocht dooi
de polder zou beginnen. Vandaag zul
len wij de kennismaking met zijn be
woners hernieuwen en het blijkt, dat
wij juist op tijd zijn gekomen. Boven
het trapje zwaait de woonwagendeur
open en wij horen een melodieuze
stem: ..Jongens, kom méé, het eten
is klaar'"
Het is Willem van der Veer!
Zwaaiend met een levensgrote pol
lepel voert hij zijn troepje aan. Een
hongeroptocht in de richting van de
kampkeuken, waar een grote gamel
met vaderlandse snert al op de toneel
spelers staat te wachten. Van der
Veer is een vaderlijk gastheer. Het
spreek vanzelf, dat wij mogen aan
zitten en het niet op gasten bereken
de servies is spoedig aangevuld, want
de troep reist met Fabricius. een
inspécient. die voor zijn taak be
rekend is!
De snert maakt ons stil, maar na
de maaltijd verhalen Van der Veer
en de zijnen van hun belevenissen.
Het was een vruchtbaar idee van
de Gemeenschap ..Vreugde en Ar
beid" van het Nederlandse Arbeids
front om voor een artistentournée
door de Noord-Oostpolder een woon
wagen aan te schaffen en deze aan
de behoeften van rondtrekkende to
neelspelers aan te passen. In de wa
gen zijn kooien aangebracht en rust
banken. Er is het gerief van elec-
tisch licht, een vaste wastafel, een
gezellig kacheltje... en een boeken
plank mét zestien gloednieuwe boe-
kern De directie van de N.O.-polder
zorgt er voor, dat telkens een span
paarden beschikbaar is om de wa
gen van kamp tot kamp te rijden.
De eerste bewoners stammen van
het Noord-Hollands Toneel van Jan
C. de Vos en zij staan op deze tour-
née onder de artistieke leiding van
Willem van der Veer, die met zijn
reisroutine en met zijn rustig, pret
tig gebaar een natuurlijke autoriteit
bezit. De aantijging, dat hij des
nachts met zijn gesnurk dc rust in
de wagen verstoort, doet daar niets
aan af...
Een mooie reis
De troep yerklaart zich zeer inge
nomen met de wagen, zo goed als
met deze tournée. Deze kunstzinnige
trektocht door hgt polderlandschap
met zijn treffende vergezichten, het
bezoeken van de kampen, die als
echte pioniersvestigingen in de wijdte
verspreid liggen, biedt velerlei nieuwe
aspecten.
Ook Van der Veer. een globe-trot
ter bij uitstek, die op zijn omzwer
vingen door de Indiën vele avontu
ren heeft beleefd, doet weer nieuwe
ervaringen op. En van het een zo
goed als van het ander, weet hij
's avonds, na het optreden sappig
te verhalen. Karei Baars ligt in zijn
kooi ernstig na te denken over een
laatste staartje erwtensoep, Fabri
cius is onder de wagen bezig met het
opbergen van décors en requisieten
en de anderen, Adri Dozy, Jo van
Erp, Jan Jaspers en de gasten, luis
teren naar de verhalen van Vader
Willem, die in de wagen op rijn
praatstoel zit. Tot het eindelijk tijd
is-om naar bed te gaan!
Morgenochtend komen de paarden
weer voor de wagen Dan gaat het
verder, dieper dc polder in.
De vooruitzichten zijn goed, want
de belangstelling voor „Vreugde eii
Arbeid" en haar artisten neemt toe.
naarmate de kampbewoners verder
van de bewoonde wereld verwijderd
zijn.
De woonwagen van ,.V. A." rolt
van kamp tot kamp en zo bereiken
Willem van der Veer en zijn vriert-
dèn het gestelde doel: ontspanning
te brengen aan de werkers, die ver
van huis onze volksgemeenschap
dienen.
„Rij maar an, Van der Veer,
maar an"...
Daar wordt een goed stuk werk
verlicht, dat zijn beloning vindt in
dé dankbaarheid van die werkers in
ae polder, die goede toneelspelkunst
weten te onderscheiden van banale
hela-holarprei,
n J
de 14e Juni van Caumont uit het
terrein verkenden zeer voorzichtig
gemaakt. De verkenningsoperatie
werd met kleine groepen pantserwa
gens ondernomen, doch vlak ten
Zuidoosten van Caumont opgevan
gen en afgeslagen.
Het Internationale Informations
büro verneemt van zijn specialen
luchtmachtcorrespondent in Noord-
Frankrijk, dat het aantal Ameri
kaanse vliegtuigen, dat op 14 Juni
door Duitse jagers is neergeschoten
boven het invasiegebied en Noord-
Frankrijk. gestegen is tot minstens
52, voor een aanzienlijk gedeelte
Thunderbolt-jagers en viermotorige
bommenwerpers, die werden neer
geschoten bij aanvallen op de
achterwaartse Duitse verbindingen
in Noord-Frankrijk,
In het luchtgebied boven het brug
genhoofd der Anglo-Amerikanen in
Normandië heeft een enkele afdeling
jagers en slagvliegtuigen overdag vijf
tien .vijandelijke vrachtzweefvliegtui
gen neergeschoten. In het verloop
van de zware gevechten zijn al reeds
honderden vrachtzweefvliegtuigen der
geallieerden vernietigd.
Daar vrachtzweefvliegtuigen tot op
de laatste plaats bezet en volgeladen
zijn met oorlogsmateriaal en ongeveer
120 passagiers tellen, slaagt er prac-
tisch niemand in uit het toestel te
springen. Over het algemeen betekent
het neerschieten van een vrachtzweef
vliegtuig meestal een totaal verlies
voor den vijand.
Geallieerde actie nabij
Mariannen-eilanden
TOKIO, 14 Juni. Het keizerlijke
hoofdkwartier maakt heden bekend:
Een sterke vijandelijke formatie
schepen is op 11 Juni in de wateren
ten oosten van de Marianneneilan-
den verschenen en van de middag
van 11 Juni tot de ochtend van 13
Juni werden onze steunpunten op
de eilanden Saipan, Tinian en
Omiya door vliegtuigen aangevallen
Op 12 Juni onderwierp een deel der
vijandelijke schepen onze steunpun
ten aan een beschieting. Onze een
heden vielen den vijand aan, brach
ten een qorlogsschip tot zinken en
schoten meer dan 121 vijandelijke
vliegtuigen neer. Nog drie toestel
len werden beschadigd. Aan onze
kant ontstond slechts lichte schade.
Onbezorgde oude deg voor
Sadoglio
MILAAN, 15 Juni. Volgens een
bericht .van United Press zou Ba-
doglio benoemd zijn tot president
van de door Engeland en de Ver.
Staten ingestelde contrölecommissie
voor banken en industriële onder
nemingen.
Vacantieregeling voor bouw
vakarbeiders
DEN HAAG. 15 Juni. De regeling,
dat de arbeider gedurende rijn va-
cantie aanspraak moet kunnen maken
op hetzelfde Joon, als hij doorgaans
verdient, kan om redenen van prao
ti8che en administratieve aard niet
van toepassing zijn op de arbeiders ln
het bouwbedrijf.
De gemachtigde voor de arbeid heeft
echter blijkens de Staatscourant van
14 dezer een compensatie gevonden
door de ln de beschikking betreffende
de vacantieregeling in hef bouwbedrijf
vastgestelde waarde der dóór den werk
gever te verstrekken z.g. vacantiebon-
nen te verhogen en het maximum-aan
tal der in één boekjaar door eenzelf
den. werkgever uit te reiken bonnen
op 48 te stellen.
In dezelfde Staatscourant komt een
tweede beschikking voor. waarbll deze
voor het bouwbedrijf geldende vacan
tieregeling ook van toepassing ls voor
Nederlanders en in Nederland geves
tigde Rljksduitse arbeiders van bouw
ondernemingen, die bij bouwwerken
van de Duitse weermacht en bij het
Duitse civiele bestuur rijn tewerkge
steld.
Beide beschikkingen rijn tot stand
gekomen met het Nederlandse Arbeids
front.
Post voor vrijwilligers
Het //-Ersatzkommando Nlederlande
in Den Haag maakt ln verband met
het zenden van post van vrijwilligers,
die dienen bij de verschillende een
heden der Wallen-g, of die Ln laza
retten, Genesungsheime enz. liggen,
het volgende bekend:
Alle brieven, tijdschriften en pak
jes moeten in het vervolg geadres
seerd zijn als volgt: An das tf-Haupt-
amt, dn/2, Deutsche Dienstpoot, Maas
tricht. Zur weiterleitung an: (naam):
(veldpostnr. of adres):
Daardoor zal de verzending van de
veldpost ln het vervolg minder vertra
ging ondervinden. Brieven, tijdschrif
ten en pakjes moeten duidelijk ven
naam en adres voorzien zijn en ook
het adres van den afzender moet er
duidelijk op vermeld zijn. Het ver
dient aanbeveling, in de pakjes ook
een adres bij te voegen en deze stevig
to verpakken. Tot 20 gram is alles vrij
van porti. Pakjes boven de 20 gram
moeten van Zulassun gsm arken voor
zien zijn, als deze naar veldpostnum
mers gezonden worden en mogen niet
zwaarder zijn dan 100 gr. Zwaardere
pakjes ook met 2 Zulassungsmarken
zijn niet toegelaten. Pakjes aan ge
wone adressen, dus niet aan veldpost
nummers .mogen tot 2000 gr. zwaar
zijn en moeten voorzien zijn van een
40 cents postzegel.
Luchtveldpostbrieven moeten van
twee luchtpostzegels voorzien zijn en
op de brief moet vermeld zijn: lucht
veld post. Luchtveldpostzegels en toe-
l^tlngszegels worden door de vrijwil
ligers aan hun familieleden gezonden.
Kranten- en tijdschriftenzendingen
aan veldpost nu miners met een gewicht
van meer dan 100 gram zijn alleen
toegestaan. Indien deze direct van den
uitgever verzonden worden.
Het Is ln het belang der familie
leden zelf, dat aan de voorschriften
nauwkeurig de hand gehouden wordt,
want dan heeft men meer zekerheid,
dat' de post geen vertraging onder
vindt en op de plaats van bestemming
aankomt.
In het vervolg moeten dus brieven,
tijdschriften en pakjes voor de vrij
willigers niet meer naar het «-Ersatz-
kommando Nlederlande ln Den Haag
gezonden worden.
De veldpost voor de vrijwilliger»
wordt door de Nederlandse post aange
nomen en in plaatsen waar kantoren
van de Duitse dienatpost gevestigd
zijn, kan men de veldpost daar bezor
gen. Ook kan men bij de Duitse
aienst-post geld verzenden op veld-
postwiasels voor de vrijwilliger» bij
alle eenheden der weermacht en Waf-
ten-#,
Verliezejsfatsoen
Tijl ik ben „gélukkig" geweest!"
Aldus schrijft mij een eerlijke
Leidenaar en hij vervolgt: ,£nkéle
maanden geleden vond ik een leren
portemonnaie, inhoud vijf gulden en
twee bloembonnen.
Zonder verdere aanwijzing vond ik
a la Vlijmscherp de verliezer es, die
bij hoog en laag zwoer, dat de inhoud
zes gulden (au!) en vier bloem
bonnen (au! au!) was en verder „U
wordt bedanktf*.
Dezer dagen vond ik een damestas.
Inhoudplus minus 125 gulden plus
spaarbankboekje plus gróót aantal
distributiebonnen plus beursjes met
geld enz. enz. plus persoonsbewijs,
waardoor ik een uurtje later op de
stoep stond van de gedupeerde. Ik
stond op de stoep en bleet op de
stoep! 't Is waar: je kunt tegenwoor
dig niet „iedereen" in je huis laten,
maar ik kwam met mijn dochtertje
tenslotte na lange onderhandelingen,
toch op de deurmat terecht, 't Kind
kreeg een briefje van Hen en met het
traditionele „U wordt bedanktkon-
deti wij aftrekken.
'k Hoop, dat er 'nog eens een offi
ciële wet komt, die den vinder be
schermt tegen den verliezer (niet
andersom bedoeld
Maar kunt u in afwachting daar
van de mensen niet vast wat opvoe
den in die richting? De eerlijkheid
wordt soms zwaar beproefd niet
alleen omdat je de nodige dingen zo
maar voor 't oprapen hebt, maar ook
om de manier van „belonen".
Hoogachtend
(volgt naam en adres).
Het adres van den verliezer icas...
volgt naam en adres), 't Is niet om
dat de beloning niet groot genoeg
was, maar de manier van afschepen
Tot zover mijn briefschrijver. Wat
moet ik er nog aan toevoegen?
Ik ben zelf lang genoeg opgevoed
en heb ook anderen lang genoeg op
gevoed om te weten, dat het niets
geelt al dat opvoeden.
't Enige dat ik kan doen en dat-
doe ik is, dat ik er voor zorg dat
de eerlijkeverliezers een gratis
nummer van deze krant krijgen. Ik
geef hun naam en adres niet aan de
openbaarheid prijs en ik zal bij hun
stoep ook geen gedenksteen aanbren
gen: „Op deze stoep stond in het
jaar 1944 een eerlijke vinder. Hij
werd afgescheept." Maar ik overhan
dig hun alweer gratis deze krant
en zeg: Leg deze vurige kool op uw
hoofd en beter uw leven.
Er is dringend behoefte in ons
land aan een monument ter ere van
den „onbekenden eerlijken vinder",
die óbekend wenst te blijven, maar
die het toch zuur vindt, op de deur
mat te worden afgescheept. Zouden
alle verliezers, die behalve hun porte-
monnaies en bonnen enz. nog niet al
hun fatsoen hébben verloren, daar
niet graag hun bijdrage voor willen
offeren? TIJL.
DEN HAAG, 15 Juni. In een
stad in het zuiden van het land ont
stond op het gerucht, dat er strooi
biljetten zouden zijn uitgegooid,
waarin met een bombardement werd
gedreigd, een paniekstemming onder
de bevolking. Tallozen verlieten huis
en haard om in het open veld veilig
heid te zoeken. In de loop van de
raiddag kwam men tot het besef,
dat men slachtoffer was geworden
van de fantasie van onevenwichtige
mensen.
Inderdaad zijn er in het geheql
geen pamfletten uitgegooid.
Rooilonen aardappelen, Luiker
en voederbieten
DEN HAAG, 14 Juni. De Ge
machtigde voor de Arbeid heeft, blij
kens de Staatscourant van 13 dezer,
een beschikking uitgevaardigd, waar
bij een regeling van tijd- en tarief-
lonen voor het rooien van aardap
pelen, suiker- en voederbieten voor
het jaar 1944 is vastgesteld. Deze
regeling 16 in grote trekken gelijk
aan die welke voor het jaar 1943
gold.
Bij de vaststelling van de in deze
regeling genoemde minimum, en
maximum-tarieven werd uitdrukkelijk
rekenine gehouden met allerlei invloe
den, welke de werkzaamheden gunstig
en ongunstig kunnen beïnvloeden. De
ervaring heeft intussen geleerd, dat
van de tn de regeling genoemde ta
rieven voor bepaalde werkzaamheden
door belanghebbenden steeds het hoog
ste tarief werd genomen als grond
slag voor het eventuele accoord. Een
dergelijke handelwijze ls oorzaak van
een veeldlg overtreden van deze be
schikking. De Gemachtigde voor de
Arbeid zal dan ook, wanneer door zijn
dienst wederom Inbreuken op de o'n-
derwerpelljke beschikking worden ge
constateerd, niet nalaten te bevorde
ren, dat een strafvervolging wordt in
gesteld.
De arbeidsverheffing, zoals het
Arbeidsfront die voorstaat, is ge
grond op het inzicht, dat slechts de
arbeid den mens adelt tot volksgenoot.
In de stijl, die hij in de vervulling
van rijn arbeidsplicht weet te leggen,
ligt naar dezelfde overtuiging ook zijn
menselijke waardigheid.
Dit wil natuurlijk niet zeggen, dat
standige hoefde zich aan deze wetten
niet té houden, kon met zijn eigen
lichaam en met zijn eigen arbeids
kracht doen wat hij wilde en ook de
arbeiders zagen dikwijls niet, dat in
deze maatregelen de grondslag kan
liggen voor een nieuwe arbeidsethiek.
Wat wij thans willen, is de bescher
ming van de arbeid als zodanig, uit
het mens-zijn zichMn de arbeid vol- de overweging dat in de arbeid de
ledig uitput, mens-zijn wil ook zeggen, adeldoni van den mens moet Jigscn
deel hebben aan de kuituur, deel en u't besef, dat de werkende
hebben aan het geestelijk leven van volksgenoot tegenover zichzelf, rijn
zijn volk, binding hebben met het functie en de gemeenschap de plicht
goddelijke. Maar uiteindelijk vindt de heeft te werken in een stijl die hem
volksgenoot rijn menselijke waardig- vreugde kan schenken, die zijn
heid toch in de stijl, die hij in zijn krachten voor de zijnen en voor de
scheppende bezigheid voor de gemeen- gemeenschap in srand doet blijven
schap weet te leggen. e" die recht doet wedervaren aan
Bij de ontplooiing van die stijl zijn rijn hoge bestemming, scheppende
hem door de omstandigheden rem- mens te zijn.
men en hindernissen opgelegd. In het Daarom dient niet alleen de be-
kapitalistisch bestel waren deze hin- drijfsvoerder uitvoering te geven aan
dernissen voor den eenvoudigen wer- de veiligheidswetten, maar dient ieder
ker hier en daar zelfs absoluut. Dat lid van de volgmanschap op zijn
neemt echter niet weg, dat de werkers beurt van zich uit voor eigen veilig-
zelf immer een deel ran de verant- heid en gezondheid te zorgen. Nog
woordelijkheid voor de stijlloosheid maar al te vaak brengen onverschil-
in hun arbeid dragen. Juist nu. nu ligheid en gebrek aan zelfrespect
het kapitalisme te gronde gaat. rust arbeiders ertoe, veiligheldsvoorschrif-
mcer dan ooit de plicht op den arbei- ten te omzeilen. Hoe vaak blijft niet
der. de nieuwe tijd met een nieuwe een lasbril in de kast liggen, hoe dik-
sti.il te vullen. wijls worden niet onvoldoende vei-
Het gaat vaak om heel eenvoudige ligheidsmaatregelen genomen bi.j
dingen, waarin hij tegenover zichzelf steigerwerk, waarvan ongevallen met
en de maatschappij zijn zelfbewuste dodelijke afloop het gevolg zijn. Hoe
zijn en zijn waarde als mens kan dikwijls worden niet verwondingen
demonstreren. Wij denken daarbij verwaarloosd, totdat een ernstige com-
bijvoorbeeld aan de arbeidsbescher- plicatie daarvan het gevolg is. Wij
ming. Onder de drang van de vaak noemen hier slechts de gevallen die
ten hemel schreiende omstandigheden
is geleidelijk aan een aantal veilig
heidswetten tot stand gekomen. Daar
door werden de arbeiders voor de
ergste uitbuiting gespaard. Wij be
hoeven slechts enkele voorbeelden aan
te halen om te zien waarom het hier
ging.
makkelijk tot een honderdtal zouden
zijn uit te breiden, waar steeds de
arbeider zelf zijn gebrek aan zelf
respect demonstreert.
Hier dient onder de werkers zelf
een nieuw besef te groeien. Zij be
horen zelf op middelen te zinnen, die
hun arbeid veiliger en waar mogelijk
Ieder kent nog de verhalen en som- ook lichter kan maken,
migen herinneren zich zelfs de feiten Samen met den bedrijfsvoerder en
nog uit die tijd. dat ce arbeider niet met den socialen voorman moeten zij
meer telde dan een stuk gereedschap, hun arbeidsmilieu veilig cn pret tic
Dat was de tijd van de kinderarbeid, maken en bovendien gereedschappen
de tijd. waarin sommige reders er en werktuigmachines zo verbeteren,
geen been in zagen, vissers met totaal dat ieder met trots kan zeggen: daar
onzeewaardige, half verrotte scheep- staat de arbeidsplaats van een mens.
jes uit te sturen, de tijd, waarin veer- die zijn volksgemeenschap dient on
tien uur en langer per dag gewerkt daar staat een werker, die in de
werd en zo meer, volgens het. devies, volste zin van het woord mens mag
vt>or lederen uitvaller een ander, heten
Hieraan werd een eind gemaakt Door de belastende erfenis, die het
door een aantal maatregelen, die ge- kapitalisme heeft nagelaten, moeten
rekend worden tot. de sociale wetge- wij er altijd weer op wijzen, dat dit
ging, het kinderwetje, de veiligheids- alles inderdaad slechts zin heeft.
e^u '-rPe7f We^en beschermden wanneer het werk onzer handen aan
den arbeider tegen de aanslagen van dc gemeenschap ten goede komt.
wtrHmeriigeh^ifaP I? e,n levenT z.'i Hiervoor staat ons echter de revo-
werden in hoofdtak geboren uit de lutie, die Euiopa beroert, bore en
tZStJ8?.? 'Pj'vidualisme. Zij er- deze zal te sneller ook in Nederland
ni. recht van den mens op haar voleinding beleven, wanneer de
Tar Z1J brachten geen werkers, zich bewust van hun plichi.
iJi 1 lïTs van ar-. 'd en zich als bbn man in het front van de
den arbeider. De zogenaamde zelf- arbeid plaatsen.
DEN HAAG. 15 Juni. Naar de
Iiöhere ff- und PolizelfUhrer „Nord-
west" benend maakt, heeft het Poll-
zelstandgerlclit de volgende Nederlan
ders ter dood veroordeeld:
1. den fabrieksarbeider Albert Tteu-
len uit Roermond. ?eb. 12 Nov. lfllfi:
2. den lasser Jacobus Frenkcn uit
Maasniei (Limburg), geb. 1 Nov. 1921
De veroordeelden hadden als leden
van een terroristeiigróep deelgenomen
aan de gewapende overvallen op het
gemeentehuls Haelcn op 18 Februari
1944, op het gemeentehuis ln Venhui
zen op 28 Maart 1944 en op het ge
meentehuls ln Hciloo op 12 Mei 1944.
Daarbij werden levcnsmlddelcnbonnen,
geld, formulieren voor persoonsbewij
zen en andere zaken ln vrij groten
getale gestolen. BIJ de overval op het
gemeentehuis ln Venhuizen heeft een
der daders den zich te weer stellenden
Nederlandsen polltle-agent neergescho
ten. Daarmede hebben de veroordeel
den zich schuldig gemaakt aan deel
neming aan een geheime organisatie,
aan voortgezette sabotage en aan het
onbevoegd bezit van vuurwapens. Het
vonnis ls na onderzoek van de gratie-
kwestie voltrokken.
Naar de hollere ff- und Poll/.eiführer
„Nordwest" verder mededeelt, beeft
het Pollzeistandgerlcht Amsterdam
den eigenaar van een drukkerij, Fran-
clskus Duwaer uit Amsterdam, geb. 1
•Januari 1911, ter dood veroordeeld.
De veroordeelde had van de helft
van 1943 af tot aan zijn arrestatie op
8 Juni 1944 ln zijn drukkersbedrijf
voor een wcerstandsgroep, die over
verscheidene provincies ln Nederland
verspreid was. formulieren voor per
soonsbewijzen, benevens zegeltjes en
contrólczegels voor persoonsbewijzen,
ln grote omvang vervalst. Het Polizei-
standgericht nam aan, dat de voort
gezette actie van den veroordeelde in
staat ls geweest, de openbare orde ln
het bezette Nederlandse gebied in ge
vaar te brengen en heeft hem over
eenkomstig par. 1 van de verordening
op de bescherming van de orde als
saboteur ter dood veroordeeld. Het
vonnis ls na onderzoek van de gratie
kwestie voltrokken.
Muggenplaag in de
geïnundeerde gebieden
MIDDELHAR NIS, 15 Juni. fn
de geïnundeerde gebieden op de Zuid-
Hollandse en Zeeuwse eilanden heerst
een ware muggenplaag. Bij enigszins
zoel weer is het zo erg. dat men zich
niet zonder een doek voor mond en
neus te binden kan voortbewegen. De
muskieten vinden hun element op de
moerasgronden, die ware broedplaat
sen voor deze insecten zijn. De be
woners, die nog in het ontruimings-
gebied wonen, hebben er veel hin
der van.
APOTHEKERS ADSLSTENT. Am
sterdam. Geslaagd: K. Nielsen, Amster
dam; mej. A. A. Meljers, Amstelveen
en mej. S. v. d. Toorn, Hengelo.
Keuringen voor Waffen-fl, W-Wachtbataillon Landstorm enz.
VOLKSCULTUUR EN KÜNST
Lörtzing's „Zaanse opera"
bij Duits Theater
Met de première van Lörtring'a
..Zar und Zimmermann". die plotseling
ln de plaats was gesteld van dc aan
gekondigde heropvoering van Mozart's
„Entführung", heeft het Deutsches
Theater weer het terrein van de ty
pische volksopcra betreden. Er was
voor deze première ln de Haagse Stads
schouwburg een weer opgeleefde be
langstelling bemerkbaar; onder de
aanwezigen merkte men den Rijks
commissaris op.
Evenals ,.Dle Entführung" staat of
valt met dc komische figuur van een
eunuch Osmin, zo is Iets dergelijke
ook het geval möt „Zar und Zimmer
mann', waar eigenlijk, de „schwach-
köpfige Burgemeister" Von Bett van
Zaandam de hoofdpersoon ls. En wlen
zou men voor deze rol beter kunnen
uitkiezen van den komischen bas San
ders Schier, die een uitnemende crea
tie van deze rol presenteerde. Zijn be
roemde aria „O Sancta Justitia',
waarmede hij opkomt, verwierf al da
delijk een open doekje en de gehele
voorstelling door heeft hij aan deze
creatie een gestalte weten te geren,
die hogelijk amuseerde zonder dat de
toevlucht al te zeer werd gezocht ln
de charge, waar deze rol overigens niet
geheel bulten kan.
Reeds In J837, toen deze opera te
Leipzig gelanceerd werd, legde zij een
band tussen Duitsland en Nederland,
aangezien zij de periode behandelt van
tsaar Peter den Grote's werkzaamheid
op een Zaansc scheepswerf, welke
werkzaamheid hij moest onderbreken
door een plotseling vertrek wegens
dreigende moeilijkheden ln zijn eigen
land. Tussen deze geschiedenis door
vlecht een natuurlijk bllj-elndigcnde
liefdeshistorie tussen een anderen
Russlschen scheepstimmerman en het
bekoorlijke nichtje van den burge
meester een tere band tussen Neder
land en Rusland.
Zo zag men bij het eerste rijzen
van het doek een aardig depor van een
Zaanse scheepswerf: zoals gewoonlijk
had Ernst Rufer het toneelbeeld weer
zeer aantrekkelijk verzorgd. De rollen
van den tsaar en van rijn landgenoot.
Iwanoff waren bij den bariton Frltz
Harlan en den tenor Heinz Braun in
goede handen, zowel vocaal als dra
matisch. Hertha Thoas was een aan
minnige, hoewel vocaal wel wat zwak
ke Marie; van de gezanten rauntta
vooral de Fransman van Hanns Goe-
bel uit.
Georg Pilowskl heeft het orkest uit
nemend aangevoerd in zijn dikwijls
dankbare partij hoe vdak beluistert
men Mozart ln deze charmante parti
tuur door lange parlandl onder
broken. Ook het koor heeft rijn niet
minder dankbare partij met levendige
gloed vervuld; vooral de overigens
weinig Hollandse Klompendans
sloeg natuurlijk zeer in.
De goed gevulde zaal heeft zich met.
deze voorstelling kennelijk ten zeerste
vermaakt: veel bijval en bloemen wa
ren de tolk der dankbaarheid.
G. K. KROP.
Het fl-LrsatzJEommaodo deelt mede;
Iedere gezonde Nederlander kan zlcb
aanmelden, ten einde gekeurd le wor
den voor de Waffeo-#, tf-Wacbtbataii-
lon Ln Amersfoort, Landstorm Neder
land. Kiiegamarlne en de Germaanse
ff in Nederland, Pereonen tossen 19
en S9 Jaar. die aanmeldlngepJIcbtlf
zijn voor de tewerkstelling, kannen
zlcb eveneens aanmelden en worden
gedurende de verbintenis van de te
werkstelling vrijgesteld.
Officier ln de Waffen-a aan ieder
worden, die aa tenminste één Jaar
diensttijd xljn geschiktheid voor de
officiersopleiding heeft bewezen. ZUn
schoolopleiding Te niet doorslaggevend.
Beslissend voor bevordering rijn:
drag, kaïa
Tijdens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking
tot de vervoeging van familieleden
dour dor omleiding, extra-levensmid
delen enz. Eveneens verstrekken alle
lOllchtl napn en gratte-reubUJetten
voor da ha«v «o terugreis de volgen-
BIJ ONZE VRIJWILLIGERS.
Pantseraanval op een steunpunt van
den vijand.
(Foto ff-PK Raudies O/H.)
de Nehenstellen der Waffcn-MAm
sterdam, Uam 4; Alkmaar Lal lues tra at
56; Heerlen, s»aroleast raat 25; Gronin
gen, Herenstraat 46; Enschede, lleuse-
losestraat 30 en liet -Ursa(/komman-
do. Den Haag. Korte Vijverberg 6.
Ook voor de gemotoriseerde com
pagnie bij net ff-Waéhtbatalllon te
Amersfoort, hetwelk dienst Ln Neder
land doet, kan men zlcb op boven
staande keorigen melden.
15.6.44, 8-^-12 uur: Den Bosch, Hotel
Noord-Brabant, Markt 45; 1518 uur:
Venlo, Deutsches Haus. Egmoodstr. 16.
16.6.44, 812 uur: Arnhem. Café
Roval; Amsterdam, Dam 4.
20.6.44. 8—12 uur: Utrecht. S.V^
Huls, Uudegracht 245; 151? uur:
.Amersfoort, Pol. Durchgangalager,
Le onderweg.
SPORTNIEUWS
Nederlandse sportsuccessen
in Dresden
BERLIJN, 15 Juni. Te Dresden
is Zondag een groot internationaal
Gouw-sportfeest gehouden, waaraan
de beste Nederlandse. Franse, Vlaam
se en Tsjechische sportlievende ar
beiders deelnemen. De Nederlandse
resultaten waren zeer bevredigend.
De stedelijke combinatie van Dres
den versloeg dc Franse ploeg met
7—4, zodat onze landgenoten in de
finale komen tegen de Tsjechen,
welke wedstrijd in Juli. tijdens de
tweede internationale sportdag, ge
speeld zal worden. W. Broese, uit
Chemnitz, verraste door het Neder
landse record in Duitsland hoog
springen op 1.70 m. tc brengen.
Broese werd eerste, samen met den
Fransman Menu. De Nederlander
Veenema (Chemnitz) deelde met.
Serra (Fr.) de derde plaats met
1.65 m.
Op verspringen won Zandvliet
(Dresden) met 5.30 m van den
Tsjech Kral (5.10 m,).
In de finales J00 en 400 m. hard
lopen speelden onze landgenoten
Zandvliet en Perquin geen rol van
betekenis. De 4x100 m estafette
werd gewonnen door de Flansen in
50 sec.: 2. Protectoraat 51 sec.; 3.
Nederland (met Perquin, Turken
burg, Veenema en Zandvliet) 53 sec.
De verduistering begint heden om
22.00 cn eindigt om 5.15 uur.
Maan onder 15.37, op 3.01 uur.
20 Juni N.M., 28 Juni E.R., 6 Juli
VJVL, 12 Juli LJL
