HET DAGBLAD
Anglo-Amerikanen beschoten trein
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Ooggetuige
vertelt
Een momentopnamevan den
nieuwen toneelleider
Duitslands vernietiging doel
der oorlogsdrijvers
Dr. Göbbels in
„Das Reich''
Lynchen van terreurvliegers eindigt
zodra moordbevelen gestaakt worden
Rome mag geen toneel van
de strijd worden
Ernstig vermaan
van den Paus
Plannen voor
de toekomst
De vrouw en het Arbeidsfront
BERLIJN. 2 Juni ..Was deze
oorlog te vermijden?" Deze vraag
plaatst dr. Göbbels boven zijn
wekelijkse artikel in ..Das Reich".
De minister constateert, dat de
vijanden van Duitsland alles in
het werk stellen om het Duitse
rijk in deze oorlog definitief stuk
te maken.
Zij hebben daartoe, zo zegt hij. een
materiële en militaire kracht opge
bouwd. waartegen wij ons slechts met
de allergrootste nationale krachtsin
spanning kunnen verweren. Het is
echter geenszins in overeenstemming
met de feiten, als onze vijanden thans
beweren, dat zij door ons daartoe ge
dwongen zijn.
Het tegendeel is waar. Hun mili
taire voorbereidingen, reeds jaren
voor de oorlog, bewijzen op volkomen
ondubbelzinnige wijze, dat zi.i reeds
lang het plan tot deze oorlog hadden
en slechts op het geschikte ogenblik
gewacht hebben om te trachten dit
plan te verwezenlijken.
Het. is absoluut in strijd met de
waarheid, wanneer van vijandelijke
zijde thans beweerd wordt, dat deze
oorlog te vermijden zou zijn geweest,
wanneer wij slechts naar rede hadden
willen luisteren. Onder :ede verstaan
de vijanden in dit geval onze vol
komen toegevendheid ten aanzien van
hun vernielzuchtige plannen en be
doelingen.
Doch zelfs daarmee hadden wij
niets kunnen bereiken. Men moet niet
geloven, dat er voor ons ook maar
énige mogelijkheid heeft bestaan de
wraakzucht en de vemietigingswil
van onze vijanden door een tegemoet
komende houding in wat meer ver
zoeningsgezindheid te veranderen.
Htm gehele militaire machtsapparaat
was en is immers uitsluitend tegen
ons gericht.
Hun plan was er op berekend ons
vóór de oorlog zodanig te belemmeren
bij het benutten van eigen militaire
mogelijkheden, dat de oorlog zelf. die
zij onder alle omstandigheden wilden
veroorzaken, voor hen een betrekke
lijk gemakkelijke zaak geworden zou
zijn. Zij willen natuurlijk niet de
oorlog om der wille van de oorlog,
doch als middel tot het doel. Dat doel
is: vernietiging van het rijk als basis
voor een ontplooiing der getalssterkte
van ons volk. welke zij onder alle
omstandigheden willen verhinderen.
Valse belofte
Dr. Göbbels herinnert aan de frasen,
waarmede b.v. Roosevelt zijn yolk m
de oorlog dreef, aan de plechtige be
lofte van den president vóór diens
laatste verkiezingscampagne, dat hij
geen enkelen Amerikaansqn soldaat
naar een buiten de Verenigde Staten
gelegen oorlogstoneel wilde zenden,
aan het feit. dat deze zelfde Roose
velt na zijn herkiezing de oorlog let
terlijk naliep, totdat hij hem tenslotte
had ingehaald.
Met de laffe leugen. 70 vervolgt de
minister, dat wij èen aanval op het
westelijke halfrond beraamden, waar
toe ons. zoals iedereen zal toegeven,
zowel het politieke voornemen als
mede iedere technische mogelijkheid
ontbraken, heeft hij zelf jarenlang de
aanval op ons continent voorbereid
om deze thans practisch ten uitvoer
te leggen.
Waar had hier voor ons een moge
lijkheid bestaan de botsing dei-
wapens te ontgaan? Roosevelt wilde
zijn oorlog, en hij heeft deze ook ge
kregen.
Hetzelfde geldt voor de Sowjet-
Unie. om van Engeland helemaal
maar te zwijgen. Het bolsjewisme
heeft sedert 1917 het plan Europa
militair te veroveren. Welke voorbe
reidingen het daartoe reeds vóór
de oorlog had getroffen, bleek, toen
wij in dit wespennest stieten
Aanleiding en oorzaak van de oor
log. zo vervolgt de minister, kan men
reeds afleiden, uit de bedoelingen,
die elke oorlogvoerende partij ermede
nastreeft.
Waar hebben wij ooit beweerd, dat
wij de volken, die tegen ons oorlog
voeren, willen uitroeien hun indu
strie en hun verkeer vernielen en hun
mensen in moderne slavernij brengen
willen? Voor onze vijanden is c!it
echter de meest natuurlijke zaak ter
wereld. Wij hadden slechts de keuze
tegenstand te bieden aan de vernie
tigingsplannen van onze vijanden op
een tijdstip dat de tegenstand nog
de moeite waard was,, of te laat en
met volkomen ondeugdelijke midde
len. zonder enige kans op succes.
De vijand valt niet de partij, de
weermacht, de industrie of de staat
aan, zijn aanval is op ons volk ge
richt. Het is op iederen Duitser indi
vidueel gemunt. De vijand wil niet
ons geld of ons leven, doch uitslui
tend ons leven.
Verzet tegen onrecht
Wij hebben deze oorlog niet ge
wild. zo verklaart de minister ten
slotte nog eens Onze vijanden heb
ben hem ons opgedrongen, met de be
doeling ons door hem te vernietigen.
Het kan geen onrecht zijn, wanneer
wij ons daartegen met alles, wat wij
zijn en wat wij hebben, te weer
stellen. Aan hoi eind van deze ge
welddadige strijd zullen wij in de
wereld van leed en smart rondom ons
zien en plotseling bemerken, dat te
midden der razernij van de vernie
ling een nieuwe tijd geboren werd.
Het zal in de komende maanden
hard toegaan, doch dan moeten wij
volhouden. Geen storm zal ons dan
omverwerpen, geen ongeluk schrik
aanjagen. Een volk. dat "tot het laat
ste toe vastberaden is. zal ook het
hoogste bereiken. Het draagt zijn
harde lot r.ict voor niets. Zijn offers
zijn mijlpalen lancs de 'ange weg, die
naar de overwinning voert.
Japanse luchtmacht in
actie bij Biak
Philippijnen het doel
der Geallieerden
TOKIO, 2 Juni. Naai- Domei uit
een Japans steunpunt in het zuiden
van de Stille Oceaan meldt, hebben
Japanse luchtstrijdkrachten Woens
dag het vijandelijke scheepvaartver
keer in dc wateren van het eiland
Biak (nabij Nieuw Guinea) enige
uren lang aangevallen. Zij brachten
daarbij een groot transportvaartuig
en een van middelbare grootte tot
zinken.
De „Yomioeri Hotsji" noemt de
landingspoging op Biak een poging
der geallieerden om Nieuw Guinea
van het noordwesten af te grende
len en naar de Philippijnen door te
breken. Het eiland Biak. aldus het
blad. is wel slechts klein, maar op
ongeveer 300 km. ten westen daar
van ligt de strategisch belangrijke
plaats Manokwaii op Nieuw Guinea,
die de weg aar Palau beheerst.
Hongaarse steden uit de
lucht bestookt
BOEDAPEST. 2 Juni. In dc
loop van Vrijdagochtend hebben
krachtige formaties vijandelijke
bommenwerpers met bescherming
van jachtvliegtuigen, langs ver
schillende wegen uit het zuiden ko
mend. terreur aanvallen ondernomen
op Hongaarse provinciesteden.
De burgerbevolking leed verliezen.
Er werd schade aangericht.
De vice-president van de Ver.
Staten. Henry Wallace, is op zijn reis
naar Tsjoengking :n Siberië aangeko
men
Totnuioe zijn als gevolg van de
Anglo-Amerikaanse luchtaanval op
Marseille 1342 personeD om het leven
gekomen
Bij decreet van den Itallaansen
minister van oorlog, maarschalk Gra-
zianl, Ls de lichting 1923 van de vloot
opgeroepen.
Ondersteuning van krijgs
gevangenen verboden
DEN HAAG, 3 Juni. Verorde
ningenblad no. 8 bevat een verorde
ning van den Rijkscommissaris be
treffende het verbod tot ondersteu
ning van krijgsgevangenen of onder
danen van vijandelijke staten. In
artikel 1 is bepaald:
Hij. die leden van de voormalige
Nederlandse weermacht, die zich
aan dc krijgsgevangenschap hebben
onttrokken, dan wel ontvluchte of
niet in het bezit van een bewijs van
vrijlating of verlof zijnde krijgsge
vangenen onderdak verschaft, ver
bergt of hen op andere wijze behulp
zaam is, wordt, voor zover niet vol
gens andere bepalingen een zwaar
dere straf is verbeurd, gestraft met
tuchthuisstraf van ten minste èen
jaar doch ten hoogste vijftien jaren
of met gevangenisstraf van ten
hoogste vijf Jaren. In ernstige ge
vallen kan de doodstraf worden óp-
gelegd.
Op gelijke wijze wordt gestraft
hij. die op geloofwaardige wijze ken
nis kiijgt van het feit. dat leden
van de weermacht van een met
Duitsland oorlogvoerende mogend
heid buiten -gesloten troepenverband
in uniform or in burgerkleding of
dat andere personen, die gedurende
de oorlog in strijd met dc bestaan
de voorschriften uit het vijandelijke
buitenland in het bezette Neder
landse gebied zijn gekomen, hier
verblijf houden en nalaat hiervan
onverwijld bij de dichtst biizijnde
instantie van de politie óf de
dichtstbijzijnde militaire instantie
aangifte te doen.
Aangif+epl'cht bij vinden
van vliegtuigen enz.
DEN HAAG. 3 Juni. De Rijks
commissaris heeft een verordening
uitgevaardigd, waarvan artikel 1 al
dus luidt:
Hij. die vliegtuigen, onderdelen of
apparaten van vliegtuigen dan wel
uit vliegtuigen neergeworpen voor
werpen, van welke aard ook. vindt,
is verplicht, deze onaangeraakt te
laten liggen en van de vondst, onver
wijld aangifte te doen bfj de dichtst-
bij zijnde instantie van de Duitse
politie of bij de dichtstbij zijnde
Duitse militaire instantie.
De aangifte kan ook geschieden bij
den dichtstbij zijnden burgemeester
of bij de dichtstbij zijnde instantie
van de Nederlandse politie of van
de marechaussee. Deze zenden de
aangifte onverwijld door aan de
dichtstbij zijnde, in het eerste lid
genoemde. Duitse instantie.
Artikel 2 Hij, die in strijd handelt
met de bepalingen van artikel 1 dan
wel deze tracht te ontduiken, wordt
gestraft met tuchthuisstraf van ten
minste een jaar doch van ten hoog
ste vijftien jaren, gevangenisstraf
van ten hoogste vijf jaren of met
geldboete tot een onbeperkt bedrag.
Naast de vrijheidsstraf kan telkens
ook een geldboete worden opgelegd.
Extra-rantsoen voor babywas
DEN HAAG 3 Juni. Reeds vroe
ger is medegedeeld, dat na een beval
ling een extra-rantsoen gas of electri-
cltcit ten behoeve van de babywas
wordt beschikbaar gesteld. Aangezien
gezinnen, die voor het bereiden van
maaltijden en warm water uitsluitend
op het gebruik van vaste brandstoffen
zijn aangewezen, van bovengenoemde
regeling uiteraard niet kunnen profi
teren. Is thans besloten voor eenmaal
een extra-rantsoen van één eenheid
vaste brandstoffen aan deze gezinnen
beschikbaar te doen stellen In de ge
vallen. waarin zij door geboorte een
uitbreiding hebben ondergaan.
Deze regeling geldt met terugwer
kende kracht van 1 Mei 1944 af. Aan
vragen moeten bij de plaatselijke dis-
tributledienst worden ingediend.
Groeten van Nederl. vrijwilligers
Dè persdienst van de Nederlandse
Omroep deelt ons mede. dat ln de
uitzending „Voorwaarts Kameraden",
waarin «-oorlogsverslaggevers berich
ten over de strijd aan en de opbouw
achter het front, een aantal Neder
landse vrijwilligers groeten zullen doen
aan hun familie 'n Nederland.
De uitzending van deze groeten ge
schiedt a.s. Zondag van 11.45 tot 12
uur v.m. vla de zender en het draad-
net Hilversum 1.
Ie JAARGANS No. 128
LD
ZATERDAG 3 JUNI 1944
Uitgave N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 24994 - Abonnementsprijs 25 cent per week'of 3.25 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 45
DEN HAAG. 3 Juni. Kort
geleden hebben de Anglo-Ameri
kanen een nieuwe bladzijde van
hun commentaar op het alge
mene volkenrecht geschreven. Of
zou het weer slechts een „ver
gissing" zijn. dat spelende kin
deren in scheervlucht aangeval
len, burgers, die hun werk ver
richtten, beschoten en treinen
als militaire doelen onder vuur
genomen werden? Nu ja, dit was
tot dusver in hoofdzaak in het
Duitse Rijk geschied en dat ligt
toch altijd nog enige uren rij-
dens met de D-trein van hier.
De oude Jan de Vries schudde
ongelovig zijn hoofd met de
witte haren, toen wij na het eer
ste bericht erover spraken. Hij
geloofde het eenvoudig niet. Dat
zoiets bovendien in zijn Neder
land zou gebeuren... onmogelijk.
Zijn jongen stond naast hem.
ook hij zei niets, doch uit zijn
blik sprak meer dan woorden
kunnen zeggen. Wat zal de oude
nu zeggen?
Mij klinkt nog in de oren het
gejammer der kinderen en het
gesteun van gewonde mannen en
vrouwen, die uren lang in hun
bloed naast de spoordijk lagen.
Menige volwassene keerde zich
om, teneinde geen getuige te
zijn van zoveel nood en ellende,
als hij in zijn gehele leven nog niet
had meegemaakt. Voor menig
een was het tevens een ruw ont
waken. Of misschien wel voor
velen?
Ik zag niets dan helpende
handen. Waar zich ergens een
mogelijkheid voordeed, werd aan
gepakt. Kinderen droegen em
mers water, vrouwen en meisjes
hielpen gewonden verbinden,
troostten, waar het leed tranen
ln de ogen deed schieten, man
nen droegen draagbaren aan.
Een indrukwekkend beeld van
een hulpverlening, die uit nood
ontstond en een gevoel van
saamhorigheid geeft. Daartus
sen Duitse soldaten en Arbeits-
manner, met krachtige handen
aanpakkend, waar him optreden
vereist werd.
Zouden hier de grenzen der
terreur liggen? Zou nu niet de
slagboom gevallen zijn en de
weg voor een onbegrensde wille
keur versperd?
Waar mensen zich zo hard en
vastberaden tonen, kan de om
vang van een brute oorlogvoe
ring nog zo groot zijn, zij zal
geen succes hebben. De nood
legt banden, dat heeft de jong
ste lafhartige aanslag op de Ne
derlandse bevolking aangetoond,
En uit deze band zal de tegen
stand ontstaan, niet de ontbin
ding.
(Foto's C.N.F.)
Seheeps werktuigkundigen. Ge
slaagd voor voorlopig diploma: I. L.
Brinkman. Den Helder; G. A. Koege-
ler, Middelburg; J. H. Heunink .Alk
maar; J. D Mesu. Vrouwepolder; K
Boller, Middelburg; M. J. de Later,
Breda.
Apothekersassistent. Geslaagd dc
dames C. E. Loopstra, Zwolle en B. E.
Kool. Amsterdam.
Sündermann iet Duits
standpunt uiteen
BERLIJN. 2 Juni. Tegenover
buitenlandse persvertegenwoordigers
heeft de plaatsvervangende rijks-
perschef. Helmut Sündermann, ge
sproken over de weerklank, die het
artikel van dr. Göbbels. inzake de
volksjustiiie over Anglo-Amerikaanse
terreurvliegers. in de Engelse en
Amerikaanse bladen heeft gevonden.
Naar hij zeide. volgt deze weerklank
hei motto: niet de moordenaar heeft
schuld, maar de vermoorde. De de
laatste tijd steeds talrijker wordende
gevallen van beschieting in scheer
vlucht van vreedzame burgers, vooral
vrouwen en kinderen, ln de dorpen,
op de wegen en de akkers door Ameri
kaanse vliegers, heben een zodanige
verontwaardiging onder de landelijke
bevolking veroorzaakt, dat deze reeds
sedert enige tijd in afgelegen stre
ken eigen rechter speelt, wanneer
Amerikaanse of Engelse vliegers daar
gedwongen zijn uit hun beschadigde
toestellen te springen. Waar de vlie
gers de toestellen verlieten binnen
het bereik van ofiiciele organen had
deze eigenrichting nergens plaats.
Sündermann stelde de oorlogs
handelingen tegen wecrloae burgers,
vooral het neermaaien van vrouwen
en kinderen in dorpen en op de vel
den door machinegeweervuur, als be
wuste moord met voorbedachten
rade aan de kaak. Want de vijande
lijke piloot, die op deze wijze in
scheervlucht aanvalt, weet wie hij
aanvalt. Het feit van de moord is
dus in Ieder opzicht voldoende dui
delijk. De reactie van de bevolking
ontstond op het moment, waarop
met deze wijze van oorlogvoeren be
gonnen werd.
Sündermann wees in dit verband
op de jongste herderlijke brief van
den bisschop van Marseille, waarin
deze de gelovigen in zijn diocees toe
roept. dat ..het menselijke geweten
over dergelij"ke moorden, die de oor
log onteren, in opstand komt".
Hieraan behoeft van Duitse zijde
niets te worden toegevoegd, tenzij
dan, dat niemand in Duitsland er
meer aan zal denken op de in zijn
handen vallende Anglo-Amerikaanse
terreurvliegers volksjustitie toe te
passen van het moment ai. dat aan
vijandelijke zijde het geven van
moordbevelen aan de vliegtuigbeman
ningen gestaakt wordt Het gehele
vraagstuk kan dus. naar Sündermann
zeide, even snel opgelost worden, als
het door dergelijke systematische
moorden acuut geworden is.
ROME. 2 Juni. Dr Paus heeft
heden eon- toespraak -gehoudan--tot de
leden van het college van kardinalen,
die hem bij monde van den deken
van het college hun gelukwensen had
den aangeboden ter gelegenheid van
's Pausen naamdag.
De Paus begon zijn toespraak met
de grote smarten te memoreren, die
door deze oorlog zijn teweegge
bracht. De moderne oorlogvoering,
zeide hij. heeft geleidelijk dergelijke
vormen van gruwelijkheid aangeno
men. die men tot voor kort nog on
mogelijk gehouden had. Wat enkele
jaren of maanden geleden nog als
een onschendbare wet gold. wordt
thans in strijd met alle geboden van
het Christendom met voeten getreden.
In dit verband maakte de Paus
speciaal gewag van de steeds her
haalde Engels-Amerikaanse lucht
aanvallen op de stad Rome en zei
de hij, dat deze volstrekt niet al
leen op de omgeving van de
Eeuwige Stad gemunt waren ge
weest. Rome mag echter in geen
geval tot toneel van de strijd wor
den Volkomen onpartijdig zeide de
Paus met grote nadruk te willen
zeggen, dat, elkeen die de hand te
gen de Eeuwige Stad waagt op te
heffen, zowel voor het oordeel van
de mensheid als ook voor de rech
terstoel der goddelijke gerechtig
heid zal staan als een moedermoor
denaar.
Vervolgens herinnerde de Paus aan
de zware beproevingen, die ook in
vroegere perioden der historie aan de
stad Rome niet bespaard zijn geble
ven. Geen belegering, geen plunde
ring kan echter vergeleken worden
met de tegenwoordige nood der in
woners van Rome.
Het aantal vluchtelingen, dat in de
woelingen van vroegere eeuwen zijn
toevlucht gezocht heeft in de
Eeuwige Stad, is niet te vergelijken
met het grote aantal van hen. die
thans ondanks het duidelijke gevaar,
waarin Rome zich bevindt, binnen
zijn muren een schuilplaats hééft ge
zocht.
Na een opsomming van de hulp
maatregelen. die binnen Rome
reeds voor de bevolking zijn geno
men. deelde de Paus mede. dat hij
ook een Pauselijke vloot voor de
hulpverlening aan de noodlijden
den heeft willen vormen en in ge-
Eerste uitvoeringen dilettanten-
muzielc- en zangverenigingen
DEN HAAG. 2 Juni. Het door ver
scheidene dilettantenmuziek- en
zangverenigingen getoonde loffelijke
Initiatief eerste uitvoeringen van Ne
derlandse werken te breneen. is voor
het dept. van Volksvoorlichting en
Kunsten aanleiding geweest ln den
vervolge op bijzondere wijze van zijn
waardering voor dit initiatief te doen
blijken.
Voor iedere Nederlandse compositie,
die voor de eerste maal uitgevoerd
wordt. zal. indien bet hoofd van dc
afdeling muziek van genoemd depar
tement de desbetreffende compositie
cultureel waardevol acht. een bijzon
dere vergoeding beschikbaar worden
gesteld. Deze vergoeding, welke 25
tot 50 bedraagt, zal voor gelijke
delen aan den componist en den diri
gent worden uitgekeerd.
Kinderen speelden met granaat...
Nabij Hillegom vonden enige kin
deren een ni et-ontplof te granaat,
waarmede zij gingen spelen. Het
gevaarlijke voorwerp sprong hierbij
uit elkaar, waarbij een veertienjari
ge jongen zo ernstig aan het hoofd
gewond werd. dat overbrenging naar
een ziekenhuis noodzakelijk was.
Mén Yreest, dat de knaap beide ogen
zal moeten missen.
bruik stellen. Dit plan is echter
helaas tot dusver mislukt door de
omstandigheid, dat een der grote
oorlogvoerende zeemogendheden
hiertoe haar toestemming heeft
geweigerd.
- De Paus besprak-ook^ae vraagstuk
ken van de komende vrede. Hij zei
de. dat tot dusver echter helaas voor
het grootste deel slechts woorden van
onverstand gesproken zijn. De uit
die onchristelijke overwinnings- en
vredesplannen ontstaande economi
sche en sociale toestanden dreigen
tot een gesel van de toekomst te
worden. In de wereld moet plaats zijn
voor de vrije ontplooiing der natio
nale krachten van alle volken.
De Paus gaf de hoop te kennen,
dat aan de wereld een verdere ver
lenging van deze oorlog met de daar
mede gepaard gaande' verscherping
der oorlogsmethoden bespaard moge
blijven. Hij beëindigde zijn toespraak
met de wens uit te spreken, dat voor
de wereld door Gods genade spoedig
weer het morgenrood van de vrede
zal mogen schijnen.
Kwarteeuw bij de Spoorwegen
LEIDEN. 3 Juni.
Vrijdag was het 25 jaar geleden,
dat de heer P. Zandvliet, voorwerker
bij de Ned. Spoorwegen alhier, in
dienst trad bij de Ncd. Spoorwegen.
In heb bureau van Weg en Werken
te Rotterdam, waaronder Leiden res
sorteert. heeft de Hoofdingenieur ir.
H. H. C. W. v. d. Veen hem in har
telijke bewoordingen namens dc di
rectie der N.S. gelukgewenst en hem
het gebruikelijke geschenk onder
couvert aangeboden. De heer Freeke
bood hom namens het personeel een
ets in lijst aan.
Dc verduistering begint heden om
21.45 (Zondag 22.00) cn eindigt om
5.30 uur.
Maan onder 4.15 (Zondag 4.36), op
17.53 (Zondag 19.06).
6 Juni V.M.. 13 Juni L.K., 20 Juni
N.M., 28 Juni E.K.
Als opvolger va: Cor van der Lugt
Melscrt is met de leiding van het
Amsterdams Toneel belast Ben
Royaards. die al enige maanden als
acteur cn regisseuraan dit gezel
schap verbonden was.
(Foto A.P.-Brcyer)
Mijn plannen? Die worden voor
een deel beïnvloed door hetgeen
Van der Lugt al nastreefde, op wiens
advies en verdere hulp ik mag blijven
rekenen. Dat is voor mij een grote
steun, evenals dc toezegging van olie
leden van het gezelschap om te blij
ven cn dit houdt tevens in, dat de
samenstelling van dit gezelschap niet
veel zal veranderen."
Men begrijpt, dat hier de nieuwe
leider van het Amsterdams Toneel
Ben Royaards aan het ivoord is. Hij
heeft zojuist verteld, hoe de last van
het leiderschap dezer instelling Cor
van der Lugt Melsert dc laatste
jaren al te zwaar drukte cn zijn dok
ter hem aanried dit neer te leggen.
Maar van andere zijde werd pressie
op hem uitgeoefend om te blijven en
zo hield hij het nog enige jaren vol.
De gisteren gehouden bijeenkomst van
acteurs heeft toen voorgesteld een
driemanschap, bestaande uit Ben
Royaards, Frits van Dijk cn Cor
Hermus. de leiding in handen te
geven, maar beide laatstgenoemden,
voelden daar niet veel voor. omdat
verantwoordelijkheid het best door
één man kan worden gedragen. Na
de bovengenoemde toezegging heeft
Royaards de hem aangeboden lei
ding toen aanvaard.
Ik bouu in de eerste plaats
verder aan het reeds door Van der
Lugt gekoesterdplan voor een
Gijsbrechtin verjongde bezetting
en dat plan zal ik raclikaal uitvoe
ren."
Voelt u iets voor een opvoering
in grote stijl met de muziek van Dié-
penbrock. zoals uw vader heeft ge
bracht.
Ja en neen. Ik ben een voor
stander van muziek "bij de Gijs
brechten bewonder Diepcnbrock,
maar te veel muziek en vooral in
koor gezongen reien zonden de op
voering topzwaar maken en Vondels
taal, die al muziek op zichzelf is,
mogelijk verstikken. Ik heb op dit-
punt ervaring opgedaan aan de Ant
werpse schouwburg en voel ook wel
degelijk voor onderlijning van het
woord muziek maar te veel zou scha
den.
En verder?
Ik wil Goethe brengen, Faust
of „IpJiigeneia". als ik er de goede
bezetting voor vinden kan. Dan
Grillparzer; ik aarzel tussen zijn
„Des Mceres und der Liebe Wellen"
en .Well' dem der liigt". Verder
Schiller, b.v. ..Die Rauber" dat ik aan
het herlezen ben. Maar dat zijn alle
maal nog vage plannen. In ieder ge
val zal ik het repertoire zoveel
mogelijk variëren. Vondels Lucifer
wil ik brengen, als dit het. speelplan
niet te zwaar zou maken. Dan Shake-
speares ..Romeo cn Julia"; ook al
een oud plan van Van der Lugt. Ver
der een Lope de Vega, b.v. „La dama
boca"; een Colder on bv. .Jtct leven
is een droom'- of „De rechter van
Zalamea". Dan zoek tk onder de
Fransen en heb b.v. De Musset op
het oog met Jongemcisjesdroom
eventueel gecombineerd met nog een
klein stuk. Verder modernen en niet
te vergeten Nederlandse stukken, als
ik die maar enigszins krijgen kan.
Dar is al heel wat. Stelt de
samenstelling van het gezelschap u
nog beperkingen?
Natuurlijk, maar ik vertrouw op
de steun die mij is beloofd. Zo zal
ik het vermoeiende reizen zoveel mo
gelijk beperken en een rationeler in
deling van het repetitieschema na
streven. Dan wil ik. met medewer
king van Cor Hermus en Frits van
Dijk. trachten dc jongeren een be
vredigender werkgelegenheid te ver
schaffen door voorstellingen speci
aal door jongeren in groter bezetting
te laten geven. Prettig is ook. dat.
Van der Lugt zijn medewerking heeft
toegezegd voo? gastrollen en als gast
regisseur, voorzover zijn krachten
dat zullen toelaten.
Wat denkt u van openlucht-
toneel, bv. op het maar braak lig
gende ..Frandendael"?
Ik voel cr veel voor, maar iet
eist een speciale voorbereiding cn
daarom zal er deze zomer wel niets
van komen.
V blikt dus hoopvol in de toe
komst?
Ongetwijfeld. Er wacht mij veel
werk. maar ive kunnen ook veel doen.
Vooral de plannen met dc jongere
spelers openen een gunstig vooruit
zicht. dat de oudere generatie dc
fakkel met des te meer vertrouwen
aan de jongeren zal kunnen over
geven. Ik heb in mijn zes jaar prak
tijk tc Antwerpen een goede leer
school doorlopen en tevens geleerd
niet tc wild van start te gaan. waar
aan ik mij vroeger wel heb schuldig
gemaakt. Het is merkwaardig, hoe
men daarvan soms jaren later nog de
terugslag kan ondervinden, maar dat
is tegelijk een goede les.
U hebt een grote naam op te
houden. Dat zal u zeker kunnen in
spireren bij wat u hier aan arbeid
wacht.
Zo is het Ik heb het beste met
ons tonéel voor, zegt de nieuwe leider
van het Amsterdamse Toneel bij net
afschcidnemen.
Afschuwelijke moord op
negenjarig knaapje
HAARLEM. 3 Juni. Thans V lx-
kend geworden, dat op tweede Pink
sterdag onder de gemeente Haarlem-
merliede en Spaarnwoude een afschu
welijke moord is gepleegd, waarvan
de negenjarige Johannes P. v. d. Tuin,
wonende aan de Gedempte Oude
gracht te Haarlem het slachtoffer is
geworden.
Het knaapje was met. vriendjes gaan
zwemmen in de „Mooie Nel". Toen de
jongens 's avonds huiswaarts keerden,
bleek Johannes nergens te vinden.
Groot was de ontsteltenis der ouders,
toen de jongens de kleren van hun
zoontje kwamen thuis brengen. In
samenwerking met de politie te Haar-
lemmerliede en Spaarnwoude heeft,
dj Haarlemse recherche een uitge
breid onderzoek ingesteld. Het blijkt,
dat zich een 39-jarige A. S„ schilder
van beroep, in de omgeving van de
jongens had opgehouden. De man was
met Johannes v. d. Tuin het land in
gegaan. In de loop van de week ge
lukte het de recherche S. aan te
houden, die bekende, met het knaapje
niet nader te noemen handelingen te
hebben gepleegd. Na enige verwarde
verklaringen deelde de schilder mede,
den jongen, na zijn daad. onder water
gehouden en verdronken te hebben.
Dondeydag heeft de politie geruime
tijd gedregd, echter zonder resultaat.
Vrijdagmorgen is opnieuw een onder
zoek ingesteld, waarbij de heer Th.
Koningsbrugge, lid van de Haarlemse
reddingsbrigade, in de „Mooie Nel",
die ter plaats van het misdrijf zeer
diep is. heeft gedoken. Dc zwemmer
slaagde er spoedig in het lijkje boven
water te brengen De dader, die psy
chopaat is. heeft zich reeds eerdér
aan zedenmisdrijven schuldig ge
maakt. Thans zal hij wegens moord
terecht staan.
De deernis der buurtbewoners met.
het getroffen gezin is algemeen.
Raad en daad in
zorgelijke tijden
De vraagstukken en moeilijkhe
den waarmee ook en vooral de
vrouw in deze tijd te kampen heelt,
zijn talrijk en verscheiden Het heeft
geen zin ze nog eens in den brede te
behandelen, want elkeen heeft er in
de practijk van het dagelijks leven
mee te maken. Belangrijker is de
vraag: wat wordt er gedaan om de
zorgen en moeiten van de vrouw te
vellichten, waar kan zij steun cn
hulp naar raad en daad vinden?
Het Nederlandse Arbeidsfront is
er niet alleen voor mannen, het wil
ten organisatie zijn voor het geh-.-le
Werkende vol': en betrekt dus ook
Ge vrouw in zijn werk. Sinds de op
richting van het Arbeidsfront be
staat daarin het ..Arbeidsgebied
Vrouwen" en deze aideling is in dc
loop van de tijd over zo'n schat van
ervaringen en ondervindingen gaan
beschikken, dat haar leidster, mevr.
E. C.Mec k, ons de uitgebreidste in
lichtingen kan verstrekken. Zij ver
telt ons van het streven, de werken
de vrouwen in de bedrijven tot een
eenheid samen te bundelen, an liet
prachtige werk. dat de sociale be
drijfsleidster. de sociale voorvrouw
en haar medewerksters daarbij ver
richten. Niet alleen door cursussen
in voedingsleer, zuigelingen- en zie
kenverzorging, lessen in koken en
uaaien tracht men zoveel mogelijk
voor de vrouwen en meisjes te doen,
ook met bemiddeling en steun op elk
gebied wil men haar terzijde staan.
Vele zorgen gaan uit naar de
vrouwen van onze arbeiders ln Duits
land en er wordt al het mogelijke
gedaan om hun lasten te verlichten.
Ook het Arbeidsgebied Vrouwen kan
niet ontkomen aan de beperkingen,
die de oorlog oplegt. Mevr. Meck
vertelt ons over de moeilijkheden die
ontstaan door de materiaalschaarste.
over de bezwaren die overwon
nen moeten worden bij het stichten
van geschikte tehuizen. Ten aanzien
van het laatste gewaagt zij met vol
doening van een initiatief dat haar
afdeling heeft ondernomen en dat
eerstdaags met succes bekroond zal
worden. Het plan bestaat, het. perso
neel van Het Nederlandse Arbeids
front gedurende een middag in de
week één of meer uren vrij te geven
en dc daardoor vrijgekomen kantoor
ruimte te benutten op een wijze d e
zeer zeker vruchtbaar genoemd ..an
worden. Geschikte en ervaren kiach-
f\n zullen in deze uren een cursus
leiden, waarin de vrouwen op aan
schouwelijke en practische wijze ge
toond en geleerd wordt, hoe zij van
oud nieuw kunnen maken. Ieder be
schikt nog wel over wat oude stof.
waaruit altijd nog iets te maken valt
en er is geen vrouw, die niet zal wil
len leren, hoe zij dit op de handigste
en voordeligste wijze kan doen.
Natuurlijk ls dit maar een onder
deel van het werk van het Arbeids
gebied Vrouwen van Het Nederland
se Arbeidsfront en zij zal zich door
de oorlogsomstandigheden niet laten
weerhouden in de toekomst nog meer
nuttig werk voor de arbeidende
vrouw te verrichten,
Ooit gij behoor! bij ons
Europa ls ln oorlog. De beveiliging
van de kusten en de bestrijding van
den vijand vergen dc hoogste insnan-
Bi i is V OjQ d pn nldaat enden a r be ld er.
Het Pront heelt wapens, munitie en.
voedsel nodig. Iedere dag weer. Het
lucht wapen van dc Duitse weermacht
ls ccn grote afnemer. Tc dien einde
ls er een speciale transport-organisatie
geschapen, welke alles wat het luclit-
wapen nodig heeft, aanvoert. Deze or
ganisatie draagt de naam van NSKK-
Gruppe Luftwaffe. Reeds honderddui
zenden kilometers hebben de grote
NSKK-vrachtauto's. waarop nu een»
bommen van 2000 kilo. dan weer mud-
zakken aardappelen of andere levens
middelen. door geheel Europa afgelegd.
Het grootste aandeel ln deze orga
nisatie hebben de Nederlanders Dui
zenden vrijwilligers staan In de NSKK-
regimenten Nederland, waarvan het
grootste deel van het kader eveneens
uit Nederlanders bestaat. Deze man
nen hebben zich door hun schitteren
de prestaties als chauffeur, maar niet
minder als soldaat, reeds ln enkele
jaren een uitstekende naam bij de
hoogste leiding van het NSKK verwor
ven.
Iedere gezonde Nederlander tussen
17 en 45 Jaar of hij al dan niet
kan autorijden, doet niet terzake
kan zich melden voor het regiment
Nederland der NSKK-Gruppe Luft
waffe. Het spreekt vanzelf, dat er be
halve aan chauffeurs, ook behoefte ia
aan koks. verplegend en administratief
personeel, enz.
Na een korte oefening ln het ge
bruik der wapens en een opleiding tot
chauffeur of monteur op een mocor-
school van het NSKK. kunnen de
mannen hun plaats ln dc kolonnes
Innemen.
Over zijn achtergebleven gezin kan
de N.S.K.K.-vriJwllllgcr geheel onbe
zorgd zijn. Voor hom cn zijn gezin
gelden n.l. ln alle opzichten dezelfde
regelingen als voor dc Duitse solda
ten. Er worden extra-levensmiddelen-
èn kolen bonnen verstrekt enz. Vrouw
en kinderen kunnen zo nodig ln mooie
rusthuizen gedurende enige tijd wor
den opgenomen, terwijl bij voorko
mende moeilijkheden een speciaal
daarvoor aangestelde verbindingsstaf
hulp verleent.
De NSKK-Gruppe Luftwaffe zal. nu
de laatste phase van dc strijd, naar
het zich laat aanzien, weldra zal aan
breken. op volle toeren moeten,
draalen. Daarom ls het zaak. de ge
lederen tijdig zo hecht mogelijk te
maken. Meldt u bij het werfkantoor
der NSKK-Gruppe Luftwaffe. Lange
Vijverberg 10. Den Haag. want: Ook
gij behoort bU ons.
Duitse jeugdleidster dr.
Rüdiger in ons land
DEN HAAG. 2 Juni. Vandaag
zijn vijftien Duitse Gebietsmadel-
führerinnen en de Reichsreferentin
dr. Juta Rüdiger in ons land aangeko
men voor een bezoek van ongeveer
anderhalve week. De eerste twee da
gen is het gezelschap tc- gast bij de
B. D. M. in Valkenburg, waar de
Reichsreferentin Zondag a.s. een
„Wimpclweihe" zal houden.
Vervolgens zal het gezelschap te
gast zijn bij de Nationale Jeugd
storm. waarbij een bezoek zal wor
den gebracht aan Blaricum. Rotter
dam. Den Haag en Amsterdam Het
doel van dit bezoek, is de kameraad
schap onder de Germaanse jeugd te
bevorderen.
Prijsaanduiding groenten
DEVENTER. 2 Juni. ln plaata
van de publicatie van de officiële prij
zen voor groente en fruit in de dag
bladen wordt de groentehandelaar ver
plicht. op de plaats van verkoop op
voor het publiek duidelijk zichtbare
wijze een officiële prijslijst op te han
gen. welke de op het betrokken tijd
stip geldende prijzen bevat Daar
naast blijft dc verplichting bestaan.
Iedere groentesoori afzonderlijk te
prijzen, daar aan de hand van oc prijs
lijst alleen niet kan worden geconsta
teerd tot welke prijsklasse de aange
boden grbente behoort.
