HET DAGBLAD
Teleurstelling over de
houding van Turkije
Strijd bij Nettuno neemt
in hevigheid toe
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Kracht tot kathedralen
Churchill in het Lagerhuis
Geallieerden hadden gehoopt dat
dit land de oorlog zou ingaan
Beloften aan
Polen
Duits weermachtsbericht
Talrijke gevechten
in Kanaal
Felle luchtstrijd
boven Duitsland
Grote peulvruchtensmokkel
naar Duitsland
Economische rechter laakt fel het
gedrag der verdachten
Grove winsten
gemaakt
Gort, boter en een
voorschot suiker
Par terre
tENÈVE, 25 Mei. Churchill
ft. Woensdag in het Lagerhuis de
\tten over de buitenlandse poli-
geopend.
j behandelde allereerst de on-
geëindigde bijeenkomst van de
ters der dominions en gaf toe.
ieze conferentie ..niet tot vaste
iten of nauwkeurige beslissin-
heeft geleid. Tcch is ..een groot
,al vraagstukken- besproken". Op
conferentie heeft men zich bewo-
en ,,van vage algemeenheden naar
nauwkeuriger punten van overeen
stemming". Men is thans in staat
„met andere landen besprekingen te
voeren binnen de grens, die men
zichzelf heeft gesteld".
Churchill zeide. dat de dominion-
conferentie tegenover zijn waarden
vriend Eden het vertrouwen in diens
buitenlandse politiek heeft uitge
sproken. „ondanks de complicaties,
waarmee deze politiek omringd was".
Het Lagerhuis, zo vervolgde Chur
chill. moet er aan denken, dat ik niet
alleen voor mijn afgevaardigden,
niet alleen op het Britse eiland, doch
in het gehele imperium redevoerin
gen moet houden. Het enige richt
snoer bij deze taak is „een goed ge
oefend geweten".
Vervolgens besprak Churchill
vraagstukken der Middellandse Zee-
en Balkanpolitiek. Hij gaf toe. dat
hem in October van het afgelcpen
jaar „een grote teleurstelling" was
bereid, doordat hij niet in staat was
geweest „de nodige strijdkrachten op
de been te brengen voor het ver
overen van de heerschappij in de
Aegeïsche Zee."
Deze teleurstelling ging vergezeld
van een „overdreven voorzichtige
houding van Turkije". De geallieeer-
den hadden gehoopt, dat Turkije in
Februari of Maart „moedig" in de
oorlog zou gaan, of dat het den ge
allieerden op zijn minst „de voor
dc acties van de luchtoorlog der ge
allieerden noodzakelijke steunpunten
zou hebben toegestaan". Deze hoop is
thans vervlogen. Men heeft daarom
opgehouden Turkije Britse en Ameri
kaanse wapens te leveren. Men heeft
ook opgehouden Turkije te bezweren
zich aan de zijde der geallieerden te
scharen.
Churchill was van mening, dat
Turkije eigen gevaren heeft over
schat en dientengevolge de verzoe
ken tot levering van materiaal te
hoog heeft opgevoerd. „Het proces
van bewapening van Turkije" is dus
door de geallieerden niet voortge
zet.
Het lot van Rome
Overgaande op Italië zeide
Churchill, dat de geallieerden na dc
val van Mussolini „sneller of stout
moediger" hadden moeten hande
len. Churchill vermeed een verkla
ring af te leggen, dat de geallieer
den Rome als open stad zouden be
handelen. Hij zeide slechts dat dë"
geallieerden hopen, „dat. Rome geen
kennis zal maken met de strijd der
geallieerde legers". Hij wees er op.
dat. Victor Emanuel heeft besloten,
zich na de inneming van Rome jn
het particuliere leven terug te trek
ken ten gunste van zijn zoon, den
prins van Piemonte.
Sprekende over de Spaans-Engelse
betrekkingen zeide Churchill, dat er
in Engeland een mening is, volgens
welke de Britse buitenlandse politiek
jegens Spanje „het best tot uiting
gebracht wordt in komische of on
hebbelijke caricaturcn van generaal
Franco." Churchill verklaarde van
mening te zijn. dat de Britse poli
tiek Jegens Spanje meer dan dat be
tekent. Hij maakte voorts gewag
van de overeenkomst met. Spanje
over de in Spaanse havens gevluch
te Italiaanse schepen en over de
beperking der wolframleveranties
aan Duitsland.
Over de muiterij onder de in Engelse
dienst strijdende Griekse troepen en
marine, onder wie zich een beweging
tegen den Grieksen koning en zijn
regering had gevormd, zeide Churchill,
dat na drie weken de muitende sche
pen bezet waren en ongeveer 50 mui
ters gedood of gewond. De anderen
werden opeengedreven en naar wal
gébracht. De muitende brigade in de
woestijn werd aangevallen door ster
kere Britse strijdkrachten, die zich
meester maakten van de personen,
die het kamp commandeerden, waar
na 4000 man capituleerden.
Een van de leiders der muiters
heeft een Brits officier gedood. Dit
is. aldus Churchill, een aangelegen
heid, die niet over het hoofd mag
worden gezien.
Ie JAARGANG No. 121 LD DONDERDAG 25 MEI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
relefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 Postbus 65
sinds geruime tijd alles doen om een
hervatting der betrekkingen tussen
de Sowjetregering en de uitgeweken
Poolse regering te Londen te bewer
ken. Alle pogingen zijn echter zonder
succes gebléven. „Wij betreuren dit
ten zeerste en moeten er naar streven
niets te zeggen, wat een toenadering
in de toekomst nog moeilijker zou
kunnen maken."
.Compensatie voor Polen"
Een belangrijk onderdeel van een
eventuele overeenkomst is de rege
ling van de Poolse oostgrens. In
ieder geval moet Polen als compen
satie voor gebiedsafstand gebied ten
koste van Duitsland krijgen. Elke
overeenkomst tussen de Sowjet-
Unie en Polen moet. worden toege
juicht, aldus vervolgde Churchill,
onverschillig op welke wijze zij tot
stand wordt gebracht. In de tussen
tijd blijven de betrekkingen met de
Sowjet-Unie en met •de uitgeweken
Poolse regering onveranderd.
Churchill zeide voorts, dat de
^Britse regering nog niet kan beslis
sen of het comité te Algiers be
schouwd zal worden als wettige ver
tegenwoordiging der Franse repu
bliek. In volledige overeenstemming
met Roosevelt, heeft hij De Gaulle
uitgenodigd binnenkort naar Londen
te komen. Uit een telegram van
Duff Cooper te Algiei'S blijkt, dat
De Gaule „zich op dit bezoek ver
heugt". Churchill zeide te verwach
ten. dat De Gaulle enige leden „van
zijn regering" zou medebrengen, op
dat de gehele aangelegenheid nog
eens bestudeerd kan worden.
Over de betrekkingen tussen Enge
land en de Sowjet-Unie zeide
Chruchill nog. dat er tot dusverre
niets is voorgevallen, op grond waar
van Engeland het sluiten van een
twintigjarig bondgenootschap met
de Sowjets zou moeten betreuren.
Dit bondgenootschapsverdrag zal de
dominerende factor ln de toekom
stige betrekkingen tussen beide lan
den zijn.
Griekenland en Zuid-Slavië
ten voorbeeld
De rede van Churchill trekt in de
Wilhelmsfcrasse inzoverre bijzonder
de aandacht dat zij gelijk kan wor
den gesteld met een bekentenis van
het mislukken der imperiale confe
rentie.
Opmerkelijk acht fnen te Berlijn
verder het deel van zijn verklarin
gen. dat zich met Turkije bezig
houdt. Daaruit spreekt, openlijk de
grote teleurstelling die Churchill
wegens de houding van deze staat ih
de neutraliteitskwestie gevoelt.
Nu Churchill zegt. dat de overdre
ven voorzichtige houding van Turkije
de hoop op een „moedig in dc oor
log gaan" van dit land te niet heeft
gedaan, meent men te Berlijn naar
Zuidslavië en Griekenland te moeten
verwijzen, om op treffende wijze de
typische Engelse laagheid te karak
teriseren, welke andere staten in de
oorlog verwikkelt, zonder deze in ge
val van ernst de nodige hulp te ver
lenen.
ChurchiU deelde ook/ mede. dat
Engeland geen oorlogsmateriaal
meer aan generaal MiiiailowitsJ zal
zenden, maar voor „maarschalk" Tito
heeft gekozen. Tito zal in de toekomst
een militairen vertegenwoordiger te
Londen benoemen, opdat een nauw
contact verzekerd is.
Ten aanzien van de Poolse kwestie
verklaarde Church ill, dat Eden en hij
Te Rome geen Duitse
soldaten meer
BERN. 24 Mei. In een bericht
over de toestand te Rome schrijft
de correspondent van het Zwitserse
Telegraafagentschap woordelijk: „In
Rome zijn thans geen Duitse solda
ten meer te zien. Zelfs de soldaten,
die als herstellenden te Rome ver
bleven, zijn uit de stad verdwenen".
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. 24 Mei. Het opperbevel
der weermacht deelt mede:
De vijand zette zijn grote aanval
uit het landingshoofd van Nettuno
met toenemende hevigheid voort-
Met gebruikmaking van zeer sterke
artillerie- en pantserstrijdkrachten
alsmede met steun #van talrijke for
maties slagvliegtuigen slaagde hij
in verscheidene sectoren er in vrij
diepe penetraties in ons front tot
stand te brengen. Vooral aan weers
zijden van Cistema woeden zware
gevechten.
Aan de westelijke vleugel van het
Zuidelijk front en in het doorkloofde
bergterrein Sonnino en Vallecorsa
wordt verbitterd gestreden. Het zwaar
tepunt der gevechten van gisteren
lag wederom in het gebied Pico-Ponte-
corvo. Onze dappere troepen wierpen
zich in de brandpunten der gevech
ten op de over een breed front aan
vallenden vijand en brachten hem tot
staan. Daarbij werden 51 vijandelijke-
pantserwagens vernietigd.
In de sector Piedimonte deed de
vijand gisteren slechts vrij zwakke
aanvallen, die zonder succes blcyen.
Aan het Oostelijke front kwam het
gisteren, afgezien van succesvolle eigen
stoottroepondernemingen, slechts tot
geringe gevechtshandelingen.
Dc verduistering begint heden om
21.45 en eindigt om 5.30 uur.
Maan onder 0.00, op 8.16 uur.
30 Mei E.K.. 6 Juni V.M., 13 Juni
L.K.. 20 Juni N.M
Geallieerden verloren
ruim 100 vliegtuigen
BERLIJN. 25 Mei. Gisteren
hebben zich boven verschillende ge
bieden van Duitsland zeer hevige
luchtgevechten afgespeeld, in hét
verloop waarvan de Duitse jagers
grote successen boekten. Zoals ge
bruikelijk maakten de Amerikanen
gebruik van het gesloten wolkendek,
dat gisteren over uitgestrekte delen
van Duitsland hing. Ook waren de
eskaders bommenwerpers weer ver
gezeld van een groot aantal lange-
afstandjagers, die de vliegende ves
tingen moesten verdedigen.
De zwaartepunten van de aan
vallen lagen boven Berlijn en We
nen. Gisteravond was te Berlijn be
richt ontvangen, dat meer dan 100
vijandelijke toestellen neergeschoten
waren. In de afgelopen nacht was
Aken het doel van een vrij zwakke
Britse formatie. Ook deze aanval
werd door Duitse jagers met succes
bestreden. Enkele Britse storings
vliegtuigen drongen vannacht door
tot het gebied van Berlijn.
Tijdens de luchtaanval der Ame
rikanen op de rijkshoofdstad deed
zich een interessant verschijnsel
voor. Een der Amerikaanse bom
menwerpers kreeg boven de stad
een voltreffer en explodeerde onder
herig lawaai. Daar de lading van de
machine voor een groot deel uit
pamfletten bestond was de hemel ge
ruime tijd verduisterd door de milL
lioenen papiersnippers van de door
de explosie vernielde pamfletten.
Franse steden weer
geteisterd
PARIJS. 25 Mei. Gisterochtend
heeft de Anglo-Amerikaanse lucht
macht de omgeving van Parijs aan
gevallen. Verscheidene gemeenten
werden getroffen.
In het departement Seine et Oise
werden drie gemeenten gebombar-
deerd. Volgens een mededeling van
de prefectuur van dit departement
zijn negen personen gedood en 16
gewond.
Maandagochtend zijn verschillen
de steden in Noord-Frankrijk, o.a.
Kamcrijk, gebombardeerd.
Dinsdagochtend hebben Anglo-
Amerikaanse bommenwerpers een
aanval gedaan op Epinal. De mate
riële schade ls aanzienlijk. Een
kerk. een ziekenhuis, een vleugel
van de prefectuur, een weeshuis, de
middelbare school en de gevangenis
werden een prooi der vlammen.
Anglo-Amerikaanse vliegtuigen
hebben voorts Zondag. Maandag en
D.nsdag in - verscheidene Belgische
gemeenten de burgerbevolking met
mitrailleurvuur bestookt. Verschei
dene p°vsonen werden gedood, voor
al in de owwin 1 Kor,rijk
waar evacues uit net kuslyebiw'
ver den gedood.
AMSTERDAM, 25 Mei „Ik aar
zel niet te zeggen, dat deze zaak de
ernstigste is, welke tot nu toe voor
den economischen rechter werd be
handeld. Een aantal handelaren en
landbouwers uit Noord-Holland en
Brabant heeft zich niet ontzien, teza
men 64.000 kilo peulvruchten aan de
voedselvoorziening van ons volk te
onttrekken en clandestien uit te
voeren naar Duitsland.
Deze combinatie van handelaren,
waarbij er één aantal vanmorgen
trcchtsaan, kocht in Noord-Hol
land en Brabant grote partijen zaai
goed, vooral bruine bonen, groene
erwten, maar ook andere soorten
peulvruchten, maakte daar buiten
gewoon grote winsten op en expor
teerde de voorraden naar Duitsland,
zonder daarvoor een vergunning te
bezitten van den monopolisatiehou-
der, de Ned. Akkerbouwcentrale.
Wanneer wij berekenen, dat het
rantsoen in Nederland 250 gram
peulvruchten per maand is en dit
rantsoen nog niet eens altijd gegeven
wordt, blijkt wel, dat deze mensen
onze voedselpositie ernstig benadeeld
hebben. Wij moeten zuinig zijn op
onze peulvruchtenvoorraad.
Ook het Rijkscommissariaat wenst
deze uitvoer niet en heeft ook te ken
nen gegeven, dat strenge maatregelen
tegen deze mensen op zijn plaats zijn.
Ook zonder deze aanbeveling zouden
wij dit trouwens gedaan hebben." al
dus sprak vanmorgen de Officier van
Justitie, mr. Frits Bakhoven, toen
voor den economischen rechter een
aantal mensen terechtstonden wegens
clandestiene handel in peulvruch
ten.
Deze zaak, die ons voor zoverre het
de Duitse afnemers betreft in Duits
land voor de rechtbank behandeld
zal worden, nam de gehele zittings
dag in beslag. Dank zij de scherpzin
nigheid van den ambtenaar van de
C.C.D A. Bosse, was deze zaak aan
het rollen gebracht. De ambtenaar
zag op een dag aan de Borneokade
bij Kühne Nagel, exporteurs naar
Duitsland grote hoeveelheden peul-
ruchten verladen. Hij ging op on
derzoek en ontmaskerde een zeer
groot complot. De hoofdschuldige,
de Bloemendaalse koopman Boekée.
kon niet verschijnen, daar hij met
roodvonk in het huis van bewaring
ligt.
Daarom werd begonnen met de
zaak tegen den 51-jarigen landbouwer
H. Houtenbos uit Egmond-Binnen
Deze had. tezamen met zijn compag
non Simon v. d. Molen, in totaal onge
veer 41.000 kg. peulvruchten tegen
zeer hoge prijzen aan tussenhandela
ren verkocht. Het centrum van de
activiteit van deze heren lag in de
café's „De Pool" en „De Beursbengel"
op het Damrak te Amsterdam, waar
zij elkander geregeld troffen. Houten-
bos beweerde nimmer te hebben ge
weten, dat deze peulvruchten voor de
export bestemd waren. Getuigen ver
telden echter, dat er wel degelijk over
gesproken was. Nu eens waren de
peulvruchten bestemd „voor Neder
landse arbeiders in Duitsland", -dan
weer voor krijgsgevangenen". Deze
„philantropie" werd echter met fabel
achtige winsten beloond. De peul
vruchten werden soms door Houten-
bos en zijn compagnon voor 1 per
kilo ingekocht. Zij verdienden er dan
0.30 op en de tussenhandelaren na
hen ongeveer evenveel, zodat de prijs
tenslotte steeg tot 2.50 of 2.60 per
kilo.
Verdachte Houtenbos nam voor dc
rechtbank de houding aan. alsof hij
de vermoorde onschuld was. Mr.
Meyer, de economische rechter,
merkte echter op:
„Jullie zijn een stel schavui
ten, die huiltoon misstaat Je be
paald. Jullie hebt Je niet ont
zien een groot deel van het klei
ne deeltje erwten en bonen, dat
wij hier nog hebben, clandestien
uit te voeren en ik heb zelfs de
indruk, dat v. d. Molen en u de
financiers zijn."
Nadat de economische rechter lof
had toegezwaaid aan den ambtenaar
Bosse, nam de officier van justitie
het woord. Hij eiste na zijn scherp
requisitoir een gevangenisstraf van
één jaar en drie maanden, met last
tot onmiddellijke gevangenneming,
alsmede een geldboete van 7.500
subsidiair drie maanden hechtenis.
De zitting duurt voort.
Sterke eskaders Duitse gevechts
vliegtuigen ondernamen in de afge
lopen nacht een geconcentreerde
aanval op het spoorwegknooppunt
Sjepetowka. Grote branden en explo
sies werden waargenomen.
Amerikaanse bommenwerpers vie
len gisteren verscheidene plaatsen in
de bezette gebieden in het Westen
en in Zuidwest-Duitsland aan. In het
stadsgebied van Saarbrücken ont
stonden schade aan gebouwen en
verliezen aan personen. Enkele Brit
se vliegtuigen wierpen in de afge
lopen nacht bommen op"*Berlijn en
in het Rijnlands-Westfastfse gebied.
In dc nacht van 22 op 23 Mei kwam
het in verschillende delen van het
Kanaal tot talrijke gevechten tussen
bewakingsvaartuigen der 1 marine en
Britse motortorpedoboten. waarbij
verscheidene vijandelijke boten be
schadigd werden.
In de middaguren van gisteren
bracht een vijandelijke duikboot ln
de Spaanse haven Salta Caballos na
bij Bilbao onder schending van het
volkenrecht een daar liggend Duits
stoomschip tot zinken.
Nieuwe bonnen zijn Vrijdag
inwiselbaar
DEN HAAG, 25 Mei. Met uit-
zondering van vlees en aardappelen
mag op de nieuwe bonnen voor de
komende veertiendaagse periode
reeds op Vrijdag 26 Mei worden ge
kocht.
Deze bonnen zijn 23 cn 24 voor
brood, beschuit, melk, taptemelk,
vlees, aardappelen en tabak (siga
ren. tabak of sigaretten).
Voorts zijn de bonnen algemeen
aangewezen: 132 voor vervangings
middelen, 133 voor kofficsurrogaat,
134 voor jam, 135 en 136 voor sui
ker, 137 voor 20 plus of magere
kaas, 138 voor 250 gram gort, 139
en 140 voor bloem.
Op elk van de boterbonnen 23a
en 23b is een half rantsoen boter
verkrijgbaar, terwijl van 28 Mei tot
en met 8 Juli personen beneden 21
jaar bovendien op bon 24a een half
rantsoen boter krijgen.
Op de versnaperingenbon 23 is
150 gram versnaperingen beschik
baar gesteld.
Tenslotte zijn voor kinderen nog
aangewezen: bon d45 reserve (kin
deren van 2 en 3 jaar) voor 250
gram gort, bon e 45 reserve (kinde
ren van 0 cn 1 jaar» 250 gram .kin
dermeel of voedingssuikcr cn de
bonnen c 46 reserve (kinderen "an
4 tot 14 jaar), cl 46 reserve kinde
ren van 2 en 3 jaar) en e 46 reser
ve (kinaeren van 0 en 1 jaar) voor
300 gram kinderdrankpocder.
In verband met dc Pinksterdagen
zal men reeds op Vrijdag 26 Mei
op de nieuwe bonnen mogen kopen
Gedurende dit tijdvak geven de
bonnen „algemeen 135" en „alge
meen 136" elk recht op het kopen
van 500 gram suiker.
Nogmaals wordt erop gewezen, dat
men een deel van deze suiker zal
moeten bewaren tot 'de maand Sep
tember of October, wanneer geen
bon voor suiker zal worden aange
wezen.
Op de vleesbonnen 23 en 24 mag
op Dinsdag 30 Mei vlees en vleeswa
ren worden gekocht.
Zware geldboeten voor
bloemengrossiers
Bedrijven gesloten
DEVENTER. 24 Mei. De bloemen
handel ls ln de laatste tijd vele malen
ernstig gewaarschuwd, zich aan de
prljsvoorschrlften te houden. Deze
waarschuwingen zijn door een Inten
sieve contróle gevolgd. Hierbij boekte
dc opsporingsdienst der prijsb?heer-
slng ln samenwerking met de C.C.D
een opmerkelijk succes. Rond midder
nacht werd enige weken geleden te
Den Bosch een vrachtauto aangehou
den. beladen met 10.000 bossen bloe
men, bestemd voor het buitenland De
vereiste ultvoerpapleren ontbraken
evenwel. Daarom volgde inbeslagname
en verkoop der bloemen aan de plaat
selijke handelaren.
Bij verder onderzoek bleek dit al de
achtste of negende zending bloemen
te zijn, die uit Noord- en Zuid-Holland
via Limburg naar Duitsland plaats
vond. Een zeer voordelige transactie
overigens, waarbij ongeoorloofde bru-
to-wins ten van 15 tot 35 cent per bos
werden gemaakt en die slechts moge
lijk was Wegens de hoge bloemenprij-
zen ln Duitsland.
Behalve de grossiers, dlc ln het wes
ten de bloemen hadden opgekocht,
konden ook nog negen kwekers wor
den geverbaliseerd, die de bloemen
bulten de velling om hadden verkocht.
De grossiers hebben zich reeds voor
den Bosschen Inspecteur voor de prljs-
beheerslng moeten verantwoorden. Er
werden zeer strenge straffen opgelegd:
W. Spruit te Heerlen 25.000 boete,
C. de Mooy te Oegstgeest en A. Zand
bergen te Rijnsburg leder 20.000
boete, A. de Mooy te Rijnsburg 5000.
L. A. Spruit ic Heerlen ÏOOO en J.
Schuitenmaker eveneens te Heerlen
10.000 boete. Behalve bij laatstge
noemde werden ook de bedrijven der
veroordeelden gesloten voor de tijd
van één en twee Jaar cn hun geduren
de die tijd verboden ln bloemen te
handelen.
Het was in de eerste dagen van de
oorlogtoen ik een architect
vroeg, een artikel te schrijven over
de waarschijnlijke gevolgen van de
oorlog op de architectuur. Na die
eerste bombardementen, dacht ik,
zou het mensdom, dat zich tot nog
toe par terre oftewel qelijkvloers had
genesteld, er toch wél wat voor voe
len om, levend en wel een paar ver
diepingen in de schoot aer lieve
moederaarde weg te zakken en zich
niet zo bloot te geven aan de directe
inwerking van zijn medemensen,
voorzover deze in het bezit van vleu
gels en bommen waren. Vleugels om
zich te verheffen, bommen om ande-
len te verpletteren.
Maar ?iiets daarvan. De architect
stond als zovele n,
op het standpunt,
dat de oorlog met
een paar weken
voorbij zou zijn
en dat hij hoege
naamd geen in
vloed op de ar
chitectuur zou hebben. Ik moest hem
overigens direct toegeven, dat ons
land zich wel het minst van alle lan
den ter wereld leent voor een onder
gronds bestaan, want het grondwa
ter staat zo hoog cn de grond ligt er
zo laag dat in de natte iDcilanden de
mollen en de palingen vaak krijgertje
moeten spelen, opgejaagd als elk
soms ivordt uit zijn eigen clement.
Palingen kruipen bij ons graag door
het natte bedauwde gras'van de ene
sloot in de andere en wie vroeg op
staat. die heeft ze zonder haakje.
Sinds dat gesprek in het begin van
de oorlog is er toch aan veel huizen
in Holland al iets veranderd. Som
mige zijn weg, andere zijn voorzien
van zware bekistingen cn hier en
daar zijn nok mooie en grote bom
vrije gelegenheden gebouwd Maar
de Hollandse natuur en het Holland
se landschap laten zich niet defini
tief verbouwen en verbeteren en
schuilkelders op 25 meter diepte, die
in een naburig land absolute veilig
heid garanderen, zullen hier wel on
mogelijk zijn.
Vandaar dat ik niet een zeker
heimwee aan de bergen denk, die
ons, polderlandkikkers, misschien
meestal wel een drukkend of aedrukt
gevoel geven, maar die heerlijk
moeten 'zijnals je ze bij een bom
aanval boven je hebt
Daarom reisde ik naar Zuid-Lim
burg, ons enige Nederlandse bergen
reservaat. TIJL.
Aannemer terechtgesteld
Het bureau van den Weermachts
bevelhebber ln Nederland deelt
mede:
De 48-jarige aannemer Jan
Flier heeft als aannemer bij het
uitvoeren van aan hem opgedragen
bouwwerkzaamheden de bezettende
macht door bcdriegelijke kuiperijen
voor verscheidene honderdduizenden
guldens benadeeld. Hij liet namelijk
door zijn werkbazen onjuiste opga
ven en -boekingen verrichten over ge
maakte werkuren en het aantal ar
beiders. Bovendien gebruikte hij in
grote omvang geleverd hout, cement
en stenen ten eigen bate. Hij deinsde
er, om zijn doel te bereiken, ook niet
voor terug, andere personen om te
kopen. Door zijn onverzadigbare
zucht naar geldelijk gewin werd hij
tot zijn misdadige handelingen aan
gezet. Hij was hét type van den mee
dogenlozen groven winstmaker. Der
gelijke misdadigers moeten met de
zwaarste straffen worden gestraft.
Flier is derhalve wegens het schade
toebrengen aan defensiemiddelen,
bedrog, valsheid in geschrifte en om
koperij door het Feldkriegsgericht als
oorlogsmisdadiger ter dood veroor
deeld. Het vonnis is met de kogel vol
trokken.
Extra-bon Oekrajine-sigaretten
DEN HAAG, 25 Mei. De dienst
perszaken van het Ned. Oost-Instituut
deelt mede: Evenals dit met Pasen
het geval was, wordt thans met de
Pinksterdagen een extra-bon aange
wezen. waarop één pakje OekraJlne-
sigaretten kan worden gekocht. Hier
toe wordt van de blauwe kaart bon
no. 22 en van de rode kaart bon no.
35 aangewezen.
Thans zijn dus voor de maand Mei
aangewezen de bonnen 22 en 32 van
de blauwe kaart en 32 tot en met 35
van de rode kaart.
Apothekers-assistent. Amster
dam: Geslaagd de dames M. van
Leeuwen, Amsterdam.
Bekendmaking
Alfred Rosenberg's „Mythirs des
20. Jahrhunderts" kent de
wereld als het na „Mein Kampf"
meestgelezen boek van het nieuwe
Duitsland. Daarmee is althans
uiterlijk aangeduid, wat met een
vaak misbruikt woord wel „een
begrip" heet. Wellicht zullen velen
dan ook zelfs boven dc verwar
rende macht van vijandige senti
menten uit begrepen hebben, dat
Rosenberg's bezoek aan Nederland
en zijn rede in de hoofdstad het
kader van het alledaagse te boven
gingen. dat de overvolle Con
certgebouwzaal zich met intense
spanning tot een wezenlijke be
levenis zette en zich deelgenoot
wist ln een revolutionnair ge
beuren.
Wie het niet begrijpt, vat de
roerselen niet, die het Duitse volk
in dit tijdsgewricht bewegen. Hij
kent tot eigen schade de krachten
niet, die uitrijzen boven de bloe
dige offers van Stalingrad en het
puin van verwoeste haardsteden.
Hij is zelfs aan de eerste bladzijde
van Alfred Rosenberg's „Mythus
des 20. Jahrhunderts" niet toe.
„Er begint in deze tijd een van
die perioden, waarin de wereld
geschiedenis opnieuw geschreven
moet worden", zo heet het op die
eerste bladzijde. „De oude afbeel
dingen van het menselijke ver
leden zijn verbleekt, de omtrekken
der handelende personen schijnen
vertekend, hun innerlijke drijf
veren verkeerd aangeduid, hun
gehele wezen doorgaans volstrekt
miskend. Een jeugdig en toch
zichzelf oer-oud wetend levensge
voel zoekt naar vormgeving, een
wereldbeschouwing wordt
geboren."
Alfred Rosenberg heeft in zijn
toespraak te Amsterdam als het
ware bij die eerste volzinnen van
zijn vermaarde boek aangeknoopt.
Tweeledig. Als achtergrond voor
het stoffelijke gebeuren om ons
heen èn als fundament voor het
geestelijk verstaan van dit ge
beuren.
Niet omdat het militair gebro
ken was, maar omdat het geen
levensbeschouwing had. stortte
Duitsland ln 1918 ineen. aldus
Rosenberg's woord. En wie zich
voor deze gedachte openzet, er
vaart opeens, waarover het Duitse
volk thans terdege beschikt. Het
is, wat Robert Ley onlangs „Duits-
land's geheime wapen" noemde:
een wapen, waartegen de gewel
digste vindingen der techniek het
niet opnemen, een wapen,
waarover de overleefde kapitalis
tische maatschappij in Engeland
en Amerika niet beschikken kan.
Die maatschappij zal thans ineen
storten, gelijk Duitsland in 1918:
door het ontbreken van een we
reldbeschouwing.
„In tijden, dat volken grote
zaken doen. letten zij niet meer
op de wereld beschouwing van hun
ziel". dit waffrschuwende
woord van Alfred Rosenberg is
de sleutel tot het verstaan van
alle zwakheden aan gindse zijde,
tot het verstaan ook van onze
eigen zwakheden in een tot de
veelgeroemde „gouden eeuw" te
ruggaand Nederlandse verleden.
Naar het oosten èn naar het
westen krijgt de strijd van Euro
pa geen duidelijker reliëf dan in
de strijd om zijn eeuwigheids
waarden, de strijd om zijn kui
tuur. Drie historische krachtvel
den der Europese kuituur onder
scheidde Rosenberg in zijn toe
spraak: die der klassieke oud
heid, die van het christendom en
die van het germaanse wezen.
Rosenberg betwistte daarbij met
kracht van argumenten, dat al
leen de beide eersten vormgevend
zouden zijn geweest, de laatste
echter vooral receptief, ontvan
gend. Het is geen miskenning der
andere» krachtvelden, wanneer
deze tijd het hervinden van het
eigen wezen als kern van zijn
wereldbeschouwing ziet. „Kunnen
wij ons voorstellen, dat christe
lijke hottentottën ooit gothische
kathedralen zouden bouwen?"
aldus vroeg Rosenberg. En hij
karakteriseerde met dit éne voor
beeld scherp, welke krachten het
zijn, die in Europa's grote verle
den kathedralen bouwden en ln
Europa's grote toekomst ander
maal kathedralen zullen kunnen
bouwen.
Een germaanse wereld is bezig
de grondslagen van zijn kuituur
te hervinden in de resten van
bouwsels, die zich niet staande
wisten te houden. Het ontwakend
besef van eigen wezen ls de be
slissende kracht in de huidige
worsteling. Het is een kracht die
de wil in zich weet, kathedralen
te bouwen, instede van er naar
het voorbeeld der Anglo-Ameri
kaanse piloten een „bommenta
pijt" over te leggen. Het is ook
een kracht, die Europa's oostelij
ke grenzen zal behoeden voor de
doorbraak van een geest, waaruit
zomin als uit het brein der hot-
tentotten in Rosenberg's voor
beeld ooit gothische kathedralen
verrezen of verrijzen kunnen.
Wat is en doet Frontzorg?
Frontzorg ls een organisatie, die
zich belast met de zorg voor de tien
duizenden Nederlandse vrijwilligers
aan alle fronten. ZIJ zorgt voor post,
voor pakjes, voor lectuur en tracht
alle andere wensen, die de soldaten
hebben, zo goed mogelijk te vervullen.
In enkele Jaren werd een organisatie
opgebouwd, die thans met het over
grote deel van onze vrijwilligers ln re
gelmatig contact s.taat.
Tot nu toe brachten voornamelijk
de nationaal-soclalisten de benodigde
gelden uit giften en regelmatige bij
dragen bijeen. Het succes van de WA-
Frontzorgactle 19431944, waarmee ln
zes maanden rond vijfhonderdduizend
gulden werd Ingezameld, heeft de ge
dachte doen postvatten, dat ook een
beroep op de brede lagen van het Ne
derlandse volk succes moest hebben.
Daarom wordt Zaterdag 27 Mei een
collecte gehouden onder de leuze: Het
front voor het vaderland, het vader
land voor het front.
Bewijst door uw offer, dat gij eer
bied hebt voor die tienduizenden Ne
derlandse Jongens, die onze eer aan de
fronten hooghouden. ZIJ hebben geen
aalmoezen nodig, maar stellen alleen
prijs op een sprekend bewijs, dat ln
het vaderland honderdduizenden met
hen meeleven. Ook als zijzelf de weg
naar he tnatlonaal-sociallsme nog niet
hebben gevonden. Daarom nog beter:
meldt u aan als collectant bij het
buurtschapshoofd van de Nederlandse
Volksdtenst.
„Boter+rein" naar Rijn
land aangehouden
VENLO„ 24 Mei. In de vroege
morgen van elke werkdag voert een
trein een groot aantal arbeiders uit
oostelijk Noord-Brabant en Noord-
Limburg naar het nabije Rijnland.
Reeds geruime tijd was het bekend,
dat deze werklieden een aanzienlijke
hoeveelheid roomboter over de grens
brengen. De trein werd in de volks
mond steeds meer de „Botertrein"
genoemd.
Dezer dagen heeft de spoorweg
recherche te Venlo een geslaagde
campagne tegen die euvel gehouden.
De beruchte „Botertrein" werd on
verwacht vastgehouden en de inzit
tenden werden gedwongen, snel over
te stappen in een andere, gereed
staande trein. Ze konden in de laat
ste evenwel eerst na visitatie plaats
nemen,
In de visitatiezaal nam de C.C.D
14 en de economische dienst der
politie 194 pond voor Duitsland be
stemde boter ln beslag. De spoorweg
recherche onderwierp vervolgens de
wagens van de lege trein aan een
nader onderzoek. Met breekijzer,
schroevendraaier en speciaal daartoe
vervaardigde haken werd coupé na
coupé grondig doorzocht. Van achter
de zittingen, van onder de vloer en
van het dak kwam niet minder dan
1444 pond boter te voorschijn!
Het is de bedoeling, dat, de bestrij
ding van deze botersmokkel krachtig
zal worden voortgezet.
Pinksterprijsvraag Omroep
HILVERSUM. 25 Me!. Op Twee
de Pinksterdag ral over Hilversum 1
van 14.0014.50 uur een luisterprijs
vraag onder de titel: „Waar bevin
den wij ons?" worden uitgezonden.
Deze luisterprijsvr^ag is gebaseerd op
een 24-tal Nederlandse plaatsen en
plaatsjes. Er zijn een aantal geld
prijzen.
SPORTNIEUWS
Jan Bosland wint in
het Stadion
„De stuurlui aan wal"
DEN HAAG, 24 Mei. In de serie
brandende kwestlês spreekt Donderdag
25 Mei over Hilversum 1. om 18.45
uur, Max Blokzijl over „De stuurlui
aan wal".
AMSTERDAM, 24 Mei. Dat de
wielerwedstrijden met motprgangma-
iking nog immer een grote aantrek
kingskracht op de massa uitoefenen,
bleek gisteravond weer in het Olym
pisch Stadion, waar de stayers in de
baan kwamen. Er waren zeker om en
nabij 17.000 toeschouwers, welke van
spannende wielersport mochten ge
nieten, vooral van de drie ritten over
25 km. met motorgangmaking, waar
uit de Amsterdammer Jan Bosland,
na vinnige duels met Bakker en Van
Amsterdam, als een glorieus winnaar
met de bloemen over het beton ging.
De Nederlandse kampioen Kropman
won vrij gemakkelijk in het amateur-
sprintnummer en nam hiermede re
vanche op zijn nederlagen tegen
Duijns in Nijmegen en Utrecht ge
leden. De Amsterdammer Hoek won
tactisch in een puntenrlt voor ama
teurs.
Er werd ook nog een 25 km.-rit
voor B-stayers gereden, waarin de
beslissing in de laatste ronden viel
en de Amsterdammer Noordeloos nog
juist met... een half wiel van Matena
kon winnen.
De uitslagen waren als volgt:
Finale sprlntwed6trljd amateurs: le
rit: 1. Duijns. laatste 200 m ln 12.6
sec.; 2. Kropman (lekke band); 3. v. d.
Voeren; 2e rit: 1. Kropman (13 2 sec
2. Duijns; 3. v. d. Voeren; 3e rit: 1.
Kropman (12.8 sec.): 2. Duijns; 3. v.
d. Voeren. Totaal: 1. Kropman.
Australische achtervolging amateurs:
1. Bammens; 2. Hoek; 3. v. d. Kaa. 4.
Kleefstra (Ingelopen).
10 km. klassementrlt: Totaal: 1.
Hoek 14 pnt.; 2. Bontekoe 11 pnt.; 3.
Krever 11 pnt.. Tijd 14 min. 22 sec,
Stayerswedstrijd ln drie ritten van
25 km. om de „Openlngsprljs": le rit:
1. Bosland, tijd 20 min. 46.2 sec. 'gang
maker Wlersma); 2. Bakker (KSser) op
30 m.: 3. Van Amsterdam (v. d. Bom)
op 115 m.; 4. v. d. Voort (Bustraan)
op 480 m.; 5. Groenewegen (De Graaf)
op 1400 m.: 6. Fransman (Slesker) op
3375 m.; 2e rit: 1. Van Amsterdam,
tijd 20 min. 57.4 sec.; 2 Bosland op
15 m.; 3. Bakker op 250 m.; 4. v. d.
Voort op 460 m.; 5. Groenewegen op
625 m.; 6. Fransman op 800 m.; 3e rit:
1. Bakker, tijd 21 min 3.8 sec.; 2. Bos
land op 250 m.; 3. Groenewegen op
650 m.; 4. v. d. Voort op 750 m.; 5.
Van Amsterdam op 800 m.; 6'. Frans
man op 1500 m. Totaal: 1 Bosland 5
pnt.; 2. Bakker 6 pnt 3 Van Amster
dam 9 pnt.; 4. v. d. Voort 12 ont., 5.
Groenewegen 13 p.; 6. Fransman 18 p.
Wedstrijd voor B-stayer» over 25 km.:
1. Noordeloos (v. d Bom), tijd 22 min.
42.4 sec.; 2. Matena (Wlersma) half
wiel); 3. Domhof (Kaser) 2 m.; 4.
Buljs (Bustraan) 75 m.
Foto AlJ*ntic/Holland'P»i
HET ZEEGAT UIT. DAAR. OP DE BAREN
GAAT NEERLANDS JEUGD WEER ROEM VERGARENI
Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor iederen Nederlander
tusschen 17-45 jaar. Aanmelding en inlichtingen bij de Marineannahme-
•telle West, Plompetorengracht 24, Utrecht, alle Hafen- en Ortckomman-
dantureo en de verschillende -Meldeatelleo in Nederland.
Luc v. Dam-Doorenbosch
op 30 Mei
AMSTERDAM, 25 Mei. Dinsdag
30 Mei organiseert promotor H. van
der Zee ln het Concertgebouw te Am
sterdam een bokswedstrijd om het
kampioenschap van Nederland in het
middengewicht tussen Luc. van Dam,
titelhouder en P. Doorenbosch. Deze
partij zal gaan over 12 ronden van
3 minuten.
De mogelijkheid is niet uitgesloten,
dat Doorenbosch, in verband met een
blessure, op medisch advies niet zal
kunnen boksen. In dit geval zal W.
Quentemeijer om het kampioenschap
van Nederland tegen Luc van Dam
uitkomen.
Het Drogramma vermeldt verder:
J. de Bruin tegen M. van der Rijdt
(België), H. Hoogstraten tegen A.
Verachten (België). H. Onsia tegen
J. Baldier (België). Deze partijen
gaan over 8 ronden van 3 minuten.
BRUSSEL, 25 Mei. Naar wij
vernemen, zuilen aan de wielerronde
van België dit Jaar ook onze landge
noten Gerard Peeters en Middelkamp
deelnemen.
