HET DAGBLAD
Strop voor knoeiende
groentenboeren
Zware jongen in de val
De „Vliegencle colonne"
bouwt diiken
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Rijksgroentenhallèn te Wassenaar
werkten voortreffelijk
Waarom niet
overal dit
systeem?
Avontuurlijke tocht over daken
Gevaarlijk werk, maar
boeiend en spannend
Strijd in Italië verkeert nog
in beginstadium
Het Duitse front
is stabiel
Duits weermachtsbericht
Slag aan Zuiditaliaanse front
duurt voort
Portsmouth hevig
bestookt
Koffer controle
Pressie der Sowjets
op Zweden
Leuvens binnenstad in een
puinhoop veranderd
Zware schade aan
cultuurschatten
Bevolking is
dankbaar
Jeugd wil eigen,
nieuwe wegen
is wel nauwelijks een onder
in werp aan te wijzen, dal zoveel
stof tot gesprekken heeft gegeven als
onze groen ten voorziening. In alle
denkbare vormen hebben zich moei
lijkheden voorgedaan, steeds afge
wisseld door perioden van schijnbare
rust, en orde op dit terrein. De oor
zaak hiervan ligt zeker niet alleen in
de schaarste. Nederland eet zeer be
duidend meer groenten dan voor de
oorlog. Ondanks de klantenbinding en
ondanks de wekelijks in de krant
verschijnende prijslijsten heeft de
„stand" van groentenboeren kans ge
zien. zelfs in tijden waarin er op zich
zelf voldoende groente scheen te zijn,
de prijzen in meerdere of mindere
mate boven de officiële op te jagen
en een eerlijke verdeling tot een illu
sie te maken.
Het schoolvoorbeeld hier is wel het
geval met de spruitjes en het witlof
deze winter, toen deze producten ner
gens op normale wijze te koop wa
ren. Maar ook een klein toneeltje van
tien dagen geleden, toen een gezinvan
twee personen voor de Zaterdag en
de- Zondag bevoorraad werd met twee
emmers groenten het was in de
sla- en spinazietijd spreekt boek
delen. Andijvie, witlof, sla. rabarber,
prei en peterselie zag de gelukkige
zich toegemeten. „En dan zeggen zij
noa dat er geen groente is", merkte
de" brave huisvader heel geestig op.
Inderdaad, voorwaarde is alleen, dat
niet naar de prijs gevraagd wordt.
Dat deze dwaze toestanden na vier
jaren nog steeds bestaan, komt daar
door. dat het totaal overbezette dis
tributie-apparaat, in de crisisjaren
versterkt door een leger van mensen
die niet in het vak thuis horen, nooit
gezuiverd werd. Bovendien bewerkten
de onvoldoend krachtige maatregelen
van de overheid, dat de eerlijke
groentenboeren vergeleken met hun
knoeiende collega's in een nadelige
positie verkeerden. De meeste burgers
hechten meer waarde aan groenten
dan aan eerlijke bediening.
Er is een weg!
Velen zullen zich wellicht afvragen,
of hieraan wel iets te'doen is, maar
er is inderdaad een weg.
In Wassenaar, een gemeente, waar
een grote tegenstelling bestaat tussen
de rijke villabewoners en de oorspron
kelijke inwoners, was anderhalf jaar
geleden de toestand onhoudbaar ge
worden. De groentenboeren verkoch
ten hun waar uitsluitend nog aan de
rijken, die bereid waren, iedere prijs
te betalen en voor de arbeiders en
de kleine zelfstandigen bleef niets
meer over. Na veel confereren en
schrijven kreeg het gemeentebestuur
het toen eindelijk zo ver, dat door het
„Aan- en Verkoopbureau van Tuin
bouw- en Sierteeltproducten" Rijks-
groentenhallen werden geopend, waar
door de groentenverkopers gedwongen
werden hun exorbitante prijzen te
laten vallen om zo'te trachten althans
nog enkele van hun jarenlang opge
lichte klanten te behouden.
Maandenlang is met deze verkoop,
die tevens als proefneming gold voor
het hele land. voortgegaan. Niet
alleen voor de huismoeders beteken
den deze hallen een verlichting van
zorgen. Ook de inkoop-, verkoop-,
transport- cn administratiekosten
daalden aanzienlijk. Dit duidt op ccn
aanzienlijke besparing aai) arbeids
kracht cn materiaaJverbruik in de
tussenhandel, een tendenz, die alle
steun verdient, omdat Nederland ook
in de toekomst zich alleen zal kunnen
handhaven, wanneer het^de waanzin
nige verkwisting bij dc ..secundaire"
productie zal weten te vermijden.
De groentenboeren cn hun organi
satie, de „Vakgroep voor de detail
handel in aardappelen, groenten en
fruit", konden zich met het bestaan
van deze overheidsverkoópplaatsen
moeilijk verenigen De vakgroep
voerde dan ook herhaaldelijk bespre
kingen met het „Bedrijfschap groen
ten en fruit" ,om tot opheffing van
deze verkoopplaatsen te komen. Het
Bedrijfschap stemde daarin tenslotte
toe. nadat de Vakgroep het ten be
hoeve vari zijn bedrijfseenoten in
Wassenaar de garantie had verstrekt,*
dat deze kleinhandelaren zich zowel
aan de distributievoorschriften als
aan de prijsvoorschriften zouden
houden.
Ook wij zijn van mening, dat het
particulier initiatief hier. zoals el
ders, de voorkeur verdient boven
staatsbemoeiing, mits vast staat dat
het volksbelang nummer één ls en
niet het belang van de groentenboe
ren. Het geeft echter te denken, dat
het Bedrijfschap, ondanks de toe-
Frontzorg heeft nog
veel geld nodig
DEN HAAG. 17 Mei. De leidster
van Frontzorg. mevrouw E. Króller
Schafer, wijst cr op. dat het slagen
van de grote» propaganda-actlc van
Frontzorg niet betekent, dat Frontzorg
geen gelden meer nodig heeft. In
tegendeel zelfs, dc 7X>rg vóór de front
strijders dat zijn er enige tiendui
zenden verslindt sommen ge\ds.
Verder .vraagt de. organisatie van de
Frontzorgavonden veel geld. De be-
roepsartisten moeten volgens de richt
lijnen van de Kultuurkamer gehono
reerd enz.
Bovendien moet in aanmerking
worden genomen, dat van alle inza
melingen dus ook van de komende
landelijke frontzorgcollecte steeds
twintig procent van de ontvangsten
aan dc districten wordt afgestaan, die
daarmede in de gelegenheid gesteld
worden, naast de algemene frontzorg.
de frontkameraden uit deze geldmid
delen te verzorgen.
Voorts bestaat bij Frontzorg het
voornemen, om de kinderen der front
strijders gedurende de Plnkstervacan-
tle een gezellige middag te bezorgen.
Ook het St. Nlcolaasfeest en Kerst
mis mogen vanzelfsprekend niet on
opgemerkt aan familieleden 'en gezin
nen onzer frontstrijders voorbij gaan.
Al met al kaf) worden geconstateerd
dat de inkomsten weliswaar zeer be
langrijk zijn. maar dat de nltgaycn
hiermede gelijke tred houden. Me
vrouw Kröller blijft dSarom rekenen
op dezelfde geldelijke steun als tot
dusver ondervonden. In het bijzonder
geldt zulks voor de grote landelijke
collecte ten bate van Frontzorg, welke
op 27 Mei gehouden zal worden.
Op Hemelvaartsdag, Donder
dag IS Mei, zullen de bladen
van de Arbeiderspers NIET
'VERSCHIJNEN.
DE DIRECTEUR
zegging van de vakgroep, blijkbaar
reden heeft aan de betrouwbaarheid
van de groentenboeren te twijfelen,
zodat het voor Wassenaar de moge
lijkheid van heropening van de hal
len als stok achter de deur hand
haaft. In dit geval vragen wy ons
af. op de opheffing van de hallen,
waar de contróle op de groentenboe
ren zo moeilijk is. wel verantwoord
mag heten. Wij willen echter hopen,
dat zal blijken, d^t de eenvoudigen
in Wassenaar niet opnieuw de
groentèn aan zich voorbij zien gaan.
Garantie voor hele land
Nog bedenkelijker lijkt intussen,
dat het Bedrijfschap genoegen geno
men heeft met een garantieverkla-
ring Voor Wassenaar alleen. Een
garantie van de vakgroep ten be
hoeve van de bij haar aangesloten
bedryfsgenoten kan alleen ernstig
worden opgevat, wanneer deze geldt
voor het hele land. Anders is het
slechts een wassen neus. die een
maatregel moet dekken, waardoor
het groepsbelang opnieuv> kan zege
lleren over het algemeen belang.
Kan de vakgroep deze garantie
niet geven en voelt zij zich niet in
staat de groentenhandel op verant
woorde en efficiënte wijze te saneren,
dan betekent de les van Wassenaar
alleen, dat nu vast staat, dat het
Bedrijfschap het dwingende middel
gevonden heeft om' de groentenboe
ren-binnen de perken te houden. Wil
de leiding van het Bedrijfschap haar
recht op de zorg voor de groenten-
voorziening niet verspelen, dan zal
het echter dit werkzaam gebleken
middel ook op grote schaal elders
moeten toepassen. De sanering van
de groentenhandel en de uitstoting
van de overtollige en onsolide ele
menten uit die bedrijfstak zal aan
een groot complex van de zwarte
handel een eind maken. Met verlan
gen zien wij in dat verband de ope
ning van een reeks Rijksgrocnten-
hallen tegemoet.
Rijwielvervoer beperkt
UTRECHT, 17 Mei. Gezien de
overstelpende drukte bij het vervoer
van rijwielen heeft de directie der
Ned. Spoorwegen zich genoodzaakt
gezien gedurende de Pinkster-perio
de (van 25 t.e.m. 31 Mei) en de ko
mende vacantietijd 'van 29 Juni
t.ejn. 2 September) het vervoer van
alle soorten rijwielen met tremen
naar keuze van den reiziger over af
standen van meer dan dertig km.
stop te -zetten. Teneinde echter het
ongerief -zoveel mogelijk te beper
ken, zullèn speciale rijwieltreinen
worden ingelegd. Daarvoor dient de
fiets Tie dag tevoren vroeg in de na
middag liefst vóór 17 uur wor
den aangeboden. Het vervoer van
rijwielerv met goedkope rywielkaar-
ten zal zoveel mogelijk geschieden
met de treinen, die de reizigers zelf
bepalen.
Ie JAARGANS No. 115
LD
WOENSDAG 17 MEI 1744
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 24996 - Abonnementsprijs-21 et. per woelt of f2.73 por Icwarfael Postgiro 184.120 - Postbus 65
Om tien uur 's avonds teeil ik net
bureau binnen. ..Een laat kar
weitje?" Informeert de wachtcom
mandant. Nou. behoorlijk laat. Dat
wordt nachtwerk vanavond! Er moet
een zeer brutaal inbrekerscomplot in
gerekend worden, allemaal beruchte
zware jongens met straflijsten met
vervolgen. Het spoor zit goed. een
staaltje van combinatievermogen van
een van mijn collega's-voor-een-week,
waar ik als „groen" alle bewondering
voor heb maar ik niet alleen, want
ook de vakbroeders, de oude rotten,
vinden het mooi als een hunner op
een paar simpele aanwijzingen als
een lapje stof bij een bekenden heler,
een manchetknoop in de zaak waar
de inbraak gepleegd is en een vaag
signalement weet te ontdekken, wie
de daders zijn (drie stuks) van een
grote textieldicfstal en met wiens
auto de poe vervoerd is
Op het bureau duwen de collega's
mij drie persoonsbeschrijvingen
onder de neus. Drie rasechte boe-
venkoppen. „Prent in je geheugen.
maat!" Ik probeer heten dan
gaan we op stap. dwars door de
stikdonkere stad. invallen doen en
huiszoekingen verrichten.
De dagen van
Sherlock Holmes
zijn voorbij, ver
zucht een onzer.
Op onze studeer
kamer komen we
zover niet. Eli ta
bak voor de pijp
hebben we^ ook niet meer. Neen,
Sherlock deed dat anders. Wij moe
ten er achter aan!
De stad slaapt. Een enkele ponytax
rijdt voorbij. Ver weg slaat een klok:
middernacht. Een fijne motregen
siepelt neer. Troosteloos weer. Een
naargeestige buurt, de Pijp bij nacht.
Geluidloos schuifelen wij over het
plaveisel. Af en toe flitst even onze
lantaarn langs de huisnummers.
Griezelig
Nachtelijke inval
Daar is de deur" Vermolmd, verve
loos. Geluidloos worden lopers gepro
beerd. Drie, vier stuks. Nummer vijf
pakt. De deur piept open, wij sluipen
omhoog, langs dè smerige trap. Een
vettig touw hangt erlangs, eigenlijk
te vies om aan te raken. Een vunze
lucht stjjgt uit het trapgat, een
zware, bedompte lucht van voedsel
en slapende mensen.
Een week
rechercheur
(4)
'Speciale correspondent ie
BERLIJN. 17 Mei. In Duitse
commentaren, die zich bezig houden
met de huidige stand van de strijd
in Italië, wordt uiting gegeven aan
een gematigd optimisme. Gewezen
wordt op de geweldige verliezen, die
de Marokkanen, Indiërs en Polen ge
leden hebben. Maar ook de verliezen
der Amerikanen, die bij Collc San
Martino en in het aanvankelijk be
zette, maar door de Duitsers latei-
heroverde doip Santa Maria vochten,
zijn-zeer hoog.
Uit de verklaring van de Wilh'elm-
strasse kdat in het Liridal en in
de sector ten zuiden van Cassino,
waar een der grootste
zwaartepunten van de
slag ligt, de vijande
lijke troepen opgevan
gen werden en dat dc
geallieerden bij de Ra-
pido zich op hun oor
spronkelijke stellingen
hebben moeten terug
trekken, blijltt. dat het
Duitse front in Italië
stabiel is.
Ten noorden van de
stad Cassino hebben de
Duitse parachutisten
de Britten verdreven
van een belangrijke
heuvelstelling.
Dc tijd is echter nog
niet rijp voor het op
stellen ■van een over
zicht van het offensief.
Want de gevechtshan
delingen, die in de
nacht van 11 op 12 Mei
het karakter van een
algemene aanval kre
gen, bevinden zich, vol
gens de mening van
Berlijnse militaire des
kundigen, in het begin
stadium. Zelfs wordt
ernstig rekening ge
houden met de mogelijldieid. dat de
strijd in hevigheid zal toenemen en
dat meer sectoren in het algemene
offensieve plan opgenomen zijn.
Bovendien acht men het te Berlijn
niet uitgesloten, dat de geallieerden
binnenkort tot een „passerende" lan
ding in de rug van het Duitse front
zullen overgaan om de afweerkracht
van de -hoofdlinie te verzwakken en
de Duitse troepen op bepaalde plaat
sen vast te leggen. En ook kan het
zijn, dat dezer "dagen het bruggehoofd
van Nettuno in het brandpunt der
belangstelling komt te staan, want
ook in deze sector hebben de geallieer
den talrijke aanvalsvoorbereidingen
getroffen.
Maar in de Wilhelmstrasse wordt
verklaard, dat het Duitse afweerplan
gebaseerd is op alle mogelijke alter
natieven en dat de tegenstander zijn
nevenbedoelingen nimmer zal kunnen
verwezenlijken.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER. 16 Mei. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
Van het Oostelijke front wordt
slechts plaatselijke gevechtsactie aan
de benedenlqpp van de Dnjestr en in
het voorterrein van de Karpathen ge
meld.
Formaties van de luchtdoelartille
rie van het leger schoten sinds het
begin van de veldtocht in het Oosten
2000 vijandelijke vliegtuigen omlaag.
Daarvan hebben de luchtdoelafdelin
gen van het leger 275 en 279 alleen
300 toestellen neei^ehaald.
Aan het Italiaanse Zuidelijke fronu
zette de vijand zijn aanvallen met
gebruikmaking van nieuwe divisies
infanterie en pantserjagers op ons
verdedigingsstelsel met zwaartepunt
ten Zuiden van Cassino voort. Na
verbitterde wisselvallige gevechten
gingen enige heuvelstellingen verlo
ren. In andere sectoren werden
plaatselijke penetraties in tegenaan
vallen gfezuiverd of afgegrendeld.
Een sterke formatie gcvechtsvlie-
gers bombardeerde ih de late avond
uren van 15 Mei vijandelijke steun
punten in het gevechtsgcbied van
Cassino met goede uitwerking Er
ontstonden branden en explosies.
Bij aanvallen van enkele Britse
stool-vliegtuigen op het gebied van
Keulen en Mannheim, alsmede bij
vluchten boven de Kieler Bocht, wer
den in de afgelopen nacht vier vijan
delijke vliegtuigefl neergeschoten.
In de eerste ochtenduren van 16 Mei
vielen sterke formaties zware Duitse
gevechtsvliegtuigen de Britse haven
stad Portsmouth met een groot aan
tal brisant- en brandbommen aan.
Drielibog. Drie zware tikken op dc
deur.
Politie' Doet u even open?
Er schuifelt iets. Het bevel wordt
herhaald. Knippen worden wegge
schoven, de deur draait open en een
vrouwehoofd met piekhaar en papil
lotten verschijnt.
Laot besoek, heire! Wie mot u
hebbe?
Is Tinus thuis?
Nei meheir.
We stappen binnen. Tinus ls weg,
de vrouw is alleen. Het stinkt hier.
een blinds paard kan er geen schade
doen. Maar er staat een pracht van
een grammofoon met tientallen pla
ten, er hangt een barometer die een
kapitaal waard is.
Gepikt goed, mompelt een van
ons.
Kasten en kisten worden geopend
Onder de bedden, tussen fle dekens,
op het schunnige zoldertje. Niets.
Geen man, geen stoffen. We stappen
op.
Gelukkig is ze alleen. Houat het
huis even in de gaten, dat ze niet
weggaat om de zaak te verlinken!
zegt de aanvoerder.
Even wichten we. Niets te horen.
Dan op stap. volgende adres. Door de
stikdonkere smalle straten, onder een
naargeestig sieperende motregen...
Adres twee. De voordeur knarst na
de derde sleutel open. Boven is
meteen een geluid te horen. We ren
nen de Smalle, steile wenteltrap op.
Driehoog. Tikken op de deur.
Open! Politie!
Gemompel, gekraak. Verder niets.
Meteen zet een onzer de schouder
tegen de deur. Een aanloop: krak!
De deur vliegt uit haar hengsels. Ja.
je bent zwaargebouwd of je bent het
niet.
Gevlogen!
Binnenstosmen. Een krijsende
vrouw.'Een ijzige tocht uit een open
gesmeten dakraam. Er achteraan, het
dak op! Met zijn tweeen. de derde
opent onderwijl de kasten, revolver
in de vuist.
Het dak op! Balancerend acht me
ter boven de straat, op de spekgladde
goot, Renneh, stilstaan, luisteren. Ho
ren we iets? Niets. De zaklantaarn
flitst aan. Daar... een schim, volgen
de dak. RennenZakken laten op een
plat, klimmen via een pijp, halsbre
kende tocht.
Halt! Politie. Niet bewegen, ik
schiet! brult mijn maat ineens. Ik
zag nog niets l Maar achter een
schoorsteen komt een vent te voor
schijn. Hij geeft het op.
Binnen zien we hem bij licht. Het
is eeii van de gezochten, een gevaar
lijk heer. En onze collega heeft on-
derdehand op zolder, onder een sta
pel wasgoed, idem zoveel meter ver
miste stof gevonden.
De paternosters klikken om de pol-
aen van den arrestant. Mee naar het
bureau! En we sjouwen terug door
de miezerfégen. Half drie! Doodmoe.
Maar we hébben er een. en nu komt
de rest vanzelf. Vrije-tijd-werk van
de recherche!
En morgen begint dan het einde
loze bureauwerk:verhoren, proces
sen-verbaal, naar het Hoofdbureau
om den man te laten pianospelen of
tewel zijn vingerafdrukken te laten
nemen. en... zoeken naar de rest van
poet en verdachten!
Minder gespaard dan vorig jaar
DEN HAAG. 17 Mei. Bij de Rijks
postspaarbank werd ln April ingelegd
27.141.306 (vorig Jaar ƒ36.497.634)
en terugbetaald 10.734.809 (vorig
jaar 12.788.886). Het maandsaldo
bedroeg 16.406.497 (23.708.748), waar
door liet tegoed op alle boekjes steeg
tot 867.380.582 (V. J. ƒ617.908.055).
Het aantal boekjes steeg met 16.641
tot 2.680.221.
Koffer-contróle in de trein.
Ambtenaren doen hun on
vermijdelijke plicht en cén vein
hen stuit op het Chineesje, dat
met een ondoorgrondelijk pinda
pinda-gezicht in een hoekje zit
met een vrij grote kofier onder
zijn onmiddellijk bereik.
Ook bij hem komt een ambte
naar. Het Chineesje schudt reeds
bij voorbaat zijn mandarijnen-
gezicht. maar de C.C.D. kijkt niet
naar gezichten, slechts naar kof
fers.
„Wat zit er in die koffer?"
„Toiletgrai"brauwt het Cht-
neesjc.
„Kom. kom. wat nog meer?"
..Hoeft niet ope". zegt het man
netje.
..Wat is er nog meer in die
koffer?"
„Pyjama."
.Zo. dat is toch zeker niet alles.
Wat nop meer?"
Dan komt er een sterk woord:
Sjpel:
Onmiddellijk die kotfer open!"
De koffer gaat wijd open cn.de
ambtenaar icoclt inderdaad in
toiletgerij en inderdaad treft hij
een pyjama aan, maar
Waar is het spek", vraagt hij
ten slotte
Het Chineesje kijkt onbewogen:
„Ach. sjpek vergeten......"
STOCKHOLM, 15 Mei. Volgens
Reuter verluidt te Washington, dat
de Sowjetregering haar medewerking
verleent bij de EngelsrAmerikaAn.se
diplomatieke actie, die ten doel heelt
Zweden tot stopzetting van de kogel-
lagcruitvoer naar Duitsland te bewe
gen. Het is, aldus dit bericht, moge
lijk. dat krachtige economische re
presailles zullen worden genomen om
Zweden tot de door de geallieerden
gewenste houding te nopen.
Voorts meldt Reuter, dat tussen de
uitgeweken Noorse regering en de
regeringen van Groot-Brittannië, de
Verenigde Staten en de Sowjet-Unie,
op het Britse ministerie van buiten
landse zaken een burgerlijke overeen-
komst tè ondertekend.
De Moscoüse patriarch
Sergius overleden
STOCKHOLM, 16 Mei. Radio-
Moscou heeft medegedeeld, dat de
Moscouse patriarch Sergius door een
beroerte getroffen en overleden is.
Hij was 78 jaar oud.
De metropoliet Sergius is de
Grieks-orthodoxe geestelijke die in
September van het. vorige jaar bij
Stalin is geroepen om te spreken
over het bijeenroepen van een bis
schoppenconferentie welkte tot d-r-e!
had de kerk in de Sowjet Uhle weer
„op te bouwen". Deze manoeuvre is
toen- onthuld als een zuivere pro-
paganda-actie. tot welk doel Stalin,
naar is opgemerkt, steeds zijn pro
paganda- en parade-priesters gereed
heeft.
Naar, Reuter meldt zal de metro
poliet van Leningrad, Alexei, als
oudste metropoliet het ambt van den
overleden patriarch tijdens de oorlog
overnemen.
Hoofdprijzen Staatsloterij
DEN HAAG. 17 Mei. Bij de
heden gehouden trekking zijn de
volgende hoofdprijzen uitgekomen:
ƒ5.000: 13840; ƒ2.000: 4407; 1000:
2137, 6531, 9449, 18748, 18426; ƒ400:
21849; 200: 6480. 9956. 19899;
100 3442 5585; 6866, 9084, 9422,
14468, 18964, 18990, 24524, 25063,
25398.
LEUVEN. 16 Mei. Leuven is
zonder twijfel de, stad, die het
zwaarst getroffen werd door de
Anglo-Amerikaanse luchtterreur. Na
twee zware aanvallen door Anglo-
Amerikaanse bommenwerpers in de
nacht van Donderdag op Vrijdag en
van Vrijdag op Zaterdag, welke voor
afgegaan werden door verscheidene
aanvallen overdag, kan men zonder
enige overdrijving de verwoestingen
te Leuven vergelijken bij die van de
zwaarst getroffen steden van Duits
land.
De binnenstad van Leuven werd
letterlijk met bommen bezaaid. Zo
dra men de buitenwijken, die relatief
weinig hebben geleden en waar nog
enig leven heerst, achter zich gela
ten heeft, komt men in een woestijn
van puin, waar de stilte van de dood
heerst en waar slechts hier en daar
een paar mensen als schimmen ge
ruisloos verdwijnen.
Aan de noordelijke uitgang van een
plein in het centrum, staat het heer
lijke Gothische stadhuis met daar
tegenover de laat-Gothise St. Pieters
kerk. Tussen beide gebouwen sloe
gen verscheidene bommen in. De
voorgevel van het stadhuis werd
zwaar beschadigd. Het fijne beeld
houwwerk is vernield. Wat er over
bleef. is bedekt met een grijze stof
massa. Alle ramen in de muren van
de St. Pieterskerk aan de kant van
het plein zijn vernield. Maar het is
nog erger gesteld aan dc andere
zijde. Daar heeft een voltreffer een
gehele zijbeuk weggeslagen, met het
gevolg, dat zuilen, poorten, ijzeren
dwarsbalken nu een huizenhoge puin
hoop vormeli. Door dc reusachtige
bres. welke in de kerk werd geslagen,
ziet men dat enkel de Gothise spits
bogen ongeschonden bleven.
Nauwelijks 200 meter verder staat
de prachtige St. Michielskerk in
barokstijl met daarnaast het Jezuïe
tencollege. Een voltreffer- kwam mid
den in de hoofdbeuk van de kerk
neer. De gescheurde muren dreigen
in te storten. De talrijke gebouwen
van het Jezuïetencollege vormen nog
één reusachtige puinhoop.
Wanneer men ziet, wat er met de
stevige kerkgebouwen, die eeuwen ge
trotseerd hebben, is gebeurd, kan men
zich een gedachte vormen van wat
er overgebleven is van de woonhuizen
dezer verwoeste wijken. Men zou ver
scheidene dagen nodig hebben bij een
bezpek aan de geteisterde stad Leu
ven om al de kleinere, voor de kunst
geschiedenis waardevolle gebouwen
en patriciërshuizen; welke verwoest
werden, op te sommen. Er zijn natuur
lijk enkele dezer prachtige gebouwen
overgebleven, maar zelfs indien pien
er in slaagt ze te behouden voor de
toekomst, zullen zij slechts voor latere
generaties zeer zeldzame getuigen zijn
van de rijkdom van Leuven aan laat
middeleeuwse en barokmonumenten.
Het aantal slachtoffers, dat bij deze
terreuraanvallen het leven heeft ge
laten, zal waarschijnlijk de 200 be
reiken, daar er reeds een 100-tal
lijken werd geborgen. Men vermoedt,
dat nog minstens 100 slachtoffers
onder het. puin liggen.
(Van onzen specialen verslaggever).
Wij staan op een dijk, op de
nog rulle bovenlaag van een
der vele, met kunst en vliegwerk
in elkaar getimmerde dijken, die
in het inundatiegebied van het
westen van ons land uit de grond
zijn getoverd en kijken naar een
heirschaar van jonge, bruin ge
brande kerels in overalls, die
vlijtig en onvermoeibaar met
spade en kruiwagen aan de gang
zijn. In een onafzienbare rij wer
ken honderden en honderden ar
beidsmannen aan de dijk, die
zienderogen groeit, de dijk, die
het land. dat voor de inundatie
gespaard blijft, tegen het water,
dat er nog niet is, maar dat drei
gend aan de horizon wenkt, moet
beschermen.
Wij zouden haar „De vliegende
colonne" willen noemen, deze forma
tie van de Nederlandse Arbeids
dienst. die oorspronkelijk zestien
honderd. man sterk en nu, mét het
einde van de taak in zicht, tot dui
zend man ingekrompen, van fccoid
naar zuid, van oost naar west ons
land heeft doorkruist en overal snel
en goed de helpende hand heeft ge
boden. Zeker, de burgerij heeft ook
de handen uit de mouwen gestoken,
doch in de meeste gevallen kwam er
eerst goed schot in de zaak, als de
Arbeidsmannen, die immers reeds
een zekere bedrevenheid met schop
en spade hebben gekregen, hun jon
ge sterke schouders onder het werk.-
object staken. Uit Brabant. Limburg,
Noord- en Zuid-Holland, kortom
overal vandaan, zijn uit de Neder
landse Arbeidsdienst de dijkenbou
wers gerecruteerd, die tezamen ver
enigd in het inzetcorps en onder het
supervisie van de* Nederlandse Hei
demaatschappij in het inundatiege
bied aan de slag zijn gegaan. Ten
einde de werkzaamheden zo vlot mo
gelijk te doen verlopen, werd bet
corps onder een eigen leiding ge
plaatst, voor wie gfeen tijd en moeite
te veel waren om door goede voorbe
reiding de verplaatsing va a de dij
kenbouwers van X naar Z zonder
tijdverlies te laten verlopen. Ook de
Nederlandse Spoorwegen hebben
hieraan, door extra-materieel ter be
schikking te stellen, ruim hun deel
gehad. Het was overal, waar de oij-
kenbouwers kwamen, zo. dat voor de
Nederlandse jongens, opgelet!
DEN HAAG, 15 Mei. Donderdag
18 Mei zal ln Den Haag op Plein 1813
nr. 3 nog een keuring worden gehou
den voor de eerstvolgende weersport-
kampen. Iedere Nederlandse Jongen
heeft egel genheid om, tezamen met
kameraden uit andere Germaanse lan
den, vier mooie voorjaarsweken door
te brengen. Ook deze keer zijn hier
aan geen onkosten verbonden, zodat
ook minder bedeelde Jóngens van deze
gelegenheid kunnen profiteren. Het
bureau voor weersportkampen ls. ge
opend van 9 tót 14 uur.
Opleiding tot cónfectienaeister
ROTTERDAM. 16 Mei. In een
wim. fris bovenlokaal van de N.V.
Kerkhoven'* tricotage- en brei fabriek
aan dè linker Rottekade 11 Vanochtend
een sóhool in gebruik genomen, waar
jonge meisjes uit de kledingindustrie
haar eerste opleiding tot confoctie-
naaister zullen ontvangen. Deze school
is de eerste, welke de bedrijfsgroep
kledingindustrie heeft geopend ln het
kader van de door haar begonnen vak
opleiding voor industrienaaister. De
bedrijfsgroep streeft naar de oprich
ting van een kern van z.g. leerbedrij
ven, waar ongeschoolde krachten in
groepsverband worden opgeleid.
Rente van de Rijkspostspaarbank
DEN HAAG. 15 Mei. De rente-
bijschrijving op de spaarbankboekjes
van de Rijkspostspaarbank zal gelei
delijk weder voortgang kunnen heb
ben. Daartoe kunnen de boekles, die
uitgegeven zijn in de maanden Ja
nuari, Februari en Maart van heden
af dadelijk worden opgezonden aan
tie Rijkspostspaarbank te Amsterdam.
Over de andere boekjes volgt te zijner
tijd nader bericht.
.jWeerzien met het jongetje"
DEN HAAG, 17 Mei. In de serie
brandende kwesties spreekt Max Blok
zijl Donderdag, om 18.45 uur over
„Weerzien met net jongetje".
Milaan consumeert jaarlijks 70
millioen kikvorsen, die door 50 be
roepsvissers en omstreeks 300 amateurs
ln de kanalen tussen de rijstvelden ln
de omgeving der stad worden gevan
gen. Het vlees ls wilWen doet aan dat
van kuikens denken. Het wordt thans
ook ln de ziekenhuizen meer cn meer
voor lichte voeding voorgeschreven.
Naar in gewoonlijk goed Ingelich
te politieke kringen te Lissabon ver
luidt, heeft de Sowjet-ambussadeur te
Washington den leider van het Zionis
me, rabbijn dr. Stephan Wise. voorge
steld. het hoofdkwartier van het we-
reldjodendom van fJew York naar, Mos-
cou te verplaatsen;
ligging meestal in scholen, maar als
het moest ook in koestallen en
voor de voeding gezorgd was. zodat
onverwijld met het werk kon worden
begonnen.
Niet altijd vriendelijk
Niet overal is het inzetcorps, vertel
de ons een kaderlid van de N.A.D.,
door de bevolking even vriendelijk
ontvangen, maar als de mensen be
merken, dat wij waren gekomen om
hen te helpen, sloeg de stemming
weldra om. En tegelijkertijd hadden
wij dan gelegenheid, hun instelling
tegenover de Nederlandse Arebids-
dienst waaromtrent nog al eens
verkeerde denkbeelden bestaan
grondig te veranderen. Eerst lacht
men om onze liedjes, later heeft men
er schik om en voor onze vlaggcn-
parade is een enorme belangstelling.
De mensen staan er een uur vroeger
voor op om dat mee te maken. Doch
het meeste respect hebben de men
sen toch wel voor de arbeldspiesta-
ties van onze jongens, die voor erva
ren grondwerkers niet opzij behoeven
te gaan. Tot nu toe is het steeds zo
geweest, dat werkobjecten binnen de
vastgestelde termijn gereed ziin ge
komen.
Wij staan boven op de dijk en
zien, zover als het oog reikt, nijvere
arbeidsmannen.
„Voor het merendeel zeker jongens
van het platteland?", vraagt de man
van dc krant,
„Geen spiake van", is het anfc-
woord, „hela, jongen, kom eens hier."
De geroepen Arbeidsman meldt
zich, keurig in de houding.
„Arbeidsman Winters".
„Wat ben je van je beroep?"
„Kantoorbediende, meneer."
Het inzetcorps is uit alle lagen van
de bevolking samengesteld. Er is ook
nog een kapper bij,.doch deze is de
enige, die in zijn funotie blijft, ter
wijl de anderen aan de dijk werken,
punt hij van de langharigen, die een
wit laken omkrijgen en op een om
gekeerde kruiwagen zitten, de kui-1
ven by, Het doet een beetje Oostera
aan, deze haarsnijdcrij in de open
lucht. Een belangrijk moment is
voorts, wanneer de etensbussen
worden aangedragen en het schaft
uurtje is aangebroken. Dat de jon
gens, van het werken in de open
lucht honger hebben, behoeft geen
betoog, doch ordelijk zoals alles
bij de N.A.D. op orde en regelmaat
berust scharen zy zich in de rij
om hun portie stamppot in ont
vangst te nemen.
Over orde en regelmaat gespro
ken: duizend jongens hebben in hefc
kleine stadje in het westen van ons
land, in scholen, leegstaande huizen
en wat er maar voor in aanmerking
kwam, hun kwartier opgeslagen,
doch de bevolking merkt er niet
dat van. Zeker, er wordt wel .eens een
grapje gemaakt met een aardig
meiske, dat door de attentie van zo'n
kwieken, bruingebranden jongen wel
gevleid is, maar er wordt geen wan
klank vernomen. De jongens doen
hun plicht zij maken een dijk van
twaalf kilometer in achttien dagen
klaar, zij zorgen er voor, dat de be
volking' straks, als het water uit
greppels, sloten en tochten de lan
derijen overstroomt en deze in een
grote onafzienbare watervlakte her
schept rustig het hoofd kunnen
neerleggen en verdwijnen dan weer
met stille trom.
Beter een gulden in de bus dan
duizend in Uw beurs. Denkt daaritan
bij. de grote landelijke collecte voor
Frontzorg op 27 Mei a.s.
Toespraak Feldmeyer
Van onzen specialen verslaggever.)
LEEUWARDEN, 15 Mei. „Men
heeft de twintigste eeuw de Eeuw
van het Kind genoemd, en men be
greep niet welke zelfspot en hoon er
in deze woorden scholen. Biblio
theken vol zijn ei in de afgelopen
jaren over het kind geschreven. Niet
omdat men er zoveel van af wist,
maar juist, omdat men er geen
flauw begrip van had. In deze tijd
ontstond het beeld' der moderne
jeugd. Deze jeugd was naar het oor
deel van de oude generatie niets hei
lig. .Ik geloof echter, dat vele der
oude oordeelvellers niet tot oordelen
bevoegd zijn. Immers, waren juist
zij niet aansprakelijk voor deze
moderne jeugd?"
Aldus begon de Voorman der Ger
maanse in Nederjand, Feldmeyer,
zi.in toespraak over het onderwerp:
„De Jeugd, en het Rijk", in dc Har
monie te dezer stede.
De Voorman vroeg zich af, of men
het de Jeugd wel kwallik kon nemen,
dat zij weigerde, nog lar.ger ln de
platgetreden paden van de oude gene
ratie voort te marcheren. De zin van
onze strijd ls namelijk, dat ons ras en
onze volkeren terugkeren tot die natuur
lijke grondslagen van het leven zelf of
zij zullen het leven niet deelachtig
iijn. Wij hebben als nationaal-soe'.a-
listen de eeuwige en ongecompliceerde
waarden weer tn het middelpunt ran
het leven geplaatst. Men had zich voor
deze oorlogsjaren te ver van het leven
verwijderd. In stede van de weerbaar
heid bevorderde men de weei'loosheid.
Men predikte de kinderloosheid. Men
stond de rassenchaos voor in plaats
van een eenvoudige natuurlijke schep
pingsorde cn de gebondenheid van het
bloed. De Jeugd echter staat nog zo
dicht bij de oerzln van het leven, dut
zij zich in de eerste plaats tot deze
natuurlijke dingen voelt aangetrokken.
In deze Jaren groeit een Jong en
sterk geslacht op. dat zich bewust ls
van de eisen, die deze grote rild aan
haar stelt. Deze Jeugd wil eigen,
nieuwe wegen gaan. ZL1 ls revolutlon-
nair. Daarom kent deze Jeugd niet
meer de eerbied vöor de oude gene
ratie als een vanzelfsprekendheid. Zij
heeft dc grootste minachting voor de
zatte zelfvergenoegdzaamhela van den
kleinen henepen burger, die bang is
zich zelf te verliezen. Voor deze revo-
lutionnaire jeugd leeft het ideaal als
een dwingende macht, dat men aan
hangt en waarvoor men zich, zo nodig,
offert. Bij alles steit deze Jeugd zich
den strijder, den soldaat tot voorbeeld-
Voorts zeide dc Voorman: „Zo kent
de Jeugd ook niet de problemen van
stait of Rijk. De jeugd aanvaardt het
Rijk als een vanzelfsprekende natuur
lijkheid. Het is voor haar geen pro
bleem, dat mensen van dezelfde bloe
de en van dezelfde stam een gemeen
schappelijk Rijk hebben, waarin de
Führer aller FÜhrer ls.
En Feldmeyer besloot: „Na eeuwen
van vervreemding heeft de revolution-
nalre Jeugd haar lijf en ziel hervon
den Deze Jeugd ls hard en moedig.
Zij neemt het vaandel over van den
ou4ere strijders, die haar voorgingen.
Deze Jeugd ls des Führers Jeugd en
Germanje's toekomst."
SPORTNIEUWS
Noord-Zuid ie Utrecht
ROTTERDAM, 17 Mei. Aan het
eind van het korfbalseizoen, op He
melvaartsdag, worden jaarlijks twee
ontmoetingen gespeeld, die in West
en Oost grote belangstelling trekken,
n.l. Noord-HollandZuid-Holland en
Noord-NederlandOost-Nederland. De
eerste is verreweg de oudste van de
twee. De laatste werd op verzoek der
provincialen ingesteld naar analogie
van Noord-Zuid.
Het was in 1912, dat de eerste ont
moeting tussen Noord- en Zuid-Hol
land plaats vond. Zuid-Holland, met
sterke ploegen als OSCR en Leids Vi
tesse, wt>n met 94. Daarna wist
Noord-Holland bijna steeds te winnen
tot 1923, toen Zuid-Holland door Dee-
tos en Het Zuiden steeds over sterke
ploegen de beschikking had. Dc ach
terstand werd ingehaald cn in een
voorsprong omgezet. Na 1938 verloor
Zuid echter drie maal. zodat de stand
thans luidt:
Noord 31 13 5 13 31 107—100
Zuid 31 13 5 13 31 100—107
Zondag a.s. wordt te*Utrecht de 32e
wedstrijd gespeeld om de zilveren Hol
landbeker. Als we Rotterdam—Am
sterdam als graadmeter nemen, ver
wachten we in de Bisschopstad een
goede partij, die door de Noordhol
landse ploeg gewonnen kan worden.
Cortlever speelt remise tegen
Van den Tol
BAARN, 16 Mei. De uitslagen van
de voor de ere-groep gespeelde -partijen
ln het ochaaktournool tc Baara lul
den: Van Doesburgh (Bussum)Van
Schcltinga (Amsterdam) 4—J, Graaf
v. d. Bosch (Hilversum)De Vlnto
(Amsterdam) 01, Van Steenle (Am
sterdam)Van Schelfhout Amiter-
dam) 1O, Van den Tol (Leeuwarden)
Cortlever (Amsterdam) 4.
Leidse twaalftallen samengesteld
Voor de korfbal-s tedenwedstrijden,
welke op Hemelvaartsdag in de Leid
se Hout worden gehouden, is hefc
Leids twaalftal als volgt samenge
steld:
Aanval: de dames A. de Wolf en
v. d. Linden; heren: A. de Wolf en
Chris de Wolf (Algemene)
midden: dames; J. Dool J. Nol-
les en de heren: C. Leget en Boutje
(Zuiderkwartier)
vVerdediging: darned: J. van Waas
en H. de Ren en de heren: G. Cra-
ma en F. v. <L Waals (Fluks
Dit twaalfal vertegenwoordigt Lei
den in de 2e afdeling een combina
tie Vicus-Orientis 1 en 2 in afdeling
I, terwijl Vicus-Orientis 3 in de 3e
afdeling Leiden vertegenwoordigt.
Aanvang der wedstrijden 10 uur.
Het programma luidt voor afdeling
I: LeidenDen Haag. Rotterdam
Dordrecht, Den HaagRotterdam,
DordrechtLeiden, DordrechtDen
Haag en Leiden—Rotterdam.
Afd. 2, 3e klasse N.K.B.-ploegen
Rotterdam—Leiden, Den Haag—
Dordrecht, Dordrecht-r-Lcidcn, Den
Haag—Rotterdam. Leiden —Den
Ha a g. Rotterdam—Dordrecht
Afd. 3' DordrechtDen Haag, Lei
den—Rotterdam, Rotterdam—Dor
drecht, Den Haag—LeWen, Dor
drechtLeiden en Rotterdam—Den
Haag.-
De verduistering begint heden en
morgen om 31.30 en eindigt om 5.45
uur.
Maan op 4.08 (Donderdag 4.31),
onder 15.11 (16.31).
22 Mei N.M., 30 Mei E.K., 6 Juni
V.M, IS Juni L.K.
