-a
MELBA
LOANS
PRODE
Zorg der overheid voor
Nederlands muziekleven
Eigen muziek vinde
hier haar tolk
„De getemde feeks"
bel
Sneeuwvlok - de Eskimo"
„Had ik maar wat te lezen!
Twee muzikale biografieën
Roman over Handel
Roman over Mozart
tandpasta
met dispergon
tegen tandsteen
2L
De zorg voor het muziekleven be
perkt zich met tot het concert-
wezen. maar strekt zich uit oven de
gehele muzikale cultuur van een volk.
Op deze brede basis blijkt ook onze
overheid haar taak te zien en zij ver
leent daarom ruime aandacht aan
volksmuziekbeoefening en -onderwijs.
Want ons volk ls éen aangeboren
muziekgevoeligheid deelachtig, die
slechts haar ontwikkeling kan vinden
door een bewustmaking van zijn
muzikaliteit
,De jeugd voorop
In een inlichtende zowel als ver
antwoordende persconferentie heeft
het hoofd der afdeling Muziek van
het departement van V. en K.. de
heer Jan GOverts, doen blijken, dat
onze overheid zich naar dit brede
standpunt richt en dat de muzikale
opvoeding van ons volk de eerste
plaats in haar aandacht inneemt.
Want al heeft het genoemde depar
tement niet rechtstreeks toegang tot
de school die onder het departe
ment van O., W. en K. ressorteert
in samenwerking tussen beide instan
ties wordt de schoolzang. die tot dus
ver weinig uit de geest van het kind
was geboren, gestimuleerd; o.a. door
de invoering van een schoolzangbun-
del met een 30- ft 40-tal echte kinder
volksliederen. door onderricht in het
notenschrift op alle scholen en door
deskundige leerkrachten in muziek
cn zang oi> lagere en middelbare
scholen. Het Instituut jeugdconccrten
wordt niet vergeten, al zal daarbij
het snobisme geweerd worden. Naast
de school zullen ook de Jeugdgroepen
in de aandacht van de overheid
delen, al zal dit voor de laatsten
geen officieel karakter dragen, omdat
een van bovenaf opgelegde muziek
beoefening haar doel niet bereiken
kan Verder komen de privé-muziek-
scholen onder strenge controle en zal
daar binnen afzienbare tijd nog
slechts door officieel bevoegde leer
krachten worden les gegeven.
De volksmuzlekbeoefeniru? in'koren,
fanfarekorpsen e.d. wordt door con
trole en adviezen gestimuleerd. Zij
wordt betrokken in het opdrachten-
stelsel. dat het departement al enige
Jaren tn toenemende mate toepast.
Hierbij houdt men rekening met het
decimeren van vele fanfaregezel
schappen door de arbeidsinzet en
men verstrekt daarom bijzondere op
drachten voor het componeren van
z.g Fanfare-kamermuziek.
Aandacht ondergaat ook de amu-
scmentsmuzlekbeoefening. die nog
steeds een steen des aanstoots is door
funest voortwoekerende verwilderen
de Invloeden. De stijlloze „lawaai-
muziek" zal de muilkorf worden aan
gelegd: de hulsmuziekbeoefenlng wor
den aangemoedigd, mede door spe
ciale opdrachten aan jonge toondich
ters Tenslotte zullen op ruime
schaal etudlebeurzeu worden ver
strekt. ook voor ..abnormale" studie
met speciale oogmerken.
Verjongd repertoire
Wat het concertwezen betreft,
wordt de controle op de programma's
verscherpt Vernieuwing van het
repertoire ls hoognodig, evenals gro
tere aandacht voor tijd- en landge
noten. Aankomende solisten zal de
praktische oefening worden verge
makkelijkt door orkestbegeleiding bij
hun repetities beschikbaar te stollen,
hetgeen mede^ een treden buiten het
standaardrepertoire zal verlichten.
Verder zal ernaar worden gestreefd,
dat leder orkest over een eieen koor
beschikt, ter stimulering van de .ult^
voering van werken voor orkest en
koor. Het dalen der uitgevoerde
Duitse muziek ten bate van de Franse
wordt tegengegaan door het aan
voorschriften binden van de kwan
titeit der laatste.
Ons concertleven beleeft thans een
ongekende bloei, die na de oorlog wel
zal verminderen. We moeten ons er
op richten, hieruit zoveel mogelijk
over te houden van hetgeen daardoor,
aan het volk ton goede is gekomen:
de Jeugd en de eigentijdse muziek
zullen dus de voornaamste richtsnoe
ren zijn. Verder moet.en de arbeiders
worden vastgehouden, die gevoeliger
zijn geworden voor de ernstige mu
ziek. Dit zal een wijziging in het
concertleven meebrengen: er komen
voortaan abonnementsconcerten tegen
behoorlijke prijzën voor de meer ge
goeden, concerten tegen matige prij
zen voor de minder bedeelden en
..werkersconcerten" tegen lage prijzen
voor de arbeiders. Het institüut
..volksconcerten" gaat bij gebrek (jan
historie op non actief De werkers-
concerten zullen paedagogische con
certen 'worden met mondelinge toe
lichting der werken, die desgewenst
ook op de andere concerten zal wor
den ingevoerd.
Verwaarloósde Nederlanders,
De kamermuziek blijft een zorgen
kind: hier worden meer commerciële
dan culturele doeleinden nagestreeld.
De Rolzaalconcerten zullen zich hier
naar richten en trachten het beste
te geven, wat de Nederlandse toon
kunst heeft voortgebracht. Het laat
ste concert in dit seizoen, dat uit
sluitend zal zijn gewijd aan verwaar
loosde werken van Nederlandse com
ponisten der 17de en 18de eeuw. zal
hiervan getuigen. De muzikale Ne
derlander moet zijn zelfvertrouwen
terugkrijgen. De verwaarlozing der
oude Nederlandse muziek had ver
schillende oorzaken: het verloren Ta
ken van vermoedelijk wel de helft,
het overgaan van historisch mate
riaal naar buitenlandse archieven,
geringe belangstelling van de mu-
ziek-wetenschapsmannen de „ama
teurs" gaven hier vaak een voor
beeld en gebrek aan interesse voor
deze muziek bij de vroegere overheid.
Daarom grijpt het departement naar
de daadwerkelijke propaganda, waar-
b;j onze Gouden Eeuw als voorbeeld
wordt genomen Ook de huismuziek-
beoefening moet naar dit voorbeeld
worden gestimuleex-d.
Tenslotte moet nog melding ge
maakt van een ander daadwerkelijk
propagandamiddel: het departement
zal op een veertigtal grammofoonpla
ten de "Nederlandse muziek uit vorige
eeuwen doen vastleggen. Hierlpij zal
de Nederlandse Omroep worden inge
schakeld. Uit een opsomming, die de
als musicoloog aan het departenfient
verbonden heer W. H. Thjjsse van
ïïet hiervoor ontworpen 'schema .gaf,
blijkt, dat voor deze opnamen een
exclusieve keus is gedaan.
Langs al deze wegen hoopt de over
heid na te streven, hetgeen vroeger
zozeer verwaarloosd werd: de muzi
kale opvoeding en verzorging van ons
volk, dat al zo dikwijls het ..Frisla
non cantat" heeft gelogenstraft. Aan
ons volk. dit op de juiste wijze te
waarderen.
Met een Duitse komische opera
als b.v. Peter Cornelius' „Bar
bier van Bagdad" heeft Hermann
Goetz' gelijksoortig werk „Der Wl-
derspenstigen Z&nmung" gemeen,
dat het meer wordt geprezen' dan
opgevoerd. Ziet men .in de tekst van
J. V. Widmann een profanatie van
Shakespeares hoger gestemd blijspel?
Inderdaad kan behandeling in
operavorm minder aanvaardbaar
geacht woraen dan Shakespeares
luchtig schertsende 'levenswijshoid.
Maar met verwaarlozing om die
reden doet men Goetz' muziek, ro
mantisch en toch streng van vorm,
bloeiend van geest en toch ook dra
matisch van werking, onrecht.
Heeft alzo de Kameropera ons met
„Der Widerspenstigen Zahmung"
niet doen kennismaken met een
grootse muzikale schepping, zij heeft
ons een boelend en amusant werk
voorgezet, dat buiten het platgetre
den repertoire valt en de kennisma
king zeker loont. En zij heeft dit ge
daan op alleszins loffèlUkè wijze.
De waardering hiervoor komt in
hoofdzaak toe aan den regisseur
Hans Strohbach van de Weense ste
delijke opQra en aan den dirigent
Walter Stosohek van de Staatsopera
te Dresden, de eerste als reeds ver
trouwde kraolit In deze omgeving, de
tweede als gast aan de lessenaar. Het
was wederom StrohbRCh, die niet al
leen de spëlleiding met zijn adem be
zielde. maar ook ditmaal weer een
even sober als suggestief toneelbeeld
schiep, geïnspireerd op het „com
media dell'arte"-begfnsel. Twee de
coratieve ramen en een dito deur be
nevens een lichtkroon vormden de
toneelbouw voor alle vier bedrijven
zonder dat men het gemis aan een
overdadig décor voor een pronklie-
vende Italiaanse omgeving voelde, al
deed het den nucht-crling neg wel
eens vreemd aan. de personen als
dwars door een muur heen te zien
„afgaan". En met eenzelfde -bezie-
lende adem blies Stoschek het or
kest leven in en hield hij tegelijk, de
touwtjes naar het podium stevig in
handen, zodat de ensembles uitne
mend slaagden.
De beste rollen, vocaal zowel als
dramatisch, zag en hoorde men van
Corrie Bfjster als de grillige Cat/ha-
rina, meer uit levensonervarenheid
dan van karakter grillig en lastig, en
van Henk Dorel als den levenswijzen
vrouwentefnmer Petrucchio, in zijn
actie misschien nog wel eens al te
„draufgangerisch", maar uitgerust-
met een uitnemende bariton. Daar
naast wekten Anton Eldering als
papa Baptista. Lily van der Veen
als de zachtzinnige Bianca. Jos.
Burcksen en Robert Schlegel als haar
aanbidders Hortensio en Lucentio
vocaal^en theatraal waardering.
Nelly v. d. Schulp, Zus van Os en
Wim v. d. Leye hadden eer van hun
werk aan de costumes uit papierve
zelstof, die inderdaad een indruk
net de nondltarnenlei
Roman door Manfred Rausmann
80)
„Ja, niet waar?" zeide Corina. „En
weet u Wel, dat het vandaag Zon
dag is?"
„Wat?" Peter boog zich naar haar
toe.
„Het is-vandaag Zondag."
„Ook dat nog!" Zeg. Jumbo, we
moeten nu eens ernstig met elkaar
spreken. Je meent het toch niet. dat
jullie strakjes koelbloedig op elkaar
los zult timmeren? Daar denken jullie
toch zeker niet meer aan? En zeker
niet, nu het vandaag Zondag is?"
„Dat hfeeft daar niks mee te maken",
zeide Jumbo met- een half dichte
mond hij was Juist bezig met zijn
tanden een touw uit de knoop te
halen.
„Goed! Dan wat anders: Jij bent
negentien en hij is vijftien."
„Dat heeft er allemaal niks mee te
maken 1"
Wanneer Corinna een woordje zeg
gen mocht, meneer Addicksen zou
hem toch niets doen?
„Zeker wel", zeide Jumbo. „Ik zitl
hem in tweeën breken
„U kunt- niet geloven, juffrouw
'Storm wat voor een stijfkop hij is."
„Dat heeft ook wat voor!"
„U bent een verschrikkelijk mens,
meneer Addicksen!"
„Wat bolieft u?" Hij zeide waar
achtig: „Wat belieft u!"
„Een vreselijk mens is.u!l"
„Jawel, dat ben ik! Zo iemand ben
ik!"
„Je moet heus bang voor u wor
den!"
„Dat moeten ze ook! Maar u niet.
u behoeft niet bang te zijn, voor mij
niet. Neen, hoor, precies het tegen
overgestelde!"
„Luister nu eens hoe mooi hij daar
voor op de harmonica speelt. En hij
heeft toch zo'n knap gezicht, het is
toch zo'n aardige Jongen. U moest
vrede met'hem sluiten, meneer Ad
dicksen."
„Wat is er van uw dienst?"
Ditmaal zeide hij: „Wat- is er van
uw diebst?" Dat- was zijn manier om
zich uit.te drukken. Heus. niemand
behoefde hem te komen leren, hoe
hij zich tegenover jonge dames ge
dragen moestl Hij was een wrede en
Tekeningèfl en
vèn
MEULD1JK
946. Kijk, Piet", zegt Sneeuwvlok:
„F.r is een kleine kans dat we met
die pet de boeven weer op kunnen
sporen. Ik laat Kwef er aan ruiken
en dan vindt hij met z'n neus de hele
weg terug waarlangs die boeven ge
vlucht zijn." „Hm", zegt Piet, „ik ben
'blij dat ik niet aan die vieze pet
hoef te ruiken!" Maar Kwef doet net
wel en een ogenblikje later volgen
ze dwars'door net drukke verkeer de
weg die Knots en Knars gegaan
zijn...
947. Die twee zitten ondertussen
ook niet stil. Een paar straten verder
zijn ze van de auto afgesprongen en
vlug weer naar hun huis gehold waai
Pen Kwen nog steeds gevangen zit
Ze pakken hem beet en rennen met
hem de trappen af. „We moeten zo
gauw mogelijk uit de stad verdwij-
ne", hijgt Knars. „Die twee eskimo's
worde te lastig." „Hihi" schatert
Pen Kwen: „Schei uit, Je kietelt me!"
onverbiddelijke kerel, maar hij was
ook een fijne mijnheer. Tussenbeide
liet hij zijn fijne manieren door
schemeren. „Wat is er van uw dienst?"
„U moet. weer vrede met hem slui
ten, meneer Addicksen!"
„Neen, zo eenvoudig gaat datniet!"
„Tegen zo'n stijfkop kunt" u toch
niet op, juffrouw Storm!"
„En u bent ook een aardig Iemand,
meneer Addicksen. Laat eens kijken,
wat een mooie blauwe das heeft u
df\er dm!" v
„Zo", zei Jumbo en hij ging recht
op zitten, „valt die in uw smaak?"
Peter stelde voor, dat Corinna hem
wat over de ballontocht- zou vertel
len; misschien werd hij dan wat
zachtmoediger gestemd..
„Ja? Zal ik dat doen?"
Jumbo liet de pikhaak zakken; ja.
dat was waar ook!
„En u belooft mij, dat u hem niets
zult doen. Belooft u mij dat?"
„Neen."
„Odan vertel ik ook niets!"
„Wacht eens even!" riep Peter,
„Was dat al geen grond?"
Allen luisterden, zelfs Abel merkte,
dat er iets niet in orde was. Hij nam
zijn harmonica van zijn mond en
keek vragend naar achteren.
„Neen, jou bedoelen we niet!"
„Wat?"
„Speel maar verder!"
Jumbo zeide dat hij ook zo iets ge
voeld had. Hij stond op, nam een
riem, .knielde neer en stak die aan
bakboordzijde in het water. „Neen,
hier ls nog niets." Dan ging hij naar
stuurboord, duwde daar de riem in
de diepte. „Huiooh! Maar anderhalve
meter!"
Peter hield de Scha«hörn een
beetje verder van de piketten af.
„Nog eens peilen!"
Jumboo voelde weer naar beneden:
„Wordt steeds ondieper!"
„En aan de andere kant? Vlug
Neen, blijf jij daar maar en laat
hij hier komen! Ieder aan een kantl"
Abel was. toen hij begreep waar
het om ging dichterbij gekomen, had
de tweede riem genomen en was bij
de reling aan stuurboordzijde gaan
staan. (Wordt vervolgd)
van weelderigheid maakten en een
'ruim verschiet openden voor onze
steeds meer in verdrukking rakende
toneelcostumering.
De niet geheel bezette Haagse
Stadsschouwburg lieeffcvhet gebodene
ten zeerste gewaardeerd en hieraan
vooral uiting gegeven aan het slot,
toen alle medewerkenden in een har
telijke bijval en bloemenhulde moch
ten komen delen.
G. K. KROP
Schippers-naast-God
Waaraan moet men het schep
pende letterkundige vermogen
van een volk meten?
Aan de allergrootste dichters die
het ooit heeft voortgebracht? Of
moet men die beschouwen als een
Godsgeschenk die -er nu eenmaal
zijn precies zoals het volk. maar die
niet door het volk of de gemeen
schap kunnen worden „voortge
bracht" zelfs niet als het volk of de
gemeenschap zich er met de borst op
zouden toeleggen?
Wij geloven dat het verstandig Is,
de allergrootste dichters „hors- con
cours". buiten mededinging te laten
Zij behoren tot de afdeling „wonde
ren" en vallen direct onder God. en
in genen dele onder de afdeling
„voortbrenging"
Onder de afdeling „voortbren
ging" vallen echter de meeste dich
ters en schrijvers ZIJ zijn ook voor
den gewonen blik direct kenmerkend
vooi het volk waardoor zij. inder
daad zijn „voortgebracht" en soms.
min of meer tot hun verwondering
tot roem gebracht en zij brengen
ook dagelijks zelve voort.
Zo brengt Nederland elk Jaar heel
wat romans en verhalen voort- en
een schrijver, die zich op dat stuk
zeer ijverig heeft getoond is J Ger
hard Toonder Er was in het begin
voorhl wel iets opzettelijks in zijn
schrijverij, precies als bijv in het
werk' van Dick Ouwendijk. Men ge
voelde bij beiden zo duidelijk de op
zet „ik wil schrijver zijn". En aan
gezien hun stof niet buitengewoon
belangwekkend was. soms wel erg-
bekrompen. kleln-Nedcrlands. ont
stond er een zgker pijnlijk verschil
tussen die opzet en het werk.
Maar beiden hielden vol Toonder
koos daarbij het ruime sop. de zee
vaart. En hij ls gegroeid in zijn on
derwerp. gegroeid in zijn techniek.
Leest, men ny zijn laatste boek.
„Schippers naast God", zeven ver
halen. alle spelend op hetzelfde
schip en samen vormend ,de boeien
de en bijna tragische levensgeschie
denis" van dat schip, dan merkt
men een sterke vooruitgang en men
vindt den ijverigen schrijver J. Ger
hard Toonder toch wel zèèr typerend
voor het volk. dat hem Heeft voort
gebracht en waarvoor hij thans
voortbrengt.
Dit is dus de waardering, voor een
echt-Nederlands boek. datlaovendien
het pleit voert voor onze grootste en
machtigste provincie: de Zeven
Zeeën
Het richt in oorlogstijd de aan
dacht op dit aloude Nederlandse
domein en doet dat op degelijke en
boeiende manier. Het werk van de
roman-studio-Gerhard-Toonder werd
geïllustreerd door de tekenstudio
Mart en-Toonder, ep deze neef van
Tom Poes werd gebakerd door de
Nederlandse Uitgeverij. Baarn.
M WOLTERS
Glorieus glas
Onder de' aardige titel Glorieus
Glas gal het Fonds Goudse Glazen
een Tweede druk uit van haar map
kleurenreproducties van zes fragmen
ten uit de zesliende-ceuwse gebrand
schilderde glazen van de Sint Jans-
kèrk te Gouda, die wij" in oorlogstijd
helaas niet kunnen zien... Waarvan
wij niet kunnen zien hoe schoon zij
het licht zeven lif de heilige ruimte,
waarvan wij de fonkelende schitte
ring voor het zonlicht .niet kunnen
zien
Laten wij hopen, dat zij op hun
verborgen plaats de oorlog veilig
overleven en dat er later nog'een Sinfc
Jan zal zijn om ze weer ln te zetten...
Behalve om de glasbrandkunst der
Crabeths zijn de Goudse glazen merk
waardig om het bewaren van een por
tret van Willem van Oranje
Het „voorzichtig peilende oog", de
„plooi van het leed", die van dc oog
holte over de wang en van de neus
vleugel langs de mond loopt, de vast
besloten lippen, zoals zii hier om
streeks 1601. dus zeventien Jaren na
's Prinsen dood zijn vastgelegd door
Vcrheyen. inspireren nog altijd de
geschiedkundigen, dat wij hier toch
een welgelijkend portret- hebben, ook
al ls het dan niet direct „naar het_
leven" geschilderd. Mr. A A J. Rvk'
sen, die een inleiding bij de fraaie
reproducties schreef, meent echter
toch dat het niet mogelijk is dat Ver-
heyen de beeltenis alleen naar zijn
herinnering heeft ontworpen, maar
naar het schilderij van Adriaen Key
uit 157D (Mauritshuis).
De reproducties zijn een herinne
ring, zij wekken de hoop op een be
lofte. Brokstukjcs uit de ramen van
40 tot 80 vierkante meters, een schone
herinnering aan Hollands historie.
M. W.
Sprookjes uit de vóór-
vorige oorlog
Het klinkt op zichzelf als .een
sprookje, dat iemand, die meedDet
aan één van de meeslvermaarde
„oorlogshandelingen" om nu maar
eens de technische term te gebrui
ken. onder het gedonder van de
kanonnen sprookjes gaat zitten
schrijven
Toch deed dat Richard Volkmann.
die als dokter voor Parijs lag. bij de
belegering van 1871.
„Daar zaten wij. zegt hij als het
dagwerk gedaan was en van de liefe
lijke hoogten, die de Seinestad om
kransen. de avond neerdaalde, een
zaam aan de haardvuren fan de ver
laten Franse villa's en kastelen En
wanneer het vuur knapte en de von
ken spatten, overvielen menigeen
oude. wonderlijke gedachten
Die gedachten, die droomgestalten,
oude bekenden vaak uit de kinder
tijd trachtte de verteller, „nu en dan,
wanneer buiten de vlokken stoven"
met vluchtige streken op het papicr
vast te leggen. Met. de veldpost .rin
gen ze als brieven naar huis en wer
den later een boekje: ..Trttumerelen
an französischen Kamlnen", dat de
schrijver liet verschijnen onder de
schuilnaam Richard Leanöer.
Deze „Sprookjes van Leander" zijn
in het Nederlands vertaald door J.
Tersteeg en thans opnieuw door
dezen uitgegeven bij zijn eigen Loid-
se uitgeversmaatschappij. geïllu
streerd door Karei Tholp.
Lieflijk en wijs. kinderlijk en tege
lijk toch geheel voor grote mensen,
cén boekje, waarmee velen in dit
oorlogsrumoer groet uit een ande
re oorlogstijd blij billen zijn.
M W.
Zesde Busch-boekje
„D« heilig*. Antomus van Padua" is
nu het zesde Bu3ch-boekje, grappige
tekeningen en grappige rijmen, dat Ir,
korte tlld ln de vertaling van Wilhel-
mlna van 't Woud door Westland
wordt uitgegeven Aardig. Maar toch
16 de onvertaalde humor van de teke
ningen en van de ritmen voor Neder
landers. die een half woord Duits ver
staan. wel zo gauw en gemakkelijk tc
verstaan, dat het nitt beslist nodig Is
Alles van Busch te*vertalen, ook zijn
zwakkere scheppingen zoals deze. waar-
In hU zich herhaalt tn zijn motieven.
M. W.
Waar ligt de grens tussen een
biografie en een roman? In
derdaad moet de eerste eigenlijk niet
meer zijn dan een strenge opsom
ming van vaststaande feiten en mag
de tweede zich vrij ln de verdichting
vermelen. Maar ae biografie wordt
zuiver lexlconmatcriaal, wanneer tus
sen deze historisch vaststaande fei
ten geen verband wordt gelegd en zo
komt men alras aan een tussenvorm-
de geromantiseerde biografie. Het
vereist dan een gedegen kennis van
de materie om de zuivere historie
van de verdichting te onderscheiden
Van de beide hiér besproken ro-
man-biografiecn*) benadert die over
Handel meer de blografie, die over
Mozart meer de roman. Zoveel be
langwekkend feitenmateriaal bevat
het werk van Ortner. dat men de af
wezigheid vkn een naslagregister
eigenlijk betreurt, al behoort dit dan
ook §trikt genomen piet bij een ro
man, maar anderzijds maakt dit ge
mis Ortner's boek interessanter voor
vakmusici dan voor leken. Andersom
is het met de roman van Marianne
Westerlind.
Handel's levensloop
Eugen Ortner's romanbiografie be
schrijft uitvoerig Handel's levensloop
van zijn Jongelingschap af, zijn leer
tijd bij den organist Friedrich Wil
helm Zachow van de Lieve Vrouwe-
kerk in zijn geboortestad Halle; zijn
werkzaamheid aan dc opera van de
Ganzenmarkt te Hamburg; zijn grote
Italiaanse reis, die van zo belangrijke
invloed werd op zijn latere werk
zaamheid; zijn leiderschap aan de
keurvorstelljke hofkapel te Hannover,
waar hij o.m. met den groten denker
Leibniz in aanraking kwam; zijn ver
trek nog steeds in dienst van het
Hannoverse hol. dat later'de Engelse
troon zou ten deel valle'n naar
Londen, waar hij aanvankelijk de
opera trouw blljlt en zijn grootste
werken op dit gebied schrijft om
dan de leiding «der koninklijke opera
van Haymarket op zich te nemen,
doch later onder de Indruk van zijn
opera-tegenspoeden tot de oratorium-
stijl te „bekeren", waarin hij vooral
zijn onsterfelijkheid zal verwerven.
„En h ij zoó een operacomponist
zijn?" riep zijn vroegere leermeester
Zachow vol geestdrift uit. toen Hën-
del tijdens een korte vacantle uit
Londen naar Halle gekomen was en
op het orgel van de Mariakerk delen
uit Zacnow's „Johannes-Passlon"
speelde. „Hij ls en blijft een evange
lisch ,muziekverkondlger zoals wij al
len!" Zonder Handel in zijn onaan
tastbare grootheid als operacompo
nist te kort te doen moet men Za
chow nageven dat de geschiedenis
hem later wei treilend gelijk heelt
gegeven.
Het ls verleidelijk af te dalen ln
bijzonderheden van Ortner's buiten
gewoon interessante romanbiografie
van den Haller meester, maar de be
perkte plaatsruimte kan dit binnen
het kader van een boekbespreking
niet gedogen Overigens lichtten wij*
ln een vorige editie al een merkwaar
dige episode uit deze roman. n.l. het
ontstaan van het ter gelegenheid van
de Vrede van Utrecht in opdracht
van de Engelse konihgin gecompo
neerde „Te Deum" Doen wij verder
slechts een enkele greep:
Enige citaten
De opera van de Londense Hooi-
markt is dank zij het Intrigeren van
de adellijke kliek der „Whigs" over
de kop gegaan. Handel grijpt in en
reorganiseert de onderneming. „De
nieuwe opera zal geen arlstocraten-
lheater meef zijn! HSndel's geduch-
*ten zweven ver weg Hij droomt van
een opera voor het, gehele volk, voor
de natlé. niet haar de mode met Ro
maanse zangers bezet, maar met
Engelse. Is er geen uitweg uit het
Italiaanse virtuozenspel? Wellicht
waS het voor Handel een speling van
het lot, #dat hij naast de Romaanse
virtuozen ln die negen jaar ook
steeds Engelse zangers tot zijn be
schikking, had.
Een jaar of twintig later Ls ^ay-
market opnieuw in nood. Handel
componeert thans bijbelse spelen, die
Kroniek van de
Volkstuin
Mals planten
Georg Friedrich. Handel
(Cliché Archief A.P.)
grote opgang maken. „Handel heeft
thans een kring van goede en trouwe
vrienden. Hijzelf hield steeds nog van
een vrolijke tafel, maar zijn innerlijk
wezen deed hem zich telkens weer
uit die kring terugtrekken en maak
te hem eenzaam. Vol mededogen
voor de armen en de zwakken, spe
ciaal beschermer van de vondeling-
kinderen. bleef hij altijd vol ironie en
weerstand tegen de rijken en machti
gen. die zich altijd vermaren het ge
hele leven en ook de kunst, naar dc
mode hunner luimen te kneden, doch
bjj Handel lukte hun dat niet. Liever
h&d hij voor de derde maal zijn ver
mogen verlorèn en zich op zijn ri.ric-
enzestigste jaar met niets tevreden
gesteld" dan zich naar een wereldse
kliek te voegen.""
In 1750 reisde Handel nog eenmaal
naar- zijn geboorteplaats Halle. „Op
10 Augustus landde hij met den jon
gen Schmidt in Rotterdam, maar on
danks het aandringen van zijn privé-
secretaris haastte Handel zich niet.
Hij wilde éérst, in Nederland nog een
paar mooie schilderijen kopen; in een
kleine winkel ontdekte hij een paar'
kopergravures van Rembrandt en
kocht ze. Op 21 Augustus hadden
de reizigers een ernstig ongeval. Tus
sen Den Haag en Haarlem sloeg de
reiskoets om en het zware lichaam
van Handc) liep nogal wat letsel op;
ook zijn gezicht was geschonden. .,Nu
zullen ze mij in Halle wel niet n^ecr
herkennen", spotte hij ondanks zijn
pijnen.
Alles bijeengenomen een zeer inte
ressant boek-, dat ook Handel's ver
houding tot de politiek van zijn da
gen duidelijk belicht, al bemoeide
de politiek zich meer met Handel dan
hij belangstelling voor haar had.
Enigszins anders ls het met de ro
man van Marianne Westerlind. Ook
hier een grote figuur uit de muziek
geschiedenis maar met hoeveel min
der feitenmateriaal, minder objecti
viteit en een overvloed van sentimen
tele romanverdichting getekend. Was
Mozart de .Halve zachte' zoals hij
hier wordt voorgesteld? Men weet
beter. Lqgs alleen, maar eens zo'n no-
velletie van Möricke „Eine Mozart-
relsc nach Prag" na om een ander
beeld van den Salzburger meester te
krijgen
Afgezien van deze bezwaren een
aangenaam leesbaar boekje in een
leesbare, zij het niet steeds vlekke
loze. vertaling van Johan Percy.
De muziektechnische stof speelt in
dit boek een veel geringer deel clan
in het werk over HSndel' Ook is het
compilatiemateriaal niet steeds even
nauwkeurig geraadDleegd. Op blz.
167 wordt b.v met het tweede deel
van Mozart's Strijkkwintet in g
(K.V 516) kennelijk het derde deel.
het Adagio, bedoeld. Dit is zoals
reeds boven vastgesteld, meer een
roman voor leken dan voor op mu
ziekgebied 'goed georiënteerden.
G. K. KROP.
•J Eugen Ortner „Georg Frie
drich Handel", ein Roman des Ba-
rock. Uitgave: Verlag R Piper
Co.. München.
Marianne Westerlind Mozart
de onsterfelijke". Uitgave: N.V. Ned.
Uitgeverij „Ophouw", Amsterdam.
De laatste Jaren ls het planten van
maïs hoo langer hoe meer ln trek ge
komen, en ook dit jaar zal menigeen
ln ziin tuin een plaats voor dit gewas
willen rcsbrvereD.
De geschikte tijd daartoe ls thans
aangebroken. Later dan half Mei is
voor het zetten van maïs met aan te
bevelen.
Zoals bckerid mag worden veronder
steld, zijn het twee soorten, die voor
on/.e tuin ln aanmerking' komen,
namelijk pofmals en sulkermaïs. Wat
pofjnais betreft, doze neemtmet
Iedere grondsoort genoogen, waarbij de
zwaardere gronden als regel niet de
grootste oogst opleveren. Waar de
mogelijkheid daartoe bestaat, verdient
bet wel aanbeveling, stikstofbemes
ting toe te passen, maar voor hot
overige ls geen speciale bodembewer
king nodig.
De zaden* komen, evenals dat alge
meen bij de granen het geval is, dicht
aan de oppervlakte te liggen. Op een
onderlinge afstand vam een halve tot
driekwart meter worden op een diepte
van 1 A 2 cm telkens drio zaden ge
legd.
De zwaarste variëteiten komen
uiteraard het verste uiteen te staan.
Het gebruik van pofmaïs geschiedt,
zoals men weet, in het voorjaar, vol
gende op de oogst, tenzli kunstmatige
droging bij de kachel wordt toegepast.
In dat geval kan ook 's winters ge
bruik van de maïs gemaakt worden.
Geoogst wordt, wanneer de kolven
op volle rijpheid zijn gekomen
Sulkermaïs, welke evonals pofmaïs
ln trek ls. wordt thans tot uiterlijk
de laatste week van Mei gezaaid. De
onderlinge afstand bedraagt bij deze
soort 50 tot 60 cm.. waarbU 3 a 4
korrels op een diepte van 2 tot 3 cm.
bijeengelegd worden
Voorzover sommige korrels niet ont
kiemen, ls opnlouw zaaien meer aan
te bevelen, dan het gebruikmaken
van z.g pootgoed.
Voor het óverige kan door wie niet.
zelf gezaaid heeft, het pootgoed wel
gebruikt worden, mlta dit niet te veel
geleden heeft en snel van standplaats
kan verwisselen.
Het la niet gewenst zoals som-
migon doen ter besparing van ruimte
maïs ln oen lance rU te zetten
Een vierkant blokje grond ls. met
het oog op de bestuiving. zeker meer
aan te bevelen
De bereiding van sulkermaïs kan op
verschillende manleren geschieden.
Er moet echter op worden gelet, dat
op het Juiste ogenblik wordt geoogst.
De meeldraden geven hiervoor een
goede aanwijzing ZHn deze n.l. ge
heel donker geworden en verdroogd,
terwijl de kolf flink vol aanvoelt cn
bovendien glanzend groen ls. dan kan
het oogsten een aanvang nemen,
Geldige bonnen
BROOD, BESCHUIT. MELK,
VLEES. AARDAPPELEN: 21 en 22
TABAK: 21 en 22, uitsluitend
rook-, pruim- of shagtabak.
BLOEM: 121 on 122.
PEULVRUCHTEN: 123 (250 gr.)
VERMICELLI: 124.
KAAS: 1-25.
SUIKER: 126 en 127.
JAM: 128.
KINDERVOEDING: Gort D41.
kinderm. of voedingssuiker E 41.
SNOEP: 21 (150 gram).
BOTER: 21A en 21B roomboter,
B 44, C 44, D 44. E 44 roomboter.
EENHEIDS ZEEP: 129.
WASPOEDER: 130 en C, D. E42.
TOILETZEEP: E 43.
Einde geldigheidsduur 27 Mei,
uitgezonderd 21 Aardapp. 120 Mei)
en 129, 130. C, D. E 42, E43 voor
zeep en wasp. (10 Juni).
Nog geldig: 20B boter (27 Mei),
R 05 tabak v, scheerzeep (2 Sept.)
Voor de kinderen
Een mooi letterraadsel
Beste nichtjes en neefjes,
Catrlen BuUs uit Rotterdam heert
mij een heel mooi letterraadsel gezon
den, dat wij samen deze week eens
zullen oplossen De spreuk, die wii
moeten invullen, bestaat uit 41 letters
en ls heel vaak op een bord bij de
verschillende scholen to lezen i
4. 29. 29, 39. 16 is de hoofdstad van
een provincie
3, 10, 13. 19 ls niet koud
7. 12 wordt later een
vogel
22, 26. 5, 19 ls een geldstuk van
weinig waarde
1, 2. 14. 18. 16 zijn verscheurende
dieren
8. 31. 9. 11. 26. 33 gebruikt de glazen
wasser
23. 21. 25. 32 zegt iemand, die
lacht
34. 27. 16. 20 35 is een rivier bij
Den Bosch
36. 37. 7. 38 bevindt zich tus
sen twee stenen
28. 37, 17 ls niet slim
30. 10. 24 ls een hoofddeksel
40. 37. 41 ls niet vast
ls de vierde letter
van het A. B. C
En nu maar aan de arbeid en als
Jullie de spreuk gevonden hebt, er ook
allemaal naar gehandeld Er ziin weer
twaalf prijzen beschikbaar, die onder
de goede oplossers worden verloot.
Jullie kent mijn adres nu natuurlijk
wel: Oom Jan. p/a Redactie ..HET
VOLK", HekelveJrt 15 Amsterdam, Ver
geet vooral njet je adres-blnnen ln Je
brief te zettenJ
Uit de raadsels van de vorige week.
waarvan lk weer honderden oplossin
gen binnen kreeg, komt: Het sprookje
ls DOORNROOSJE (Apeldoorn,
roos. Je); de kindervriend ls natuur
lijk Jullie ONDERWIJZER De geluk
kige prijswinnaars ziin deze .keer:
Meta van Eljk. AmSterdamsestraa'weg
433. Utrecht-Zullen: Gonnle Schafer.
Willem de Zwijgerlaan 47-1, Amster
dam; D. Brulnlngs. Mackaypleln 14.
Maassluis; Pietje Helj, Hencgouwer-
•Weg 54A, Waddlnxvecn; Mary Land-
kroon, Kattegat 1, Amsterdam; Saar-
tje de Johg, Pompstraat 42A, Rotter-
Óam-Charlois: Cobl van Pernis,' Beek
laan 181, Den Haag; Bep Brouwer.
Meidoornstraat 27 Leiclen; Grietje
Schiphouwer. 0.37, AnnervKanaal.
Tonle Kemperman, Pol 241-L Ulft.
Tonny Bronkhorst, Geitenkamp 16,
Arnhem; Wolter Meester. .Louise Hen-
riettestraat 9, Groningen.
Ik zond van de week heel wat brie
ven aah verschillende neefjes en
nichtjes, maar kan natuurlijk lang
niet alle beantwoorden Wie geen
brjef kreeg, moet het dus doen met
mijn hartelijke groeten. OOM JAN,
Gemengd meel
Gemengd meel kan bloem 'in bijna
alle gerechten vervangen, ln pap, vla
en saus. Wie niet houdt van de sterk
uitkomende smaak van het gemengd
meel, kan er het beste gobakken ge
rechten van maken, zoals pannekoe
ken. drie ln de pan Een hartige va
riatie op dit laatste gerecht ls het
koekje met tomatensaus. Ook laat ge
mengd meel zich goed verwerken ln
het deeg voor koekjes, die bij de thee
gepresenteerd worden. Hier volgen de
recepten.
Hartige drie in de pan. 1 kopje
(75 gr.) gemengd meel. 3 lepels toma
tenketchup of tomatenslasaus. I kopje
water, een mespuntje bakpoeder, aro
ma, zout en een gesnipperd uitje of
fijngehakte selderij. Van het gemengd
meel, de tomatenketchup of slasaus,
de bakpoeder en het water een stevig
beslag maken. Naar smaak aroma,
zout. ul of fijngehakte selderij aan het
beslag toevoegen In de koekenpan een
klontje margarlno of vet smelten. Van
het deeg kleine koekjes vormen en
deze langzaam bruin en gaar bakken.
Deze koekjes als voorgerecht of bij
groenten en aardappelen of bij de bo
terham geven.
Koekjes. 1 kopje (75 gr.) gemengd
meel, 1 lepel margarine. 3 lepels sui
ker, 3 lepels water, zout. l mespuntje
bakpoeder, kaneelsurrogaat. Allo be
standdelen door elkaar mengen cn tot
een stevig soepel deeg kneden. Hiervan'
een rol maken en deze in dunne plak
jes snijden. Een bakblik dun met mar
garine of vet Insmeren, de plakjes deeg
er op leggen en ln een warme oven
pl.m. vijftien min. bruin en gaar bak
ken. Of de plakjes ln een vetgemaakte
koekenpan leggen en pl.m. vijticn min.
op een zacht vuurtje zachtjes bakken
met een deksel op de pan. De koekjes
omdraaien en aan de andere zijde nog
tien*min. zachtjes hakken
Een basis voor
zijn toekomst.
Htf wiat met zich zelf geen raad.
Wat moest h\j worden?
Wat zou het beste voor zjjn
toekomst zjjn
Wel. hrj meldde zich»als vrij
williger voor de Waffen Ih Nu
was zijn toekomst verzekerd.
Doe als hg en meldt U voor
één der keuringen, die Iedere
maand plaatsvinden en in de
dagbladen bekend worden ge
maakt. U krijgt daar alle in
lichtingen.
ifnoezond.cn Mededelingen)
Elke CcAii Adéko-wofel
draagt zijn
\y naam en...
WAFEIBAKKERU
.VAM PE Wee 44II O
DIT MERK
EN DE NAAM
GA fZANDECRSN
D6 KWALITEIT
VAN H6T PRODUCT
LOANS PRODUCTEN
Klaar in een wip!
WOONPLAATS -
veraoeki toezending eener brochure
over de Wel'fen ff.
Uitknippeo en inzenden «m
Ersatz-komma ado Niederlande.
Korte .Vijverberg 5, Deo Haag.
Directeur. li J Kerkmeester, 3us-
■uun; hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; Ir A
H. de Hafts van Doreser, Haarlem,
binnenland: J. v Grieken; illustratie
en opmaak: R Kamp^fra; volkscu!'
i uur en kunst: M Wolters, muziek.
G. K Krop. sport: J. J Llber; adver
tenties: A. H. Lammere, allen te Am
sterdam. k 113
NEDERLANDSCH-
FABR1KAAT
P 171 i
Voéd i {leswaarde
alleen al moet ge de kinderer
Molbe geven. Ze drlnkon het
greag, want Melba is lekkerl
De Versterkendf
Kinderdrank.
Voor iedor kinc tot
13 jaar eèn pak.
'ZATERDAG Ib E£N
BVZONDEBE. DA<;
bMlBUKZ,TT5vADEP THUIS EN DAN,
SCHAFT DE POT ERWTEN A V'
OF ERWTENSOEP DAAR x
MOESTENJUIUE W/EP
EN WINC,EENS VANEEN. G -
ETEN VADEREN
moeder kunner er
HAAST NIET TEC.ENOPV0 l
-y LAAT haar! PE .W.
VRUCHTEN, DA'SREZONDÈ EN
■Q) STEVIGE KOST SIMON Dc WIT
HEEFT 2EALTUP PRIMA!" -
