4\
M ELBA
HILLING
êeqA
Hoe Ceorg Friedrich Handel de
Vrede van Utrecht bejubelde
bel
Verrassende tentoonstellingen
Paneeltjes bij
„Oudf Holland"
Sneeuwvlok de Eskimo
Een beminnelijk boek
Hans Pfitzner, verwaarloosde, maar niet
vergeten figuur
Geldige bonnen
Tijdschriflenschouw
KOOK MET WEINIG WATER
225.000
MTÏÏï
ZOET ROGGEBROOD
GEBR. TEN HOEVE
2D
„Qiieen Anne" liet hem
zijn ,,Te Deum" schrijven
Enige tijd geleden betoogden wij
in deze kolommen, dat het toe
val misschien voor ons wel vaak een
wonderbaarlijk verschijnsel, maar
geen wonder is. omdat het eenvoudig
het snijpunt is van twee logisch wer-
kende krachten. Niettemin tast de
schrijver dezer regelen, die een bio
grafische roman van Handel ter be
spreking leest, naar een verklaring,
hoe hij, met. zijn lezing op zijn dage
lijkse ochtend-tramreis Juist gekomen
tot het ontstaan van het- „Te Deum",
op zijn redactietafel een berichtje
vond, volgens, hetwelk in de 'mu
ziekbibliotheek der Stockholmse
opera een daar twee eeuwen onont
dekt rustende copie was gevonden
van de oorspronkelijke partituur. Het
„Te Deum" is nl. in de muziekprak-
tijk slechts bekend in latere Duitse
uitgaven.
Geïnspireerd door dit „toeval" en
vooruitlopende op ae bespreking van
het boek zelf, wil hier aan het ont
staan van het „Te Deum" enige af
zonderlijke aandacht worden gewijd,
omdat hierbij ook de geschiedenis
van Nederland, zij het uit de verte,
min of meer betrokkenis. Immers
werd het „Te Deum" gecomponeerd
ter gelegenheid van de Vrede van
Utrecht, die een eind maakte aan de
Spaanse ^Successieoorlog en niet al
leen in ons land werd gesloten, maar
het ook enige, zij het povere, voor
delen bracht.
Engeland was tevreden
Zijn „Te Deum" componeerde
Handel tijdens zijn verblijf te Lon
den in opdracht van de Engelse ko
ningin-weduwe. die reden had om in
genomen te zijn met de Vrede van
Utrecht, omdat Engeland daarbij be
langrijke voordelen Gibraltar. Mi
norca. New Foundland, New Scotland
en belangrijke overzeese handelsbe
trekkingen toevielen, terwijl Ne
derland als bondgenoot van Engeland
bij deze vrede slechts matig zijde
spon.
..Queen Anna" hield veel van de
opera en verleende aan de onderne
ming op Haymarket. waaraan Han
dig verbonden was. het koninklijk
pïWlicaat. Bij gebrek aan een En
gelsen troonopvolger streden het ka
tholieke huiè Stuart en het protes
tantse huis Hannover om de kroon-
rechten en de politiek handige ko
ningin hield beide partijen te vriend.
Daar Handel officieel pog verbonden
was als hofkapelmeester van het
keurvorstendom Hannover dat la
ter inderdaad op de Engelse troon
aan het bewind kwam en als
musicus hoog aanzien genoot in de
Engelse hof- en adellijke kringen,
kwam hij voor zulk een vererende
opdracht, in aanmerking; temeer daar
hii tot grote voldoening van de ko
ningin reeds een Verjaardagsode voor
haar had gecomponeerd, die ook bui
ten de Engelse grenzen opzien baar
de.
Kort daarop gaf dus de koningin
Handel opdracht een „Te Deum" te
schrijven in de geest van dat, het
welk dé grote Henry Purcell twintig
jaar geleden had getoonzet. In zyn
compositie wendde Handel zich af
van de Italiaanse muziekstijl zijner
opera's en op Purcell's voorbeeld
vond hy eën eigen vorm.
Karakteristiek van het werk
„Handel", aldus zijn biograaf
Ortner. „voelt zich weer in een ge
heel andere wereld en overtorent dit
met zijn eigen kracht. In wijde span
ning over een fundament van veer
tien steunpunten bouwt hij het lof
gezang van een volk als een lich
tend gewelf. Als zuilen steken de
solostemmen naar voren, maar de
koren bouwen de tempel Gods en de
instrumenten vormen de tooi. de
versiering, het. schilderwerk. Majeur
is de grondstemming dezer pleoh-
tig-vrolijke koorcantate, die in ge
sluierde polyphonieën. in bewege
lijke dubbelfuga's en bevallige figu
ren haar opvulling, maar in de vier-
tot zevenstemmige koren haar dwin
gende eenvoud toont. Het klinkt als
uit oude psalmen der Ambrosiaanse
Orde; phrygisch en aeolisch mengen
zich de klanken als op het palet van
een ouden meester. Handel treedt
uit de coulissen van zijn tijd, werpt
de pruik in een hoek en staat daar
in zijn eigen werkelijkheid. Henry
Purcell heeft zijn broeder in de geest
en zijn voltooier gevonden
De koningin had de 7de Juli als
de dag van het vredesfapst. bepaald,
maar 5 Juli werd zij %iek. Alleen
reeds uit protest tegen de Whigs
(de politieke tegenstanders van de
Tories), die zich afzijdig hadden wil
len houden, ging het feest echter
door. „Wij wensen eindelijk vrede!"
riep het parlement en begaf zich in
plechtige optocht naar de overvolle
St. Pauls Kathedraal, waar een koo?
van vijfhonderd mannen en knapen
stond opgesteld. William Babel zat
aan het orgel en Handel leidde aar
het cembalo het prkest. Het succer
was enorm en de koningin Het het
„Te Deum" voor zich en haar hof op
17 Juli in dé koninklijke kapel her
halen, waarna zij 9en componist met
een jaargeld van tweehonderd pond
beloonde."
Eeuwige wijding, maar
politieke blunder!
Dit was het „Te Deum" voor de
Vrede van Utrecht niet te ver
warren met het dertig jaar later
ontstane „Te Deum" voor de Slag
bij Dettinger een „vrede van
het gezond mensenverstand", die
dooi' half Europa werd bejubeld, door
half Europa verguisd, maar zo niet
zijn eeuwige beteekenis, dan toch
zijn eeuwige wijding verkreeg door
Georg Friedrich Handel, die nu voor
het eerst zijn eigen oorspronkelijke
kracht had gevonden, doch 'tevens
een onvergeeflijke politieke domheid
met de mondliarmenlea
Hoezeer Handel in Engeland, werd
vereerd, blijkt mede uit dit stand
beeld, dat Roubillac in 1738 van hem
maakte en dat een plaats vond in
.VauxhaU, Gardens.
Foto Archief-A.P.)
beging door als „keurvorstelijk
Hannovers hofkapelmeester" voor
zijn verblijf in Engeland had hij
slechts verlof van den keurvorst ge
kregen een Hannover niet wel
gevallige vrede in tonen te be-
hibelen Doch hfct nageslacht is er
hem dankbaar voor!
DEN HAAG. 5 Mei.
Het. was een verrassing, toen wij
dezer dagen de kunsthandel Oudt.
Holland in de Anna Paulownastraat
binnenliepen en werkelijk weer eens
voor enkele van die kunststukjes om
van te watertanden stonden. Daar
is bij voorbeeld dat groepjedoeken
en paneeltjes van den" wonderlijken
fantast Daalhoff. die lan^e tijd niet
voldoende begrepen, werd, maar nu
langzamerhand de waardering be
gint te krijgen der fijnproevers. Die
twee kleine, duistere schilderijtjes,
waar in de schemering de kleuren zo
heerlijk verdroomd zijn en geheim
zinnig gloeien, het één getiteld:
„Kinderen van het land", hrt ander:
selhof, die er zijn mag, enkele
Robertsons, Toorops en dingen van
Konijnenburg. Dit is nu eens een
tentoonstelling, die wij van harte
kunnen aanbevelen. Slechts tot 13
Mei.
Werken van Filarski
bij Bennewitz
Als tweede belangrijke tentoonstel
ling van deze week moeten wij die
bij Bennewitz in het Noordeinde noe
men van werken door Filarski. Het
is een nogal groot aantal doeken,
dat getoond wordt, voornamelijk ont
staan in de laatste jaren. Filarski
tooit en siert zijn schilderijen als
voor een feest op. Vooral in zijn.
stillevens komt dit tot uitdrukking.
Hier nog wat van die kleur, daar nog
een tikje zus of zo, ergens anders
weer een krulligheid als een strik.
Door dat alles samen op te werken,
wordt dit tooien tenslotte een -vol
tooiing, een evenwichtige opgesierd-
heid, waarbij het onderwent het
vaasje bloemen, het beeldje, de
vruchten nog slechts als de aanlei
ding, als de aanloop fungeren, ter
wijl al f%ie tierlantijnen van kleuren
en penseelstreken en krulligheden de
hoofdtoon vormen: het blije, opge
wekte. het feestelijke.
Er is iets van een kinderlijke be
haagzucht in deze sierkunst, maar
het is zo ongekunsteld en beminlijk,
dat het slechts veroverend en inne
mend aandoet De landschappen heb
ben iets massaiers. Een boom. een
heg, een huizengroep, vormen zware,
compacte massa's die krachtig in
de ruimte uitstaan. Deze landschap
pen doen hierdoor wat zwaarder
aan, wat manlijker dan de speelse
Roman door Manfred Hausmann
.'4)
„Zo?" geeuwde Jumbo, terwijl hij
ijn voorhoofd fronste en zijn dikke
•ogleden met moeite optrok. „Wa
ie lk dan verzuimd?'.'
„Kerel, Jumbo, stel Je voor «ij ls
net een luchtballon opgestegen en
n een donderbui terechtgekomen en
oen is de bliksem erin geslagen en
oen -ls uit het mondstuk een lange
steekvlam geschoten en toen hebben
ie een paai touwen doorgesneden
ik weet niet meer hoe ze heten, en
'oen zijn ze naar beneden gevallen
dis een parachute en toen de Oost
zee in!"
„Maar daarvoor", zeide Abel, ..heeft
nij nog het schuitje losgesneden, om
uit het onweer te komen en toen..."
„Mens, en toen het gat brandde,
heeft men aan het scheurtouw ge
trokken en toen is de hele vlam er
van boven uit geploeft. Kerel, Jum
bo, ik verzeker Je, dat Je verduiveld
veel geffiist hebt!"
Jumbo knipoogde tegen Peter en
deed zijn ogen weer dicht. „Heu.
heu, heu. wanneer je denkt dat Je
een ouden zeeman, vernachelen kan,
dan heb je het lelijk mis!"
„Wat ben jij nou voor een kerel!"
Peter schudde zijn hoofd. „Je bent
zo dom als bet achtereind van een
koe. Hoe zouden we nou alles weten
van de bliksemstraal en van de
scheurlijn en hoe de hele boel bij
een ballon functionneert?"
„En van de variometer", zeide
Abel, „en hoe ze bij de wedstrijd
verstoppertje gespeeld hebben inde
'wolken..."
„En met het mondstuk voor bet
gas", viel Peter hem weer ln Ue
rede, „en ipet al die andere dingen."
Bij Jumbo rees. terivijl hij van den
een naar den ander keek en steeds
ernstiger werd, een dof vermoeden
op: „Nu weet ik ook wat er aan de
hand is! Jullie bent allebei bezopen!
Jullie stinkt tot hier toe uit Je
mondstuk! Jullie, vuile varkens, hebt
mijn jandoedel opgezopen! Jullie
hebt...!"
Peter lachte hartelijk en Abel
wreef zich vrolijk over zijn neus
„Waar is de fles?" Jumbo wilde
WIM A EULD1JK
934 „Zo. Jongens" zegt Sneeuw
vlok: „En wat was dat voor geks"
„Nou" zeggen de Jóchles, „d'r kwa
men uit datzelfde huls waar u nu
uitkomt twee mannen en die droe
gen een grote zak enne-in die zaK
zat iets dat spartelde en schreeuw
de, dat 'et er uit wou En toen ^agen
wij ineens een vleugel uit die zak
steke en die mannen duwde hem ei
weèr ln. maar wij hadden al gezien
dat het een vogef was en
935 dat kan toch niet, hé meneer.
Een vogel kan toch niet praten'?"
,Ja, Jongens' zegt Sneeuwvlok, „het
was geen gewone vogel. Maar waar
zijn die mannen heengegaan?" „Ze
zijn ln een auto gestapt en wegge
reden ln die richting" zeggen de
jongens „Vlug. Piet" roept Sneeuw
vlok. „daar komt net een taxi aan!
Laten we erin stappen en ze achter
na gaan Zo gezegd, zo gedaan. Piet
steekt z'n hand op en de taxi stopt...
naakt als hij was, uit zijn kooi
komen.
Toen klonk van de trap een hel
dere stem: Ziezo, ik ben klaar!"
Jumbo trok weer gauw zijn benen
in de kooi en dekte zich toe. Het
lag niet in zijn aard om de dingen
vlug te begrijpen, hij rekte zijn hals
uit als een kip die muziek" hoort, en
draaide zijn hoofd, zonder iets te
begrijpen, heen en weer.
„Wil ik nu koffie zetten?" riep
Corinna door de kajuit heen.
„Dal moet u maar aan den kok
vragen."
„Wie is dat dan?"
„Jumbo."
„Of Je al wakker bent. Jumbo?"
Jumbo maakte met beide handen
een afwerend gebaar. Schschsch...!"
- „Wakker ls hij al, maar het is een
toonbeeld van ellende. Komt u maar
gerust binnen, als u niet bang bent.
Onder het spreken sloeg Peter
het dek netjes om Jumbo heen.
Toen begon er eindelijk licht in
Jumbo's brein te komen. „Dat is
waar ook" zeide hij, „we hebben
een deern aan boord! Hadden Jullie
me daar niet aan kunnen herinne
ren?"
Corinna slingerde door de kajuit
klemde zich een ogenblik aan de
tafel vast en greep dan naar de
beugel aan de deur naar het voor
onder „Blijr toch zitten!" zeide zij
tegen Abel die wilde opstaan, en zij
gaf hem een hand. „Goeden mor
gen!" Dan glimlachte zij nogmaals
tegen Peter en zwaaide met haar
vingertoppen tegen Jumbo: „Goeden
morgen! Goeden morgen!"
Het was geen wonder, dat Abel
vergat haar groet te beantwoorden
en dat Jumbo een gezicht zette alsof
de engel Gabriël hem verschenen
was. Zij was bijna niet meer te her
kennen. Haar ogen glansden donker
in het fijne, bruinachtige meisjes
gezichtje. waarop, afgezien van de
wond op de kin, waar nu.een roofje
op zat, niets meer van het opge-
zwollene vah de vorige da$ te zien
was. Op haar voorhoofd vielen een
paar krullende lokken, het andere
haar had zij naar achteren gekamd.
(Wordt vervolgd.)
i Ingezonden Mededelingen
i ülelba versterkt
en is lekker!
De kinderen drinken het graag
en het doet ze zoo goed.
De Versterkende
Kinderdrank
Voor ieder kind tot 13
jaar—een pak.
stillevens. Zij zijn meer opgebouwd,
constructief ondanks de sliertende.
meeslepende wijze van schilderen.
Het ls alles hecht en vol en met volle
dige overtuiging verwezenlijkt. Het
is met de penseel als met andere
dingen: je kan raak en je kan er
naast zijn. De charme4 van Filarski's
doekén is wel vooral, dat zij zo
„raak" zijn, zo zonder enige aarze
ling. zonder veel zeuren precies in de
roos. Iemand met temperament en
durf, die spijkers met koppen slaat,
voelt men telkens weer. En ook.voelt
men hier tegenover den belangrijk
sten vertegenwoordiger der Bergense
school te staan. Mooi de Amarillys,
vol beweging het „Bruggetje", stoer
het landschap te Giethoorn, geniaal
geschilderd die boerderij met bomen
aan een sloot (7).
Verder zijn in deze kunsthandel
nog o.a. een bijzonder fijne Gabriël,
een curieuze Westermann en een niet
onverdienstelijke pastel door den
Italiaan Zandomeneghi te zien.
D. V. NIJLAND.
Stillevenvan D. H. W. Filarski bi)
Bennewitz.
(Foto C.N F.-Schimmelpenningh
„Aan het strand", magnifiek! En dan
dat „Oosterse feest" l Verderop een
prachtige, kleine Willem de Zwart
met een voor dezen schilder uitzon
derlijke- rossigheid en van een voor-
Eén van de mooiste boeken, die de
laatste jaren verschenen zijn, is
„Meneer Kortüm" van Kurt Kluge.
Kluge wiens „Zaubergeige" (Een
viool zingt door de wereld), hier al
eerder werd aangekondied, is een be-
h5l;eSS??f' i minnelijk wijsgeer. Hij bekijkt de we-
mhnioï» V(an I reld met eeiv-zacht en rustig begrip.
Tholen zoals hij die op een winderige ^at Weldadig aandoet ihj dóet ons
dag kon maken wanneer de lucht vol j denken aan Van Schendel in diens
gejaagde, loodgnjze wolken was. j beste bladzijden, b.v. in „De wereld
Twee buitengewoon gedistingeerde een dansfeest". Maar terwijl Van
a*8, iee^ v°orzJ,chtig' ?stend Schendel, overigens niet in dit mees-
geschilderd landschapje, waarin een terlijke boek. maar in ander werk,
Ki«ezig f,8,uurtje en een vvrej "eens slaperig dreigt te wordenden
bouquetje bloemen,-dat in zijn be- een tikje eentonig. is daarvan bij
schaving zowaar even aan een Fan-Kurt Kiuee eeen sorake
Hn Vatrt,,- honnn.rt ^rt KJUge geen sprdNe.
tin Latour herinnert. Maar dan hele
maal achterin komt nog wel het al
lerbeste: zo'n ..Degouve de Nuncques,
die Je zelf wel zou willen kopen
Een blauwige avondsfeer, daarin een
winkeltje, zoals je die dicht bij het
strand in kleine dorpjes wel vindt,
met voor het raam geëtaleerde speel
goedscheepjes; vlak ernaast een door
kijkje in een kamer, waar het licht
al brandt en een man harp zit te
spelen, terwijl kinderen luisteren.
Wonderlijk die rust. dat speelgoeed,
die harpspeler... een sprookje en
toch zo reëel. Tenslotte nog een Dijs-
ok in Nederland is Nde Duitse
toondichter en dirigent prof. dr.
Hans Pfitzner geen onbekende. Men
heeft hem in beide hoedanigheden
nader leren «kennen op een Pfitzner-
muziekfeest van de Nederlandse Om
roep in 1941; men kende hem reeds
als componist door uitvoering van zijn
werken door het Concertgebouworkest
en het Rotterdams Philharmonisch
Orkest. Gaspar Cassadó speelde in
December 1940 Pfitzner's Celloconcert
en in de kamermuziekzaal zijn het
Trio, de Sonate en verschillende lie
deren reeds meermalen de vertegen
woordigers van zijn toondichtersper-
soonlijkheid geweest. Nu hij dezer
dagen 75 jaar
werd, is er alle
aanleiding,
nog
deze bijzon
dere figuur in
het muziek
leven stil te
staan.
Men heeft
Pfitzner wel
„den laatsten
romanticus"
genoemd
hem, die een
musicoloog als
Paul Bekker
aanviel om
zijn „overdre
ven romanti
sering" van de
figuur Beet
hoven en die
(Foto-archief A.P.) zijn hele leven
heeft gevoch
ten tegen verkrachting van toondich-
terlijke bedoelingen door eigengereide
dirigenten en solisten Natuurlijk was
romantiek hem niet vreemd, zoals zij
op den duur aan geen enkele ware
kunstuiting vreemd zal zijn. Maar zijn
Directeur. H. J. Kerkmeester, Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt.
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A
E. de Haas ,van Dorsser, Haarlem,
binnenland: J. v Grieken; illustratie
en opmaak: R Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M Wolters, muziek
G K Krop; sport: J. J Llber; adver
tenties: A. H. Lammere, allen te Am
sterdam. K 113
componeerstijl richt zich zeker meer
naar het objectief absolute dan naar
het subjectief romantische. Vóór die
de .laatste tijd oplevende belangstel
ling voor zijn kunst kon men Pfitzner
ook in zijn eigen land toch als
een min of meer verwaarloosde figuur
zien.
In Moskou als zoon van Duitse
ouders geboren, verhuisde hij reeds
op jeugdige leeftijd naar Frankfort
a/M., waar zijn vader kapelmeester
werd van het stedelijk theater en
zijn begaafden zoon het eerste mu-
ziekonderricht gaf. Na zijn studie
aai\ het befaamde Hoch-se conser
vatorium Frankfort werd hij op
23-jarige reef tijd leraar ln piano en
compositie aan het conservatorium
te Koblenz, vervolgens kapelmeester
te Mainz en in 1897 hoofdleraar in
compositie aan het Stern-se Conser
vatorium te Berlijn, benevens diri
gent van het Theater- des Westens
en van het Münchener Kaïm-orkest.
In 1910 volgde hij den beroemden
Stockhausen-op als directeur van hfet
conservatorium te Straatsburg waar
hij tot ere-doctor werd benoemd. Na
de oorlog dirigfeerde hij nog te Mün-
-chen en te Koburg. om daarna de
leiding der meesterklasse voor com
positie aan de Berlijnse muziekhoge-
school te aanvaarden, tot hij in 1929,
geprikkeld door de naar zijn me
ning te weinig aan zes zestigste ver-
jaardig geschonken aandacht zijn
functie te Berlijn voor. een gelijk
soortige te München ruilde.
Pfitzner was IJveraar voor een
zuiver Duits-nationale kunst en weer
de zoveel mogelijk rassen-vreemde
elementen, die hij als bederfbrengend
beschouwde Om zijn figuur groe
peerde. zich de „Pfitzner-Verein für
deutsche Tonkunst", die zijn werk
propageerde. Zijn verdiensten zag hij
behalve door een ere-doctoraat en
een professoraat erkend door de toe
kenning der Beethoven-medalje in
December J.l.
Kluge is heel levendig zij het vol
strekt zonder „lawaai", want alles aan
deze kunst is verinnerlijking en
heeft een uiterst boeiend rhythme,
kort en gebonden, en dan weer uit
vloeiend in een brede en stille rust
en vreedzame beschouwelijkheid
Zijn verhaal vertelt van kleine, ge
wone dingen, van een klein stadje en
een klein dorpje in Thüringeh. Het
geeft fel en scherp de mensen daarin.
Een zeeman die hotelexploitant
wordt, maar die de gasten zijn huis
voorbij ziet trekken en die dan driftig
naar wegen zoekt om deze toestand
te veranderen. B.v.: door de bouw
van een aantrekkelijkheid in dit
bergland: n.l.... een berg, zij het dan
een berg van scherven. Een school
meester. Een toneelspeelster. Gewóne
mensen, ongewoon scherp gezien.
Wat doen de mensèn in dit berg
dorp? Zij. maken maskers, in huis
industrie. Met een flits wordt deze
huisindustrie gegeven: zo scherp, dat
het beeld bij een ander schrijver al
licht zou blijven steken in de sociale
aanklacht. Ook die staat hier. Maar
verder- wordt epn diepere gedachte
opgenomen: de mens is een masker-
maker. een maskerdrager. De school
meester geeft zijn laatste geldsuk uit
om twee «maskers te kopen van deze
rusteloos-werkende maskermakers en
door de Thüringse nacht loopt hij
zachtjes naar huis en hij droomt van
hoe wonderlijke maskerdragers, mas
kermakers de mensen zijn
Een houthakker klaagt dat de kin
deren zo weinig leren, „door het ver
domde werken":
„De kinderen moeten geld verdie
nen. Bij ons werkt iedereen thuis. De
kinderen ook. Wij maken in Besen
rode maskers. In hoofdzaak tenmin
ste. Maar ook vlaggen en thermome
ters. Op het ogenblik gaat het een
beetje beter. Vlaggen worden god
dank tamelijk veel gebruikt. Ther
mometers nog niet zo erg veel. Nu
ja, als 't je slecht gaat, is het ook
onverschillig, of je weet, met hoeveel
graden je niets in Je maag hebt. En
met de maskers is het helemaal niets
BROOD, BESCHUIT, MELK,
VLEES, AARDAPPELEN19 en 20
TABAK: 19 en -20. beide h. keuze
VERVANGINGSMIDD 107.
JAM: 108
SUIKER: 109
KAAS: 110.
HAVERMOUT# 111 (250 gr.),
BLOEM: 112 en 113
KINDERVOEDING: Gort D 37
Kinderm. of voedingssuikei E37.
SNOEP: 19 '150 gr»
BOTER: 19A en 19B rantsoen
roomboter, margarine of vet.
SCHEERZEEP: R05 tabak.
Einde geldigheidsduur 13 Mei, uit
gezonderd 19 Aardapp. (6 Mei).
Nog geldig zijn: 80. 81. 105. 106.
C 26. D 26. E 26. C34, D 34. E 34.
E35 voor zeep en waspoeder (13
Mei), 20 B boter voor roomboter
(27 Mei). T
Voor de kinderen
Te Linz is met veel succe6 de pre
miere gegeven van een nieuw drama
van den Zwltsersen auteur John
K n 111 e 1. getiteld „Die tragödie des
Sokrates".
Het. Maandblad voor Vrienden van
het Duitse Boek „De Weegschaal"
geeft weer een verscheidenheid van
boekbeschouwingen, waarvan die over
„Meln Bekenntnls" van den Zwltser
sen natuuronderzoeker .Arnold Helm
een bijzondere plaats Inneemt.
In Nederland schreef Willem H.
Halghton een artikel „Wie Europa
zegt, heeft gelijk", Frahs Vermeulen
heeft het over „Oude Ambachtskunst
en moderne Techniek"; J A. Boreel
de Mouregnault leverde een beschou
wing over „De Geestesbeweging der
Middeleeuwen en Wij" en van Rudolf
Steinmetz 6taan er ln dit maandblad
gedichten en een bijdrage over den
onlangs vUftlg Jaar geworden dichter
Martien Beversluis.
gedaan. Dat ls jammer. De mensen
lopen vandaag liever naakt in het
gezicht?"
„Hoezo naakt?"
In het gezicht?! Ik bedoel, ze ma
ken geen onnodige drukte meer en
laten je hun wérkelijke gezicht zien.
Ook als ze vrolijk zijn. Dat is niet
bepaald voordelig voor de masker
makers."
(En als de schoolmeester die dit
gesprek voert dan voorstelt om
volksfeesten met maskers ten bate
van de maskermakers te organise
ren).
„Goed zo, meneer! Optochten! j
Weet u meneer, als een mens zo
echt volop begint te leven, dan laat
hij dat niet graag zien, nee. dan
bindt hij zich liever van tevoren
een masker voor. Daar kijkt niemand
achter."
Ziehier een enkele „illustratie" uit
het eerste deel, een boek opzichzelf,
van „Meneer Kortum". d^t onder
de titel „De Zilveren winawijzer",
verpieckt- met een kleurige plaat,
ouderwets is uitgegeven bij Ad. M.
C. Stoks Zuid-Holl. Uitgeversmij.
M. WOLTERS.
Boek over een boek
In een smakelijk-ouderwets bandje
gaf Bruna, Utrecht, een studie van
den journalistiek-literairen Jaar
beurs-secretaris W. Graadt van Rog
gen uit: „Een Stichtse sleutelroman
uit de zeventiende eeuw". Het is dus
een boekje over een boekje en
dat is- voor den lezer, die zou ver
wachten in dit typische roman
bandje een roman in handen te
krijgen, een lichte teleurstelling.
Het boekje waarover het gaat is
„Adriatische Rosemund" een tame
lijk onbekende Duitse roman van
Philipp von Zesen (1619^-1689). De
bedoeling van Graadt van Roggen
is„Aan Amsterdam het door lys-
tificatie toebedachte voorrecht te 1*-
twisten (deze roman) voor een Am
sterdamse sleutelroman te laten
doorgaan door aan tq tonen, dat de
inspiratie tot het schrijven van de
ze roman niet van Amstelgau en
Amstelinnekes. maa van Utrecht, v
„Stichtse landschap en van a«ei
schóne Jungfrauen zu Utrecht „is
uitgegaan".
De zaak van dit bewijs ls na deze
studie nog niet geheel „rond", hoe
wel de aanwijzingen frappant zijn.
Vooral voor Utrechters kan het in
teressant zijn de iets uitgesponnen
inlassen en uitweidingen over Oud-
Utrecht te lezen. Voor anderen is
dit boek over een boek, kennelijk
als liefhebberij voor ledige uren ge
schreven. bij alle waardering voor
de liefhebberij en snuffellust, 'niet
geheel „een boek" Zoveel papierge-
ritsel voor een omelet!
M. W.
,,lk trok er op uit"
Journalistieke kanttekeningen,
springend van de hak op de tak,
levert Max Blokzijl in ,,Ik trók er
op uit", behelzende opmerkingen
over en herinneringen aan „veertig
journalistieke ztferfjaren".
Deze vlotte pretentieloze lectuur
is zeker geschikt den lezer, di? stel
lig belangstelt in het denken en
doen van den populairen radiospre
ker, een kijk te geven op de vele in
teressante figuren, die Blokzijl in
die veertig jaren ontmoette den
Fiihrer, den Leider, Pisuisse, als
vooral ook op den schrijver zen, dien
men hier, in afwijking van de tech
niek van den krantenman in zijn
dagelijks werk. als memoire-schrij-
ver op de voorgrond treden ziét.
(Uitgave Andries Blitz).
M. W.
Twee raadsels van oom Jan
Beste nichtjes en neefjes!
Deze keer heb lk zelf eens twee
gemakkelijke raadsels voor Jullie op
gezocht. Het eerste ls er een voof de
meisjes en Jongens, die veel lezen en
luidt als volgt: De laatste lettergreep
van een flinke plaats ln Gelderland
de naam van een bloemensoort an een
ander woord voor „gij", vormen met
zn drieën de naam van een zeer be
kend sprookje. Hoe heet dat sprookje
en hoe de plaats ln Gelderland, de
bloemensoort en het andere woord
voor „gij"?
Het tweede ls een heel eenvoudig
letterraadsel, zie maar: Het gehele
woord bestaat int tien letters en ls
de naam van een man, die zich heel
veel met kinderen bemoeit.
69410 betekenen: nog eens.
342 ls een boom.
294—5 betekenen: naar bene
den.
10i2 ls de wandelplaats van
de kippen.
78910 ls een hard metaal.
61234 doet pijn.
87—I2 geeft licht en warmte.
67 betekenen: anderen én
lk tezamen.
867.2 ls >en dier.
Oplossingen van belde raadsels weer
te zenden aan Oom Jan, p.a Redac
tie „Het Volk", Hekelveld 15, A'dam.
De oplossing van de beide vorige
raadsels? Rembrandt ls natuurlijk de
naam van den schilder, die Corrle -de
Best bedoelde. De verschillende woor
den, die naast elkaar moesten staan,
waren: patroon kleed klimmen
kabel sterven klaar vlinder
baden grotten. Uit het raadsel
van onze vriendin Gerda de Winter
kwam natuurlijk „Het Volk". De vijf
tien prijswinnaars waren deze keer:
Plet Bosma, Grefkenstraat 12, Bruns-
sum; Liza Gorter, Hertogstraat 33,
Heerlen; Alie Dijkstra, Celebesstr 64,
Wormerveer; Corry v. d. Pluym, Pen-
drechtsestraat 5, Schiedam; Aad Mee-
der Edl6onpleln 5a, Schiedam; Koos
v. d. Wlldt. Dr Sauerstraar. 9, Kethel;
W. Llbeton, Banierstraat 99a, Rotter
dam; Annie Vink SchaapsdrLft 92,
Arnhem: G. J. Tuinder, 't Veld, An-
gerlo; Dlnte Pouweloen, Molenpoort
straat 3, 's-Heerenberg; Teublna Prak,
p.a. Hr. Jan Prak. Wedde A 41-1: 'Alle
Beishuizen. Hoofdstraat 88, Gasselter-
nljeveon: Lennie Hulsman. Wassen-
berghstraat 8. Groningen: Wlm Waan-
ders. Nieuwe Rijn 108. Leiden; Nel
Vrolijk. IeplAan 117, Rijswijk.
Wie zullen de twaalf winnaars wor
den van de prijsjes, die lk deze week
uitloof? Doe Je best maarI Met har
telijke groeten
OOM JAN.
Voor de vrouw
Eenvoudige nagerechten
Onderstaande recepten zijn met be
trekkelijk weinig melk of zonder melk
te bereiden.
Strooppudding: 8 kopjes (8
dl.) water. 3 lepels stroop. 2 lepels
citroenpoeder of kaneelsurrogaat. 1 42
lepels suiker, 7 eetlepels aardappel-
grlesmeel, Iets zout. Hét water met
Iets zout aan de kook brengen. Het
aardappelgrlesmeel en suiker met el
kaar vermengen en dit mengsel onder
goed roeren Jn de kokende vloeistof
strooien. De pudding een paar minu
ten zachtjes doorkoken, tot de meeste
korreltjes doorschijnend zijn gewor
den. De stroop en het citroenpoeder
of het kaneelsurrogaat aan de pudding
toevoegen en er goed mee vermengen.
De massa ln een met water omgespoel
de vormjgleten en koud laten worden.
Naar verkiezing een vanillesaus bii de
pudding geven.
Caramelvla: 1 1. taptemelk of
4 1. taptemelk en 4 1. water en een
klontje margarine 5 h 6 lepels custard-
poeder, 5 lepels suiker (wat koffle-
stroop). In een koekenpan of braad
pan 3 A 4 lepels suiker zonder roeren
tot caramel laten branden. Het cus-
tardpoeder met ongeveer twee lepels
suiker en een beetje melk tot een glad
papje aanmengen. De rest van de
melk aan de kook brengen, evenals
een weinig water. BU de tot caramel
gebrande suiker een scheutje kokend
water gieten, zodat alle caramel op
lost. De kokende melk toevoegen en
wanneer het voor de kleur gewenst ls,
ook een weinig kofflestroop. Deze
caramelmelk met het aangemengde
custardpoeder binden en enige minu
ten laten doorkoken De vla onder af
en toe roeren koud laten worden.
Kroniek van de
Volkstuin
Sla- en snijbonen
Zo langzamerhand ls de tijd voor
het leggen van sla- en snijbonen
aangebroken. Van belde soorten komen
zowel stam- als stokbonen voor. Stam-
sla- en snijbonen dat zijn die soor
ten. welke geen hooggroeiende gewas
sen1 zijn, dus geen steunsel behoeven
in Üe vorm van latten kunnen Iets
vroeger worden gelegd, en tevens ook
later dan stokbonen. De laatste leg
gen we liefst zo omstreeks half Mei,
wanneer do zekerheid bestaat, dat
nachtvorsten ops geen parten iheer
kunnen spelen. Wat de stam-slabonen
betreft kan verder gezaaid worden tot
half Juli, de stam-snljbonen op zijn
laatst een maand vroeger.
De afstand tussen de rijen laat men
het beste ongeveer eoh halve meter
bedragen. De onderlinge afstand -op
de rij ls 30 cm. Van de snijbonen
moet men volstaan met twee bonen
bij elkaar te leggen; van de slabonen
neemt men er op Iedere 30 cm. af
stand drie stuks bijeen.
Een voordeel, dat de stambonen
hebben boven de stokbonen, ls, dat
met schralere grond genoegen
nemen. Voor het. overige verkiest net
echter aanbeveling, dat de grond goed
doorlatend, doch ook weer niet te
.weelderig" ls. Bij de bonen gaat het
ons namelijk niet om een sterke blad-
ontwlkkellng, die ln dat, geval al te
zeer in de hand wordt gewerkt.-
Evenals bij alle bonen en erwten
kan ook bij de stam- en stoksla een
„nestje" worden gereserveerd, dat ls
een groepje dicht opeen op een be
schutte plek geplante bonen, die we
reserveren voor het geval, dat onze
bonen niet alle opkomen. Met het
„nestje" kunnen we dan altijd de
lege plaatsen -vullen.
Stokbonen vragen immer Iets meer
zorg dan stambonen. Het beste doen
we. de stokken kruiselings m verband
te zetten. De keuze van materiaal is
uiteraard niet groot meer, zodat we
thans maar roeien met de riemen, die
we hebben. Een goede oogst en een
onbelemmerde groei moeten we onze
bonen echter zoveel mogelijk verzeke
ren. Zo doen we er goed aan, de
piramidevorm zoveel mogelijk te ver
mijden. Bij de piramidevorm worden
namelijk de 6tokken bovenaan bij el
kaar gebracht. Het gevolg hiervan ls,
dat veel ranken Ineengestrengeld raken
en veel bloesem verloren gaat. Bij
stokbonen kan een groter aantal bij
een gelegd worden dan bi) stambonen.
Snijbonen nemen we doorgaans vijf
stuks, slabonen zeven stuks. Wat de
richting betreft, zetten we de rijen
zoveel mogelijk ln een richting Noord-
Zuid. Hierdoor bereiken een zo lptens
mogelijke belichting, hetgeen voor
bonen ln het algemeen wel zeer be
langrijk ls.
BIJ het gebruik van stokken van
onbekende herkomst, of wanneer de
bonen het vorige Jaar .aan „roest"
leden, ls het goed, de stokken te ont
smetten. Hiervoor zijn verschillende
praeparaten ln de handel.
APOTHEKERSADSISTENT. Am
sterdam: geslaagd mej. M. C. H. Hof-
stra. Goes en de heer R. J. H. Schol-
tis, Terwlnselen.
Wat staan hem
de streepen goedl
Trotsch als een pauw stapte
hjj door de straten toen hij een
jaar geleden voor de eerste
maal het uniform aanhad. Nu
liep hfl nAést z\)n schoenen.
Geen wonder, met zilveren
streepen was hij teruggekomen-
Onderofficier. straks officier...
- Wat een perspectieven ope
nen zich! Volg zijn voorbeeld.
Vul eerst onderstaande bon in,
U ontvangt dan nadere inlich
tingen.
NAAM
ADRES
WOONPLAATS
venockt toezending eeoer brochure
over de Waffen
Uitknippen en inzenden aan
Eraao-kotnmando Niederlande.
Korte Vliverberg 5. Den Haag.
Wij kellners
weten al niet
beter: „twee thee" is tweemaal
Nettie. Maar wij weten ook:
wanneer er later weer thee
wordt besteld, zal 't steeds zijn
VAN
MORC.EN 15 HET
FEEST,WANT DAN ISWIEPJE
'apv/ ZES JAAR WORDTZE
EN ALLE MEISJES VAN DE EERST^j
KLAS KOMEN OP VISITE N .-£}
MOEDER BAKT KOEKJES.EN -
SAMEN OVERUREN ZE, WAT
DE"jONqEDAMES"ZULlEN DR1N> J&X
KEN.'THEE moeder "zei^t wiep.
"DIE VINOEN ZE B'JONS ALLEMAAL
i'ZEqSENS. ÉVEN LEKKER!
0RINKEN DIE vriendinnen
VAN JOU. THUIS DAN NODCEEN
TUFF VAN SIMON DE WIT f
Heeft U één van die
verdwenen flesschen
Tienduizenden Nutricïa-
flesschen, die nu doelloos
en leeg in kasten en kel
ders^ liggen, kunnen met
fijne Nutricia-babyvoeding
gevuld worden. Geef de
verdwenen flesschen terug!
lYat bepaalt de
smaak
Alleen zuivere bestanddee
len geven levensmiddelen
een zuiveren smaak. U kunt
moeilijk een scheikundig
onderzoek verrichten en
dat is niet noodig ook, zoo
lang de naam W. A. Scholten
als garantie voor zuiverheid
op de verpakking staat van
Butaroma, Albumona, sago.
Transparanta.verpkkt aard
appelmeel, etc.
W.A. SCHOLTEN
Aardappelmeelfabrieken
Rollerdani
'81. 38427
eo aao
l ol. 333288
BEPERK HET GEBRUIK
VAN WARM WATER
