HET DAGBLAD Nieuwe wapens VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN versterken de Duitse afweer fronten Reorganisatie der legers in het Oosten afgesloten „Sfuka" wordt tank-,,kraker" Duits weermachtsbericht Stormlopen der Sowjets bij de Sereth en Kowel mislukt Luchtactie bij Sebastopol Massa-graf ontdekt bij Riga Gandhi weer vrij Dotnineesruzie Opni euw Arbeidsmannen naar de Noordoostpolder? Bertus de Harder begrijpt niets van zijn schorsing Hij verwacht zijn rehabilitatie Overschrijving naaf Stormvogels? Hoe oude fouten te vermijden Nog kansen vo^r onderduikers Een jonqmaatsoilde opgericht Varen is mijn leven, varen is mijn lust! n BERLIJN, 6 Mei. Er worden thans bijzonderheden bekend ge maakt over een modernisering van de Ju 87, de eens zo beroem de duikbommenwerper De nieuwe machine, die zich de laatste da gen bij de gevechten aan de Sereth bijzonder heeft onder scheiden door de vernietiging van meer dan vijftig procent der in het legerbericht vermelde vijan delijke pantserwagens, is thans uitgerust met twee anti-tank kanonnen met lange loop. De Ju 87 is daarmede tot de schrik der bolsjewistische pantserlegers ge worden. daar de tank zich tegen de trefzekere aanvallen van deze „vliegende notenkraker" niet kan verdedigen en reeds ver achter het front het slachtoffer van de anti- ?tankkanonnen of de bommen kan worden Van Duitse militaire zijde wordt tevens medegedeeld, dat aan het Oostelijke front thans ook de nieuwe stormkanonnen. een wapen, dat bij uitstek voor een defensieve oorlog voering geschikt Is, in grote massa's zullen worden gebruikt, hetgeen erop zou wijzen dat Duitsland inderdaad, zoals trouwens ook niet verheeld wordt, ook in de toekomst een ver dedigende houding in het Oosten zal blijven innemen. Beweeglijke wal Met de'invasie voor de deur in het Westen en de zich aan het Oostelijke front voor nieuwe offensieven her groeperende bolsjewistische legers, gaat Duitsland ongetwijfeld een uiterst gespannen tijd tegemoet. Daarover maakt men zich te Berlijn geen illusies Men is er zich volko men- van bewust, dat een hernieuwd succesvol offensief der Sowjet-Russen, dat het froht bijvoorbeeld tot aan de Oostelijke grenzen van het Rijk zou dragen en een min of meer succes rijke invasie der Angelsaksen in het Westen, .voor Duitsland een onbehaag lijke toestand zou scheppen. Alles is dus op het opvangen der vijandelijke operaties voorbereid. In het Oosten was het niet zo zeer de bolsjewistische infanterie, welke de Duitsers zorgen heeft gebaard, maar fcfet waren voornamelijk de ar tillerie en de pantserlegers. Tegen deze beide wapens meent men op gewassen te zijn, nu grote hoeveel heden stormgeschut, pantserwagens en vooral ook ver dragende, zware artillerie, modernste tankafweer-ka- nonnen en de zogenaamde „kachel pijpen". anti-tankgeschut voor de in fanterie, in het Oosten zijn opge steld. Men zou hier dus niet ten on rechte kunnen spreken over een be weeglijke, stalen Westwal in het Oosten. Over de Duitse voorbereidingen langs de Europese kusten behoeft nu niet gesproken te worden. Ze zijn ge noeg bekend. Mocht de tegenstan der tenslotte nog een gebrek aan sol daten bij Duitsland verwachten, dan zal hij ook hierin teleurgesteld wor den. Drie besluiten Aan de hand van het bovenstaan de wordt veel duidelijk van wat zich in het laatste jaar in Europa heeft afgespeeld. Duidelijk wordt dat de 1 Duitse legerleiding en de Duitse re gering in het verleden drie zeer moeilijke, méiar ook zeer kloekmoe dige besluiten heeft moeten nemen: 1. Uiterste spaarzaamheid met mensenmateriaal, ook al zou zulks tijdelijk in het voordeel der vijan delijke operaties werken. 2. De bolsjewistische druk niet met alle beschikbare machtsmid delen weerstaan, doch ter wille van het verdere verloop van de oorlog het Veroverde Sowjetrussi- sche gebied voor een deel ontrui men en het front daar leggen, waar de kansen op een succesvolle verdediging het gunstigst waren. Men mag aannemen, dat dit front thans in grote trekken is op gebouwd. De Karpathen zijn bij zonder gunstig voor een defensieve oorlog. Tegelijkertijd met de ont ruiming, begon de Duitse wapen industrie met de productie van ge weldige hoeveelheden der genoem de verdedigingswapens. Deze reor ganisatie der Duitse legers in het Oosten was uiterst gewaagd, doch thans is zij met goed gevolg afge sloten. 3. Ten gunste van het strijdende front en ter verhoging der produc tie van de anti-tankwapens, wer den bepaalde industrie-program ma's, die bijvoorbeeld voor de leve ring van wapens en apparaten tegen de luchtaanvallen zouden zorgen, tijdelijk ingekrompen waar door het thuisfront zwaarder werd belast. Het thuisfront heeft dit echter glansvol béstaan. De Duitse regering heeft vertrouwen in het onwankelbare moreel der bevolking gehad en dit bleek volkomen ge rechtvaardigd. Buiten de grenzen Zo heeft Duitsland zich snel kun nen aanpössen aan de omstandig heden, welke dc oorlog bracht. Het voelt zich daarbij thans beter en sterker dan ooit. De geschiedenis leert, dat de Duitse generale staven nog nooit een oorlog op eigen bodem hebben gevoerd, doch steeds nog kans zagen het directe oorlogsgeweld buiten de grenzen van het vaderland te hou den. Ook in deze oorlog is men hier in tot dusver geslaagd en uit boven genoemde drie punten blijkt, dat deze doeistelling nog steeds de grondslag van alle Duitse operaties Ie JAARGANG No. 106 LD ZATERDAG 6 MEI 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65 Duitsland is de door Engeland ont ketende oorlog met grote offensie ven begonnen. Thans moeten de tegenstanders tonen in staat te zijn tot het offensief. In Berlijn ziet men deze krachtmeting met het volste vertrouwen tegemoet. .Amerikanen verliezen ruim 20 toestellen In *de bloembollenstreek staan thans de tulpen in bloei. Een plukstertje bij haar arbeid. (Foto C.N.F./Stevens) Aanval op Boekarest BERLIJN, 6 Mei. In de middag uren van Vrijdag is het boven Roe meens gebied tot luchtgevechten ge komen tussen Duitse jagers en Ame rikaanse vliegtuigformaties, die uit het Westen naar het Donaugebied i waren doorgedrongen. Formaties bommenwerpers, die het j gebied ten Noorden van Boekarest aanvielen, hebben aanzienlijke ver liezen geleden. Volgens nog onvolle dige rapporten zijn reeds bij de na dering ?-l viermotorige bpmmenwer- pers door Duitse en Roemeense ja gers neergeschoten. Verwacht kan worden, dat deze verliezen nog stij gen, vooral omdat het luchtdoelge schut een grote bedrijvigheid ont plooide. Duitsers bestoken Sowjet-stations HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER, 5 Mei. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: Bij Sebastopol vielen Duitse slag vliegtuigen vijandelijke artilleriestel lingen aan en vernietigden 26 wer pers. In luchtgevechten werden door jagers 14. door slagvliegtuigen 15 vijandelijke vliegtuigen neergescho ten. Hierbij heeft zich luitenant Lambert opnieuw bijzonder onder scheiden. Ten Oosten vin de Roemeense Sereth vielen de bolsjewisten tijdens de gehele dag over een smal front in dicht opeenvolgende golven aan. Zij werden, in samenwerking met for maties Duitse en Roemeense slag vliegtuigen. in harde gevechten afge slagen en verloren daarbij talrijke pantserwagens. In de afgelopen nacht vielen ster ke formaties Duitse gevechtsvlieg tuigen verscheiden^ aanvoerstations der bolsjewisten in het Noordelijke deel der Oekrajina aan. Ten Zuidwesten van Kowel stort ten hevige, door slagvliegtulgen ge steunde plaatselijke aanvallen der bolsjewisten in het geconcentreerde vuur van onze wapens ineen. De vijand leed hier bijzonder zware, bloedige verliezen. In Italië hadden behalve levendige wederzijdse verkennings- en stoot troepactiviteit geen grote gevechts handelingen plaats. In de afgelopen nacht wierp een vrij zwakke vijandelijke formatie bommenwerpers brisant- en brand bommen neer op het stadsgebied van Boedapest. Vier der aanvallende vliegtuigen werden neergeschoten. Bij her, vliegen van Amerikaanse formaties boven de bezette gebieden in het Westen en naar Noordwest- Duitsland werden gisteren overdag 11 vliegtuigen neergeschoten. Enkele Britse vliegtuigen wierpen in de afgelopen nacht bommen neer in het gebied van Keulen en Mann heim. Front van 50 km Het D.N.B. merkt op dat het bij de strijd aan de Sereth. opvallend is dat de bolsjewisten een buitenge woon sterke opeenhoping van troe pen en materiaal gebruiken, vooral van tanks. Het front waartegen ze hun aanvallenrichten is nauwelijks vijftig kilometer breed en dit wijst Een Ju 87 gereed voor de start, tiet is de bekende Stukamaar thans verbouiod tot een tank-JcrakerDaarvoor zijn naast de landingswielen twee anti-tank kanonnen gebouwd. (P.K. foto Grosse/Orb.-H.) RIGA, 5 Mei. Bij Riga is een massa-graf ontdekt van Letten, die kennelijk door bolsjewisten om het leven zijn gebracht. Er zijn reeds minstens 22 lijken gevonden. Bij de slachtoffers heeft men thans ook het stoffelijk overschot kunnen herken nen van den chef van de „Letlandse zelfbescherming", generaal Karlis Prauls, die op 19 September 1940 in Riga door de N.K.W.D. was gearres teerd. Sindsdien had men niets meer van hem gehoord. Het lijk vertoont het typische schot in de nek. Om de hals had het lijk een strik, waar mede het. slachtoffer klaarblijkelijk naar de plaats der terechtstelling is gebracht. Zijn armen waren op de rug vastgebonden. Het stoffelijk overschot van 22 Letlanders is intussen ter aarde be steld onder grote deelneming der bevolking. In een toespraak zeide de eerste Letlandse direpteur-generaal, generaal Dankers: „Als wij. het hoofd buigen bij het graf dezer ongeluk kige slachtoffers, .kunnen wij in de diepste overtuiging zeggen, dat wij niets onmenselij kers hebben gezien dan het bolsjewisme, dat ons een regime bracht, waarin massamoorde naars door de Staat bezoldigd wor den. Wij moeten alles doen wat in onze macht is om te verhinderen, dat het bolsjewisme ooit in ons land terugkeert Daartoe hebben wij geen ander middel dan de strijd op leven en dood De stem der DEN HAAG, 6 Mei. Zondag 7 Mei van 11.30 tot 11.45 uur zal over de zender Hilversum I, op golflengte 415 meter, de stem der ff spreken over: Rijksgedachten. Zorg voor een afdoende verduistering. Licht trekt vlie gers aan. Om gezondheidsredenen STOCKHOLM. 6 Mei. Naar de Britse berichtendienst meldt, heeft de Brits-Indische regering besloten Gandhi onvoorwaardelijk vrij te la ten „met het oog op de medische rapporten over zijn gezondheidstoe stand" De Mahatma zou vanochtend om 9 uur uit de gevangenschap wor den ontslagen. Stettinius neemt Pools voorstel mee STOCKHOLM. 6 Mei. De „Mi- nister van buitenlandse zaken" van het Poolse emigrantencomité heeft Stettinius tijdens zijn verblijf in Londen een voorstel overhandigd be treffende een overeenkomst tussen Engeland, Amerika en Polen over het civiele bestuur in de „bevrijde Poolse gebieden". Stettinius heeft geen standpunt bepaald, doch zich bereid verklaard het plan aan Roo sevelt voor te leggen. De verduistering begint heden om 21.15 en eindigt om 6.00 (Zondag 5.45) uur. Maan op 19.01 (Zondag20.10), onder 5.51 (6.11) uur. 8 Mei V.M., 15 Mei L.K., 22 Mei N.M., 30 Mei E.K. Post voor vrijwilligers Het -Ersatzkommando Nlederlande ln Den Haag maakt, ln verband met het zonden van post aan vrijwilligers, die dienen bij verschillende eenheden der Waffen-# of die ln lazaretten, Genesungsheime enz. liggen, het vol gende bekendAlle brieven, tijdschrif ten en pakjes moeten ln het vervolg geadresseerd zi1n als volgt- An das #-Hauptamt. d 11/2. Deutsche Dlenstpost. Maastricht. Zur welterleitung an: (Naam): (Veldpostnr of adres): Daardoor zal de verzending van de veldpost ln het vervolg minder vertra ging ondervinden Brieven, tijdschrif ten en pakjes moeten duidelijk van naam en adres voorzien zijn en ook hot adres van den afzender moet er duidelijk op vermeld zijn. Het verdient aanbeveling ln de pakjes ook een adres bij te voegen en deze stevig te verpakken Tot 20 gram ls alles vrij van porti. Pakjes boven de 20 gram moeten van Zulassungsmarken voor zien zijn als deze naar veldpostnum mers gezonden worden en mogen niet zwaarder zUn dan 100 grsm Zwaar dere pakjes ook met twee Zulas sungsmarken zijn niet toegelaten Pakjes aan gewone adressen, dus niet aan veldpostnummers, mogen niet zwaarder zijn dan duizend gram Tijd schriften en kranteD mogen ook aan veldpostnummers zonder Zulassungs- marke verzonden worden Luchtveldpostbrieven moeten van twee luchtpostzegels voorzien zijn en op de brief moet vermeld: luchtveld- post. Luchtveldpostzegels en toela tingszegels worden door de vrijwilli gers aan hun familieleden gezonden Het ls ln het belang der familieleden zelf. dat aan de voorschriften nauw keurig de hand gehouden wordt, want dan heeft men meer zekerheid, dat de post geen vertraging ondervindt en op de plaats vaD bestemming aankomt ln het vervolg moeten dus brieven. tUdschrirten en pakjes voor de vrij willigers niet meer naar het Ij -Ersatz kommando Nlederlande ln Den Haag gezonden worden. De veldpost voor de vrijwilligers wordt door de Hollandse post aange nomen en ln plaatsen, waar kantoren van de Duitse dlenstpost gevestigd zijn. kan men de veldpost daar bezorgen. Ook kan men bij de Duitse dlenstpost geld verzenden op veldpostwissels voor de vrijwilligers bU alle eenheden der weermacht en maffen-0. 4ö 60 er volgens militaire waarïiemsfs op, dat zij zich ten doel hebben gesteld, door de Duits-Roemeense linie te breken en zich een weg naar Roe menië te openen. Het concentreren vap zulke sterke strijdkrachten op een smal front is voor. de Sow jet russen een nieuw? taktiek. Tot dus ver heeft deze evenwel nog geen succes gehad. De strijd speelt zich af pp beide oevers van de Sereth. ongeveer tus sen Pascanl eii Targoel-Froemoes. Verder naar het Noorden onder neemt het rode leger minder krach tige afleidingsmanoeuvres. Öe aan vallen,'die de Sowjet-Russen dé vó rige weck -bij s'asss - hebben onderno men, hadden hoofdzakelijk ten doel de Duitse legerleiding op een dwaal spoor te brengen. Men houdt er intussen*-van Duitse zijde rekening mede. dat de bolsje wisten. hun gewoonte getrouw, öp andere punten van. het front aanval len op grotere schaal zullen onder nemen. Zwemkampioenschappen in Crailo AMSTERDAM, 6 Mei. Naar wij vernemen zullen de wedstrijden om het zwemkampioenschap van Neder land dit jaar gehouden worden op Vrijdagavond 11 Augustus en 12 en 13 Augustus a.s. in de zweminrich ting Crailo bij Hilversum. Met grote schroom neem ik het woord domineesruzie in mijn mond. Zou het niet beter zijn te spreken van „verschil van mening" en Jcerkelijke tucht"? Domineesruziein de platte zin des woords is en blijft voor ons, goe de Nederlanders, echter een inner lijke tegenstrijdigheid. Tot vandaag wilde Tijl zelfs niet in de mogelijk heid geloven, dat dominees ruzie maken. Zo iets doen dominees niet. Maar wat leest hij nu?- In Groningen stond voor den rech ter een 68-jarige emeritus-predikant- Uit Appingedam, die op 10 Maart van dit jaar zijn ambtsbroeder dominee A. Groot ian Spijk een bezoek bracht in diens ambtswoning De practiserende dominee deelde den emeritus mede, dat hij de pasto rie te Losdorp vrij moest maken voor den hem opvolgenden bedienaar des Heiligen Woords te Losdorp. Het kerkbestuur had voor den rustenden predikant een huis in Appingedam gevonden. De emeritus toonde zich echter ontsticht over deze zorg van het kerkbestuur en duidde het zijn broe der kwalijk, dat deze met dat bestuur had medegewerkt. Om zijn gevoelens te schetsen, gebruikte de Godsman daarop het looord „Ploertig!". De practiserende herder was het met deze betiteling in genen dele eens en deed daarvan kond. „Schurkekop!" wederantwoordde daarop de bedie naar van Losdorp en hij zette deze schilderachtige woorden kracht bij door ziin collega een klap in het ge zicht toe te dienen. Een „opper" van de marechaussee, die als deskundige (niet zozeer in de Schrift, als in het klappen) er bij werd geroepen, constateerde dat de linkerwang van den beantwoorde rood en opgezwollen was en dat er bloed aan de tanden kleefde. Uit de verschijning van den opper mag men opmaken, dat de getroffene niet het voorschrift van ..de linker wang en de rechterwang" heeft toe gepast. om door zulk een liefdevolle afmattingsstrategie zijn ouderen broe der schaakmat ie zetten "Hij liet echter ook niet, oiidanks zijn bloedende tanden, het woord „oog om oog, en 'tand om tand" gel den. Hij eiste eenvoudige excuses. De emeritus wilde die niet geven. Daarop kwam de zaak voor het classicaal kerkbestuur. Het was 1944. Oorlog. Waar moet de Kerk al niet voor zor gen? Er kwam een comtnissie. Voor die commissie bekende de oudere her der tenslotte dat het mogelijk was geweest, dat hij den jongeren herder met een duim in het gezicht Had geraakt. Dat vond de jongste vol doende en voor hem was de zaak af. Als hij maar wist, hoe zijn wang zo dxk was geworden, vond hij het best. Het ruas dus de duim geweest. Ondertussen de Justitie (dit is Latijn voor „rechtvaardigheid") neemt gaarne de hele hand als men haar een vinger geeft, zelfs al is die vinger de duim. Zo stond dus op 3 Mei dc grijze herder voor den rechter en ontkende nu allesZelfs de duim. zelfs „ploer tig" en ..schurkekop" en wat er nog meer gevolgd zou zijn daar in de vredige pastorie te Spijk. De rechter vond die houding niet flink.- De eme ritus veronderstelde nu, dat zijn broeder bij de .kleine worsteling", die er volgens hem wèl tussen de weleerwaarde heren zou geweest zijn, met zijn gezicht misschien tegen een deurpost zou zijn aangekomen. De rechter was echter kennelijk overtuigd, dat „de deurpost" verdacht veel moet hébben geleken op de duim (plus toebehoren) van den fiian, die 38 jaar lang Gods Woord had ver kondigd en die op 10 Maart al wor stelende tot daden overging, en leg de 75.boete op. Maar-de schade, aan het aanzien van het „wondere ambt" toegebracht, is hiermee niet gedelgd. Helaas! TIJL. DEN HAAG, 6 MeL Het gcval- Bertus de Harder begint langzamer hand tot de brandende kwesties ln de sportwereld te behoren. De gehele week is de schorsing van onzen inter nationalen linksbuiten en zijn broer het onderwerp van ieders gesprek ge weest. Iedereen wist een nieuw ver- fiaal, het cnc was al sterker dan het andere. Er bleef echter een waas van geheimzinnigheid om het geheel han gen. Niemand wist het ware. Vast stond alleen dank zij een verkla ring van den heer Burgwal, voorzitter van VUC dat De Volewijckers er volkomen buiten stond. Natuurlij*k waren er ook boze ton gen geweest, die maar dadelijk, zon der meer, De Volewijckers ervan be schuldigd hadden, dat Bertus de Har der voor een ongehoord bedrag was omgekocht. De Volewijckers, voor wie het gehele geval-Bertus de Harder minstens zo onaangenaam was als voor VUC. omdat de glans van de grote overwinning er toch wel min of meer door verduisterd werd. heeft zich gehaast, en volkomen terecht natuurlijk, dit gerucht uit de wereld te helpen en bij VUC. daj, de beschul digingen aan het adres van De Har der, hangende het onderzoek, zeer vaag hield, gaf men ook onomwonden toe: „Volewijckers staat er buiten." Hét geval bleef echter geheimzin nig. ook al, omdat Bertus de Harder deze week niet bereid bleek inlich tingen te geven en zijn standpunt uit een te zetten. Naar Stormvogels? Er is herhaaldelijk in onmiddellijk verband met deze kwestie de naam van een andere grote eerste klas ver eniging genoemd, n.l, die van Storm vogels. Het is bekend, dat Stormvogels grote plannen heeft voor het komend seizoen en daar de gebroeders De Har der nog al eens te IJmuiden waren gesignaleerd, .lag de conclusie voor de hand. Thans heeft echter ook Bertus de Harder gesproken en hoewel zijn mededelingen, die hij deed aan een redacteur van het A.N.P., weinig verhelderend genoemd mogen wor den en men er nog niet zo heel veel wijzer door geworden is, blijkt toch wel; dat de naam Stormvogels niet ten onrechte is genoemd, maar er blijkt evenzeer uit aangenomen althans, dat De Harder de volle waarheid gezegd heeft en niets heeft verzwegen en w'e hebben voorlo pig geen aanleiding om daaraan te twijfelen dat er hier weer een storm in een glas water gewoed heeft. De Harder verwacht, blijkens zijn eigen uitlatingen, niet anders, dan dat hij volledig gerehabiliteerd zal worden. Wat er gebeurd is „Het frappantste in deze hele kwestie is wel", aldus Bertus, „dat ik. mijn schorsing uit dc courant moest vernemen. Eerst later kreeg ik van het bestuur van VUC een brief, waarin stond, dat ik ge schorst was wegens mijn gedrag in de wedstrijd De Volewijckers—VUC Iedereen kan zien, dat dit onjuist moet zijn.- Het ligt waarachtig toch niet aan mij, dat deze wedstrijd werd verloren. Reeds na 25 minuten was de stand 40 in ons nadeel en voordien had ik bijna geen bal ge had. Het is te begrijpen, dat men een dergelijke achterstand niet meer kan inlopen. Ik wil echter direct toegeven, dat ik niet zo gespeeld heb als anders, dóch hiervan was het volgende de ooi-zaak: voor de wedstrijd kwam de voorzitter van onze vereniging in de kleedtent, greep mij bij mijn jas en maakte mij ernstige verwijten, welke ongegrond waren. Onze aanvoerder Stam heeft 'toen de zaak gesust, doch het kwaad was reeds geschied, het moreel was uit de ploeg en ik zelf was gedeprimeerd, hetgeen ongetwij feld enigszins in mijn spel tot uiting is gekomen,, hoewel ik toch nog het enige doelpunt heb gemaakt." „Waarom is uw broer eigenlijk geschorst?" „Dat zit zo, mijn broer en ik wer ken in IJmuiden en hebben Donder dag 27 April daar een onderling par tijtje gespeeld, waarbij ook spelers van Stormvogels waren. Nu is het eigenaardige van het geval, dat mijn broer is geschorst, omdat hij deze wedstrijd heeft gespeeld, doch ik niet KAMPEN, Mei. Terwijl de oude oogst nog niet geheel is af- gedorst een kleine karteling in de vlakke horizon toont, dat nog immer schelven op het land staan begint het jonge graan in de Noordoostelijke polder de gedachten reeds bij de komende oogst te bepalen. Nog maar een paar maanderf, dan is de groene vlakte in een goudgele verandert en vraagt neen schreeuwt de polder om werkers, om wakkere kerels, die de oogst zullen bin nenhalen de oogst van zo en zoveel duizend bunder van het uitnemendste volksvoedsel, dat ons land bezit. Dat moge in andere tijden ten dele een poëti sche kwestie zijn, vandaag is dit het nuchterste en zakelijkste proza, dat denkbaar is. Met de schelven van de oogst 1943 letterlijk voor ogen, vragen we ons af. of voldoende krachten, machi nale zowel als menselijke aanwezig zullen zijn om de arbeid, die reeds met ontginnen, ploegen, zaaien en wieden in deze grond is gestoken, ten volle tot zijn récht te doen ko men. Steeds weer moet daarbij op hetzelfde aambeeld worden geha merd, namelijk dat de N.O. polder nimmer te veel arbeiders zal hebben. Op dat punt is de pol der onverzadigbaar. Maar waar de werkers vandaan te halen, nu ook elders aan vele arbeidskrachten dringend behoefte bestaat? Het ls goed, waar het hier een volksbelang betreft, aap deze kwes tie de nodige aandacht te besteden en de fouten, die gemaakt zijn, in de toekomst te vermijden. Het valt niet te verhelen, dat de inzet van afgezwaaide Arbeidsmannen van de lichting 25 niet aan ae gestelde ver wachtingen heeft voldaan. Zo wei nig zelfs, dat er getwijfeld wordt, of langs deze weg in de toekomst iets bereikt kan worden. Waarom heeft de inzet in Januari gefaald? Om deze vraag, te kunnen beantwoorden moeten wij ons her inneren hoe weinig tijd van voor bereiding bestond, bij deze inzet. Omstreeks eind November 1943 kon den de arbeidsbureau's hun taak op dat punt aanvangen, terwijl de lich ting reeds half December afzwaaide. Dat er zodoende haken en ogen kwamen, is duidelijk. Omstreeks 11 Januari verschenen dc eerste ar beidsmannen in de polder per eind Februari volgden de laatsten. die daal-door, hetgeen op zich zelf reeds tot klachten aanleiding gaf, geruime tijd zonder loon bleven. Overigens was de opkomst der ar beidsmannen slecht. Slechts 50 pet. der opgeroepenen verscheen en hiervan verdween ongeveer 70 pet weer uit de polder, zonder de ar beidsovereenkomst op normale wijze te beëindigen. Was .dit alles een gevolg van slapheid of lamlendigheid bij de voormalige arbeidsmannen? Zeker nieti Ten eerste werden velen we gens gemis aan behoorlijke werk kleding teruggestuurd, verder bleken velen lichamelijk volkomen onge schikt voor het werk in de polder, ondanks het feit, dat zaj goedge keurd waren voor de arbeidsdienst. Geen fiasco Toch kan er ondanks dit alles niet van een fiasco worden gesproken, waar zich enkele goede, ja zelfs uit- n^jnende kernen hebben gevormd van kerels, die schik in hun werk kregen. Nu straks in Juni weer een lich ting zal afzwaaien, is het goed. dat de hierbij betrokken instanties reeds thans nagaan hoe de fouten van het verleden kunnen worden vermeden. Ten eerste zullen de arbeidsman nen reeds in de kampen inoeten wor den ingelicht over de bet eken van de noord-oostelijke polder (thans zijn velen de polder ingegaan zonder de geringste kennis op dit punt). Lezingen en dergelijke zullen de be langstelling op moeten wekken Ver der zal een nauwkeurige selectie bij de keuze dezer „poldermannen" moe- ten geschieden en zal de geselecteer de groep niet vooi ontginning, doch zeker in hoofdzaak voor het oogst- werk, in het algemeen „de cultuur", gebruikt moeten worden. Behoorlijke kleding en behoorlijk schoeisel zijn tevens, voor het welsla gen een uitdrukkelijke voorwaarde, terwijl wat thans niet is geschied een „gesloten" inzet, d.w.z. een samenbrengen van de Arbeidsman nen in afzonderlijke kampen, over weging verdient. Gelet op het kolossaal tekort aan arbeidskrachten, zal zeker weer een beroep op de arbeidsdienst moeten worden gedaan. Wij geloven niet. dat er veel vrees voor teleurstellingen behoeft te bestaan, wanneer reke ning gehouden wordt met hetgeen wij hierboven schreven. Thans gaat het er om. een op groeiende generatie in de eerste plaats de betekenis van het werk in de N.O.-polder duidelijk te maken en de voorwaarden te scheppen, die het hun mogelijk ma ken dit werk te verrichten. Het ver vullen van dez? voorwaarden betekent naar onze overluicing een dwinger de els. want het werk in de polder moet voortgang vinden en hierbij is de inzet van de arbeidsmannen een van de wegen, die naar het doel een veilig gestelde voedselvoorziening voor Nederland tnoeten leiden. en bi) mijn weten ook niet de spelers van Stormvogels. Blijkbaar was het gedrag van mijn broer in de wed strijd Volewijckers—V.U.C. wel goed geweest, zodat naar een ander mo tief moest worden uitgezien. In ieder geval klopt hier iets niet en ik begrijp van de hele situatie niets. Ik heb thans een brief aan het bestuur geschreven om ophelde ring en ik wacht nu maar rustig af. Of ik weer voor V.U.C, zal uitkbmen. zal ervan afhangen hoe de zaak ver der wordt geregeld In ieder geval verwacht ik gerehabiliteerd re wor den". Naar wij van andere zijde verne men speelden de gebr. De Harder Donderdag 27 April in een elftal van arbeiders bij de weermacht tegen een politie-elftal. Op deze wedstrijd is een zware fuif gevolgd, welke ge financierd werd door een aannemer uit IJmuiden, de fuif duurde tot diep in de nacht en Zaterdagnacht heeft men het nog eens over gedaan. Dit was een der ernstige grieven, die het bestuur van V.U.C voor -de wedstrijd tegen De Volewijckers tegen De Har der had. Vast staat, dat de gebr. De Harder in IJmuiden werken, vast staat ook. dat zij in IJmuiden gaan wonen, bij het bestuur van Stormvogels is ech ter niets bekend van een aanvrage tot overschrijving. Noch rechtstreeks, noch zijdelings hebben de beide Ha genaars zich met het bestuur van Stormvogels in verbinding gesteld. In een dezer dagen in Steenwijk gehouden openbare vergadering heeft Max Blokzijl nogmaals de .onderduikerskwestie" ter sprake' ge bracht. Hij bracht daarbij onder de aandacht, dat de maatregelen, dat onderduikers, die geen ernstige fei ten te hunnen laste hebben zich nu nog straffeloos voor arbeid kunnen melden, niet van eeuwigdurende aard is. In dit verband kondigde hij aan, dat zeer binnenkort maatregelen van zodanige strekking te verwachten zijn, dat degenen, die van deze ge legenheid tot vrijwillige aanmelding geen gebruik maakten, dit nog eens ten zeerste zullen betreuren. „Vele jongens en meisjes zullen met vreugde vernemen, dat vanwege het Stafkwartier van de Nationale Jeugd storm een z.g. Jongmaatsgilde (Jong- maat=het jongmaatjebeginneling) in het leven is geroepen", aldus lezen wij in „De Stormvlag". Dit gilde wil een hechte band scheppen tussen de nationaal-socialistische en- de daar mede sympathiserende jeugd. De leden van het Jongmaatsgilde dragen noch een uniform noch een insigne. Men dient hen ongeveer als een soort begunstigde leden van de Natio nale Jeugdstorm te beschouwen, die echter niet alleen en uitsluitend hun financiële verplichtingen hebben, doch ook regelmatig onder leiding bij elkaar komên en dan politieke scholing ont vangen. Bovendien genieten zij vrij wel alle tegemoetkomingen, die ook voor de stormers en stoVmsters gelden. De plaatsen, waar men zich voor het „Jongmaatsgilde" kan aanmelden, zo deelt het blad méde, worden nog nader bekend gemaakt. Boeren en tuinders naar het Oosten vertrokken DEN HAAG. 5 Mei. Dinsdag avond is opnieuw een aantal boeren en tuinders naar het oosten vertrok ken. Ditmaal waren het veertig man, allen Nederlanders, die reeds hun plicht in het oosten vervulden. Dit is in korte tijd, het derde contin gent, dat naar de landbouwgebieden in Oost-Europa is uitgetrokken. De Nederlandse boeren en tui .ders zullen worden ingezet op bedrijven van 100 tot 400 ha., dicht bij elkan der gelegen, zodat daar dus een Ne derlands landbouw-centrum kan ont staan. Pe Nederlandse Oost-Compagnia heeft een klein z.g. Betreuungs-kom- mando uitgezonden, dat belast is met de behartiging van de belangen dezer Nederlanders. VOORPOSTENBOOTEN DER KRIEGSMARINE LOOPEN UIT. NEERLANDS JEUGD STRIJDT VASTBERADEN NAAST HAAR DUITSCHE KAMERADEN. EN VROOUJK KLINKT VAN BOORD TOT BOORD WIJ VAREN UIT ROND ZUID EN NOORD VOORUIT NU JONGENS, VLUG IN T WANT HET IS VOOR VOLK EN VADERLANDI Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor iedere. ..uuerlander 'U8|i w ^aar' Aanmelding en inlichtingen bij de Marineannahme* •telle West, Plompetorengracht 24. UtrecKt; alle Hafen- en Ortslcomman^ dat)turen en bij de verschillende -Meldestellcn in Nederland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1