MELBA
-Él
ÉCHÉRIR
URNS PRODUCTEN
Amst. Opera brengt Verdi's
„Don Carloten tonele
Weinig bekend, maar hooggeschat opus
„Carmen" bij het
Duitse Theatér
Tijdschriftenschouw
bel
Sneeuwvlok - de Eskimo"
De waan van het onophoudelijke geluid
„Hokus Pokus" aan de starï
Nieuwe revue met
Stoethaspel
Geldige bonnen
Belastingbezwarem
urm*..
HILLING
MS'
ZOET ROGGEBROOD
GEBR. TEN HOEVE
ZATi'RDAfï 29 APRIL 1944 il
Drie perioden van ontwikkeling vallen in
Guiseppe Verdis scheppingsarbeid te
onderscheiden-: do eerste 1839 tot 1850
omvat vijftien var. zijn zevenentwintig ope
ra's. de tweede 1851 tot 1871 tien cn de
derde 1888 tot 1893 zijn beide laatste
meesterwerken ..Otello" en „Falstaff". De
eerste periöde is dus numeriek de meest pro
ductieve, de tweede voor 's meesters faam de
belangrijkste en de derde de merkwaardigste
door Verdi's omzwaai na een zestienjarig,
slechts door de buiten zijn muziekdramatisch
repertoire vallende Dodenmis onderbroken,
muzikaal zwijgen naar wat men de aan
kondiging van het verisme zou kunnen
noemen.
De tweede periode steeg naar haar hoogte
punt met „Aïda". Maar aan dit belangwek
kend Egyptisch muziekdrama gaan enige wer
ken vooraf, waarin dit hoogtepunt reeds
dicht werd benaderd. Tot deze opera's behoort.
„Don Carlo", de tragische liefdesgeschiedenis
van den 16-de-eeuwsen Spaansen „infant"
Carlos, die zich eerst zijn geliefde door zijn
vader. Philips II ontroofd zag en tenslotte
op zijns vaders, door den tirannieken Grootinquisiteur geïnspireerd, bevel
ten dode werd gedoemd, aan welk lot hij door de geest van zijn grootvader,
Karei V. zou zijn ontkomen.
GIUSEPPE VERD1
Cliché A.P
Een koningsdrama
Nu de Amsterdamse Opera dit
werk in studie heeft genomen
nadat de Italianen er Jaren geleden
al eens een voorstelling van gaven
en Zondag 30 April in première uit
brengt, kan het in verband met de
betrekkelijke onbekendheid van deze
opera zijn nut hebben, de inhoud
hier in .grote trekken te schetsen:
De Spaanse troonopvolger Don
Carlos en de Franse prinses Elisa
beth van Valois houden van elkaar,
doch om politieke redenen moet
Elisabeth de vrouw worden van Car
los' vader, Philips II. Eodrigo, mar
kies van Posa wordt door den koning
als zijn vertrouwensman zowel als
door den kroonprins als zijn boezem
vriend in het vertrouwen genomen
en offert zich later voor Carlos op
als deze door den ouden, blinden,
maar niettemin genadeloos heers-
zuchtigen Groot-inquisiteur wordt
beschuldigd van samenspanning met
de opstandige Nederlanders. Prinses
Eboli, die verliefd is op Carlos, ver
raadt uit naijver de liefde tussen Eli
sabeth en Carlos aan den koning,
die zijn zoon thans aan den Groot
inquisiteur overlevert, met bovenge
meld gevolg.
„Wie de grote schoonheid en waai
de van dit werk genieten wil, moet
zich van Schiller's tekst losmaken"
waarschuwt de „Opernführer" Hans
Renner in zijn toelichting op Verdi's
„Don Carlos"; in het midden latend,
of hiermede Schlllers's drama
of het tekstboek van Mary en
Camille du Locle gedenigeerd wordt.
Hoe het ook zij. kennis van de opera-
tekst is voor de toeschouwers van
het grootste belang en vermoedelijk
heeft dit mr. Johannes den Hertog
voor de tweede mpril doen grijpen
naar het compromis tussen zijn op
vattingen, dat enerzijds een opera
om der wille van zijn artistieke hoe
danigheden in de oorspronkelijke
Een van de weinig hier te lande
Uitvoerde opera's beleefde een pre
mière bij het Deutsches Theater in
den Niederlanden, Voor de zoveelste
maal heeft zich het voor deze groep
vertrouwde beeld van een overbluf
fende enscenering, een soepele, maar
effectief gedisciplineerde regie en
uitermate vlot spel ontrold. Waar
Wolfgang Nufcr de draden ditmaal
persoonlijk ln handen had, behoorde
deze ..Carmen" uiteraard tot de
modelvertoningen.
Het is bij een overstelpende veel
heid van details, die oog on oor be
koren. moeilijk datgene te roemen,
wat het meeste trof. Doch via de
bijkomstigheden kan men tot de
kern raken. De herinnering dwaalt
bijv terug naar de decors, die voor
al in het* eerste bedrljr de knappe
hand van Ernst. Rufer verraden. Een
prachtige suggestie van hoogte en
diepte dit straatbeeld in Sevilla.
Het smokkelaarskroegje in de twee
de acte doet hiervoor qua afwerking
niet onder Binnen deze omlijstin
gen beweegt zich de massa volgens
het. regiepvinclpe van de gedurige
beweging. Het is hier. dat misschien
even de iets te „dikke" operettesfeer
om de hoek komt zetten, maar ja,
het vices is zwak. waar het smake
lijkheid betreft Er zijn enkele dan
sen. Ingestudeerd door Jaro Berger,
die zich uit deze massabeweging
losmaken; zeer gespannen ls de zi
geunerdans aan het begin van het
tweede bedrijf vlak na het bekende
„canzonet bohémien"
Prof Hugo Balzer. dirigeerde als
gast deze opvoering en hij heeft In
derdaad een prachtwerk verricht.
Reeds de uiterste gladde ouverture
deed een typisch Franse opvatting
vermoeden, die ten dele ook in het
verdere verloop wercr gerealiseerd.
Vlak na hem moet de creatie van
Lorna von Ronacher in de titelrol
worden geroemd. Op ende op ^en
Carmen, vurig en speels, muzikaal
tot grote dingen in staat. Hoe plooi
de zij de overbekende Habanera niet
geheel opnieuw, hoe echt haar spot
chanson; later was zij in het kaart-
leggerij-terzet machtig stuwend.
Komt het door haar kwaliteiten,
dat Wilhelm Otto als José steeds
even ortder de maat schijnt te blij
ven? HIJ en Erna Tweele, die de
Mlcaëla-partij zingt, vormen de
zwakke plekken; laatstgenoemde le
verde vaak vooral zeer aanvaardbare
prestaties, maar hiertegen is haar
stem niet opgewassen, hoewel zij in
do derde acte haar hoogtepunt met
moed-en beheersing naderde. Het ge
voel dat zij hier niet op haar plaats
ia werd door haar uiterlijk ver
sterkt. want wie zag een Spaanse
ooit zo blond? Overigens was de be
zetting Juist gekozen met Hermann
Uhde als Escamlllo. Sanders Schier
als Zunlga en Fritz Harlan alsi Mo-
ralès. De plastiek van het geliefde
Toreadorslied wordt door dirigent
Balzer door de gehele opera lichte-
liik geaccentueerd en hij bereikt er
- een misschien iet* gemakkelijke,
maar toch wel opvallende overwin
ning op het publiek mede. dat er
telkenmale als het ware door wordt
geelectriseerd Terdege kan men
hierbij onder ogen zien. dat het zui
vere begrip opera door dergelijke
doelbewuste klemtonenop het mu
zikale en scenische uiterlijk wordt
aangetast Doch dat schijnt het
streven van deze tijd te zijn.
En daarmee is de grote lijn uit
eindelijk uit de details losgemaakt:
een muzikaal zeer aansprekende,
misschien niet geheei verantwoorde
operaweergave goed bezet door
stemmen die elk voor zich het aller
hoogste niet nastreven doch die ln
groepsverband en ln montage toch
op zo prettig*" en natuurlijke wijze
voldoen. nvmrr
WILL G O TT
taal moet worden opgevoerd en dat
anderzijds de verstaanbaarheid van
tekst en handeling zowel voor de uit
voerenden als voor de toeschouwers
door een vertaling kan worden be
vorderd. We horen dus „Don Carlos"
in het Nederlands; wat men daar
van zal verstaan, zal de première
von Zondag leren en de latere reeks
voorstellingen, die men in de Am
sterdamse Opera van dit werk mag
toewensen.
Pioniersarbeid
Want stellig heeft deze hoofdste
delijke muziekdramatische instelling
met de -instudering van ..Don Car
los" weer een soort pioniersarbeid
ondernomen. Zij verrijkt haar reper
toire met een opera, die geen deel
uitmaakt van het bij ons publiek be
kende repertoire en speciaal bij het
operapubliek geldt- onbekend veelal
als onbemind. Zij verspilt naar
kracht niet.aan een sensatie, maar
legt die kracht ten kóste aan een
muziekdramatisch werk. dat ook door
zijn zeer crtyischen maker hoog werd
geschat en waaraan hij de volle
maat van zijn muzikaal genie ten
koste heeft gelegd. Het bevat prach
tige muzikale passages, vooral in de
liefdesscènes en in de dialoog tussen
den koning en den grootinquisiteur,
welke scène in het bijzonder als een
meesterstuk in de operaliteratuur
geldt.
Zo zal deze première 'van a.s. Zon
dag antwoord kunnen geven op ver
schillende vragen, die met betrek
king tot „Don Carlos" rijzen: de
vraag van de betrekkelijke onbe
kendheid dezer opera met als ant
woord vermoedelijk de lengte van
dit uit zeven taferelen bestaande
werk. welks schoonheid eerst na aan
dachtiger beluistering dan die ener
nieuwsgierigheid naar een opera-
sensatie tot ons komt; van de doel
treffendheid ener opvoering in ver
taling, die hier in verband met de
stof der handeling niet zozeer aan
de eis van „populariteit" als b.v.
bij „De verkochte bruid" behoeft
te voldoen en dus meer „literair"
mag zijn; van de algemene muzikale
verdiensten, die voor vaklieden geen
twijfel openlaten, maar aan de on
berekenbare publieke smaak moeten
worden getoetst. Moge het antwoord
op deze vragen de onversaagde ar
beid van onze Amsterdamse Opera
gunstig bekronen.
In het Aprll-nummer van A m-
stelodamum schrijft J. H. Krul-
singa over den dichter Jan Jansz.
Starter, die thans drie en een halve
eeuw geleden geboren werd. HIJ woon
de lange tijd ln Amsterdam, waar hij
o.a. vriendschap sloot met Brecroo en
Hooft. In 1614 trouwde hij met een
schone uit Leeuwarden, Waar hij zich
als boekverkoper gevestigd had. uit
^velke tijd zijn bekende gedichtje da^
teert:
„O, Angenietje, Mijn Honingh Bietje!
Mijn vrolyckheid, mijn vreugd
Fonteyn van mijn geneughd.
Mijn soetste sUsje!
Mijn hooghste lusje-
Mijn alderwaerdste goed!
O Vrou van mijn gemoed."
Hij knoopte betrekkingen aan met
vooraanstaande Friezen en wa6 weldra
bekend als bruiloftsdichter. Maar ook
dichtte hij „lyckklachten", schreef to
neelstukken en kluchten, o.a. „Jan
Soetekauw". In 1621 gaf hij zijn ver-
zamoldo gedichten uit als de ..Friesche
LuBthof", welke bundel veel opgang
maakte. In 1625 trok hij naar Duits
land. van waar hU nimmer terug
keerde.
Bono biedt ook deze maand zijn
lezers olck wat wils, met ziln vele
foto's, reportages, artikelen over kunst,
Bport; economie, enz.
De Wereld der Muziek opent
met een beschouwing van Frans Vink
over do gezondmaking der amuse
mentsmuziek; van W. H. Thltsse ls er
een opstel over Shakespeare en de mu
ziek. van Louis Couturier over Napo
leon en de musici en van Cor Baokers
over de Suite.
Het laatste nummer van Werkend
Volk bevat, behalve de gewone ru
brieken. een reportage over een Paas
feest voor kinderen van werkers ln het
buitenland en een vervolg ln dc artike
lenreeks van Jan van Ek over dr. Less-
ner, den gehelmzinnlgen „Oostenrljk-
sen antiquair" uit Den Haag. die ach
ter de schermen van de Sowjet-polltlek
zo'n belangrijke rol speeldo.^-
In het jongste nummer van D e
Schouw schrijft o.a. J. Bongenaar
over „Het Theater der handpoppen ln
Nederland". Reeds lang voor de mid
deleeuwen k\^am het poppenspel naar
Nederland. Jan Klaasson werd de
Nederlandse poppenflguur. (Guignol
de Franse, Don Chrlstoval de Spaanse.
Punch de Engelse, Hanswurst de Duit
se en Woltje de held der poesjenellen
ln de Antwerpse volkstheaters.) Jan
Klaassen zou een trompetter van Prins
Willem II zLJn geweest, die ln de strijd
ziln been verloor en als oorlogsinvalide
zijn brood verdiende met ziln poppen.
Hij schiep de houten Jan Klaassen en
dit werd de bij uitstek Nederlandse
speelpop.
met de mondharmonica
Roman door Manfred Rausmann
68)
„Ja", zei Peter na een poosje, ter
wijl hij een diepe zucht uit zijn borst
liet ontsnappen, wat moeten we
daar nu op zeggen? Daar kunnen
we niet veel dp zeggen." En na een
korte stilte„We moesten zien te
weten te komen wat. hij er zelf van
zegt- Vind jij ook niet?"
Hij draaide zich half naar Abel
om.
Zwijgen. Buiten hoorden zij de gol
ven en de wind.
Toen ahtwoordde Abel. dat de vol
wassenen misschien een heel andere
opvatting van liefde hadden dan
Corinna en Peter en hij.
„Het zijn allemaal schoften", riep
Corinna.
Maar daar kwam Peter tegen op.
„Zeker, allemaalI" Corinna ge
loofde geen woord meer van wat zij
zeiden. Wanneer Hurry niet deugde,
dan konden de anderen ook niet
deugen. Zij had zo'n vqrmoeden, dat
de grote mensen in de grond van
hun hart de Jeugd maar wat uit
lachten. „Ze praten ons zó lang aller
lei moois voor tot wij er dronken van
zijn en dan exploiteren ze ons. De
meisjes voor de liefde en zo en de
jongens voor het werk en voor de
oorlog en voor alles, waarbij zij
iemand nodig hebben, die voor hen
de kastanjes uit het vuur haalt."
„Maardan gooit u het kind met
het badwater weg", zaide Peter.
„Best mogelijk, maar na mijn erva
ringen met Hurry geloof ik niet*
meer. Het is allemaal één pot nat."
„Neen, dat is niet waar. *Maar ik
heb al gemerkt, dat er voor u geen
middenweg is. Zwart of wit-, schooier
of engel."
„Het zijn allemaal ellendelingen."
„Waarom mrdadelijk ellendelingen?
Zo gaat het toch nooit in het leven:
alleen óf óf. Er is toch ook nog
van alles tussen."
„In mijn ogen is hij een smeerlap,
hij heeft zich tegenover mij immers
als een schooier gedragen, dat heb
ik u toch verteld en dan valt er toch
niets meer aan te veranderen. En
wanneer hij een schoft ls, dan zijn
de anderen ook schooiers, dan valt
eenvoudig alles in elkaar, dan blijft
Ingezonden Mededelingen)
Tekeningen en
tekst van
WIM MEULD1JR
922. Die twee rare mannen Knots
en Knars kijken ons drietal na en
beginnen dan druk met elkaar te
praten. „Zaegiedat". zegt Knars,
„een -vogel, die angekleed is en pra
te kan as een gewoon mensl Daar
kanne we cente mee verdiene." „Na
tuurlijk", bromt Knots, „maar hoel"
„Luister", zegt Knars en hij vertelt
z'n vriend wat hij van plan is.
„Mooi", zegt Knots als hij uitge
sproken is, „late we vlug an de slag
gaan!"
923. Sneeuwvlok, Pen Kwen en
Plet zijn ondertussen doorgelopen
en staan Juist te beraadslagen welke
straat ze ln zullen gaan van de
grote stad als er plots twee mannen
voor hun neus staan. „Meheer". zegt
de ene. „me vrind Knots en ik
Knars zagge u van de boot komme.
Wij zien dat u vreemdelinge benne,
kanne wij u misschien helluppe. We
weten hier een piek fijn hotel, zalle
we u daar naartoe brengen?"
er niets meer over, watwat
„Ah, ol Hum! Nou Ja. Maar
het klopt toch niet. Neen, neenl
Juffrouw Storm, weet u wat ik nu
bijnaIk heb er niet veel verstand
van. maar weet u, wat ik nu zo
denk?"
„Nou?"
„Zeg Abel, slaap Jij al?"
„Neen", zei Abel.
„We zullen het er alle drie wel over
eens zijn. dat Juffrouw Storm hem
nog altijd liefheeft."
„Ik?"
„Luister eens, waarom moeten dan
alle anderen ook schoften zijn?"
„OmdatIk haat hem; hoe kunt
u beweren, dat ik..* Neen, ik haat
hem!"
„Hum!"
Toen haalde Abel diep adem en
zelde nogmaals iets. Hij zei: als de
liefde voor de volwassenen nu maar
alleen een spelletje was, dat zij alleen
voor tijdverdrijf speelden en daarna
weer lieten liggen?
„Dat bedoel ik julstl" riep Corinna.
Straks komt de pijnlijke
stilte in de zaal
DEN HAAG. 28 April.
„De seizoenen van 1937 en 1938
waren druk, maar zoals, het nu is.
was het nog nimmer", aldus een
zuchtende collega-muziekcriticus in
Den Haag, toen hij voor. de zevende
avond van de week naar Diligentia
stapte om er een recital bij te wo
nen. Was het wel de zevende avond?
Of Verliest men. de afscheiding in
weken uit het oog en zou men met
evenveel juistheid kunnen zeggen:
voor de veertiende avond in de twee
weken of voor de, noü Ja. laten we
zeggen, de zes en twintigste avond
in de maand Die overblijvende
avonden zit de criticus in het Ge
bouw v. K. en W of op een belang
rijk'kerkconcert. Zaterdags en Zon
dags is hij, wat men noemt „onder
dak": in deze twêe dagen verwerkt
hii doorgaans twee matinée's en twee
solrëe's en af en toe kruidt hij zijn
langzamerhand flauw worden smaak
met een Zondagochtendconcert. Is
het wonder, dat men Den Haag de
stad der dol wordende muziekrecen
senten gaat noemen?
DEN HAAG. 28 April.
Officieel was er nog geen rucht
baarheid aan gegeven, maar toen
wij bij de Bijenkorf de hoek omkwa
men, schetterde ons de proloog uit
de revue „Hokus Pokus" al tegemoet.
De Wagenstraat daverde ervan en
het klonk goed. die vele meisjesstem
men tezamen zingend het populair
geworden lied „Wir machen Musik!"
met een Hollandse tekst
Op het geluid afgaande, kwamen
wij in een van de Vele Scalaruimten
bij de bron en werden toen meteen
geconfronteerd met de artlsten die
de hoofdrollen vervullen in de revue
„Hokus Pokus" die Din*dag begint
te draalen. Louis Bouwmeester, alias
Stoethaspel, Willy van Hemert, Joy
Bouwmeester, Coby Kronenburg.
Jopie Reijndorp, Wim van Herk,.
Bood, Emll Buziau en een reeks aar
dige meisjes stonden in het gelid bij.
de piano en deden wat zo deksels
lastig is dansen en zingen tegelijk.
Er verandert veel in de wereld,
maar oorlog, distributie noch arbeids
inzet kunnen de dansmeisjes en de
revue-figuren van de tonelen verdrij
ven en dat ls maar goed ook, want
het publiek roept om verstrooiing en
een Bouwmeester—van Tol-revue is
vanouds een uitstekend middel om
de geest te verzetten.
Chronometer en effect
Onder beproefde leiding zijn de
Jonge artisteri die ..Hoku* Pokus"
zullen dragen met volle ambitie aan
het. repeteren De leidster, de chrono
meter in de hand. wringt de talrijke
schetsies bimien de kortst mogelijke
tijd meteen in de effectrijkste vorm.
Zo is de hele revue-familie uren
achtereen in de weer, telkens herha
lend. telkens verbeterend, van negen
uur 's morgens tot diep in de middag,
onafgebroken. Er wordt onder hoog
spanning gewerkt, want nog slechts
enkele dagen scheiden het ensemble
van de altijd weer emotionele mo
menten als hot grote doek vaneen zal
gaan en op de plaats van de veel
eisende regisseuse het nog meer
eisende publick zal staan. Dan moe
ten het tempo, de vorm en de details
der revue tot ln de puntjes afgewerkt
zijn en moet de tekst er. met kom
ma's. punten en uitroeptekens, feil
loos inzitten!
Voorlopig werken de artistén en de
muziek nog afzonderlijk In.de or
kestbak beneden in de zaal heeft Jan
Broekhuis (die veel nieuwe wijsjes
heeft gecomponeerd voor „Hokus
Pokus" en die de arrangementen
maakte voor reeds bekende schlager
melodieën) persoonlijk de leiding ge
nomen over het orkest en ook daar
wordt, gewerkt tot de druppels, op het
voorhoofd par#lcn.
Boven, bij de andere medewerken
den, stelt men het vooralsnog met
een enkelen pianist, aan wien wel de
zwaarste taak van dé hele repetitie-
peridde is toegewezen.
Rap en levendig heffen en strekken
de slanke benen der dansmeisjes zich
op de vrolijke muziekjes. Willy van
Hemert en Joy Bouwmeester zingen
een lyrisch duet je, Stoethaspel has-
7,ijn woorden in een dol
Stoet Haspel speelt de hoofdrol in de
nieuwe revue „Hokus Pokus", die
Dinsdag ln Den Haag begint.
(Foto-archief A.P.)
scènetje over vloeibaar behang, een
actueel gevalletje, aan een geestig
brein ontsproten Wim van Herk
speelt een vreemd rolletje van een
rechter. De nieuwe zangeres Maria
Loriot bekoort enkele ogenblikken
met haar werkelijk fraaie stemmid-
delen. De beide dansparen. Gloria
Ree en Resco. Han Rijnbeek en Leonid
Stroganoff, tonen het nieuwste op het
gebied van de dans. en tenslotte wil
de regisseuse ook nog de Muchachos
horen, teneinde het verband tc leggen
tussen hun Spaanse melodieën en
het om hun -glansnummer liggende
programmadeel. Er komt veel kijken
voor enige uren vermaak 1
Nu huppelen de meisjes nog frank
en vrij in hun gemakkelijkste werk-
costuumpjes. op rafelige balletschoen
tjes, straks worden ie omhangen met
zijden, soms papieren, gewaden en
krijgen ze de balletschoenen aan de
voetenwant het oog wil ook wat
hebben. En wie zich de luisterrijke
decoratie en de pracht van costuums
vën de revue 1943 voor de geest kun
nen halen, weten, dat dit gezelschap
ook nu weer keurig en kleurig voor
dr zal komen.
Het Is te dol, werkelijk niet alleen
voor den criticus-journalist, dip zijn
lezers omtrent de kwaliteit en de
aard van het gebodene dient in te
lichten. Het wordt waanzin voor het
publiek, dat deze overlading mee be
leeft. omdat het in deze dagen nu
eenmaal een sterk vergrote muziek*
drang koestert, waarover bij andere
gelegenheden reeds werd geschreven.
Men kan over deze belangstellingen
haar al dan niet gezonde wezen rede
twisten. Maar over het algemeen
lijkt de opgevoerde concertgang niet
zonder meer verheugend, waar zij
met een €oor materialisatie van het
object veroorzaakte verslapping en
vervlakking van de uitvoerende
kunstenaars gepaard gaat. En boven
dien, wie zal de concertmoeheid
keren, die zich straks van een dood-
gemuslceerd publiek zal mééster
maken? Men bekijke de zaak zo
idealistisch als men wil, maar het
komt er dan toch maar op neer,
dat muziek buiten de distributie valt
en dat men zijn geld op een of an
dere manier kwijt wil Deze over
wegingen gelden voor het gehele
land.
Voor Den Haag gelden zij nog
dringender, nog meer onafwijsbaar.
Want de waanzin der concertfre
quentie is nergens zo ten top geste
gen als hier. Alles moet hier dubbel
op gebeuren. Volstaat de Zwitserse
pianist Frans Jozef Hlrt in Amster
dam met .slechts" drie recitals, in
Den Haag moet hij er noodzakelijk
vier geven. De naam Cor de Groot
ls gedurende vier achtereenvolgende
maanden niet van de aanplakbiljet-
en in de gang van Diligentia weg
geweest en met een hysterisch ge
grinnik achter in de keel lezen we,
dat hij „wegens overweldigend suc
ces" nog één enkele avond in dit
seizoen zal geven. Want we geloven
het niet meer. Dit wordt de vilfde,
die evenals de vier andere zo vol zal
lopen, dat de volgende maand zijn
naam waarschijnlijk nog altijd in
de gang zal hangen met de mede
deling, dat de zesde avond om de
zelfde reden op komst is. De meeste
steden hebben aan één Beethoven-
cyclus genoeg, maar Den Haag moet
er per se twee hebben, één in de
grote en één ln de kleine zaal. Het
Residentie-Orkest heeft geen tijd
meer beschikbaar, maar het zou nie
mand verbazen, indien het duo An-
arade—v. d. Pas zijn cyclus wegens
overweldigende belangstelling nog
eens met een, extra sonatenavond zou.
uitbreiden.
Het staat volgens de kalender vast,
dat tussen 29 Maart en 29 April in
deze stad tenminste zes en dertig
grote en kleine boncerten en opera
premières hebben plaatsgevonden.
Daar zijn dan de operaherhallngen
en de mlndet belangrijke kerkcon-
certen niet bij gerekend. Leven wij
nu in een muziekpsradijs of is het
een hel voor de muze? De tijd zal
het leren, tenzij de leiding gevende
personen eindelijk eens ordenend
optreden.
Bij Van Goor en Zonen verschenen
twee frisse boekjes over „Het aapje
Jaapje" on „Jaapje, het avontuurlijke
Aapje". Hermien IJzerman maakte de
vlotte tekst en de kleurige tekeningen.
Amusant Voor de Jeugd van zes tot.
negen.
In de „Wortelmannetjes-serle" kwam
bij dorrzelfden uitgever het derde
deeltje uit: ..Wortelmannetje gaat naar
Elfenland" Ook dit deeltje, dat apart
gelezen kan worden, valt op door zijn
verzorgde uitvoering. Fijntjes verteld
en gevoelig getekend in drie kleuren
door B. Mldderigh—Bokhorst, ls dit
werkje vooral voor onze meisjes een
waardevol bozit, VAN GRIEKEN.
Het Aprll-numWr van Nieuw Ne
derland bevat, behalve het derdo
deel van een artikel over Europa van
prof. dr. R. van Genechten. een be
schouwing van F. van Schoping over
Carnavalgebrulken, waarin deze zegt.
dat dc vastcngobruiken niet met het
kerkelijke gebruik der vasten ln een
of ander verband staan, maar dat men,
ln do geschiedenis teruggaande, sterk
de Indruk krijgt, dat deze gedachten-
gang met opzet naar voren gebracht
ls om de gebruiken te „kerstenen".
Volgens schrijver heeft de kerk steeds
tegen de vastenavondgebrulken ge
ijverd en deze gebruiken waren zó met
de volksgeest verbonden, dat alle po
gingen om ze uit te roeien slechts een
zeer bescheiden resultaat hebben op
geleverd. Bovendien wordt de vasten
avond, het hoogtepunt der carnaval
feesten. niet altijd op <Je avond vóór
de vasten gevierd. Ook de geschiede
nis'van de naam „vastenavond" doet
vermoeden, dat we hier to maken heb
ben met een opzettelijke vervorming.
De gebruiken ln en voor de vastentijd
hebben eertijds met vruchtbaarheid te
maken gehad en werden pas later met
de kerkelijke vasten ln verband ge
bracht. In het artikel worden daarna
.vele volksgebruiken besproken. i
Voor de kinderen
Twee raadsels
Beste nichtjes en neefjes.
Deze keer heb ik eens twee raadsels
voor Jullie op te lóssen Z11 werden
mij gezonden door C de Best te Kat
wijk aan Zee en door Gerda de Winter
uit Voorst. Ik loof vijftien prijsjes uit
Daar ie dan eerst het raadsel van
O. de Best:
1 3 5
10
12
16
16
In de figuur moet ingevuld worden
bij
110 een ander woord voor kogel
2—11 ligt op de tafel
312 ls een ander woord voor klimmen
413 is een ijzeren draad
514 een ander woord voor doodgaan
616 een ander woord voor klaar
716 een mooi insect
817 doe Je als Je bezig bent met
zwemmon
918 ls een ander woord voor spelon
ken
BIJ de Juiste invulling kun Je tussen
de letters ab de naam van een be
kend schilder vinden.
Gerda de Winter maakte nog eens
een krulsraadsel Het gaat weer om
woorden van vier letters:
x heb je op Je gezicht als Je
blij bent
x ls een vrucht
x ls een deel van een boom
x is een lichaamsdeel
x een ander woord voor kwaad
x ls een noodkreet
x verloot ik wel eens onder
mijn raadselvriendjes.
Op de kruisjes komt dan de naam
te staan van een bekend Dagblad
De twee oplossingen zenden aan:
Oom Jan. p/a Redactie „Het Volk".
Hekelvcld 15, A'dam
De verborgen bomennamen. die Jul
lie de vorige week moest opzoeken,
waren achtereenvolgens: wilg, spar.
eik. den, vlier, olm esch Er waren
heel wat verkeerde oplossingen deze
keer! Was het raadsel zo moellllk?
De twaalf prijzen zijn gewonnen
door:
Jacoba Spaargaren, Uiterweg 168.
Aalsmeer: Henny Boswinkel. Geuzen-
weg 218, Hilversum; Gerl Visser, Koe
koeksplein 4 h, Amsterdam: Leni van
Gelderen. J, W Frlsostraat 19, Lelden;
Wim Kooy. 3de Poellaan 16. Llsse;
Tlnl ter Braak. Klmgelbeek 90. Arn
hem: Frlts Aartsen. Heezeweg 28.
Apeldoorn: Catrien Soeters, Goraon-
straat 6b. Schiedam: Clara Harte, Rijn
straat 23b. Schiedam, All van Drunen,
Brielselaan 378a. Rotterdam-Z., Gtm
Slomp. Veenoord E 114, Nieuw Amster
dam; Derk Luppes, Schoolkade 26.
Musselkanaal
Weer vriendelijk bedankt voor de
vele brieven!
Hartelijke groeten van
OOM JAN
Voor de vrouw
Citroen- en sinaasappel
schillen hebben waarde!
Wie ln het gelukkige bezit van een
sinaasappel of citroen ls. kan deze
vruchten wassen en het gekleurde deel
van de schil er af raspen Met wat
(basterdisuiker en wat citroenpoeder
vermengd, smaakt dit raspsel lekker
op de boterham, Men kan ook anders
te werk gaaride vruchten worden ge
schild en het vruchtvlees gebruikt.
De schillen worden gedroogd en fijn
gemalen of in een jampot gedaan en
met suiker bedekt. Metr het poeder of
de suiker, die men krijgt, kan men
aan puddingen, pappen, vla's en gebak
geur en smaak geven.
Van deze schillen ls ook Jam te
maken: Schillen van 4 citroenen én/of
sinaasappelen, 3 kopjes (3 dl.) water,
14 eetlepel aardappelmeel, ruim 4 eet
lepels suiker, plm 1 mespunt citroen
poeder De schillen met een aardappel
mesje van het wit ontdoen De schil
len met het water zachtjes koken, tot
zU zacht zUn en zeer flin hakken De
suiker1 toevoegen. Het mengsel weer
aan de kook brengen en binden met
net aangemengde aardappelmeel. Naar
smaak citroenpoeder toevoegen. De
lam koud laten worden Zl) is. mits
koel bewaard, plm, een woek houdbaar,
Duurzame Jam maken wij als volgt:
schillen van 4 citroenen en/of sinaas
appelen. 4 kopjes (4 dl.) water, 2 A 3
theelepels cltroenpoe.der. suiker. De
schillen met een aardappelmesje van
het wit ontdoen De schillen met het
water zachtjes koken tot zij zacht
zijn en zeer fijn hakken. Schillen en
vociit wegen en I van het gewlcnt aan
suiker toevoegen. Het mengsel weer
aan de kook brengen en Inkoken, tót
dat een druppel op een koud bord
enigszins stijf wordt. Het citroenpoe
der toevoegen en goed door TTe massa
mengen De jam ln potjes overdoen
en dp?» «luiten.
„Spel en mooie woorden: ze zien je
niet voor vol aan!"
„Klopt ook niet altijd", zelde Peter.
„Sommigen wel, anderen niet. Hel;
komt zeker wel eens voor. Maar over
uw Hurry ben ik het nog lang niet
met me zelf eens."
„Er bestaat geen trouw!"
„Dat gelooft u zelf niet!"
„Ja, zeker, Juffrouw Storm", zeide
Abel zacht, „er bestaat trouw, maar
misschienikwij
„Neen, over uw Hurry bpn ik het
nog niet met me zelf eens. Een
schooier is hii ln ieder geval niet.
Dus dat ls hij niet. Daarvoor heeft
hij zich toen bij dat ongeluk veel te
fatsoenlijk gedragen. Hij behoort eer
der bij die brutale honden, die ner
gens respect voor hebben. Dié heb je.
Ik ken er bijvoorbeeld ook een. Kijk
eens. hlj is een man, een kerel, niet
waar, een brutale hond en bent in
zijn ogen nog een kind, hij heeft
zeker het beste met u voor gehad."
„Hij wou van me af komen/'
CWordt vervolgd.)
BROOD. BESCHUIT, MELK.
VLEES, AARDAPPELEN13 en 20
TABAK: 19 en 20. beide n. keuze
VERVANGINGSMIDD.: 107.
JAM: 108
SUIKER: 109.
KAAS: 110.
HAVERMOUT: 111 (250 grJ.
BLOEM: 112 en 113.
KINDERVOEDING: Gort D37.
Kinderm. of voedingssuiker E37.
SNOEP: 19 (150 gr).
BOTER*: 19A rantsoen room
boter, margarine óf vet.
SCHEERZEEP: R05 tabakL
Einde geldigheidsduur 13 Mei, uit
gezonderd 19 Aardapp. (6 Mei).
Nog geldig Zijn: 80. 81, 105. 106.
C 26. D 26. E 26. C 34, D 34. E 34.
E35 voor zeep en waspoeder (13
Mei20 B boter voor roomboter
-(27 Mei).
Kroniek van de
Volkstuin
Kroten eo bieten
Zowel ln de zomer als ln de winter
vormen de bleten of kroten een
smakelijke alwisselmg op de middag
dis. Geen volkstuinder zal dus verzui
men. dit gewas ln zijn tuin een plaats-
Je te gunnen.
Zomer- zowel als wlnterbletem vragen
een goed omgewerkte luchtige*, tevens
vochthoudende grond, die hot- vorig
Jaar gemest moet zijn. daar bleten
geen pasgemeste grond verdragen.
Voor zomerbleton, die ulterÖJk eind
April worden gezet, worden het beste
de vroege rondo „Egyptische platron-
de" of de .>oüe kogel" genomen. Dit
zUn bieten met rood blad. Voor wm-
terzaai nemen we „Noord-EIollands
Bleokblad". een soort die ondamks het
groene olad niettemin een frisse rode
biet oplevert Deze wordt omstreeks
öegin, uiterlijk midden Mei gezaaid.
Het zaaien van bleten kan ho t beste
op regel gebeuren Later worden do
planten tot op 15 of liever nog 20 cm.
uitgedund, waarbij uiteraard de krach
tigste exemplaren behouden blijven.
Omstreeks Juni kunnen wr onze
eerste ooest van zomprblpten verwach
ten, die we ter voorkoming v.an een
houterig" gewas niet al te groet laten
worden. BIJ het zaaien is slechts zeer
weinig zaad nodig, namelijk twee
gram per vlerkante meter. Hert zaad
wordt ln regeltjes van 2 cm cElep ge
zaaid en daarna ondergeharkt.< zodat
wij de zekerheid hebben, dat vdm uit
drogen aan do oppervlakte geen. sprake
kan zijn. Wanneer het niet anders
•jcan. kunnen de Jonge bletenplanten
ook verplant worden. Het ls dan zaak.
zorg te dragen, dat de peenwortol weer
rechtstandig tn de aarde komt. daar
anders de knol niet fraai vaia vorm
blijft. Er moet op worden toèiTèzlen.
dat de bleten geen beschaduwde plaats
krijgen, doch zodanig dat llclit en
lucht vrij kunnen toetreden. Om dit
nog eens extra te bewerkstelligen,
wordt tussen de rijen gescnoffeld.
De bleten van de wintervoorraad
worden half October gerooid, in. I leder
feval voor de vorst intreedt, daar de
roten hier slecht tegen kunnen. BIJ
h€t uitgraven mag de biet niet bescha
digd worden, daar anders licht rotting
optreedt. Het loof wordt dan oak van
de knol afgewrongen, waardoor de
kans op beschadiging het gerlngs&e ls
Ingekuild of op een vorst vrije ".plaats
ln huls bewaard. zUn de bietten tot
ongeveer April houdbaar. Wie rai nog
zomerbleten wil zaaien, moet er reke
ning mee houden, dat doorsch ieten
niet uitgesloten is. De wlnterbiot zal
echter wel tn de meeste gevallen van
belde gewassen de meest begeerd© zijn.
Verkoop staatsloten
vrij van omzetbelasting
De met Ingang van 1 Maairt
1.1. van kracht geworden
nieuwe regeling ln zake het be.-
drijf der Staatsloterij heeft ook
op fiscaal gebied gevolgen gehad.
BIJ de oude regeling waren de-
collectrlces gehouden, omzetbe
lasting te betalen over het be
drag dat zU aan provisie ontvin
gen. BIJ de andere loterij vormen
moest eveneens omzetbelasting'
worden betaald over het totale
uit tc keren bedrag aan provisie.
De Secretaris-Generaal heeft nu
bepaald, dat bij de verkoop van
loten van het StaatslotprU be
drijf in hot vervolg geen omzet
belasting ls verschuldigd. Dit
geldt echter alleen voor de ver
koop van de van Rijkswege uit
gegeven loten, die door de collec
teurs en de door hen aangestelde
debltanten, ln hetzij gedeelten of
geheel worden verkocht. De
ondernemingen, die in de art. 13
en 15 van het besluit van 8 Jan.
1944 worden genoemd, vallen
pok ln deze vrijstelling.
Uw kinderen
hebben Melba
noodig!
M e I b a beleeként extra
voedsel, óók versterkend
voedsel. - Ze drinken
Melba graag, omdat 't
zoo lekker is.
De VersierkendB
Kinderdrank
Voor leder kind - tot
13 Jaar een pak.
1EDEBIEEN ZEGT:
ijiET ECHT!
Nu gaat er niets
boven NtETTIE,
later niets boven
VAflt
met
Uit voorraad leverOaor doori
CENNEM?* AGENTUREN HANDEL - BlOEMENlOAAt
V16PJE EN WINQ 2'JN UIT
LOCiEEREN GEWEEST. HET
WAS EBqPJN, MAAR DIE
PAP 'iMORC.ENSB'J
TANTE...."NIKS LEKKER
MAM, HEEL ANDERE PANBUON^
moederdenkt.dat
HET kDMT, OMDAT
TANTE NOC,CjÉÉN
NT IS VAN SIMON DE WIT.
"ALS TANT^ VANAVOND OE
KRANT LEEST, ZAL IK HAAR
EENb VERTELLEN,OATZeMET
DE HAVERMOOTBON NAAR
SIMON 0E WIT MOET PAAN)"
GdAANiCONIKlUf
Klaar in een tvipI
Rotterdam
TeL 38427
SO iiflOS
(el. 333298
Directeur: H. J. Kerkmeester, Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Lindt,
Amsterdam: plv. hoofdredacteur; ir. A.
K, de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. v. Grieken; illustratie
ert opmaak: R, Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M. Wolters; muziek;
G„ K.' Krop; sporti J. J Llber; adver
tenties: A H. Lammere, allen te Am.
stdrcam K ng