41
HM
bussink
>*hehek
LIMITS PRODUCTEN
In drie jaar tijds leerde men
concertwaarts gaan
Propaganda voor de kunst werd overbodig
Kunst in Den Haag
bel
Panorama Mesdag: Groep de „S
Expositie in nieuw verband
Watervoorziening in
de oudheid
„Sneeuwvlok de Eskimo'
STRIJK ALLES IN ÉÉN KEER
Haags cabaret in de maak
Mef Willy v. Hemerf
en Ko v. d. Bosch
Geldige bonnen
Ontmoeting met
een jongen Est
225.000
Jjctis U weten
ZATERDAG 8 APRIL 1944 2LX
Waar bliift dp romnnnUt? I een ander beeld waar. Het ziet nau-
D"ITT ae componistl welijks drie jaar later stampvolle
Het klinkt ons nog zo vers in de
oren. Manifesten van toonaan
gevende muziekkringen. principiële
verklaringen van organiserende com
missies en redevoeringen van autori
teiten werden op ons losgela
ten en de strekking van de
woordenstroom was deze: de muziek
moest en zou spoedig de haar toeko
mende plaats ir» het volksleven gaan
innemen Goede namen schenen de
besluiten te bekrachtigen en daarna
hoorden we er plotseling niets meer
van. Misschien hebben velen zich af
gevraagd hoe men het wel zou aan
leggen de muziek terug te brengen
tot de massa Enkelingen hebben
zelfs in geschrifte cle mogelijkheden
in twijfel getrokken. Op dit gebied
geldt immers de overweging, dat
plannen in hun algemeenheid snel
ler zijn geformuleerd dan in details
uitgevoerd Sinds ruim een eeuw
heeft de muziek zich doelbewust im
mer verdei van het volk afgewend
en de scheiding tussen de wereld van
den kunstenaar en ae wereld van de
volkse belangstelling werd door de
historische ontwikkelingsgang van de
muziek tot een vrijwel onoverbrug
bare kloot verbreed. De inhoud van
de muzikale schepping van de jong
ste tijden was over de gehele linie te
diep voor het gemiddelde bevattings
vermogen eeworden. Een minder ge
zonde toestand die vanwege zijn
langdurige groeiproces niet zo maar
in eens zou kunnen worden gesa
neerd.
De oplossingen voor het hier ge-1
schapen probleem werden, laten wij
het niet vergeten, eveneens in de ma
nifesten en redevoeringen aangebo
den. Vooral een tweetal, die elkaar in
wezen niet veel ontliepen, werd drin
gend aanbevalen. Van beide zou men
kunnen opmerken, dat zij lijnrecht
tegen de hierboven aangeduide ont
wikkeling van de muziek ingaan. De
eerste was niet geruchtmakend door
oorspronkelijkhe'd en viel terug op
een reeds sinds lang toegepaste werk
wijze. Gegeven de geestelijke vlucht
van de muziek zou het aanbeveling
verdienen het geestelijk peil van de
hoorders te verhogen. Daarom moest
worden begonnen bij de jeugd en bij
de portemonnaie Het jeugdconcert
en het goedkope volksconcert waren
de oplossing Muziekpaedagogen
menen, dat elke normale mens een
muzikale aanleg bezit en wij willen
het graag geloven. Maar zelfs indien
elke aanwezige aanleg ontwikkeld
kan worden aan bezit nog elke aan
leg zijn natuurlijke grenzen. Het zou
dus zaak zijn de programma's van de
Jeugd- en volksconcerten uit de meer
bevattelijke muziekwerken samen te
stellen. En men begrijpe dit goed:
dat zijn dus voor een zeer groot deel
die werken die zich uit hoofde van
hun minder diepzinnige inhoud bui
ten de historische muziekontwikke-
ling stellen. In plaats van 't geeste
lijke peil van de hoorders op te hef
fen tot de historisch gegroeide mu-
ziekesthetiek, werd die verheffing
hier reeds bij voorbaat uitgeschakeld
en op zijn best uitgesteld tot het St.
Juttemis der volkse muziekrijpheid
Muziek van eigen tijd
Het andere streven, waarvan men
vooral vlak na 1940 hoorde, wilde bij
den scheppenden kunstenaar begin
nen. De componist moest zich niet
langer verschansen in zijn „ivoren
toren". Hij moest zijn publiek met
langer ..veracht-en" en niet trots zijn
op zijn ..geestelijk isolement". Ook
Mozart wat niet te groots om luchti
ge gebruiksmuziek te schrijven, ga
en doe ingelijks! Niemand ontkende
tot heden, dat ook de lichte speel-
muziek zonder veel pretentie haar I
waarde heeft, behalve de componist
in het serieuze muziekgenre. Zulk
een stelling kon hij niet aanvaar
den. omdat zijn gehele technisch-
esthetische ontwikkeling, zijn stu
die en zijn practische oefe
ning in de kunst er juist
op gericht waren hem van het tegen
deel te overtuigen Men ontwikkelde
hem volgens de methoden en de wet
ten van het historische groeiproces,
men wijdde hem in in de ..hogere" mu-
ziekwaarden Door deze oplossing van
het probleem .Kunst aan het volk"
stelde men hem plotseling eisen, die
zijn gehele instelling op de kunst
omver wierpen.
Muziek terugbrengen tot het volk
beduidde in 1940 een eeuw overbrug
gen. En aanvankelijk'zag het er naar
uit. alsof het slagen van dit streven
ook weer een eeuw op zich zou laten
wachten We] kwamen er gunstige en
lang verbeide sociale maatregelen ten
opzichte van de uitvoerende en
scheppende musici, maar de gelden,
welke vooi de toepassing van die
maatregelen nodig waren, kwamen
in het begin heus niet uit de beur
zen van het publiek.
Het klinkt ons allemaal nog zo
vers in ae oren Maar Jiet oog neemt
concertzalen, lange mensenrijen voor
de kassa s, bordjes met „uitverkocht",
ja. zelfs plaatsen opkopers bij de
opera. Het goedkope volksconcert
wordt geleidelijk een prijzig volks-
eert, het jeugdconcert is dikwijls een
luxe. want het normale concert met
de zwaarste programma's zit tjokvol
met jeugd. Er werd op deze plaats al
herhaaldelijk op gewezen Maar hoe
zit het nu met den componist? Hij
piekert nog steeds ever de hem kor
telings gestelde eisen en geraakt niet
uit zijn dilemma of hij piekert er in
het geheel niet over en gaat zijn on
gestoorde gang. Het staat te bezien
óf de levende componistengeneratie
aan de opleving van de muziekwaar-
derlng rechtstreeks deel heeft. Want
ook al stroomt men bij wijze van
spreken naar de concertzalen, deze
drie jaren hebben het muzieklievende
publiek nog niet geleerd naar de
eigentijdse componisten en vooral
naar de componisten van eigen volk
te vragen
Propaganda voor concertbezoek,
propaganda voor .kunst aan het
volk", drie Jaar geleden nog actueel,
is thans een overbodigheid De tijds
omstandigheden namen haar de
wind uit de zeilen Geen daadwerke
lijk streven hoe goed ook aangepakt,
had in zulk een korte tijd kunnen
bereiken wat deze omstandigheden
hebben gewrocht. Maar een propa
ganda voor het luisteren naar eigen
tijdse muziek, naar Nederlandse com
posities, een propaganda voor ..eigen
en eigentijdse kunst aan het volk"
mag nu wel eens zeer krachtig ter
hand worden genomen. Een Neder
landse muziekweek voor de Omroep,
een voorschrift van hogerhand tot
het speien van ten minste 'twintig
procent Nederlands werk tijdens dê
concerten van een seizoen, het is nog
maar matig Indien de tijd voor ken
nismaking met het moderne werk
van eigen bodem ooit rijp was. dan
is hij het nu De vrees, dat de moder
nen zoals vroeger de concertzalen
zullen ontvolken behoeft bij de hui
dige toeloop niet te worden gekoes
terd. Zoals het tot nu toe is. behoeft
het niemand te verwonderen, dat de
componist er nog altijd buiten staat
In Princesse geeft het Residentie-
Toneel Zaterdagavond wederom een
première, ditmaal van een Nederlands
stuk (dat echter al tientallen Jaren op
de repertoire's heeft gestaan),, n.l.
Herman Roelvlnk's „Freuleken". Zon
dagmiddag en -avond wordt ..De Grote
onbekende op Tweede Paasdag Gol-
donl's „De knecht van twee meesters"
opgevoerd, eveneens 's middags en
's avonds. Dinsdag geeft het gezel
schap Cor Ruys de 200ste voorstelling
van het blijspel „Johan". Woensdag
Is het theater gesloten, terwijl Don
derdag Knlttel's „Vla Mala" nogmaals
ten tonele wordt gebracht.
In het Gebouw voor K. en W. speelt
Zaterdagavond Boyd Bachmann po
pulaire dansmelodieën. Zondagmid
dag komen de Amsterdammers met de
opera ..Tosca". Des avonds is de to
neelafdeling van het Amsterdams ge
zelschap te gast met Sarment's „De
mooiste ogen van de wereld". Maan
dagavond nogmaals Boyd Bachmann.
Dinsdag en Woensdagmiddag geeft
Chris Hofland met zijn operettegezel
schap van kinderen opvoeringen van
„Assepoester". Het volksconcert, dat
het Residentie-orkest Woensdagavond
geeft. 6taat onder leiding van Yvon
Baarspul. De violist Jean Oellers
treedt als solist op. Donderdagmiddag
kindervoorstelling van „De schat In de
heksengrot" door mevrouw De Ridder
Spaan en Donderdagavond een
opera-ultvoerlng.
In Dillgentla geeft Bé Gerrls een
plano-avond. Zondagmiddag treedt het
Amsterdams Kamermuzlekgezelschap
er op. samengesteld uit leden van het
Concertgebouworkest. Zondagavond Iets
gans anders: Peter Pech ln de caba
retrevue „Pieker niet". Maandagmid
dag nogmaals een planoconcert, dit
maal van Cor de Groot (Schumann.
Schubert en Debussy) en 's avonds
wederom Peter Pech. Dinsdagmiddag
kindervariété. Dinsdagavond het Mu
seum-Kamerorkest onder leiding van
Dirk Balfoort en met medewerking van
Hans Schouwman, planoconcert van
Haydn en R. de Roos' Slnfonla roman
tica. gecomponeerd in opdracht van
het Gemeentemuseum. Woehsdag kin
dervariété. Donderdag geeft Riek van
Veen een liederenavond met Johan
Ligtelijn aan de plano.
In de Bethlehemkerk wordt op de
Tweede Paasmlddag een concert gege
ven door Alex Schellevls. Henr. Sala,
sopraan, en Ch. van Isterdael, cello.
Dezelfde middag wordt ln de kerk aan
de 3e v. d. Boschstraat een concert
gegeven ter herdenking van J. P. J.
Wlerts met medewerking van Herm.
van der Vegt. viool, M. J. Schmitz,
orgel en Th. de Groen, tenor. Voorge
dragen wordt o.a. de Paascantate van
Wlerts.
In Scala speel het gezelschap Jacq.
BIJlevelt en Joh. Boezer de dwaze
historie „De bovennaturlijke zoon".
Zondagmorgen ls ln Asta wederom
een morgen van „Vreugde en Arbeid",
waar ditmaal de film „Mannen uit één
stuk" wordt vertoond.
met de mondharmonica
Roman door Manfred Hausmann
DEN HAAG. 7 April.
Hoewel in een ander verband heb
ben wij van de meeste exposanten,
die zich nu opnieuw in een groep,
genaamd de „S" blijken te heb
ben verenigd, reeds werk gezien in
de kleine zijzalen van Panorama
Mesdag Edmond Wingen is dit
keer vertegenwoordigd door enkele
grote figuurstukken. Het is zeker
geen onkundig werk de voorgestel
de personen zijn stoer en fiks op
het doek gezet, maar het is alles
wat èl te fiks en stoer. Men zou
Dezer dagen hield dr. W. H. C. van
Esveld'i Conrector van het Kennemer
Lyceum te Bloemendaal in het Rijks
museum van Oudheden alhier een le
zing over het onderwerp „De water
voorziening in de oudheid"
Reeds in de oudheid wist men het
water naar waarde te schatten, voor
al in de landen van de Middellandse
Zee. waar de neerslag meestal zeer
gering is en een hoeveelheid zoet wa
ter. zonder aanwending van kunst
werken moeilijk te ^verkrijgen en te
bewaren is. Vandaar dat speciaal de
Grieken het water als een bijzondere
gave der goden beschouwden en bron-»
nen vereerden als zetels van godde
lijke wezen, dit te meer omdat de
Griek zonder dagelijks bad niet leven
kon. Dit leidde ertoe, dat de overheid
er reeds spoedig op bedacht was wa
terleidingen te construeren om bron
water van meer verwijderde punten
naar de gewenste plaatsen, de steden,
te doen vloeien.
Spreker behandelde eerst de oudste
bekende waterleidingen: die in ae
burcht van Mycenae (vóór 1000 v.
Chr die van Salomo (950 v. Chr.),
van Hiskia (700 v. Chr.) en van
Sanherib en wees er op hoe deze
technisch reeds zeer merkwaarxlig
zijn. In de bloeitijd van het oude
Griekenland werden in vele steden
energieke pogingen gedaan het pro
bleem der watervoorziening tot een
üirecieur H J Kerkmeester, Bus-
sum, hoofdredacteur Hendrik Llndt
Amsterdam plv hoofdredacteur. Ir A
H de Haas van Dorsser. Haarlem
binnenland J v Grieken, illustratl*
en opmaak R Kampstra. volkscul
tuur en kunst. M Wolters. muziek
G K Krop; sport: J. J. Liber; adver
tenties: A, H, Lammere, allen te Am
sterdam. K 113
overvloedig in dit geslaagde doek
Het zittende naakt van Rene
Wong moeten wij tot onze spijt af
keuren; het is te banaal en ook te
branderig van kleur. Ook Everard
Mullerij toont onbevredigend werk:
vooral het stilleven is beneden de
maat
Karei Wiggers daarentegen kan
goed uit de hoek komen b.v. in hét
stilleven met dood konijn. Cor San-
difort's Krabbels bleven wat dilet
tantisch. terwijl ook de kleur het
niet doet Eduard Rijff laat slechts
enkele kleine doeken zien.
De beeldhouwers komen niet
slecht' voor de dag. Van Rene
Wong een drietal sierlijke, in eigen
stijl gehouden vrouwenfiguren. J.
Hooreman trekt de aandacht door
een goed mannenportret. Ook
Neijenhuis laat twee geslaagde por
tretten zien. Het kinderportretje
door Van Riet, de beide teakhouten
stukken door A. de Kruljff beho
ren verder tot het beste der inzen
dingen. D. V. NIJLAND.
51)
„Duivels spannend, wat?" zeide hij
tegen Abel, terwijl hij zich tegen
hem aandrukte. „Nog zo'n kleine
deern en dan al die dingen al mee
gemaakt. Wat hebt u een zonnige
jeugd gehad. Juffrouw Dinges... juf
frouw Storm! Maar niets overslaan,
hoor! Alles op zijn beurt! Wij luiste
ren wel!"
Het spannendste kwam nog, het
ware! Het volgende uur was hoofd
zakelijk het werk van den ballon
commandant geweest in de wolken
en in de driftlaag te blijven. Zij dre
ven vrijwel precies noord-noord-oost,
Osnabrück konden zij heel duidelijk
zien. Daarna dwaalden zij weer in
een waskeuken rond. Enzovoort.
Neen, zij wilde nu eindelijk op dat
gene komen, waarom de hele zaak
feitelijk draaide. De tocht zelf deed
er eigenlijk niets toe, hoewelver
scheidene dingen vergat je je hele
leven niet meer. Na een uurtje mis
schien stegen zij weer boven de wol
ken... de grappigste dingen gebeur
den daar... toen zij weer uit de wol
ken stegen, zag Hurry, dat de Burge
meester Hildebrandt ook opdook
floep, daar kroop hij weer zo gauw
als hij>' kon in de wolken terug. Het
was om je dood te lachen. Precies
verstoppertje spelen. Enzovoort. Enzo
voort."
Corinna kon toch het hele jour
naal niet afdraaien. Maar enfin, zij
werd ook nog gedoopt Doch eerst
later, toen zij weer uit de waskeuken
kwam en er in geen velden of wegen
een tweede ballon te zien was. De
zon brandde fel en zo stegen zij snel
tot tweeduizend meter. Wie voor de
eerste maal boven de duizend meter
komt. moet gedoopt worden. Ehlers
haalde een fles champagne te voor
schijn. Volgens de regels van het
spel had Corinna de kurk van c.e
fles door het mondstuk van de bal
lon moeten mikken. Maar zij had de
fles nog niet eens goed in haar han
den. toen de kurk door de warmte
van de champagne er al afsprong
en ergens in het luchtruim verdween.
Toen Hurry met haar klonk, keek hij
haar zwijgend ln haar ogen. onder
zoekend en hard; zijn mond kauwde
Tekeningen en
tekst van
(VIM MEULD1JK
888. Bijna een uur lang zwoegen 889. Plukkie loopt naar voren en
Sneeuwvlok en Plukkie Buksjek ln slaat met een grote hamer de anker
de stookruimte van het schip. De spil kapot. Ze kunnen met z'n tweeën
vuren beginnen steeds harder te het anker niet lichten en daarom is
branden en op een bepaald ogenblik dit de enige manier om het schip
gooit Sneeuwvlok zijn schop neer en los te krijgen. Sneeuwvlok ls in de
zegt: „Stop, Plukkie. Zo ls het wel stuurhilt geklommen, zet de machine
genoeg. Kom maar mee naar boven." op „Volle kracht achteruit" en grijpt
Ze komen aan dek en als Sneeuw- het stuurwiel. Binnen in het schip
vlok de grote rookwolken ziet, die beginnen de motoren te draaien en
uit de schoorsteen kronkelen, zegt te stampen. „Nou Kwef", zegt onze
- - - - „daar gaat-ie danl"
hij: „Prachtig! Ons plan lukt vast," held,
een beetje, zweet stond op zijn voor
hoofd. Hij was iets van plan, dat
was zeker. Zij vond het altijd pret
tig. Wanneer hij iets van plan was.
Zij vond het ook prettig, wanneer
hij korte metten met haar maakte.
Toen had hij haar nog lief. Hij was
heerlijk. Zijn gezicht met het lit
teken was heerlijk. O, lieve God in
de hemel! Achter het Zwischen-
ahner Meer hield het wolkendek op.
Maar de lucht werd niet helder; er
hing zo'n vreemde nevel ln het
luchtruim met hier en daar van die
mistflarden er door. Geleidelijk
draaide de wind naar het zuidwes
ten. De Jadeboezem dook nevelig in
de verte op en bleef links van hen.
Nu dreef de ballon ongeveer op Bre
merhaven aan. dat rokerig en on
duidelijk aan de horizon verscheen.
Kolossaal veel rook. Deze dreef af
naar de mond van de Wezer en ver
mengde zich met de dampen van de
Noordzee. De kust aan de andere
kant van de Wezer liep met een
flauwe bocht eerst naar het Noorden
en dan naar het Noordoosten om.
Je kon alles prachtig zienl
„Oh, mens. mens!" steunde Peter,
terwijl hij zijn stem liet rijzen.
„Onze streek hier, de Wezer, het
Langlütjen Zand, het wad. Alles van
boven! Dat was zeker een prachtig
gezicht, niet? Mensenkind, mensen
kind, verdorie nog toe. Van twee
duizend meter hoogte! Had ik het
ook maar eens kunnen zien!"
Corinna zeide, dat zij toen al lang
niet meer zo hoog waren. Nog maar
vijf- of zeshonderd meter. De afkoe
ling door de mistsluiers had haar
invloed laten gelden. Hurry moest
allerlei ballast over boord gooien.
Maar toch had de kust een prachtig
uitzicht gegeven. Alles was zo grij
zig in wazige nevels vervloeid, de
bochten van de dijken, de verschil
lende kleurschakeringen van het
water, de ovale zandbanken, de lange
strepen schuim, die de stoomboten
achter zich lieten, de rookpluimen,
de zich in verre verten en nevels
verliezende zee, het grijze geglinster,
dat er n en dan overheen trok
een ongelooflijk schouwspel!
(Wordt vervolgd,)
Voor de vrouw
De eerste groene groenten
Zoals de sneeuwklokjes en crocus-
sen in de tuin het voorjaar inluiden,
zo zijn de spinazie en de raapstelen
de eerste voorjaarsboden van den
groentenboer. Belde groenten zijn rijk
aan beschermende stoffen en aan
kalk- en ijzerzouten. Het verdient dps
alleszins aanhevellng. ze te gebruiken.
De eerste spinazie en raapstelen zijn
echter duur. gebruik ze daarom rauw
ln een stamppot. Zo hebt ge weinig
nodig en profiteert ge er het meeste
van. Of kook ze met gortmout, dan
wordt het overtollige groentenat op
geslorpt door het bindmiddel, zodat
geen waardevolle stoffen verloren
gaan en ge een grote portie krijgt, die
goed uitdeelt.
Raapstelen of spinazie met
gortmout. 1 kg. groente. 2 kop
jes vlugkokende gortmout. Iets zout.
De groente nakijken: van de raapsté-
len de worteltjes verwijderen. De spi-
nazlezaadjes uitzoeken. De groente
zorgvuldig ln ruim water -enige malen
wassen en zo nodig zeer fijn snijden.
De groente op een vergiet uit laten
druipen, opzetten met aanhangend
water en vlug aan de kook brengen.
Wanneer de groente geslonken is. de
gortmout er bovenop leggen, iets zout
toevoegen en nog tien tot twintig
minuten zachtjes laten koken. Jonge
spinazie ls met vlugkokende gortmout-
Ln tien minuten gaar. De groente even
doorroeren en opdienen.
Een doek van Edmond Wingen in
Panorama Mesdag.
(Cliché A.P.-archief.)
hier meer compactheid, meer gede
genheid zowel in de kleur als in
de vorm willen zien. Het blijft nu
alles nog Ietwat losjes.
Jan Wingen heeft een merkwaar
dige schildertrant. die soms tot ge
slaagde effecten aanleiding kan
zijn. Pleun Betist en B. Blokhuis
zijn wel de bescheldenste en daar
om sympathiekste verschijningen
op deze tentoonstelling. Zij schilde
ren trouwhartig en met overgave
hun onderwerpen en komen hier en
daar tot goede resultaten.
Het hoogtepunt is het grote stil
leven van H. Boot. Dezen bejaarden
kunstenaar ziet men altijd weer met
genoegen als schilder van het stil
leven terug Een goed ding ls ook
het stilleven met hoed door C J
den Hoope. Licht en kleur zitten er
oplossing te brengen, waarvan klas
sieke schrijvers ons beschrijvingen
hebben nagelaten. In het bijzonder
stond spreker stil bij de waterleidin
gen uit de hellenistische tijd te Prie-
ne en Pergamon, waarvan de over
blijfselen ons zijn bewaard gebleven.
Deze bewijzen hoe de techniek zich
ontwikkeld had: zij voorzagen hele
steden met alle openbare gebouwen
en particuliere huizen door een inge
wikkeld stelsel van buizen van water.
Talrijk zijn in deze steden de bad
huizen en fonteinen, die grote water
massa's verbruikten.
Ook de Romeinen waren grote wa
terverbruikers. Zij zagen er niet tegen
op om tientallen kilometers lange,
hoge aquaducten te bouwen. Het stel
sel dat zij volgden, bestond hierin,
dat zij zo dicht mogelijk bij de bron
een reservoir (piscina) voor water-
berging bouwden, tevens om het slib
te doen bezinken. De grootste daar
van zijn de bekende reservoirs te
Constantinopel Uitvoerig behandel
de spreker het distributiesysteem dei-
Romeinen, dat op geheel andere prin
cipes berustte dan het hedendaagse;
dit vooral, omdat de badinrichtingen
en openbare fonteinen zulke gewel
dige hoeveelheden water verbruikten.
Vondsten in Pompeji tonen aan, hoe
het was gesteld met de watervoorzie
ning der particuliere woningen. Voor
al de stad Rome zelf had een ont
zaglijk waterverbruik, dat per hoofd
der bevolking groter was dan dat van
de meeste voorname steden.
Overal in het Romeinse rijk ver
rezen talrijke grootse waterbouw wer
ken. die zelfs heden ten dage ten
dele nog functiohneren en als onver
woestbare monumenten van Romein
se energie en ingenieurskunst fun
geren. Als voorbeelden daarvan noem
de spreker de aquaducten van Smyr
na, Carthago, Segovia, Nimes, Metz
en Timgad.
Het heeft er alle schijn van, dat
het Haagse cabaret, welks opstanding
wij destijds bepleitten, thans inder
daad komende is. Er zijn nog belet
selen, maar het Jijkt ons waarschijn
lijk. dat deze door een voortvarend
troepje jongeren omvergelopen zullen
worden, zodat wij binnen met al te
lange tijd ergens in Den Haag een
vorm van kleinkunst-beoefening kun
nen gaan zien die in Amsterdam
bijna overdag beoefend wordt en
waarvan wij tot nu verstoken ble
ven.
De plaats, waar het toekomstige
cabaret zal „opereren", moge dan
nog niet bekend zijn. het staat vrij
wel vast. dat Willy van Hemert en
Ko van den Bosch, die op het ogen
blik in het Amsterdamse Leldseplein-
theater optreden met het alleraar
digste cabaretprogramma („Tussen
twee haakjes)", eerlang het. Haagse
cabaret zullen vormen en dat als
vaste kern daarvan zullen deel uit
maken, behalve de reeds genoemden.
Lizzy Valesco, Mela Soesman. Tiny
Visser en mogelijk ook het pianisten-
paar Beuker en Denijs
Wij hebben ons licht opgestoken
bij den auteur van „(Tussen twee
Haakjes)". Willy van Hemert. die
zelf sinds jaren Hagenaar is en die
een vat vol enthousiasme is voor het
plan en vol ideeën voor cabaretpro-
gramma's. Zijn staat van dienst is op
dit terrein nog niet zo heel erg groot,
maar iedereen weet zo langzamer
hand wel, wie de uitvinder is van
dr. Van der Zwam. een van de popu
lairste geleerden van de radio, en
mogelijk herinneren sommigen zich
nog Willy van Hemert's talrijke
schetsen, die ook voor de oorlog reeds
door de diverse radio-verenigingen
werden uitgevoerd. Bovendien heeft
Van Hemert reeds voor het toneel
gsechreven en al vond zijn „Paar-
len voor de zwijnen" dan ook niet
overal een even gunstig onthaal, het
was toch een heel opmerkelijk stuk
werk voor een jongen auteur In elk
geval bewees het stuk, dat de schrij
ver ervan over een grote fantasie be
schikte; een fantasie, die zich wel
licht beter op het terrein van het
cabaret dan op dan van het toneel
kan ontwikkelen.
Parodie is kritiek
Over de plannen sprekende, zegt
Willy van Hemert, dat hij dol is op
parodiëren en hij zegt ook waarom.
Hij noemt het de mildste en aange
naamste vorm van crltiseren en al
kan men in oorlogstijd niet elke vorm
van critiek beoefenen, er blijft toch
altijd nog veel over. Zo heeft hij
voor het cabaretprogramma „(Tussen
twee haakjes)" een scène „Schouw-
avond" geschreven, die een van de
hoogtepunten vormt; een parodie op
het uitgaande publiek, dat de enge
lenbak van het ..Gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen" pleegt te
bevolken, als er een of ander dans-
orkest aan het swingen is. Het is een
lawaaierige scène, die evenwel een
geestig stukje critiek Inhoudt. Voor
uitlopend op de programma's die men
te aanschouwen krijgt, zegt Van
Hemert. onder meer een figuur te
hebben geschapen, die in een reeks
detective-parodieën de boventoon zal
voeren.
Op onze vraag, of Willy van Hemert
zich een bepaalde vorm van cabaret
heeft voorgesteld, antwoordt hij. dat
er in elk geval geen sprake zal zijn
van een ballet- en koorloze revue,
noch van programma's, die men
alleen kan begrijpen, als men een
diploma eindexamen van het gym
nasium ln de zak heeft. Toch willen
hij en Ko van den Bosch („onze
samenwerking is tot dusver bijzon
der geslaagd", meent Van Hemert)
het amusement op een hoog peil
zien te houden en daarbij trachten
actueel te blijven Inderdaad gaan
□Kroniek van de
Volkstuin
Aardappelen poten
Zoveel mogelijk profijt van de grond
te trekken ls niet alleen een kwestie
van de juiste grondsoort en meststof
fen, ook wanneer op dit punt aan alle
voorwaarden ls voldaan, ziln er nog
ettelijke belangrijke punten, die de
volkstulnder niet over het hoofd mag
zien, wanneer hij zijn doel wil be
reiken.
Een van de belangrijkste ls zeker
het ln acht nemen van de Juiste af
stand bl1 zaaien en poten. To ruim
zetten doet grond renteloos liggen.
Dit komt echter lang niet zoveel voor.
als te dicht opeenzetten. waarbij het
echter de zuinigheid is. die de wijs
heid bedriegt.
Als er een gewas ls. waarbij we dit
vooral niet mogen vergeten, dan ls het
de aardappel. Eerst wanneer het loof
boven de grond zich behoorllik kan
ontplooien, kunnen we onder de
grond een behoorlijke ontwikkeling
van knollen verwachten. Aardappelen
worden op rijen gepoot en wel met
een halve meter afstand tussen de
rijen. Op de rij hangt de. afstand af
van de grootte van de aardappel, die
als poter dient. Middelgrote poters
vragen een afstand van 45 tot 50 cm.
Kleine poters kunnen dichter opeen,
doch nimmer nemen we een afstand
van minder dan 35 cm ln de rij.
Liever nog 40 cm
Werkelijk natte grond levert alleen
teleurstellingen op. doch overigens
neemt de aardappel met vrijwel iedere
grond genoegen, behoudens dan. dat
de aanwezigheid van kalk ln de grond
en ook van sintel en as niet ge
wenst ls. Wie eerst thans ln het bezit
is gekomen van grond, moet niet door
het gebruik van gier, beer of verse
mest trachten die bodem te verbete
ren. Mesten van de grond geschiedt
bij aardappelen namelijk bij voorkeur
ln het najaar.
Extra-grote pootaardappelen worden
wel overlangs door midden gesneden,
waarbij het topeinde niet onmiddel
lijk geheel doorgesneden wordt, aoch
het verband bewaart tot de knollen
ln de grond gaan. In die tussentijd
worden de poters op een droge plaats
bewaard. De pootdlepte ongeveer
812 cm
Wanneer de tuingrond aan de voch
tige kant ls, maken we de grond kunst
matig iets gunstiger door de aard
appels aan te aarden. In de eerste tijd
zorgen we aan de spruiten heen „aan
te aarden", hetgeen zo wel met de
nand als met een driehoekige schof
fel of „hak" kan gebeuren, die met
de platte kant naar boven tussen de
rijen wordt doorgehaald.
In de tijd, dat nog nachtvorsten
worden verwacht, ls het verstandig de
spruiten hiertegen te beschermen, het
zij door deze met bakjes e.d. ai te
dekken, hetzij wat nog wel zo een
voudig is nog eens extra aan
aarden. Afgezien ran de voordelen, die
dit aanaarden t.a.v. vorstschade geeft,
voorkomt het in het bijzonder op
vochtige gronden vaak dat de aard
appelen aan ziekte ten prooi vallen.
Het ls goed te zorgen, dat vooral ln
het begin goed geschoffeld wordt. Dit
voorkomt ln de zomer zeer veel werk.
BROOD, BESCHUIT, AARDAP
PELEN, VLEES: 15 en 16.
MELK: 15, Res. D 30, E 30.
TABAK: 15 en 16, beide n. keuze.
BLOEM: 82 en 83.
GORT: 84 (125 gram).
GEIVL MEEL: 85 (125 gram).
KAAS: 86.
SUIKER: 87.
JAM: 88.
VERVANGINGSMIDDELEN: 89.
KINDERVOEDING: Gort D 29.
Rijst E 29.
KINDERDRANKPOEDER: C, D,
E 31 (300 gram).
SNOEP: 15 (150 gram).
BOTER: 15 A roomboter r
- w 15 B bak- en braadvet.
Einde geldigheidsduur 15 April,
uitgezonderd 15Aardap. (8 April).
Nog geldig zijn: 10 B boter voor
kaas (15 April); 12 A en 12 B
boter voor margarine (15 April);
13 en 14 Melk en Taptemelk (15
April)80, 81, C, D. E 26 en E 27
Res. voor zeep en waspoeder (15
April); R 01 tabak voor scheer
zeep (29 April).
6. Wie wind zaait krijgt het deksel op
de neus.
7. Als het kalf verdronken ls. volgen
er meer.
8. Een goed begin ls de beste kok.
ZIJ zijn gevormd uit de helft van
een echt spreekwoord en de helft van
een ander. De opgave voor Jullie is nu
voor leder vals spreekwoord de twee
echte, waaruit het gevormd ls. in de
plaats te geven.
Schrijf de oplossingen zo op:
1. Beter hard geblazen dan een lege
dop.
la. Beter hard geblazen, dan dé mond
gebrand
lb. Beter een half el dan een lege dop.
enz.
Natuurlijk wens lk jullie allen pret
tige Paasdagen en een heerlijke Paas-
vacantle. Volgende wéék komen we
weèr eens met een paar raadsels, die
lk van onze raadselvrlendjes zelf toe
gestuurd heb gekregen. De oplossin
gen moeten jullie weer zenden aan
Oom Jan, p.a. Redactie „Het Volk".
Hekelveld 15 te Amsterdam-C. Niet Je
eigen adres vergeten hoorl Deze week
loof lk, omdat het Pasen ls, vijftien
mooie spelen uit. Met hartelijke groe
ten van OOM JAN.
Vooi de kinderen
Willy van Hemert en Mela Soesman
in een cabaretrevue.
Cliché A.P.)
we de mensen wederom de spiegel
voorhouden, in de hoop, dat zij
wijzer en geamuseerd van onze voor
stellingen vandaan gaan.
Komende cabaret-fusie
Is het de bedoeling, zo vragen
wij, een non-stop-eabaretprogramma
te maken, met altijd hetzelfde gezel
schap en met. als enigen auteur Willy
van Hemert?
Neen. dat is niet de bedoeling.
Wim Sonneveldt en ik hebben een
soort artistieke fusie in de zin. Ook
hij zal ons toekomstig cabaret zo nu
en dan bespelen, in afwisseling met
ons. Wij krijgen dan ook de gelegen
heid elders op te treden. Verder,
gaat Van Hemert voort, heb ik-alleen
de kern van onze troep genoemd.
Het spreekt vanzelf, dat wij regel
matig artisten als gast zullen uit
nodigen en voorts ben ik geenszins
van plan alle teksten voor onze pro
gramma's zelf te schrijven. Integen
deel, ik ken het gevaar van het leeg-
schrijven maar al te goed. Ik heb
al verschillende afspraken gemaakt
met auteurs en au trices van cabaret
teksten en mothten er Hagenaars
zijn. die menen met het een of ander
voor de dag te kunnen komen, dan
is onze brievenbus altijd open en ons
welwillend oordeel verzekerd. Natuur- Dan kómt de rest vanzelf!
Spreekwoordenwedstrijd
Beste nichtjes en neefjes.
De oplossing van het ladderraadsel.
dat Huib Schuller uit Schiedam ons
gestuurd had. vonden heel wat Jon
gens en meisjes moeilijk. Toch waren
er ook deze week veel goede oplossin
gen. De stad ln Noord-Holland was
natuurlijk Hilversum. Op de sporten
van de ladder moesten de volgende
woorden worden ingevuld. Johan,
Spion, Delft. Havik, Vlerk, Parijs, As
sen. Gruis, Zomer. Er waren een paar
nichtjes en neefjes, die voor gruis een
ander woord Ingevuld hadden, ook
bun oplossingen heb lk goed gerekend
Er zijn deze keer elf boeken gewon
nen en de gelukkigen zijn: 1 Cornells
Guljt. Mr. C. Fockstraat 23. Katwijk
a. Zee; 2. All Sipman, dr Schaepman-
straat 37. Velp (Gld.); 3. H S. Coupe
rus, 't Laag 21. Bolsward; 4. Michlel
Alberts. Van RoUenstr. Oost 138. Hoo-
gezand (Gr.); 5. G. v. d. Haar. Hllle-
dijk 237 A. Rotterdam; 6. Maria van
Rest, Hoogstraat 164. Schiedam; 7.
Adrlanus van Dijk Smitsstraat 20.
Gouderak; 8. Marletje Iske. Adm. de
Ruyterweg 334 III, Amsterdam (W
9. Jacob Elslnga, le Spoorstraat 29.
Treebeek: 10. H. J Tamboer. Markt
101. Zutphen; 11. Petronella Wlllem-
sen. Scherpenhoffscheweg 9. Rheden
(.Geld.).
En nu ons nieuwe raadsel, waarop
Jullie allemaal Je krachten maar eens
moet proberen. Makkelijk is het niet.
Hieronder staan acht „valse" spreek
woorden
1 Beter hard geblazen, dan een lege
dop
2 De pot verwijt de ketel, dat de
wespen knagen.
3 Als poesjes muizen komt zonne
schijn.
4. Om der wille van de smeer dansen
de muizen.
5 Hoge bomen hebben ook oren.
lijk streven we ernaar, samenpassen-
de programma's te maken.
We hopen, besluit de heer Van
Hemert in het Haagje een geschikt
rheater te zullen vinden; een ruimte,
waar een even intieme sfeer kan
worden verkregen als b.v. in het
(f-PK Panjewagens trekken over de
onafzienbare weg door het besneeuwde
land. langzaam gestadig. Soldaten, de
gewoerrlem dwars over de borst en de
handen diep ln de zakken marcheren
mee naast de knikkende paardekop
pen, karren met hout. met zakken
.meel de keukenwagen Jonge
paarden, met een halstér achter aan
de wagenklep gebonden. Beweeglijker,
te paard langs het transport heen en
weer rijdend, enige onderofficieren;
dan te voet een officier, gevolgd door
een tiental soldaten met kleine stuk
ken geschut op sleden
Als het begint te schemeren, bereikt
de colonne het kruispunt; daar gaat
de weg ln de richting van het noor
delijke front. De schemering duurt
kort ln deze streken; reeds zijn da
olielampen gevuld. Maar het schijnt,
dat de officier nog een korte pauze
heeft bevolen; enkele voerlieden, haast
onbeweeglijk ln hun zware kleren, als
beren op hun plompe viltschoenen.
klimmen onder de ronde huLf vandaan.
Zo maken wij kennis met den ste-
vlgen Jongen Estlander; hll vraagt wat
vuur voor een sigaret. Er zijn meer
Esten bij de troep; wij horen, hoe ze
elkaar ln onverstaanbare taal Iets toe
schreeuwen. Maar Heinz versraat
Duits; hij heeft een Duitse grootmoe
der gehad. Verder dan aan de kust
en zuidelijker dan Riga ls hij" nooit
geweest. Meer dan een Jaar geleden
heeft hij zich als vrijwilliger gemeld;
zo ls hij op een panjewagen voor de
weermacht terecht gekomen. Als sol
daat werd hij afgekeurd; hll toont ons
zi_jn rechterhand, waaraan duim en
wijsvinger ontbreken. Maar op deze
manier kan hij ook van nut zUn; diep
ln Sowjet-Rusland ls hij al geweest.
Dagen en nachten heeft hij met zijn
kleine panjewagen door de eenzame
vlakten gereden, de snerpende koude
verduurd, de eenzaamheid, de aanval
len van laagvllegende Sowjet^machines.
HIJ lacht: er zijn ook goede ogen
blikken geweest m die tl"idvaak ls
hij hartelijk onthaald aan een boe-
renhaard, heeft hij dikke soep van
de weermacht gelepeld. Het ls maar
een gesprek van enkele minuten: dade
lijk zal het transport weer verder
trekken. En toch, zó eenvoudig ls deze
zoon van Estland, dat er niet veel
woorden nodig zijn om hem te be
grijpen. hem té leren kénnen als een'
man. die niet thuis de loop der din
gen wil blijven afwachten, maar mee
aanpakt, mee het gevaar wil helpen
bezweren, dat uit het Oosten dreigt.
Zijn hartgrondige haat tégen de bol
sjewisten, die zijn ouderlijk huis ver
woestten. zijn belde zusters de slechte
weg opdreven die haat heeft hem
doen toegrijpen, hem als kameraad
temidden van Duitse kameraden ge
bracht In die haat ls immers tegelijk
liefde de liefde voor zijn vrije be
staan voor zijn kleine volk. dat reeds
Leidsepleintheater te Amsterdam, i ^1^®' verdrukking en nood' heeft ge-
nar, Irrwwr ,4a rap» ..a
fIngezonden Mededelingen)
Wij openen de Jacht
op de
verdwenen flesschenl
De babies van Nederland
smeeken om Nutricia-voe-
ding. Geef ons Uw lecge
flesBchen terug, opdat wij
ben kunnen helpen.
Wal garandeert
het succes
van een recept?
X
De zuiverheid van de in
grediënten garandeert het
lukken van een recept Zui
vere ingrediënten bevinden
zich in ieder pak, dat den
naam W. A. Scholten draagt
Daarom is er zooveel voor
keur voor W. A. Scholten's
Butaroma, Albumona,Trans
para nta. sago, verpakt aard
appelmeel, etc.
XV. A. SCHOLTEN'i
Aardappelmeelfabrieken
dat het ambagt van coe-
clcen tbacken een olt am-
bagt is, bynnen der Stadt
Deventer gewest boven
bundert en XII jaeren.
Toen al. in 16". be;""14
Bussink en het befaamde re-
cept, nu nog het geheim en
4 uw waarborg voor de onover-
troffen kwaliteit en dén
aparten. heerlijken smaak
vanBusslnk'sDeventerKoek.
Thans schaarech, straks
Yj> weer volop verkrijgbaar.
Deventer koek
2e keeren wéér... ie bonbons
zegt het Haartje
Dt Hcer's Chocoladeen Biscuitfabrieken
Klaar in een icip! 1
Het ia slechts een kort gesprekje op
een kruispunt, ergens ln de verlaten
heid van een ondergesneeuwd land
schap op de grens van Sowjet-Rusland.
Het is genoeg, opnieuw te voelen, dat
deze oorlog meer is dan iets wat door
een paar diplomaten over vredelieven
de mensen ls gebracht; dit ls een revo
lutie. die ook dezen eenvoudlgen Est
diep ln zijn hart heeft gegrepen hem
dwong tot meedoen tot het keren van
de niets ontziende barbarij uit Moscou.
E®n fluitje schrllt- door de vries
lucht: de officier geeft een teken met
ae arm en de onderofficieren draven
de wagens langs Ook Heinz zit weer
?D3e wPJl' SriJPt de teugels Eén glim
lach glijdt over zijn door weer en wind
gebruind gezicht; hii groet ons met
zijn verminkte hand Dan trekken de
2n aan langzaam gestadig
rijdt het lange transport de nacht ln.
#-Oorlagsverslaggever
J. STORM.
