O
Hem!
KOOPMANS
PANNEKOEK
<5 meel
FRULEX
Nieuw: TULBA!
Geldige bonnen
Ibel
Sckaakrubriek
GOED VERDUISTERD
GOED BESCHERMD
Sneeuwvlok - de Eskimo" SS?
Haagse muziekweek
„Tosca" bij het Duitse
Theater
LAAT GEEN LICHT
ONNODIG BRANDEN
J
MAANDAG 27 MAART 1944 2L
Inaczonden Medcdelinqeni
Op drie verschillende
bonnen kunt U thans
Koopmans' Pannekoek-
meel verkrijgen, n.l.: op
de
BLOEMBONNEN
HAVERMOUTBONNEN
GORTBONNEN
0
Sr-
VRAAGT
1 UW
KRUIDENIER
tOOPMANS' MEELFABRIEKEN N.V.
geefl aan uw gebak
een fijn aroma
Als U nu gebak of taart bakt. ot
pudding ot vla maakt - kan die
«vel eens tegenvallen! De smaak
zou iets fijner kunnen zijn. de geur
Iets exqulser. Br onlbréékt aan uw
lekkernü Juist dat. wat haar tot
een delicatesse maakt: een fijne
vruchtensmaak. een zuivere fruit-
geur een pittig aroom! Als O
Frulex Vruchtenaroma gebruikt,
wórden uw gebak, taart, vla en
pudding weer smakelijk en geurig
als het zomerscb fruit! Vraag uw
winkelier
Die echt fijne smaak, dat cro-
quantc en luchtige, waardoor Uw
tulband, cake of-gebak zoo'o
oudcrwctschc lekkernij wordt,
verkrijgt U alléén met Tulba,
het extra fijne banketbakkers-
focdcr van Tcrwcc. Tulba is een
walitcitsproductProbeert het!
BANKETBAKKERS
POEDER
L KIIKDAAR KOMT 'H AUTO!
Bijna niet te zien, die twee
smalle spleetjes licht, maar
üe automobilist kan u alsvoetoanger heelemaAI
niet zien. Extra oppassen Is dus de boodschap.
fled. Totrütmkond (A.fl.W.B.)—
E.H.B.O.-dienst vierde zijn
eerste lustrum
Onder grote belangstelling heeft
de Vereniging E.H.B.O.-dienst Leiden
Zaterdag haar eerste lustrum ge
vierd. Des middags werd in een der
zalen van ,,'t Schuttershof" een re
ceptie gehouden, waarvan zeer velen
gebruik hebben gemaakt om hun
gelukwensen aan te bieden. Onder
de aanwezigen merkten we o.m. op
burgemeester mr. R. N. de Ruyter
van Steveninck, dr. M. D Horst,
directeur van de Gemeentelijke Ge
neeskundige Dienst, dr. Lindner, den
heer W. G. Weyers. plv. hoofd Lucht
beschermingsdienst, en deputaties
van vele verenigingen en organisa
ties, waaronder van „De Stalen
Band", de „3 October-vereniging",
de afdeling Leiden van de Ned. Ver
eniging voor E.H.B.O., de Leidse
Watervrienden en de Leidse IJsclub.
De voorzitter der vereniging, de
heer A. F. Kriek, heeft bij deze ge
legenheid een korte toespraak ge
houden, waarbij hij opmerkte, dat
het ledental, dat bij de oprichting
dertig bedroeg, thans bijna is ver
tienvoudigd. Voor de laatste cursus,
de veertiende sinds het bestaan der
vereniging, gaven zich 450 deel
nemers op. Van de. 332. die deze
cursus beëindigden en examen deden,
slaagden er 323. ^hetgeen, aldus de
heer Kriek, een prachtig resultaat
mag worden genoemd
Des avonds werd in de grote zaal
van ,,'t Schuttershof" een propagan-
da-avond gegeven. waarvan de ver
zorging was opgedragen aan het ge
zelschap „De Mutoca's". onder lei
ding van Hans Kalthoff. Een ge
varieerd programma werd voor het
voetlicht gebracht.
Leidse groentenveiling
veroordeeld
De coöo. Groentenveiling te Leiden
heeft, naar opsporingsambtenaren
van de prijsbeheersing hebben kun
nen constateren, de door de telers
aangevoerde producten niet altijd in
dc juiste prijsklasse geplaatst.
In de onderzochte gevallen waren
verschillende afwijkende soorten
groenten te hoog geklassificeerd,
waardoor de prijsbepaling niet over
eenkomstig de voorschriften was ge
schied
Deswege heeft de Inspecteur voor
de Prijsbeheersing de veiling ver
oordeeld tot een boete van 1000. In
hoger beroep is het vonnis bevestigd.
«VAPtLOOORNSCHE MESSEN-EN STAAlWARENFABRlEK
VERANTWOORD
fit gevoel verantwoord
,te zijn tegenover Uw
naasten geeft U een levens-
verzekering-polis bij "De
Centrale Arbeiders-Levens-
verzekering-^Maatschappij
te 's-Gravenhage.
DE CENTRALE
solide-coulanc
verzekert werkend Nederland
FILIALEN TE AMSTERDAM, ARNHEM,
GRONINGEN EN ROTTERDAM
DIPLOMAZ WEMMEN. Zaterdag
avond werd ln dc „Overdtekte" door
de Leidse Watervrienden diploma-
zwemmen gehouden De volgende per
sonen hebben de proef met goed ge
volg afgelegd. Diploma 1, meisjes-
Elsje van Weizen. Rietje Nleuweif-
burg. Truus Schellingerhout. Rle de
Bruin, Neeltje Wagenmans, Ria van
der Meer. Rle van Oosten. Annie van
der Wijngaard. Henkei v. d. Maas,
Johanna Bink, Willy Fillppo, Janny
Korenhof, All Lepelaar. Beb v. d. Bos.
Beb. Rietbergen. Annle- Hanno. Sari
de la Rie. Janny Holswllder. sjaantje
de Haan. Nelly Konlngs. Loes Meer
burg. Joke Markense. Tini Gouwen-
tak. Annie Koenen. Truus Smit. Tini
Crispljn, Willy Rlj9bergen. Jonl de
Koning.Jongens: G. v. Vruchten. Kees
Troost, Henk Verbrugge, Johan v d.
Veen, Abraham Wielders, Abraham
Eennlng, Volkers v. Kan, F. Knul,
Arle v. d. Linden, Nico v d. Hoogt
Heren: N. v. d. Berg. J. W van Fs.
Henk Bllkman. Jan Azler. L v. d
Kraats. L. Ouwerkerk. Diploma 2
meisjes: Truur Meurs. Jongens Bart
Eradus. Arle v d Linden. Jan Bo. n-
staf!. Herman Metselaar Dam-.- f-c-b
Meljers. Tini Gijzen. Neeltje van
Oorde. Heren: G. de Water, K. W
Feljen. L. Ouwerkerk.
BIOSCOPEN: Casino: Rosen ln
Tirol. Dag. 2 en 7.30 uur, Zondag 1 30.
3.45. 6 en 8.15 uur. boven lft j l ulo.
Nacht zonder afscheid. Dag. 2 en 7.30
uur. boven 18 J. Luxor: Als mannen
liegen (toneel). Dag. 2 en 7.30 uur
Re\: Vrouwen zijn geen engelen. Dag.
2 en 7 30 uur. Zondag doorl. voorst,
van 2 tot 8.30 uur. 8 uur, boven 14 J.
Trianon: Een witte droom. dag. 2 en
7.30 uur. Zondag 1.15, 3.15, 5.30 en
8 uur. Alle leeftijden.
Dinsdag: Schouwburg, 7 uur: Ka
meropera o.l.v. Jaap Kool. „Fra Dla-
volo".
BURGERLIJKE STAND Onder
trouwd: L. A V. Metzemaekers en H.
A. E Wennekers: J. C. Bloemzaad en
J. Lamers. J. Petit en C. v. d. Linden;
J N. Sloos en C. Huber; H. J. Koevoet
en A. M. v. d. Wal W J Klootwltk
en W. A. Korenhof; I. v. Iterson en
M J. Duffels.
Geboren: Nico F., z. v. C Vis en
M. J. Breeveld; Theodorus C. W.. 7.
v. A v. Wetten en P. J. Ammerlnan;
Hendrik, z. v L. Brier en M. Tegelaar:
Wilhelmlna Th. M.. d v. H. J. Fennes
en C C. Lange; Ferdinand, z. v. F. v.
Duuren en G. v d. Visch.
Overleden: S H. W Pardon, vr v
G. Springer. 58 J.; A. v Schalk. 17 J.;
A. Stlkkelorum. vr v. J. Brouwer. 33
J.; J. J. W. v. Heek. m.. 54 J.
BROOD, MELK. VLEES. AARD
APPELEN: 13 en 14
BESCHUIT: 13
BESCHUIT 14: 624 gi Kindermeel
havermout, gort of voedingssuiker
TABAK: 13 en 14. uitsluitend
rook-, pruim- of shagtabak.
BLOEM: 73 en 74
PEULVRUCHTEN: 75 (250 gr.).
VERMICELLI: 76.
KAAS: 77
SUIKER: 78.
JAM: 79.
EENHEIDSZEEP: 80.
WASPOEDER: 81 en C 26. D 26.
E 26 Res.
TOILETZEEP: E 27 Res.
KINDERVOEDING: D 25 Gort.
E 25 Rijst.
SNOEP: 13.
BOTER: 13 A margarine, 13 B
bak- en braadvet.
Einde geldigheidsduur 1 April,
uitgezonderd: 13 Aardapp (25
Maart). 13 en 14 Melk (15 April).
80. 81. C. D. E 26. E 27 voor zeep
en waspoeder (15 April).
Nog geldig zijn: 10 B boter voor
kaas (15 April). 12 A en 12 B
boter voor margarine (15 April).
R 01 tabak v scheerzeep (29 April).
-ft
met de moniniarmonic!
Roman door Man/red Hausmann
Een buitenlands maandblad „Het
Belgisch Schaakbord" geeft een
serie artikelen over grote oude
meesters, waarbij o.a. enkele karak
teristieke miniatuurtjes besproken
worden.
Hieronder een tweetal van deze
partijtjes, die nog geen algemene
bekendheid genieten.
Wit: Mackenzie Zwart: Amateur
(Gespeeld omstreeks 1885).
Loperspel.
1. e2e4. e7—e5. 2. Lfl—c4.
Pg8—f6; 3. d2d4, c7-c6
In strijd met de gezonde beginse
len van de ontwikkeling en slechts
berekend op verwikkelingen Als wit-
speler kan men deze tactiek vaak
zonder al te groot risico toepassen
maar als zwartspeler mag men zich 1
deze weelde niet veroorloven
4. d4 x e5. Pf6 x e4; 5 Pgl—e2
Pe4 x f2.
Dit was blijkbaar zwarts bedoe
ling: op 6. Kf2: volgt 6Dh4t
benevens 7Dc4:. waarmee
zwart een pion" zou winnen.
6. 0-0!
Fraai gespeeld.
6Pf2 «dl?
Zwart loopt erin. Beter 6Dh4
waarop wit met 7 Lf7".t voortzet
7 Lc4 x f7t, Ke8- e7; 8. Lel— g5
mat.
Een ongewoon mat.
Wit: Rosenthal. Zwart: Amateur
Franse partij.
1. e2—e4. e7—e6; 2 d2—d4. d7 - d5;
3 Pbl c3 Lf8b4; 4. e4xd5
Een onschuldige variant, waar
van men werkelijk niet zou ver
wachten. dat daaruit zo'n vlugge be
slissing zou kunnen voortvloeien.
4e6 x d5; 5. Pgl—f3. Pg8— f6:
6 Lfl—d3. Lc8—€6: 7 0--0. I.Ö4 c3
Op zichzelf nog niet slecht, maai j
in combinatie me', cie volgende zet
een ernstige misvatting
8 b2 x c3. h7—h6?
Een elementaire fout. Juist was
8 0—0.
9. Lel—a3!
Belet de korte rochade. zodat de
zwarte koning voorlopig in het mid
den wordt vastgehouden.
9c7 c6; 10 ril—el
Pb8—d'ï??
Zwart ziet een eenvoudige afwik
keling over het hoofd.
11 Telve6t f7 e6: 12 Ld3- -g6
mat.
Een aardig mat. dat echter na
'leze partij nog ettelijke malen is
voorgekomen.
Dr M EUWE
41)
In de schemerige schaduw schenen
haar ogen nog donkerder en groter
dan zij in werkelijkheid al waren.
„U denkt zeker, dat ik maar wat
bazelde?"
„Neen, waarom?"
„U kunt mij op mijn woord ge
loven..." Ze strekte met een onhan
dige beweging haar arm naar hem
uit. de hand lichtte op tot aan de
pols in de heldere streep van het
manelicht, haar wijsvinger schudde
dreigend heen en weer: „U kunt het
op mijn woord geloven; het is mij
bloedige, diepe ernst. U kunt het niet
begrijpen, maar u zou precies het
zelfde denken, wanneer u doorge
maakt had. wat ik doorgemaakt
heb! U ook! Trouwens iedereen! Dat
zweer ik u!"
Abel trok zijn ellebogen wat terug
en richtte zijn bovenlichaam op.
„Stil...", sprak hij, „we moeten de
anderen niet wakker maken."
Een ogenblik luisterden zij beiden
ln de richting van het vooronder.
Maar het snurken bleef kalm door
gaan. Corlnna ging weer li^en en
liet een kort lachje horen, een lach
je. waaruit herinnering en bittere
levenservaring klonken. „U zult nog
staan te kijken!"
Abel bleef half rechtop zitten! „Zo
heb ik he'. niet bedoeld; ik geloof
zeker, dat u iets vreselijks door hebt
gemaakt: ik geloof ieder woord, dat
u zegt; ik geloof ook. dat u meer
weet dan ik. Zo heb ik het ook niet
bedoeld. Fraulein Storm. Wat u daar
zegt. daar heb ik namelijk altijd zo'n
flauw vermoeden van gehad. Ik ook.
Ik heb daar al veel over nagedacht.
Neen. laat u mij nu eens uitpraten!
U kunt u niet voorstellen, Fraulein
Storm, welk een indruk uw woorden
op mij gemaakt nebben. Misschien
lijkt het wel alsof ik hier heel rustig
lig. Maar wanneer u kon horen hoe
mijn hart klopt... Zo is het zoals
u het onder woorden brengt, zo en
niet anders! Wanneer ik zo bij me
zelf denk het leven, wat is het leven
eigenlijk? Mijn vader, wat is ^at
eigenlijk voor iemand: wat denkt hij
's avonds vóór hij in slaap valt?
Tekeningen en
teif-tt van
MEULD1JK
,Zo, Jongens," zegt Sneeuw
vlok peinzend, „wordt er bij Jullie op
het venster geklopt? Tja, als ik jullie
was, zou ik me maar aan gaan kle
den. want er gebeuren hier vreemde
dingen vannacht." „Goed," zegt Pen
Kwen, „we komen zo!" Ondertussen
is Bert Baard doorgelopen en staat
op de plek, waar hij de plons hoor
de Hij tuurt in het water, maar ziet
niets dan de kabbelende golfjes.
869. „Niks," bromt hij. „Misschien
heb ik me vergist." Jammer, dat
Bert nu niet even omkeek. Dan had
hij misschien nog opzij kunnen sprin
gen! Een donkere gedaante is achter
hem verschenen; Bert krijgt eens-
klapt een tik op z'n bol, waardoor hij
omvalt en er springt iets over hem
heen en plonst in het water! Ver
schrikt komt Sneeuwvlok aangehold.
„Heb je je bezeerd?" vraagt hij.
„Nee," zegt Bert, s.niet erg. Maak
vlug alle mensen wakker. Er is on
raad!"
Wanneer Ik dat zo bij me zelf denk,
dan Is het zo luguber, net of Je
krankzinnig wordt. Ik heb me al
wijs gemaakt dat ik ziek was. maar
nu hoor ik dat het u precies zo
gegaan is. U weet Immers ook niet
wat nu feitelijk het leven is. Ach.
Fraulein Storm, laten we toch heel
openhartig tegenover elkaar zijn!"
Toen Corinna na een tijdje ant
woordde klonk er een heel andere
toon in haar stem. „Zou het alle
mensen op onze leeftijd zo gaan?"
vroeg zij schuchter. „Hoe oud bent
u al?"
„Vijftien. En u?"
„Ik word zeventien."
„Dat had ik al gedacht" zeide
Abel.
„Ja? De meeste mensen denken
echter, dat lk ouder ben."
„Ja? Neen, ik heb dadelijk ge
dacht: een jaar of zeventien Al
le mensen op onze leeftijd? Dat ge
loof ik bijna wel: neen, dat geloof
ik zeker U hebt er nu al ervaring
van, Fraulein Storm, maar de mees
ten hebben Iets dergelijks nog niet
meegemaakt Jejehebt er
alleen een voorgevoel van En
dat is eigenlijk nog griezeliger. Je tast
dan zo moederziel alleen in het duis
ter rond ziet u. We behoeven elkaar
heus niets wijs te maken. Je hebt
eenvoudig angst."
„Dikwijls heb Je angst", beaamde
Corinna.
„En wat ls het leven dan, Fraulein
Storm, en de toekomst, die je wacht?
Je bent langzamerhand in ieder ge
val wel gaan merken, dat het niet
zo is als ze het je gezegd hebben.
Veel ruwer waarschijnlijk en afzich
telijker Maar niemand zegt Je nu
eens eerlijk wat hij feitelijk meege
maakt heeft Daarover spreken de
mensen niet.'
Corinna zeide, dat anderen be
weerden dat alles vooruit vaststond.
Voorbeschikking noemen ze dat."
„Dar is niet waar" protesteerde
Abel dadelijk. „En dat is juist het
allergriezeligste.
(Wordt vervolgd
Ned. verpleegsters voor het
Duitse Rode Kruis
DEN HAAG. 27 Maart. Zaterdag
is het laatste transport van 85
Nederlandse verpleegsters uit Den
Haag naar Duitsland vertrokken om
aldaar verder opgeleid te worden.
Deze meisjes hebben reeds In Ne
derland een korte opleiding ontvan
gen ln de beginselen van het-verband-
Jeggén, eerste hulp, anatomie enz. Na
deze vooropleiding begint de eigen
lijke opleiding ln een school voor ger-
maanse vrijwilligsters bij het Duitse
Rode Kruis. Tenslotte volgt dan een
practlsche vorming van ongeveer drie
maanden ln verschillende ziekenhui
zen. Practljk en theorie worden dan
nogmaals in een cursus doorgenomen,
om dan als verpleegster in de lazaret
ten aan het front of in ziekenhuizen
te worden ingezet.
BINNENLAND
&tr\ ficungc (Mebing
flerficnf men gauw», ©aefe
cftéiïfen van „be (pauw."
Hudrlemmer-
str. 109, Leiden.
Directeur: H. J. Kerkmeester. Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt.
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; ir. A
H. de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. v Grieken; illustratie
en opmaak: R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M Wolters. muziek:
G K Krop; sport: J. J Llber; adver
tenties: A H Lammers. alleD te Am
sterdam Kil?
Vier maanden voor
recordhouder-fietsendief
DEN BOSCH. 25 Maart, De
povere vergankelijkheid van 's we
relds roem werd gisteren voor de
Bossche rechtbank op trieste wijze
gedemonstreerd, daar zich een
in binnen- en buitenland bekende
wielrenner uit Eindhoven, houder
van een wereldrecord, wegens heling
te verantwoorden.had. Hij was door
de huidige tijdsomstandigheden in
moeilijkheden gekomen De man had
gestolen fietsen opgekocht van een
24-jarigen schoenmaker en adspirant
wielrenner, die zelf ook als record
houder mocht gelden zij het dan op
een ander gebied. Hij had zich na
melijk schuldig gemaakt aan dief
stal van in totaal meer dan 120 fiet
sen. waarbij hij steeds met zeer grote
brutaliteit te werk was gegaan. Van
de opbrengst der diefstallen had de
schoenmaker een vrolijk leventje ge
leid.
De officier van Justitie sprak van
een record in de annalen der zwijn-
tjesJagerij en vorderde tegen den
schoenmaker de maximumstraf vier
jaar. Tegen den wielrenner eiste hij.
rekening houdende met verzachtende
omstandigheden, een gevangenisstraf
van vier maanden met aftrek. Een
40-jarige rijwielhandelaar uit Eind
hoven, die ook in deze zaak betrok
ken werd en eveneens een groot aan
tal fietsen had opgekocht, hoorde
tien maanden tegen zich eisen.
Weerzien na drie maanden
(Vao onzen specialen
verslaggever
KI u wil de Nederland-
IV se Arbeidsdienst ge
durende drie maanden
hebben gadegeslagen en
wij ons persoonlijk heb
ben kunnen overtuigen
van de verrassende re
sultaten. die in die tijd
behaald zijn zouden
wij willen, dal één wens
in vervulling ging. na
melijk. dat de Arbeids
dienst óók door het
arote publiek" boven
alle politieke menings
verschillen 'n uitvloei
selen daarvan verheven
werd en dat hij door het
qehele Nederlandse volk
erkend werd als het
beste opvoedingsinsti
tuut dat wij ooit voor
onze jeugd bezaten.
Duizend-en-één middel
is te baat aenomen om
het leven van onze
jeugd inhoud te geven
om haar ontvankelijk te
doen zijn voor de zin
van het bestaan op aar
de om haar meer lie/de
voor volk en land bij te
brenqen In vele qeval
len is uitstekend werk
gedaan Wij behoeven
qeen speciale voorbeel
den te noemen om hier
van te overtuiqen. Maar
toch is het nooit ge-
lukt. de resultaten te
bereikendie men zich
aanvankelijk had voor
gesteld
Ziet de Arbeidsdienst
zijn ideaal dan wél m
vervulling gaan? zo kan
men vragen Ons ant
woord moet een volmon
dig ..ja" zijn. Het is niet
nodig in den brede te
qaan discussiëren over
wat de één in de Ar
beidsdienst bewondert
en wat de ander er in
tegenstaat De tesulta-
ten zijn zo positief, dat
alle kleine bezwaren in
het niet vallen. Wie het
werk van de Nederland
se Arbeidsdienst naar
waarde wil schatten,
heeft slechts twee vra
gen te beantwoorden:
hoe waren onze jongens
toen zij „onder de
schop" gingen en hoe
komen zij terug, als zij
hun arbeidsdienstplicht
vervuld hebben? Zijn zij
flinker, sportiever, cor
recter geworden, hebben
zij een levenshouding
qekregen of... hebben zij
in de vijf-en-halve
maarut van hun oplei
ding werkelijk niets
meegekregen van wat
een jongen nodig heeft
om in deze wereld voor
uit te komen?
Wij mogen vooi de
jonqste lichting nog
geen antwoord op deze
vraag geven, omdat dc
opleiding er nog maar
half opzit. De arbeids
mannen hebben nog een
kleine drie maanden
voor de boeg. eer zij
weer hun burgerpij zul
len aantrekken. Maar
dat verhindert niet om
nu reeds een antwoord
te formuleren Want de
jongens zijn flinker ge
worden en zij hebben
een betere levenshou
ding gekregen. Dat kan
mei zo'n gerust geweten
neergeschreven worden,
omdat wij de jongens
gezien hebben bij hun
opkomst en gedurende
het kwart laar. dat zij
in het bronsgroen lopen
Onze ervaringen vloeien
voort uit een nauw. per
soonlijk contactWij
spreken hier niet
van horen zeggen"
gelijk zovelen de ding-
gen altijd van „horen
zeggen" menen te kun
nen beoordelen en ver
oordelen maar heb
ben de uitnodiging van
de Nederlandse Arbeids
dienst om ons op ge
zette tijden zelf te ko
men overtuigen van het
werk p-n •-/??bevooroor
deeld onze indrukken
weer te geven, met
dankbaarheid aangeno
men Hoe onze indruk
ken verder waren, ivil-
len wij in een kleine
reeks weergeven.
\')LK SCULTUUR EN_ KUN SI
In de als latljd overstelpend drukke
Haagse muziekweek gaf het Res. Or
kest onder Willem v Otterloo
een volksconcert, dat een weetal her
halingen bevatte, onder welke de
Simfonletta voor zestien blaasinstru
menten van den dirigent vooral wel
kom was Bij nadere kennismaking
wint het werk aan beteckenis en het
ls meer dan een aangenaam klank
stuk. Er zijn zekere gespannen aan
doeningen. die wijzen op een sterke
inspiratie. Adolphe Pot zette
zich schrap voor St. Saëns' Vioolcon
cert, dat wegens verplichtingen elders
niet geheel kon worden bijgewoond,
doch reeds van de aanvang af was zijn
gedegen vakmanschap klaarblijkelijk.
Eric The n-B erg. die reeds
vroeger ons land bezocht, concerteer
de dezelfde avond ln Diligentia en
deed zich kennen als een ppignon van
het oude vlrtuozendom Onder fabel
achtige beheersing van het technische
detail laat hij zich door de stemmin
gen van de muziek op sleeptouw
nemen. Hij gaat er zozeer ln op. dat
zijn uiterlijk, verschijning er bij on
dergaat: balsturige haren slieren hem
over het gelaat, de pedalen worden
van emotie bijkans stukgetreden. Mag
deze aanduiding weinig bekoorlijks
hebben, zijn pianospel is toch een
evenement. Cropin's Polonalse-fantai-
sie opus 61 leeft van de uitersten,
waar de solist zich zo gemakkelijk be
weegt en daarom ls zijn vertolking
doordrongen van diepe spontaniteit.
Een krachttoer als Schubert's Wande-
rer-fantaisle wordt met Innerlijke
overtuiging verricht. Vooraf gingen
Beethoven's Eroïca-variaties. een En
gelse suite van Bach en een pianistisch
moeilijk, modem romantisch werk van
den Duitsen componist Karl Hammer,
die hier de weg der traditie bewandelt
Maar oo khlerin legt Then-Berg zijn
volle persoonlijkheid, als ware het een
onvergankelijk meesterwerk, van welks
noodzakelijkheid de muziekwereld
overtuigd ls.
Op uitnodiging van de Ned.-Duitse
Kuituurgemeenschap te Den Haag zong
de sopraan Corry B IJ ster voor een
publiek van leden en genodigden, hoe
wel een verkoudheid haar kunst vol
komen belemmerde. ZIJ bracht het tot
de pauze, waarna zij zich door Henk
Dorel, bariton van de Kameropera,
deed vervangen. Niettemin oogstte zij
met liederen van Schubert, Grieg en
Strauss bijval, waarin haar begeleider
Paul Nlessing mocht delen.
Het eerste recital van den Zwltsersen
pianist Frans Joseph Hirt, op
Vrljdagvond ln Diligentia. bracht een
programma, dat er merkwaardiger uit
zag dan het feitelijk klonk. Van de
barokke polyphonle van Böhm en Bach
naar de moderne veelstemmigheid van
Honegger. het is slechts een schrede.
Drie werken van dezen landgenoot
van den solist gaven een retrogresslef
beeld van de compositorische ontwik
keling; Hlrt gunde de hoorders een
visie op muziek uit 1933. 1923 en 1916,
waarbij het opviel, dat Honegger 'n
wezen nimmer muzikaal revolutlon-
nalr was. De omgekeerd chronologische
volgorde stelt dit ln een duidelijker
licht dan de chronologische en qua
programmasamenstelling was hier wel
een gelukkige greep gedaan De weer-
gave, die technisch boven elke critiek
is verheven, exalteerde de aanslag
kunst ln hoge mate. Een schoon en
zangerig toucher valt te roemen, doch
hier is een delicate voorzichtigheid,
die ook visueel eerder de Indruk wekt
alsof Hlrt een levensgevaarlijke ope
ratie verricht, lnplaats van dat hij
musiceert. Niettemin beleeft men zijn
vreugde aan de fijnste klankschake
ringen. Bach's Toccata ln D klonk
vooral aan het slot iets te Thonumen-
taal: een klavier kan toen niet met
het orgelconcert concurreren. Na de
pauze een even uitgezochts Brahms-
vertolklng, waarbij Drie Intermezzi Op
117 en de Variaties over een thema
van Handel ten gehore werden ge
bracht.
WILL G. GILBERT
Janine Andrade en Theo v. d. Pas
brachten Dinsdag ln Diligentia een
Beethoven-programma ten gehore,
waarbij de faam. welke van hun spel
uitgaat, weer nadrukkelijk ls beves
tigd. Zeer bijzonder en vooral tempe
ramentvol vioolspel geeft de Franse
violiste ten beste en het ls slechts
te betreuren, dat er een bedenkelijk
technisch Insluipsel valt te constate
ren. n.l. het „rukken" aan een toon.
waardoor tal van ongewens'q sforzatl
ontstaan. Overigens uitermate boelend
vioolspel, elegant en temperamentrijk.
Wederzijdse Inspiratie tussen soliste
en begeleider bevorderde de weergave
van enkele sonaten, t.w. van een bril
jant voorgedragen Sonate ln F gr. t.
en van de minder vaak gespeelde en
toch zo Interessante Sonate In G De
beroemde Sonate in c kl t. ontketende
de bijval, die door belde kunstenaars
werd beantwoord met een toegift: de
langzame „Satz". uit de Sonate in A.
waarin men ten laatste male nog eens
genoot van Andrade's bloeiende can-
tinlene op v. d. Pas' delicaat geaccen
tueerde begeleiding
De zozeer aan Mozart en Haydn
herinnerende Eerste Symphonie van
Beethoven, waarmede het Res-Orkest
onder Van Otterloo het Zondagmid
dagconcert opende, vormde een goede
inleiding tot Haydn's Concert voor
hobo en orkest, door Jaap Stotljn weer
met grote virtuositeit en muzikaliteit
voorgedragc-n. De dirigent, reeds te
voren een treffend getuigenis van ge
ïnspireerd dirigeren afleggend, gaf aan
het slot met de tweede serie sympho-
nische fragmenten uit Ravel's „Daph-
nls et Chloë" een klankschoon beeld
van deze op bijzondere klank en har
monie Ingestelde muziek. Onder zijn
competente leiding muntte het orkest
uit en het geheel werd een overtui
gend pleidooi voor deze. het modern
geschoolde oor reeds weer heel nor
maal aandoende orkestrale effecten.
Tengevolge ven bijzondere omstandig- j
heden begon het concert een uur te j
laat. waardoor Koetslcr's Symphonl- i
schc muziek voor orkest" helaas moest
vervallen.
P. TEUNISSEN Jr.
Aan Jan Koetsier was de taak j
opgedragen, de abonr.cmentsconcer-
'►mi ran het Conccrtgeb.-Orkest hun I
klinkend besluit te geven ;net Bruck-
ner's Vijfde Symphonie. die zijn ge- I
loofsstrijd heet te verklanken. Het i
was een zware taak die hij te elfder j
ure van den weder ingestorten Eduard I
van Belnum moest overnemen. Dank
zij een ook bij Koetsier duidelijk
waarneembare Bruckner-raffinlteit
heeft hij zich uitnemend van die taak
gekweten, al zal ook ditmaal den niet
van Bruckner bezetenen de ingewik
kelde coda. In de programmabeschrij
ving als hoogtepunt van een wonder
werk verheerlijkt, een muziek hebben
geschenen, waar de meester met zijn
eindeloos herhaalde mislukte aanlopen
naar het „Wilhelmus" -toch eigenlijk
niet uitgekomen ls. Tevoren had men
van Willem Andrlessen een
verklanking gehoord van Mozart's
schoonste planoconcert, dat in c.
Naar veler smaak zal Andrlessen's be
kende ongekunstelde opvatting de
diepe tragiek, die ln dit schone werk
verborgen ligt. niet volledig tot haar
uitwerking hebben gebracht, al ligt
hem de Mozart-stijl ook nog zo goed.
Uitnemend klonk de merkwaardige
orkestpartij ónder Koetsier's bezielde
aanvoering.
G. K. KROP.
Vocaal concert in de
Stadsgehoorzaal
In de Stadsgehoorzaal heeft Wil
lem Mizee. koordirigent te Oegst-
geest. een concert geleid, dat gege
ven werd door een zestigtal zange
ressen en zangers en waarbij het
Rotterdamsch Philharmonisch Or
kest. als begeleidingsapparaat fun
geerde. Zeer duidelijk is gebleken,
dat Willem Mizee een verdiestelijke
koordirigent is. doch bij lange na
niet in staat een orkest te dirigeren.
Hij kent daarvan nog niet de aller
eerste beginselen, zoodat men zich in
het orkest kennelijk amuseerde. Het
was hopeloos, zoals hij op de gene
rale repetitie, die toegankelijk was
voor héf publiek, een Recitatief en
Aria uit de Bachcantate No 82, „Ich
habe genug", dirigeerde en de zeer
verdienstelijke zanger H. Welbooren
deed in de door hem voorgedragen
zes „Gellert-Lieder" van Beethoven
hopeloze pogingen om zijn intenties
op den dirigent over te brengen, die
maar volhardde in te langzame
tempi en als een slaapwandelaar
voor het orkest stond dat maar op
goed geluk enig muzikaal relief
trachtte te geven.
Daarentegen leerde men Willem
Mizee van een veel beteren kant
kennen bij den aanvang van het
concert. In de Gregoriaansche ge
zangen. door een medewerkend kerk
koor gezongen, was hij geheel
„thuis". Dit deel klonk zeer goed,
evenals de koorwerken van Palestri-
na en Vottoria. waarbij een dames
koor aan het genoemde mannenkoor
was toegevoegd.
Na de pauze werd het „Requiem"
van Mozart uit gevoerd, waaraan als
vocaal kwartet medewerkten Jo Stal-
linga, B. A. Brussen—Keyzer, R. Roo-
denburg en H. Welbooren. Door ver
plichtingen elders hebben wij dit
niet meer kunnen bijwonen, doch
geheerd hetgeen Willem Mizee tevo
ren met het orkest presteerde, zijn
wijen niet hoopvol.
P. TEUNISSEN Jr.
Koekplanken als volkskunst
R. Houwink Hzn. heeft drie jaar
lang duizenden koekplanken in han
den gehad en de figuren gevuld
Niet met taai of speculaas, maar
met gips. Drieduizend figuren zijn
het resultaat. De mooiste vindt de
lezer gereproduceerd en beschreven
in „Koekplanken als volkskunst", een
heel aardig deeltje van de serie „Een
goede buur" van Van-Gorcum en
Co Assen Ir. J B. de Vries heeft
er een hoofdstukje over „de symbo
liek der koekplankenkunst" aan toe
gevoegd. Het belangrijkste zijn de
reeksen naar onderwerp geordende
reproducties, die ons de resultaten
van de koekplankenkunst in positief
beeld voor ogen toveren, al zijn he
laas de afbeeldingen wat klein, door
de overvloed van materiaal en de
schaarste aan papier.
M. W.
Met de première van Puccini's
drlebedrijvlg muziekdrama op
Sardou's beschrijving der tragische lot
gevallen van Floria Tosca heeft,men
een dramatisch zowel als vocaal uit
nemend verzorgde voorstelling te zien
gekregen. De enscenering was ditmaal
ln handen gelegd van Kurt Puhlmann,
die zijn post bij de Dusseldorfse opera
had verlaten om als gast bij het Deut-
sches Theater in den Nlederlanden
zijn bekwaamheid te tonen, waarvan
men een hoge dunk heeft gekregen.
Inderdaad stond zijn werk op het peil,
dat men gemeenlijk bij het Duits
Theater waarneemt en dat zegt ge
noeg.
Ook vocaal waren de hoofdrollen
hier gelukkig bezet Voor de titelrol
kon men slechts bezwaar hebben tegen
de uiterlijke verschijning van de
Grieks-Turkse sopraan Tycha Torll-
takl. men ziet Floria Tosca liever als
een statiger figuur dan zit vermag te
geven, doch haar fraaie stem zowel als
haar spel konden dit bezwaar veelal
doen vergeten zoals men ook gaarne
over het hoofd ziet, dat zij ln het
derde bedrijf een van haar hoogste
aangehouden noten niet halen kon;
een incidentje öp zichzelf, want aan
trefzekerheid laat haar zang niets te
wensen over
Haar tegenspeler als Marlo Cavara-
dossl was de Kroatische tenor Stefan
Ivelja. die zijn rol ditmaal weer ln
het Italiaans zong. hetgeen het sto
rend effect opleverde van zang en
tegenzang ln verschillende talen. Doch
ook hij wist dit bezwaar, vooral In III.
gemakkelijk weg te zingen en te spe
len. Theo Lienhard was een satanische
baron Scarpia en Wllly Wenderoth een
opgejaagde Cesare Angelotti; beiden
volkomen geloorwaardlg ln hun rollen.
Sanders Schier zag men ln de komi
sche rol van den bedrljvigen koster
tën volle op zijn plaats en ook de
andere personages gaven uitnemend
tegenspel.
Men kreeg de Indruk, dat Ernst
Rufer ln zijn keuze voer de toneel
decors niet zo vrij was geweest als
anders, het interieur van de Attavan-
ti-kerk zag men wel eens Indrukwek
kender en Scarpla's vertrek ln het
Palazzo Farnese was ongeloofwaardig
sober en strak, doch de Indeling van
dit toneelbeeld had het voordeel, dat
de martelscène niet nodeloos op de
voorgrond werd gehaald Het decor van
de Mont' Angeli was uitnemend en
Tosca's fatale sprong kon daardoor een
groterewaarschijnlijkheid erlangen
dan men ln andere oplossingen van
deze toneel-moellljkheld waarneemt.
Voortreffelijk was Georg Pilowskl's
verzorging van het' muzikale beeld.
Dank zij mede voortreffelijke krachten
ln het orkest kwam Puccini's parti
tuur prachtig tot haar recht
Over de gehele linie dus een zeer
reeds bij de première een overgrote
prijzenswaardige voorstelling, waarvoor
belangstelling en waardering viel te
boekstaven. G. K. KROP.
Mengelberg's ziekte
De ook in ons blad geuite
vj-ees. dat tengevolge van Mengel
berg's val de leiding der Jaarlijkse
uitvoering van Bach's „Matthaus-
Passion" door Toonkunst op Palm
zondag ln andere handen zou moe
ien worden gelegd, lijkt zich geluk
kig niet te rechtvaardigen.
Prof Mengelberg is in de afgelo
pen week alweer op de repetitie ver
schenen en al zal het dirigeren hem
begrijpelijkerwijze nog wel moeilijk
vallen, zijn verrassende vitaliteit
schijnt ook over dit bezwaar te zul
len zegevieren, zodat zij. die zich
speciaal op zijn persoonlijke lezing
van het verklankte lijdensverhaal
verheugen vermoedelijk niet teleur
gesteld zullen worden.
Boek over s+edebouwkunde
Dr. ir. J. C. L. B. Pet geeft m
„Stedebouwkundige beschouwingen"
(uitg. Kosmos) het resultaat van
zijn onderzoek naar een „onpersoon
lijke" objectieve grondslag van de
stedebouwkunde. Hij onderzocht
nuchter verschillende begrippen,
waarmee op dit gebied gewerkt
wordt en komt tot veelal verhelde
rende conclusies, die zelfs als men
het niet eens zou zijn in elk geval
dienen kunnen voor verdere discus
sies. Dit boek ls dus in een tijd.
waarin stedebouw meer dan ooit ge
sproken en voorlopig nog minder
dan ooit uitgevoerd kan worden te
beschouwen als een zeer nuttige
voorarbeid. M. W.
Plaatselijke Distributiedienst
.MEDEDEELING GROENTE-VOORZIE
NING VOOR CONSUMENTEN.
Daar de versche groenten spoedig
tot bederf overgaan, dienen de con
sumenten bij de detaillisten, die wij
bevoorraad hebben, één dag na de be
kendmaking ln de dagbladen, hun
artikelen afgehaald te hebben; daar
na zijn de detaillisten vrij ln de af
levering daarvan en kunnen de con
sumenten geen rechten meer doen
gelden.
Bedrijfschap voor groen
ten enen ten en fruit
P.V.K. te Lelden.
BESCHIKBAARSTELLING
CITROENEN.
In de week van 27 Maart tot en met
1 April zullen de detaillisten ln de
klantenbindlngsgebieden bevoorraad
worden met citroenefi.
Consumenten die de groentebonnen
4e periode bij hun handelaar hebben
Ingeleverd, hebben recht op 130 gram
citroenen per gezinslid, tegen de daar
voor maximum vastgestelde prijzen.
Klantenkaarten moeten worden af-
geteekend.
Bedrijfschap voor Groentert en
Fruit P.V.K. te Lelden.
Officieele Mededeelingen
DE PRIJZEN VAN RIETMEUBELEN
EN AANVERWANTE ARTIKELEN
De Staatscourant van Maandag 20
Maart J.l. bevatte een PrljsvoorschrUt
Rietmeubelen en Aanverwante Arti
kelen waarin de vervaardigers van
rietmeubelen en artikelen als wiegen,
fletsstoeltles papier- en andere man
den. blezenmatten, tasschen van riet,
blezen, touw. elhasnoer en overige ver
vangingsmiddelen. mattenkloppers, enz.
verplicht werden hun artikelen te
factureeren tegen door den Gemach-
tlgd'e voor de Prijzen vast te stellen
gebruikersprijzen. verminderd met in
het voorschrift vastgelegde kortingen
voor grossiers ciT detaillisten. Tevens
verplicht dit voorschrift de fabrikan
ten hun artikelen te codeeren d.l er
op duidelijke wijze de gebrulkersprijs
op te vermelden Na een overgangs
tijd. waarin de oude voorraden uitver
kocht worden, zal het publiek dus
slechts zekerheid hebben geen hooge-
ren dan den officleelen prijs te beta
len Indien de verkoopsprijs op het
artikel vermeld is.
PRIJZEN VOOR KIEVITSEIEREN
Voor versche kievitseieren geldt de
Prljzenbeschlkklng 1940 nr. 1 De Ge
machtigde voor de Prijzen deelt ech
ter mede. dat niet tot vervolging zal
worden overgegaan, indien van al 1
April e.k. ten hoogste de hieronder
vermelde prijzen worden berekend: bij
verkoop aan den detaillist: 50 cent
per stuk; bij verkoop aan den consu
ment: 55 cent per stuk.
LANDBOUWERS UIT DE ONTRUIMDE
GEBIEDEN.
BIJ de regelingen, die het bureau
Ontruiming van het Rijksbureau voor
de Voedselvoorziening fa Oorlogstijd
voor de landbouwers uit de ontruimde
gebieden heeft getroffen, moet onder
scheid worden gemaakt tusschen hen.
die met hun vee en bedrijfslnventaris
ln de naaste omgeving een onderko
men hebben gevonden (z.g. ultwljkcrs)
en anderen, die hun bezit aan het bu
reau hebben overgedragen. Aangeno
men mag worden, dat de eerste cate
gorie ook ln de gelegenheid is geweest
zich voldoende voeder te verschaffen,
om het vee tot het einde van de stal-
perlode ln stand te kunnen houden.
Als dit ln somlge gevallen niet gelukt,
kan het nog aan het bureau ontrui
ming worden aangeboden. In ieder ge
val zal tegen het einde van de stal-
periode worden nagegaan of het vee ln
deze gebieden kan blijven zonder dat
een overbezetting ln verband met het
grasland enz. ontstaat. Als ln de ont
ruimde gebieden de toestand niet meer
normaal wordt, moet het overgroot©
deel van het vee dan naar andere pro
vincies worden vervoerd. Dit geldt nog
sterker voor de paarden, die in de rest
van het land beter kunnen worden ge
bruikt. Het vee. dat thans reeds over
genomen" ls of tijdens de stalperlode
wordt overgenomen, wordt, met uit
zondering van slachtvee en ziek of
gebrekkig vee. door het bureau Ont
ruiming ln andere provincies bij land
bouwers ondergebracht. Zij, die paar
den. melk- of Jongvee, dan wel ander©
dieren aan het bureau ontruiming heb
ben geleverd, zullen bewijsstukken ont
vangen, die hun recht geven op een
gelijk aantal en ongeveer gelijkwaar
dige dieren op het tijdstip, dat zij
hun bedrijf weer kunnen beginnen D©
dieren worden voor of bij de afleve
ring aan het bureau Ontruiming door
commissies, aangesteld door het Be
drijfschap voor Vee en Vleesch. ge
classificeerd. In bijzondere gevallen,
b.v. wanneer de betrokkene kan aan-
toonen. dat hij t.z.t. zeer waarschijn
lijk het bedrijf niet weer zal beginnen,
kan hij spoedig de waarde van wat
hij heeft afgeleverd tegen de geldende
prijsvoorschrlften uitbetaald krijgen.
Bij den verkoop van paarden wordt den
nieuwen eigenaars de verplichting op
gelegd het paard, zoodra het bureau
ontruiming zulks eischt. terug te leve
ren. Hiervan zal niet alleen gebruik
worden gemaakt om den oorspronkellj-
ken eigenaar het paard terug te kun
nen leveren., zoodra hij het ln zijn be
drijf weer rioodlg heeft, maar ook als
de nieuwe eigenaar het dier niet goed
behandelt. ïn uitzonderingsgevallen
zal het met toestemming van het B.O.
mogelijk zijn, dat de gevacueerde land
bouwer zelf eigenaar blijft van een of
meer zijner paarden, nl. als hij zo
onder brengt bij een anderen boer. die
over een aankoopvergrunnlng beschikt.
Het kan aan hem zelf worden over
gelaten. welke overeenkomst hij met
dien boer treft, alleen dient hij te be
denken, dat hij de kans loopt dan
later heelemaal geen of afgewerkt©
paarden terug te krijgen. Voor de be
dril fsmlddelen en de bedrijfslnventaris
geldt hetzelfde als voor het vee. Van
hen. die zaai- en pootgoed. kunstmest,
voedermiddelen, gereedschappen, voer
tuigen en machines niet of niet geheel
ln veiligheid hebben kunnen brengen,
neemt het bureau Ontruiming de In
ventaris over en de getroffenen ont
vangen bewijsstukken, die recht geven
op dezelfde of gelijkwaardige goederen.
Dit geldt ook voor die goederen, welke
ook door het bureau ontruiming niet
meer kunnen worden gered, tenminste
als kan worden vastgesteld, dat de boer
het gedwongen heeft achtergelaten en
al het mogelijke heeft gedaan om het
ln stand te doen blijven. Van hen. dl©
bij het uitwijken bedrijfsmiddelen en
Inventaris hebben kunnen medenemen.
zal het bureau Ontruiming een groot
deel van deze goederen vorderen om zo
elders ln het land productief te maken.
Dit zal niet gebeuren, voordat vast
staat. dat het bedrijf van den getrof
fene voorloopig niet meer normaal kan
worden geëxploiteerd De ultwljkcrs
zullen voor de gevorderde goederen
dezelfde rechten krijgen, als zij, die
hun bezittingen hebben moeten ach
terlaten Voor het vervoer en de extra
onkosten door de boeren gemaakt, om
alles wat bij hun bedrijf behoort ln
veiligheid te brengen, zal zoo spoedig
mogelijk een vergoeding worden be
taald door den Plaatselijken Bureau
houder Zij, die voor hun vee een on
derkomen hebben gevonden, zullen de
geldelijke regeling met hun gastheer
zelf moeten overeenkomen en betalen.
Wel zullen zij van het bureau ont
ruiming een vergoeding krijgen voor
het gemis aan eigen bedrijfsgebouwen.
Ook. voor de onroerende landbouw-
goeder'en, dus grond en bedrijfsgebou
wen. die door verlating, onderwaterzet
ting of andere militaire maatregelen
ernstige schade lijden of sterk in
waarde teruggaan, geldt, dat de eige
naren t.z.t gelijkwaardige eigendom
men ln ongeveer denzelfden staat zul
len terugontvangen Op grond van d©
voor landbouwgrond en bedrijfsgebou
wen reeds bestaande bezettingsschade
regeling zal bovendien aan den gebrui
ker een aan een jaarlljksch maximum
gebonden vergoeding wordep toegekend
voor het geheel of gedeeltelijk gemis
van bedrljfslnkomsten. De directe ver
liezen. die de boer heeft door het ver
loren gaan van wintergewassen, mest
en bewerklngskosten. zullen worden
getaxeerd en vergoed Met de vervoer
kosten en schade aan alle goederen,
die niet tot het bedrijf behooren. dus
meubels, enz., bemoeit het bureau Ont
ruiming z.ich niet. De regelingen hier
voor berusten bij het Bureau Afvoer
Burgerbevolking.
