41
'ïi
P
Een danseresje van vijftien Tijdschriftenschouw
herdenkt een jubileum
Bij Anika's 75ste voorstelling
Vóór de vlucht over de
lokkende grenzen
Stijl in het muziekprogramma
Confectie even verwerpelijk als anarchie
Sieraad van deMuiderkring
Maria Tesselschade's 350 ste geboortedag
bel
Sneeuwvlok - de Eskimo"
Polygoon lanceert
eerste speelfilm
Geldige bonnen
1
Qmaldtetifi!
KOOPMANS'
PANNEKOEK
MEEL
r A
ZOET ROGGEBROOD
GEBR. TEN HOEVE
ZATERDAG 18 MAART 1944 2I_
Wonderkinderen zijn geen zeld
zaamheden Regelmatig duiken hun
namen op en ziet men ze of hoort
men ze debuteeren. Het is echter wel
een zeldzaamheid als deze wonder
kinderen blijvende belangstelling
wekken. Zo'n zeldzaamheid ls het
jeugdige danseresje Anika. Hijt lijkt
nog maar heel kort geleden, dat zij
zich voor het eerst in Diligentia liet
zien. Men stond versteld over de
prestaties van het meisje dat in die
dagen (we mogen het nu wel ver
klappen) eigenlijk nog niet eens de
leeftijd had bereikt, waarop het in
het openbaar mocht optreden Nu is
zij vijftien geworden en Donderdag
heeft zij haar... 75ste voorstelling ge
geven.
Zo'n jubileum wil voor een danse
res wel iets zeggen. Zeker in ons land.
Weinig danseresjes zullen als soliste
75 maal opgetreden zijn. althans in
zo korte tijd als Anika Dit is er
waarschijnlijk de oorzaak van. dat
boze journalisten al toespelingen heb
ben gemaakt, geschreven over de
N V. tot Exoloitatie van Anika en
dergelijke. Zij hadden er bezwaar
tegen, dat de ontwikkelingsgang van
Anika stokte dat haar danskunst in
vorm teveel eelijk bleef, liefelijk,
technisch handig, maar kinderlijk
Zij wachtten op een algehele ont
plooiing De kunstcritiek heeft er in
het algemeen geen bezwaar tegen
wanneer een artist alleen, of in een
gezelschap, tientallen volkomen ge
lijke en gelijkwaardige voorstellingen
geeft maar een danseres moet zich
steeds in haarzelf vernieuwen En de
critiek is spoedig scherp voor danse
resjes Men vei-geet blijkbaar, dat het
publiek in deze ook iets te zeggen
heeft en dat het. wanneer het bij de
eerste of de 75ste voorstelling een
danseres voor het eerst ziet. al cf
niet opgetogen is. Dat het publiek
over Anika wel degelijk enthousiast
ls. bewijst het jubileum, dat hier
Donderdag in een besproken uitver
kochte zaal werd gevierd.
Wanneer wij in normale tijd had
den geleefd, zou de critiek waar
schijnlijk anders tegenover Anika
hebben gestaan. Het was namelijk In
het geheel niet de bedoeling van
Anika's moeder zo lang in ons iand
te blijven. Zij wist te goed. dat de
belangstelling voor de danskunst hier
niet groot is en dus zou zij. als de
oorlog niet uitgebroken was. zoals tal
van andere danseressen uit ons land.
elders haar grote triomphen hebben
gevierd Anika is. minder nog dan
vele andere danseressen, aan eigen
bodem gebonden. Zij werd. meen ik.
in Australië geboren als dochtertje
van een stuurman op de grote vaart
en in haar prille jeugd heeft zij de
halve wereld langs gezworven. Zij
was In Indië en in de Verenigde
Staten en daar Kreeg zij als kind van
zeven haar dansopleiding. Er was
mevrouw Hemkes. de moeder van
Anika veel aan gelegen haar kind
een complete dansopvoeding te geven,
omdat een van de voortreffelijkste
dansleraren ter wereld haar een
grote toekomst voorspelde. Daarom
ging zij niet eens naar de gewone
school De leraren kwamen bij haar
thuis en in de woning werd altijd
ocd kamer vrijgehouden voor de
danskunst. Dat een dergelijke op
voeding enorme lasten veroorzaakte,
behoeft niet vermeld. Maar Anika's
moeder behoort tot het ras van de
moeders, die doorzetten en toen zij
op een reis naar Holland gingen, was
het. de bedoeling met Anika naar
Parijs te gaan. waar zij haar dans
opleiding zou voltooien, om dan de
wereld in te gaan Maar toen brak
de oorlog uit ên opeens zat de fami
lie Hemkes op het kleine stukje
Nederland, met de vele critiek en de
weinige liefde tot hetgeen in eigen
land op kunstgebied wordt gepro
beerd.
Zij danste in het openbaar en had
zoveel succes, dat binnen enkele
maanden elke voorstelling uitver
kocht was. Ze nam les. maar wie zou
dit vergevorderde physiek rijpe kind.
dat echter naar de geest nog vol
komen kind was en thuis zoet rr#t
haar poppenhuis speelde wie zou dit
kind over de drempel heen kunnen
brengen In de eerste plaats een
goede leraar. Balletmeester Noverre
zei in een van zijn brieven, dat. als
er meer goede leraren waren, hel
aantal goede leerlingen wel groter
zou wezen Deze uitspraak van
Noverre ls nog altijd van kracht. We
kunnen het zeggen, zonder afbreuk
te willen doen aan de goedbedoelende
danspaedagogen. Wat er op de dans-
podia wordt gezet. Ls tot dusver.
Anika in een van haar dansen.
(Foto A.P-archief)
enkele uitzonderingen daargelaten,
hoogst middelmatig.
Wat Anika inderdaad nog ont
breekt. is de rijpheid, de diepgang,
maar in de eerste plaats is zij eerst
vijftien en in de tweede plaats belet
de oorlog haar moeder haar dochter
tje het allerbeste te bieden, wat er op
dit gebied te bieden ls Zou het echter
geen overweging verdienen, dit
rijpende talent, dat haar opgang
gaat maken als danseres en dat over
veel meer dan middelmatige kwali
teiten beschikt, aan te moedigen, op
dat. zij in de naaste toekomst niet.
zodra de grenzen openstaan, alle con
tact met haar eigen land verbroken
ziet? Gelukkig bindt het publiek
Anita wel aan haar land Daarvan
getuigde deze 75ste voorstelling.
De Februarl-afleverlng van Groot
Nederland (Nieuwe reeks. 1944)
nevat naast gedichteD van Albe. Ntco
de Haas. S J v d Molen en Hans
de Vries en proza van J A v d Ma
de een tweetal belangwekkende op
stellen Hendrik Llndt schrijft over
Jean Cocteau's filmwerk „L'éternel
retour", waarbij het fllmgegeven zo
wel als de scheppende kracht van den
auteur aan een uitvoerig opgezette
analyse worden onderworpen Llndt
ziet Cocteau vooral als de navolger
de bewerker van net reeds bestaande
en deze geaardheid vertegenwnnrdlgt
regelljk diens kracht en diens zwak
te tn deze film zoekt Cocteau zijn
.prêtexte a mlse en scène" ln de Kel-
tlsch-Germaanse Trlstanstof. nauwer
oegrensd In Wagners ..Tristan und
Tsolde" Door middel 7an het scherp
observerende woord, dat ln enkele ge
vallen door fotomateriaal wordt ge
staafd. roert schrijver een reeks van
problemen aan. die deels aan de psy
chologie van het Noordse ras. deels
aan de mythologie en deels aan de
nuldlge Franse mentaliteit ontsprul-
ren In beeld en symboliek ziet Llndt
de hunkering naar de geest en de
^euwlge trouw van het Noordras. naar
aen terugkeer tot de grote, edele
Noordse mensensoort, die eens ook
Frankrllk beheerste, maar die door
de kleine, bekrompen Mediterrane
soort werd verraden Interessant zijn
vooral de vergelijkingen tussen Coc
teau's en Wagners behandeling van
de stof. waarbij schrijver de vraag
stelt of eerstgenoemde wellicht niet
op meer oorspronkelijke, de oudste
Trlstanstof toebehorende motleven
aanspraak kan maken
ürbaln van de Voorde spreekt over
de ..Nationale traditie ln de Vlaamse
beeldende kunsten" Na geconcludeerd
te hebben dat de Noord-Nederlandse
kunst der Gulden Eeuw veel organl-
scher Is gegroeid uit de kunst der
Oude Nederlanden dan de kunst van
de Vlaamse 17de eeuw belicht hij net
genie Ruhens welks wezen hij als
volgt samenvat: ..HU is de eerste en
enige Germaan, die door het voor
beeld der rtallanen niet. ln verwarring
werd gehracht. die van de grote klas
sieke meesters precies genoeg wist
over te nemen om van hun kunst
ideaal niet. zoals de romanisten, wei
nig meer dan een karikatuur te ma
ken maar bet integendeel glanzend
voort te zetten en tevens een nieuwe
kunst te scheppen, die tenslotte ge-
neel vaD hem is en op een gehele
seuw naar stempel gaat drukken
Wat hl.1 (Ruhens) ook van Italië moge
ïvergenomen hebben hij heeft het
nooit slaafs nagevolgd, maar reeds
van zijn leugd af herschapen tot een
nieuwe kunst, die wel niet traditio
neel Nederlands maar ook allerminst
(tollaans Is Ruben9 kunst ls van
nemzelf HIJ breekt met een traditie
maar schept er een andere."
O vei de samenstelling van concert
programma's valt te twisten en
1at wordt ln de muziekcrlti-"he pers
vooropgesteld dat zij ln deze tijden
voldoende ruimte heeft dan ook
•.rouw gedaan Een der eerste verels-
ten voor een goed programma ls het
^t.vlistlsch bij elkander passen van de
verschillende voor uitvoering bestem
de werken Ware het slechts alleen
uit eigen ervaring de gemiddelde
concertbezoeker van heden weet nu
zo langzamerhand wel dat het niet
aangaat sommige werken tussen
voor of na bepaalde andere te plaat
sen. De chronologische volgorde blijkt
dikwijls de zekerste en het ls deze
vorm van programmasamenstelling
welke men het. veelvuldlgst ziet toe
gepast Zelden treft men een uiterst
modern werk tussen twee composities
der klassieken aan: dit ls nu eenc
een geval Waarin zelfs de bloedigste
leek "zich niet zou vergissen Bij min
der uiteenlopende"stijl- en stemmlngs-
verschlllen kan zelfs de voor de pro-
zrammakeuze verantwoordelijke vak
man een minder gelukkige greep
doen De critiek vergeet nimmer zulk
een .misslag" aan de kaak te stellen
daarbij helaas wel eens over het
hoofd ziende, dai zij die program
ma's samenstellen behalve door
kunstzinnige, vaak ook nog dooï
oractlsohe overwegingen moetèn wor
den geleid
Daarbij komt. dat niet Ieders stylts-
•lsch Inzicht hetzelfde is Stijl wordt
o.a. mede bepaald door de muzikale
inhoud van een muziekstuk, terwijl
ie inhoud van de onvergankelijkste
werken niet bestaat uit concrete
voorstellingen of beelden maar uit
de abstracte schoonheden welke zij
leder van ons Individueel weten te
oieden
De practlsche overwegingen die
m wezen buiten-muzikaal, dus bij
komstig zijn. oefenen een niet ge
ringe Invloed uit op de verwezen-
Ijking der bedoelingen Men mas
aannemen dat zij die de program
ma's voor onze grote symphonie-
orkesten samenstellen. voldoende
■cennis hebben van de styllstische en
nistorische bijzonderheden van het
gangbare repertoire. Doch maanden
tevoren wordt een seizoen van zoveel
maanden ln elkaar gezet. De pro
gramma's mogen noch met elkaai
Hoewc niemand minder dan onze
grote dicht ei en schrijver Huygens
het grafschrtit van Maria Tessel
schade aldus formuleerde-
„Laer niemant sich vermeten
haer onwaerdeerlickheit ln woorden
luit te meten'
mogen dezei dagen enkele woorden
worden gewijd aan de hoogbegaafde
vrouw uit onze Gouden Eeuw der
kunsten, che voor driehonderd en vijf
tig laar op 21 Maart het levenslicht
aanschouwde De gedachte aan haar
die door tijdgenoten en vlak na haar
volgende gpneratles ..de schrandere
en zeedige dichteres Tesselschaede
Roemei Visschers dochter" werd ge
noemd orenct ons terug naar de be
faamde Muiderkring welke eens het
centrale punt van ons zeventiende
eeuwse letterkundige leven vormde
De naam Piet er Cornel Iszoon Hooft
Drost van Muiden en Baljuw van
Gooiland, dooi Vondel „het Hoofd
dei Hollandscne Poëten" genoemd,
dringt zich naar voren en met deze
de rerks van geletterde en kunstzin
nige mannen en vrouwen, die op het
Mulderslot een uitgelezen gezelschap
van vrienden waren. In de kring van
Hooft, de professoren Vosslus en Bar-
laues, de dichters Huygens en Von
del de musici de gebroeders Swee-
11 nek en de zangeres Francisca
Duarte waren de ztisjes Roemer Vis-
scher Anna en Maria geziene en
gewaardeerde gasten Werd eerstge
noemde vooraf als geleerde vrouw
geprezen Maria door de aanwezigen
Directeur. H J. Kerkmeester. Bus-
sum, hoofdredacteur: Hendrik Llndt.
Amsterdam; plv hoofdredacteur; lr. A
H. de Haas van Dorsser, Haarlem
binnenland J. v Grieken; illustratie
en opmaak. R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst M Wolters; muziek:
O K. Krop; 6port: J J. Llber; adver
tenties; A. H. Lammer*, allen te Am
sterdam. K 113
vriendelljkerwljze Tesseltje genaamd
Dracht de tintelende geest in de bij
eenkomsten Zij was het sieraad ln
net middelpunt van de kring, wam
zij was van vele kunstzinnige mark
ten thuis AaD slagvaardigheid en
gevatte poëzie ontbrak het haar
°venmln Naar buiten trad deze
vrouw van innemend karakter en
rijke veelzijdige ontwikkeling min
der op de voorgrond, maar haar wel
luidende lvnsche liederen verrukten
de Muiderkring en inspireerden vele
van zijn leden tot vruchtbare letter
kundige arbeid Ook nu nog behoort
haar „Onderscheljt tusschen een
wilde en een tamme zanghster" tot
de welbekende zangen Haar hand-
werkkunst schijnt buitengewoon
fraai te zijn geweest en haar Kwali
teiten in de muziekkunst worden
met haai overige eigenschappen door
Hooft zelf geroemd, bijv in het brui
loftslied dat hij bij gelegenheid -van
haar huwelijk met. den zeeofficier
Allen Krombalk dichtte waarin het
heet:
..Vat zij diamant, een kras
spreecken doet het stomme glas
Ziet die duim met goude draeden
maelen kostelicke gewaeden.
Vingers voeren pen, penceel,
knokkels kittelen de vêel."
Geen wonder, dat een buiten
gewoon mens als professor Barlaeus
haar. na de dood van haar echtge
noot ln 1634 zij was eerst elf Jaar
gehuwd een huwelijksaanzoek
deed. Het werd echter afgeslagen,
vermoedelijk omdat godsdienstige
meningsverschillen zulk een verbin
tenis in de weg stonden. Want onder
Vondels lnvioed ging Maria Tessel-
schade op latere leeftijd over tot het
katholicisme wat haar vervolgens
bittere vermaningen van Barlaeus en
ook van Huygens bezorgde. Doch op
haar bekende dichterlijke, slagvaar
dige wijze, stelde zij zich in haar
in conflict komen noch elkaar In
belangrijke mate herhalen. Het be
seft dan ook geen verwonderins re
wekken Indien de grote concerMn-
uplllngen die vele concertseries per
>eizoen door elkaar ontwerpen in
-ommige gevallen van dc meest
deale samenstelling moeten afzien
De jonge solisten van t.hans. die
-an de oudere collega's wijze lessen
nebben meegekregen over het ..kwa
like beertp van de critiek" hebben
mlke opmerkingen braaf ln de oren
reknoopt Zij zijn van het ene uiterste
•naar het andere overgegaan Ponton
r> de proerammasamonstelling maakt
de pas afgestudeerde aan het con-
••ervatorium reeds niet meer bil zijn
«erste openbare optreden Maar hij
mist moed en ooi-spronkeliikheidhij
noodt zich aan de lijn welke hem
•n 7iir> ippvhoelf dei mnziekgeschicdc
nis is ulïges'lppeld. hij volgt de
chronologische methode Daarmede
is ook alle fantasie gedood Men sla
ei dc programma's op na van de
jongeren die hun eerste publieke
'nulgingen maken; elke zaneeres kiest
de volgorde Schubert Brahms Wolf
Mke pianist Mozart. Chopin. Schu
mann. Hef is braaf, maar zuur en
geestdodend Komaan wie durft en
wie kan dieper doordringen in de
rehelmen van het muziekwerk en
met een oorspronkelijke styllstisch
sluitende volgorde voor de dag komen
die eindelHk eens van de chronologie
afwijkt? Hier ls stijl in kunst ont-
lard tot confectiewerk.
Overigens ls de els tot styllstische
eenheid van het programma of van
een programma-onderdeel vrij long
Hij werd geboren uit de Intellectuele
kunstbeschouwing van de roman
tische muziekbeschouwing der vorige
eeuw Men predikte volkomen terecht
de eerbied voor het kunstwerk en
voor de muzikale idee. Deze eerbied
brengt de noodzaak voor een passen
de styllstische omgeving vanzelf mee
Materieel zowel als geestelijk werd
die omgeving dan ook herzien Uit
die tijd stammen de eerste pogingen
tot weldoordachte Inrichting van
concertzaal en programma. Voordien
•verd er met betrekking tot deze din
gen vrij willekeurig omgesprongen
vooral ook In ons land De mening
dat elke ruimte met een podium
roed eenoeg Is om muziek te maken
Is nog niet geheel opgeruimd zelfs
al liggen de tijden van concertzalen
met tafeltjes, stoeltles consumpties
en conversaties al weer ver achter
ons En hoe bont onze voorouders
net met de programma's maakten
mag blijken uit de gegevens over een
concert omstreeks 1800 te Amster
dam waar de volgorde luidde: 1
Eerste Musleckstuk van eene Ouver
ture van Mosart: 2. Pransche Aria
Rondo door Burgeresse Ruloffs: 3
Pagot-concert door Ritter; 4. Het
overschot der Ouverture van Mosart!
De tijden zijn veranderd De anar
chie heeft hier plaats gemaakt voor
overleg en Inzicht. Maar de thans
opkomende naargeestigheid van de
stijlconfectle ln het programma zal
over honderdvijftig jaren evenzeer
worden uitgelachen als de eedachten-
'oze uitbundigheid van 1800.
met de mondharmonica
Roman door Manfred Hausmann
34)
„Halt! Stop!" zeide Peter en ging
op zijn gemak zitten. „Nu wat lang
zaam aan, nu komt het! Had u dan
niet gereefd?"
„Nou. reken maar!"
..Dan zal er zeker een want ge
scheurd zijn niet?"
Corinna wist het niet. Hurry had
haar in de kajuit gestuurd. Boven
dien was zij bijna dood geweest door
zeeziekte.
,.U moet weten... dat is mij ook
al eens overkomen." zeide Peter.
„Waar de plankjes voor de vaste lan
taarns aan de wanten vastgemaakt
zijn, daar ls Immers de draad met
bindgaren omwikkeld, begrijpt u. en
daar blijft al het afdruipende water
hangen en dan roesten de wanten
door. dat merkt geen mens. en op
een goede dag, roems. dan zijn ze
gebroken."
„Dat geloof ik graag. Maar Hurry
was de schuld. Hurry en niemand
anders! Waarom ls hij uitgezeild?
Het was een roekeloos waagstuk van
Hurry."
„Neen. nu moet u niet onrecht
vaardig zijn. Dat kan toch iedereen
overkomen Wie denkt nu ook aan
die beroerde plankjes?"
.Maar hij had toch op Helgoland
kunnen blijven?"
„Een quaestie van opvatting. De
ene waagt 't. de ander niet. Ik zou
het vanochtend ook gewaagd hebben
en ik ben toch waarachtig voorzich-
tig
„Jij?" mengde Abel zich in het ge
sprek. „Jij en voorzichtig!"
„Nou moest jij je mondje eens hou
den!"
..Erger dan Hurry kan hij niet
zijn U kent Hurry niet!"
„Neen", zeide Peter, „kennen doen
we hem niet. Eu ls er toen ook
wat met de schroei onKlaar geraakt?"
Een zwaar gebruis troK over het
dek. De Scharhörn hlne zwaar over,
bleef een ogenblik zweven en zakte
dan nog een stuK verder af Corinna
rolde bijna van de sofa af. Abel, die
vergeefs naar een klerenhaak gegre
pen had. viel, zich half omdraaiend,
tegen de zwaardkast. Maar Peter
Tekeningen en
tekst van
854. Door de geweldige klap wor
den Piet Punthoofd en Pen Kwen
het hemelruim ingeslingerd temid
den van de stukken van de verniel
de boot. „Zie je wel. sufferd." roept
Pen Kwen onder het voortsulzen,
..die walvis was niet dood. Je hebt
niet goed geschoten. Straks vallen
we in het water en dan wordt m'n
broek nat en dat is Jouw schuld!"
„Ach wat," bromt Piet, „JIJ wilde die
walvis vangen. Ik niet!"
855. Aan hun stljgkracht is nu een
einde gekomen en ze beginnen steeds
kibbelend en elkander de schuld ge
vend terug te vallen. Dat vallen gaat
heel erg snel en de vrienden berei
den zich voor op een hevige plons
in de zee Maar als Je nou van ge
luk spreekt! Ze komen niet ln zee.
maar op ..De Zwaluw" terecht en
wel op het strakgespannen zeil van
de motorreddingboot, wat de schok
keurig breekt! De vrienden felicite
ren elkaar met de goeie afloop en
Pen Kwen vindt tot z'n blijdschap
zijn pet terug.
bleef rustig op de omhoog gaande
sofa zitten en zette alleen zijn ene
voet tegen het blad van de tafel, tot
het gebruis naar achteren wegstierf
en het schip zich weer oprichtte.
„Een flinke deining!" zeide hij
„En raakte toen ook de schroef
onklaar?"
Ook daarover kon Corinna geen in
lichtingen geven. Zij moest zich in
de eerste plaats met Ehlers be
moeien. dien Hurry in de kajuit had
gesleept. Zijn ene arm stond dwars
over zijn rug en het gebroken been
was rechthoekig afgezakt Het zag er
vreselijk uit. Bovendien sloeg door
het kapotte dak voortdurend water
naar oinnen.
„Wat hebt u dan met het dak uit
gevoerd?"
„Daar heb ik geen flauw idee van.
Opeens stroomde het water naar
binnen."
Abel dacht, dat de mast erop ge
vallen was.
„Hoe kan nu de mast met achter
lijke wind op het dak van de kajuit
gevallen zijn?"
„Maar dat heeft Jumbo daarnet
toch ook gezegd?"
„Dan is hij net zo'n grote os als
jij. Stel het je toch eens goed voor:
wanneer de wind van achteren komt
en de mast over boord drukt, - - U
zeilde toch met achterlijke wind,
niet?"
„Wat? Ik zat immers ln de kajuit
en Hurry
„Laat dien Hurry toch eens even
met rust! U zeilde met achterlijke
wind. Lei nu goed op. Abel: wanneer
dit de jol lsHij wees met zijn
wijsvinger op een plooi in de deken,
zette een vork als mast op en legde
hem uit, dai de masi niet op het dak
van de kajuit had kunnen vallen
Toen Abel onder de explicatie van
Peter even naar Corinna keek, die
naar opgezwollen gezicht met de ver
warde haren achter in de hoek van
de sofa gelegd had. glimlachte zij
schuchter tegen hem, terwijl zij met
haar ogen op Peter wees.
(Wordt vervolgd
(Ingezonden Mededelingen)
Bij de beoordeling van een film
als „Drie weken huisknecht", die
Polygoon deze week in verschillende
plaatsen van Nederland Amster
dam Den Haag. Utrecht. Hilversum.
Heerlen lanceert, dient een bij
zondere maatstaf te worden aan
gelegd Zij mag niet worden geme
ten naar de bestaande normen van
het Internationale repertoire: nau-
welijk van het Nederlandse, want in
verschillende belangrijke opzichten
is zij een eerste poging
Dat is dan in de eerste plaats het
scenario van Henk Bakker, die op
dit terrein nagenoeg geen ervaring
heeft en een soort toneelstuk heeft
geschreven, waarmede hij den even
eens kersversen regisseur Walter
■Smith al dadelijk de voet heeft
dvars gezet, zodat deze eigenlijk niet
veel verder is kunnen komen dan een
Journaal van een leutig verhaal, dat
de film nagenoeg geen kansen biedt
Ten derde was Polygoon beperkt in
zijn uitrusting en ten vierde heeft
men verschillende nieuwe krachten
een kans willen geven, die uiteraard
een achterstand in filmervaring had
den ten opzichte, vanbekende col
lega's als Mathieu van Eysdcn. Joan
Remmelts en Paul Steenbergen, die
dan ook kennelijk uit het geheel
springen
Houdt men rekening met al deze
beperkingen en ziet men deze film
die reeds In 1942 onder de naam
.Kasteel te koop" zou worden uitge
bracht. als een eerste stap. dan kan
men ondanks al dat wandelen langs
al veel eerder betreden Daden een
prilheid vaststellen, die fris en sym
pathiek aandoet. Men vergeeft zijn
eiger. kinderen hun feilen zo graag
als rnen ze maar ziet. En daarom
ergert men zich niet aan vele illo-
gicae. aan breedsprakige dialogen,
aan typische filmregiefouten Men
begroet deze eerste poging van een
goedwillende onderneming die op
haar bescheiden wijze pioniers
werk" heeft willen doen. waarmee
anderen haar al voor zijn geweest en
waarin zij al verder zijn gekomen..
Het verhaal zullen we zoals ge
woonlijk hier niet verklappen om de
venassing niet weg te nemen. Vast
gesteld werd reeds, dat het scenario
zwak ls De camera ls door Jan
Jansen en Frans van Laeken kundig
en veelal ook met filmisch inzicht
gehanteerd: de regie heeft haar een
niet immer geslaagde bewegelijkheid
willen verlenen en het geluid is niet
bepaald af en synchroon, hetgeen
vooral bij de ..beeldvergrotingen" op
valt
Zoals gezegd ontmoet men onder
de spelers oude bekenden, maar ook
krachten die zich tot dusver nage
noeg of ln het geheel niet binnen
„het linnen venster" hadden ver
toond zoals VVilma van Klaveren
Coba Kelling Louise Hiddink een
veelbelovende debutante Piet
Bron Richard Flink. Piet te Nuyl.
Jan Blok. Jo Vischer en den scena
rio-schrijver Henk Bakker zelf ln een
bescheiden rolletje
Polygoon heeft ervaren, wat het
betekent een speelfilm uit te bren
gen Zij moge zich aan die ervaring
spiegelen. G. K. KROP
KUNST IN DEN HAAG
BROOD, MELK. VLEES. AARD
APPELEN: 13 en 14.
BESCHUIT: 13.
BESCHUIT 14: 62J gr Kindermeel
havermout, gort of voedingssuiker.
TABAK: 13 en 14, uitsluitend
rook-, pruim- of shagtabak.
BLOEM: 73 en 74.
PEULVRUCHTEN: 75 (250 gr.).
VERMICELLI: 76.
KAAS: 77
SUIKER: 78.
JAM: 79.
EENHEIDSZEEP: 80
WASPOEDER: 81 en C 26. D 26.
E 26 Res.
TOILETZEEP: E 27 Res.
KINDERVOEDING: D 25 Gort.
E 25 Rijst.
SNOEP: 13.
BOTER: 13 A margarine, 13 B
bak- en braadvet.
Einde geldigheidsduur 1 April,
uitgezonderd: 13 Aardapp. (25
Maart). 13 en 14 Melk (15 April).
80 81, C. D. E 26. E 27 voor zeep
en waspoeder (15 April).
Nog geldig zijn: 10 B boter voor
Kaas <15 April). 12 A en 12 B
boter voor margarine (15 April).
R 01 tabak v scheerzeep (29 April).
Kroniek van de
Volkstuin
Tijd voor tuinbonen
Maria Tesselschade Roemer Visscher
(Cliché A.P.-archief
brieven vooi haar eigen overtuiging
op de bres In 1649 overleed zij te
Amsterdam betreurd door de kring,
waarvan zij zovele Jaren deel uit-
maakte en ln welks gezelschap zij
thans nog door het nageslacht wordt
geëerd.
Gezelschap Van Bijlevelt en
Boezer in Scala
„Het lied van alle tijden", een
romantisch toneelspel, dat thans
door het gezelschap Jacques van Bij
levelt en Johan Boezer in Scala ten
tonele wordt gevoerd, verhaalt van
een liefde tijdens de Franse revolu
tie. De Nederlandse schrijver van
dit dramatische stuk. D. H. Schelf er,
verplaatst ons omtrent 1793. in de
dagen toen het driemanschap Robes
pierre, Couthon en St. Juste in
Parijs zijn schrikbewind oefende en
brengt ons bij de actrice Yvonne
Fleuriot van de Comédie Francaise.
Zij heeft een noodlottige liefde opge
vat voor een vogelvrij-verklaarde, den
aristocraat André de la Haute Rive.
In haar kleedkamer zwerft de chef
van de geheime politie, burger Cro
chet. Buiten rijden de wagens vol
geladen met aristocraten naar de
guillotine. Binnen is zelfs de ouvreu
se La France niet te vertrouwen en
tenslotte worden de beide gelieven
dan ook verraden.
Het toneelstuk heeft zeker enige
romantische verdienste, doch het
stelt uitermate hoge eisen aan regie
en acteurs. Naar mijn smaak was
deze opvoering te veel naar het
melodramatische gericht. Erger was
het evenwel, dat enige der optreden-
den allesbehalve rolvast waren en
bijna onophoudelijk aan de lippen
van den souffleur moesten hangen.
Voorts bleek, dat prominente blij
spelacteurs zich allesbehalve schik-
Vooi de kinderen
Lettergreepraadsel
Beste meisies en longens
Het lettergreepraadsel dat lfc deze
week voor Jullie heb. Is lang nle'
gemakkelijk De opgave luidt:
Maak van de lettergrepen die ik
hieronder opschrijf, tien woorden, zó
dat de beginletters dezer woorden van
boven naar beneden met daarachter
de vierde letters van elk woord van
beneden naar boven gelezen samen
een bekend Nederlands spreekwoord
vormen. Hier zlin die lettergrepen
AAN - STRE - DROOG -DER -EER
- HO - HAND IN - LEN - KIN
LIJN - LO - LOOP - MEN - NA - NE
- PEN - NEUS - ONT - REN - PEN -
SJOR - WEL - REN - SLUI
De betekenis der tien woorden ls
achtereenvolgens:
1ls afnemen.
2 ls volgen.
3 is voorwerp om iets
aan op te hangen.
4is voorbereiding tot
sprong
5 ls groot wild dier
6 is iets dat gauw ge
vuld ls.
7is stil en behoed
zaam binnengaan.
8ls aaien
9 ls trekken.
1 0is vroeger.
Hoe luidt het spreekwoord? Ik ver
wacht vele antwoorden van Jullie voor
Dinsdag 21 Maart Stuur de brieven
of briefkaarten aan Oom Jan. adres
Redactie „Het Volk". Hekelveld 15.
Amsterdam-C. Je eigen naam en adres
duidelijk ln de brlel or op de kaarten
vermelden Onder de goede oplossers
verloten wu deze week tien mooie
boeken.
De beroepen die ln de namen op de
visitekaartjes verscholen waren zijn:
1 slager; 2 vrachtrijder; 3 opperman;
4. kuiper; 6 venter De prijswinnaars
werden na loting; Rleks Pragt pa
J J Pragt le Kruisdiep. N:euw-Weer-
dlnge No 170. Wlrn van Rossem.
Uiterwaardenstraat 372. Amsterdam-Z.;
Beppie v d. Dop. Lombokstraat 11.
Lelden; Pietje Hoogland Schledamse-
weg 223. Kethel v ra Schiedam. Wlm
Vlskil, Iependaal 9a. Rotterdam: Jaco
bus Israël Riebeekstraat N 23. Rot-
terdam-Z.; Heintje Wallenburg, Broek-
straat 267. Arnhem; Adriaan van
Halteren. Kllder No 142. Gem. Berg;
Johanna Stadens, Langeweg 63. Scheem-
da. Gerrit Brulnsma, v. Royenstr 63 O.
Hoogezand.
De prijsjes zijn al aan de winnaars
toegezonden.
Hartelijke stoeten.
Volgens de handboeken voor tuin
bouw kan de tuinboon reeds ln
Januari ln de koude bak worden ge
zet om „voor te trekken", terwijl het
poten voortgang kan hebben tot on
geveer Mei De beste poottljd ls ech
ter Februari. Maart. De meeste tuln-
bezltters zullen door de laatste restjes
winter waarschijnlijk hun activiteit
niet verhoogd hebben, zodat aange
nomen mag worden, dat velen nog
aan het poten van de tuinbonen be
ginnen moeten.
Wie niet een al te schrale grond ln
zijn tuin heeft, ln welk geval de tuin
bonenteelt vrijwel zeker tot misluk
ken gedoemd ls. mag niet meer wach
ten. maar begint met het „voorkle-
men" van de tuinbonen, Nadat de
bonen een dag en een nacht hebben
geweekt, worden ze dicht bU elkaar
ln „een nestje" gepoot. Hiervoor komt
een beschutte plek ln aanmerking, die
echter weer niet te warm mag zijn,
om bij het afharden geen last te krij
gen.
Zijn de bonen eenmaal zover, dat
ze ulfgeplant kunnen worden dit
geschiedt wanneer de eerste bladen
boven de zaadlobben zich gaan ont
wikkelen dan worden ze op hun
definitieve plaats gepoot, nadat de
penwortel. die zich Inmiddels ont
wikkeld heeft, tot ongeveer vijf cm.
Is Ingekort.
Dit inkorten geschiedt om de groei
te bevorderen In de meeste gevallen
worden de tuinbonen ter besparing
van ruimte en tevens om voor de
latere gewassen als wlndslngel te kun
nen dienen, rond het stuk grond ge
zet Zet men de bonen op rijen, dan
worden dubbele rijen aangelegd De
onderlinge afstand op de rij bedraagt
20 cm De afstand tussen de twee bij
elkaar horende rijen eveneens 20 cm.
De bonen worden „ln verband" gezet,
d wz op het midden van de afstand
tussen twee bonen staan die van de
andere rij Van het ene paar rijen tot
het andere nemen we een afstand
van pl.m. zestig cm., welke voor ver
schillende groenten benut kan wor
den. Spinazie en raapstelen zijn hier
voor dankbare gewassen. Wie geen
bak ln de tuin heeft of om andere
redenen het voorkiemen niet ln de
tuin wil laten gebeuren, kan het ook
In een kistje voor het raam doen. mits
het op een lichte plaats geschiedt ln
matig, vochtig gehouden grond.
Tuinbonen brengen als vlinderbloe
migen stikstof ln de grond BU het
opstellen van het teeltplan kan er
thans dus reeds rekening mee gehou
den worden dat we de openkomende
ruimte na de oogst van dc tuinbonen
kunnen benutten voor verschillende
bladgroenten.
Voor de vrouw
Bakken van Balkenbrij
In vele plaatsen van het land ls de
laatste tijd bij den slager balkenbrij
verkrijgbaar. Men koopt net op de
broodbon. Balkenbrij wordt gemaakt
van kooknat van verschillende worst
soorten. stukjes vet. afsnijdsels van
vlees. meel. worstkrulden. en soms ook
bloed Balkenbrij was ln sommige
delen van Gelderland. Brabant. Lim
burg en Overljsel een typisch streek-
gerecht en werd overal verschillend
gemaakt. Tegenwoordig vindt balken
brij. zij het ln enigszins aan de tUd
aangepaste vorm. ook ln de steden
veel aftrek Het ls een smakelijk voe
dingsmiddel. dat als broodbelegging of
wel bij het middagmaal dienst kan
doen. Gebakken balkenbrU smaakt bij
zonder goed bij rode kool. zuurkool
en koolraap.
Men bakt het als volgt: 150 g. bal
kenbrU. 5 g vet. De balkenbrU ln
vier plakken snUden van ongeveer
cm dikte Het vet ln de koekenpan
heet laten worden, de plakken op een
vrij warm vuur aan weerszijden bruin
en knappend bakken. De plakken moe
ten ongeveer zeven tot tien minuten
bakken; bakt men korter, dan wordt
de balkenbrU minder lekker.
ten in dramatische vertolkingen.
Toch verdienen de initiatiefnemers
een woord van hulde voor hun eer
lijk pogen om het genre toneelspel
te verbeteren.
Heel aannemelijk was de vertol
king door Jopie Koopman van de
actrice Yvonne Fleuriot en die van
Ellen Durieux als de ouvreuse La
France. Ad Heerings speelde zijn rol
van aristocraat De la Haute Rive
te pathetisch en moe* er o.a. aan
denken (de regisseur vergat het),
dat een aristocraat zijn geliefde niet
kust met zijn hoed op. Jacques van
Bijlevelt spande zich zichtbaar in
orn den gevaarlijken chef der politie
uit te beelden. Nell Aenders was een
lief kameniertje. Verdere medespe
lenden waren Johan Boezer als een
waardige abt. Louis Poolman een
gesoigneerde regisseur. Alex Hock
een goedmoedi e burger-cipier en
Just Chaulet een jongensachtig
wrede brigadier der gendarmerie.
Een hartelijk applaus en mooie bloe
men waren de beloning bij de eerste
voorstelling THEO RAMAKER
\\\w
De dokter geeft bet
zijn eigen kinderen!
Jeugdige dief maakte
winkels onveilig
IJMUIDEN, 17 Maart. De poli
tie te Velsen heeft een zestienjarigen
inwoner van IJmuiden-Oost aange
houden, die zich op 9 Maart j.L aan
een brutale diefstal had schuldig ge
maakt. Uit een winkel aan de Zee
weg te IJmuiden-Oost nam hij een
kasregister inhoudende ongeveer
f 500. van de toonbank; het kasregis
ter wierp hij. na zich het geld te
hebben toegeëigend, in het Noordzee
kanaal De politie werd op het spoor
gebracht door een gouden ring. die
de jongen tegelijkertijd uit de win
kel had ontvreemd en aan een
meisje had gegeven.
De jongen bleek, ondanks zijn zeer
Jeugdige leeftijd, tevoren zich reeds
tweemaal aan ladelichting in IJmui
den-Oost te hebben schuldig ge
maakt. In alle drie gevallen heeft
hij reeds een volledige bekentenis
afgelegd Het grootste gedeelte van
het geld. dat zich in het kasregister
had bevonden, kon door de politie in
beslag worden genomen.
koffiesurrogaat
Op 3 verschillende
bonnen levert Uw
kruidenier Koopmans'
Pannekoekmeel, n.l.
op de
BLOEMBONNEN
HAVERMOUTBONNEN
GORTBONNEN
VRAAGTj
]E=l© UW
KRUIDENIER 1
KOOPMANS' MEELFABRIEKEN N.V.
Hoe herkent U de
voedingswaarde
U kunt zelf Uw tevens
middelen nietonderzoeken.
Dat is ook onnoodig. Let
er eenvoudig op, of de naam
W. A. Scholten op de ver
pakking voorkomt. Die ga
randeert de voedingswaarde
van Butaroma, Albumona,
Transparante, sago, verpakt
aardappelmeel, etc.
W.A. SCHOLTENs
Aardappelmeelfabrieken
WIEPJE EN WINf, MOOEN
VOOR MOEDER
BOODSCHAPPEN
DOEN<;ELD STUF
IN HUN HANDJEC^AN^;
2E SAMEN NAAR. /S
SIMON DEWIT."DAAR VIND IK HET 'T
PRETTIGST ZEqr WIEP'."..OMDAT 0E
JUFFROUW ZOO AARDlC, IS1.'VULT
WINC, AAN.
'NU,DAAR BEN IK HET MEE
EENS HOOR! MOEDER IS
NIET VOOR NIETS Al ZOOVEEL
JAREN TROUWE KLANT!"
Rotterdam
rel. 38427
eo aae
rel. 333298
Bij de Uitg Kosmos verscneen de
zevende druk vaD .De Reken-
liniaal" dooi W J Heljdeman, be
werkt door drs rhë C W van Mier-
lo Voor nen. die bekeno zijn met
logarithmen een Drachtig werkle om
de geheimen van de rekeniat onder
de knie te krUgen. Prijs gebonden
1.25.
