vae deze
Richard Wagner als regisseur
Volkshumor in
het Noorden
Bram v. d. Boogaard
Volksconcerten
bel
„Moeder" in Casino
Sneeuwvlok - de Eskimo"
Kunsthandel Liernur
Geldige bonnen
ZOET ROGGEBROOD
GEBR. TEN HOEVE
KOOPMANS'
PANNEKOEK
MEEL
ZATERDAG 11 MAART 1944 21/
Reqie een qeheel met
tekst- en klankbeeld
Kent enen verschillende voorbed
de »an muzikale leiders, die
zich bi] opera-opvoeringen ook met
de regie bemoeien Toscanlni was
er een sprekend voorbeeld van
meer voor de hand ligt het nog.
dat de toondichter een zeegenschap
ov* het scenisch beeld van zijn
operaschepping opeist Immers, hl]
doorvoelt het geheel het meest: hef
eenvoudige muziek-sohriiven op een
tekstgegeven Is in de loop van de
ontwikkeling meer en meer In on
bruik geraakt
Het sprekendste voorbeeld van
den componist die zijn muzlekdra
marlsrhe scheppinger als één geheel
zag was wel Richard Wagner, die
als dichter de teksten van zijn ope
ra's zelf schreef Toch doet men 'i
verkeerd aan te menen dar hij van
de aanvang af heeft voorgestaan
hetgeen men thans onder de Wag-
ner-stijl" verstaat Immers deze dae-
tekent eerst van de Parsifal"-en-
scenertng van 1882 toen de beroemde
„Bavreuther stijl" geboren werd en
W*oer reeds naar de zeventig liep
Wel heeft Wagner zich altijd in-
tensiet met het toneelbeeld bemoeid
Bekend is ziin elf getekende schets
voor he: tweede bedrijf an ..Lohen
grin'" welke hij ter eeleeenheid van
de première te Weimar aan zijn
boezemvriend Lisz* -ond die deze
première verzorgde Bekend zijn ook
de talrijke regie-aanwilzingen. die
Wagnei In zUn tekstboeken zo b v
reeds bij ..Tristan" voorschreef Be
kend niet uiindpr zUn Wagners diep
gaande bemoeiingen bij de voorbe-
reidine van onvoprineen zijner wer
ken: ook als hij ze zelf niet leidde
waaruit bv ziin nauwe verbonden
heid met een figuur als Hans von
Biilnw voortsproot
Noemt men de naam Von Billow
dan denkt men niet In de eerste
plaats aan Bavreuth waar de mees
ter doorgaans zelf de schept er
zwaaide, maar aan Melnlneeri waar
Hans von Blilow als opera- en con
cert dirieent werkte en waar tijdens
het leven van Wagner waarschijnlijk
meer voor zijn kunst werd gedaan
dan in het later verrezen Bavreuth
Want het hoftheater te Meinineen
richtte zich niet slechts tegpn de
verouderde gebruiken van het spreek
toneel het deed ook baanbrekend
werk op het gebied van de opera
regie en In het blJ~onde. voor Wag
ner^ werken Was Bavreuth de ver
vulling van een toekomstdroom
Mainingen was de vervulling van
een theaterhervorming
Meiningen en Bayreuth
Merkwaardigerwijze zijn beide cen
tra door een persoonlijkheid verbon
den. dif een grote rol in Wagners
leven heeft gespeeld: door den reeds
genoemden Han.- von Rlilow En met
deze verbindende persoon was tege-
111 k een twepde verenigd: CoMma
Liszt die eerst Von Billows vrouw
was en wier kunstzinnige persoon
lijkheid eerst te Meiningen. later
als Wagners vrouw te Bavreuth
grote Invloed heeft *phad Niemand
In Groningen Is de wederzijdse
minachting tussen twee ongeveer
even grote plaatsen natuurlijk zo
groot als maar mogelijk is. Tussen
de .kaabers' (krabben» uit Delfzijl
en de ..knoll'n" uit Appingedam.. is
de wederzijdse afkeer zo groot, zoals
Staven Barends in ..Hamer" duide-
11 ik maakt, oa met dit mooie volks
verhaal:
Een Damster was gestorven. Op
weg naar de hel kwam hij bij de
hemel voorbij en vroeg, of hij er
misschien dan even in mocht kijken.
Dat werd hem. na een ogenblik van
overweging toegestaan en hij stak
ziin hoofd om de hoek en keek naar
binnen Daar zag hij tot zijn ontzet
ting overal Delsielst-ers op de beste
plaatsen zitten. Waar hij ook keek.
Dat was maar loge en balcon en
stalles Het begrootte hem en hij
vroeg aan Petrus, of die géén last
had van a) die Delslelsters de
„kraabers" hebben namelijk de naam
niet uit te munten ln bescheiden
heid waarop Petrus in een luid
klaaglied uitbarstte. Die Delslel
sters! overal kropen ze ln. geen
deur kon 1e voor ze dicht houden
-en altild overal vooraan- Het was
eenvoudig hopeloos! De Damster
Damsters zien zichzelf altijd voor bij
zonder sluw aan bood den sleutel
bewaarder des hemels aan. om hem
voor een tijdje van al die lastposten
te bevrijden, dan kon een ander ook
eens ..wat zien" Maar... dan moest
hii ln de hemd komen Petrus keek
bedenkelijk, maar een blik in de he
mel overtuigde hem van de nood
zaak Hij beloofde, dat de Damster,
wanneer er plaats voor hem was. in
de hemel mocht kompn.
Daarop posteerde de „knol" zich
aan de ingang van de hemel maak
te een toeter van zl.in handen en
schreeuwde naar binnen: „Ble
Faarmsom zit 'n schip op str&nd!"
En hij had de woordpn nog niet uit
gesproken. of ze kwamen al uit loges
en balcons naar de uitgang stormen
honderden en honderden, geeneen
bleet achter Daar viel wat te jut
ten! En de .kraabers" hebben, vol
gens de ondeskundige meening van
de .knoll'n" en buurtgenoten, zich
nog aan geen bezigheid met zoveel
liefde gewijd als aan het edele
..strandjutten" Toen wou de Dam
ster natuurlijk wel graag naar zijn
eigen afdeling toe. Petrus nam het
adresboek van de hemel en zocht
Lang nnoer de .A" Hij schoof zijn
bril oo het voorhoofd en bladerde,
bladerde Het duurde heel lang. Hij
keek onder de ..Aanvullingen en ver
gissingen" Ook heel lang Het mocht
niet baten Er was nog nooit een
Damster in de hemel geweest. Hij
nam de bel en ging de hele hemel
rond - tot goed verstand diene. dat
er in Delfzijl nog een stadsomroeper
met een bel bestond en misschien
zell's nog oestaat: „Smlrije met de
bel" maar omdat natuurlijk nie
mand een Damster te logeren wou
hebben, mocht ook dat niet baten
Waarop de Damster zijn pakje weer
opnam en de gewone weg van alle
Damsters opging- naar de heil"
„De Trekker net orgaan van
De Nederlandse Jeugd-Herberg Cen
traie neeft een gedaantewisseling on
dergaan waardoor bet blad een
smaakvoller uiterlijk heeft gekregen
De nnofdredacteur Jnhnn van Oaspel.
heelt zich door een aantal medewer
kers omgeven, die er stuk voor stuk
ln geslaagd zijn hun onderwerpen op.
een prettig leesbare wijze aan te snij
den Het blad. dat nu een uitgave ls
van de Uitgeverij Werkend Volk, ziet
er typografisch keurig verzorgd uit
RICHARD WAGNER bemoeide zich
intensief met het toneelbeeld zijner
opera's. (Cliché A.P.)
als zij kon beter over Waeners denk
beelden als regisseur, »n het bijzon
der natuurlijk van zijn eigen werken,
oordelen.
Meiningen heeft Wagner als rich
tinggever op het gebied der opera-
regie zien en helpen groeien Het ls
deze groet die geleidelijk in hem
net denkbeeld deed rijpen van een
eigen theater, waarin aan alle wen
sen van den meester ton aanzien
van muziek tekst, toneelbeeld en
niet mtndpr ook de rol van het pu
bliek kon worden tegemoet gekomen
[n Bavreuth verwezenlijkte zich
Waeners onverschrokkenheid ten
aanzien van ziin hervormingsideeën
op het gebied van regie en toneel
techniek
Het nieuwe bij agner lag ln de
wi1 zijn denkbeelden van het gehele
kunstwerk met de werkelijkheid van
de toneelhandeling te doen versmel-
ren. Zijn ingenomenheid voor een
zeker dramatisch realisme voi.J
uiting ln een verzamelwerk als de
De Nibelungenrine" in welke tetra
logie zijn werkelijkheidszin een
teg. wicht gaf aan de hoge vlucht
va.i zijn artistieke denkbeelden; een
werkelijkheidszin, waarvan hij ook
ln zijn geschriften heeft getuigd en
die bv ziin wens schiep van een
speciale stiilvorminesschool voor hei
personeel te Bayreuth
Hoe de regie groeide
Wagners denkbeelden over het
toneelleeld en de regie van zijn ope
ra's groeide geleidelijk met hef ont
staan zijner scheppingen Reeds bil
het schrijven van de tekst gj hij
diepgaande aanwijzingen, die vol
lediger werden, naarmate ook de
partituur vorderde Zo ls het te ver
klaren, dat de enscenering van een
Wagne -opera zozeer met het tekst
en klankbeeld ls vergroeid dat zij
daarvan onscheidbaar wordt Zo ook
zijn Wagners r 'gie-aamwlizlngcn
ni-' slechts als uiterlijke voorschrif
ten te zien. maar in onverbrekelijk
verband met de eenheid van het
werk.
Over de persoonlijkheid van Wag
ner als regisseur los te maken
dus van zijn beginselen op reglege-
bie bevat de geschiedenis mate
riaal te over Zij beschrijft hem
vaak anecdotisch. ..ls een groot en
waarachtig scheppend spelleider van
hartstochtelijke theater-bezetenheid
en suggesMvitel» „Elk moment sug
gereerde hij lederen afzonderlijken
medewerker tot de nauwkeurigste
opvolging van zijn ideeën Duizenden
blikken, wenken en gebaren van den
kleinen, bewegelljken man sloegen
alle medewerkers als ln een tover
ban tot de laatste toon verklonken
was", aldus bericht een van Wag
ners geschiedschrijvers, die van de
.,Parsival"-première ln 1882 zegt
Allen repeteerden ln volslagen over
gave aan ziin Invloed: zonder uitzon
derlng zouden zi1 hun leven vooi
hem hebben gegeven."
Directeur. H J Kerkmeester. Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam, plv. hoofdredacteur; lr A
H de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. v Grieken; Illustratie
en opmaak: R Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M. Wolters; muziek:
G K Krop; sport: J. J Llber: adver
tentles. A. H. Lamfers, allen te Am
sterdam. 113
Bram v. d. Boogaard heeft zeker
talent Er is een streven naar het
stoere en kolossale op te merken, zo
wel in de- wijze, waarop de dingen
weergegeven zijn als in de manier der
schildering. De kleuren worden in
het schilderij samengevoegd en als
het ware opgestapeld, tot er een
soort hoogspanning ontstaat; een bij
na benauwende, gecomprimeerde en
drukkende atmosfeer. Dit geeft een
eigenaardig effect.
In deze onder hoogdruk staande
kleur-opeenhopingen doen de objec
ten donker en schaduwrijk, enigszins
fantastisch aan. Men vindt onder de
jongeren wel meer lieden, die zulke
naghtmeiTle-achtig gecondenseerde
voorstellingen schilderen. Het heeft
ongetwijfeld iets fascineerends, maar
Sedert wijlen Wouter Hutschen-
ruyter tot zijn loffelijk initiatief
van het Instituut „volksconcerten"
kwam, heeft dit honderdduizenden
eenvoudige muziekmlnnenden aan
zich verplicht. De belangstelling, die
„het volk" voor muziek aan den dag
legde, trof hem bij zijn parkconcer
ten ln de Stlchtse hoofdstad en hij
meende, dat die belangstelling niet
beperkt mocht blijven tot wat hij „de
tweederangs-blaasmuziek" noemde.
Het kostte hem veel moeite, maar
ondanks alle tegenwerking van lie
den, die hun verontwaardiging over
het „volkspubliek" niet onder stoelen
of banken staken, wist hij het voor
elkaar te krijgen, dat zijn sympho-
nische concerten ln Tivoli ook voor
den minderen man toegankelijk wer
den gesteld tegen de toegangsprijs
van... een dubbeltje
Hebben de sindsdien tot verschil
lende muziekcentra van ons land uit
gebreide volksconcerten ook inder
daad „het volk" bereikt? Men mag
het betwijfelen Enerzijds stelt men
als oorzaak hiervoor vast de nog Im
mer gebrekkige muzikale voorlichting
van ons volk, mede door een volstrekt
onvoldoende grondslag op de lagere
school: anderzijds de „prijspolitiek"
der concertbesturen. die op dit punt
tenminste de tijdsconjunctuur ter
dege weten bij te houden. Volkscon
certen van een dubbeltje, zoals Wou
ter Hutschenruvter ze gaf. heeft men
bv. In Amsterdam niet gekend; wel
ln Den Haag dank zij het werk van
wijlen Baron van Zuylen van
Nyevelt. Maar schrijver dezer regelen
kan zich toch herinneren, dat hij in
zijn Jeugd volksconcerten bijwoonde
in het Amsterdamse Concertgebouw
voor een paar kwartjes.
Thans is het tarief, mede dank zij
de „rechten enz." tot ongeveer het
dubbele gestegen. Desondanks vinden
de „volksconcerten" nog gretig af
trek. zelfs wanneer men de prijs nóg
eens verdubbelt, zoals voor het con
cert van 2 Maart het geval was. dat
ondanks de prijs van ƒ2.60 in een
oogwenk was uitverkocht (Men weet.
dat dit concert tengevolge van Men
gel bergs ongeval is uitgesteld tot 26
Maart) Een lezeres komt zich lüer-
over beklagen. „Kan dit concert nog
wel aanspraak maken op de naam
„volksconcert" nu de prijs hiervan
op ruim twee gulden ls gesteld? De
vroegere volksconcerten ln Amster
dam waren dat eigenlijk ook al niet
want dan had het entree een dub
beltje of een kwartje moeten zijn.
maar dit loopt nu toch waarlijk de
spulgaten uitWaarom is de prijs
van dit concert plotseling zo schan
delijk hoog gesteld; driemaal zo
hoog als die van de vroegere? Moet
ook de kunst al betrokken worden in
de algemene prijsopdrijving? Het
„volk", waar deze concerten voor be-
semd zijn, zal er dan waarschijnlijk
geen gebruik van maken", aldus
schrijft zij
Nu is het met die „volksconcerten"
een raar geval. Men tracht deze
naam n.l. al jaren lang weg te wer
ken en noemt de lager geprijsde con
certen met een zekere ironie in
zake de ondoelmatigheid van de oor
spronkelijke naam? op de affiches
„orkestconcerten", alsof een abonne
mentsconcert geen orkestconcert zou
zijnl In de Concertgebouw-agenda
echter wordt echter nog getrouw de
benaming .volksconcert" gebezigd
Ter informatie bij het Concertgebouw
omtrent dit schrijven werd ons mede-
eedepld dat van hogerhand de wen
selijkheid van een groter differen
tiëring in de prijzen der concerten
zou zijn te kennen gegeven, hoewel
geen bindende voorschriften waren
geeeven...
Het Concertgebouw moet ook leven
en aan de algemene prijsstijging kan
het zich niet onttrekken. Maar het
feit valt niet weg te redeneren, dat
„het volk" zodoende van dit muziek
genot verstoken blijft; zeker wanneer
men voor een door Mengelberg ge
dirigeerd concert de prijs nog eens
verdubbelt, al is die ook ongeveer de
helft van het voor het oorsprokelijke
abonnementsconcert geldende tarief.
Moet ook het vooral in deze tijd zo
aandoenlijk gekoesterde beginsel van
..kunst voor het volk" onder de hoog
conjunctuur lijden?
-fl
met de mondliarmenlei
Roman door Manfred Hausmanh
het heeft ook veel weg van het som
bere visioen, dat degeen krijgt, die
zijn ogen niet durft openen en alles
verduisterd ziet door zijn wimpers.
Men ziet dan de dingen niet goed. de
verbeelding wordt geprikkeld, de din
gen krijgen half gezien, half gefan
taseerd, iets monstrueus. Maar Boo
gaard is vooral colorist en door zijn
belangstelling- voor de kleur krijgt het
fantastische in zijn werk slechts een
kleine kans. Hierdoor behouden zijn
doeken het materiële van het met
smaak geschilderde.
Verder zijn op deze tentoonstelling
nog goede schilderijen te zien o.a. van
Croin, Ritsema. Joop Kropf en Daal-
hoff. Sluiting 15 Maart.
D. V. NIJLAND.
De geschiedenis die zich in de
film „Moeder", die in Casino draait,
afspeelt, is niet nieuw. Het is het
verhaal van een moeder, die na de
de plotselinge dood van haar man
alleen voor het onderhoud van haar
kinderen moet zorgen, daar blijkt,
dat haar man slechts schulden ach
tergelaten heeft. Zij trekt van het
land naar Wenen, waar zij een was
serij overneemt en door bijna dag
en nacht te werken haar kinderen
de opvoeding kan geven, die zij zich
voorgesteld had.
Het. is ook niet de geschiedenis
van deze film, die zó bijzonder
treft. Het is de figuur van Kathe
Dorsch als de moeder, die zó aan
haar kinderen hecht dat. zij een
groot offer brengt om haar zoon
Paul, die als Jongen blind geworden
is. het licht te hergeven. Dat klinkt
misschien erg dramatisch, maar
Kathe Dorsch heeft deze rol zó
levensecht, zó wars van alle valse
sentimentaliteit weergegeven, dat
het ondanks het onwaarschijnlijke
van het offer een volkomen aan
vaardbare figuur is geworden.
De eenvoud van deze film is haar
grote verdienste. Behalve Kathe
Dorsch ls er geer. speler, die zich
boven de anderen verheft, allen zijn
zij ondergeschikt gemaakt aan de
arbeid van den regisseur, die zich
voor de moeilijke taak gesteld zag
dit verhaal, dat zo licht tot senti
menteel gedoe aanleiding kan ge
ven, op de juiste wijze te verfilmen.
Nergens is het accent te veel naai
de overgevoelige kant verlegd, over
al herkent men de remmende hand
van den regisseur. Wat wederom in
deze film opvalt, is de figuur van
Paul Hörbigeromdat hij niet
opvalt! In hoevele films heeft hij
niet de behandeling volkomen be
heerst. de andere acteurs „wegge
speeld". Daarvan is hier geen spra
ke. De bescheidenheid van zijn spel,
de Ingetogenheid waarmede hij de
rol van den ouden hulsvriend der
familie vertolkt, bewijzen weer eens
van welk formaat de2e acteur ls. i
'n „Lieve schat".
Lotto Eilers laat een liefdesbrief
op school circuleren, die ln beslag
wordt genomen en later thuis aller
lei moeilijkheden veroorzaakt, daar
haar moeder denkt, dat hij eigen
dom van haar vader is en dus van
een vriendinnetje van haarvader
afkomstig. Felix Eilers echter laat
dat niet op zich zitten en betrekt
twee vrienden bij het geval, die
eveneens onmiddellijk thuis in de
moeilijkheden zitten.
Dit is het uitgangspunt van de
zeer geestige film „Lieve schat" die
nu in Luxor vertoond wordt. De re
gie van Paul Martin heeft hier
geen opmerkelijke kwaliteiten: de
film draagt duidelijk de kenmerken
ervan, dat ze naar een toneelstuk
werd gemaakt (dat stuk van Gabor
Vaszary moet óók de moeite waard
zijn!) maar het gegeven is zo ori
gineel en de overvloedige. dia
loog zo aardig, dat men zich gaarne
gewonnen geeft, ten volle genietend
van de humor in deze vlotte film-
comedie. Er ls bijzonder goed spel
vooral van Dorit Kreijsler als me
vrouw Eilers. van Harald Paulsch
en Ernst Waldow als zijn beide
vrienden en van Ida Wilst, die hier
weer een prachtige rol heeft, name
lijk als Felix Eiler's schoonmoeder.
JAN KOOMEN.
„Operabal"
Het is' een eenvoudig gegeven met
een nogal ingewikkeld verloop, dat
Geza van Bolvary gebruikt heeft
voor de film „Operabal", die in
Trianon te zien is. Het begin van
de rolprent is wat traag, niet steeds
pakkend genoeg. Geza van Bolvary
heeft hier de neiging gehad te lang
bij een enkele scène te blijven stil
staan. Ook aan het slot valt dit
euvel waar te nemen.
Opera bal is een luchtige, amusan
te geschiedenis. Het duo Moser-
Lingen zorgt voor de nodige lach-
pillén,
Rex prolongeert deze week de
film zonsopgang met Christine SÖ-
c^-baum en Frits van Dongen in
de hoofdrollen.
28)
Een schok, nog een schok, hard
en stotend.
„We zitten aan de grond!"
Peter wierp onmiddellijk het anker
uit en draalde de rern los. Een stuk
ketting liep eruit; hij trapte er een
paar maal op. om er nog meer uit te
krijgen Dan zette hij met zijn pink
de klink om en rende, door een over
slaande stortzee achtervolgd, naar
achteren. Hier was het Jumbo in
middels gelukt de lijn op de jol te
krijgen. Abel peilde nog steeds met
de riem.
„Aan deze kantanderhalve
meter. Daar... nog..." GatsJ roems
roems! Weer een schok. Hij streek
het water van zijn gezicht. „Daar...
nog bijna twee."
„Jumbo, hoe lang wast het water
nog? Een half uur nog niet?"
„Langer. We komên dadelijk weer
losAlleen maar een zandbank
hier. Je zal zien. de jol schiet er
dadelijk over heen. Plat ding! Veel
platter dan wij. Een paar seconden...,
dan ls onze lijn gebroken, wat ik je
brom! Wat doet die kerel toch?"
Hij brulde naar de Jol: „Zitten aan
de grond!" Dan weer. zonder het
antwoord van den man af te wach
ten. tegen Peter: „Het anker is toch
uitgegooid?"
„Maak je niet ongerust! De boot
slaat lek! Mensenkinderen, de boot
slaat lek!"
„Ook ketting genoeg?"
„Meer dan genoeg!"
„En wanneer de lijn niet breekt,
dan breekt onze ketting! Twee sche
pen houdt diè nietl Verdomde
zwijnerij!"
„Alle donders kreunde Peter.
„Wat draaien ze daar voor een film
af?" Hij gilde: „Lijn vastbinden!
Trek-ken jullie bij!'
Op de jol liep alles door de war.
De man had de vrouw op het dek
geroepen en haar. nadat hij haar
witten mantel van het lijf gerukt
had. de lijn om haar borst gebonden.
„Halen!" riep hij.
De Vegesackers geloofden hun oren
niet.
„Zeg. we moeten haar met de lijn
aan boord trekkenl" zeide Jumbo.
„En hij zelf?"
Tekeningen en
tekst van
WIM MEULDUK
842. Piet Punthoofd heeft het
bootje nu recht voor de kop van de
walvis geroeid, die verbaasd naar
Pen Kwen's hengel kijkt. „Nou, Jon
ge," snatert Pen. „bijt maar in me
aas. hoor. Doe maar net of Je thuis
bent en sjeneer je niet. Je bent toch
niet verlegen?" Nee. verlegen ls de
walvis heus niet Hij ligt te verzin
nen hoe hij dat snaterende beest
voor zijn neus het zwijgen op zal
leggen!
843 Aan boord van „De Zwaluw"
zijn ze ondertussen van hun verba
zing bekomen. ..We moeten wat
doen." zeggen de matrozen. Maar
wat? Schieten gaat nu niet; als we
de walvis raken wordt hij woedend
en slaat met z'n staart die twee
waaghalzen plat. „Ga 's opzij." zegt
Sneeuwvlok tegen Lange Gijs en eer
deze er erg ln heeft, staat Sneeuw
vlok al op z'n plaats achter het har-
poneerkanon en richt...
„Halen!" schreewde de man weer.
„Dat weet ik nog niet!"
De vrouw, die nu pas begreep, dat
zij overboord moest, ging als een
bezetene te keer. ZIJ klampte zich
vast aan de armen en de hals van den
man; zij schreeuwde en wierp baar
hoofd in haar nek en was buiten
zichzelf van woede. Haar luide, lang
aangehonden gillen drongen door de
storm heen. Tegeiijk hoorden ze ook
de woedende stem van den maA.
„Vasthouden! Vasthouden!" riep
Jumbo. „Ze vliegt erover heen!"
De Jol schommelde dichterbij, voor
bij en verder weg. alsof er geen zand
bank en geen Spiekaer Wad beston
den. Langzaam gleed de lijn door
Jumbo's handen Dan brulde Peter
zo hard als hij kon: „Spring er toch
af, verdorie!" Hij pakte de lijn
beet en rukte er een paar maal aan.
Of het kwam door het rukken of dat
de man haar eenvoudig over boord
wierp, valt moeilijk te zeggen, maar
ln ieder geval stond de vrouw een
ogenblik rechtop en viel dan over
boord. De gillen verstikten, klonken
nog eenmaal op en verstikten weer
in het doffe bruisen van het water.
Jumbo en Abel trokken zo hard als
zij konden de lijn in. Zij lagen op
hun knieën, Abel vooraan. Jumbo
achter hem. Peter stond over hen
heen en probeerde zich met den
man, die voortdurend verder afdreef,
te verstaan.
„Wat... Scharhörn uit Vegesack!
Wat? Zitten vast kunnen
niets meer doen!'
„Morgen... Bremerhaven..." klonk
het onduidelijk terug.
„De kerel is getikt", steunde
Jumbo.
Maar Peter seinde kalm en rustig
lettergreep voor lettergreep; „Nieu
we Slui-zen...! Mor-gen—
a—vond! Hij wil ons niet mee in
het ongeluk slepen. Smeert hem
liever. Idioot!"
Een golf rees op en joeg bruisend
voorbij. Zij trokken de dame om zo
te zeggen uit de waterberg te voor
schijn. de achteraan slepende voeten
werden door de schulmkam' omhoog
gerukt, het gezicht, waarop haar
zwarte haren plakten, schoot naar
beneden, (Wordt vervolgd.)
Kunst in Den Haag
Prlncesse-Schouwburg heeft weer
een gemengd programma voor de
komende week. Vrijdagavond en Zater
dag, Zondagmiddag en -avond speelt
het Residentlö-Toneel het blijspel van
den Zwitser Gehri „De grote onbe
kende". Maandagavond speelt het
Centraal Toneel eveneens een blijspel.
„Collnette". waarvan vorige week hier
de première ging. Dinsdagavond volgt
Ank van der Moer's comedie „Waar
ls mijn dochter?". Woensdagavond
„Een slapeloze nacht" en Donderdag
nogmaals „De grote onbekende".
In Dlligentla - treedt Vrijdagavond
op het plano-kwart,et „Die Haghe" met
Willem Boeken, viool, Anthony Mondt,
alt, Frans Vrijhoff, cello en Hendrik
van der Vet, piano. Medewerking ver
leent Jaap van Opstal, clarinet. Za
terdagmiddag wordt een klndermatl-
née gegeven en Zaterdagavond houdt
Mary Pos nogmaals een lezing over
Helen Keller. Gerard Hengeveld geeft
Zondag een plano-matlnée. Des avonds
treedt, de mandollneverenlging Sempre
Avanti voor het voetlicht. Dinsdag
avond zal Mlen Potharst een plano
concert geven, o.a. werken van Beet
hoven, Chopin, Brahms, Debussy en
Llszt. Woensdag ls er een klndtrmatl-
née en Donderdag geeft Anlka haar
75ste voorstoll ing.
In het Gebouw voor K. en W. geeft
het Amsterdams Concertgebouworkest
o.l.v. 'Willem Mengolbferg een concert.
Zaterdagavond treedt op hot dans-
orkest van Plet van Dijk. Zondagmid
dag geeft het ballet van Yvonne
Georgi een herhaling van hot drama
tisch ballet „Demeter" met muziek van
Jan Koetsier en van „Les Animeaux
modèles" van Poulenc. Het orkest van
de Amsterdamse Opera, o.l.v. L. M. G.
Arntzenlus, werkt wederom mede.
Zondagavond treedt op het Amster
dams Toneel met „Boefje", ln de
hoofdrol Annie van der Lugt Melsêrt
Van Ees. Maandagavond generale repe-
lie van Toonkunst van de Matthaus-
Passlon, waarvan Woensdag de grote
uitvoering volgt om 6.30 uur. Donder
dagavond wordt een operavoorstelling
gegeven. Welke opera zal worden op
gevoerd ls nog niet bekend.
In Pulchrl Sstudio wordt Zaterdag
middag een debutantenconcert gegeven
door Henny de Jagher, sopraan en C.
J. H. Brinkman, piano.
Scala prolongeert voorlopig het dolle
blijspel „Ik moet met Je trouwen" tot
en met Woensdag. Van Donderdag af
komt het gezelschap BIJlevelt met „Het
lied van alle tijden".
In het gebouw van de Nederlands-
Duitse Kuituurgemeenschap op het
Buitenhof zal de actrice Inge Schmidt
uit München Vrijdagavond gedichten
en proza voordragen van Ralner Maria
Rllke, o.a. „Welse von Llebe und Tod
des Kornetts Christoph Rllke" met
muzikale begeleiding van den Hon
gaar De Paszthory, aan de vleugel uit
gevoerd door Wllly Zöpf,
WIJ herinneren aan de filmvoorstel
ling van Vreugde en Arbeid, Zondag
morgen in Asta-theater. Opgevoerd
wordt Monica" met Hansl Knoteck.
In de rolzaal wordt Zondagmorgen
wederom een concert gegeven. Harry
Wlggelaar (vlooi). Frans Mieremet
(altviool). Albert Loerkens (cello) en
Louise Koolman (declamatie) zijn de
medewerkenden. De declamatrice zal
o.a. werk van Rllke Boutens. Mars
man en Bunlng vertolken, de musici
werken van Beethoven, Hugo Godron
en Franz Schubert.
Een vriendelijk schilder, deze W.
C. C. Bleckmann. Een zekere idylle
in die boomgroepen, die hier en daar
doen denken aan de tere, poëtische
zienswijze van een Corot. een der
vroege Barbizonners. Het is gevoelig,
wat kort van aanloop; de drift der
schildering reikt niet zo heel ver en
dringt ook niet zo door. Maar het
is beminnelijk.
Zo die boerderij met grote boom
er voor. Een mansfiguurtje is op het
erf bezig. Pittig hier en daar een
fellere kleur aangegeven. En in het
geheel de stemming van zo'n stille
boerenplaats, waar al de anderen
weg zijn naar het land en een enkele
achtergeblevene hier en daar op zijn
eentje met het een en ander bezig
is. Een enkel landschap met wat
molens en koeien.
Verder die boomgroepen, die aan
een meer zanderige bodem herinne
ren en daardoor ook des te meer
overeenkomst vertonen met sommige
vroege stukken der Barbizon-school.
Een tuin met bloemen is iets te
sterk van kleur en valt wat uit de
toon. Mooi daarentegen weer dat
watertje met. veel groen aan weers
kanten en aan het eind half ver
borgen iets van een kasteelachtig
gebouw. Er is in dit werk weinig
te merken, dat Bleckmann leerling
van den Amsterdammer Allebé was.
Tot en met 18 Maart.
D. V. NIJLAND.
Schilders exposeren
Louis Meijs boeit op de tentoon
stelling ln de kunsthandel „Plaats"
wel het meèst. Het is luchtig, sier
lijk, schuimie schilderwerk. Er is
iets T'tiHoui'-c in hp fin- een over
maat van huilt bleek aandoende
Voor de kinderen
Visitekaartjes
Beste Jongens en Meisjes,
Wat een stapel brieven en brief
kaarten heb lk van Jullie ontvangen
De meeste oplossingen van het na
menraadsel waren goed. Jammer, dat
lk maar tien prijzen onder de zeshon
derd goede oplossers te verdelen had
De gelukkige winnaars van de prljs-
les waren deze keer:
1. Cootje van der Veen. Pascalstr.
4. Amsterdam (O 2 Barend Spijker,
GIJsbr van Amstelstr 199. Hilversum;
3 Huig van Duyn. Secr Varkevlsser-
straat 237, Katwijk a. Zee; 4 C Prins.
Keuchenlusstraat 36. Maassluis; 5.
Jeante van OlJzen. Lange Hllleweg
52a. Rotterdam iZ.)\ 0 Riet Scholte,
Hoogstraat 104. Schiedam; 7 Geurt
Jan v Ommeren. Achterstraat 143.
Zoelen; 8. Henk Jager. Maria van Gel-
restraat 71, Arnhem; 9 Kees Snltjer.
Dljkstraat Oost- 95. Appingedam; 10
Wla van Oosten. Ollemuldersweg 160.
Groningen.
En do verborgen namén lulden ach
tereenvolgens: 1 Karei. 2 Marietje. 3
Evert, 4. Johanna. 5. Nlcolaas. 6 Flora.
7. Theodorus, 8. Willem. 9 Adrlaan.
10 Cornelia. 11 Gerda. 12 Annle.
Voor deze maal heb lk eens een
heel ander raadsel opgezocht. Hier
onder 6taan vijf visitekaartjes met de
namen van vijf mannen, die leder een
ander vak of beroep hebben Dat be
roep ls ln hun naam verborgen en
alle letters, die Jullie nodig heht om
het beroep op te schrijven, staan op
het visitekaartje Raadt nu allemaal
eens wat bet vak ls van-,
l. QBK ALS
2. C. H R. D IJ VRAT ER
3. P M NAROEP
4. P E RUIK
6. T. REVEN
Wie vindt dit raadsel moeilijk? lk
zie de brieven en briefkaarten met
goede oplossingen uiterlijk Dinsdag
14 Maart tegemoet Mijn adres Is:
Oom Jan. pa. Kinderredactie „Het
Volk", Hekelveld 15. Amsterdam-C
Jullie vergeten natuurlijk niet Je
eigen adres binnen ln het briefje of op
de briefkaart te zetten Ja. hoor brief
kaarten zijn ln deze tijd van enve
loppen- en papierschaarste ook goed
en de oplossers, die mij hun oplossing
op een briefkaart zenden, loten even
goed mee.
De hartelijke groeten van
OOM JAN
kleuren. Het licht overheerst alles,
het troont op de kleuren, die hier
door in de tweede plaats komen.
Het is alles niet al te krachtig, het
ls speels, het is charmant.
Jos. Croin schildert zwaarder, maar
hij laat zijn wat roestig-grijze tinten
samenvloeien in een uiterst sobere
tonaliteit, die in haar nuanceringen
soms buitengewoon subtiel kan zijn.
Dick Braam en Paul van Eeden
missen de subtiele nuance. Hun
kracht ligt meer in de vaart en durf
der penseelvoering.
Van Eeden heeft de breedste
streek. Dick Braam werkt de boel
meer in elkaar tot een saamhorig
geheel. De landschapjes in het ach
terste zaaltje hebben iets fijns over
zich. Waalko Dingemans stelt met
zijn portretten wel enigszins teleur.
Het is alles wat te hard en te weinig
doorvoeld. Hij moet oppassen voor
het banale. Het goede, dat hij soms
in een landschapje weet te verwezen
lijken, zou hij beter ook wat meer
in zijn portretten op een of andere
manier kunnen verwerken
D. V. NIJLAND.
„Een kinderspel, dat vooral de
laatste tUd de aandacht van vele Am
sterdammers heeft getrokken, ls het
?p 6traat vertonen van een zg kijk
doos Dit Ie geen nieuwigheid van deze
tijd, want reeds ln Pompe) liepen de
Romelntjes met een kijkdoos. Of die
dezelfde Inhoud had als de tegen
woordige. valt te betwijfelen. Meestal
wordt er veel werk van de inrichting
gemaakt en vroeger mocht Je kijken
voor een kersepit of een knikker. Te
genwoordig is een cent verscnuldlgd
en mij zijn gevallen bekend, dat kin
deren met t l 50 thuiskomen, „opge
naaid met de kijkdoos Jammer ge
noeg werkt dit soort „kijkspel" de
oedelarlj ln de hand en daar mag een
kinderspel toch niet ln ontaarden
Aldus schrijft J H Krulsinga ln
zijn serie „Amsterdammertjes 6pelen
die hll thans ln het Maart-nummei
van „Amstelodanu m" besluit
„Wie was dr Lessener in Den
Haag?" vraagt de titel van een De-
schouwing ln „Werkend Volk
over den door den Sowjetagent Basow
neergeschoten Sowjet-spion Krowitsky
Het nummer bevat verder o.m. een
beschrijving van de herlevende Vlaam
se tapijtweefkunst.
Over „Het baden ln de Germaanse
wereld" levert Gerda Schaap een his
torische en rijk verluchte beschouwing
ln „Hamer" welk tijdschrift ver
der o.a een artikel „Volkshumor ujt
net Noorderiand' van Steven Barends
en een reportage over „Pongauer
Perchten". een soort Carnavalsfeest
'n bet Salzburgerland met talrijke
Mper. illustraties van Nico de Haas
oevat.
BROOD. BESCHUIT. AARDAP
PELEN. VLEES: 11 en 12.
MELK: 11 (lj L.). D 22 en E22
Res. (5j L.).
TABAK: 11 en 12, beide n, keuze.
BLOEM: 58 en 59
HAVERMOUT: 60 (250 gram).
KAAS: 61 (100 gr.); 10 B Boter
(250 gr.).
SUIKER: 62.
JAM: 63.
KOFFIESURROGAAT: 04.
VERVANGINGSMIDDELEN: 65
KINDERVOEDING: Gort D 21,
Rijst E 21.
SNOEP: 11 suikerwerk.
BOTER: 11 A roomboter. 11 B
bak- en braadvet. 12 A en 12 B
margarine.
Einde geldigheidsduur 18 Maart,
uitgez. Aard 11 (11 Maart). 10 B
Boter voor kaas (15 April). 12 A
en 12 B Boter voor margarine
15 April). 49 50 C 18 D 18 E 13.
E 19 Res. v. zeep (18 Maart).
Voor de vrouw
Als hel vleesrantsoen
op is
Wat moet er gegeven worden b!1 de
aardappelen en groenten, als het vlees
rantsoen op is? Iets ter vervanging
van vlees en liefst iets. wat er ln voe
dingswaarde enigszins op gelukt, d.w.z
dat eiwithoudend ls. Vis. geconser
veerde vis, mosselen bonen en erwten
komen het allereerst ln aanmerking,
omdat zij eiwitrijke voedingsmiddelen
zijn. In gist en havermout komt ech
ter ook wat eiwit voor Lekkere koek
jes. die we vanwege de smaak nier-
koekjes noemen, zijn daarvan te berei
den Wat langer doen we met het
vleesrantsoen als er naché van ge
maakt wordt Kent u al de bloedworst-
haché? Ook zij, die niet zo van bloed
worst houden, zullen dit gerecht waar
deren.
BLOEDWORSTHACHE. 1 rantsoen
bloedworst (ongesneden). 4 a j 1,
water. 2 uien, 3 laurierbladen. Iets
kruidnagelpoeder, 1 afgestreken lepel
suiker, een scheut azUn. aroma. 2 k 3
lepels aardappelmeel, een klontje boter
of margarine De uien fUn snipperen.
De bloedworst ln blokjes snllden. Uien
on bloedworst mei een klontje boter of
margarine pl.m. vUI min ln de koe
kenpan bakken. Het water, de laurier
bladen. het kruidnagelpoeder het zout.
de aroma, dc suiker en azijn toevoegen.
De haché aan de kook brengen en pl.m.
twintig min laten sudderen. Het vocht
binden met wat aangemengd aard
appelmeel Deze haché smaakt goed
bij kool en bU bleten.
NIERKOEKJES (ZONDER NIER).
100 gr. gist. 1 kopje havermout, li
kopje water. 1 ul. margarine of olie.
pepersurrogaat, zout. maggt-aroma.
bloem en water De ul snipperen en ln
de koekenpan enige minuten smoren
De gist toevoegen en vilf min onder
nu en dan roeren meebakken De
havermout, het water, het zout. het
pepersurrogaat en de aroma toevoegen,
de massa onder nu en dan roeren
gaar koken en koud laten worden
Van de massa zes platte koekjes vor
men. Deze naar verkiezing wentelen
door een papje van drie lepels bloem
en drie lepels water en ln de koeken
pan aan belde zijden bruin bakken
De koekjes op een warme schaal op
dienen.
Kroniek van de
Volkstuin
Zuinig met kunstmest
Een Maarts wintertje heeft de acti
viteit ln de tuin gedurende een
weekje wat verminderd, doch niette
min gaan de dagen lengen en komt
het ogenblik van de volle Inzet steeds
dichterbij
Wanneer we ln ons tuinhuis en bij
den leverancier de voorraad kunstmest
stoffen overzien, dan blijkt het alles
mondjesmaat te zijn Daarom ls het
dan ook nodig ons dubbel af te vra
gen. wat we hebben en waar het
komen moet, alvorens tot gebruik van
onze kunstmest over te gaan.
Phosforzuurmest ls niet meer aan
wezig WU zullen het dus zonder deze
meestal als superphosphaat ln de
handel gebrachte stof moeten stellen-
Voor hen. die op kalkrijke grond wer
ken. valt daarmee een gewaardeerde
meststof weg Op zure gronden mag
de meststof èchtèr niet gebruikt wor
den Resteren nog stikstof en kalk-
mest.
Omdat onze erwten, bonen en tuin
bonen slechts uiterst weinig stikstof
behoeven, leveren deze ons geen on
overkomelijk probleem Gebruik van
kali ls echter ln net belang van een
goede oogst wel aan te bevelen. Niet
alleen dat kali d« bloei bevordert
wat bij de peulvruchten een ding van
belang ls doch evèneens heeft het
een goede inwerking op planten met
grote nladprrijkdom Sommige auteurs
menen te weten, dat ook net wuer-
ingezonaen Meaeaeitnoem
RoltBrdam
Tel 38427
en laas
fel. 333298
De Hut's Chocdadt- tn Bucuü/abneJiH»
'ft HueuatUt!
DRIE
verschillende bonnen
zijn thans aangewezen
voor Koopmans' Panne-
koekmeel n.l.: de
BLOEMBONNEN
HAVERMOUTBONNEN
GORTBONNEN
VRAAGT
UW
KRUIDENIER
■koopManstmeelfabrieken n.v.
Wal bepaalt de
smaak
Alleen zuivere bestanddee-
len geven levensmiddelen
een zuiveren smaak. U kuni
moeilijk een scheikundig
onderzoek verrichten en
dat is niet noodig ook, zoo-
langdenaam W.A.Scholten
als garantie voor zuiverheid
op de verpakking staat van
Butaroma, Albumona, sago,
Transparanta, verpakt aard
appelmeel, etc.
W. A. SCHOLTEN''
Aardappelmeelfabrieken
Standsvermogen van de planten door
kali wordt vergroot.
Om de laatste twee redenen ls er
dus voor hen. die dit Jaar weer tot
de amateurtabakkers zullen behoren,
een extra-reden om goea te overwe
gen, waar ze ln de tuin van nun kali
gebruik zullen maken
ln leder geval moet er over blijven
voor de wortel- en knolgewassen, dié
genoegen nemen met een matige stik
stofbemesting. doch groter behoefte
aan kali hebben. Dit geldt ook. wat
de kali betreft, voor bladgroenten, als
spinazie, sla. andijvie en dergelijke,
,die een „aandrijving" kunnen gebrui
ken. Deze laatste vragen echter ook
veel stikstof
Wat de aardappelen betreft. Is het
goed ln de eerste plaats de stikstof-
mest. waarover we beschikken, te be
nutten voor de vroege aardappelen,
die ln het algemeen een groter deel
vragen dan de latere soorten
Met deze algemene aanwijzingen
moeten we hier volstaan daar een
juist kwantum per bodemoppervlakte
niet opgegeven kan worden Dit hangt
te nauw samen met wat reeds "<p de
grond heeft gestaan en de bemesting
in een vorig seizoen Wie onzeker ls
door onervarenheid, kan zekerheids
halve een deskundige b,v een assis
tent van den Rljkstuinbouwconsulent
raadplegen.
De Nederlandse Jeugd heeft steeds
grote belangstelling voor het houwen
van modellen gehad ln het nilzonner
voor die van vliegtuigen „De Model
bouwer" beweegt ztch epnter >p veel
uitgebreider terrein'en wijdt daarom
ook enige artikelen aan de douw van
spoorwagen- en scheepsmodellen Daar
er aan een dergeliik blad grote be
hoefte hpstond zni net ongetwijfeld
zijn weg wel vinuen.
