HET DAGBLAD Nog steeds zware strijd in het Oosten VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Kool Duits weermachtsbericht Slechts geringe gevechts- activiteit bij Nettuno In één week 192 vlieg tuigen vernietigd Keuringen Prioriteit van het Westen en Zuiden boven het Oosten Landingsactie bij Nettuno goede maatstaf voor invasiemogelijkheden Hoe ons land in 1943 spaarde Een record bereikt Yvette Guilbert overleden „Athalia" jubileerde Duo Koppen—Hoeben Zweeds Rode-Krulsschip in brand geschoten HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER. 8 Febr - Het opperbevel van de weermacht deelt mede: ..Her oostelijke front stond ook, gis teren ten oosten van SJashkof. ten zuiden van de Beresina en bij Wl- tebsk in het teken van zware afweer- gevechten in het verloop waarvan alle bolsjewistische doorbraakpogin gen door de vastberaden weerstand van onze troeoen mislukten In het gebied van SJashkof, waar gisteren 17 pantserwagens vernietigd werden, duren de hevige gevechten voort Ook ten westen van het Ilmen- meer en ten noorden van Loeea wer den door pantserwagens en slagvlieg tuigen gesteunde aanvallen der bols jewisten in tegenaanvallen en ver bitterde gevechten van maD tegen man afgeslagen Ten hoorden van Newel, in het gebied ten westen van Loega en bij Narwa leverden eigen aanvalsopera- ties successen op en leidden tot plaatselijke frontcorrecties In de periode van 1 tot 7 Februari werden aan het oostelijk front 192 vijande lijke vliegtuigen vernietigd. 17 eigen vliegtuigen gingen verloren. Aan de fronten van het landings- hoofd bij Nettuno heerste gisteren slechts geringe gevechtsactiviteit De aanval van een Amerikaans bataljon werd afgeslagen waarbij drie pant serwagens werden vernietigd Des avonds wisten sterke stoottroepen ln het gebied van Aprilia in weer wil van de deels taaie vijandelijke tegenstand hun stellingen plaatse lijk te verbeteren Verdragend ge schut bestookte opnieuw concentra ties van schepen en ontschepingen bij Nettuno op doeltreffende wijze Een transportschip werd in brand geschoten. Ook de luchtmacht ondernam overdag en 's nachts doeltreffende aanvallen op ontschepingen ln de havens van Nettuno en Anzio Ver scheidene grote benzlne-opslagplaatr sen werden in brand geworpen en de havenwerken werden voor lange tijd vernield Vier koopvaardijsche pen met een Inhoud van 14 000 brt. werden door bomtreffers zwaar be schadigd Aan het zuidelijke front hield de vijandelijke druk ten noordwesten van Cassino aan. zonder dat hier bij grote krijgsoperaties ontston den. Waargenomen werd, dat de vijand als gevolg van de zware ver- Vierde Ambtsperiode van Roosevêlt? LISSABON, 9 Febr. Volgens de Engelse nieuwsdienst heeft president Roosevelt op de persconferentie van gisteren geweigerd zich erover uit te laten, of hij zich voor de vierde maal candidaat zal laten stellen voor het presidentschap. De persconferentie had een desbetreffende rechtstreekse vraag tot den president gericht. Wendell Willkie heeft nu de sprong in het duister gewaagd en zal op 4 April bij de voorverkiezingen van de Staat Wisconsin het verzoek Indienen candidaat te worden gesteld van de Republikeinse partij voor het presi dentschap. Deze voorverkiezingen, die in vele staten van de Unie in het voorjaar of het begin van de zomer voor de grote verkiezingen van November ge houden worden, zijn „selectiewed strijden" der beide grote politieke partijen, d.w.z. beide partijen houden afzonderlijke voorverkiezingen. Anglo-Amerikaanse aanval op Duitse hospitaaltreinen BERLIJN. 8 Febr. Brits—Ame rikaanse vliegtuigen hebben op 6 Februari, naar het D.N.B. verneemt, in het Italiaanse gebied een Duitse hospitaaltrein met mitrailleurvuur bestookt. Van de vele passagiers, be staande uit gewonden en Roae Kruis- personeel werden er verscheidenen gedood of gewond. Dat deze hospi taaltrein met andere treinen is ver wisseld, is geheel uitgesloten, daar de bewuste trein duidelijk volgens de be palingen van rode kruis-tekens was voorzien. Aanval op de „Wiril" tegen Griekse bevolking gericht BERLIJN. 8 Febr. Omtrent de ln strijd met het volkenrecht zijnde aan val van Britse vliegtuigen op het ln dienst van het internationale Rode Kruis staande Zweedse schip ..Wlril". dat zoals gemeld op 7 Februari ln de haven van Chios gebombardeerd werd en waarbij behalve de vertegenwoor diger van het Zweedse Rode Kruis, dr. Nielsen, talrijke Zweedse leden van de bemanning van het schip de dood von den. verneemt het internationale infor matiebureau nog de volgende bijzon derheden: Op grond van een overeenkomst tus sen het internationale Rode Kruis en de Zweedse regering enerzijds en de belde oorlogvoerenden anderzijds wor den reeds sedert geruime tijd neutrale schepen gebruikt voor dé voedselvoor ziening van de Griekse bevolking. De tochten van deze schepen worden door het Rode Kruis aan de oorlogvoeren den medegedeeld, waarbij havens van vertrek en bestemming en de tevoren vastgestelde route nauwkeurig worden aangegeven Het geval-„Wlril" toont opnieuw aan op hoe ongehoorde wijze bemanningen van Britse vliegtuigen over internationale overeenkomsten heenstappen Aangezien hun verblijf plaats en naam van het schip en dus zijn bestemming bekend waren en geen Duitse belangen door de aanval op dit schip geschaad werden, is be wezen, dat dit onmenselijke optreden slechts tegen de Griekse bevolking ge richt was. STOCKHOLM. 8 Febr. Naar de Britse berichtendienst meldt, heeft het Amerikaanse ministerie van ma rine medegedeeld, dat de belde duik boten Cisco en S 44 van een pa trouillevaart niet teruggekeerd zijn en verloren moeten worden geacht. BANGKOK. 9 Febr. D.N.B De on der Britse contróle staande zender van Delhi bevestigt, dat als gevolg van de hongersnood ln oostelijk Benga len ernstige epidemlën zijn uitgebro ken, die onder de ondervoede bevol king van Indlë zeer vele slachtoffers iebben gemaakt. liezen in de afgelopen dagen tot hergroeperingen is overgegaan. Tijdens de hevtee afweergevechten gedurende verscheidene dagen ten noordwesten van Cassino heeft zich de 44ste Reichsgrenadier-divlslon ..Hoch- und Deutschmeister" onder bevel van luitenant-generaal Franek. met een hieraan toegevoegd gemotori seerd batallon van het grenadier-regi ment 8 en een gevechtsgroep onder bevel vaD koloDel Baade bijzonder onderscheiden Enkele vijandelijke vliegtuigen schoten op 7 Februari des middags het ln de haven van Chios liggende Zweedse Rode KruLsschip ..WiHl" ln brand. In de afgelopen nacht wierpen en kele vijandelijke vliegtuigen bommen neer op plaatsen tn west en zuidwest- Dui island. Moeilijkheden der regering van Badoglio BERN. 8 Febr. De „Baseier Nachrichten" maakt in een bericht uit Chiasso melding van de grote moeilijkheden der regering-Badoglio. Volgens dit bericht zou het te Napels tot een incident gekomen zijn, dat krachtige stromingen tegen de rege ring van Badoglio heeft veroorzaakt. Een aantal Italiaanse vrijwilligers, die onder het bevel van generaal Pa- vone georganiseerd werden, hadden geweigerd de eed van trouw op den Koning af te leggen. Daarop had Ba doglio de vrijwilligers-bataljons ont bonden. Dit besluit heeft een energiek protest tengevolge gehad van de op het jongste democratische congres in Bari gestichte anti-fascistische „Giun- ta Permanente". Dr. Fritï Todt-prijs ingesteld BERLIJN, 8 Febr. De Führer heeft de dr. Fritz Todt-prijs inge steld voor bijzondere prestaties op het gebied van uitvindingen ten aan zien van de productie van wapenen, munitie en weermachtsgereedschap. De prijs wordt verleend in de vorm van een erespeld van goud, zilver of staal met een oorkonde en een prijs in geld. Vandaag, op de tweede sterf dag van Rijksminister dr. Todt, is de prijs voor het eerst uitgereikt. Tij dens een plechtigheid in een wapen fabriek te Berlijn, zijn acht Duitse uitvinders onderscheiden met de eer ste klasse van deze prijs, de gouden speld, die door den Führer zelf wordt verleend. Rijksminister Speer en de Reichsorganisationsleiter dr. Ley, hielden toespraken. Indische nationale leger op weg naar Delhi TOKIO, 9 Febr. Domei meldt van een steunpunt in Birma: De Japanse troepen in Birma, die op 4 Februari nieuwe operaties tegen den vijand ln de sector Boethidaoeng begonnen zijn, om het door de vijand meermalen aangekondigde tegenof fensief de loef af te steken, hebben hun opmars door het oerwoud en het onbegaanbare Mayoe-gebergte voort gezet. In nauwe samenwerking met de Japanse troepen bevindt zich thans het Indische nationale leger op weg naar zijn vurig verlangde doel: Delhi. In Italië 1347 geestelijken door bomaanvallen gedood MILAAN. 8 Febr Volgens de of ficiële statistiek van de prlestiercon- gregatle zijn door de Anglo-Amerikaan se terreuraanvallen ln Italië tot en met September 1347 priesters, mon niken en nonnen gedood. In het aarts bisdom van Napels zijn alleen al 381 slachtoffers gevallen, onder wie de bis schoppen van Regglo, Calabrlë en Campobasso; ook de aartsbisschop van Palermo is zwaar gewond. Nieuwe petroleumbonnen DEN HAAG. 8 Febr Van 9 Februari tot en met 4 Maart 1944 geeft elk der bonnen „18" van de bonkaart U 215 voor kookdoeleinden recht op het kopen van één liter petroleum Van 9 Februari tot en met 8 Maart 1944 geeft elk van de bonnen .54 ver lichting" en „55 verlichting" van de bonkaart „S 121" en de bonnen „65 verlichting" der bonkaart „S 221", recht op het kopen van één liter pe troleum De geldigheidsduur der bon nen „52 verlichting" en „53 verlich ting" der bonkaart „S 121" is ver lengd tot en met 8 Maart 1944; zo als bekend geeft elk dezer bonnen recht op het kopen van één liter pe troleum. Radiopraatje Max Blokzijl DEN HAAG. 9 Febr. In de serie „Brandende kwesties" zal Max Blokzijl Donderdag over Hilversum I om 18.45 uur zijn praatje houden onder de titel „Een beslissend jaar". Het «-Ersatzkommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander, ln de leeftijd van 17—45 Jaar. kan ztch aanmelden, teneinde gekeurd te wor den voor: üe Warren#. W-Wachbaltajon ln Amersfoort. Landstorm Nederland, Kriegsmarlne en de Germaanse H in Nederland tijdens de keuringen wor den alle inlichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van fa milieleden, duur der opleiding, extra levensmiddelen, etc. Personen, tussen 1830 Jaar. die aanmeldlngspllchtlc zijn voor de te werkstelling. kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrij gesteld Officier ln de Wanen-# san leder worden, die na minstens een Jaar diensttijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding is niet doorslaggevend. Beslissend voor bevordering zijn: ka rakter. gedrag, prestatie 14 Febr. 9—14 uur, Rotterdam. Deut sche Oberschule, Westerlaan 2; 15 Febr 912 uur: Breda. Restaurant Modern. Markt; 15—18 uur: Den Bosch. Hotel Noord-Brabant, Markt 45, 16 Febr 9—12 uur: Venlo. Deut- sches Haus. Egmondstraat 16; 1518 uur: Arnhem. Café Royal; 17 Febr 912 uur: Hengelo. Café Modern, Spoorstraat 18; 1618 uur: Zwolle. Hotel Gljtenbeek; 18 Febr. 9—12 uur: Assen. Concerthuls a.d Vaart; 1818 uur: Groningen. Heerenstraat 46; 19 Febr 9—12 uur: Leeuwarden. Huize Schaaf, Breestraat; 20 Febr. 912 Ie JAARGANS No. 33 WOENSDAG 9 FEBRUARI 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. rer week of f2.73per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65 Bij een bombardement van de haven van Bari door Duitse yiegtuigen, werden een munitieschip en zestien andere schepen getroffen. Het muni tieschip vloog in de lucht en de andere schepen gingen volcornen ten onder. (Foto StapffHolmann) van de artillerie nog bewegelijker zijn geworden Het vermoeden ligt voor de hand. dat zij beschikken over een z.g. „artillerleluchtpark". dat het hun mogelijk maakt, zelfs de zeer zware en gecompliceerde stuk ken geschut in zeer korte tijd over grote afstanden te verplaatsen. Het vijandelijke scheepsgeschut heeft vrijwel geen kans de Duitse batterij en, die verdekt in de bergen voor het bruggehoofd zijn opgesteld, te tref fen. Zeer verhelderend ls ook de toe stand aan het zuidelijke front-, voor al in het gebied van Cassino. De pogingen, het Duitse front door voort durende aanvallen en het massale gebruik van artillerie ineen te doen storten, of ulthans het af te snijden ln samenwerking met de troepen van Nettuno. moeten voorlopig als mis lukt worden beschouwd. De verliezen, die de Engelsen en Amerikanen bij hun vergeefse pogingen hebben ge leden. zijn zoo zwaar, dat zij thans hun strijdkrachten moeten hergroe peren. Groente in de polders rond Amsterdam BERLIJN, 8 Febr. In weerwil van de dramatisering der gevechten aan het oostelijke front door de vijandelijke berichtgeving, acht Hal- lensleben. de militaire correspondent van het D.N.B., het dienstig, juist nu de gebeurtenissen in het Westen en Zuiden van Europa aan een uit voeriger beschouwing te onderwer pen. Hij schrijft onder meer: „De algehele situatie is geenszins zo. als de berichten uit hpt vijande lijke kamp willen doen geloven. On getwijfeld, ln het Oosten zijn be wegingen gaande, die de Sowjets nieuwe, vrij grote terreinwinsten schijnen te beloven. Maar ook deze bewegingen zijn allesbehalve de ver vulling van hetgeen de Bolsjewisti sche leiding als doel van haar win teroffensief najaagt. Wellicht zal het als een voorbereiding voor de eind strijd moeten worden beschouwd, dat de Duitsers hun tegenstanders steeds weer tot nieuw verbruik van krachten brengen, door hun verlei delijke maar onvervulde mogelijk heden te laten. Meer dan ooit, en in het bijzonder bij de beschouwing van de toestand in het Oosten, krijgt de opmerkzame beschouwer de indruk, dat weliswaar deze oorlog in versneld tempo tot zijn hoogtepunt nadert, dat echter de tegenwoordige toestand nog alle bestanddelen ener verrassende ont wikkeling in zich bergt. Het lijkt daarom volkomen begrijpelijk, als de Duitse militairen, die in de ontwik keling van de veldtocht in het Oosten klaarblijkelijk geen element zien, dat kan verrassen of de vrijheid van het Duitse commando kan beperken, hun belangstelling thans meer concen treren op de ontwikkeling van de oorlog in het Westen en in het Zuiden van Europa. Daaruit blijken twee dingen: in de eerste plaats de kalmte, waarmede juist Duitse militaire kringen de toestand in het Oosten beoordelen, in de tweede plaats de huidige prioriteit van het Westen en het Zuiden vóór het Oosten. Aan alle voorzorgsmaatregelen, welke de Duit sers sedert het midden van het vori ge Jaar treffen, kan men duidelijk zien, dat zij op alle mogelijkheden voorbereid willen zijn en het oog op het geheel gericht tijdelijk gaarne afstand doen van bepaalde kansen, om te zekerder te zijn van het eindsucces. De vijandelijke landingsactie bij Nettuno is een goede maatstaf voor de mogelijkheden, die de vijanden van Duitsland en de Duitsers zelf hebben bij de verdere amphibie-ope- raties, welke verwacht kunnen wor den Duitse militaire kringen zijn buitengewoon terughoudend ten aan zien van het uitspreken van een oor deel over de onderneming bij Net tuno, die ten doel had de Duitsers aan het zuidelijke front af te snijden en te vernietigen en Rome in geal lieerd bezit te brengen. Niettemin kan men vaststellen, dat het door de Duitsers geïsoleerde front van Net tuno zich in een zeer interessante faze bevindt. In de 16 dagen, dat zij reeds over dit bruggehoofd beschik ken, zijn de Engelsen en Amerikanen er niet in geslaagd hun strategische plannen te verwezenlijken. Kesselring heeft gebruik gemaakt van de erva ringen bij Salerno. Hij heeft hier voor het eerst tegenover het zware vijandelijke scheepsgeschut de vlie gende artillerie geplaatst en wel met een snelheid, die leidt tot de conclu sie, dat de Duitsers ook ten aanzien uur: Amsterdam, Dam 4; 21 Febr. 913 uur: Utrecht, N.V Huls, Oude gracht 245: 22 Febr 914 uur: Amersfoort. Pol, Durchgangslager. Leusderwcg; 23 Febr 914 uur: Den Haag. gebouw Amieltia. Westeinde 15 Hei /raaie raadhuis te Naarden. Ook voor het behoud van deze Neder landse cultuurwaarde strijden onze Nederlandse vriiwilligers. (Foto G. L./H.) Ook maatregelen getroffen in het Gooi AMSTERDAM 9 Febr. De bur gemeester heeft een crediet van 3.500.000 toegestaan, teneinde in de omgeving van de hoofdstad groenten te doen verbouwen.. Het crediet is nodig voor het scheuren van het pol derland rondom de stad en het ls uitgetrokken in verband met de even tuele vervoersmoeilijkheden. Voor de groentenvoorzienlng van de hoofdste delijke bevolking is dit besluit stellig van zeer groot belang. Ook in het Gooi gaan de gemeenten samenwerken om de groentenvoorzie nlng te regelen en onafhankelijk te stellen van de vervoersmoeilijkheden. Het Hilversums gemeentebestuur heeft, in samenwerking met andere Gooise gemeenten, maatregelen ge troffen, Een comité is opgericht, waar in alle burgemeesters van het Gooi. alsmede de veilingbesturen en be sturen der kwekersorganisaties zit ting hebben. Het eerste doel is de Horstei meerpolder, vanouds de Gooise groententuin, uitsluitend dienstbaar te maken aan de Gooise groentenvoorzienlng. Hierdoor zal deze voor ongeveer een half Jaar ge waarborgd zijn. Voorts zullen de ge meenten in eigen beheer groenten gaan telen. Hilversum heeft reeds 30 h.a. goede bouwgrond aange kocht, welke met 20 h.a. uitgebreid zal worden. Deze oppervlakte is vol doende om de Hilversume bevolking gedurende vier of vijf maanden van groenten te voorzien. Oekraine-sigarettenkaarten aan alle rechthebbenden toegezonden DEN HAAG, 9 Febr. Door den Fürsorgeofflzler der Waffen-#. Son- nlusstraat 3 te Den Bosch, zijn thans aan alle bij hem bekende rechthebben den kaarten voor de Oekralne-slgaret- ten toegezonden. Diegenen, die op 15 Februari 1944 geen kaart ontvangen hebben, kunnen zich schriftelijk tot genoemden officier wenden onder over legging van een bewijs, waaruit blijkt, dat zij, of hun familieleden deel uit maken van de Waffen-# of van een van haar nevenorganisaties en dat de persoon ten behoeve van wlen de aan vrage wordt gedaan zich ln het Oosten heeft Ingezet. Als zodanig kan een enveloppe met veldpostnummer of een opkomstbevel dienen. Hetzelfde geldt voor hen. die bij een onderdeel der Deutsche Wehrmacht dienst doen, dat niet onder de Waffen-# behoort. Zij kunnen zich wenden tot den Fürsorge offlzler der Deutsche Wehrmacht te Amsterdam. Politieman neergeslagen ROTTERDAM, 8 Febr De 44-jarige opperwachtmeester bij de politie J W Groenendijk zag gis teravond ln de Jonker Fransstraat een man. die met een flets aan de hand liep en het achterwiel van de grond had getild Onmiddellijk ging de poli tieman deD verdachte na, doch toen deze bemerkte, dat hij gevolg werd. zette bU de flets neer en vluchtte. De opperwachtmeester sommeerde hem te blijven staan en ln de Goudsestraat voldeed de onbekende aan deze els. Nauwelijks was Groenendijk bij hem. of hij kreeg zo'n zware klap op het hoofd, dat hij bewusteloos neerviel Met een ernstige hersenschudding ls bU ln het ziekenhuis Bergweg opgeno men. De rljwieldlef en de aanvaller van den politieman wisten te ont komen De verduistering begint heden om 17.45 uur en eindigt om 8.00 uur. Maan op 17.56 uur, onder 8.28 uur 9 Febr. V.M., 17 Febr. L.K„ 24 Febr N.IVL, 1 Maart EJL p ussen twee oorlogen zongen we eens als volkslied: Alle dagen bruine bonen Is ook zo lekker nietl" Vandaag denken we met weemoed aan de gesmade bruine bonen en onze neus ruikt kool. kool, kool, en dan weer kool, afgewisseld door kool met kool toe. Over dit onderwerp dat ieder in de ogen springt en ieder in het neusgat dringt, ontvang ik een brief van een huisvrouw-lezeres, die Ik hierbij af druk. Het is een hartekreet van dui zenden huisvrouwen, want haarer varingen zijn de ervaringen vai\ bijna alle huisvrouwen: „Al vaak heb ik in de kranten ge lezen. dat de huisvrouwen hun mede werking moeten verlenen bij het op sporen van zwarte handelaren en speciaal bij het signaleren van zwar te groentehandelaren. Wel, de huisvrouwen willen graag hun medewerking verlenen, maar als zij verkeerde toestanden signaleren, dan zouden ze ook wel eens willen zien, dat die gesignaleerde toestan den verbeterd werden! Want wat schieten ze er anders rgee op? Als zij niet zien, dat er na zulke mede werking van het publiek grondig wordt ingegrepen en de klanten op hun kaart daarna groente tegen de normale prijs kunnen krijgen, dan laten ze de moed varen. Mijn groenteman werd in de afge lopen zomer beboet, omdat hij zich niet aan de prijzen hield en hij werd onder toezicht gesteld. Voor een jaar. Ik meende aanvankelijk, dat dit betekende, dat er nu toezicht op zijn handel werd gehouden, zodat hij niet meer de gelegenheid zou krij gen om zwart te handelen. Maar ik ben van mening veranderd, nu ik nog dagelijks zie, dat hij spruitjes, lof en appelen zwart ver koopt en de gewone klanten elke dag kool en kool en nog eens kool in de maag stopt. Ja, als ik een rode kool neem, dan moet ik er nog een witte kool bijnemen! Koppelkoólverkoop! Ik heb dan ook de stellige indruk gekregen, dat dat toezicht betekent, dat er voor gezorgd wordt, dat de man niet zonder zwarte handel komt te zitten. De arme stakker moet im mers zo'n hoge boete betalen!" Ziehier een klacht uit de practtjk van ons. dagelijks leven. En als men hoort dat deze man (die blijkbaar nog altijd zijn lof en zijn spruitjes weet te bemachtigen, wat hij alle maal reserveert voor de zwarte klan ten), zijn gewone afnemers maar volstopt met rode kool, gekoppeld aan witte kool, dan zou men de in- dnik kunnen krijgen, dat het toe zicht ook... kool is. Maar dan Ape- kool! TlJh. DEN HAAG, Febr. Het afge lopen Jaar bracht zowel voor de Rijkspostspaarbank als voor de bij de Nederlandsè Spaarbankbond aan gesloten spaarbanken een aanzien lijke stijging van het spaartegoed. De Inleggingen hebben de terugbeta lingen aanzienlijk overtroffen, waar door de gunstige tendens, welke zich in 1942 openbaarde, na het ongun stige verloop der daaraan vooraf gaande periode van einde 1938 tot einde 1941. ten volle gehandhaafd bleef. Vooral voor de Rijkspostspaarbank is het afgelopen Jaar een recordjaar geweest Het bedrag der inleggingen ruim 372 mlllloen gulden was meer dan het dubbele van dat van 1942. terwijl het voorafgaande record bedrag, dat ln 1938 werd bereikt, nog met ruim 100 mlllloen gulden werd overtroffen, waartegenover het totale bedrag der terugbetalingen in verge lijking met 1942 slechts toenam van 117 tot 139 mlllloen en ln vergelijking met 1938 daalde van 202 tot 139 mll lloen Voor de bijzondere spaarbanken wa9 de ontwikkeling eveneens zeer gunstig Het hedrag van de inleg was op 294 mlllloen gulden nog bijna 20 mlllloen gulden hoger dan het vorige record van 275 mlllloen, dat ln 1937 werd bereikt, terwijl de stijging ln ver gelijking met 1942 ongeveer 100 mll lloen gulden heeft bedragen De terug betalingen waren ook in 1943 DIJ de bijzondere spaarbanken wederom gro ter dan bij de Rijkspostspaarbank Zij bedroegen ruim 164 mlllloen of onge veer 7 mlllloen gulden meer dan ln 1942 De oorzaken van de enorme stijging der spaargelden waren ln 1943 vrijwel dezelfde aLs die. welke zich ln 1942 deden gelden t w grotere inkomsten bij brede lagen der bevolking als ge volg van uitbreiding der werkgelegen Spoormannen maakten een „potje" Maar de N.S. leden de schade ROTTERDAM. 9 Febr. Voor de rechtbank hebben vier vroegere onder geschikten van de Ned. Spoorwegen terechtgestaan, die ln het tweede half jaar van 1942 tezamen voor ongeveer een halve ton hadden ontvreemd Twee hunner, de 50-Jarlge stoker M. W. en de even oude machinist B. G T„ gingen met nog twee anderen, die zich voor een anderen rechter moeten verantwoorden, als volgt te werk. Tel kens als er een goederentrein van sta tion D.P ln de richting van de halte Feyenoord vertrok wierpen zij onder weg verschillende pakken naar bulten Boter. vet. rookartikelen, manufactu ren enz. waren van hun gading. Later visten zij langs de spoorlijn alles weer op en zij vonden er voor duur geld steeds kopers voor Avond aan avond trokken zij er zo op uit. De stoker had kans gezien van de opbrengsten een potje te maken van 12.650 en volgens becijfering moesten de andere drie uit het complot een zelfde bedrag hebben kunnen overhouden. De machinist T. beweerde, voor hoogstens 1200.aan goederen te hebben verkocht, omdat hij volgens zijn zeggen niet altijd van de partij kon zijn. De officier van Justitie noem de hem den man. die het grootste aan deel ln deze affaire had. Ook hij, al dus het requisitoir, zal wel een potje hebben gemaakt, maar het veilig heb ben opgeborgen. Tegen hem luidde de els twee Jaar gevangenisstraf met last tot onmiddellijke gevangenneming. De stoker hoorde anderhalf Jaar tegen zich eisen. Uitspraak 22 Febr. Treinbotsing onder Tilburg DEN BOSCH, 9 Febr. Zondag ochtend ongeveer kwart voor zeven ia, onder Tilburg, door tot nu toe onbekende oorzaak, een uit Boxtel komende goederentrein nabij de brug over het Kanaal op een reeds eerder uit dezelfde richting komende goede rentrein gereden. Door deze botsing ontstond vrij grote ravage en werden beide sporen versperd. De hoofdge leider van een der treinen bekwam verwondingen. De materiële schade is aanzienlijk. Hoewel in allerijl met het opruimings- werk werd begonnen, bleef het ver keer tussen Boxtel en Tilburg de ge hele dag gestremd en moest dit over Den Bosch worden omgelegd. Hoofdprijzen Staatsloterij DEN HAAG, 9 Febr. Bij de heden gehouden trekking voor de Staats loterij is de hoofdprijs van ƒ50.000 op 13858 gevallen. Andere priizen zijn: 1000 4814. 5137, 14274, lè647. 18905; ƒ400 6571. 10167 11693, 13511. 18459; 100 2347, 2427, 10900. 12834, 14034, 14728, 15772. 16020, 16477, 17631. 20583, 20628. LEIDS NIEUWS Met een gebbe gevist A. J. Wansink alhier moest te recht staan, omdat hij op 27 Nov. '43 met een gebbe in het viswater van G. D. Zandvliet gelegen bij de Rijn- zichtbrug. had 'gevist. Daar verd. reeds meermalen hiervoor veroor deeld ls, eiste het OM. 25 boete of 10 d.h. Met verbeurdverklaring der gebbe. Uitspraak 10 boete of 4 d. hechtenis, met verbeurdverklaring der gebbe. AANVRAGEN COSTUUMS Voor het Inleveren van ingevulde formulie ren voor costuums of delen daarvan zijn morgen aan de beurt de letters D. E en F. van Drlessen af tot en met Fraay. Inleveren aan „den Burcht" van 8.45 tot 12 uur. beid ln binnen- en ouitenlana. ver dere voortzetting van net uitverkopen van voorraden bij de middenstand, minder koopgelegenheid voor het pu bliek, dat steeds minder ln staat ls om zich nieuwe goederen aan te schaffen, veroeterlng ln de Inkomsten der land bouwbevolking. enz Als nieuwe factor kwam daarbij ln het afgelopen Jaar nog de intrekking der bankbiljetten van 1 1000 en 1 500 Dit leidde er toe. dat velen hun opgepotte gelden naar de spaarbank brachten Voorts werden bU de uitbetaling van de tegenwaarde der Ingeleverde biljetten o m de spaar banken Ingeschakeld, hetgeen natuur lijk tot een stijging van het spaar* tegoed heeft geleld De uitwerking van de maatregelen ten aanzien van de grote bankbiljet ten kwam wel heel sterk tot uiting ln de geweldige stijging van de inleg gingen bij de Rijkspostspaarbank ln Maart 1943 In deze maand werd n.l. een record aan Inleggingen geboekt van ruim 42 mlllloen gulden tegen 19 mlllioen gulden ln Februari 1943. In ae daarop volgende maanden Die ven de inleggingen bij de Rijkspost spaarbank zich boven do 30 mlllloen gulden bewegen, terwijl sedert Septem ber 1943 net bedrag der inleggingen rondom de 28 mlllloen gulden blijft schommelen BIJ de bijzondere spaar banken was de stijging van Februari tot Mhnrt 1943 minder geprononceerd, n 1 van 20 tot 28 mlllloen gulden Door net voordelige verschil tussen inleggingen en terugbetalingen bij de Rijkspostspaarbank voor 1942 van ruim 51 mlllloen en voor 1943 van 232 mlllloen gulden tezamen 284 mlllloen gulden, werd het nadelige verschil der voorargaande periode van 19391941, groot 246 mlllloen gulden, geheel in gehaald, ja ruimschoots overschreden. BIJ de bijzondere spaarbanken bleef het voordelige verschil van 1942 en 1943 te/amen groot 169 mlllloen gul den. echter nog iets beneden het na delige verschil der periode 1939—1941, dat 174 mlllloen gulden bedroeg VOLKSCULTUUR EN KUNS7 Uit Parijs komt het bericht, dat te Aix en Provence is ontslapen de be faamde Franse chansonniere Yvette Guilbert. Met deze „vedette" (vrouwelijke kunst-ster) sterft een begrip ln de kunst, want de kunst van Yvette Guilbert stond eigenlijk geheel op zichzelve en heeft wel navolgsters maar geen evenknieën gekend. De chansonnières. die haar voetsporen drukten, zwenkten doorgaans naar een ander genre ln de kunst van het Franse lied af. dat het publiek het meest leek te behagen en het succes voor Yvett-es „epigonen" gemakke lijker maakte. Want geen harer be heerste het Franse lied in zo grote verscheidenheid als haar grote voor gangster. die zich tot ver over de grenzen van haar land. ja over de gehele wereld een faam verwierf. Haar geboortejaar ls niet met Juist heid bekend Men noemt 1869. 1868 en zelfs 1865 Houdt men zich uit hoffe lijkheid aan de Jongste geboortedatum, dan nog heeft Yvette Guilbert de eer biedwaardige leeftijd van 75 jaar be reikt en dit dwingt des te meer be wondering af. wanneer men weet. dat zij nog niet zo heel lang geleden ls opgetreden, ook nog ln ons land. Bij artlsten als zij doet de leeftijd er ook weinig toe. want haar vitaliteit was buitengewoon en zij heeft haar bijzon dere kunst tot het laatst gediend. Noch als „chanteuse" noch als „dl- seuse" heeft zU haar wereldnaam cadeau gekregen. Als ateller-loopmelsje ln bekrompen omstandigheden groot gebracht. werkte zij zich op tot man nequin .en later zelfs tot zelfstandig modiste, maar zij droomde van het to neel. Deze droom leek. ook door ouder lijke tegenstand, niet te verwerkelij ken. maar zij wist een aanstelling te krijgen als korlste bij het Thé&tre des Variétés en van haar karig loon nam zij zanglessen. Haar eerste optreden ln een „café concert" te Lyon werd een mislukking, ZIJ zette door en ln de Parljse „Mou lin Rouge" werd zij eindelijk „ont dekt" door haar verschijning maar vooral door haar zeer persoonlijke ma nier van voordragen. De machtige Pa rljse „bohème", belichaamd ln figuren als Toulouse Lautrec, Stelnlen, Villain. Foraln e.d.. baanden haar weg naar de roem en kunstenaars als Zoki. Daudet. Lottl. Gounod en Eleonore Duse stel den een eer ln haar vriendschap. Yvette Guilbert beperkte zich niet tot het levenslied ln de geest van Arl- stlde Bruant en Xavler Primas, zij ver breedde en verdiepte haar kunst en schonk vooral aandacht aan de Franse volksliederen, waarvan zij. getuige haar publicaties „l'Art de chanter une chan son" (De kunst van een lied te zingen) en „La chanson de ma vle" (Mijn le venslied). een studie maakte. Ook schreef zij enige romans: ,,La vedette" en „Les demi vlellles" (Vrouwen van twijfelachtige leeftijd). Niet alleen door haar persoonlijk op treden In haar karakteristiek gewaad (lange, gele Japon en lange, zwarte handschoenen), maar ook door de gra- mofoon, de radio-omroep en zelfs door de film (Madame Frochard ln „De twee wezen") ls Yvette Guilbert over de gehele wereld bekend geworden ZIJ heeft zich de verdienste verworven van een artiste, wier kunst over een be paalde periode heenrelkt. De Stadsgehoorzaal was gisteren geheel met belangstellenden gevuld. De Christelijke Muziekvereniging „Athalia" gaf daar haar jubileum uitvoering ter gelegenheid van haar 30-jarig bestaan. Naast het toneel stonden daartoe d eoranje- en rood witte Athalia-standaards, alsmede de. ln de jaren met veel geoogste lauwe ren getooide banier, opgesteld. Precies op tijd opende de vice-voor- zitter, de heer P. Wagten, de avond met een hartelijk welkom tot allen, bijzonder tot de zusterverenigingen. Spr. dankte den directeur, den heer v. d. Veld. het damescomité, alsmede mevr v. d. Veld, die tezamen daartoe veel werk hebben verzet. Onmiddellijk daarop werd een begin gemaakt aan het programma met het optreden van „De Mainau Ramé's", die met hun krontjong- en hawaiin-melodieën onder leiding van den heer Scheffers groot succes oogstten. In de Mu-To-Ca's Hawaiian band zongen de Mutoca-zusjes de zo bekende en gewilde hawallanliedjes. terwijl de accordeon-band van dit keurig troepje met een serie „schla gers" een dankbaar applaus in ont vangst mocht nemen. Het toneelgezelschap „Onder Ons" bracht de klucht in één bedrijf yan Piet Mossinhoff „Het Kikkertje" dver het voetlicht, dat menig lachspicrtje in beweging bracht en om de uitbeel ding der diverse rollen zeer werd ge waardeerd. Een krachtig applaus en bloemen voor de regiseuse mevr. v. d. Velde en de beide medespelende dames, mevr. Scheffers en mevr. Jan sen. mogen hier ook voor de heren acteurs als een welverdiende beloning gelden. Het slot van de uitvoering werd de clou: een luid applaus steeg op. toen het doek zich voor de laatste maal opende en „Athalia" daar gereed zat om onder leiding van haar directeur en erelid, den heer H. van der Veld. de zaal een concert aan te bieden. Na een pittige mars. „De erewacht" van J. Lehnhart, arr. P. J. Molenaar, bracht het gezelschap de „Ouverture de Rossini" van G. Gadenne ten ge hore. „Mondnacht auf der Alster wals van Osc. Fetras. arr. Alp. Drel- sen werd evenals de „Tannhauscr"- fantasie. arr. G. Gadenne. een met uitbundig applaus beloond succes. Met „Noordster" van M J. Gerfon- taine kwam het slot van het con cert en van de dankbare avond. De concerten ln de reeks ..talent volle jongeren stellen zich voor" be ginnen zich in de belangstelling van het publiek te verheugen. De tweede avond in de kleine zaal van de Stads gehoorzaal. waar ditmaal door Corrie Koppen en Jan Hoeben een viool- en pianoprogramma werd uitgevoerd, zag reeds een talrijker gehoor dan de eerste. De kennismaking met pianiste en violist was belangwekkend genoeg, ln de allereerste plaats, omdat zij een zuiver op elkander afgestemd duo vormen. Daarnaast zijn de Indivi duele prestaties dikwijls van bijzon der gehalte. Jan Hoeben speelt met een enigszins schoolse, doch niette min gedegen stokvoering zijn Corelll aan de koele kant en vooral in de snelle beweging heeft zijn toon iets ongewoons. Doch in een meer lyrisch afgestemde sonate van Mozart <K.V. 296) werd de streek gevoeliger en het timbre warmer. Een gave techniek en een goede stylistische opvatting, o.a. in een door den solist gecomponeerde reeks variaties over thema van Corel- li behoren tot de goede zijden van dit optreden, Corrie Koppen verbaast door een beheerste en edel gerichte herschep pingsdrift. welks rijpheid in fel con trast tot haar jeugd staat. Haar solo sonate van Mozart (K V. 330) paarde bevalligheid aan evenwichtige inspi ratie en het viel slechts te betreuren, dat een hard toucher de volkomen illusie van het speels-serene tegen streefde. Na de pauze ging het met Grieg en Dworsjak in meer roman tische banen Een duo. dat men gaar ne spoedig zou wederhoren. Will G. Gilbert. SPORTNIEUWS Weekblad „Sport" verschenen AMSTERDAM. 8 Febr. Onder hoofdredactie van den heer Joh. Raatgever ls heden bij de N.V. „De Arbeiderspers" het nieuwe weekblad „Sport" verschenen. Blijkens de inlei ding van den hoofdredacteur beoogt dit blad te zijn algemeen en Neder lands. Algemeen ln die zin. dat het niet eenzijdig zal zijn. doch zoveel mogelijk de aandacht zal schenken aan alle takken van sport, die in Nederland beoefend worden. Neder lands in deze betekenis, dat het de sportbeoefening ln ons vaderland, en de lichamelijke opvoeding en oefening in de breedste zin wil zien en propa^ geren als een levensbelang voor net Nederlandse volk Het eerste nummer dat er keurig verzorgd uitziet en dat royaal geïllus treerd ls, bevat o.a. een artikel van dr. Hermann Harstei. den persoon lijken sportreferent van den Rijks commissaris. getiteld „Onze taak", een opwekkend woord van den Rijks gevolmachtigde voor de sport, den heer H van Groningen Stullng en voorts uitgebreide verslagen en over zichten uit de voetbal-, korfbal- en hockeycompetitle en artikelen over paardensport en vrouwelijke gratie door de sport. De heer H. W. G Mun- zert wijdde een artikel aaa de sport beoefening dei Nederlandse arbeiders in Duitsland en in het .interview van de week" geeft Wim Tap zijn mening over mental training. Dr. Euwe speelt simultaan te Eindhoven EINDHOVEN. 9 Febr. Dr Max Euwo zal Zaterdag 19 Februari te Eind hoven simultaan spelen tegen leden van de Elndhovenso Schaakvereniging, welke ln haar gelederen zeer sterke spelers telt. Thierry herovert Franse licht- gewichttitel PARIJS, 9 Febr Dezer dagen ver dedigde de Franse bokskampioen ln het lichtgewicht. André Famechon. zijn titel tegen Louis Thierry, die deze titel ln September 1943 aan Dlcrlsto verloor Thierry behaalde een kleine overwinning op punten en kwam dus opnieuw ln het bezit van het kam pioenschap. De bekerwedstrijden DEN HAAG, 8 Febr. Nu de In schrijvingen voor de bekercompetitie zijn gesloten, blijkt, dat van de eerste klassers nog hebben Ingeschreven: VSV, Wagenlngen. Tubantla en PSV, zodat alleen ontbreken BW en Hee renveen. In totaal hebben ongeveer 630 clubs ingeschreven, Voetbalprogramma Zondag wordt gespeeld 2e klasse A- UWQuick, Gouda—VDL. Ellnkwijk BMT, UVS—VIOS; 3e klasse A: Wes terkwartier—TONEGIDO, Hllllnen Alphen, ASCLugdunum; 4e klasse A: ZLCDOCOS, AlphlaHUlegom, Llsse—VOGEL. DOSR—VVSB.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1