Uiterst harde eisen aan front en vaderland Santos-Ideaal f Bescherming tegen oorlogsschade Haagse muziekweek Matuscfika Machtsovername te Eindhoven herdacht Dienstleiter Ritterbusch en Van Geelkerken spreken Erkenning van onze lotsgemeenschap Sneeuwvlok - de Eskimo" Ü1 „Colinette" bij het Centraal Toneel Tandheelkundige behandeling voor verplicht verzëkerden Leids muzieknieuws MAANDAG 31 JANUARI 1944 2L (Vervolg rede van den Filhrer) Op hoe snelle wijze zich deze so cialistische opbouw van ons volks lichaam voltrekt wordt het sterkste bewezen thans in de oorlog. Want ook de weermacht is nu pgenomen in het kader van deze ontwikkeling. Meer dan zestig procent van het Jonge officierenkorps komt voort uit de rangen van de manschappen en slaat daarmede de brug naar hon derdduizenden arbeiders en boeren of leden van de kleine middenstand liet zal eens In de geschiedenis als een der grootste prestaties worden opgetekend, dat het daarbij in deze grote slaat is gelukt een socialistische revolutie te beginnen en uit te voe ren. die zonder enige vernietiging van nationaal bezit en zonder enige be perking in de scheppende kracht der oude standen niettemin de volledige gelijkstelling van allen heeft bereikt. Deze ontwikkeling: zal het natio- naal-socialisme in onwrikbare vast beradenheid en consequentie voort zetten. Het za! daarmee ook aan het internationale jodendom alle aan knopingspunten voor een innerlijke uitholling van ons volkslichaam ont nemen. De nationaal-sociallstische gemeenschap kan derhalve reeds thans beschouwd worden als het on aantastbare centrum van elk Euro pees zelfbehoud. Want alleen die staat, die In 2ijn eigen binnenste volkomen'vrij is van onsociale infectiehaarden, kan aan het bolsjewisme met zekerheid ook naar buiten het hoofd bieden. He', jodendom zelf heeft in ons grote rijk alle macht verloren. Doordat het de oorlog tegen het natlonaal-sociallsti- sc'ne Duitsland op zijn geweten heeft, zal het medehelpen de denkbeelden eer natlonaal-socialistische revolutie te verspreiden en de elementen voor een wetenschappelijk Inzicht en een zakelijke oplossing van deze kwestie ook anderen naties dichterbij te brengen. De wereldoorlog van het jaar 1939 zal eens ln de geschiedenis worden opgetekend als een reusachtige her haling van hei proces tegen de par tij in het taai 1924. Evenals toentertijd deze aanval, die werd ondernomen om de beweging te vernietigen, de denkbeelden van de beweging als met het geweld ener explosie over gans Duitsland deed verspreiden, zo zal deze strijd aan ör- volkeren binnen enkele Jaren de ogen openen over de jodenkwestie en hun het natlonaa'-socialistische ant woord en de maatregelen om hen ui' de wejztoru' t? >ns- waardlg als vanzelfsprekend doen toeschiinen De grootheid van net wereldhisto rische conflict zal daarbij de ogen en het verstand der naties scholen vooi het denken en handelen in zulke geweldige historische afmetin gen Uit de mlllloenen soldaten en krijgszevancenen groeien eens mll lloenen propagandisten voor dit in zicht.. Innerlijke kracht Dat de natlonaal-socialistische re volutie bovendien in innerlijke orga nisatie, economisch en potentieel, het Duitse volk de wapens tot'zelfbehoud gegeven heeft, kan door niets krach tiger bewezen worden dan door de reusachtige strijd .die thans sinds vijf Jaren woedt Deze worsteling kan daarbij geen ander verloop nemen don tot dusver nog elke andere grote oorlog op deze aaide genomen heeft. Het op en neer gaan der gebeurte nissen kan derhalvè alleen hem ter neerdrukken. die historisch noch zien noch denken geleerd heeft. De weg van de visie van dep half- blinden soldaat van het jaar 1918 tot aan de realiteit van de nationaal- socialistische staat in het jaar 1944, was geweldiger en stellig moeilijker dan de weg van het Rijk van heden naar de definitieve overwinning. Dat aan het einde van deze strijd evenwel de overwinning van Duits land en daarmede van Europa zal staan op zijn westelijke en oostelijke misdadige aanvallers, ts voor eiken nationaalsocialist niet alleen de uiting van zijn geloof, doch als af sluiting van de gehele tot dusver ge voerde strijd een innerlijke zeker heid. De garanten voor deze overwinning zijn niet alleen de soldaten aan het front, doch ook de strijders in het vaderland. Zoals het nationaal-socia- lisme uit de eerste wereldoorlog ge boren werd zo za! het in de tweeds ziin uiterste kracht en versterking krijgen Hoe het ook mag zijn, ten slotte zal het vaderland toch nooit wanhopen want het weet om zijn lot te strijden en ziet zijn zonen voo: zich vechten aan de fronten. Het front zal nooit versagen, doch ook na de moeilijkste dagen weer tot zichzelf komen, want in zijn hand is niet alleen de arbeidende, doch ook de niet minder dapper strij dende ..Heimat" gelegd De poging van onze vijanden, het Duitse volk en het Rijk door brisant- en brandbommen tot Ineenstorting te brengen, zal volk en Riik tenslot te steeds meer versterken in hun snc'alistische eenheid en die harde staat scheppen, die door de voorzie nigheid ls uitverkoren, aan de ge schiedenis van Europa in de komen de eeuwen vorm te geven Dat dit ge weldige. wereldschokkende proces zich veltrekt onder leed en smart, stemt overeen met de eeuwige wet ener voorzienigheid, die niet alleen al het grote in de strijd laat ont staan. doch zelfs iederen afzonder lijken wereldburger onder smarten hel licht der wereld laat aanschou wen Het twaalfde jaar der nieuwe or ganisatie van ons volk zal aan het front en aan het vaderland uiterst harde eisen stellen. Hoe echter ook de storm mag razen en huilen aan onze vesting, tenslotte zal hij op zekere dag, zoals elk onweer, beda ren. en uit de zwarte wolken zal dan weer een zon te voorschijn komen en ncerschi.inen op hen. die standvas tig en onwrikbaar, trouw bliivend aan hun geloof, hun plicht hebben ver vuld. Hoe groter derhalve ook thans de zorgen zijn, des te groter zal eens de Almachtige de prestatie van hen afwegen, beoordelen en belonen, die tegenover een wereld van vijanden )hun vaan in trouwe handen vasthiel den en onversaagd voorwaarts droe gen Deze strijd zal derhalve ten slotte ondanks alle duivelse inspan ningen van onze tegenstanders lei den naar de grootste overwinning van het Duitse Rijk. De ervaringen opgedaan in de laatste Jaren ten aanzien van schade, welke door oorlogshandelingen kan worden toegebracht aan belang rijke archiefstukken, fabricagegege vens. tekeningen en dergelijke als mede aan moeilijk te vervangen kan toormachines. hebben allerwegen de vraag doen rijzen hoe men op doel matige wijze deze schade zoveel mo gelijk kah beperken. Aangezien hei van het aller grootste belang is voor het Neder landse bedrijfsleven dat alle maat regelen worden genomen teneinde ons economisch apparaat zo goed mogelijk door eventuele moeilijk heden heen te brengen, heeft de Raad voor het Bedrijfsleven in zijn laatste vergadering de wenselijkheid uitgesproken dat aan dit punt nog eens de volle aandacht wordt ge schonken. In verband hiermede volgt hieron der een kort overzicht van een aan tal maatregelen, die ten aanzien van tin bovengenoemde gegevens en ma chines arm beveling verdienen 1. Indien een zogenaamde schuduw- acimlnlstratle kan worden Ingericht. Marinus Adam dirigeerde het Volksconcert van Woensdagavond en als steeds was zijn leiding vakkundig, doch niet afgestemd op subtiliteiten. Wanneer men bedenkt, dat het Res.- Ork. hem vreemd is. waardeert men in elk geval de aanvaardbare uitvoe ringen van Beethovens Coriolan en Debussy's La Mer, ook al mist men in de ouverture karakter, in de trip tiek de verfijnde poëzie. Jaap v. Op stal blies de solopartij in Mozarts Klarinetconcert met smaak en opge wekte vaardigheid, waarna Paul N i e s s i n g aandacht vroeg voor An- driessens Klavierconcert in Des. De Rotterdamse pianist heeft dit op het punt van originaliteit aanvechtbare jeugdwerk van onzen voornamen componist met liefde en overtuiging verdedigd, waarbij hij zich door een sensitieve klankbelevenis en een al leszins degelijke technische ontwik keling heeft doen kennen als een der pianisten van Nederlands toekomst. Van Niessing kan men veel verwach ten. In zijn weergave was een rijp- heid, die lijnrecht in strijd leek te zijn met zijn leeftijd en die daarom slechts uit het geniale was te verkla ren. WILL G. GILBERT In Diligentia maakte men Vrijdag avond kennis met den violoncellist Bernhard M i c h e 1 i n. die meer dan met zijn tamelijk conventioneel programma opzien baardé met zijn bijzondere technische begaafdheid op zijn instrument, dat hij op een od- merkelijke manier hanteert. Hij trekt een forse en welluidende, zij het wat nuchter-koele toon en beschikt over een fabuleuze techniek, die in een moment van zorgeloosheid of door het vreemd opzij houden van ziin cello? soms even faalt in een ..af schampen" van de toon. Met zijn pro gramma van Bach. Bréval. Schu mann. Francoeur. Chopin. Fauré en Sarasate oogstte hij een welverdiend succes, waarin ziin begeleider Tassa Janopoulo zeer verdiend deelde. G. K. KROP De uitvoering van de Rnyter-Can- tante' van A. Lvsen. Zaterdag in een uitverkochte zaal van K. en W. cre- geven ten bate van de W.A. Front- zore. is. evenals dit in Amsterdam het geval is geweest, een groot succes eeworden. Het kerngezonde, echt Hollandse werk voor soli, koor en orkest, heeft fris en goed geklonken en in het bijzonder waardeer ik de zang van het Jeugdstormkoor van de streken Amsterdam. Rotterdam en 's-Gravenhage. dat gedisciplineerd er doorgaans met goed tekstbegrip b^eft gezongen. De jeugdige dirigent W a 1- ter Janssens had de jeugdige zangers flink ln de hand. ook ze wel eens op hol" trachtten te slaan, zoals kinderen dat bij koorzang gaar ne plegen te doen. Een orkest in svmphonische bezetting begeleidde vrij verdienstelijk en de solistische nartijen werden met toewijding ge zongen. Het ioncenssonraantle van den kleinen Mobiel deed het voor- treffelilk. De Riikcenmmissarls gaf door aanwezigheid blijk van zijn be langstelling. P. TEUNISSEN Jr. Piet van Dijk concerteerde Voor een goed bezette Stadsge hoorzaal trad Zondagavond het radioorkest van Piet van Dijk op. Medewerking verleenden: Anny Xhofleer, zang. het accordiontrio de Roccardi's en de zingende zwerver Frans van Schalk. Het publiek heeft veel genoten en was gul met applaus. de tweede EINDHOVEN 30 Jan. Van de bijeenkomsten. In verschillende plaat sen van ons lano gehouden ter her denking der machtsovername, was de belangrijkste die in het Philipsont- spanningsgebouw te Eindhoven. De plaatsvervangei van den Leider. Van Geelkerken en vervolgens Dienst leiter W Ritterbusch hebben daar het woord gevoerd voor een over wegend uit leden van Duitse forma ties en organisaties bestaand gehoor. De bijeenkomst, welke werd opge luisterd dooi zang van jongens en meisjes van H.J en B.D.M.. werd bijgewoond door enige vertegenwoor digers der N.SB en door een groep van de Nationale Jeugdstorm, Beide sprekers schilderden het grote werk. dat Adolt Hitier tot stand brengt Daarin is^het feit der machts overname geen hoogtepunt en nog minder een rustpunt. Het Duitse volk. dat voordien geen organisch geleide gemeenschap was doch een verzame ling van elkaar wederstrevende groe peringen zonder eenheid van wil en geest, heeft hij door zijn partij van de naiionaal-socialistlsche idee weten te doordringen. Bezield als het was wolke elders wordt opgeborgen vër- door eer hêvlg verlangen naar een dient du zeker aanbeveling. In leder heid, moes» het irt en met zichzelf geval dient men elders afschrift te strijden om de grondslag voor ziin bewaren van de belangrijkste gege- toekomst Trv>n het bewustzijn daar- Het overbrengen van de afschriften 7an 6ewekf heeft de Führer de of van de gehele schaduwadminlstra- kr ach ten weten vrij te maken voor tic geschiedde steeds zo. dat noo't ecn geweldig werk van socialistische 's nachts of lange tijd achterceD de opbouw Een onblusbare drang om dit oorspronkelijke gegevens en de af schriften zich op dezelfde plaats be vinden. 2 Voorzover bepaalde gegevens niet elders kunnen worden opgeborgen, verdient het aanbeveling deze zo mo gelijk ln brandkasten op te bergen ln de kelderruimten Over het algemeen ls gebleken, dat vaak de kelderruim ten. zelfs bij totale vernietiging van het gebouw, bescherming boden mits de voorwerpen in behoorlijke brand kasten waren opgeborgen Het ls daar entegen gebleken, dat bij uitbranden van een gebouw de brandkasten ln de ruimten bulten de kelders niet vol doende tegen verkoling van «tukken konden wuarborgen. 3 Ook de schrijf- en Kantoormachi nes brenge men na gebruik zoveel mogelijk ln de kelderruimten, liefst ln kluizen of brandkasten, zo daartoe plaats ls. Kantoormachlnes. welke niet doorlopend gebruikt worden, kunnen wellicht elders, bijvoorbeeld bulten de centra der grote steden, worden op geslagen evenals grote hoeveelheden formulieren en andere kantoorbehoef ten. Afdelingen, welke werken met niet verplaatsbare machines orenge men zoveel mogelijk ln de kelderruim ten onder 4. Het personeel dient te weten, waar het bij vernietiging of niet be reikbaar zijn van bedrijf of kantoor zlvh om Inlichtingen dient te vervoe gen of op welke wijze mededelingen gedaan zullen worden. 5. Tenslotte dienen natuurlijk steeds voldoende voorraden brandbhismklde- len (zand. watert alsmede luchtbe- schermingsmlddelen (gas- en rookmas- kers) aanwezig te zijn Directeur: H J. Kerkmeester. Bue- BUin; hoofdredacteur: Hendrik Llndt. Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A H de Haas van Dorsser. Haarlem' binnenland. J v Grieken; illustratie en opmaak R Kampstra. volkscul tuur en kunst. M Wolters, muziek: G K Krop; sport: J J Llber; adver- tèntles: A H. Larimers, allen te Am sterdam. K 113 socialisme vorm te geven binnen de landsgrenzen en ook elders, ls steeds de politieke drijfveer geweest voor het Duitse volk Het was deze socialis tische opbouwarbeid. welke de vijan den hebben willen fnuiken. Want hun volken mochten onder geen beding kunnen opzien naar een maatschap pij. welke een waarlijk socialisme had kunnen verwerkelijken De dag der machtsovername is niet louter een mijlpaal Elf jaren zijn verlopen en in deze betrekkelijk korte spanne tij da heeft zich ln razend tempo eer groot stuk geschiedenis voltrokken. Dienstleiter Ritterbusch legde er de nadruk op dat in deze Jaren het lot van de Germaanse volkeren. 1a van geheel Europa, vervlochten en samen gegroeid is met dat van Duitsland. Dat moeten wij ons iedere minuut voor ogen houden, zo zeide hij. en daaruit de kracht en de wil putten tot gemeenschappelijke verdediging en gemeenschappelijk behoud Uit dit besef van ons gemeenschapoelllk lot is ook de verbondenheid gegroeid met de kameraden van de N.S.B Wij moeten deze lotsgemeenschap erken nen of we willen of niet. Daaraan tegemoet komen betekent niet het aanvaarden van een kunstmatige con structie maar een weder laten ont waken var ons diepste wezen Alles kunnen we behouden, als we in dit besef alles er ons zelf mobiliseren Van Geelkerken bracht in het bij zonder de gelukwensen over van de Nederlandse kameraden. In trouwe verbondenheid staan zij naast hun Duitse kameraden De duizenden aan de fronten en de gevallenen geven hun het reent deze dag mede te ge denken. De verstreken elf jaren heb ben aangetoond, dat een volk, dat plet berust in zijn lot, maar strijden wil, niet behoeft onder te gaan. De zelfde wil bezielt de leden der N SB., omdat zij weten waarom het gaat Wanneer men thans meent met bombardementen de hoofden en har ten en wellicht straks ook de kusten stormrijp te kunnen maken, hoopte spreker, dat de N.S.B.-ers bij een eventuele invasie in ons volk zullen staan als mannen, die geloof en hoop hebben. Geen somberheid is er bij ons. zo verzekerd»» spreker, doch ver betenheid tot het uiterste, tot het laatste. Zowel Dienstleiter Ritterbusch als Van Geelkerken schetsten 5n hun rede de machtige indruk, die de Füh rer op hen gemaakt had. toen zij hem twee maanden geleden in zijn hoofd kwartier mochten bezoeken De aan wezigen legden hem opnieuw plechtig de gelofte van trouw af. waarna de bijeenkomst met het zingen van de strildliedereri der partij, van het ..Mijn schildt ende betrouwen en met de afmars der vaandels werd be sloten door W H. Kruiderink 77) Ze grepen zijn handen, klem den ze vast in hun vuisten alsof ze hem nooit meer los wilden laten. Anderen deden als kinderen en om helsden hem. Het was een toneel, dat de anderen even op een afstand hield. Toen zagen de mannen de vrouw naderen. Lachend onderging ze de roerende uitingen van dank baarheid der eenvoudige kerels, die. waar ze geen woorden vonden, de gekste dingen deden om hun gevoe lens kenbaar te maken. Toen, als bij afspraak, kwamen ook zij, wier leven hij niet had behoeven te redden, in beweging. Vol eerbied en bewondering traden zij op hem toe. vervuld van trots hem de hand te mogen.drukken. Ook Staal kwam naar voren. Hij ging langs de vrouw. Ze keek hem aan. Zou hij haar eerst een hand geven en een paar vriendelijke woor den zeggen? Even een korte aarze ling. toen ging hij recht op de forse, brede gestalte van „de vliegende Hollander" toe Hij had nog een pas of twintig te doen. toen een paar handen zijn arm grepen. Zij trokken hem weg uit het gedrang der huldigende arbeiders. Tegenover hem stond de vrouw. Als een leeuwin, die haar jong beschermt, stelde ze zich voor hem. haar rug naar den man. die nog steeds door een juichende menigte was omringd. Haar donkere ogen schoten vuur. over haar mooi. smal gezicht, lag een grimmige, verbeten trek. teke nen van wilde woede, die de schoon heid van het vastberaden naar hem opgeheven gelaat, geenszins bena deelden. Plotseling moest hij aan Tilly denken. Diezelfde trek had hij in haar gezicht gezien toen ze de vorige avond van elkaar gingeti. Maar nog meer verraste hem de stem van de vrouw. Daaruit sprak geen woede maar angst, onpeilbare angst. Schor schreeuwde ze hem toe: ..Je blijft van hem af. Ik ver moord je als je hem met een vinger aanraakt" Tranen sprongen in haar ogen maar ze bleef opgewonden te gen hem schreeuwen, zodat haar ge scheurde stem soms boven het ge- Tekeningen en van MEULD1JK 772 Ja Bombastus heeft veel te 773. ..Ga maar weer ln de kast," lang in de stoomkast gezeten en nu zegt koning Winter" tegen den reus, bedraagt zijn lengte maar een halve die geen reus meer is. „Ik zal je een meter. Koning winter is radeloos, omgekeerde werking laten onder- Hoe Kon dat nr opa. zegt hij: ..dat gaan!" Bombastus stapt weer naar je horloge stil bleef staan." „Jaja." binnen en de deur gaat dicht. Opa zegt Ona Krom. ,,'t spijt me erg. maar Krom windt zijn horloge op en de 't was net afgelopen." „Wat nu," zegt koning gaat aan allerlei stangetjes Sneeuwvlok. ..Moet Bombastus zo en wielen draaien. Sneeuwvlok kijkt klein blijven? Heb je geen kast waar aandachtig toe. „As 't eén beetje wil" Je hem weei groter in kunt maken, denkt hij. ..komt Bombastus er weer koning?" „Hm zegt Bombastus. „Ik net zo groot -uit als voor dat het be voel me wel erg klein zo!" gon. Ik ben wel benieuwd!" raas der schuivende schotsen uit klonk. Eindelijk is hij weer mens gewor den. eindelijk kan hij weer in zich zelf geloven en nu kom jij! Eindelijk vrij en nu Ineens brak haar harde stem af Staal hoorde een snik. Al haar moed. haar vastberaden verbetenheid, de ferme houding van het mooie ge laat. niets was er meer van over. Ze schreide als een kind. Was haar woede-aanval niet zo- plotseling ineengestort, had ze uem een kwartiei of langer nog vol ge houden. Staal zou al die tijd spra keloos zijn gebleven. Zelfs nu hij haar stil zag schreien, duurde het nog een hele tijd voor hij kon sta melen: „Rosita Rosita „Waarom laat je hem niet met rust", klonk het klagelijk. Ik weet wel, het is allemaal ontzettend wat hij heeft gedaan. Maar jij komt hem alleen maar achter de tralies helpen. Voor jou was de jacht op zijn leven een soort van sport. In het beste geval was de vergeiding der samenleving joliw motief. Jij zou de lof hebben geóogst van de bandieten, die van hem een bandiet hadden ge maakt Staal zocht onbewust naar een boom of een paal om tegen te leu nen. Hij vocht tegen een vreemd ge voel van duizeligheid. „Rosita", wist hij tenslotte uit zijn keel te wringen, .ik begrijp je niet. wien bedoel Je?" Haar verdriet scheen te groot om verbazing over zijn vraag te tonen. Haar sombere stem ging voort: Hem natuurlijk." Ze wees naar den man. Wiens heldenmoed hij van plan was geweest te huldigen. „Ken ik hem dan?" „Helaas wel. Drake Staal schrok bij het horen van die naam. Elven moesten zijn ge dachten de weg weer vinden in het verre verleden, dat hij zonder heim wee had verloren Drake... Drake, peinsde hij moeizaam. Ja. daar schoot het hem weer te binnen, die geschiedenis met van Smitshuyzen. Drake! Maar... (Wordt vervolgd) volkscultuur en kuns7 Deed het Centraal Toneel met ..Mademoiselle Panama" den Fransman Marcel Achard aanschou wen als sociaal toneelschrijver, in de tragi-comedie ..Colinette" belicht het hem thans als zedenschilder, zij het van nogal merkwaardige zeden Veel meer nog dan ..Mademoiselle Pana ma" is „Colinette" door en door Frans van sfeer: een sfeer van lucht hartig en toch diep doorvoeld spel met het thema liefde, zoals alleen de Fransman dat bedrijven kan: arge loos en onbevangen, zuiver maar voor de opvatting van ons noorder lingen aan het decadente grenzend. Colinette is de onschuldig-bekoor- lijke gade van den schatrijken molo- renfabrikant Lionel Charmaine. die haar onaantastbaar acht. maar haar toch blijkt te moeten afstaan aan den onvermogenden hoedenontwer- per Polo. bij wien zij de ware. beiden overrompelende liefde vindt. Door dit gebeuren heen bewegen zich de figuren van twee sentimenteel-onin- telligente zakenlieden, die na in een min of meer intieme situatie elkan der hun huwelijksteleurstellingen te hebben beleden een weddenschap aangaan op de onwankelbaarheid van Colinettes huwelijkstrouw. Achard heeft met deze comedie. verrassend knap van opzet en vaak geraffineerd van dialoog, die door DEN HAAG. 31 Jan De ver plicht-verzekerden der algemene zie kenfondsen hebben volgens de voor schriften recht op tandheelkundige behandeling volgens systematisch rationele beginselen. Wat hieronder moet worden verstaan ls thans ook door den commissaris belast met het toezicht op de ziekenfondsen, nader omschreven. Daarbij wordt uitgegaan van het feit. dat. waar vrijwel elkeen voor het herstel of behoud van een behoorlijk functionerend gebit regel matig tandheelkundige hulp nodig heeft, deze eigenlijk niet een zodanig karakter draagt, dat men haar als een normaal verzekeringsrisico kan beschouwen. Veeleer kan men bij de conserverende tandheelkundige hulp spreken van een tak van gezond heidszorg. Bij het ter hand nemen van deze zorg dient nu een drietal factoren in het oog te worden gehouden, n.l.: Ie. Vrijwel iedere verzekerde wordt vroeg of laat patiënt, hetgeen uiter aard met zich brengt, dat de kosten der tandheelkundige verzorging, in vergelijking met andere verstrekkin gen. hoog zijn: 2e. de gebitten van de meeste ver plicht-verzekerden verkeren in zulk een verwaarloosde staat, dat de be handeling ervan zeer veel tijd zou vergen: 3è. het ontbreekt aan voldoende tandartsen voor een onbeperkte be handelingswijze. Ten ovêrstaan van deze feiten moet dan ook gestreefd worden naar beper king. mits deze tevens een verbetering van de algemene gezondneldstoestand van ons volk. ook op tandheelkundig gebied, waarborgt Dit nu wil de com missaris bereiken door de bevordering van de toepassing van een systeem, dat op de navolgende beginselen be rust BIJ de sanering van onvoldoend den Is het gebit van den patiënt een maal gesaneerd, dan ts hij verplicht elk half Jaar bij den tandarts ter con trole te verschijnen Aan dit voor- schrirt zal streng de hand worden ge houden Zowel op de ziekenfondsen als op de tandartsen is een beroep gedaan om al het hiertoe nodige te verrich ten. terwijl een voor het gehele land ingevoerde uniforme behandel in ge kaart de controle helpt vergemakke lijken. In dit verband verdient het de aan dacht, dat gesaneerde patiënten bij verdere behandelingen bepaalde voor delen genieten, waarvan zij versto ken blijven, indien zij zich aan het halfjaarlijks onderzoek onttrekken Nieuwe patiënten, wier gebit reeds in gesaneerde toestand verkeert en die zich niet langer dan een half Jaar tevoren aan een behandeling of onder zoek hebben onderworpen, worden eveneens behandeld overeenkomstig de regelen, welke gelden voor patiënten, die hun gebit op de vorenomschreven wijze hebben doen saneren Bil de be handeling van gesaneerde gebitten heeft, waar nodig, zonder meer wortel kanaalbehandeling plaats, terwijl de verdere zorg bestaat in het wegnemen van defecten, die een nieuwe achter uitgang van het gebit zouden kunnen veroorzaken In dit geval geschieden (le vullingen en wortelkanaalbehande- llngen kosteloos Daarentegen Is dp verplicht-verzekerde een bijbetaling van 2 50 verschuldigd, indien in nlet- gesaneerde gebitten een wortelkanaal behandeling plaats heeft, hetgeen ech ter slechts bij hoge uitzondering zal geschieden, b v Indien de huisarts het trekken van een kies ontraadt, of wan neer de tandarts na een ongeval, dit voor het behoud van daarbij bescha digde tanden of kiezen noodzakelijk acht. Voor vullingen ln nlet-gesaneer- de gebitten zal. volgens de nieuwe regeling een bijbetaling van /0.50 per vulling verschuldigd zijn Indien patiënten ln bepaaldp geval len aan particuliere behandeling de verzorgde gebitten zullen wortelkanaal- voorkeur geven, dan kan de betrokken behandelingen alleen ln hoge uitzon deringsgevallen worden toegepast Een zieke rand of kies wordt slechts be houden. Indien dit met eenvoudige middelen kan geschieden. In de overige gevallen wordt getrokken, waarna kunsttanden of -kiezen met een plaat kunnen worden aangebracht. Gegoten vullingen of kronen worden niet ver- Strekt; evenmin bruggen of stlXttan- fondstandarts deze op zich nemen, mits de patiënt schriftelijk tegenover het fonds, verklaart, dat hij de voor genomen behandeling particulier door dien tandarts wenst te laten verrich ten Uiteraard mag van den tandarts nimmer aandrang ln deze richting uit gaan. Deze regeling treedt per 1 April 1944 in werking. Joan Remmëlts, John Soer, Ko van Dijk, Gijsbert Tersteeg en Cees Laseur converseeren gemoedelijk in de vertrouwelijkheid wekkende sfeer van het stoombad. Een scène uit Colinettevan Marcel Achard. door het Centraal Toneel op de planken gebracht. (Foto Stapf-Reynhoudt Joan Remmelts' uitnemende verta ling in zijn waarde wordt gelaten, dieper gegrepen dan naar een lief desgeschiedenis met haar verwikke lingen. Voorai in het eerste bedrijf, dat in de niet alledaagse omgeving van een Parijse badinrichting speelt, neigt hij naar een Moljère-achtige redeneerlust. in het idioom van het huidige Frankrijk vertaald: zij het. dat de situatie zowel als de conver satie vaak veimakelijk gewaagd zijn zonder bepaald aanstoot te geven. Dat dit in de opvoering door het Centraal Toneel op de juiste wijze tot zijn recht komt. is de verdienste van de vertaling, van het over het geheel stijlzuiver acteren en van Cees Laseurs vlotte regie: al kon een en ander niét verhinderen, dat veel in deze opvoering, vooral de ongewone scène in het stoombad, een vermaak wekte, hetwelk nogal eens de aan dacht vcor het flitsende in samen spraak en spel verstoorde. De titelrol van het in haar gevoe lens onbedorven vrouwtje kan men zich onschuldiger, onbevangener en onwezenlijker uitgebeeld denken dan Mary Dresselhuys vermag, al kweet zij zich overigens lofwaardig van haar taak. In Ko van Dijk vindt zij een voortreffelijk tegenspeler als Polo; geblaseerd en onbedorven te gelijk; uitstekend vooral in zijn hallucinatie-scène. Cees Laseur en Joan Remmelts zetten een stel ty pisch Frans-burgerlijke, maar door de wol geverfde zakenlieden raak op de planken: John Soer presenteert een uitnemend type van een philoso- fisch-raisonnerenden masseur. Gijs bert Tersteeg een op zichzelf verlief den en zich Jammerlijk bedrogen achtenden Adonis en Lies de Wind een'vermoedelijk niet aan het kortste eind trekkende intrigante. Bob Ver- straete tekent voor het even prak tische als smaakvolle décor. Het Centiaal Toneel maakt met deze uitstekende introductie naar alle waarschijnlijkheid zowel ar tistiek als commercieel een goede beurt en alleen bezoedelde zielen zouden aan de humor in deze tragi- comedie aanstoot kunnen nemen. De ondanks het vergevorderde uur in verband met de lengte van het stuk zullen de voorstellingen te 7.15 aan vangen langdurige en daverende bijval en hier en daar zelfs „open doekjes" konden leren, dat men zul ke zielen -kan missen. G. K. KROP. Concerten en lezingen Voor het vierde abonnementsconcert van het Residentie-Orkest op Zondag 6 Februari, dat door Toon Verhey zal worden gedirigeerd, vermeldt het pro gramma drie fragmenten uit Wage naars ..Doge van Venetië", alsmede Roussels Vierde Symphonie. Willem Noske is met Beethovens Vioolconcert de solist van de middag In de reeks „Talentvolle jongeren stellen zich voor", welke in de kleine zaal van de Stadsgehoorzaal plaats vindt, concerteren Maanda 7 Februari de pianiste Corry Koppen en de vio list Jan Hoeben Beide solisten deden zich in andere steden reeds vaak in het publiek horen. De pianiste deed zich verschillende malen met orkest horen en de violist, die sinds de vol tooiing van zijn studie in 1927 in hoofdzaak in Haarlem werkzaam was, is door de radio-omroep en door sona- tenavonden, gegeven in samenwerking met Jacpb Bijster, eveneens bekend. Het Leidse programma vermeldt wer ken van Corelli, Mozart en Grieg. De Muziekschool van de Maatschap pij tot bevordering van Toonkunst kondigt een uitgebreid voorjaarspro gramma aan. waarin concerten, lezin gen over muziek en een cursus mu ziekgeschiedenis zijn opgenomen. Op Woensdag 9 Februari steekt men met het eerste concert van wal en in de kleine zaal van de Stadsgehoorzaal zal men Henk Berghout en Henk Geimaert kunnen horen in een vio loncel- en klavierrecital. Op 10 Maart volgen Piet Nijland en Geimaert met een viool- en pianorecital, waarna op 9 Mei Jeanne Bacilek een liederen- avond ten beste zal geven. De lezingen over muziek vinden plaats in de concertzaal van de mu ziekschool. De componist Robert de Roos zal op 25 Februari spreken over „De problemen van den componist", Henk Berghout, de Haagse cellist, geeft een voordracht over „De ont wikkeling van de sonate" op 17 Maart en dra Marie Veldhuyzen houdt op 31 Maart een causerie over „Muziek der vroegere romantiek". De cursus in muziekgeschiedenis zal zes maanden duren en anderhalf uur per week beslaan. Mede aan de hand van illustraties in klanken zal de cursus een beeld geven van de gehele muziekgeschiedenis en ook voor den nietrvakman, bijv. voor den serieuzen concertbezoeker, zal deze leergang van groot nut ziin. Dagelijks tussen 10 en 18 uur bestaat er ge legenheid zich voor deelname te laten inschrijven. Generator-anthraciet en -turf DEN HAAG, 31 Jan. Van 1 tot en met 29 Februari 1944 geeft elk der bonnen ..generator-anthraciet zos, en twintigste periode", recht op het kopen van 1 hectoliter (max. 75 kg.) anthracietnootjes 4 of 5: gedurende hetzelfde tijdvak geeft elk der bon nen ..generator-turf' zes en twintigste periode" recht op het kopen van 50 stuks baggerturf Van 1 Februari tot en met 30 April 1944 geven de nieuwe met de woor den „generator-turl-cokes 10 kg." ge merkte bonnen recht op het kopen van de op de bon vermelde hoeveel heid turfcokes. Deze bonnen met rode ondergrond, zwarte opdruk en do gebruikelijke strookjes 5/20 of 20/60. zijn voorzien van een witte horizontale balk De oude ln gebruik zijnde bonnen „generator-turfcokes 10 kgmet blauwe ondergrond zijn van 1 Febr. a.s. af niet meer geldig. leids nieuws „Veel plezier" in de Stadsgehoorzaal De Stadsgehoorzaal was Zaterdag avond bij de revuevoorstelling van Vreugde en Arbeid tot de laatste plaats bezet. Onder de aanwezigen bevonden zich o.a. mr. R. N. de Ruy- ter van Steveninck. burgemeester van Leiden en burgemeester Sikkens uit Oegstgeest. De kringleider van het Nederlands Arbeidsfront te Leiden, de heer Determan, sprak een kort welkomst woord, waarin hij zijn vreugde uit sprak over de grote belangstelling. Hij deelde mede, dat het in de be; doeling lag om in de maand Februari nog 2 avonden te Leiden te -organi seren. Op 15 Februari allereerst een Radio-avond, waaraan verschillende radio-orkesten hun medewerking zullen verlenen en verder op 26 Februari een variété-programma. De beurt was hierna aan het revue-gezelschap o.l.v. Bob Bleyen- berg. Deze revue droeg gister avond de naam „Vëel plezier" met ere. In een vlot tempo werd een uiterst gevarieerd en welverzorgd programma afgewerkt. Fantasio zorgde in de geestige revue-schetsjes voor de komische noot. de Nelsons gaven staaltjes van acrobatiek ten beste, dansnummers zagen wij van Anny Francis en Capi. terwijl wij voorts het optreden noemen van de humoristische sneltekenaars Pot en lood en tenslotte de zang- en dans nummers van de charmante Anna- bella's. De muzikale verzorging was bij het orkest van Jack der Kinderen in goede handen. J. de Swart overleden In de ouderdom van 81 jaar is in zijn woning Malnlaan alhier over leden de gepensionneerd hoofd agent van politie J. de Swart. De begrafenis ls bepaald op Dinsdag middag te half drie op de begraaf plaats „Rhijnhof". Ingezonden Mededelingen Let'op den trein rvJ' als U 'n overweg ziet! Let op de roode T als U jam koopt! Dt roode T op 't etiket: Taminiaul Dus hit win helt Santos-Ideaal theetabletten kunnen zonder toevoeging van suiker gebruikt worden! Kan het eenvoudiger? Twee tabletjes in de pot, kokend water erop. Het resultaat is een geurige en smakelijke thee, die aan échte doet denken. En het mooiste is: Er behoeft geen sul- ker in. Wat suit U nü suiker besparen 12 stuks 12 cent Theetabletten Handelsondern. Santos, Breda Verkoopkantoor voor Leiden en om streken L.A.C.O. Garenmarkt 46a Telefoon 25869 nvaaW b^veNDX- door cuU« rAi RIJNSBURGERWEG 62a, TEL. 24029, LEIDEN Hoofdk. A'dom. Fil: Rotterdam - Den Haag Haarlem - Tilburg - Hoorn - Goud? Hoe herkent U de voedingswaarde U kunt zelf Uw levens middelen nietonderzoeken. Dat is ook onnoodig. Lel er eenvoudig op, of de naam W. A. Scholten op de ver pakking voorkomt. Die ga randeert de voedingswaarde van Butaroma, Albumona, T ransparanta, sago. verpakt aardappelmeel, etc. W.A. SCHOLTEX's Aardappelmeelfabrieken AANVRAGEN COSTUUMS. Voor liet inleveren van ingevulde aanvraag formulieren van costuums en delen daarvan, is morgen aan de beurt de letter V van Verboom t.m. Vroom, Aanvragen indienen aan „De Burcht" van 8.45 tot 12 uur. ZILVEREN JUBILEUM. Zater dag herdacht de heer F. A van de Kamp. adjunct-commies bij de Hypo theken, het Kadaster enz. alhier, de dag, dat hij vóór 25 jaar bij dere administratie in dienst trad. D - morgens werd de jubilaris t-oeges- ken door den fungerend Hypothee bewaarder en een collega, waarb, hem geschenken in de vorm van boeken en bloemen werden aan geboden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 2