Uiterst harde eisen aan
front en vaderland
Santos-Ideaal
f
Bescherming tegen
oorlogsschade
Haagse muziekweek
Matuscfika
Machtsovername te Eindhoven herdacht
Dienstleiter Ritterbusch en
Van Geelkerken spreken
Erkenning van onze
lotsgemeenschap
Sneeuwvlok - de Eskimo" Ü1
„Colinette" bij het Centraal Toneel
Tandheelkundige behandeling voor
verplicht verzëkerden
Leids muzieknieuws
MAANDAG 31 JANUARI 1944 2L
(Vervolg rede van den
Filhrer)
Op hoe snelle wijze zich deze so
cialistische opbouw van ons volks
lichaam voltrekt wordt het sterkste
bewezen thans in de oorlog. Want
ook de weermacht is nu pgenomen
in het kader van deze ontwikkeling.
Meer dan zestig procent van het
Jonge officierenkorps komt voort uit
de rangen van de manschappen en
slaat daarmede de brug naar hon
derdduizenden arbeiders en boeren
of leden van de kleine middenstand
liet zal eens In de geschiedenis als
een der grootste prestaties worden
opgetekend, dat het daarbij in deze
grote slaat is gelukt een socialistische
revolutie te beginnen en uit te voe
ren. die zonder enige vernietiging van
nationaal bezit en zonder enige be
perking in de scheppende kracht der
oude standen niettemin de volledige
gelijkstelling van allen heeft bereikt.
Deze ontwikkeling: zal het natio-
naal-socialisme in onwrikbare vast
beradenheid en consequentie voort
zetten. Het za! daarmee ook aan het
internationale jodendom alle aan
knopingspunten voor een innerlijke
uitholling van ons volkslichaam ont
nemen. De nationaal-sociallstische
gemeenschap kan derhalve reeds
thans beschouwd worden als het on
aantastbare centrum van elk Euro
pees zelfbehoud.
Want alleen die staat, die In 2ijn
eigen binnenste volkomen'vrij is van
onsociale infectiehaarden, kan aan
het bolsjewisme met zekerheid ook
naar buiten het hoofd bieden. He',
jodendom zelf heeft in ons grote rijk
alle macht verloren. Doordat het de
oorlog tegen het natlonaal-sociallsti-
sc'ne Duitsland op zijn geweten heeft,
zal het medehelpen de denkbeelden
eer natlonaal-socialistische revolutie
te verspreiden en de elementen voor
een wetenschappelijk Inzicht en een
zakelijke oplossing van deze kwestie
ook anderen naties dichterbij te
brengen.
De wereldoorlog van het jaar 1939
zal eens ln de geschiedenis worden
opgetekend als een reusachtige her
haling van hei proces tegen de par
tij in het taai 1924.
Evenals toentertijd deze aanval, die
werd ondernomen om de beweging te
vernietigen, de denkbeelden van de
beweging als met het geweld ener
explosie over gans Duitsland deed
verspreiden, zo zal deze strijd aan
ör- volkeren binnen enkele Jaren de
ogen openen over de jodenkwestie en
hun het natlonaa'-socialistische ant
woord en de maatregelen om hen
ui' de wejztoru' t? >ns-
waardlg als vanzelfsprekend doen
toeschiinen
De grootheid van net wereldhisto
rische conflict zal daarbij de ogen
en het verstand der naties scholen
vooi het denken en handelen in
zulke geweldige historische afmetin
gen Uit de mlllloenen soldaten en
krijgszevancenen groeien eens mll
lloenen propagandisten voor dit in
zicht..
Innerlijke kracht
Dat de natlonaal-socialistische re
volutie bovendien in innerlijke orga
nisatie, economisch en potentieel, het
Duitse volk de wapens tot'zelfbehoud
gegeven heeft, kan door niets krach
tiger bewezen worden dan door de
reusachtige strijd .die thans sinds vijf
Jaren woedt Deze worsteling kan
daarbij geen ander verloop nemen
don tot dusver nog elke andere grote
oorlog op deze aaide genomen heeft.
Het op en neer gaan der gebeurte
nissen kan derhalvè alleen hem ter
neerdrukken. die historisch noch
zien noch denken geleerd heeft.
De weg van de visie van dep half-
blinden soldaat van het jaar 1918
tot aan de realiteit van de nationaal-
socialistische staat in het jaar 1944,
was geweldiger en stellig moeilijker
dan de weg van het Rijk van heden
naar de definitieve overwinning.
Dat aan het einde van deze strijd
evenwel de overwinning van Duits
land en daarmede van Europa zal
staan op zijn westelijke en oostelijke
misdadige aanvallers, ts voor eiken
nationaalsocialist niet alleen de
uiting van zijn geloof, doch als af
sluiting van de gehele tot dusver ge
voerde strijd een innerlijke zeker
heid.
De garanten voor deze overwinning
zijn niet alleen de soldaten aan het
front, doch ook de strijders in het
vaderland. Zoals het nationaal-socia-
lisme uit de eerste wereldoorlog ge
boren werd zo za! het in de tweeds
ziin uiterste kracht en versterking
krijgen Hoe het ook mag zijn, ten
slotte zal het vaderland toch nooit
wanhopen want het weet om zijn
lot te strijden en ziet zijn zonen voo:
zich vechten aan de fronten.
Het front zal nooit versagen, doch
ook na de moeilijkste dagen weer
tot zichzelf komen, want in zijn
hand is niet alleen de arbeidende,
doch ook de niet minder dapper strij
dende ..Heimat" gelegd
De poging van onze vijanden, het
Duitse volk en het Rijk door brisant-
en brandbommen tot Ineenstorting
te brengen, zal volk en Riik tenslot
te steeds meer versterken in hun
snc'alistische eenheid en die harde
staat scheppen, die door de voorzie
nigheid ls uitverkoren, aan de ge
schiedenis van Europa in de komen
de eeuwen vorm te geven Dat dit ge
weldige. wereldschokkende proces
zich veltrekt onder leed en smart,
stemt overeen met de eeuwige wet
ener voorzienigheid, die niet alleen
al het grote in de strijd laat ont
staan. doch zelfs iederen afzonder
lijken wereldburger onder smarten
hel licht der wereld laat aanschou
wen
Het twaalfde jaar der nieuwe or
ganisatie van ons volk zal aan het
front en aan het vaderland uiterst
harde eisen stellen. Hoe echter ook
de storm mag razen en huilen aan
onze vesting, tenslotte zal hij op
zekere dag, zoals elk onweer, beda
ren. en uit de zwarte wolken zal dan
weer een zon te voorschijn komen
en ncerschi.inen op hen. die standvas
tig en onwrikbaar, trouw bliivend aan
hun geloof, hun plicht hebben ver
vuld.
Hoe groter derhalve ook thans de
zorgen zijn, des te groter zal eens
de Almachtige de prestatie van hen
afwegen, beoordelen en belonen, die
tegenover een wereld van vijanden
)hun vaan in trouwe handen vasthiel
den en onversaagd voorwaarts droe
gen Deze strijd zal derhalve ten
slotte ondanks alle duivelse inspan
ningen van onze tegenstanders lei
den naar de grootste overwinning
van het Duitse Rijk.
De ervaringen opgedaan in de
laatste Jaren ten aanzien van
schade, welke door oorlogshandelingen
kan worden toegebracht aan belang
rijke archiefstukken, fabricagegege
vens. tekeningen en dergelijke als
mede aan moeilijk te vervangen kan
toormachines. hebben allerwegen de
vraag doen rijzen hoe men op doel
matige wijze deze schade zoveel mo
gelijk kah beperken.
Aangezien hei van het aller
grootste belang is voor het Neder
landse bedrijfsleven dat alle maat
regelen worden genomen teneinde
ons economisch apparaat zo goed
mogelijk door eventuele moeilijk
heden heen te brengen, heeft de
Raad voor het Bedrijfsleven in zijn
laatste vergadering de wenselijkheid
uitgesproken dat aan dit punt nog
eens de volle aandacht wordt ge
schonken.
In verband hiermede volgt hieron
der een kort overzicht van een aan
tal maatregelen, die ten aanzien van
tin bovengenoemde gegevens en ma
chines arm beveling verdienen
1. Indien een zogenaamde schuduw-
acimlnlstratle kan worden Ingericht.
Marinus Adam dirigeerde het
Volksconcert van Woensdagavond en
als steeds was zijn leiding vakkundig,
doch niet afgestemd op subtiliteiten.
Wanneer men bedenkt, dat het Res.-
Ork. hem vreemd is. waardeert men
in elk geval de aanvaardbare uitvoe
ringen van Beethovens Coriolan en
Debussy's La Mer, ook al mist men
in de ouverture karakter, in de trip
tiek de verfijnde poëzie. Jaap v. Op
stal blies de solopartij in Mozarts
Klarinetconcert met smaak en opge
wekte vaardigheid, waarna Paul
N i e s s i n g aandacht vroeg voor An-
driessens Klavierconcert in Des. De
Rotterdamse pianist heeft dit op het
punt van originaliteit aanvechtbare
jeugdwerk van onzen voornamen
componist met liefde en overtuiging
verdedigd, waarbij hij zich door een
sensitieve klankbelevenis en een al
leszins degelijke technische ontwik
keling heeft doen kennen als een der
pianisten van Nederlands toekomst.
Van Niessing kan men veel verwach
ten. In zijn weergave was een rijp-
heid, die lijnrecht in strijd leek te
zijn met zijn leeftijd en die daarom
slechts uit het geniale was te verkla
ren. WILL G. GILBERT
In Diligentia maakte men Vrijdag
avond kennis met den violoncellist
Bernhard M i c h e 1 i n. die meer
dan met zijn tamelijk conventioneel
programma opzien baardé met zijn
bijzondere technische begaafdheid op
zijn instrument, dat hij op een od-
merkelijke manier hanteert. Hij trekt
een forse en welluidende, zij het wat
nuchter-koele toon en beschikt over
een fabuleuze techniek, die in een
moment van zorgeloosheid of door
het vreemd opzij houden van ziin
cello? soms even faalt in een ..af
schampen" van de toon. Met zijn pro
gramma van Bach. Bréval. Schu
mann. Francoeur. Chopin. Fauré en
Sarasate oogstte hij een welverdiend
succes, waarin ziin begeleider Tassa
Janopoulo zeer verdiend deelde.
G. K. KROP
De uitvoering van de Rnyter-Can-
tante' van A. Lvsen. Zaterdag in een
uitverkochte zaal van K. en W. cre-
geven ten bate van de W.A. Front-
zore. is. evenals dit in Amsterdam het
geval is geweest, een groot succes
eeworden. Het kerngezonde, echt
Hollandse werk voor soli, koor en
orkest, heeft fris en goed geklonken
en in het bijzonder waardeer ik de
zang van het Jeugdstormkoor van de
streken Amsterdam. Rotterdam en
's-Gravenhage. dat gedisciplineerd er
doorgaans met goed tekstbegrip b^eft
gezongen. De jeugdige dirigent W a 1-
ter Janssens had de jeugdige
zangers flink ln de hand. ook ze
wel eens op hol" trachtten te slaan,
zoals kinderen dat bij koorzang gaar
ne plegen te doen. Een orkest in
svmphonische bezetting begeleidde
vrij verdienstelijk en de solistische
nartijen werden met toewijding ge
zongen. Het ioncenssonraantle van
den kleinen Mobiel deed het voor-
treffelilk. De Riikcenmmissarls gaf
door aanwezigheid blijk van zijn be
langstelling.
P. TEUNISSEN Jr.
Piet van Dijk concerteerde
Voor een goed bezette Stadsge
hoorzaal trad Zondagavond het
radioorkest van Piet van Dijk op.
Medewerking verleenden: Anny
Xhofleer, zang. het accordiontrio de
Roccardi's en de zingende zwerver
Frans van Schalk. Het publiek heeft
veel genoten en was gul met applaus.
de tweede
EINDHOVEN 30 Jan. Van de
bijeenkomsten. In verschillende plaat
sen van ons lano gehouden ter her
denking der machtsovername, was de
belangrijkste die in het Philipsont-
spanningsgebouw te Eindhoven.
De plaatsvervangei van den Leider.
Van Geelkerken en vervolgens Dienst
leiter W Ritterbusch hebben daar
het woord gevoerd voor een over
wegend uit leden van Duitse forma
ties en organisaties bestaand gehoor.
De bijeenkomst, welke werd opge
luisterd dooi zang van jongens en
meisjes van H.J en B.D.M.. werd
bijgewoond door enige vertegenwoor
digers der N.SB en door een groep
van de Nationale Jeugdstorm,
Beide sprekers schilderden het grote
werk. dat Adolt Hitier tot stand
brengt Daarin is^het feit der machts
overname geen hoogtepunt en nog
minder een rustpunt. Het Duitse volk.
dat voordien geen organisch geleide
gemeenschap was doch een verzame
ling van elkaar wederstrevende groe
peringen zonder eenheid van wil en
geest, heeft hij door zijn partij van
de naiionaal-socialistlsche idee weten
te doordringen. Bezield als het was
wolke elders wordt opgeborgen vër- door eer hêvlg verlangen naar een
dient du zeker aanbeveling. In leder heid, moes» het irt en met zichzelf
geval dient men elders afschrift te strijden om de grondslag voor ziin
bewaren van de belangrijkste gege- toekomst Trv>n het bewustzijn daar-
Het overbrengen van de afschriften 7an 6ewekf heeft de Führer de
of van de gehele schaduwadminlstra- kr ach ten weten vrij te maken voor
tic geschiedde steeds zo. dat noo't ecn geweldig werk van socialistische
's nachts of lange tijd achterceD de opbouw Een onblusbare drang om dit
oorspronkelijke gegevens en de af
schriften zich op dezelfde plaats be
vinden.
2 Voorzover bepaalde gegevens niet
elders kunnen worden opgeborgen,
verdient het aanbeveling deze zo mo
gelijk ln brandkasten op te bergen ln
de kelderruimten Over het algemeen
ls gebleken, dat vaak de kelderruim
ten. zelfs bij totale vernietiging van
het gebouw, bescherming boden mits
de voorwerpen in behoorlijke brand
kasten waren opgeborgen Het ls daar
entegen gebleken, dat bij uitbranden
van een gebouw de brandkasten ln de
ruimten bulten de kelders niet vol
doende tegen verkoling van «tukken
konden wuarborgen.
3 Ook de schrijf- en Kantoormachi
nes brenge men na gebruik zoveel
mogelijk ln de kelderruimten, liefst
ln kluizen of brandkasten, zo daartoe
plaats ls. Kantoormachlnes. welke niet
doorlopend gebruikt worden, kunnen
wellicht elders, bijvoorbeeld bulten de
centra der grote steden, worden op
geslagen evenals grote hoeveelheden
formulieren en andere kantoorbehoef
ten. Afdelingen, welke werken met
niet verplaatsbare machines orenge
men zoveel mogelijk ln de kelderruim
ten onder
4. Het personeel dient te weten,
waar het bij vernietiging of niet be
reikbaar zijn van bedrijf of kantoor
zlvh om Inlichtingen dient te vervoe
gen of op welke wijze mededelingen
gedaan zullen worden.
5. Tenslotte dienen natuurlijk steeds
voldoende voorraden brandbhismklde-
len (zand. watert alsmede luchtbe-
schermingsmlddelen (gas- en rookmas-
kers) aanwezig te zijn
Directeur: H J. Kerkmeester. Bue-
BUin; hoofdredacteur: Hendrik Llndt.
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A
H de Haas van Dorsser. Haarlem'
binnenland. J v Grieken; illustratie
en opmaak R Kampstra. volkscul
tuur en kunst. M Wolters, muziek:
G K Krop; sport: J J Llber; adver-
tèntles: A H. Larimers, allen te Am
sterdam. K 113
socialisme vorm te geven binnen de
landsgrenzen en ook elders, ls steeds
de politieke drijfveer geweest voor het
Duitse volk Het was deze socialis
tische opbouwarbeid. welke de vijan
den hebben willen fnuiken. Want hun
volken mochten onder geen beding
kunnen opzien naar een maatschap
pij. welke een waarlijk socialisme had
kunnen verwerkelijken
De dag der machtsovername is niet
louter een mijlpaal Elf jaren zijn
verlopen en in deze betrekkelijk korte
spanne tij da heeft zich ln razend
tempo eer groot stuk geschiedenis
voltrokken.
Dienstleiter Ritterbusch legde er de
nadruk op dat in deze Jaren het lot
van de Germaanse volkeren. 1a van
geheel Europa, vervlochten en samen
gegroeid is met dat van Duitsland.
Dat moeten wij ons iedere minuut
voor ogen houden, zo zeide hij. en
daaruit de kracht en de wil putten
tot gemeenschappelijke verdediging
en gemeenschappelijk behoud Uit dit
besef van ons gemeenschapoelllk lot
is ook de verbondenheid gegroeid met
de kameraden van de N.S.B Wij
moeten deze lotsgemeenschap erken
nen of we willen of niet. Daaraan
tegemoet komen betekent niet het
aanvaarden van een kunstmatige con
structie maar een weder laten ont
waken var ons diepste wezen Alles
kunnen we behouden, als we in dit
besef alles er ons zelf mobiliseren
Van Geelkerken bracht in het bij
zonder de gelukwensen over van de
Nederlandse kameraden. In trouwe
verbondenheid staan zij naast hun
Duitse kameraden De duizenden aan
de fronten en de gevallenen geven
hun het reent deze dag mede te ge
denken. De verstreken elf jaren heb
ben aangetoond, dat een volk, dat
plet berust in zijn lot, maar strijden
wil, niet behoeft onder te gaan. De
zelfde wil bezielt de leden der N SB.,
omdat zij weten waarom het gaat
Wanneer men thans meent met
bombardementen de hoofden en har
ten en wellicht straks ook de kusten
stormrijp te kunnen maken, hoopte
spreker, dat de N.S.B.-ers bij een
eventuele invasie in ons volk zullen
staan als mannen, die geloof en hoop
hebben. Geen somberheid is er bij
ons. zo verzekerd»» spreker, doch ver
betenheid tot het uiterste, tot het
laatste.
Zowel Dienstleiter Ritterbusch als
Van Geelkerken schetsten 5n hun
rede de machtige indruk, die de Füh
rer op hen gemaakt had. toen zij hem
twee maanden geleden in zijn hoofd
kwartier mochten bezoeken De aan
wezigen legden hem opnieuw plechtig
de gelofte van trouw af. waarna de
bijeenkomst met het zingen van de
strildliedereri der partij, van het
..Mijn schildt ende betrouwen en
met de afmars der vaandels werd be
sloten
door
W H. Kruiderink
77)
Ze grepen zijn handen, klem
den ze vast in hun vuisten alsof
ze hem nooit meer los wilden laten.
Anderen deden als kinderen en om
helsden hem. Het was een toneel,
dat de anderen even op een afstand
hield. Toen zagen de mannen de
vrouw naderen. Lachend onderging
ze de roerende uitingen van dank
baarheid der eenvoudige kerels, die.
waar ze geen woorden vonden, de
gekste dingen deden om hun gevoe
lens kenbaar te maken. Toen, als bij
afspraak, kwamen ook zij, wier leven
hij niet had behoeven te redden, in
beweging. Vol eerbied en bewondering
traden zij op hem toe. vervuld van
trots hem de hand te mogen.drukken.
Ook Staal kwam naar voren. Hij
ging langs de vrouw. Ze keek hem
aan. Zou hij haar eerst een hand
geven en een paar vriendelijke woor
den zeggen? Even een korte aarze
ling. toen ging hij recht op de forse,
brede gestalte van „de vliegende
Hollander" toe
Hij had nog een pas of twintig te
doen. toen een paar handen zijn arm
grepen. Zij trokken hem weg uit het
gedrang der huldigende arbeiders.
Tegenover hem stond de vrouw. Als
een leeuwin, die haar jong beschermt,
stelde ze zich voor hem. haar rug
naar den man. die nog steeds door
een juichende menigte was omringd.
Haar donkere ogen schoten vuur.
over haar mooi. smal gezicht, lag
een grimmige, verbeten trek. teke
nen van wilde woede, die de schoon
heid van het vastberaden naar hem
opgeheven gelaat, geenszins bena
deelden. Plotseling moest hij aan
Tilly denken. Diezelfde trek had hij
in haar gezicht gezien toen ze de
vorige avond van elkaar gingeti.
Maar nog meer verraste hem de
stem van de vrouw. Daaruit sprak
geen woede maar angst, onpeilbare
angst. Schor schreeuwde ze hem
toe: ..Je blijft van hem af. Ik ver
moord je als je hem met een vinger
aanraakt" Tranen sprongen in haar
ogen maar ze bleef opgewonden te
gen hem schreeuwen, zodat haar ge
scheurde stem soms boven het ge-
Tekeningen en
van
MEULD1JK
772 Ja Bombastus heeft veel te 773. ..Ga maar weer ln de kast,"
lang in de stoomkast gezeten en nu zegt koning Winter" tegen den reus,
bedraagt zijn lengte maar een halve die geen reus meer is. „Ik zal je een
meter. Koning winter is radeloos, omgekeerde werking laten onder-
Hoe Kon dat nr opa. zegt hij: ..dat gaan!" Bombastus stapt weer naar
je horloge stil bleef staan." „Jaja." binnen en de deur gaat dicht. Opa
zegt Ona Krom. ,,'t spijt me erg. maar Krom windt zijn horloge op en de
't was net afgelopen." „Wat nu," zegt koning gaat aan allerlei stangetjes
Sneeuwvlok. ..Moet Bombastus zo en wielen draaien. Sneeuwvlok kijkt
klein blijven? Heb je geen kast waar aandachtig toe. „As 't eén beetje wil"
Je hem weei groter in kunt maken, denkt hij. ..komt Bombastus er weer
koning?" „Hm zegt Bombastus. „Ik net zo groot -uit als voor dat het be
voel me wel erg klein zo!" gon. Ik ben wel benieuwd!"
raas der schuivende schotsen uit
klonk.
Eindelijk is hij weer mens gewor
den. eindelijk kan hij weer in zich
zelf geloven en nu kom jij! Eindelijk
vrij en nu
Ineens brak haar harde stem af
Staal hoorde een snik. Al haar moed.
haar vastberaden verbetenheid, de
ferme houding van het mooie ge
laat. niets was er meer van over. Ze
schreide als een kind.
Was haar woede-aanval niet zo-
plotseling ineengestort, had ze uem
een kwartiei of langer nog vol ge
houden. Staal zou al die tijd spra
keloos zijn gebleven. Zelfs nu hij
haar stil zag schreien, duurde het
nog een hele tijd voor hij kon sta
melen: „Rosita Rosita
„Waarom laat je hem niet met
rust", klonk het klagelijk. Ik weet
wel, het is allemaal ontzettend wat
hij heeft gedaan. Maar jij komt hem
alleen maar achter de tralies helpen.
Voor jou was de jacht op zijn
leven een soort van sport. In het
beste geval was de vergeiding der
samenleving joliw motief. Jij zou de
lof hebben geóogst van de bandieten,
die van hem een bandiet hadden ge
maakt
Staal zocht onbewust naar een
boom of een paal om tegen te leu
nen. Hij vocht tegen een vreemd ge
voel van duizeligheid.
„Rosita", wist hij tenslotte uit
zijn keel te wringen, .ik begrijp je
niet. wien bedoel Je?"
Haar verdriet scheen te groot om
verbazing over zijn vraag te tonen.
Haar sombere stem ging voort:
Hem natuurlijk." Ze wees naar
den man. Wiens heldenmoed hij van
plan was geweest te huldigen.
„Ken ik hem dan?"
„Helaas wel. Drake
Staal schrok bij het horen van
die naam. Elven moesten zijn ge
dachten de weg weer vinden in het
verre verleden, dat hij zonder heim
wee had verloren Drake... Drake,
peinsde hij moeizaam. Ja. daar
schoot het hem weer te binnen, die
geschiedenis met van Smitshuyzen.
Drake! Maar... (Wordt vervolgd)
volkscultuur en kuns7
Deed het Centraal Toneel met
..Mademoiselle Panama" den
Fransman Marcel Achard aanschou
wen als sociaal toneelschrijver, in de
tragi-comedie ..Colinette" belicht het
hem thans als zedenschilder, zij het
van nogal merkwaardige zeden Veel
meer nog dan ..Mademoiselle Pana
ma" is „Colinette" door en door
Frans van sfeer: een sfeer van lucht
hartig en toch diep doorvoeld spel
met het thema liefde, zoals alleen de
Fransman dat bedrijven kan: arge
loos en onbevangen, zuiver maar
voor de opvatting van ons noorder
lingen aan het decadente grenzend.
Colinette is de onschuldig-bekoor-
lijke gade van den schatrijken molo-
renfabrikant Lionel Charmaine. die
haar onaantastbaar acht. maar haar
toch blijkt te moeten afstaan aan
den onvermogenden hoedenontwer-
per Polo. bij wien zij de ware. beiden
overrompelende liefde vindt. Door
dit gebeuren heen bewegen zich de
figuren van twee sentimenteel-onin-
telligente zakenlieden, die na in een
min of meer intieme situatie elkan
der hun huwelijksteleurstellingen te
hebben beleden een weddenschap
aangaan op de onwankelbaarheid
van Colinettes huwelijkstrouw.
Achard heeft met deze comedie.
verrassend knap van opzet en vaak
geraffineerd van dialoog, die door
DEN HAAG. 31 Jan De ver
plicht-verzekerden der algemene zie
kenfondsen hebben volgens de voor
schriften recht op tandheelkundige
behandeling volgens systematisch
rationele beginselen. Wat hieronder
moet worden verstaan ls thans ook
door den commissaris belast met het
toezicht op de ziekenfondsen, nader
omschreven. Daarbij wordt uitgegaan
van het feit. dat. waar vrijwel elkeen
voor het herstel of behoud van een
behoorlijk functionerend gebit regel
matig tandheelkundige hulp nodig
heeft, deze eigenlijk niet een zodanig
karakter draagt, dat men haar als
een normaal verzekeringsrisico kan
beschouwen. Veeleer kan men bij de
conserverende tandheelkundige hulp
spreken van een tak van gezond
heidszorg.
Bij het ter hand nemen van deze
zorg dient nu een drietal factoren in
het oog te worden gehouden, n.l.:
Ie. Vrijwel iedere verzekerde wordt
vroeg of laat patiënt, hetgeen uiter
aard met zich brengt, dat de kosten
der tandheelkundige verzorging, in
vergelijking met andere verstrekkin
gen. hoog zijn:
2e. de gebitten van de meeste ver
plicht-verzekerden verkeren in zulk
een verwaarloosde staat, dat de be
handeling ervan zeer veel tijd zou
vergen:
3è. het ontbreekt aan voldoende
tandartsen voor een onbeperkte be
handelingswijze.
Ten ovêrstaan van deze feiten moet
dan ook gestreefd worden naar beper
king. mits deze tevens een verbetering
van de algemene gezondneldstoestand
van ons volk. ook op tandheelkundig
gebied, waarborgt Dit nu wil de com
missaris bereiken door de bevordering
van de toepassing van een systeem,
dat op de navolgende beginselen be
rust BIJ de sanering van onvoldoend
den Is het gebit van den patiënt een
maal gesaneerd, dan ts hij verplicht
elk half Jaar bij den tandarts ter con
trole te verschijnen Aan dit voor-
schrirt zal streng de hand worden ge
houden
Zowel op de ziekenfondsen als op
de tandartsen is een beroep gedaan
om al het hiertoe nodige te verrich
ten. terwijl een voor het gehele land
ingevoerde uniforme behandel in ge
kaart de controle helpt vergemakke
lijken.
In dit verband verdient het de aan
dacht, dat gesaneerde patiënten bij
verdere behandelingen bepaalde voor
delen genieten, waarvan zij versto
ken blijven, indien zij zich aan het
halfjaarlijks onderzoek onttrekken
Nieuwe patiënten, wier gebit reeds in
gesaneerde toestand verkeert en die
zich niet langer dan een half Jaar
tevoren aan een behandeling of onder
zoek hebben onderworpen, worden
eveneens behandeld overeenkomstig de
regelen, welke gelden voor patiënten,
die hun gebit op de vorenomschreven
wijze hebben doen saneren Bil de be
handeling van gesaneerde gebitten
heeft, waar nodig, zonder meer wortel
kanaalbehandeling plaats, terwijl de
verdere zorg bestaat in het wegnemen
van defecten, die een nieuwe achter
uitgang van het gebit zouden kunnen
veroorzaken In dit geval geschieden
(le vullingen en wortelkanaalbehande-
llngen kosteloos Daarentegen Is dp
verplicht-verzekerde een bijbetaling
van 2 50 verschuldigd, indien in nlet-
gesaneerde gebitten een wortelkanaal
behandeling plaats heeft, hetgeen ech
ter slechts bij hoge uitzondering zal
geschieden, b v Indien de huisarts het
trekken van een kies ontraadt, of wan
neer de tandarts na een ongeval, dit
voor het behoud van daarbij bescha
digde tanden of kiezen noodzakelijk
acht. Voor vullingen ln nlet-gesaneer-
de gebitten zal. volgens de nieuwe
regeling een bijbetaling van /0.50 per
vulling verschuldigd zijn
Indien patiënten ln bepaaldp geval
len aan particuliere behandeling de
verzorgde gebitten zullen wortelkanaal- voorkeur geven, dan kan de betrokken
behandelingen alleen ln hoge uitzon
deringsgevallen worden toegepast Een
zieke rand of kies wordt slechts be
houden. Indien dit met eenvoudige
middelen kan geschieden. In de overige
gevallen wordt getrokken, waarna
kunsttanden of -kiezen met een plaat
kunnen worden aangebracht. Gegoten
vullingen of kronen worden niet ver-
Strekt; evenmin bruggen of stlXttan-
fondstandarts deze op zich nemen,
mits de patiënt schriftelijk tegenover
het fonds, verklaart, dat hij de voor
genomen behandeling particulier door
dien tandarts wenst te laten verrich
ten Uiteraard mag van den tandarts
nimmer aandrang ln deze richting uit
gaan.
Deze regeling treedt per 1 April 1944
in werking.
Joan Remmëlts, John Soer, Ko van
Dijk, Gijsbert Tersteeg en Cees
Laseur converseeren gemoedelijk in
de vertrouwelijkheid wekkende sfeer
van het stoombad. Een scène uit
Colinettevan Marcel Achard. door
het Centraal Toneel op de planken
gebracht. (Foto Stapf-Reynhoudt
Joan Remmelts' uitnemende verta
ling in zijn waarde wordt gelaten,
dieper gegrepen dan naar een lief
desgeschiedenis met haar verwikke
lingen. Voorai in het eerste bedrijf,
dat in de niet alledaagse omgeving
van een Parijse badinrichting speelt,
neigt hij naar een Moljère-achtige
redeneerlust. in het idioom van het
huidige Frankrijk vertaald: zij het.
dat de situatie zowel als de conver
satie vaak veimakelijk gewaagd zijn
zonder bepaald aanstoot te geven.
Dat dit in de opvoering door het
Centraal Toneel op de juiste wijze
tot zijn recht komt. is de verdienste
van de vertaling, van het over het
geheel stijlzuiver acteren en van Cees
Laseurs vlotte regie: al kon een en
ander niét verhinderen, dat veel in
deze opvoering, vooral de ongewone
scène in het stoombad, een vermaak
wekte, hetwelk nogal eens de aan
dacht vcor het flitsende in samen
spraak en spel verstoorde.
De titelrol van het in haar gevoe
lens onbedorven vrouwtje kan men
zich onschuldiger, onbevangener en
onwezenlijker uitgebeeld denken dan
Mary Dresselhuys vermag, al kweet
zij zich overigens lofwaardig van
haar taak. In Ko van Dijk vindt zij
een voortreffelijk tegenspeler als
Polo; geblaseerd en onbedorven te
gelijk; uitstekend vooral in zijn
hallucinatie-scène. Cees Laseur en
Joan Remmelts zetten een stel ty
pisch Frans-burgerlijke, maar door
de wol geverfde zakenlieden raak op
de planken: John Soer presenteert
een uitnemend type van een philoso-
fisch-raisonnerenden masseur. Gijs
bert Tersteeg een op zichzelf verlief
den en zich Jammerlijk bedrogen
achtenden Adonis en Lies de Wind
een'vermoedelijk niet aan het kortste
eind trekkende intrigante. Bob Ver-
straete tekent voor het even prak
tische als smaakvolle décor.
Het Centiaal Toneel maakt met
deze uitstekende introductie naar
alle waarschijnlijkheid zowel ar
tistiek als commercieel een goede
beurt en alleen bezoedelde zielen
zouden aan de humor in deze tragi-
comedie aanstoot kunnen nemen. De
ondanks het vergevorderde uur in
verband met de lengte van het stuk
zullen de voorstellingen te 7.15 aan
vangen langdurige en daverende
bijval en hier en daar zelfs „open
doekjes" konden leren, dat men zul
ke zielen -kan missen.
G. K. KROP.
Concerten en lezingen
Voor het vierde abonnementsconcert
van het Residentie-Orkest op Zondag
6 Februari, dat door Toon Verhey zal
worden gedirigeerd, vermeldt het pro
gramma drie fragmenten uit Wage
naars ..Doge van Venetië", alsmede
Roussels Vierde Symphonie. Willem
Noske is met Beethovens Vioolconcert
de solist van de middag
In de reeks „Talentvolle jongeren
stellen zich voor", welke in de kleine
zaal van de Stadsgehoorzaal plaats
vindt, concerteren Maanda 7 Februari
de pianiste Corry Koppen en de vio
list Jan Hoeben Beide solisten deden
zich in andere steden reeds vaak in
het publiek horen. De pianiste deed
zich verschillende malen met orkest
horen en de violist, die sinds de vol
tooiing van zijn studie in 1927 in
hoofdzaak in Haarlem werkzaam was,
is door de radio-omroep en door sona-
tenavonden, gegeven in samenwerking
met Jacpb Bijster, eveneens bekend.
Het Leidse programma vermeldt wer
ken van Corelli, Mozart en Grieg.
De Muziekschool van de Maatschap
pij tot bevordering van Toonkunst
kondigt een uitgebreid voorjaarspro
gramma aan. waarin concerten, lezin
gen over muziek en een cursus mu
ziekgeschiedenis zijn opgenomen. Op
Woensdag 9 Februari steekt men met
het eerste concert van wal en in de
kleine zaal van de Stadsgehoorzaal
zal men Henk Berghout en Henk
Geimaert kunnen horen in een vio
loncel- en klavierrecital. Op 10 Maart
volgen Piet Nijland en Geimaert met
een viool- en pianorecital, waarna op
9 Mei Jeanne Bacilek een liederen-
avond ten beste zal geven.
De lezingen over muziek vinden
plaats in de concertzaal van de mu
ziekschool. De componist Robert de
Roos zal op 25 Februari spreken over
„De problemen van den componist",
Henk Berghout, de Haagse cellist,
geeft een voordracht over „De ont
wikkeling van de sonate" op 17 Maart
en dra Marie Veldhuyzen houdt op
31 Maart een causerie over „Muziek
der vroegere romantiek".
De cursus in muziekgeschiedenis
zal zes maanden duren en anderhalf
uur per week beslaan. Mede aan de
hand van illustraties in klanken zal
de cursus een beeld geven van de
gehele muziekgeschiedenis en ook
voor den nietrvakman, bijv. voor den
serieuzen concertbezoeker, zal deze
leergang van groot nut ziin. Dagelijks
tussen 10 en 18 uur bestaat er ge
legenheid zich voor deelname te laten
inschrijven.
Generator-anthraciet en -turf
DEN HAAG, 31 Jan. Van 1 tot
en met 29 Februari 1944 geeft elk der
bonnen ..generator-anthraciet zos, en
twintigste periode", recht op het
kopen van 1 hectoliter (max. 75 kg.)
anthracietnootjes 4 of 5: gedurende
hetzelfde tijdvak geeft elk der bon
nen ..generator-turf' zes en twintigste
periode" recht op het kopen van 50
stuks baggerturf
Van 1 Februari tot en met 30 April
1944 geven de nieuwe met de woor
den „generator-turl-cokes 10 kg." ge
merkte bonnen recht op het kopen
van de op de bon vermelde hoeveel
heid turfcokes. Deze bonnen met
rode ondergrond, zwarte opdruk en
do gebruikelijke strookjes 5/20 of
20/60. zijn voorzien van een witte
horizontale balk
De oude ln gebruik zijnde bonnen
„generator-turfcokes 10 kgmet
blauwe ondergrond zijn van 1 Febr.
a.s. af niet meer geldig.
leids nieuws
„Veel plezier" in de
Stadsgehoorzaal
De Stadsgehoorzaal was Zaterdag
avond bij de revuevoorstelling van
Vreugde en Arbeid tot de laatste
plaats bezet. Onder de aanwezigen
bevonden zich o.a. mr. R. N. de Ruy-
ter van Steveninck. burgemeester
van Leiden en burgemeester Sikkens
uit Oegstgeest.
De kringleider van het Nederlands
Arbeidsfront te Leiden, de heer
Determan, sprak een kort welkomst
woord, waarin hij zijn vreugde uit
sprak over de grote belangstelling.
Hij deelde mede, dat het in de be;
doeling lag om in de maand Februari
nog 2 avonden te Leiden te -organi
seren. Op 15 Februari allereerst een
Radio-avond, waaraan verschillende
radio-orkesten hun medewerking
zullen verlenen en verder op 26
Februari een variété-programma.
De beurt was hierna aan het
revue-gezelschap o.l.v. Bob Bleyen-
berg. Deze revue droeg gister
avond de naam „Vëel plezier" met
ere. In een vlot tempo werd een
uiterst gevarieerd en welverzorgd
programma afgewerkt. Fantasio
zorgde in de geestige revue-schetsjes
voor de komische noot. de Nelsons
gaven staaltjes van acrobatiek ten
beste, dansnummers zagen wij van
Anny Francis en Capi. terwijl wij
voorts het optreden noemen van de
humoristische sneltekenaars Pot en
lood en tenslotte de zang- en dans
nummers van de charmante Anna-
bella's.
De muzikale verzorging was bij het
orkest van Jack der Kinderen in
goede handen.
J. de Swart overleden
In de ouderdom van 81 jaar is in
zijn woning Malnlaan alhier over
leden de gepensionneerd hoofd
agent van politie J. de Swart. De
begrafenis ls bepaald op Dinsdag
middag te half drie op de begraaf
plaats „Rhijnhof".
Ingezonden Mededelingen
Let'op den trein
rvJ'
als U 'n overweg ziet!
Let op de roode T
als U jam koopt!
Dt roode T op 't etiket:
Taminiaul Dus hit win helt
Santos-Ideaal theetabletten
kunnen zonder toevoeging
van suiker gebruikt worden!
Kan het eenvoudiger? Twee
tabletjes in de pot, kokend
water erop. Het resultaat
is een geurige en smakelijke
thee, die aan échte doet
denken. En het mooiste is:
Er behoeft geen sul-
ker in. Wat suit U
nü suiker besparen
12 stuks 12 cent
Theetabletten
Handelsondern. Santos, Breda
Verkoopkantoor voor Leiden en om
streken L.A.C.O. Garenmarkt 46a
Telefoon 25869
nvaaW
b^veNDX-
door cuU«
rAi
RIJNSBURGERWEG 62a, TEL. 24029, LEIDEN
Hoofdk. A'dom. Fil: Rotterdam - Den Haag
Haarlem - Tilburg - Hoorn - Goud?
Hoe herkent U de
voedingswaarde
U kunt zelf Uw levens
middelen nietonderzoeken.
Dat is ook onnoodig. Lel
er eenvoudig op, of de naam
W. A. Scholten op de ver
pakking voorkomt. Die ga
randeert de voedingswaarde
van Butaroma, Albumona,
T ransparanta, sago. verpakt
aardappelmeel, etc.
W.A. SCHOLTEX's
Aardappelmeelfabrieken
AANVRAGEN COSTUUMS. Voor
liet inleveren van ingevulde aanvraag
formulieren van costuums en delen
daarvan, is morgen aan de beurt de
letter V van Verboom t.m. Vroom,
Aanvragen indienen aan „De Burcht"
van 8.45 tot 12 uur.
ZILVEREN JUBILEUM. Zater
dag herdacht de heer F. A van de
Kamp. adjunct-commies bij de Hypo
theken, het Kadaster enz. alhier, de
dag, dat hij vóór 25 jaar bij dere
administratie in dienst trad. D -
morgens werd de jubilaris t-oeges-
ken door den fungerend Hypothee
bewaarder en een collega, waarb,
hem geschenken in de vorm van
boeken en bloemen werden aan
geboden.