HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Duits weermachtsbericht
Doorbraakpogingen van de
Sowjets mislukten
Harde gevechten
bij Venafro
Congres-boodschap
van Roosevelt
Duits extra-bericht
Amerikanen verloren 123
vliegtuigen
Wantoestanden in restaurants
Opgelegde straffen
zijn te licht
De alfzangeres llona Durigo overleden
Ciano, De Bono e.a.
ierechtgesfeld
Plaats genoeg
Landbouwers moeten bij de
teelt worden ingeschakeld
Opdracht aan de
burgemeesters
Vergoedingen bij verplichte tewerkstelling
Succesvolle aanval op
vijandelijk convooi
HOOFDKWARTIER VAN DBN
FUHRER, 11 Jan. Het opper
bevel der weermacht maakt bekend:
Van het vijandelijke bruggehoofd
ten noordoosten van Kertsj uit be
gon gisteren de verwachte aanval
der Sowjets De gevechten zijn nog
aan de gang Ons luchtwapen greep
in deze gevechten in en vernietigde
twee vijandelijke landingsboten. Kust-
batterijen der marine schoten bolsje
wistische troepenonderkomens op het
schiereiland Taman in brand.
Ten zuidwesten van Dnjeprope-
trowsk viel de vijand met verschei
dene divisies, ondersteund door artil
lerie en slagvliegtuigen, op een smal
front aan. Hij werd in harde gevech
ten door tegenaanvallen opgevangen.
55 vijandelijke pantserwagens werden
hierbij kapotgeschoten.
Ten noordwesten van Kirowograd
sloegen onze troepen herhaalde aan
vallen der bolsjewisten uiteen en her
overden in de tegenaanval verschei
dene verloren gegane plaatsen.
Bij de afweer van vijandelijke aan
vallen ten zuidoosten van Po
grebisjtsje werden in verbitterde ge
vechten twee Sowjetbataljons ver
nietigd. Ten zuidwesten van de stad
wierpen onze troepen doorgedrongen
vijandelijke gevechtsgroepen ondanks
hardnekkige tegenstand terug. In
deze gevechten werden alleen in het
gebied van één infanteriedivisie 31
pantserwagens der Sowjets en 19
stukken geschut vernietigd.
In het gebied ten westen van Ber-
disjew bleven vrij zwakke aanvallen
der Sowjets zonder resultaat.
Om Sarny werd ook gisteren ge
streden
Ten westen van Retsjlza behielden
onze formaties in zware gevechten, na
afgrendeling van plaatselijke pene
traties, hun stellingen tegen den op
een breed from met superieure strijd
krachten aanvallende vijand.
In het gebied van Witebsk misluk
ten hernieuwde doorbraakpogingen
van de bolsjewisten. Concentraties
van den vijand werden door gecon
centreerd artillerievuur uiteenge
slagen.
Bij de gevechten in het gebied van
Kirowograd heeft de Brandenburgse
derde pantserdivisie, onder leiding
van generaal-majoor Bayerlein, zich
bijzonder onderscheiden.
In Zuid-Italië werd ook gisteren
weer in de sector ren westen van
Venafro gevochten. Alle aanvallen
van den vijand mislukten, deels ber
den zij in gevechten op korte afstand
uiteen geslagen. Een plaatselijke pe
netratie bij Cervaro is afgegrendeld.
In de centrale en oostelijke frontsec
toren hadden geen gevechtshandelin
gen van betekenis plaats.
Duitse torpedovliegtuigen vielen in
de avondschemering van 10 Januari
aan de Algerijnse kust een vijande
lijk ravitailleringsconvooi èan en
troffen 5 schepen met een inhoud
van 32.000 brt. Het zinken van een
transportschip van 8000 ort. werd
Invoering bepleit van
arbeidsdienstplicht
STOCKHOLM, 11 Jan. Presi-
dent Roosevelt heeft in zijn Jaar
lijkse boodschap aan het Congres,
naar de Britse berichtendienst uit
Washington meldt, de invoering be
pleit van een wet inzake de arbeids-
dienstpllcht (National Service Law),
welke, naar hij zeide, beslist nood
zakelijk is om alle Amerikaanse
energieën en reserves voor het be
vechten van de overwinning te be
nutten en om voor de duur van de
oorlog stakingen te verhinderen.
Roosevelt sloeg verder voor een
„realistisch belastingprogramma",
handhaving van de wet inzake de
herziening van oorlogscontracten
(Renegotiation of warcontracts) ter
voorkoming van overmatige winsten,
een wet omtrent vaste prijzen voor
levensmiddelen, die minimumprijzen
voor de landbouwers en maximum
prijzen voor de verbruikers vaststelt
en tijdige verlenging van de wet tot
economische stabilisatie van October
1942.
Roosevelt verklaarde verder, dat
de Ver. Staten zich op de conferen
ties te Moscou, Cairo en Teheran
„verbonden hebben voor buitenge
woon omvangrijke en bijzonder ge
detailleerde plannen". De Ver. Sta
ten zullen de tragische fout van een
isolationisme niet herhalen. Het
hoogste doel voor de geallieerden,
dat op de conferenties ter sprake is
gekomen, laat zich samenvatten in
het woord „veiligheid". De president
waarschuwde echter voor overdreven
vertrouwen en zelfvoldaanheid. De
„gevaarlijke dwaasheid" van een
dergelijk standpunt laat zich afme
ten aan de hand van de afstanden
die de geallieerde troepen scheiden
van hun „definitieve doelen Berlijn
en Tokio" en aan het „totaal der
gevaren" die nog op hun weg lig
gen.
In Moscou, Cairo en Teheran zijn
er vele vitale kwesties geweest die
betrekking hadden op de komende
vrede. Deze kwesties zijn besproken
in een atmosfeer van volkomen
openlijkheid en volledige harmonie.
Natuurlijk hebben de Ver. Staten
zich daarbij in zeker opzicht moe
ten vastleggen. China, de Sowjet-
Unie en Groot-Brittannië zijn
„waarlijk eensgezind" in de erken
ning, dat het eigen belang van elk
land het noodzakelijk maakt zich
te verenigen tot een „duurzaam vre-
desstelsel" dat een „onbeperkte mi
litaire contróle" over Duitsland,
Italië en Japan noodzakelijk maakt.
Vervolgens ging de president over
tot binnenlands-politieke kwesties
en spoorde hij aan de onenigheid
aan het thuisfront te doen verdwij
nen.
Koele ontvangst
Naar Exchange TelegTaph uit Wash
ington meldt, hebben de leden van
het Congres Roosevelt's boodschap ten
aanzien van de arbeidsdienstplicht
crltisch ontvangen. Uit de eerste uit
latingen blijkt, dat leden van belde
partijen de noodzaak van een derge
lijke maatregel ln twijfel trekken. Zo
heeft de voorzitter der militaire com
missie van het Huls van Afgevaardig
den verklaard: „Ik ben er nooit erg
geestdriftig voor geweest en dat ls ook
nu niet het geval". De democratische
senator Johnson voorspelde. d$t een
wetsontwerp van deze strekking niet
verder zou komen dan de militaire
senaatscommissie.
Naar verluidt. 16 de aankondiging
van een dlenstpllohtwet ook ln vak
verenigingskringen koel ontvangen.
waargenomen. De vernietiging van
meer schepen is waarschijnlijk.
In de middaguren van 10 Januari
en in de nacht van 10 op 11 Januari
deden Brits-Noordamerikaanse bom
bardementsvliegtuigen terreuraanval-
len op het stadsgebied van Sofia.
Door de Duitse en Bulgaarse lucht
verdedigingsstrijdkrachten werden
volgens tot dusver ontvangen berich
ten 13 vijandelijke vliegtuigen, waar
onder verscheidene viermotorige bom
menwerpers, neergeschoten. De ver
nietiging van 9 andere vijandelijke
vliegtuigen is waarschijnlijk.
In de afgelopen nacht vlogen af
zonderlijke Britse storingsvliegtuigen
boven het westelijke en noordelijke
Rijksgebied.
Nieuwe zwaartepunte-n
Hoewel het Sowjetrusslsche winter
offensief, volgens Duitse berichten, op
de verschillende zwaartepunten met
onverminderde hevigheid blijft voort
duren, bereikten de gevechten gisteren
toch niet meer de hoogte der vooraf
gaande dagen, aldus een speciale Ber-
lljnse correspondentie. In enkele sec
toren valt een actievere Duitse afweer
waar te nemen. Op verscheidene plaat
sen konden Sowjetrusslsche aanvals-
colonnes teruggeslagen worden.
Intussen zijn de Sowjets op twee
nieuwe plaatsen tot de aanval overge
gaan. Van het bruggehoofd ten noorden
van Kertsj uit is een offensief ont
ketend tegen het Duitse front. Dit
offensief ging gepaard met nieuwe lan
dingsoperaties. Slechts op een plaats
hebben de Sowjets een kleine pene
tratie ln het Duitse front gelegd. Op
alle overige punten kon de aanval af
geslagen worden.
Ten zuidwesten van Dnjepropetrowsk
ging het rode leger na een hevig artil
lerievuur op een smal front tot de
aanval over. De aanval kon, gedeelte
lijk door middel van tegenaanvallen,
opgevangen worden. In de Wllhekn-
strasse wordt verondersteld, dat deze
twee nieuwe sectoren voorlopig nog
wel het toneel van hardnekkige gevech
ten zullen blijven.
De ln de centrale en zuidelijke sec
toren plaats vindende gevechtshande
lingen hebben tot een beperkte be
wegingsoorlog geleld. Het noordelijkste
deel van het front, op de lijn Lenin
gradIlmenmeerWelikije Loekl,
bleef gedurende de laatste maanden
ln rust. Bij Newel ligt een Sowjet-
rlssisch penetratiegebled. Vandaar
uit loopt het front langs Witebsk naar
Slobln. Meer zuidelijk ligt bil Resjitza
een grote bocht ln westelijke richting,
die tijdens vroegere gevechtshandelin
gen ln het Duitse front gedrukt werd.
Een tweede westelijke bocht ligt ln
het gebied ten westen van SJltomlr.
Deze bocht loopt tot ln het vroegere
Poolse grondgebied. De frontlijn gaat
daar van Sarny ln het noorden over
Bcrditsjew naar het zuiden tot aan
Winnitza. Van deze plaats uit buigt
de frontlijn weer naar het noorden tot
aan de Dnepr ten zuiden van Perejas-
law. Voorts loopt zij ten westen van
Tsjerkassy naar het zuiden over Kiro-
wogrod, ten oosten van. Kriwoirog
tot aan de Dnjepr.
Voor belde partijen ls het oorlogs
toneel tussen SarnyBerdltsjew en ln
de grote bocht aan de Dnjepr het be
langrijkste. Daar hebben de Sowjets
hun aanvallen voortgezet. Noemens
waardige resultaten wisten zij echter
niet te boeken.
De haast, die de Sowjetrusslsche
legerleiding aan dc dag legt om de
Boeg te bereiken, vergemakkelijkt de
situatie niet voor de Duitse strijd
krachten ln de bocht van de Dnjepr,
aldus seint de C.D. uit Berlijn. Voor
dez© troepen bestaat de kans. dat zij
afgesneden worden, wanneer de Sow
jetrusslsche opmars naar het zuiden
niet tot staan wordt gebracht. Zoals
de zaken hier staan lijkt het niet uit
gesloten. dat een situatie kan ont
staan, waarbij de Duitse legerleiding
het wenselijk zou achten, haar troe
pen uit de Dnjeprbocht terug te
nemen, voordat hun de mogelijkheid
van een terugtocht ls afgesneden.
Groentevoorziening in 1944
Ie JAARGANG No. 9
WOENSDAG 12 JANUARI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65
GEGARANDEERD DEMOCRATI
SCHE EIEREN VAN ROOSEVELT.
Uitgebroed onder de zon van Zuid-
Italië. (Tekening Knabe OHP)
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 11 Jan. Het opperbevel
van dc weermacht deelt mede:
In de vroege ochtenduren van de
11de Januari hebben Amerikaanse
bommenwerpers enige plaatsen in
Midden-Duitsland aangevallen. Door
de onmiddellijk begonnen Duitse af
weer konden de aanvallen niet gecon
centreerd ten uitvoer gelegd worden.
Daarentegen werden volgens dc tot
nu toe reeds beschikbare, nog onvol
ledige rapporten door Duitse jagers,
Handelsverdrag tussen
Zweden en Duitsland
(Spccialo correspondentie.)
Het officiële bericht, dat do Duits
Zweedse economische onderhandelin
gen met succes bekroond werden, kan
mede beschouwd worden als een weer
legging van de door Londen ver
spreide geruchten, die wilden doen
geloven, dat de onderhandelingen te
Stockholm met vrijwel onoverkome
lijke moeilijkheden gepaard gingen. De
Duitse Mlnisterialdlrektor c!r. Walter
en de Zweedse gezant Hëgglöff hebben
een handelsverdrag tot de som van
900 mlllioen RM ondertekend. Zweden
zal Duitsland o.m. ertsen, staal, ma
chines, hout, houtproducten en papier
leveren. Do^pDuitse leveranties zullen
betrekking nebben op kolen, cpkes en
verschillende ljzerproducten. Ook
levert Duitsland chemicaliën en syn
thetische werkstoffen, die ln Zweden
burgerrecht gekregen hebben. Als ge
volg van de DuitsZweedse onderhan
delingen is aan de Zweedse scheep
vaart wederom het vrije overzeese ver
keer toegestaan. Dit besluit heeft het
Zweedse volk met grote voldoening
begroet.
Spoorwegramp in Spanje
VICHY. 12 Jan. In de nacht van
Maandag op Dinsdag ls. naar uit
Spanje gemeld wordt, opnieuw een
ernstig spoorwegongeluk gebeurd. In
de nabijheid van het dorp Arevalo ln
de provincie Avila, ls de des avonds
uit Madrid vertrokken expresstreln
no. 1 naar San Sebastian In botsing
gekomen met een naar Midden-Spanje
rijdende personentrein, waarbij ver
scheidene derde-kla6-rij tuigen ver
nield werden. Het ongeluk gebeurde
om twee uur des nachts. De terstond
naar de plaats des onhells gezonden
hulpcommando's gelukte het 96 doden
en ruim 100 deels zwaargewonde pas
sagiers te bergen. Men vermoedt, dat
het weigeren der remmen van de
expresstreln de oorzaak van het on
geluk ls geweest.
- Op verzoek van minister-president
Quisling heeft Rijkscommissaris Ter-
boven bij de Jaarwisseling zijn goed
keuring gehecht aan de vrijlating van
een vrij groot aantal politieke arres
tanten.
„Zachte heelmeesters maken stin
kende wonden". Dit spreekwoord
zouden wij willen toepassen op de
uitspraken van de Economische
Rechtspleging, die, ondanks de vaak
op het eerste gezicht niet malse straf
fen, het aantel ongeoorloofde prak
tijken eer zag toe- dan afnemen.
Hoe vaak brengen wij niet berich
ten over het berechten van clandes
tiene slachters of van veeverkopers.
Eén Jaar, anderhalf jaar of een boete
van enige duizenden zijn de straffen,
die de lieden zich vlot zien toegemeten
om de vergrijpen jegens de voedsel
voorziening en daarmede jegens de
volksgemeenschap te boeten. Wan
neer men echter de hardnekkigheid
ziet, waarmee het knoeien voortgaat,
komt men tot de slotsom, dat de be
rechte praktijken wel zó veel meer
opgeleverd zullen hebben, dat de
boete hiermede vergeleken nog altijd
niet hoog genoeg is.
Onder de zaken, die het laatste
jaar voor zijn geweest, waren er ver
schillende, die gingen tegen houders
van hotels of restaurants. Het be
rekenen van te hoge prijzen of het
vorderen van te veel bonnen was de
oorzaak van hun verschijnen voor
het gerecht. Ettelijke malen waren
wij in de gelegenheid vast te stellen.
dat men het dubbele of meer dan het
dubbele van de wettelijk vastgestelde
prijs durfde vragen voor een gewoon
menu. En dan ging het hier niet om
clandestiene schotels, maar om een
gerecht, waarvoor het vereiste aantel
bonnen werd ingeleverd. Ondanks
dat, durfde men en durft men
noe steeds in vele zaken schan
dalig hoge prijzen te vragen.
Even mis is het bij het inleveren
van de vereiste rantsoenbonnen.
Onlangs werd de Hotel-, Café-, Res
taurant- en Pensionbeschikking no. 3
van 19 November 1941 gewijzigd en
de tekst der artikelen opnieuw vast-
gesteld. In artikel 6 lezen wij de
aantellen consumentenbonnen, die
door de betrokken ondernemingen
mogen worden gevraagd voor be
paalde gerechten van de dagkaart.
Aan rantsoenbonnen boter mag het
aantel ten hoogste drie bedragen en
aan vlees mag maximaal een half
rantsoen worden ingenomen.
Hier klopt iefs niet
Voor een schotel gebakken vis met
toebehoren mogen ten hoogste drie
boterbonnetjes van 5 gram gevraagd
worden. Wat dan te zeggen van het
respectabele eethuis waar voor een
stukje gebakken kabeljauw het af
geven van tien bonnetjes wordt ge
elst? Zelfs komt het voor, dat men
voor een vetloze visschotel met een
meelsaus drie boterbonnetjes durft
vragen. Duidelijk blijkt, dat hier iets
niet klopt. Ondanks het geregelde
optreden van de Prijsbeheersing
komt hierin echter allerminst ver
andering.
Het grote euvel noemden wij reeds
in het begin van dit artikel. De uit
gedeelde straffen waren veel te ge
ring. Zaken, die duizenden en nog
eens duizenden verdienen, zullen
maar heel kort treuren om een boete
van twee of drieduizend gulden.
Slechts één middel is afdoende. On
middellijke sluiting der prijsopdrij
vende zaken. Laat men eens een
paar voorbeelden stellen. Wij her
halen: „Zachte heelmeesters maken
stinkende wonden."
De gedurende ruim een jaar ge
volgde weg om te komen tot sanering
van het Hotel-, Café- en Restaurant
wezen heeft geleid van kwaad tot
erger. Tót schade van hen, die door
hun werk aangewezen zijn op het
eten in restaurants en die ondanks
de waanzinnige prijzen veel minder
krijgen dan de gelukkigen die bij
moeder de vrouw aan tafel kunnen
gaan.
Bijeenkomst van nat.-
soc. partijleiders
BERLIJN 11 Jan. De districts
propagandaleiders der Nat. Socialis
tische Partij uit het gehele Rijk zijn
hier gisteren bijeengekomen op een
werkconferentie, waar in een aantal
referaten bekende persoonlijkheden
van de Partij, de weermacht en
van de staat gesproken hebben over
de politieke en militaire toestand.
Zo gaf o.a. Rijksminister Speer
een overzicht van de stand der
Duitse bewapening; groot-admiraal
Dönitz voerde het woord over de
oorlogvoering ter zee en over de
komende mogelijkheden van de
duikbootoorlog. Generaal-veldmaar-
schalk Milch behandelde het onder
werp van de luchtoorlog, waarbij
hij Duitslands voortdurend toene
mende afweerkracht in het middel
punt van zijn uiteenzettingen plaat
ste. De generaal der infanterie
Jaschka sprak over de taak van het
leger, behandelde daarbij diepgaand
de militaire situatie en zeide de ko
mende ontwikkeling aan de fronten
met vertrouwen tegemoet te zien.
Tot slot van de bijeenkomst sprak
de Rijkspropagandaleider Rijksmi
nister dr. Göbbels. Hij schilderde
de toestand, waarin het Rijk zich
politiek en militair aan het begin
van dit aan beslissingen zo rijke
strijdjaar bevindt.
De rede van den minister gaf de
aanwezigen het geestelijke wapen
tuig. om de nat. socialistische ge-
dachtenwereld steeds dieper in het
bewustzijn van het Duitse volk te
verankeren en zo ook politiek en
moreel de voorwaarden te scheppen
om, alle gevaren ten spijt, de kan
sen ener zekere Duitse overwinning
waar te nemen.
De aanwezigen legden aan het
slot van de vergadering een eenpar
rige belijdenis af van de trouw, de
strijdvaardigheid en de vastberaden
wil om te overwinnen.
Naar de „N.R.C." meldt, moet op Kerstmis j.l.
in haar geboorteplaats Boedapest op 62-jarige
leeftijd zijn overleden de altzangeres llona Du
rigo, die ook te onzen lande een wijdvermaarde
faam genoot.
Er waren weinig zangeressen zoals zij; niet
alleen het warme materiaal van haar diepe en
gevoelige altstem, maar ook de bijzondere door-
leefdheid van haar voordracht stempelden haar
tot een kunstenares, die boven haar beroepsge
noten uitstak en op grote uitvoeringen, o.a. de
traditionele verklanking van Bachs „Matthaus-
Passion", een vaste gast was. Ook als liederen-
zangeres verraste zij door een zeldzame veel
zijdigheid en zeggingskracht.
Voortgekomen uit de befoemde school van
Stockhausen te Frankfort, vestigde zij zich na
een kort leraarschap te Boedapest in Ztirich.
waar zij op 30-jarige leeftijd als hoofdlerares
aan het conservatorium werd verbonden. In 1937
keerde zij naar Boedapest terug; zij was toen
allang een wereldberoemdheid geworden, die op
de grote concertpodia van de wereld lauweren
had geoogst
Eind Juli van dit jaar werkte zij nog aan dc
inwijding van het conservatorium te Luzem er
in Augustus nam zij de leiding op zich van eer
zangcursus in het kader der internationale mu-
ziekweken van die stad.
Het gemis van haar verschijning in onze
concertzalen gedurende de laatste jaren is met llona Durigo. die te Boe-
haar verscheiden dus definitief geworden. Ook dapest is overleden.
jachtkrulscrs en batterijen luchtdoel
artillerie boven het Rijksgebied en
dc bezette gebieden in het westen
123 Amerikaanse vliegtuigen, ln
hoofdzaak viermotorige bommenwer
pers, neergeschoten.
Tegenover het buitengewoon grote
verlies van den vijand aan vliegtui
gen en bemanningen staat volgens
de tot nu toe ontvangen rapporten
het verlies van de bemanningen van
twee Duitse jachtvliegtuigen. Nog
zeven bemanningen worden vermist.
VERONA, 11 Jan. Het doodvon
nis van het bijzondere gerechtshof,
dat het oordeel moest uitspreken
over leden van de grote fascistische
raad, is Dinsdagochtend kort na 9
uur door de kogel voltrokken aan De
Bono, Ciano, Gottardi, Marinelli en
Pareschi.
Radio Rome deelt inzake de te
rechtstelling nog mede. dat twee
priesters de gehele nacht bij de ver
oordeelden hebben doorgebracht om
hen op hun naderend einde voor te
bereiden. Vro.eg in de ochtend wer
den de veroordeelden uit hun kerker
„Dei scalzi" gehaald en naar de
plaats der terechtstelling overge
bracht. Hier baden de beide pries
ters met de veroordeelden een laatste
gebed, waarna de terechtstelling
werd voltrokken.
De aanklacht'
Naar uit het communiqué van het
agentschap StefanI over de zitting van
het gerechtshof blijkt, luidde do aan
klacht landverraad en ondersteuning
van den vijand, alsmede verraad aan
de fascistische Idee ten nadele van het
weerstandsvermogen van het land en
van de militaire operaties. Met uit
zondering van Clanettl, voor wlen het
bijzondere gerechtshof verzachtende
omstandigheden liet gelden, verklaart
het vonnis de overige achttien beklaag
den des doods schuldig. Behalve op de
terechtgestelden heeft het vonnis be
trekking op Grandl. Bottal. Alblni,
Federzoni, Alflerl, Bignardi, De Vec-
chl. Averbo, Bastlanlnl, Rossoni. De
StefanI, Balella en Do Marslco, die bij
verstek veroordeeld werden.
Het communiqué van StefanI over
het getuigenverhoor deelt o.a. mede.
dat Ciano verklaard heeft, dat h!1 naar
Badoglio is gegaan om voor zich en
zijn gezlgi passen te vragen, waarop
deze hem antwoordde, dat de koning
wenste, dat hll zlln functie van am
bassadeur bij de H. Stoel behield. Ook
zou hij ln leder geval beschermd wor
den. Op een vraag van den procureur-
generaal bevestigde Ciano wat betreft
de gebeurtenissen vóór de zitting van
de grote raad, dat hij reeds ten huize
van Bottal een agenda had gelezen,
die echter niet overeenstemde met die,
welke ln de grote naad werd Ingediend
en dat hij vervolgens bij een nieuwe
ontmoeting met Grandl in de kamer
de authentieke tekst heeft gezien.
Wanneer de Duce hem voor de zitting
bij zich geroepen zou hebben, had hij
hem van de stand der zaken op de
hoogte gebracht.
Op de vraag van den procureur-
generaal. waarom hll dit niet toch
gedaan had, antwoordde Ciano, dat
hij. sedert hU geen minister \an bui
tenlandse zaken meer was. niet meer
de mogelijkheid had om gemakkelijk
tot het hoofd der regering door te
dringen. Voorts bevestigde Ciano, dat
hij de agenda van Grandl' reeds voor
de zitting van de grote raad had on
dertekend.
7oekt en gij zult vinden. Ook in
een volle trein is nog zitplaats
genoeg.
Ik reis sinds enige toeken altijd
zitplaatsDerde, tweede, eerste
klasse, altijd zitplaats, altijd raak.
Waarom zou ik me opeen laten
pakkenzoals vroeger de haringen,
toen deze beestjes zich nog lieten
vangen en in een. ton lieten opslui
ten? Waarom zou ik met twintig
mensen op een achterbalcon staan,
als ik...
Nu ja, waar de keizer te voet gaat.
Maar het is er heerlijk rustig.
Men zal zeggen: willen anderen
nooit? Ik zeg: de praktijk leert van
niet. De mensen staan in de rijtuigen
toch veel te dicht op elkaar om te
kunnen. Ik zit dus rustig en on
gestoord.
Bij de Diesels is het niet zo fijn.
Die zijn te klein behuisd. Maar de
ouderwetse wagens zijn prachtig,
ruim en geriefelijk. Plaats voor zes
personen desnoods. Die heb ik alleen.
Laatst was er een persoon, die mij
stoorde. Ik had de deur ven laten
aanstaan, want ik wilde niemand
belemmeren in de rechtmatige uit
oefening van zijn functies, ook al
zijn deze van zuiver lichamelijke en
stoffelijke aard.
De man bleef bescheiden staan.
Anderhalf uur Van Meppel tot
Amersfoort. Want een omstander had
gezegd: Die meneer is niet lekker,
meneer." Bedeesd retireerde hij bij
Amersfoort. Maar dit wilde ik niet en
ik bood hem gracieus mijn plaats
aan. Ik vraag u, waar vindt men in
deze tijd en in de trein nog zulk
een wedstrijd in edelmoedigheid?
Wie mocht en wie zou? Ik zat zo
wèèr. En ik dichtte daar het volgende
levenslied, met een opbouwende mo
raal, dat ik vriendelijk aan Willy
Derby aanbied:
In een overvolle trein
Reis ik rustig, ruim en fijn.
In een vrij compartiment
Dat een ieder heel goed kent.
Maar dat, ook al is et geen belet
Niemand vlot bezet!
Geen valse schaamte
Geen valse schijn!
Mens, durf met u zelf
Alléén te zijnlt
T1JL.
P.S. Het is er ook niet zo benauwd
als in de wagens. Daar stinkt het
bepaald soms
De wereldvermaarde
Hongaarse altzangeres
ons concertleven zal het node dragen.
Bewaart het inlegvel!
's-GRAVENHAGE, 12 Jan. Bij
de eerstvolgende uitreiking van bon
kaarten, welke in het tijdvak van
23 Jan. tot en met 19 Febr. zal ge
schieden, wordt tevens een vervolg-
blad van het thans in gebruik zijnde
inlegvel uitgemikt. Ter verkrijging
zoowel van de nieuwe bonkaart als
van het vervolgblad voor het inleg
vel, dient het overgebleven deel van
het nu gebruikte inlegvel te worden
ingeleverd. Het restant van dit in
legvel, ook al zitten hier geen bon
nen meer aan, dient dus zorgvuldig
Cliché Archie) A.P.) I te worden bewaard.
Grote voorraad levens
middelen verbrand
LEIDSCHENDAM, 12 Jan. Een
dezer nachten is een hevige brand
uitgebroken in een pand aan de
Dorpsstraat te Zoetermeer, ln ge
bruik bij de kruidenierstnkoopcen-
trale „De Spar". Het gehele complex
was gevuld met grote voorraden
levensmiddelen, bestemd voor de
ruim 2200 aangesloten winkeliers,
welke geheel verloren gingen.
In de stallen bevond zich een
zestal paarden, die niettegenstaande
alle reddingspogingen er het leven
bij lieten.
Handelsovereenkomst tussen
Nederland en Hongarije
DEN HAAG, 12 Jan. Naar men
ons van bevoegde zijde mededeelt, ls
voor 1944 een overeenkomst tot stand
gekomen ter regeling van het han
delsverkeer tussen Nederland en Hon
garije. Voor de Invoer zijn contin
genten vastgesteld, o.a. voor de vol
gende producten: hout, geneesmidde
len, geneeskrachtige krulden, dames-
confectle, radio-artikelen en gloei
lampen, fotografisch papier, wijn,
zaal-erwten en groentezaden. Tevens
bestaat in beperkte omvang de mo
gelijkheid voor Invoer van andere
producten.
Als tegenprestatie zal Nederland
o.a. de volgende producten leveren:
radlo-artlkelcn, metaalwaren, genees
middelen, cmallle, bloembollen
groentezaden. Ook voor andere pro
ducten bestaat een beperkte lnvoer-
mogelljkheld.
Belanghebbenden bij den Invoer
dienen zich te wenden tot de Rljks-
bureau's. resp. monopoliehouders,
waaronder de diverse producten res
sorteren. Exporteurs kunnen zich ln
verbinding stellen met de Centrale
Dienst voor In- en Uitvoer betreffen
de de uitvoer van Industriële produc
ten en met de competente monopolie
houders voor agrarische producten.
Uit een rondschrijven van het De
partement van Binnenlandse Zaken
aan de burgemeesters der gemeen
ten blijkt dat de Directeuren-Gene
raal van de Landbouw en van de
Voedselvoorziening het noodzakelijk
achten dat het telen van groenten
voor de gemeenten door landbouwers
op contract zal geschieden, teneinde
te trachten, aan de moeilijkheden
welke met betrekking tot de groen-
tenvoorzieninp vooral voor de be
volking der gemeenten met een ste
delijk karakter in 1944 dreigen te
ontstaan, het hoofd te bieden.
Over de te volgen richtlijnen ls
met de betrokken instanties overleg
gepleegd en de instemming van de
bevoegde autoriteiten is reeds ver
kregen In het rondschrijven wordt
o.a. opgemerkt, dat door verschillen
de oorzaken ln de oorlogsjaren de
voorziening der bevolking van groen
ten. met gestadig toenemende moei
lijkheden gepaard is gegaan. Terwijl
enerzijds de vraag naar groenten
bij de bevolking zeer sterk is geste
gen, kan op een verdere stijging der
productie van groenten van de be-
roepstuinbouw niet worden gere
kend.
Met betrekking tot de groenten-
voorziening harer ingezetenen zal de
éne gemeente de gevolgen van de
tijdsomstandigheden in sterkere ma
te of in andere vorm ondervinden
dan de andere; de ligging nabij een
tuinbouw-gebied, alsmede de aard
der in de omgeving der gemeente
door de vakmensen geteelde tuin
bouwproducten, zijn op de bevredi
ging van de plaatselijke behoefte
van invloed
Dit neemt niet weg wordt in
het rondschrijven gezegd dat het
probleem van de plaatselijke groen-
tenvoorzlening voor alle gemeenten
met een stedelijk karakter van groot
belang is, temeer, daar zij in 1944
niet meer met zekerheid zullen kun
nen rekenen op de aanvullende aan
voer van groenten uit andere, verder
afgelegen tuinbouwcentra. Ofschoon
van overheidswege met de nog be
schikbaar ziinde middelen een zo
groot mogelijke voorziening van
groenten der bevolking, ook in 1944.
zal worden nagestreefd, achten de
bij deze materie betrokken Departe
menten het noodzakelijk, dat ter
verbetering dier voorziening, óók
van gemeentewege wordt uitgezien
naar hulpmiddelen
Telen ïn opdracht
Als zodanig komt vooral ln aan
merking het telen van groenten voor
de ingezetenen, in opdracht en voor
rekening van de gemeente. Dit geldt
óók voor noodlijdende gemeenten,
die behoudens het normale toe
zicht voor dit doel de nodige gel
den op haar begroting kunnen uit
trekken.
Op grond van vorenstaande over
wegingen dringt de Secretaris-Gene
raal van Binnenlandse Zaken er bij
de burgemeesters met klem op aan,
de behoeften van de groentenvoor-
ziening der gemeenten in het licht
der geschetste omstandigheden na
te gaan, en de wenselijkheid van
aanvulling dier voorziening in 1944
door het telen van groenten van ge
meentewege nauwgezet te overwegen.
Door den Secretaris-Generaal van
.het Departement van Landbouw en
/Visserij is, in verband met het vo
renstaande. een regeling vastgesteld,
waaraan het volgende is ontleend.
Het zal noodzakelijk zijn overleg te
plegen met den Rijkstuinbouwcon-
sulent. tot wiens ambtsgebied de ge
meente behoort. Het welslagen van
dé" groententeelt voor de gemeente
ls n.l. vooral afhankelijk van de
goede keuze van de te gebruiken
grond, van de te telen gewassen, als
mede van de samenstelling en uit
voering van het teeltplan. De keuze
der te telen groentengewassen dient
door de gemeente in overleg met den
Rijkstuinbouwconsulent te worden
aangepast bij de geraamde plaatse
lijke behoefte aan bepaalde soorten
van groenten in bepaalde perioden
van het jaar.
De gemeente is vrij ln de keuze
van de manier waarop de teelt zal
worden uitgevoerd, n.l. a: ln eigen
beheer door de daarvoor aangewezen
tak van dienst; b. door landbouwers
op contract voor rekening der ge
meente, of c. door toepassing der
beide methoden.
Geen eigen beheer
Opgemerkt wordt nog. dat de uit
voering in eigen beheer in de regel
niet de voorkeur zal verdienen. Hoe
wel deze mogelijkheid geenszins be
hoeft te worden verwaarloosd, zullen
toch in vele gemeenten de grond- en
hulpstoffen en de arbeidskrachten
voor de eigen teelt ter verkrijging
van de benodigde hoeveelheid aan
voedingsgewassen tekortschieten of
ontbreken en zal de medewerking
van beroepstelers nodig zijn.
Voor het op contract telen van
groenten komen de landbouwers ln
aanmerking. De groententeelt voor
de gemeente beoogt een uitbreiding
van het hier te lande met groenten
beteelde areaal, zoodat het afsluiten
van contracten met beroepstuinbou
wers niet is toegestaan. De gemeente
kan in overleg met den Rijkstuin
bouwconsulent, voor het kweken van
jonge groentenplanten voor den ver
koop aan de landbouwers met één of
meer tuinbouwers een overeenkomst
afsluiten.
Wat de contractteelt betreft, kan
de landbouwer daarvoor gebruik ma
ken van het in zijn bedrijf beschik
baar zijnde bouwland, zulks echter
met Inachtneming, van de, hem van
overheidswege voorgeschreven ver
plichtingen tot het telen van be
paalde landbouwgewassen. De groen
tenteelt der gemeente komt dus niet
in mindering van de verplicht met
oliehoudende zaden te betelen opper
vlakte.
Indien voor deze groententeelt wel
land wordt gescheurd, wordt daar
voor van rijkswege aan den land
bouwer een scheurpremie van ƒ300
toegekend.
Tweede uitkering Winterhulp
DEN HAAG, 11 Jan. Voor de
tweede uitkering van Winterhulp is
de gelegenheid tot aanvragen thans
opengesteld. Aanvragen kunnen wor
den gericht tot de buurtschapshoof-
den en kantoren van Winterhulp
Nederland tot en met 31 Januari a.s.
Zij. die reeds voor de eerste uit
kering een aanvraag tot W.H.N. ge
richt hebben, behoeven thans voor
de tweede uitkering niet een nieuw
verzoek in te dienen, daar deze eerste
aanvrage voor de tweede uitkering
weer automatisch door Winterhulp
behandeld wordt.
Verzocht wordt de aanvrage met
het oog op een spoedige uitkering zo
tijdig mogelijk in te dienen. Met .na
druk zij er nogmaals op gewezen, dat
alle verbeken, na 31 Januari ont
vangen, beslist terzijde gelegd zullen
moeten worden.
„Jonge harten"
DEN HAAG. 11 Jan. Max Blok
zijl spreekt in de serie brandende
kwesties op Donderdag 13 Januari
1944 ovei Hilversum 1 om 18.45 uur.
De titel van dit praatje is: „Jonge
harten".
DEN HAAG, 12 Jan. Op 3 Jan.
1944 is in werking getreden een be
schikking van den Gemachtigde voor
de arbeid, waarbij voorschriften wor
den gegeven inzake vergoedingen van
werkgeverszijde te betalen aan werk
nemers, die onder verplichting tot
dienstverrichting krachtens verorde
ning 42/1941 in een onderneming zijn
tewerkgesteld.
Met do zojuist genoemde werk
nemers worden gelijkgesteld, zij, die
met of zonaer tussenkomst van het
Gewestelijk Arbeidsbureau een werk
kring aanvaarden of aanvaard hebben,
waarin, Indien zulks niet was ge
schied. Iemand onder verplichting tot
dienstverrichting te werk zou zijn ge
steld. Of dit het geval ls, wordt door
den directeur van het Gewestelijk Ar
beidsbureau ten aanzien van lederen
werknemer persoonlijk bij de bemid
deling of op verzoek van den werk
gever of den werknemer, schriftelijk
beslist.
Een werknemer, die niet formeel ls
dienstverplicht, kan derhalve eerst
krachtens deze beschikking rechten
doen gelden, nadat de evenbedoelde
verklaring ls afgegeven.
De werkgever ls verplicht de kosten
te vergoeden van de reis, die de
werknemer bij het begin en het einde
der dienstbetrekking van resp. naar
zijn woonplaats maakt. De verzuimde
arbeidstijd dient met het basisuur
loon te worden vergoed. De reiskos
ten. gemaakt bij periodiek verlof,
komen eveneens ten laste van den
werkgever. Voorts zijn nog bepalingen
opgenomen betreffende reiskosten- en
relstljdenvergoedlng aan hen. die
dagelijks naar huls terugkeren.
Voor scheidlngsgeld komt ln aan
merking de gehuwde werknemer of de
kostwinner, die tengevolge van zijn
tewerkstelling zo ver van zijn woon
plaats verwijderd ls, dat het hem
redelijkerwijs niet mogélljk ls, dage
lijks naar huis terug te keren en die
dientengevolge genoodzaakt is. ge-
schelden te leven van den persoon of
de personen, voor wier levensonder
houd hij wettelijk verplicht is zorg te
dragen. Bij twijfel hieromtrent beslist
het Gewestelijk Arbeidsbureau, binnen
wiens gebied de plaats, waar gewerkt
wordt, ligt.
Het scheidlngsgeld bedraagt f2.
per kalenderdag en bestaat uit een
huisvestingskostenvergoeding (ƒ0.60 per
dag) en een daggeld 1.50 per dag).
Het daggeld ls verschuldigd voor alle
dagen gedurende welke de werknemer
uit hoofde van zijn dienstbetrekking
niet ln zijn woonplaats aanwezig kan
zijn. De hulsvestlngskostcnvergoeding
dient te worden betaald zolang de
werknemer tengevolge van zijn tewerk
stelling genoodzaakt ls, wonlnghuur te
betalen. Indien de werkgever den
werknemer vrije kost verschaft, kan
het daggeld verminderd worden met
de werkelijk gemaakte onkosten, doch
ln geen geval met meer dan 1,50.
Worden slechts enkele maaltijden
verschaft, dan wordt het daggeld met
een redelijk gedeelte verminderd. De
werknemer, die ln zijn nieuwe werk
kring meer dan 5400 per Jaar ver
dient. komt voor toekenning van
scheidlngsgeld niet ln aanmerklDg.
Artikel 7 der beschikking kent aan
den niet dagelijks naar huls terug-
kerenden werknemer een recht toe op
een periodiek verlof van drie kalen
derdagen. Deze bepaling dient aldus
to worden geïnterpreteerd, dat de
Zondag niet ln deze drie dagen mag
zijn inbegrepen. Do werknemer heeft
geen recht op doorbetaling van loon
tijdens het periodiek verlof. De ge
huwde of daarmede gelijkgestelde
werknemers genieten dit verlof tel
kens na een dienstverband van drie
maanden, de overigen na een dienst
verband van zes maanden.
Voorts zijn nog regels gegeven be
treffende de beantwoording van de
vraag wie als kostwinner moet worden
beschouwd, aangaande de duur van de
oude en het tijdstip van aanvang der
nieuwe dienstbetrekking, hoe gehan
deld moet worden, wanneer de perio
dieke verloven van verschillende
werknemers samenvallen, enz.
De beschikking ls niet van toepas
sing op werknemers, voor wie de vol
gende regelingen van kracht zijn:
De Dultsche-weermachtsregellng. de
regeling voor bouwvakarbeiders ln de
Noordoostelijke Polder, de regeling
voor de oogstcolonnes, de regeling voor
werknemers ln het landbouwbedrijf,
die bulten hun woonplaats arbeid ver
richten.
Valsheid in geschrifte in
echtscheidingsproces
UTRECHT, 12 Jan. Voor de recht
bank heeft zich te verantwoorden ge
had de 32-Jarlge vrouw B. J. E. de R..
uit Utrecht, lpgonend bij het echt
paar V.. wegeri^valsheid ln geschrifte
in een echtscheidingsprocedure.
V„ die op zijn dertigste Jaar gehuwd
was met een zeventien Jaar oudere
vrouw, had genegenheid opgevat voor
mej. De R. en zij wilden V.'s wettige
vrouw ln een echtscheiding laten toe
stemmen.
Waar een en ander niet vlot genoeg
liep, kwam verdachte er toe. de dag
vaarding achter te houden door zien
aan den deurwaarder voor te doen als
de wettig getrouwde vrouw. Later
tekende zij ook de acte van berusting,
ln plaats van de getrouwde vrouw.
Voor de rechtbank legde mej. De R.
valse verklaringen af. zodat, toen V.
met dc acte van berusting naar de
Burgerlijke Stand ging om de echt
scheiding te laten inschrijven. V.'s1
vrouw daar niets van wist. V. en ver
dachte gingen hierna onmiddellijk
trouwen en op dat ogenblik kwam de
val6held in geschrifte aan het licht.
De officier van justitie ei6te tegen
verd. acht maanden gevangenisstraf
met aftrek van de preventieve hechte
nis. Uitspraak over veertien dagen.
SPORTNIEUWS
Bokskampioenschappen
vari Zuid-Holland
De bokskampioenschappen van
Zuid-Holland voor amateurs B-klas
se genoten gisteren grote belang
stelling en verdienden die ook wel,
al was dc animo _yaak opvallender
dan de technischè beheersing. De
zwaarste prestatie leverde de licht
gewicht Bovenlander, die eerst M.
Druninck versloeg, in de tweede
ronde twee extra ronden moest bok
sen tegen zijn stadgenoot Kreffer
en niettegenstaande deze kolossale
krachtsinspanning toch op punten
won. H. Nicolaas slaagde er niet in
den Rotterdammer J. Straathof te
verslaan. Hij kreeg een keurig tech
nisch lesje.
De resultaten luiden: J. Bovenlan
der (H.) o, p. van M. van Druninck
(H.). L. Nas (H.) wint na een extra
ronde op punten van B. NUson (H.).
J. Bermont (H.) w. o. p. van L. van
Zanten (Rotterdam). J. Straathof
(Rotterdam) w. o. p. van H. Nico
laas (H.). J. Vink (H.) w. o. p. van
D. Korte (H.). W. van Meulen (H.)
w. o. p. van A. v. d. Spiegel (H.).
C. de Wit (H.) w. o. p. van H. van
Driel (H.). J. Bovenlander (H.)
wint na 2 extra ronden van G.
Kreffer (H.). J. Straathof (Rotter
dam) w.o.p. van L. Sweerus (H.).
Dinsdag 18 Januari worden de wed
strijden voortgezet.
Voetbalprogramma
voor Zondag
Het voet bal programma voor Zon
dag luidt: District Sparta—De
Volewijckers, Stormvogels—ADO,
EDO—Xerxes DFC—HBS. District
II: VUC— Emma DHC—VSV Ajax
—Haarlem. District III- Tubantia—
AGOVV, NECEnschede Wagenin-
gen—Go Ahead, Enschedese Boys
Heracles. PEC—Quick. District IV:
MaurltsNOAD Spekholzerheide
Willem II. De SpechtenEindhoven,
LONGA—MVV. Roermond—NAO.
District V: Be Quick—Veendam,
AchillesGVAV HeerenveenSneek.
De verduistering oegint heden om
17.00 en eindigt 8 45 uur.
Maan op 19.02, onder 9.56. 18 Jan.
L.K., 25 Jan NJVL
