HET DAGBLAD Hevige gevechten in verschillende sectoren VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Duits weer mac htsbericht Landing verijdeld bij Otsjakow Sowjet-verklaring over Poolse grens Ciano e.a. ter dood veroordeeld Burenhulp Bouwleiders worden technisch goed voorbereid M ff V - A Fritz Schmidt-Schule geopend Niet ie eafura Onze jeugd kan ook kwiek zijn Keuringen HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER 10 Jan Het opperbevel der weermacht maakt bekend: Ten westen van Otsjakow is een bolsjewistische landingspoging door eenheden der marine verijdeld. In het gebied van Kirowograd werden sterke vijandelijke aanvallen afgeweerd en de bolsjewisten in suc cesvolle tegenaanvallen teruggewor pen. Ten zuiden en zuidwesten van Po- grebistsje zijn harde, wisselvallige ge vechten met. den verder oprukkenden vijand aan de gang. Een tijdelijk ver loren gegane plaats werd in een tegenaanval heroverd en daarbij werd een bolsjewistisch bataljon vernietigd De vijand heeft zware, bloedige ver liezen geleden en 17 kanonnen ver loren. De laatste dagen heeft zich bij de gevechten in dit gebied de 17de pant serdivisie onder leiding van generaal- majoor Von der Meden door stand vastigheid en kranig uitgevoerde tegenaanvallen bijzonder onderschei den. Ten zuiden en westen van Berdits- jew hebben onze troepen voor een deel in tegenaanval felle aanvallen der bolsjewisten uiteengeslagen en 31 vijandelijke tanks vernield. Het Duitse luchtwapen heeft her haaldelijk met sterke strijdkrachten op de zwaartepunten ingegrepen in de gevechten op de grond en concen traties en opeenhopingen van tanks van den vijand doeltreffend met bommen bestookt. Bij de bestrijding van het bolsjewistische ravitaillerings- verkeer werden vijf mat-eriaaltreinen vernield, acht andere treinen be schadigd. J In het randgebied der Pripjet- moerassen is het tot plaatselijke ge vechten gekomen met vijandelijke verkenningsstrijdkrachten ten wes ten van Nowograd Wolynsk en Sarny. Ten westen van Resjitza zetten de bolsjewisten hun aanvallen voort. In zware gevechten zijn ook giste ren alle doorbraakpogingen van de bolsjewisten mislukt. Plaatselijke penetraties werden afgegrendeld. Ten zuidoosten van Witebsk heb ben onze troepen hernieuwde krach tige aanvallen van den vijand afge slagen. Het gisteren voor het res sort van een corpssector gemelde aantal van 57 venielde tanks is ge stegen tot 71. In dezelfde corpssec tor zijn gisteren opnieuw 87 bolsje wistische tanks vernield. Ten noordwesten van Witebsk heb ben de bolsjewisten herhaaldelijk STOCKHOLM. 11 Jan. Tass ver spreidt een „verklaring over de be trekkingen tussen de Sowjet-Unie en Polen", die een antwoord vormt op de verklaring van de Poolse emigran tenregering te Londen van 5 Januari. Deze verklaring, aldus wordt in het Sowjet-antwoord gezegd, bevatte een reeks onjuiste beweringen, b.v. over de grenzen tussen de Sowjet-Unie en Polen. De Sowjet-verklaring beweert, dat de westelijke Oekraine en het westen van Wit-Roethenië in de Sow jet-Unie zijn opgenomen op grond van een „op brede democratische grondslag" in 1939 gehouden volks stemming. De Sowjetregering, aldus vervolgt de verklaring, streeft er, als steeds, naar, vriendschappelijke betrekkingen met Polen tof stand te brengen op de basis van duurzame goede buur- betrekkingen en wederzijdse achting en. als het Poolse volk dat wenst, ook op de grondslag van een bondgenoot schap voor wederkerige hulpverlening tegen Duitsland Tot dit doel zou Polen's toetreding tot het onlangs ge sloten Sowjetrussisch-Tsjechische ver drag kunnen dienen. De oostelijke grens van Polen zou kunnen worden vastgelegd krachtens een overeenkomst met de Sowjet- Unie. De Sowjet-regering beschouwt de grens van 1939 niet als onveran derlijk. Correcties ten gunste van Polen zouden kunnen worden aan gebracht in deze zin, dat de districten met een overwegend Poolse bevolking aan Polen zouden worden overgedra gen. In dat geval zou de grens bij voorbeeld langs de z.g. Curzon-lijn kunnen lopen. De Sow jetverklaring meent dan, dat de Poolse westgrens moet wor den verruimd door inlijving der „oer-Poolse landen, waarvan Duits land zich vroeger heeft meester ge maakt." Op deze wijze zou de Poolse staat ook de noodzakelijke toegang tot de Oostzee krijgen. Ten slotte verwijt de Sowjet-ver klaring de Poolse emigrantenrege ring. dat zij zich onbekwaam heeft getoond en meermalen de Duitsers in de kaart heeft gespeeld door haar verkeerde politiek. Daarentegen is het in het belang van Polen en de Sowjet-Unie. dat tussen hen duur zame vriendschappelijke betrekkin gen tot stand komen. Het Vaticaan De correspondènt in Vaticaanstad van de „Basler Nachrichten" meldt uit de naaste omgeving van den paus vernomen te hebben, dat men in het Vaticaan de Sowjetrussische pogingen om de toetreding van Polen tot het Sowjetrussisch-Tsjechi sche verdrag tot stand te brengen, met een zekere bezorgdheid gade slaat. Het kan het Vaticaan niet on verschillig zijn, wanneer Polen zich onder invloed van de Sowjet-Unie zou plaatsen. De Vesuvius is in werking ROME, 10 Jan Naar uit Zuid- Italië wordt gemeld, is sedert enige dagen de Vesuvius in werking; twee roodgloeiende lavastromen hebben zich een weg gebaand langs de zijden van de berg. Luchtbeschermingswet in Japan TOKIO. 10 Jan. In Japan is een nieuwe luchtbeschermingswet in wer king getreden, welke o.a. de versprei ding der stadsbevolking, de decentra lisatie der industrie en een zeer nauwe samenwerking tussen militaire en civiele instanties beoogt. De tweede zitting van de 78ste Congresperiode der Verenigde Staten is gisteren geopend. Aan de openings vergadering namen, naar de Britse be richtendienst uit Washington meldt, nog geen honderd van de 430 leden van het huls van afgevaardigden deel. In de senaat waren 51 van de 96 leden aanwezig. zonder succes aangevallen. Bij de zuivering van een bosgebied is een vrij sterke gevechtsgroep van eren vijand vernietigd. Het Saksische grenadiersregiment 456 onder leiding van lt.-kol. Sacher heeft zich hier bij de gevechten der laatste dagen bijzonder onderschei den. In de westelijke sector van het Zuid-Italiaanse front zijn verschei dene plaatselijke aanvallen van den vijand in ons geconcentreerd artille rievuur ineengestort. Aan het overige front verliep de dag bij succesvolle eigen bedrijvig heid van stoottroepen rustig. In de eerste ochtenduren van 9 Januari hebben Duitse gevechtsvlieg tuigen scheepsdoelen voor de noord kust van Cyrenaica aangevallen Op 4 koopvaarders van middelbare grootte werden verscheidene vol treffers geplaatst. Aangenomen kan worden, dat twee van deze schepen vernietigd zijn Een eigen vliegtuig ging verloren. (Otsjakow ligt 50 kilometer ten Z.W. van Nikolaiew, aan de Zwarte-Zeekust. Noioograd Wolynsk (Swjagelj ligt geveer 80 kilometer ten noord- mesten vaA.Sjitomir Sarny onge veer 140 kilometer westelijk van Korosten Red.) In Italië Een der voornaamste oorzaken van de betrekkelijk langzame opmars der Anglo-Amerikaanse legers ln Italië ls. naar het Amerikaanse ministerie van oorlog heeft verklaard, de grootscheep se vernieling door de Duitse troepen bij hun terugtocht naar het noorden Elke brug, elk pad, elke spoorweg, elke straatweg, elk havenwerk wordt door de Duitsers vernield. UIT NOORD-ITALIË, 10 Jan. Sinds 8 Januari heeft in het kasteel Vecchio in Verona voor het bijzon dere gerechtshof het proces plaats gehad tegen de ondertekenaars van de door Grandi opgestelde motie voor de vergadering van de grote fascis tische raad. die geleid heeft tot de bekende gebeurtenissen van de 25ste Juli 1943. Met uitzondering van Cia- netti. die 30 jaren tuchthuis kreeg, zijn alle beklaagden ter dood veroor deeld. Van de 18 doodvonnissen zijn er 13 uitgesproken in afwezigheid van de beklaagden. De vijf aanwezige lei- dood veroordeelden zijn: Mussolini's schoonzoon Ciano, De Bono, Mari- nelli, Parecchi en Gotthardi. Arabische landen streven naar eenheid STOCKHOLM 10 Jan. In Cairo is in een officieel communiqué om trent de besprekingen van Egyptische vertegenwoordigers en de Libanese delegatie over het streven naar Ara bische eenheid bekend gemaakt, aldus de Britse nieuwsdienst, dat een vol komen overeenstemming in alle kwes ties is bereikt. Volgens de Britse be richtendienst is de vorming van een Arabisch congres, dat vertegenwoor digers van alle Arabische landen voor de definitieve bespreking over de vorm der eenheid zal omvatten, spoe dig te verwachten. Een Syrische dele gatie, onder leiding van den minister van Buitenlandse Zaken Mardam Bey heeft in Bagdad met den Iraksen ver tegenwoordiger onderhandelingen ge voerd, die in het teken stonden van de in Caïro opgestelde beginselen. In Palestina wordt op het ogenblik even eens een Arabisch comité gevormd ter deelneming aan de eenheidsbespre kingen in Cairo. Dit comité zal echter pas vermoedelijk in actie komen, wanneer het Arabische congres in Caïro zal zijn gehouden. „Commonwealth" verslaat regeringscandidaat GENÊVE. 10 Jan. Uit Londen wordt gemeld: De nieuwe partij „Com monwealth" heeft haar tweede succes behaald bij verkiezingen ln het Noord- Engelse landelijke district Skipton. De candldaat van de „Commonwealth"- partlj, luitenant Lawson, heeft den regeringscandidaat Rlddmough (con servatief) verslagen. De Engelse pers beschouwt het resul taat van deze verkiezing als een waar schuwing. De ..Times" schrijft: Het zou dwaas zlln, wanneer de aanhan gers van de regeringscoalitie het ver kiezingsresultaat van Sklppton als van weinig betekenis zouden willen be schouwen. De conservatieve candldaat heeft geen politiek aangegeven om de sociale en economische moeilijkheden na de oorlog te boven te komen De candldaat van „Commonwealth" daar entegen heeft de verkiezingscampagne gevoerd met een gedetailleerd pro gramma, dat alle voornaamste kwesties van de wederopbouw omvat en steunde in hoofdzaak op de aarzeling van de woordvoerders der regering zich ten opzichte van deze kwesties te uiten De „Daily Mali" verklaart, dat het Engelse volk een plan verlangt voor het herstel na de oorlog. Zweeds protest te Londen STOCKHOLM, 10 Jan. Reuter meldt, dat de Zweedse gezant te Londen bij de Britse regering gepro testeerd heeft tegen de schending van het Zweedse souvereine gebied door Britse vliegtuigen op 6 Jan. j.L Ie JAARGANG No. 8 DINSDAG II JANUARI 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. rer week of 2.73 per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65 Aan wat men moet achterlaten op bevel van de autoriteiten valt niet zoveel te verwikken of te ver wegen. Maar er zijn nog anderen, die er voor kunnen zorgen, dat de evacué meer of minder berooid is. Daaraan kan wèl wat gedaan wor den. Mijn buurman evacueert. Hij zoekt j veertien dagen een huis en vindt I er een. Een prachtig huis. Veel gro ter dan wat hij hadZoiets komt I voor. Het huis is van alle gemakken voorzien. Vaste ivastafels, een douche. Er zijn ook electrische scha- i keiaars. Mijn buurman gaat er van louter plezier, eenvoudig om zich te ver lustigen aan de dingen die hij weldra zal kun nen gebruiken, de avond vóór zijn verhuizing nog eens heen. Hij bekijkt zich in de spiegel boven de wastafel, hij laat het water eens in de blanke bak lopen, hij knipt eens aan de lichtjes. Ze doen het De volgende dag arriveert hij met zijn boeltje voor het nieuwe huis. De loastafels zijn weg. De douche is iveg. De spiegels verdwenen. En zijn ook geen knopjes meer om te laten knippen Dat huis heeft tiuee maanden leeg gestaan, nog tamelijk compleet. Deze laatste avond is door gewone dieven uit de buurt „benut". De man staat te vloeken en te razen. „O, u moet blij zijn, dat de lieve straatjeugd ook niet al uw ramen nog heeft ingegooid" troost hem een nieuwe kennis. „Dat hébben ze in mijn huis gedaan." Wie weet een middel togen deze verwildering, waardoor de éne land genoot de andere nog besteelt in zijn diepste ellende? Wie weet een middel tegen de bandeloze jutters- instincten, die zelfs bij evacuatie tijdens een bombardement de men sen tot stelen bij hun buren drijft? Een moeder rent haar licht ge troffen huis uit naar haar dochter, een straat verder. Er zit geen raam meer bij haar in de sponni7ig. Alles is verder nog goed. Als ze terug komt na een half uur, ligt haar ta pijt tien huizen verder bij een goe den buur. Ze weet alleen niet waar... De man wenst onbekend te blijven. Haar „tas met distributiebeschei den"ach, u kent het verhaal... TIJL. In het kader van zijn inspectietocht bezocht generaal-vddmaarschalk Rommel de Duitse verdedigingswerken aan de kust van het Kanaal. Men ziet den generaal-veldmaarschalk bij de bezichtiging van de fortificaties. (P.K. KurthiP.BZ.lR.) SchoUngsweekeinde Ned. Ver. voor Luchtvaart De Vliegende Hollandei Vertelden wij in vorige artikelen een en ander over des doelstellin gen van de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart, gedurende het afge lopen weekeinde waren wij in de gele genheid eens van zeer nabij met het practische werd kennis te maken, en wel tijdens een scholingscursus van afdelingsleiders, bouwleiders en hun assistenten, gehouden in de jeugd herberg „De Parkhoeve" te Meppel Veertig jongemannen van vijfien tot twintig jaar waren hier bijeen om zich door deskundigen te laten voor lichten over verschillende kwesties op luchtvaartgebied. De cursus vormde het besluit van een leergang, die twee weekeinden besloeg, tijdens welke een uitgebreid programma behandeld is. In totaal zijn vier weekeinden gehou den, twéé to Oisterwljk en Vught. voor de bewoners beneden en twee voor de bewoners boven de Moerdijk, waarvan het eerste te Ommen Na de eerste weekeinden ging spoedig onder hen, die om de een of andere reden niet op de bijeenkomsten aan wezig hadden kunnen zijn. de mare rond. dat deze zo buitengewoon aar dig geweest waren, zodat bij het se cretariaat der ver eniging talloze ver- zoeken binnenkwa men om nog een vijfde cursus als „lnhaalcursus" te organiseren. Hier aan zal worden voldaan en over en kele weken komt in een centraal ge legen plaats dit vijfde weekeinde. Dat de cursisten niet uitsluitend komen om eens lekker twee dagen in de buitenlucht door te brengen en mer de longen vol frisselucht nara de stoffige steden terug te keren, hebben wij op overtuigende wijze kunnen constateren. Geen ogenblik liet het dagrooster gelegenheid om in te slapen. Slechts de Zondagoch tend was vrijgehouden voor kerk bezoek of het maken van een wan deling. De lezingen werden slechts onder broken door het eten. de kameraad schapsavond en het practische vlie gen met enige modellen. Wij konden vaststellen, dat ondanks de vele lezingen, geen der cursisten zich verveelde, integendeel ieder was van begin tot einde vol aandacht voor de sprekers. De kampleiding berustte bij den heer Van Ginkel. den secretaris van de N.V.V.L.. dienstleider was de heer R. Rinck terwijl de technische lei ding bij den heer Magrijn in goede handen was Uit het Droeramma noe men wij enige der onderwerpen, die door de heren Magrijn. Sakko en Van Doesburg behandeld werden: ..Stabiliteit" „Van val naar glij vlucht" „Het- ontstaan van profiel- vorm", „Druk van stromende lucht". „Gebruik van logboek en appèllijst" ,De breveteisen voor 1944 en motor en glijvlucht". Bóuwpnderricht werd gegeven aan de ..Stormvogels" terwijl gedurende dit weekeinde het model Mus ge bouwd werd Hoewel verschillende cursisten misschien reeds veel moei lijke. ja zelfs prestatiemodellen ge bouwd hadden, besloot de kamplëi- ding toch tot het vervaardigen van de Mus omdat de bedoeling, die bij dit bouwen voorzit, slechts het bij brengen van een goede bouwmethode 's Zondagsmiddags werd met enige door den heer Magrijn medegebrach te modellen gevlogen De beide dagen begonnen met een vlaggeparade en eindigden met vlaggestrijken, terwijl Iedere dag in het teken stond van het bij het vlaghijsen gegeven pa rool. Gehoorzamen Dit luidde op de eerste dag „ge hoorzamen' Immers, dit is een werk woord, dat leder die in de lucht- ia. At-. Het Noordhollands Toneel maakt een rondreis door ons land met het toneel stuk .rJonkvrouwe de la Seiglière". waarvan Dinsdagavond te Apeldoorn de première gaat. Een scène met v.l.n.r. Tint Opscholtens, Jo van Erp, Jan C. de Vos, Frans van Emmerik, Willy Groenendaal en Henk Sluyter. (Foto C.NS./Stevens) vaart iets bereiken wil zich eigen moet maken Slechts hij. die zelf weet te gehoorzamen, zal later van een vliegtuigbemanning gehoorzaam heid kunnen verlangen. Evenals tijdens vorige weekeinden was ook ditmaal het parool aan een pionier gewijd. Waren het vorige ke ren Fokker en Koolhoven, ditmaal was het Otto von Lilienthal, de man die de vliegtechniek bestudeerde aan de vogels in de natuur en wiens ge gevens ook thans nog grote waarde bezitten. Aan het einde van de Zondagmid dag gingen de deelnemers geestelijk sterk naar huis. Wij zelf vertrokken, weer een ervaring rijker dan toen wij kwamen en met de vaste overtui ging. dat door de Nederlandse Ver eniging van Luchtvaart een werk van niet to onderschatten belang wordt verricht. Het. kweken van goede technische leiders is hiervan onge twijfeld een belangrijk onderdeel. Dank zij deze pioniersarbeid zal men in de toekomst in Nederland een op vaktechnisch gebied uitstekend voorbereide luchtvaartjeugd aantref fen. Zii is de garantie, dat. de tij den van Pelikaan. Snip en Uiver in een nieuwe, niet minder grootse, ge daante zullen herleven Arbeidsdienst op Java LISSABON 10 Jan. Met ingang van 1 Maart a.s. zal door het Japan se militaire bestuur op Java een ar beidsdienst worden ingevoerd. Kettinghandel in kool achterhaald DEN HAAG. 10 Jan Een dezer dagen constateerde een controleur van de Centrale Contröle Dienst verdacht vervoer van een partll kool ln het Noordhollands Kanaal BIJ aanhouding bleken de benodigde vervoersdocumen ten te ontbreken en bij aankomst te Amsterdam werd dan ook tot Inbeslag neming van de circa 60 000 kg. grote partij overgegaan Vastgesteld kon worden, dat de telers van de kool hun producten bulten de velling om voor te hoge prijs hadden verkocht aan een z.g. commlsslonnalr. die op zijn beurt door bemiddeling van enige tussenper sonen. de kool bleek te hebbén door verkocht aan een makelaarsfirma, die moest leveren aan een buitenlandse firma, eveneens gevestigd te Amster dam Laatstgenoemde firma had de partij reeds doorverkocht aan haar op drachtgever Een gehele kettlnghandel kon dientengevolge aan het licht wor den gebracht Ontplofte projectiel eist nog een slachtoffer NIJVERDAL. 10 Jan. Het tien- jarig pleegkind van de familie Borg- boer. dat zich Zaterdag verwondde bij het exploideren van een projec tiel. waarbij de pleegmoeder gedood werd, is thans eveneens aan de ge volgen overleden. Petroloum voor kookdoeleinden DEN HAAG. Jan. Van 12 Januari tot en met 8 Februari 1944 geeft elk der met „17" genummerde bonnen van de bonkaart U 215 voor kookdoeleinden recht op het kopen van één liter petroleum. Geestelijke verzorging van Nederlandse krijgsgevangenen DEN HAAG. 10 Jan. Naar het commissariaat voor de belangen van de voormalige Ned. weermacht op in formatie mededeelt. Is door de auto riteiten toestemming verleend voor een behartiging van de geestelijke belangen der Nederlandse krijgsge vangenen in Duitsland door Neder landse aalmoezeniers. Reeds zijn enige aalmoezeniers afgereisd: zo af gelopen week drie R.K. geestelijken, die binnenkort gevolgd zullen wor den door drie protestantse zielzor gers. Het ligt ln de bedoeling alle kam pen zo geleidelijk van aalmoezeniers te voorzien. Vader en zoon vochten met stok. mes en bijl ARNHEM 10 Jan. In eeD per ceel in de Driekoningenstraat ont stond een twi tussen den 61-jarigen H v. D en diens 27-jarigen zoon G H. v D Hierbij heeft de vader zijn zoon met een stok een gat in het hoofd geslagen, terwijl de zoon zijn vader met een mes twee steken ln de hartstreek heeft toegebracht en met een bijl aan de slaap ernstig heeft verwond De vader ls ln zeer ernstige toestand naar het Gemeente Ziekenhuis overgebracht De zoon, die niet ernstig gewond was, ls ter plaatse aangehouden. DEN HAAG. li Jan. Met een korte plechtigheid ls Zondagochtend de ln de nabllheld van Doorn gelegen eerste eigen D.A.F.-school van het Ar- beltsbereich der N.S.D.A.P. ln den Nlederlanden geopend. Het ls nodig, dat elk voor zich en bovendien ln het grotere kader van beweging en volk een duidelijke en bepaalde lijn volgt, die hem ln staat stelt, aan zLln leven een duidelijke vorm te geven en alles, wat hij doet of denkt, to richten op een doel. dat hem duidelllk voor ogen staat Op een zeker ogenblik Jn het leven wordt elke bewust levende mens voor een beslis sing gesteld, waarbij hij zich moet richten naar een van de twee polen: naar de materiële zijde of naar de ideële zijde van de geest. Het mate rialisme doet de wil tot ontwikkeling uitdoven. Slechts hij komt tot de vrij heid. die Inziet, dat hU niet materia listisch gefundeerd ls. maar geestelijk en die zich daarmede boven de materie stelt. Vrij Is de mens. die weet en er van doordrongen ls, dat hll geestelijk gericht ls en hierin vindt hij zijn uiterste en onmiddellijke eenheid met de krachten der ziel, met zijn volks genoten en met zichzelf Dit zijn ln grote trekken enige der gedachten, die de Loiter van het Ar- beltsberelch, Diênstlelter W. Rltter- busch, de nieuwe school meegaf HIJ sprak de hoop uit, dat het steeds mogelijk zal zijn. dezo geest van het Inzicht ln het nieuwe huts to culti veren en hem een plaats te geven. „Wie hier doceert en opvoedt, moet zichzelf getrouw zijn en degenen, tot wie hij spreekt, geven wat hij ln zich heeft". Vervolgens gaf Dienstlelter Rltterbusch bU het hijsen van de vlag ter nagedachtenis van den het vorige Jaar gestorven eersten Leiter van het Arbeltsberelch der N.S.D.A.P. ln den Nlederlanden de school de naam Frltz Schmidt-Schule. Hulpzuster Duitse Rode Kruis Het ft -Ersatzkommando Niederiande deelt mede: Met ingang van 15 Januari 1844 is het wederom mogelijk als hulpzustor tot het Duitse Rode Kruis toe te treden. Aan alle Nederlandse meisjes ln de leeftijd van 2030 Jaar, die de Duitse taal begrijpen, wordt hiermede de ge legenheid geboden actief ln lazaretten, ziekenhuizen of soortgelijke instellin gen werkzaam to zijn. Men kan zich melden bij: ft-Ersatz- fcommando Niederiande, Korte Vijver berg 5, Den Haag: Nebenstelle Amster dam, Dam 4; Nebenstelle Groningen Herestraat 46; Nebenstelle Alkmaar Langestraat 66: Nebenstelle Heerlen. Saroleastraat 25: Nebenstelle En schede. Hengelosestraat 30 Een grote gemeente in den lande heeft dezer dagen ont stemming gewekt. Dat is op zich zelf niet heel wonderlijk en ook niet onder alle omstandigheden belangrijk. Er zijn altijd betreu renswaardige dingen, waaraan zelfs met de beste wil en de bes te inzichten niet aanstonds iets te verhelpen valt, er zijn ook al tijd lieden, die noch voor rede lijkheid noch voor onvermijde lijkheid oog hebben. Maar in dit bijzondere geval lag de zaak Anders. Vrouwen, wier mannen in Duitsland tc werk zijn gesteld en die (door welke oorzaak ook, maar in elk geval buiten haar eigen schuld) de voor het gezin noodzakelijke geldsbedragen niet ontvingen, werden van gemeen tewege „bedacht" met bonnen, instede van met een steunbedrag in contanten. Ondanks de papie ren bemiddeling dus in wezen een steun „in natura", aangezien een vrije verdeling van het be schikbare totaalbedrag niet mo gelijk is en aan de bonnen ambte lijk vastgestelde leveranties ver bonden zijn. Over deze vorm van ondersteu ning is duidelijke beroering vast gesteld. En de vraag rijst: terecht? Het is een vraag, die in haar sociale en zedelijke strek king ver buiten het beleid van een willekeurige gemeente uit reikt, ja, die mede richting geeft aan een maatschappelijke ont wikkeling, waarvan wij gaarne vaststellen dat zij een „nieuwe orde" zoekt. Hier is een groep gedupeerden, waaraan niets an ders ten laste te leggen valt dan het gedupeerd-zijn. Zulk een acte van beschuldiging is echter een boemerang. Ze treft terugsprin gend de gemeenschap, niet den gedupeerde, die zijn taak jegens de gemeenschap vervulde. Reeds deze overweging maakt ontstemming begrijpelijk bij wie zich op het kritieke ogenblik door een voor de gemeenschap optredende overheid ontrecht voelt. Wij laten in het onder havige geval de waarlijk niet onbelangrijke omvang der on dersteuning buiten beschouwing en bepalen ons tot de v o r m. Zijn de vrouwen met reden ont stemd, die haar steun in „papie ren natura" toegewezen krijgen? Ons natuurlijk instinct zegt zonder aarzelen: ja! Ons na de eerste gevoelsreacties in werking komend verstand bevestigt: ja! Het is niet moeilijk, zich in het gevoel van schaamte in te leven, dat een vrouw bevangt, wanneer zij, die voorheen een vrij-beschik kende en deugdelijk-huishouden- de arbeidersvrouw was, nu opeens met „bonnetjes van de steun" in de winkel moet verschijnen. Zij kon voorheen altijd „de eindjes bij elkaar houden", zou zij het dan nu niet kimnen, nu de geld zending uit Duitsland buiten haar schuld stokt? Zelfs wanneer het om het sim pelweg respecteren van de men selijke persoonlijkheid ging, ware dit schaamtegevoel belangrijk ge noeg om er rekening mee te hou den in een tijd, die aan de minst- bevoorrechten waarlijk genoeg te dragen geeft. Maar het gaat hier volstrekt niet om sentimentalitel- ten of om het tegemoetkomen aan vooroordelen. Het gaat om het sociale recht en om het levensbeginsel van een nieuwe tijd, die niet alleen de eerbied voor de arbeid, maar ook in het bijzonder de persoonlijke verant woordelijkheid in zijn vaan ge schreven heeft. Steun in natura geeft men aan iemand, van wien men met reden aan moet nemen, dat hij falen zal in zijn persoonlijk economisch beleid, aan zogehaamde a-socialen derhalve, aan onder curatele gestelden. „Gedupeerd" is echter heel iets anders dan „ongezond". Aan een geestelijk gezonde arbeidersvrouw haar zelf beschikking te ontnemen ls uiter mate grievend. Het ls bovendien onverstandig. Want er is geen deugdelijker methode om den mens zijn verantwoordelijkheids besef duurzaam te ontnemen dan door het hem onmogelijk te ma ken, er op te steunen. Reeds Bismarck kon vaststellen, dat „een van de grootste ziekten van deze tijd de vrees voor ver antwoordelijkheid" is. Hitler's „Mein Kampf' is één vlammend pleidooi voor een maatschappe lijke orde, waarin elk persoonlijke verantwoordelijkheid draagt op de plaats waar hij werd gesteld. Wie anderen die verantwoordelijkheid ontneemt, handelt niet minder fataal dan wie er zelf geen dragen wil. De wil, voor eigen lot te staan, is identiek aan „menswaardig heid". Die wil is het in werkelijk heid ook, die een eerlijk en gees telijk gezond mens beschaamd doet staan, wanneer hij in natura bedeeld wordt, of met bonnetjes betalen moet, instede van met geld. zoals zijn buurman of zoals haar buurvrouw. Wie deze ele mentaire waarheid niet ziet, of, haar ziende, niet overheersen laat. zeilt niet de juiste koers bij het richting geven aan sociale be schikkingen, veel minder bij het richting geven aan een nieuwe tijd. LEIDS NIEUWS Ergerlijke melkknoeierij Voor het kantongerecht alhier moest C. O., melkslijter uit Katwijk aan Zee terecht staan, omdat hij op 10 Sept. taptemelk met te laag vet gehalte had vervoerd en afgeleverd. Volgens den directeur van de Keu ringsdienst te Haarlem was bij on derzoek gebleken, dat aan de tapte melk ruim 30 pet. water was toege voegd,, zodat van „melk" niet meer gesproken kon worden. Het O.M. hield een zeer scherp requisitoir. De ambtenaar vond het een meer dan ergerlijk geval. Ver dachte staat niet voor de eerste maal voor melkknoeien terecht, maar werd onlangs nog veroordeeld, omdat hij volle melk met75 pet. water had verdund! De eis luidde daarom twee weken hechtenis. Mr. J. v. d. Plas, raadsman van verdachte, vond dat hier van herha ling geen sprake was, daar bij de vorige veroordeling de zoon van ver dachte geknoeid had. Verdachte is geheel te goeder trouw geweest: hij is zelfs den controleur tegemoet ge lopen, terwijl hij gemakkelijk had kunnen ontvluchten. Daarna moest verdachte tezamen met zijn zoon terecht staan, omdat de zoon verdunde taptemelk had ver voerd en afgeleverd. Bij onderzoek was gebleken, dat aan deze taptemelk ruim 40 pet. water was toegevoegd. Ook dit geval vond het O.M. meer dan ergerlijk. Het knoeien met le vensmiddelen die schaars zijn. is zeer ernstig, vooral als men daarbij voor deel geniet. De ambtenaar eiste tegen iederen verdachte vier weken hechte nis. Mr. v. d. Plas wees er op, dat niet twee verdachten voor dezelfde over treding veroordeeld kunnen worden. In beide zaken zal de kantonrech ter volgende week schriftelijk vonnis wijzen. Kinderen gingen niet naar school De tuinder P. A. C. uit Noordwijk B. moest voor den Leidsen kanton rechter terechtstaan wegens ernstige overtreding van de Leerplichtwet. Volgens het hoofd der school was zijn de hele zomer niet op school ge weest. Verdachte "erkende de overtreding: daar hij geen knechts kon krijgen. Van onzen specialen verslaggever) IN KAMP WESTER- BORK Bij al het on gewone, dat onze toe komstige arbeidsman nen in de eerste dagen na hun opkomst beleef den, waren er twee din gen, die een blijvende indruk maakten: de eerste exercitie-oefenin gen en... het bezoek aan den kapper. 's Morgens, na het ontbijt, beoefenden de groepscommandanten voor het merendeel vrij willig nadienenden uit vorige lichtingen de grondbeginselen van de exercitie en het aantre den voor de vlaggen- parade. Er werd geducht aangepakt, want voor suffige, oude mannetjes is in de Arbeidsdienst geen plaats. Elk bevel moest correct enin looppas uitgevoerd wor den. De woorden N~A.D. en looppas zijn eigenlijk synoniem. En wilde een enkeling proberen om een bevel op z*n .plof fen" uit te voeren, dan moest hij voor zijn straf minstens tweemaal zo hard lopenl Het was overigens op vallend hoe snel de ar beidsmannen zich aan pasten Plotseling bleek weer hoe kwiek onze jongens kunnen zijn, wanneer zij maar weten dat er mensen zijn, die op hun doen en laten nauwkeurig acht slaan. De lamlendigheid, die onze jeugd in het dage- Arbeidsman in spé (II) lijkse leven kenmerkt, was spoedig verdwenen en maakte plaats voor een heel wat flinkere levenshouding. De jon gens voelden dit zeil drommels goed aan en waren zich plotseling bewust, dat het eigenlijk helemaal niet kwaad is om de rug eens extra te strekken, om de han den niet in de zakken te steken of als een zand zak overal tegenaan te hangen. Dit is geen ver zinseltje. doch een ver heugende ervaring wel ke we tijdens ons bezoek aan het NJLJi.-kamp herhaaldelijk opdeden. Natuurlijk vonden de jongens niet alles koek en ei. Daar hebben we bijvoorbeeld het geval met den kapper. Een week geleden stond hij nog in een zaak in Maastricht te bedienen, nu moest hij als ar- beidsmartrkapper het haar op een lengte van 6 cm afknippen. Vooral de jongens met „apen haar", dat tot in de nek hangt, namen niet zonder morren zij het dan niet openlijk van hun bezit afscheid. Sommigen probeerden den kapper zelfs om te kopen met geld en an- dere dingen, wanneer hij .Jiet maar niet zo kort knipte" en één knaap bleek zelfs bereid om een pakje shag af te staan, mits de kapper aan dit verzoek voldeed. Maar de arbeidsman kapper zwichtte niet voor deze verleidelijke aanbiedingen en zette onbarmhartig zijn schaar in de haarmas sa's. Hij was die dag de minst geziene figuur in het kamp en kon er toch werkelijk niets aan doen had hij, ook in de vacantie, zijn zoon op het land laten werken. Het O.M. vond het meer dan treurig, daar de kinderen hiervan het slachtoffer wor den en niet het nodige onderwijs ont vangen. De els luidde 25 boete of tien dagen. Uitspraak 10 boete of tien dagen. Tegen S S., schipper uit Katwijk aan Zee. eiste het O.M. 12 boete of zes dagen, omdat zijn zoon een jaar lang de school niet bezocht had. Uit spraak ƒ6 boete of twee dagen. Daarna moesten nog tachtig per sonen utt Katwijk aan Zcc. Lelden en de Haarlemmermeer tereent staan wegens overtreding der Leerplichtwet. Zij werden veroordeeld tot boeten van 8 of ƒ6. Het -Ersatzkommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander, ln de leeftijd van 1745 Jaar, kan zich aan melden. ten einde gekeurd te worden voor: De Watten-U. /{-Wachtbataljon ln Amersfoort. Landstorm Nederland, Rrlegsmarlne en de Germaanse U In Nederland. Tijdens de beuringen worden alle Inlichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra levensmid delen etc. Personen, tussen 1930 Jaar. die aanmeldlngspllchtlg zUn voor de te werkstelling. kunnen zich eveneens aanmelden cn worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrij gesteld. Officier ln de Waflen- ft kan leder worden, dio na minstens een laar diensttijd zijn geschiktheid voor de ofllciersoplelding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding ls niet doorslaggevend. DE SCHREIERSTOREN TE AM STERDAM. Ook voor het behoud van deze Nederlandse cultuurwaar den strijden onze Nederlandse vrij willigers. (Foto G.L./H.) Beslissend voor bevordering zUn: kar rakter. gedrag, prestatie. 17-1-44 9—14 uur, Rotterdam. Deut sche Ober8chule. Westerlaan 2; 18-1-44 912 uur. Breda. Restaurant Modern, Markt: 1518 uur. Den Bosch. Hotel Noord-Brabant. Markt 40; 19-1-14 912 uur. Venlo. Deutsche» Haus, Egmondstraat 16; 15—18 uur. Arnhem, Care Royal: 20-1-14. 912 uur Hen gelo Café Modern. Spoorstraat 18: 15—18 uur. Zwolle. Hotel Gijienoeek; 21-1-44, 912 uur Assen. Concerthuls a. d Vaart; 1618 uur. Groningen, Heerestraat 46. 21-1-44 912 uur, Leeuwarden, Huize Schaal Brecdstr.; 23-1-44, 14 uur Amsterdam Dam 4; 24-1-44 9—13 uur. Utrecht. N V -Huls, Oudegracht 245; 25-1-44, 14 uur, Amersfoort. Pol Durchgangslager Leua* derweg: 26-1-44 914 uur, Den Haag, Dierentuin. Benoordenhoutseweg De verduistering begint heden om 17.00 en eindigt om 8.45 u .Maan op 18.02, onder 9.19 18 Jan, LJL, 25 Jan. NJtt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1