HET DAGBLAD
Hevige gevechten in
verschillende sectoren
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Duits weer mac htsbericht
Landing verijdeld
bij Otsjakow
Sowjet-verklaring
over Poolse grens
Ciano e.a. ter dood
veroordeeld
Burenhulp
Bouwleiders worden technisch
goed voorbereid
M ff
V - A
Fritz Schmidt-Schule
geopend
Niet ie eafura
Onze jeugd kan ook kwiek zijn
Keuringen
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER 10 Jan Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
Ten westen van Otsjakow is een
bolsjewistische landingspoging door
eenheden der marine verijdeld.
In het gebied van Kirowograd
werden sterke vijandelijke aanvallen
afgeweerd en de bolsjewisten in suc
cesvolle tegenaanvallen teruggewor
pen.
Ten zuiden en zuidwesten van Po-
grebistsje zijn harde, wisselvallige ge
vechten met. den verder oprukkenden
vijand aan de gang. Een tijdelijk ver
loren gegane plaats werd in een
tegenaanval heroverd en daarbij werd
een bolsjewistisch bataljon vernietigd
De vijand heeft zware, bloedige ver
liezen geleden en 17 kanonnen ver
loren.
De laatste dagen heeft zich bij de
gevechten in dit gebied de 17de pant
serdivisie onder leiding van generaal-
majoor Von der Meden door stand
vastigheid en kranig uitgevoerde
tegenaanvallen bijzonder onderschei
den.
Ten zuiden en westen van Berdits-
jew hebben onze troepen voor een
deel in tegenaanval felle aanvallen
der bolsjewisten uiteengeslagen en
31 vijandelijke tanks vernield.
Het Duitse luchtwapen heeft her
haaldelijk met sterke strijdkrachten
op de zwaartepunten ingegrepen in
de gevechten op de grond en concen
traties en opeenhopingen van tanks
van den vijand doeltreffend met
bommen bestookt. Bij de bestrijding
van het bolsjewistische ravitaillerings-
verkeer werden vijf mat-eriaaltreinen
vernield, acht andere treinen be
schadigd. J
In het randgebied der Pripjet-
moerassen is het tot plaatselijke ge
vechten gekomen met vijandelijke
verkenningsstrijdkrachten ten wes
ten van Nowograd Wolynsk en Sarny.
Ten westen van Resjitza zetten
de bolsjewisten hun aanvallen voort.
In zware gevechten zijn ook giste
ren alle doorbraakpogingen van de
bolsjewisten mislukt. Plaatselijke
penetraties werden afgegrendeld.
Ten zuidoosten van Witebsk heb
ben onze troepen hernieuwde krach
tige aanvallen van den vijand afge
slagen. Het gisteren voor het res
sort van een corpssector gemelde
aantal van 57 venielde tanks is ge
stegen tot 71. In dezelfde corpssec
tor zijn gisteren opnieuw 87 bolsje
wistische tanks vernield.
Ten noordwesten van Witebsk heb
ben de bolsjewisten herhaaldelijk
STOCKHOLM. 11 Jan. Tass ver
spreidt een „verklaring over de be
trekkingen tussen de Sowjet-Unie en
Polen", die een antwoord vormt op
de verklaring van de Poolse emigran
tenregering te Londen van 5 Januari.
Deze verklaring, aldus wordt in het
Sowjet-antwoord gezegd, bevatte een
reeks onjuiste beweringen, b.v. over
de grenzen tussen de Sowjet-Unie en
Polen. De Sowjet-verklaring beweert,
dat de westelijke Oekraine en het
westen van Wit-Roethenië in de Sow
jet-Unie zijn opgenomen op grond
van een „op brede democratische
grondslag" in 1939 gehouden volks
stemming.
De Sowjetregering, aldus vervolgt
de verklaring, streeft er, als steeds,
naar, vriendschappelijke betrekkingen
met Polen tof stand te brengen op
de basis van duurzame goede buur-
betrekkingen en wederzijdse achting
en. als het Poolse volk dat wenst, ook
op de grondslag van een bondgenoot
schap voor wederkerige hulpverlening
tegen Duitsland Tot dit doel zou
Polen's toetreding tot het onlangs ge
sloten Sowjetrussisch-Tsjechische ver
drag kunnen dienen.
De oostelijke grens van Polen zou
kunnen worden vastgelegd krachtens
een overeenkomst met de Sowjet-
Unie. De Sowjet-regering beschouwt
de grens van 1939 niet als onveran
derlijk. Correcties ten gunste van
Polen zouden kunnen worden aan
gebracht in deze zin, dat de districten
met een overwegend Poolse bevolking
aan Polen zouden worden overgedra
gen. In dat geval zou de grens bij
voorbeeld langs de z.g. Curzon-lijn
kunnen lopen.
De Sow jetverklaring meent dan,
dat de Poolse westgrens moet wor
den verruimd door inlijving der
„oer-Poolse landen, waarvan Duits
land zich vroeger heeft meester ge
maakt." Op deze wijze zou de Poolse
staat ook de noodzakelijke toegang
tot de Oostzee krijgen.
Ten slotte verwijt de Sowjet-ver
klaring de Poolse emigrantenrege
ring. dat zij zich onbekwaam heeft
getoond en meermalen de Duitsers
in de kaart heeft gespeeld door haar
verkeerde politiek. Daarentegen is
het in het belang van Polen en de
Sowjet-Unie. dat tussen hen duur
zame vriendschappelijke betrekkin
gen tot stand komen.
Het Vaticaan
De correspondènt in Vaticaanstad
van de „Basler Nachrichten" meldt
uit de naaste omgeving van den
paus vernomen te hebben, dat men
in het Vaticaan de Sowjetrussische
pogingen om de toetreding van
Polen tot het Sowjetrussisch-Tsjechi
sche verdrag tot stand te brengen,
met een zekere bezorgdheid gade
slaat. Het kan het Vaticaan niet on
verschillig zijn, wanneer Polen zich
onder invloed van de Sowjet-Unie
zou plaatsen.
De Vesuvius is in werking
ROME, 10 Jan Naar uit Zuid-
Italië wordt gemeld, is sedert enige
dagen de Vesuvius in werking; twee
roodgloeiende lavastromen hebben
zich een weg gebaand langs de zijden
van de berg.
Luchtbeschermingswet in Japan
TOKIO. 10 Jan. In Japan is een
nieuwe luchtbeschermingswet in wer
king getreden, welke o.a. de versprei
ding der stadsbevolking, de decentra
lisatie der industrie en een zeer
nauwe samenwerking tussen militaire
en civiele instanties beoogt.
De tweede zitting van de 78ste
Congresperiode der Verenigde Staten
is gisteren geopend. Aan de openings
vergadering namen, naar de Britse be
richtendienst uit Washington meldt,
nog geen honderd van de 430 leden
van het huls van afgevaardigden deel.
In de senaat waren 51 van de 96 leden
aanwezig.
zonder succes aangevallen. Bij de
zuivering van een bosgebied is een
vrij sterke gevechtsgroep van eren
vijand vernietigd.
Het Saksische grenadiersregiment
456 onder leiding van lt.-kol. Sacher
heeft zich hier bij de gevechten der
laatste dagen bijzonder onderschei
den.
In de westelijke sector van het
Zuid-Italiaanse front zijn verschei
dene plaatselijke aanvallen van den
vijand in ons geconcentreerd artille
rievuur ineengestort.
Aan het overige front verliep de
dag bij succesvolle eigen bedrijvig
heid van stoottroepen rustig.
In de eerste ochtenduren van 9
Januari hebben Duitse gevechtsvlieg
tuigen scheepsdoelen voor de noord
kust van Cyrenaica aangevallen Op
4 koopvaarders van middelbare
grootte werden verscheidene vol
treffers geplaatst. Aangenomen kan
worden, dat twee van deze schepen
vernietigd zijn Een eigen vliegtuig
ging verloren.
(Otsjakow ligt 50 kilometer ten
Z.W. van Nikolaiew, aan de
Zwarte-Zeekust.
Noioograd Wolynsk (Swjagelj ligt
geveer 80 kilometer ten noord-
mesten vaA.Sjitomir Sarny onge
veer 140 kilometer westelijk van
Korosten Red.)
In Italië
Een der voornaamste oorzaken van
de betrekkelijk langzame opmars der
Anglo-Amerikaanse legers ln Italië ls.
naar het Amerikaanse ministerie van
oorlog heeft verklaard, de grootscheep
se vernieling door de Duitse troepen
bij hun terugtocht naar het noorden
Elke brug, elk pad, elke spoorweg, elke
straatweg, elk havenwerk wordt door
de Duitsers vernield.
UIT NOORD-ITALIË, 10 Jan.
Sinds 8 Januari heeft in het kasteel
Vecchio in Verona voor het bijzon
dere gerechtshof het proces plaats
gehad tegen de ondertekenaars van
de door Grandi opgestelde motie voor
de vergadering van de grote fascis
tische raad. die geleid heeft tot de
bekende gebeurtenissen van de 25ste
Juli 1943. Met uitzondering van Cia-
netti. die 30 jaren tuchthuis kreeg,
zijn alle beklaagden ter dood veroor
deeld. Van de 18 doodvonnissen zijn
er 13 uitgesproken in afwezigheid van
de beklaagden. De vijf aanwezige lei-
dood veroordeelden zijn: Mussolini's
schoonzoon Ciano, De Bono, Mari-
nelli, Parecchi en Gotthardi.
Arabische landen streven
naar eenheid
STOCKHOLM 10 Jan. In Cairo
is in een officieel communiqué om
trent de besprekingen van Egyptische
vertegenwoordigers en de Libanese
delegatie over het streven naar Ara
bische eenheid bekend gemaakt, aldus
de Britse nieuwsdienst, dat een vol
komen overeenstemming in alle kwes
ties is bereikt. Volgens de Britse be
richtendienst is de vorming van een
Arabisch congres, dat vertegenwoor
digers van alle Arabische landen voor
de definitieve bespreking over de
vorm der eenheid zal omvatten, spoe
dig te verwachten. Een Syrische dele
gatie, onder leiding van den minister
van Buitenlandse Zaken Mardam Bey
heeft in Bagdad met den Iraksen ver
tegenwoordiger onderhandelingen ge
voerd, die in het teken stonden van
de in Caïro opgestelde beginselen. In
Palestina wordt op het ogenblik even
eens een Arabisch comité gevormd ter
deelneming aan de eenheidsbespre
kingen in Cairo. Dit comité zal echter
pas vermoedelijk in actie komen,
wanneer het Arabische congres in
Caïro zal zijn gehouden.
„Commonwealth" verslaat
regeringscandidaat
GENÊVE. 10 Jan. Uit Londen
wordt gemeld: De nieuwe partij „Com
monwealth" heeft haar tweede succes
behaald bij verkiezingen ln het Noord-
Engelse landelijke district Skipton. De
candldaat van de „Commonwealth"-
partlj, luitenant Lawson, heeft den
regeringscandidaat Rlddmough (con
servatief) verslagen.
De Engelse pers beschouwt het resul
taat van deze verkiezing als een waar
schuwing. De ..Times" schrijft: Het
zou dwaas zlln, wanneer de aanhan
gers van de regeringscoalitie het ver
kiezingsresultaat van Sklppton als van
weinig betekenis zouden willen be
schouwen. De conservatieve candldaat
heeft geen politiek aangegeven om de
sociale en economische moeilijkheden
na de oorlog te boven te komen De
candldaat van „Commonwealth" daar
entegen heeft de verkiezingscampagne
gevoerd met een gedetailleerd pro
gramma, dat alle voornaamste kwesties
van de wederopbouw omvat en steunde
in hoofdzaak op de aarzeling van de
woordvoerders der regering zich ten
opzichte van deze kwesties te uiten
De „Daily Mali" verklaart, dat het
Engelse volk een plan verlangt voor
het herstel na de oorlog.
Zweeds protest te Londen
STOCKHOLM, 10 Jan. Reuter
meldt, dat de Zweedse gezant te
Londen bij de Britse regering gepro
testeerd heeft tegen de schending
van het Zweedse souvereine gebied
door Britse vliegtuigen op 6 Jan. j.L
Ie JAARGANG No. 8
DINSDAG II JANUARI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. rer week of 2.73 per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65
Aan wat men moet achterlaten
op bevel van de autoriteiten valt
niet zoveel te verwikken of te ver
wegen. Maar er zijn nog anderen,
die er voor kunnen zorgen, dat de
evacué meer of minder berooid is.
Daaraan kan wèl wat gedaan wor
den.
Mijn buurman evacueert. Hij zoekt
j veertien dagen een huis en vindt
I er een. Een prachtig huis. Veel gro
ter dan wat hij hadZoiets komt
I voor. Het huis is van alle gemakken
voorzien. Vaste ivastafels, een
douche. Er zijn ook electrische scha-
i keiaars.
Mijn buurman gaat er van louter
plezier, eenvoudig om zich te ver
lustigen aan de
dingen die hij
weldra zal kun
nen gebruiken,
de avond vóór
zijn verhuizing nog eens heen. Hij
bekijkt zich in de spiegel boven de
wastafel, hij laat het water eens in
de blanke bak lopen, hij knipt eens
aan de lichtjes. Ze doen het
De volgende dag arriveert hij met
zijn boeltje voor het nieuwe huis.
De loastafels zijn weg. De douche is
iveg. De spiegels verdwenen. En zijn
ook geen knopjes meer om te laten
knippen
Dat huis heeft tiuee maanden leeg
gestaan, nog tamelijk compleet.
Deze laatste avond is door gewone
dieven uit de buurt „benut".
De man staat te vloeken en te
razen.
„O, u moet blij zijn, dat de lieve
straatjeugd ook niet al uw ramen
nog heeft ingegooid" troost hem een
nieuwe kennis. „Dat hébben ze in
mijn huis gedaan."
Wie weet een middel togen deze
verwildering, waardoor de éne land
genoot de andere nog besteelt in
zijn diepste ellende? Wie weet een
middel tegen de bandeloze jutters-
instincten, die zelfs bij evacuatie
tijdens een bombardement de men
sen tot stelen bij hun buren drijft?
Een moeder rent haar licht ge
troffen huis uit naar haar dochter,
een straat verder. Er zit geen raam
meer bij haar in de sponni7ig. Alles
is verder nog goed. Als ze terug
komt na een half uur, ligt haar ta
pijt tien huizen verder bij een goe
den buur. Ze weet alleen niet waar...
De man wenst onbekend te blijven.
Haar „tas met distributiebeschei
den"ach, u kent het verhaal...
TIJL.
In het kader van zijn inspectietocht bezocht generaal-vddmaarschalk
Rommel de Duitse verdedigingswerken aan de kust van het Kanaal. Men
ziet den generaal-veldmaarschalk bij de bezichtiging van de fortificaties.
(P.K. KurthiP.BZ.lR.)
SchoUngsweekeinde Ned. Ver. voor Luchtvaart
De Vliegende
Hollandei
Vertelden wij in vorige artikelen
een en ander over des doelstellin
gen van de Nederlandse Vereniging
voor Luchtvaart, gedurende het afge
lopen weekeinde waren wij in de gele
genheid eens van zeer nabij met het
practische werd kennis te maken, en
wel tijdens een scholingscursus van
afdelingsleiders, bouwleiders en hun
assistenten, gehouden in de jeugd
herberg „De Parkhoeve" te Meppel
Veertig jongemannen van vijfien
tot twintig jaar waren hier bijeen om
zich door deskundigen te laten voor
lichten over verschillende kwesties op
luchtvaartgebied. De cursus vormde
het besluit van een leergang, die twee
weekeinden besloeg, tijdens welke een
uitgebreid programma behandeld is.
In totaal zijn vier weekeinden gehou
den, twéé to Oisterwljk en Vught.
voor de bewoners beneden en twee
voor de bewoners boven de Moerdijk,
waarvan het eerste te Ommen Na
de eerste weekeinden ging spoedig
onder hen, die om de een of andere
reden niet op de bijeenkomsten aan
wezig hadden kunnen zijn. de mare
rond. dat deze zo
buitengewoon aar
dig geweest waren,
zodat bij het se
cretariaat der ver
eniging talloze ver-
zoeken binnenkwa
men om nog een vijfde cursus als
„lnhaalcursus" te organiseren. Hier
aan zal worden voldaan en over en
kele weken komt in een centraal ge
legen plaats dit vijfde weekeinde.
Dat de cursisten niet uitsluitend
komen om eens lekker twee dagen in
de buitenlucht door te brengen en
mer de longen vol frisselucht nara
de stoffige steden terug te keren,
hebben wij op overtuigende wijze
kunnen constateren. Geen ogenblik
liet het dagrooster gelegenheid om
in te slapen. Slechts de Zondagoch
tend was vrijgehouden voor kerk
bezoek of het maken van een wan
deling.
De lezingen werden slechts onder
broken door het eten. de kameraad
schapsavond en het practische vlie
gen met enige modellen. Wij konden
vaststellen, dat ondanks de vele
lezingen, geen der cursisten zich
verveelde, integendeel ieder was van
begin tot einde vol aandacht voor de
sprekers.
De kampleiding berustte bij den
heer Van Ginkel. den secretaris van
de N.V.V.L.. dienstleider was de heer
R. Rinck terwijl de technische lei
ding bij den heer Magrijn in goede
handen was Uit het Droeramma noe
men wij enige der onderwerpen, die
door de heren Magrijn. Sakko en
Van Doesburg behandeld werden:
..Stabiliteit" „Van val naar glij
vlucht" „Het- ontstaan van profiel-
vorm", „Druk van stromende lucht".
„Gebruik van logboek en appèllijst"
,De breveteisen voor 1944 en motor
en glijvlucht".
Bóuwpnderricht werd gegeven aan
de ..Stormvogels" terwijl gedurende
dit weekeinde het model Mus ge
bouwd werd Hoewel verschillende
cursisten misschien reeds veel moei
lijke. ja zelfs prestatiemodellen ge
bouwd hadden, besloot de kamplëi-
ding toch tot het vervaardigen van
de Mus omdat de bedoeling, die bij
dit bouwen voorzit, slechts het bij
brengen van een goede bouwmethode
's Zondagsmiddags werd met enige
door den heer Magrijn medegebrach
te modellen gevlogen De beide dagen
begonnen met een vlaggeparade en
eindigden met vlaggestrijken, terwijl
Iedere dag in het teken stond van
het bij het vlaghijsen gegeven pa
rool.
Gehoorzamen
Dit luidde op de eerste dag „ge
hoorzamen' Immers, dit is een werk
woord, dat leder die in de lucht-
ia. At-.
Het Noordhollands Toneel maakt een rondreis door ons land met het toneel
stuk .rJonkvrouwe de la Seiglière". waarvan Dinsdagavond te Apeldoorn de
première gaat. Een scène met v.l.n.r. Tint Opscholtens, Jo van Erp, Jan C.
de Vos, Frans van Emmerik, Willy Groenendaal en Henk Sluyter.
(Foto C.NS./Stevens)
vaart iets bereiken wil zich eigen
moet maken Slechts hij. die zelf
weet te gehoorzamen, zal later van
een vliegtuigbemanning gehoorzaam
heid kunnen verlangen.
Evenals tijdens vorige weekeinden
was ook ditmaal het parool aan een
pionier gewijd. Waren het vorige ke
ren Fokker en Koolhoven, ditmaal
was het Otto von Lilienthal, de man
die de vliegtechniek bestudeerde aan
de vogels in de natuur en wiens ge
gevens ook thans nog grote waarde
bezitten.
Aan het einde van de Zondagmid
dag gingen de deelnemers geestelijk
sterk naar huis. Wij zelf vertrokken,
weer een ervaring rijker dan toen
wij kwamen en met de vaste overtui
ging. dat door de Nederlandse Ver
eniging van Luchtvaart een werk van
niet to onderschatten belang wordt
verricht. Het. kweken van goede
technische leiders is hiervan onge
twijfeld een belangrijk onderdeel.
Dank zij deze pioniersarbeid zal
men in de toekomst in Nederland een
op vaktechnisch gebied uitstekend
voorbereide luchtvaartjeugd aantref
fen. Zii is de garantie, dat. de tij
den van Pelikaan. Snip en Uiver in
een nieuwe, niet minder grootse, ge
daante zullen herleven
Arbeidsdienst op Java
LISSABON 10 Jan. Met ingang
van 1 Maart a.s. zal door het Japan
se militaire bestuur op Java een ar
beidsdienst worden ingevoerd.
Kettinghandel in kool
achterhaald
DEN HAAG. 10 Jan Een dezer
dagen constateerde een controleur van
de Centrale Contröle Dienst verdacht
vervoer van een partll kool ln het
Noordhollands Kanaal BIJ aanhouding
bleken de benodigde vervoersdocumen
ten te ontbreken en bij aankomst te
Amsterdam werd dan ook tot Inbeslag
neming van de circa 60 000 kg. grote
partij overgegaan Vastgesteld kon
worden, dat de telers van de kool hun
producten bulten de velling om voor
te hoge prijs hadden verkocht aan een
z.g. commlsslonnalr. die op zijn beurt
door bemiddeling van enige tussenper
sonen. de kool bleek te hebbén door
verkocht aan een makelaarsfirma, die
moest leveren aan een buitenlandse
firma, eveneens gevestigd te Amster
dam Laatstgenoemde firma had de
partij reeds doorverkocht aan haar op
drachtgever Een gehele kettlnghandel
kon dientengevolge aan het licht wor
den gebracht
Ontplofte projectiel eist
nog een slachtoffer
NIJVERDAL. 10 Jan. Het tien-
jarig pleegkind van de familie Borg-
boer. dat zich Zaterdag verwondde
bij het exploideren van een projec
tiel. waarbij de pleegmoeder gedood
werd, is thans eveneens aan de ge
volgen overleden.
Petroloum voor kookdoeleinden
DEN HAAG. Jan. Van 12
Januari tot en met 8 Februari 1944
geeft elk der met „17" genummerde
bonnen van de bonkaart U 215 voor
kookdoeleinden recht op het kopen
van één liter petroleum.
Geestelijke verzorging van
Nederlandse krijgsgevangenen
DEN HAAG. 10 Jan. Naar het
commissariaat voor de belangen van
de voormalige Ned. weermacht op in
formatie mededeelt. Is door de auto
riteiten toestemming verleend voor
een behartiging van de geestelijke
belangen der Nederlandse krijgsge
vangenen in Duitsland door Neder
landse aalmoezeniers. Reeds zijn
enige aalmoezeniers afgereisd: zo af
gelopen week drie R.K. geestelijken,
die binnenkort gevolgd zullen wor
den door drie protestantse zielzor
gers.
Het ligt ln de bedoeling alle kam
pen zo geleidelijk van aalmoezeniers
te voorzien.
Vader en zoon vochten met
stok. mes en bijl
ARNHEM 10 Jan. In eeD per
ceel in de Driekoningenstraat ont
stond een twi tussen den 61-jarigen
H v. D en diens 27-jarigen zoon
G H. v D Hierbij heeft de vader
zijn zoon met een stok een gat in
het hoofd geslagen, terwijl de zoon
zijn vader met een mes twee steken
ln de hartstreek heeft toegebracht
en met een bijl aan de slaap ernstig
heeft verwond De vader ls ln zeer
ernstige toestand naar het Gemeente
Ziekenhuis overgebracht De zoon,
die niet ernstig gewond was, ls ter
plaatse aangehouden.
DEN HAAG. li Jan. Met een
korte plechtigheid ls Zondagochtend
de ln de nabllheld van Doorn gelegen
eerste eigen D.A.F.-school van het Ar-
beltsbereich der N.S.D.A.P. ln den
Nlederlanden geopend.
Het ls nodig, dat elk voor zich en
bovendien ln het grotere kader van
beweging en volk een duidelijke en
bepaalde lijn volgt, die hem ln staat
stelt, aan zLln leven een duidelijke
vorm te geven en alles, wat hij doet
of denkt, to richten op een doel. dat
hem duidelllk voor ogen staat Op een
zeker ogenblik Jn het leven wordt elke
bewust levende mens voor een beslis
sing gesteld, waarbij hij zich moet
richten naar een van de twee polen:
naar de materiële zijde of naar de
ideële zijde van de geest. Het mate
rialisme doet de wil tot ontwikkeling
uitdoven. Slechts hij komt tot de vrij
heid. die Inziet, dat hU niet materia
listisch gefundeerd ls. maar geestelijk
en die zich daarmede boven de materie
stelt. Vrij Is de mens. die weet en er
van doordrongen ls, dat hll geestelijk
gericht ls en hierin vindt hij zijn
uiterste en onmiddellijke eenheid met
de krachten der ziel, met zijn volks
genoten en met zichzelf
Dit zijn ln grote trekken enige der
gedachten, die de Loiter van het Ar-
beltsberelch, Diênstlelter W. Rltter-
busch, de nieuwe school meegaf HIJ
sprak de hoop uit, dat het steeds
mogelijk zal zijn. dezo geest van het
Inzicht ln het nieuwe huts to culti
veren en hem een plaats te geven.
„Wie hier doceert en opvoedt, moet
zichzelf getrouw zijn en degenen, tot
wie hij spreekt, geven wat hij ln zich
heeft". Vervolgens gaf Dienstlelter
Rltterbusch bU het hijsen van de vlag
ter nagedachtenis van den het vorige
Jaar gestorven eersten Leiter van het
Arbeltsberelch der N.S.D.A.P. ln den
Nlederlanden de school de naam Frltz
Schmidt-Schule.
Hulpzuster Duitse Rode Kruis
Het ft -Ersatzkommando Niederiande
deelt mede:
Met ingang van 15 Januari 1844 is
het wederom mogelijk als hulpzustor
tot het Duitse Rode Kruis toe te
treden.
Aan alle Nederlandse meisjes ln de
leeftijd van 2030 Jaar, die de Duitse
taal begrijpen, wordt hiermede de ge
legenheid geboden actief ln lazaretten,
ziekenhuizen of soortgelijke instellin
gen werkzaam to zijn.
Men kan zich melden bij: ft-Ersatz-
fcommando Niederiande, Korte Vijver
berg 5, Den Haag: Nebenstelle Amster
dam, Dam 4; Nebenstelle Groningen
Herestraat 46; Nebenstelle Alkmaar
Langestraat 66: Nebenstelle Heerlen.
Saroleastraat 25: Nebenstelle En
schede. Hengelosestraat 30
Een grote gemeente in den
lande heeft dezer dagen ont
stemming gewekt. Dat is op zich
zelf niet heel wonderlijk en ook
niet onder alle omstandigheden
belangrijk. Er zijn altijd betreu
renswaardige dingen, waaraan
zelfs met de beste wil en de bes
te inzichten niet aanstonds iets
te verhelpen valt, er zijn ook al
tijd lieden, die noch voor rede
lijkheid noch voor onvermijde
lijkheid oog hebben. Maar in dit
bijzondere geval lag de zaak
Anders.
Vrouwen, wier mannen in
Duitsland tc werk zijn gesteld en
die (door welke oorzaak ook,
maar in elk geval buiten haar
eigen schuld) de voor het gezin
noodzakelijke geldsbedragen niet
ontvingen, werden van gemeen
tewege „bedacht" met bonnen,
instede van met een steunbedrag
in contanten. Ondanks de papie
ren bemiddeling dus in wezen
een steun „in natura", aangezien
een vrije verdeling van het be
schikbare totaalbedrag niet mo
gelijk is en aan de bonnen ambte
lijk vastgestelde leveranties ver
bonden zijn.
Over deze vorm van ondersteu
ning is duidelijke beroering vast
gesteld. En de vraag rijst:
terecht? Het is een vraag, die in
haar sociale en zedelijke strek
king ver buiten het beleid van
een willekeurige gemeente uit
reikt, ja, die mede richting geeft
aan een maatschappelijke ont
wikkeling, waarvan wij gaarne
vaststellen dat zij een „nieuwe
orde" zoekt. Hier is een groep
gedupeerden, waaraan niets an
ders ten laste te leggen valt dan
het gedupeerd-zijn. Zulk een acte
van beschuldiging is echter een
boemerang. Ze treft terugsprin
gend de gemeenschap, niet den
gedupeerde, die zijn taak jegens
de gemeenschap vervulde.
Reeds deze overweging maakt
ontstemming begrijpelijk bij wie
zich op het kritieke ogenblik
door een voor de gemeenschap
optredende overheid ontrecht
voelt. Wij laten in het onder
havige geval de waarlijk niet
onbelangrijke omvang der on
dersteuning buiten beschouwing
en bepalen ons tot de v o r m.
Zijn de vrouwen met reden ont
stemd, die haar steun in „papie
ren natura" toegewezen krijgen?
Ons natuurlijk instinct zegt
zonder aarzelen: ja! Ons na de
eerste gevoelsreacties in werking
komend verstand bevestigt: ja!
Het is niet moeilijk, zich in het
gevoel van schaamte in te leven,
dat een vrouw bevangt, wanneer
zij, die voorheen een vrij-beschik
kende en deugdelijk-huishouden-
de arbeidersvrouw was, nu opeens
met „bonnetjes van de steun" in
de winkel moet verschijnen. Zij
kon voorheen altijd „de eindjes
bij elkaar houden", zou zij het
dan nu niet kimnen, nu de geld
zending uit Duitsland buiten haar
schuld stokt?
Zelfs wanneer het om het sim
pelweg respecteren van de men
selijke persoonlijkheid ging, ware
dit schaamtegevoel belangrijk ge
noeg om er rekening mee te hou
den in een tijd, die aan de minst-
bevoorrechten waarlijk genoeg te
dragen geeft. Maar het gaat hier
volstrekt niet om sentimentalitel-
ten of om het tegemoetkomen
aan vooroordelen. Het gaat om
het sociale recht en om het
levensbeginsel van een nieuwe
tijd, die niet alleen de eerbied
voor de arbeid, maar ook in het
bijzonder de persoonlijke verant
woordelijkheid in zijn vaan ge
schreven heeft.
Steun in natura geeft men aan
iemand, van wien men met reden
aan moet nemen, dat hij falen
zal in zijn persoonlijk economisch
beleid, aan zogehaamde
a-socialen derhalve, aan onder
curatele gestelden. „Gedupeerd"
is echter heel iets anders dan
„ongezond". Aan een geestelijk
gezonde arbeidersvrouw haar zelf
beschikking te ontnemen ls uiter
mate grievend. Het ls bovendien
onverstandig. Want er is geen
deugdelijker methode om den
mens zijn verantwoordelijkheids
besef duurzaam te ontnemen dan
door het hem onmogelijk te ma
ken, er op te steunen.
Reeds Bismarck kon vaststellen,
dat „een van de grootste ziekten
van deze tijd de vrees voor ver
antwoordelijkheid" is. Hitler's
„Mein Kampf' is één vlammend
pleidooi voor een maatschappe
lijke orde, waarin elk persoonlijke
verantwoordelijkheid draagt op de
plaats waar hij werd gesteld. Wie
anderen die verantwoordelijkheid
ontneemt, handelt niet minder
fataal dan wie er zelf geen dragen
wil. De wil, voor eigen lot te staan,
is identiek aan „menswaardig
heid". Die wil is het in werkelijk
heid ook, die een eerlijk en gees
telijk gezond mens beschaamd
doet staan, wanneer hij in natura
bedeeld wordt, of met bonnetjes
betalen moet, instede van met
geld. zoals zijn buurman of zoals
haar buurvrouw. Wie deze ele
mentaire waarheid niet ziet, of,
haar ziende, niet overheersen laat.
zeilt niet de juiste koers bij het
richting geven aan sociale be
schikkingen, veel minder bij
het richting geven aan een nieuwe
tijd.
LEIDS NIEUWS
Ergerlijke melkknoeierij
Voor het kantongerecht alhier
moest C. O., melkslijter uit Katwijk
aan Zee terecht staan, omdat hij op
10 Sept. taptemelk met te laag vet
gehalte had vervoerd en afgeleverd.
Volgens den directeur van de Keu
ringsdienst te Haarlem was bij on
derzoek gebleken, dat aan de tapte
melk ruim 30 pet. water was toege
voegd,, zodat van „melk" niet meer
gesproken kon worden.
Het O.M. hield een zeer scherp
requisitoir. De ambtenaar vond het
een meer dan ergerlijk geval. Ver
dachte staat niet voor de eerste maal
voor melkknoeien terecht, maar werd
onlangs nog veroordeeld, omdat hij
volle melk met75 pet. water had
verdund! De eis luidde daarom twee
weken hechtenis.
Mr. J. v. d. Plas, raadsman van
verdachte, vond dat hier van herha
ling geen sprake was, daar bij de
vorige veroordeling de zoon van ver
dachte geknoeid had. Verdachte is
geheel te goeder trouw geweest: hij
is zelfs den controleur tegemoet ge
lopen, terwijl hij gemakkelijk had
kunnen ontvluchten.
Daarna moest verdachte tezamen
met zijn zoon terecht staan, omdat
de zoon verdunde taptemelk had ver
voerd en afgeleverd. Bij onderzoek
was gebleken, dat aan deze taptemelk
ruim 40 pet. water was toegevoegd.
Ook dit geval vond het O.M. meer
dan ergerlijk. Het knoeien met le
vensmiddelen die schaars zijn. is zeer
ernstig, vooral als men daarbij voor
deel geniet. De ambtenaar eiste tegen
iederen verdachte vier weken hechte
nis.
Mr. v. d. Plas wees er op, dat niet
twee verdachten voor dezelfde over
treding veroordeeld kunnen worden.
In beide zaken zal de kantonrech
ter volgende week schriftelijk vonnis
wijzen.
Kinderen gingen niet
naar school
De tuinder P. A. C. uit Noordwijk
B. moest voor den Leidsen kanton
rechter terechtstaan wegens ernstige
overtreding van de Leerplichtwet.
Volgens het hoofd der school was
zijn de hele zomer niet op school ge
weest.
Verdachte "erkende de overtreding:
daar hij geen knechts kon krijgen.
Van onzen specialen
verslaggever)
IN KAMP WESTER-
BORK Bij al het on
gewone, dat onze toe
komstige arbeidsman
nen in de eerste dagen
na hun opkomst beleef
den, waren er twee din
gen, die een blijvende
indruk maakten: de
eerste exercitie-oefenin
gen en... het bezoek aan
den kapper.
's Morgens, na het
ontbijt, beoefenden de
groepscommandanten
voor het merendeel vrij
willig nadienenden uit
vorige lichtingen de
grondbeginselen van de
exercitie en het aantre
den voor de vlaggen-
parade. Er werd geducht
aangepakt, want voor
suffige, oude mannetjes
is in de Arbeidsdienst
geen plaats. Elk bevel
moest correct enin
looppas uitgevoerd wor
den. De woorden N~A.D.
en looppas zijn eigenlijk
synoniem. En wilde een
enkeling proberen om
een bevel op z*n .plof
fen" uit te voeren, dan
moest hij voor zijn straf
minstens tweemaal zo
hard lopenl
Het was overigens op
vallend hoe snel de ar
beidsmannen zich aan
pasten Plotseling bleek
weer hoe kwiek onze
jongens kunnen zijn,
wanneer zij maar weten
dat er mensen zijn, die
op hun doen en laten
nauwkeurig acht slaan.
De lamlendigheid, die
onze jeugd in het dage-
Arbeidsman
in spé (II)
lijkse leven kenmerkt,
was spoedig verdwenen
en maakte plaats voor
een heel wat flinkere
levenshouding. De jon
gens voelden dit zeil
drommels goed aan en
waren zich plotseling
bewust, dat het eigenlijk
helemaal niet kwaad is
om de rug eens extra
te strekken, om de han
den niet in de zakken te
steken of als een zand
zak overal tegenaan te
hangen. Dit is geen ver
zinseltje. doch een ver
heugende ervaring wel
ke we tijdens ons bezoek
aan het NJLJi.-kamp
herhaaldelijk opdeden.
Natuurlijk vonden de
jongens niet alles koek
en ei. Daar hebben we
bijvoorbeeld het geval
met den kapper. Een
week geleden stond hij
nog in een zaak in
Maastricht te bedienen,
nu moest hij als ar-
beidsmartrkapper het
haar op een lengte van
6 cm afknippen. Vooral
de jongens met „apen
haar", dat tot in de
nek hangt, namen niet
zonder morren zij het
dan niet openlijk
van hun bezit afscheid.
Sommigen probeerden
den kapper zelfs om te
kopen met geld en an-
dere dingen, wanneer
hij .Jiet maar niet zo
kort knipte" en één
knaap bleek zelfs bereid
om een pakje shag af te
staan, mits de kapper
aan dit verzoek voldeed.
Maar de arbeidsman
kapper zwichtte niet
voor deze verleidelijke
aanbiedingen en zette
onbarmhartig zijn
schaar in de haarmas
sa's. Hij was die dag de
minst geziene figuur in
het kamp en kon er
toch werkelijk niets aan
doen
had hij, ook in de vacantie, zijn zoon
op het land laten werken. Het O.M.
vond het meer dan treurig, daar de
kinderen hiervan het slachtoffer wor
den en niet het nodige onderwijs ont
vangen. De els luidde 25 boete of
tien dagen. Uitspraak 10 boete of
tien dagen.
Tegen S S., schipper uit Katwijk
aan Zee. eiste het O.M. 12 boete of
zes dagen, omdat zijn zoon een jaar
lang de school niet bezocht had. Uit
spraak ƒ6 boete of twee dagen.
Daarna moesten nog tachtig per
sonen utt Katwijk aan Zcc. Lelden
en de Haarlemmermeer tereent staan
wegens overtreding der Leerplichtwet.
Zij werden veroordeeld tot boeten
van 8 of ƒ6.
Het -Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, ln de
leeftijd van 1745 Jaar, kan zich aan
melden. ten einde gekeurd te worden
voor:
De Watten-U. /{-Wachtbataljon ln
Amersfoort. Landstorm Nederland,
Rrlegsmarlne en de Germaanse U In
Nederland.
Tijdens de beuringen worden alle
Inlichtingen verstrekt met betrekking
tot de verzorging van familieleden,
duur der opleiding, extra levensmid
delen etc.
Personen, tussen 1930 Jaar. die
aanmeldlngspllchtlg zUn voor de te
werkstelling. kunnen zich eveneens
aanmelden cn worden gedurende hun
verbintenis van de tewerkstelling vrij
gesteld.
Officier ln de Waflen- ft kan leder
worden, dio na minstens een laar
diensttijd zijn geschiktheid voor de
ofllciersoplelding heeft bewezen. Zijn
schoolopleiding ls niet doorslaggevend.
DE SCHREIERSTOREN TE AM
STERDAM. Ook voor het behoud
van deze Nederlandse cultuurwaar
den strijden onze Nederlandse vrij
willigers. (Foto G.L./H.)
Beslissend voor bevordering zUn: kar
rakter. gedrag, prestatie.
17-1-44 9—14 uur, Rotterdam. Deut
sche Ober8chule. Westerlaan 2; 18-1-44
912 uur. Breda. Restaurant Modern,
Markt: 1518 uur. Den Bosch. Hotel
Noord-Brabant. Markt 40; 19-1-14
912 uur. Venlo. Deutsche» Haus,
Egmondstraat 16; 15—18 uur. Arnhem,
Care Royal: 20-1-14. 912 uur Hen
gelo Café Modern. Spoorstraat 18:
15—18 uur. Zwolle. Hotel Gijienoeek;
21-1-44, 912 uur Assen. Concerthuls
a. d Vaart; 1618 uur. Groningen,
Heerestraat 46. 21-1-44 912 uur,
Leeuwarden, Huize Schaal Brecdstr.;
23-1-44, 14 uur Amsterdam Dam 4;
24-1-44 9—13 uur. Utrecht. N V -Huls,
Oudegracht 245; 25-1-44, 14 uur,
Amersfoort. Pol Durchgangslager Leua*
derweg: 26-1-44 914 uur, Den Haag,
Dierentuin. Benoordenhoutseweg
De verduistering begint heden om
17.00 en eindigt om 8.45 u .Maan op
18.02, onder 9.19
18 Jan, LJL, 25 Jan. NJtt.