HET DAGBLAD
Drie Nieuwjaarswensen
voor ons volk
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Mislukte vijandelijke
aanvallen bij Witebsk
Radiorede van den Leider
Correct gedrag eerste eis voor
arbeiders in den vreemde
Esn ernstig jaar
is begonnen
Opgeruimd jaar
Duits weermachtsbericht
Verminderde gevechtsactiviteit
bij Nikopol
31 Britse bommen
werpers vernield
'svragefli
Kultuurkamer en
arbeidsinzet
r
DEN HAAG 3 Jan, Zaterdag
middag heef' de Leider voor de radio
een Nieuwiaarsrede uitgesproken.
Mussert zeide:
Het oude jnat ls van ons heen ge
gaan; het laar 1944 heeft zijn Intrede
gedaan In Augustus zal het. dertig
jaren geleden zijn dat het oude
Europa ophield te bestaan Het was
immers in Augustus 1914, dat de
eerste wereldoorlog uitbrak! Van
1919—1939 was er de tussennoos van
twintig jaren van uiterst felle bewo
genheid van her innerlijke leven der
meeste Europese volkeren, gevolgd
door de tweede wereldoorlog, die nu
woedt Is er nog iemand, dfe denkt,
dat het Europa van 1914 nog terug
zal komen? Zeker niet. Bewust of
onbewust, begrijpt een ieder, dat wij
leven in een tijdperk, waarin wereld
geschiedenis wordt gemaakt, waarin
éen wereldrevolutie zich voltrekt. De
gehele menselijke samenleving ver
andert van structuur.
Van 1914 tot 1918 waren wil. als
Nederlands volk. geheel passief, neu
traal noemde men dat De Volkenbond
van Genéve werd In 1929 gesticht om
de wereldrevolutie tegen te houden
Een onbegonnen werk natuurlijk,
maar dit belette de toenmalige Ne
derlandse regering niet om op dit ge
bied kolossaal Ijverig te zijn want hun
belangen waren verbonden aan het be
houd van het bestaande WIJ herinne
ren ons van 1920 tot en met 1935 het
Hosnnnah voor de Volkenbond, welke
sindsdien geruisloos ln elkander ls ge
zakt als een sneeuwpop bij toenemen
de warmte En nu-zIJn wil actief bp-
trokken ln de wereldrevolutie, of wl.1
dit willen of niet Die activiteit Is al
begonnen in 1935. toen de Nederlandse
reeerlng als eerste ln Genéve sancties
eiste tegen Italië Daarna door deel te
nemen aan de economische omsinge
ling van Duitsland door de uitvoer
van gropnten. vruchten, boter, enz
naar Duitsland onmogelijk te maken
en voor een appel en een el onze boter
naar Engeland te brengen «een kwartje
per pond) Vele mlllloenen kilogram
men voedsel werden vernietigd met
ongebluste kalk of op de mesthoop ge-
wo-pen WIJ herinneren ons de boycot
actie tegen Duitsland nog heel goed
In 1940 kwam wat komen moest,
het onvermll^elljke. omdat onze kust
niet tegen Engeland en Amerika ver
dedigd was De pantserforten bU Vlls-
slngen en Kijkduin waren op bevel
van Engeland niet afgebouwd: de mll
lloenen gekost hebbende zware kanon
nen waren voor een schimmetje aan
de loodse firma Vlesslng verkocht Hpt
ls lammerlljk te moeten bedenken.dat
ook mijn herhaaldelijke waarschuwin
gen daartegen van 19351940 ln de
wind werden geslagen Het was toch
zo duidelijk, dat als de kust niet, ver
dedigd werd de Duitsers op een ge
geven ogenblik moesten komen om het
zelf te doen Nu begrijpen wij alle
maal dat als de Duitsers hier aan de
kust niet zulke sterke verdedigingswer
ken gemaakt hadden, de Engelsen cn
Amerikanen hier geland zouden zijn
lnnlaats van In Zuld-Itallë en. Indien
zll nog niet geland waren hier zou
den landen ln de naaste toekomst En
wat dan nog. vragen velen? Dan gaan
Immers de Duitsera direct op de
vlucht, uan zijn wij weer vrij?
Zeker is dat als de door de -Engel
sen en Amerikanen ln het Westen
voorgenomen Invasie hier plaats zou
vinden, ons vaderland het strijd
toneel zou worden en daardoor zou
worden verwoest Ons land ls zo
teer Teerder dan andere landen
Een belangrijk deel is gelegen bene
den de zeespiegel; vernieling van de
poldergemalen betekent onder water
lopen. Onze hulzen zijn van dunne
bakstenen, bieden veel minder weer
stand dan de dikkere muren van
natuursteen, die ln het buitenland
gebruikt worden. Schuilkelders en
gasmaskers voor dp bevolking zijn
uitzonderingen Daarom weten wij
zeker, dat oorlogvoering in ons
vaderland onze bevolking uitermate
zwaar zou treffen dat dit een ont
zettende ramp zou zijn voor ons
allen
En hiermede ben Ik dan gekomen
tot de eerste van de drie wensen die
ik op deze Nieuwjaarsdag voor ons
volk wil uitspreken. Deze wens
luidt:
(Hoge ons vaderland gespaard
blijven voor een Engels-Amerikaanse
Invasie, die ons land tot oorlogs-
toneel zou maken onze steden en
domen zou verwoesten en dood en
verderf over ons volk zou brengen.
Maar ln dit laar dreigt ons nog
een tweede gevaar nog erger dan
het hierboven genoemde: het bolsje
wistische
Toen de Duitse legers aan de
Wolga stonden leek dit gevaar zo
ver af Maar dezelfde legers die de
Poolse weermacht ln achttien dagen
vernietigden, die de Engelsen bij
Duinkerken ln zee wierpen, die de
Franse legprs in zes weken tot over
gave dwongen, diezelfde Ipgers staan
nu 2J laar ln strijd met de Sowjet-
Russische kolos Vele mlllioenen
bolsjewieken heeft Stalln geofferd,
meerdere millloenen mensenlevens ls
hij bereid te offeren om zijn doel te
bereiken
Wanneer de Duitse weermacht de
dam in het oosten niet zou kunnen
houden, zullen de bolslcwisten niet
alleen Duitsland en de Balkan over
stromen maar geheel Europa Het ls
dwaasheid te denken, dat een weste
lijk strookje van Europa daarvan
verschoond zou blijven, zoals velen
nog doen. die geloven dat Engeland
en Amerika dit blijvend zouden
kunnen beletten Zij die deze ge
dachten verbreiden, weten zelve wel
beter
Het zijn degenen, die over kapita
len beschikken en een zeer korte
Engels-Amerikaanse bezettingstijd,
die mogelijk ls. willen gebruiken om
met hun kapitaal naar Canada uit
te wijken, daarna ons vaderland en
de grote massa van ons volk over
latend aan het dan onvermijdelijk
ook over West-Europa voortschrij
dend bolsjewisme Dan zal de doods
klok over ons volk luiden
Gelukkig, dat ln de laatste maan
den van het afgelopen Jaar bleek
dat meer en meer volksgenoten dit
enorm gevaar gaan beseffen, nu hel
nader tót ons ls gekomen. Zij zien
nu. waarom duizenden en duizenden
van onze beste jonge mannen zich
hebben ingezet in de strijd tegen het
bolsjewisme. Honderden van hen
hebben hun leven gegeven, zijn ge
bleven op de onmetelijke velden van
Rusland Zij gingen om hun vader
land te verdedigen om mede te hel
pen de Europese beschaving, cultuur
en godsdienst te behouden tegen de
alles vernietigende bolsjewlstiscnp
horden Mogen in dit nieuwe Jaar
velen, zeer velen hun voorbeeld vol
gen. zodat naast de reeds bestaande
Nederlandse pantser-grenadierregi
menten generaal Seyffardt en De
Ruyter, nieuwe regimenten zullen
kunnen worden opgesteld Het is
geen lafheid, waardoor nog velen
worden teruggehouden; het is wan
begrip. We moeten ons best doen dit
wanbegrip uit te roeien, dan zal
Jong Nederland weer weerbaar wor
den en door die weerbaarheid de
rechten van ons volk en vaderland
handhaven.
Mijn tweede wens voor ons volk is
dan deze'
Moge de dam ln het Oosten, ge
vormd door de Duitse weermacht, de
verbondenen en de vrijwilligers, in de
komende maanden zo sterk blijken te
zijn. dat de met mlllloenenlcgers aan
stormende bolsjewisten en hun door
Amerika geleverde enorme strijdmid
delen er niet doorheen komen, waar
door Europa van het bolsjewisme ge
red zal worden.
Voor deze redding op het kantje af
zullen eens alle volkeren van Europa
dankbaar zijn. dankbaar aan allen,
die daaraan mede hielpen en daar
voor leden, dankbaar bovenal aan den
man op wiens schouders God de ge
weldige verantwoordelijkheid heeft
gelegd. Europa te behoeden voor de
ondergang in het bolsjewisme: Adolf
Hitler
En nu mijn derde Nieuwjaarswens
voor het Nederlandse volk Deze ls
moeilijker onder woorden te brengen.
omdBt ons gemoedsleven daarbij sterk
ls betrokken Met Kerstmis en Oud en
Nieuw leert In een teder meer nog
dan anders de behoefte aan een thuis,
aan geborgenheid ln gezin, ln volk.
In God.
Kerstmis 1943 ls daarom voor zo-
velen van ons volk een droeve Kerst
mis geweest Onze gedachten gingen
niet alleen naar hen. die door de
dood van ons heengingen, maar ook
naar onze volksgenoten overzee, die
door de wereldoorlog reeds Jaren
lang van hun gezinnen gescheiden
zijn en van wie de naaste verwanten
zelfs niet weten of zij nog in leven
zijn. In tienduizenden gezinnen waar
van de vaders of de zonen ln Duits
land werken was er leegte omdat er
plaatsen open waren, die men zo
gaarne gevuld had willen zien. En
zeker kunnen wil er van zijn. dat bij
alle volksgenoten bulten 's lands gren
zen. te land of ter zee op Kerst
avond één wens overheerste: vol
gende Kerstmis thuis te zijn. En
hun wens is de onze.
Onze arbeiders in
Duitsland
Een hoogst ernstig en uiterst
moeilijk Jaar ls begonnen Een Jaar
dat zonder twijfel veel leed en
ellende over mlllioenen zal brengen.
De dood waart rond leder materieel
bezit ls onzeker, onzekerder dan ooit
Vele plichten zijn te vervullen en de
Juiste vervulling daarvan drukt neer
eist meer. naarmate de Innerlijke
bereidheid om zich aan de plichts
vervulling te geven, minder groot ls
Hierbij denk Ik dan speciaal aan
onze volksgenoten die ln Duitsland
te werk zijn gesteld en waaronder er
zovelen zijn. die nog niet kunnen in
zien. dat hun tewerkstelling een
noodzaak is. de onvermijdelijke te
genweer tegen de mlllloenen Aziati
sche en Amerikaanse arbeiders, die
dag en nacht oorlogstuig maken,
waarmede Europa vernietigd moet
worden Wanneer zij maar allen in
zagen. dat hun werk er toe moet
bijdragen. Europa en daarmede ook
eigen volk en vaderland te behouden,
zouden de lasten lichter te dragen
zijn Ik weet het, dat duizenden
onder dikwijls moeilijke omstandig
heden de naam van den Nederlandsen
arbeider ln den vreemde hoog hou
den en daarmede Neerlands vlag, ook
al wappert die niet boven de fabriek
Wij allen ln het vaderland moeten
hun daarvoor dankbaar zijn. Het ls
nog maar kort geleden dat ik de
vurige wens uitsprak, dat de Neder
landse arbeider in Duitsland zich zo
correct zou gedragen als de Duitse
soldaat ln Nederland
Ouders, vrouwen, verwanten van
hen. die werken in Duitsland, spoort
in uw brieven uw zonen en mannen
aan. dat zij dit zullen doen. dat zij.
staande temidden van mlllioenen
arbeiders van vele andere Europese
volken, toch nimmer vergeten mogen,
dat zij ons volk vertegenwoordigen,
dat de naam. die ons volk ln het
buitenland zai krijgen, voor zulk een
groot deel afhangt van hun gedrag
Wanneer leder zich richt naar den-
gene. die beter ls dan hij zelf en
weigert te luisteren naar den geeste
lijk en moreel mindere, kan het niet
anders, of de Nederlander zal straks
ln het buitenland gerespecteerd wor
den.
Een leder zal begrijpen, dat Ik nu
denk in het bijzonder aan al mijn
Kameraden aan het front, ln de hos
pitalen en aan het thuisfront, die
wederom een moeilijk jaar achter de
rug hebben Gehoond door enigen, niet
begrepen door velen, vormen zij toch
naar mijn vaste overtuiging tezamen
de phalanx, die ons volk uit de nood
en de vernedering van heden zal op
voeren naar een gelukkiger toekomst
Het ls zo betreurenswaard, dat ons
volk ook in deze moeilijke tijden nog
niet eendrachtig staat Wel ls de nood
zaak van deze samenhorigheid meer
en meer doorgedrongen, maar de weg
daarheen ls met voetangels en klem
men bezaaid door de toenemende ma
teriële moeilijkheden Het ts zo moei
lijk daarover heen te zien naar een
toekomst, die zoveel beter ls en ons
allen trekt CJlt de worsteling van he
den ontstaat een nieuw Europa, een
vast verbond van vrije volkeren; ln dit
verbond een herboren Nederlands volk,
gelouterd door het leed. ln eendracht
en harmonie werkend aan zijn toe
komst. In Godsvertrouwen gedragen
door de wil. gerechtigheid te betrach
ten.
Als derde wens voor het Neder
landse volk spreek ik uit:
Dat Kerstmis 1944 het Nederlandse
volk verenigd zal zien, dat allen die
nu ver weg zijn. weer tot hun ge
zinnen in hun eigen huis zullen zijn
teruggekeerd en dat wij dan allen
met moed en vertrouwen de toekomst
tegemoet zullen zien, wetende, dat
wij staan aan de vooravond van een
nieuwe periode ln ons volksbestaan,
een periode, die een geweldige op
bloei te zien zal geven van onze na
tionale waarden, omdat wij ons be
kend zullen hebben tot de grote ger-
maanse en nog grotere Europese
gemeenschap, die dc enig mogelijke
waarborg is voor de handhaving van
de geestelijke en materiële waarden,
die wij behoeven.
Mogen deze drie wensen vervuld
worden tot hell van volk en vader
land Mijne volksgenoten, veel heil
en zegen in het nieuwe Jaar,
Ie JAARGANG No. 2
DINSDAG 4 JANUARI 1944
Na een tegenaanval in het gebied van Newel, graaft de infanterie zich
in voor de nacht. (P.K. John.'Hoi St.)
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. rer week of ƒ2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65
Evacuatie heeft iets van vacantie.
IetsGe raakt bijv. direct het
gevoel voor tijd kwijt. Ge weet alleen
..nog zoveel dagen". Maar of het
Dinsdag of Donderdag is, dat besef
gaat direct verloren. Meestal is het
donder-dag en donderen en is de dag
naar de a... met rompslomp en ge
loop naar bureaux en huizen voor
het tot u doordringt. Gij moet im
mers weg, maar gij hebt nog geen
nieuw ónderdak. Een kleinigheid.
Maar een extra-toewijzing voor zool
leer zoudt ge alvast best kunnen ge
bruiken.
's Zomers kunt ge 's morgens en
's avonds nop wat
doen maar 's win
ters is het meestal
nacht en dan kan
er niet bijzonder
hard gewerkt wor
den in een huis waar geen verlich
ting mèèr ot nog gèèn verlichting
is. Of waar, als gij een lampje op
de kop hebt kunnen tikken, geen
verduistering is. Omdat er geen ver
duistering is, zit ge dan toch nog in
het duister Werkeloos, 's Zomers
kan het dus. betrekkelijk natuurlijk,
een genoegen zijn te evacueren
's Winters nooit.
Maar de dagen zijn kort. de tijd
gaat vlug. Vóór ge het weet. is het
jaar voorbij. Ge gaat naar bed in
1943 en op een goede morgen vraagt
ge aan uw nieuwen bakker: „Hoe
laat is het?" En hij zegt: ..Maan
dag".
En het is 1944 en zonder dat ge
het gemerkt hebt, zijt ge weer een
jaar verder. Ge hebt helemaal verge
ten Oudejaar te vieren en u zelf Ge
lukkig Nieuwjaarte wensen/ Zo
gaat dat met evacué's zo druk heb
ben zij het. Gij hebt dus vergeten
al scheid te nemen van één van de
belangrijkste en meest historische
jaren van de historie
Het hele jaar 1943 is plotseling
opgeruimd. Het isgeëvacueerd
Het staat voortaan rustig in de ge
schiedenisboekjes. gij hebt er geen
last meer van. Het is dood voorbij,
weg. Nu is u tenminste eens iets af
genomen. waar gij geen hartzeer van
hebt. Bij alles wat de evacué moet
achterlaten, laat hij het geëva
cueerde jaar met plezier achier en
hij grijpt met geestdrift het nieuwe
jaar bij de kladden om daar wat
beters van te maken Een nieuwe
kans, die geen verstandig mens on
gebruikt zal laten.
Het meeste wat de evacué ln plaats
van het oude krijgt, is beroerder en
kleiner. Maar het nieuwe jaar is
groter: 366 dagen, één extra En alle
dagen zijn, zoals ze daar in de toe
komst liggen, nog gaaf en goed.
Het komt er op aan wat wij er van
maken.
En dat is dan toch nog een teil
citatie waard als, achteraf, de nieu
we bakker u weer op de hoogte stelt
van de tijdrekening. TIJL.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 3 Jan. Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
Aan het bruggehoofd van Nikopol
en ten z.w. van Dnjepropctrowsk ver
minderde de gevechtsactiviteit giste
ren, vrij zwakke vijandelijke aanval
len mislukten.
Ten zuiden en zuidoosten van SJito-
mir zijn sterke aanvallen der bolsje
wisten in harde gevechten met ver
nieling van talrijke tanks afgeweerd,
ten westen der stad omsingelings-
poclnpen verijdeld.
Verder ten noordwesten staan onze
troepen in zwarp strijd met vijande
lijke aanvalsgroepen.
Bij Witebsk zijn sterke plaatselijke
aanvallen der bolsjewieken in ver
bitterde gevechten mislukt. Een eigen
aanval wierp de tijdelijk in onze
stellingen binnengedrongen vijand
ondanks verbeten weerstand na af
weer van verscheidene tegenaanval
len weer terug.
Aan de rest van het oostelijke
front werden bij deels levendige
sneeuwjacht Slechts gevechten van
plaatselijke betekenis geleverd.
Aan hei Zuid-Italiaanse front ver
liep de dag rustig. Bij een nachte
lijke aanval van zware Duitse ge
vechtsvliegtuigen op het vijandelijke
ravitailleringssteunpunt Augusta
werden een vrachtschip van middel
bare grootte en materiaalopslag
plaatsen in brand geworpen en ha
veninstallaties vernield.
De Britse terreurbommenwerpers
zetten in de afgelopen nacht onder
dekking van wolken hun aanvallen
op verscheidene woonwijken der
Rijkshoofdstad voort, bovendien
vielen enkele bommen op enige
plaatsen in West Duitsland. Nacht-
Jagers en afweergeschut van het
luchtwapen hebben, voor zo ver tot
dusver is vastgesteld, 31 viermoto
rige vijandelijke bommenwerpers
vernield.
Te middernacht hebben Duitse
vliegtuigen storingsaanvallen op
Londen ondernomen.
Wifebslc
Do strijd bij Witebsk woedt thans al
drie weken, aldus onze Bcrlijnse cor
respondente. In dit tijdsverloop zijn
hlsr alleen 633 panteefwasofis der bol
sjewisten vernietigd, zijnde de uitrus
ting van twaalf pantserdivisies.
Successen van Japanse
luchtwapen
TOKIO. 3 Jan. Het Japanse
hoofdkwartier deolt mede:
1. Formaties der Japanse marlne-
luchtmacht hebben ln de ochtend van
31 December voor kaap Marcus (Nleuw-
Brlttannië) een groep vijandelijke
transportschepen aangevallen. Zij
brachten een schip van middelbare
tonnage en een of meer kleine trans
portschepen tot zinken on schoten vier
vijandelijke vliegtuigen neer. Negen
eigen vliegtuigen zijn nog niet terug
gekeerd.
2. Afdelingen van de marinelucht
macht stegen op 1 Januari op ter
belemmering van een aanval van 106
vijandelijke vliegtuigen, die Kavieng
naderden. Zij schoten tien toestellen
en waarschijnlijk nog veertien andere
neer. Zeven eigen vliegtuigen zL1n nog
niet teruggekeerd.
3. Afdelingen der marineluchtmacht
belemmerden op 1 Januari een aanval
van bijna 70 vijandelijke vliegtuigen
op Rabaul en schoten zeker acht cn
waarschijnlijk nog een negende vlieg
tuig neer. De Japanners leden geen
verliezen.
4. Afdelingen der marineluchtmacht
bonden op 2 Januari de strijd aan met
bijna 40 vijandelijke vliegtuigen, die
Rabaul wilden aanvallen. ZIJ schoten
zeven toestellen neer en waarschijnlijk
nog drie andere. Drie eigen vliegtuigen
zijn niet teruggekeerd.
Verliezen der benden
op de Balkan
AGRAM, 3 Jan. Van officiële
zijde worden de verliezen der benden
in Kroatië. Montenegro en Albanië
in het tijdvak van 1 September tot
einde 1943 als volgt opgegeven:
25.000 doden, ongeveer 20.000 ge
wonden en 10.000 gevangenen. Ont
wapend werden ongqyeer 100.000
man soldaten van Badoglio. De buit
bedraagt o.a. 436 kanonnen, acht
stukken luchtdoelgeschut, 2817 mi
trailleurs. 592 mljncnwerpers. 75 635
geweren, elf stukken pantserafweer-
geschut. 187 automatische pistolen.
96 pantserwagens, 1396 auto's. 413
motorfietsen, 33 schepen, 6994 paar
den. Bovendien werd nog ander oor
logsmateriaal alsmede levensmidde
len buitgemaakt.
Communisten eisen hervorming
van Frans dissidentencomité
GENÉVE. 3 Jan. Naar de
..Daily Express" meldt, hebben de
communistische leden van de com
missie van advies te Algiers een uit
tien punten bestaand manifest on
dertekend. waarin zij een volledige
reorganisatie van het Algierse comité
verlangen. Twaalf dezer communis
ten hebben bovendien een brief aan
De Gaulle gericht, waarin zij nog
niet nader bekend geworden politieke
wijzigingen eisen.
Duff Cooper, de nieuwe Britse
vertegenwoordiger bij het dissidenten
comité. ls te Algiers aangekomen,
evenals de Canadese vertegenwoordi
ger. luitenant-kolonel Fannler.
De Engelse nieuwsdienst meldt
officieel uit New Delhi, dat generaal-
majeor Daneyse Sultan ls benoemd tot
plaatsvervangend commandant van
de Amerikaanse troepen ln Tsjoeng-
klng. Burma en Indlë onder generaal
Stllwell. Deze post ls daarmede voor
de eerste maal bezet.
Naar Associated Press uit be
voegde bron weet te melden, heeft de
Argentijnse regering meegedeeld, dat
zij dc Boliviaanse regering erkent.
Führer wenst den Rijks
commissaris geluk
Bij de wisseling des Jaars heeft de
Führer den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandse gebied. Rijks
minister dr. Sevss-Inquart. het vol
gende telegiwm gezonden:
HOOFDKWAR1 IER VAN DEN
FÜHRER. 31 Dec ..Ontvang op de
drempel van het nieuwe laar mijn
hartelijkste gelukwenser voor uw ver
antwoordelijke werkzaamheid, even
als voor uw welzijn."
w g. ADOLF HITLER
Afghanistan onder druk?
SOFIA. 3 Jan. Onder het op
schrift: „Engeland, de Ver. Staten en
Sowjet-Rusland verdelen Afghanistan"
publiceert de „Doema" het volgende
bericht uit Istanboel:
„Uit bevoegde bron wordt verno
men. dat Engeland, de Ver. Staten en
Sowjet-Rusland op de conferentie van
Teheran besloten hebben een ge
meenschappelijke els te stellen aan
Afghanistan, om hun belangen en
concessies aldaar, die van de zelfde
aard zijn als die ln Iran. ln veiligheid
te brengen.
De Ver Staten zouden hierbij de
petroleumconcesslcs en haar afzet
gebieden voor zich opeisen. Sowjet»
Rusland do overige grondstoffen en
goederen, terwijl Engeland de conces
sie der controle zou verlangen over
het gehelo post- en telograafverkeer
van Afghanistan Daar Engeland le
vendig belang stelt In dc noordelijke
grenzen van Indlë on do bescherming
daarvan, verlangt het ook het mono
polie van alle vcrkcorsmlddelen en
wegen van Afghanistan.
Als compensatie voor deze eisen
zouden Engeland. Amerika en de
Sowjot-Unle zich bereid verklaren,
de tegenwoordige regering van Afgha
nistan te erkennen en haar „volledige
onafhankelijkheid In alle kwesties van
leger, handel en financiën" te verle
nen. BIJ het Indienen van deze eisen
zullen de drie naties een gemeen
schappelijke verklaring afleggen over
de „onafhankelijkheid" gelijk aan die
Jegens Iran. Men verwacht, dat zij
hun plan ten aanzien van Afghanis
tan 1n de eerste dagen van het nieuwe
Jaar zullen uitvoeren."
Naar wijziging der Tsjechische
emigrantenregering
GENÉVE. 3 Jan. De „News Chro
nicle" meldt, dat Benesj de terug
reis uit Moskou heeft gemaakt met
den Tsjechischen tandarts Vrobens-
ky. die tot dusver in Moskou verblijf
hield. Benesj zal na zijn aankomst
te Londen de uitgeweken Tsjechische
regering voorstellen twee communis
tische leden te benoemen. Een daar
van zou Vrobensky zijn. voor wien
de functie van minister van gezond
heid zou worden ingesteld.
Kerstgratificatie oolc voor de
N.S.-gepensionneerden
LEIDEN 4 Jan. In verband
met de bijzondere tijdsomstandig-
neden heeft de directie der Neder
landse Spoorwegen besloten nok aan
de gepensionneerden der N S. een
extra-Kerstgratificatie van /40 te
verlenen.
DEN HAAG 4 Jan Aangezien
de Nederlandse Kultuurkanuu be
middeling verleent Inzake vrijstelling
van tewerkstelling elders (arbeids
inzet). heeft zij aan alle bij haar
aangemelde personen tussen 18 en
50 Jaar invulformulleren doen toeko
men ter verkrijging van de gegevens,
die voor een verzoek om vrijstelling
worden vereist
Zij, die tot op heden nog geen
formulieren hebben ontvangen, die
nen zich schriftelijk te wenden tot
de Nederlandse Kultuurkamer, 2e
Van den Boschstraat 44. Den Haag.
Na 15 Januari 1944 kunnen geen
formulieren meer In behandeling
worden genomen. Alleen voor hen
die uiterlijk op die datum de formu
lieren hebben teruggezonden, zal
door de Kultuurkamer de mogelijk
heid van vrijstelling van de arbeids
inzet worden onderzocht, mits zij
tevens de groene ,.z-Karten" die hun
naar aanleiding van hun ingediende
formulieren door de Hauptabteilung
Volksaufklarung und Propaganda
van hel Rijkscommissarlat worden
toegezonden ingevuld naar deze in
stantie retourneren
De Kultuurkamer verleent geen
bemiddeling voor vrijstelling van
arbeidsinzet aan:
le hen die een kulturele werk
zaamheid niet bij wijze van hoofd
beroep u hoef enen «zgn amateurs);
2e. caféhouders en dergelijke per
sonen. in wier Inrichtingen muziek
wordt gemaakt;
3e pcrsonen.dle reeds In het bin
nenland of het buitenland tewerkge
steld zijn
Voor zover personen, behorende
tot een dezer categorieën, reeds for
mulieren hebben ingezonden, worden
deze als vervallen beschouwd
De belangen der personen, beho
rende tot de eerste 2 categorieën
worden, ten aanzien van de tewerk
stelling elders behartigd door de be-
roepsstandsorganisatie waarbij zij
krachtens het door hen uitgeoefende
hoofdberoep zijn ingedeeld. Leden
georganiseerd bij het Persgilde en
het Fllmgllde behoeven geen formu
lieren aan te vragen, aaneezien door
deze gilden alreeds aan hun leden
bemiddeling is verleend.
Kolonel Kooymans weer
naar het Oostfront
NIJMEGEN 4 Jan. Naar wl)
vernemen vertrekt de chef van de
algemene staf. kolonel der staatspoli
tie P. J. Kooymans. over enige da
gen voor de tweede maal vrijwillig
naar het Oostfront. Gedurende zijn
afwezigheid zal zijn functie worden
waargenomen door den luitenant
kolonel der staatspolitie, IJ. de Boer.
thans waarnemend gewestelijk poli-
tlepresident te Groningen.
Hulpzuster Duitse Rode Kruis
Het ft-Ersatzkommando Nlederlande
deelt mede:
Met Ingang van 15 Januari 1944 ls
het wederom mogelijk als hulpzuster
tot het Duitse Rode Kruis toe te
treden.
Aan alle Nederlandse meisjes ln de
leeftijd van 2030 Jaar. die de Duitse
taal begrijpen, wordt hiermede de ge
legenheid geboden actief ln lazaretten,
ziekenhuizen of soortgelijke Instellin
gen werkzaam te zijn.
Men kan zich melden bij: ft-Ersatz-
kommando Nlederlande. Korte Vijver
berg 5. Den Haag: Nebenstelle Amster
dam. Dam 4; Nebenstelle Groningen
Herestraat 46, Nebenstelle Alkmaar
Langestraat 56; Nebenstelle Heerlen
Saroloastraat 25: Nebenstelle En
schede, Hengelosestraat 30.
Ernst kenmerkt de reeks offi
ciële Nieuwjaars-oproepen,
die door radio en krant ook tot
het Nederlandse volk zijn geko
men. Zelfs tot de velen, die nog
maar kort geleden in gedach-
tenloze vreugde over „het tweede
front" spraken, zelfs tot de
minder talrijken, die in de nacht
van 31 December op 1 Januari
met hun juichkreten tot twin
tig minuten voor één wachtten
(omdat d£t immers de enig-
echte „vaderlandse" jaarwisse
ling is), zelfs tot de meest
zorgeloze alles-zal-reg-kom-opti-
misten dringt het door, dat de
komende maanden zeer waar
schijnlijk géén pretje zullen zijn.
Daarmee krijgt de ernst der
officiële Nieuwjaarsoproepen een
tweeledige zin. Ze wordt niet
meer eenzijdig misverstaan als
erkenning van militaire risico's.
Ze wordt door allengs grotere
groepen in het Nederlandse volk
óók in die zin verstaan, dat „het
tweede front", „de Invasie", „de
bevrijding", of welke andere term
daarvoor in het geding komt, een
zee van ellende betekent voor
iedereen in het betwiste gebied
van westelijk Europa. Méér: zulk
een Invasie treft eerder, meer
direct en vernietigender den in-
dividuelen burger dan de Duitse
legers, die zich bij plaatselijke
penetraties ook in verder oost
waarts gelegen versterkingen nog
staande kunnen houden als de
burgerbevolking in de strijdzone
op deze wereld allang niets meer
bezit om zich vast te klampen.
Deze overwegingen zijn ook
voor bevrijdingsoptimisten hier
en daar al iets anders geworden
dan Duitse „propaganda". Ze
kunnen zelfs steunen op een
typisch voorbeeld van een land.
dat óók de vreugden der bevrij
ding voorgespiegeld kreeg: Italië.
Ze kunnen verder te rade gaan
bij bronnen, die van Duitse pro
paganda nauwelijks verdacht
zullen worden: de bekende Britse
deskundige op het gebied van
militaire zaken Liddel Hart en
het degelijk-Brltse dagblad „The
Times".
„De geallieerden (aldus schreef
Liddel Hart, doelende op de
situatie achter het Britse front)
hebben in geheel Italië een chaos
geschapen. Ze moeten ook hier
rekening houden met de psycho
logische terugslag van de ver
woestingen en van de ellende,
die in Italië veroorzaakt zijn. De
ontwikkeling, die in Italië de
veroveringsveldtocht tot een
langzaam vernletigingsprocesheeft
gemaakt, kan andere Europese
volken nauwelijks aanleiding tot
vreugde geven over een Anglo-
Amerikaanse aanval."
En de „Times" schijnt er op
uit, Hart's op zichzelf reeds over
tuigende uitspraken van docu
mentatie te voorzier Het blad
bespreekt de hachelijke levens
middelenpositie in de door Brit
ten en Amerikanen bezette ge
bieden. En het schrijft. „Het zal
een der moeilijkste problemen
zijn, ln de winter een hongers
nood te verhinderen. Vooral in
de buurt van Napels is de toe
stand kritiek. Britten en Ameri
kanen kunnen echter het uit
breken van wanorde in de door
hen bevrijde gebieden van Europa
niet riskeren, want dat zou al
hun beloften in discrediet bren
gen."
Voegt men bij deze korte cita
ten nog een paar gegevens uit
recente Britse berichtgeving, dan
ontstaat een leerzaam, maar
stellig niet zeer opwekkend beeld.
Zo vernamen wij inmiddels van
transporten Italiaanse kinderen,
die reeds onderweg zijn naar de
Sowjet-Unie om daar te worden
„opgevoed". Wij vernamen van
transporten Italiaanse arbeiders,
die naar Amerika werden ver
scheept om daar in de wapen
fabrieken te werk te worden ge
steld. Wij vernamen van een
typhus-epidemie in Napels, die
„gelukkig" nog geen Britsen of
Amerikaansen soldaat kwaad
heeft gedaan, omdat althans de
militairen tijdig worden Ingeënt.
De Nederlandse bevrijdings
optimist weet terdege, dat „de
Duitsers hier alles wegslepen" en
dat „nieuwe orde lege borden"
brengt. Hij heeft desondanks nog
tamelijk wel zijn natje en zijn
droogje. Geeft hij werkelijk on
der Anglo-Amerlkaanse auspi
ciën de voorkeur aan een kleine
Napolitaanse typhus- en hon
gerdood? De zorgeloze Nederlan
der is nog niet eens voor zijn
eigen jeugdprobleem ontwaakt.
Verkiest hij misschien voor zijn
kinderen een reis met onbeken
de bestemming naar Siberië? De
blijmoedige vaderlander tussen
Dollard en Schelde kankert gaar
ne over de tewerkstelling in
Duitsland, al schiet daar nog wel
eens een sterkend verlof op
over. Ziet hij soms méér in een
deportatie naar Detroit, van
waar men allicht minder vaak
met verlof huiswaarts keert?
Dat zijn allemaal van die be-
vrijdings-vragen. waaraan velen
in het vooruitzicht van een in
vasie langzamerhand toe komen.
Ook in Italië meenden immers
tallozen, dat het erg vlug zou
gaan en dat de zorgen (zo ze al
kwamen) ln twee of drie dagen
over hun hoofden weg zouden
trekken. Wat in werkelijkheid
kwam, was een weinig bewegelijk
front en er bleek rijkelijk vol
doende tijd voor de burgerbevol
king om aan granaatscherven,
typhus of honger te sterven.
Buurtboerenleider te Son
vermoord
EINDHOVEN 4 Jan. Op 23 Dc-
comber, des avonds omstreeks zeven
uur, is dc buurtboerenleider van de
Nederlandse Landstand in Son. J.
van Eek, door twee onbekend geble
ven personen in zijn woning over
vallen en neergeschoten
De daders waren binnengedrongen
ln het vertrek waar de heer Van
Eek en diens echtgenote aan tafel
zaten. Zij trokken een revolver en
losten enige schoten op den heer Van
Eek. die zwaar gewond werd en de
volgende dag in het ziekenhuis te
Eindhoven overleed. Het slachtoffer
was 45 Jaar en vader van negen kin
deren.
Over deze aanslag kan nog nader
worden gemeld: Toen de twee moor
denaars de woonkamer binnendron
gen bevonden zich daar behalve het
slachtoffer nog zijn echtgenote en
drie kinderen van respectievelijk
zeven, drie en anderhalf jaar. De
onbekenden, die naar schatting
slechts 18 20 jaar oud waren en
een zwart masker droegen riepen
„handen omhoog" cn losten op het
zelfde ogenblik enige schoten op den
buurtboerenleider, die zwaar gewond
ineenzakte Enige dagen tevoren
hadden twee Jongelui van dezelfde
leeftijd een bezoek gebracht aan de
boerderij van het slachtoffer waar
zij voorgaven konijnen te willen
kopen. Men vermoedt dat deze jon
gens identiek zijn met de daders.
Oude dame te Hilversum
vermoord
HILVERSUM, 4 Jan. Maandag
avond word de 71-jarige mevr. N. v.
Campen in haar woning aan de
Steynlaan door de politie in de woon
kamer van haar woning dood aange
troffen Zij blijkt om het leven te
zijn gebracht door het inslaan van
dc schedel. Het misdrijf werd ont
dekt. doordat iemand, met wie zij
een afspraak had gemaakt, op zijn
bellen aan de woning geen gehoor
kreeg Nadien gaf zij evenmin aan
diens telefonische oproepen gevolg,
zodat de politie in de arm werd ge
nomen
Hot slachtoffer, dat geheel alleen
woonde, was goed gesitueerd zodat
df motieven, welke tot dit misdrijf
geleid hebben, in de richting van
roofmoord moeten worden gezocht.
Ben Royaardszal binnenkort
voor de eerste maal ook als regisseur
bij het Amsterdams Toneel optre
den en wel in „de Mirakelridder" van
den zestiende eeuwscn Spaansen
schrijver Lope de Voga. Hij speelt
hierin tevens de titelrol.
SPORTNIEUWS
Hodt verslaaf Engnesfangen
OSLO. 4 Jan. De Noorse hard-
rijclors op de schaats ontmoetten el
kaar ln GJoevlk voor do eerste maal
in dit seizoen. Hierbij behaalde de
Junior Finn Hodt merkwaardige suc
cessen HIJ wist het klaar te spelen
den wereldkampioen Huns Engnestan-
gen twee keer te verslaan, n.l op dp
500 meter ln 44 3 sec en op do 3000
meter in 5 min 17 sec.
Hoogovenschaakfournooi
SANTPOORT. 3 Jan. Hedenmid
dag werden de eerste wedstrijden ge
speeld van het Nleuwjaarstournooi van
de Hoogoven Schaakclub De uitslagen
waren: Eregroep a: Wolthuis—Vlags-
ma 01. CortleverKramer 1--0, Koo-
menïr. Van Steenis 4 4. v. Schel-
Ungav d Tol 1—0
Eregroep b: Henneberke mr Roosc
1—4. Beenmr. Leembruggen J—4.
VisserCrocs 44. Mulder van Leens
Dijkstra—v. d. Berg 4—4.
Persoonlijk damkampioen
schap van Nederland
DEN HAAG, 3 Jan. Zaterdag 8
Januari begint te Amsterdam (Park
hotel) de strijd om het persoonlijk
damkampioenschap van Nederland.
Hieraan zullen deelnemen: Ander
sen. Goes; Baas. Enschede; Beers,
Noord-Scharwoude; Van Dartelen,
Amsterdam; Hellingman. Groningen;
Huisman. Leiden; Jcrnbcrg, Amster
dam; Keiler, Amsterdam; Klnnegin,
Waddinxveen; v. d. Kraan, Eindho
ven; Metz. Amsterdam; Rinsma,
Leeuwarden: H. Vos. Amsterdam;
IJff. Zeist.
Op 15 en 16 Januari wordt ge
speeld te Amsterdam. Zwolle en Dor
drecht. op 22 Januari tc Amsterdam
en 23 Januari te Zwolle. Op 39 en 30
Januari ls Leiden aan de beurt,
waarna op 12 en 13 Februari te Oos
terbeek gespeeld wordt In het Park
hotel te Amsterdam worden daarna
de tiende en dc elfde ronde gespeeld
op 26 en 27 Februari en tenslotte op
11 en 12 Maart in Rotterdam resp.
dc twaalfde en dertiende ronde.
Van Vliet vijfde te Brussel
BRUSSEL. 3 Jan. Zondag 2
Januari werden ln het Brusselse
Sportpaleis wielerwedstrijden ge
houden en thans waren Arie van
Vliet en Schulte-Boeyen van de
partij.
In een internationale sprint moest
onze wereldkampioen ook thans
met een bescheiden plaats, n.l. de
vijfde, genoegen nemen Van de vijf
ritten deux. wist Van Vliet er
slechts een te winnen, n.l. dien
tegen van Looveren.
Schulte-Boeyen waren eveneens
niet fortuinlijk, want in een inter
nationale omnium van 4 manches
bezetten zij in het eindklassement
de laatste plaats.
Pellenaars en v. d. Voort op de
zesde plaats
BRUSSEL. 3 Jan. (A.N.P) - Op
Nieuwjaarsdag werden op de Brus
selse wlnterbaan wielerwedstrijden
gehouden, waaraan onze landgeno
ten Pellenaers—van der Voort deel
namen. Zij kwamen uit ln een kop
pelwedstrijd over 144 min., doch wis
ten het niet verder te brengen dan
de zesde plaats ex aequo, met 2
ronden achterstand. De wedstrijd
werd gewonnen door A Bruneel—
Dekuysscher. die halverwege de lei
ding namen en deze niet meer af
stonden.
De uitslagen lulden: Koppelwed-
strijd over 144 minuten: 1 Bruneel-
Dekuysscher. met 117,440 km. op 1
ronde 2. Debruycker—Bruylandt. 3.
R. en S Macs. 4. Billlet—Danneels,
5. Van Simaeys—van den Meer-
schaut. op 2 ronden: 6 ex aequo
Acou-Somers, Pellenaars—van der
Voort. Thyssen-Naye, van Eenaeme-
van de Vlvere. Adrlaenssens- De-
backer.
Voetbalprogramma
District I: Hermes DVSDc Volo-
wljckcrs. ADOSparta, XerxesStorm
vogels. HBS—EDO. ÜWSDFC.
District II: HaarlemBluuw-Wlt,
Emma—'t Gooi. VSV—VUC, RFC—
DHC. AJax—Feijenoord
District III Tubantla—Enschedese
Boys, NEC—Quick, Enschede—Wage-
nlngen. Go AheadHeracles
District IV: Eindhoven—MW. Lon-
ga—BW. NAC—PSV. Roermond—
NOAD. Willem IIMaurlte.
District V: Be QuickVeendam,
AchillesGVAV, HeerenvecnSncek.
Ue verduistering begint heden rm
16.45 cn eindigt om 8 45 uur
Heden: maan op 13.23, ondei 2.09.
10 Jan. V.M., 18 Jan. L.K., 25 Jan.
N.M.