ui
IB
1
1
11
L1
er
gwBI
4
j'0 gj
A
j
R a d a rve 1* b ijl ding
met de zon
De Nederlandsche
Woensdag 30 Jan. 1946.
HooLJred.Rector H Sondaai
Mr Dr C. Cb A. van Haren.
Directeur; G van Elbjrg.
Bureaux; Papengracht 32. lel
Red 20015. Adm. 20826.
Abonnementsprijzen 1 0 26 per
week. f 1.10 oer maand.
f 3.20 per kwartaal. Franco
oer post f 4.20.
No. 185
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
De ondeugden
van een mensch
dikwijls
verwilderde goede
eigenschappen
Beroep op alle inwoners van Indonesië
D IJ ZIJN TERUGKEER IN INDÏë heeft Dr. van Mook in een
iiorte persconferentie zijn indrukken samengevat, die hij
in Holland heeft opgedaan, terwijl hij in een radiorede, gericht
tot alle inwoners van Nederl.-ïndië een gunstige gedachtensfeer
heeft willen scheppen voor de komende onderhandelingen.
Het plan dat dr. van Mook, namens de Nederlandsche Regeering
heeft meegebracht ,zou 15 punten omvatten en het plan zou na
de aankomst van den Engelsclien abassadeur sir. Clark Kerr,
begin Februari worden overhandigd.
VAN MOOK's RADIOREDE
Dr. van Mook wendde zich
tot Nederlanders en Indone
siërs, tot Chineezen en alle an
dere bewoners van dsn Indi-
schen Archipel.
„Een politieke strijd over
schaduwt dit land. waar thans
een ieder naar vrede en naar
het begin van wederopbouw
verlangt, waar zoo veel men-
schen van goeden wille verhin
derd worden om tot overeen
stemming te komen. Een toe
stand van terreur belet nog iede
re vrije gedachtenwisseling. De
gevolgen van afzondering
en Japansche overheersching
zijn nog niet overwon
nen. Een ongegronde vrees voor
hernieuwing van de koloniale
verhoudingen eenerziids en he
vige, doch begrijpelijke reacties
op di_ onafgebroken toestand
van bedr iging en van leed aan
den anderen Kant. hebben op
Java en Sumatra de'"overhand
over het menscheliik verlan
gen naar samenwerking, dat al
len evenzeer ter harte gaat.
Waar deze samenwerking in de
buitengewesten reeds tot stand
is gekomen, zijn goede vorde
ringen gemaakt in de richting
van een juiste verstandhouding,
die een waarborg voor de vrij
heid, thans en in de toekomst,
moet zijn.
Indrukken over Nederland.
In Nederland ben ik in de ge
legenheid geweest vesl dingen
waar te nemen en veel men-
schen te hooren. Ik heb daar
den eensgezinden wil ontmoet
om dat ontredderde land aan
de Noordzeekust weer op te
bouwen en een uitgesproken
geestdrift aangetroffen om de
normale verhoudingen alsock
de cultureele waarden te her
nieuwen.
Dezelfde mensehen, die het
Australische natuur
kundigen hebben een ra
darverbinding met de
zon tot stand gebracht.
Zij hebben een speciaal
soort uitstralingen terug
ontvangen, geheel an
ders dan bij de jongste
radarverbinding met de
maan, waarvan een nor
male uitstraling terug
kwam. Ditmaal kregen
de geleerden geluidsgol
ven terug, die. of wel aan
de oppervlakte of in het
inwendige van de zon
werden voortgebracht.
Een der deelnemers aan
deze onderzoekingen
verklaarde, dat het leven
van elk individu op aar
de door het resultaat
van deze unieke proef
nemingen waarschijnlijk
materieel beïnvloed zal
worden.
ergst de weerslag ondervinden
van de berichten over hun
naaste en dierbaarste verwan
ten en van wie men oppervlak
kig zou denken, dat zij slechts
hun aandacht kunnen schenken
aan herstel van wet en orde, in
den zin van strafoefening, zijn
nu overtuigd van de noodzaak
om een nieuwe verhouding te
scheppen en de koloniale ge
dachte uit te bannen.
In vond in Nederland een
zuiver en klaar begrip van de
wijze waarop Nederland en In-
dië hun eeuwenoude betrekkin
gen moeten handhaven in over
eenstemming met den geest des
tijds en tot gemeenschappelijk
voordeel.
Degenen die in staat zijn om
zich boven hun otimiddellijke
gevoelens te verheffen, ziin er
van overtuigd, dat het in de
eerste plaats noodzakelijk is
door middel van overleg en we-
derzijdsch begrip een situatie
te scheppen, die het herstel van
het koninkrijk mogelijk zal ma
ken. Degene echter, die deze
vruchtbare en opbouwende ge
dachte verwart met den wensch
tot herstel van de oude gang
van zaken of van de koloniale
belangenpolitiek, begrijpt den
geest van vernieuwing niet, die
zoowel in Nederland als in In
donesië heerscht.
Kolonale gedachte
verworpen.
De Nederlanders hebben over
het algemeen de koloniale ge-
dachtengang verworpen en zijn
bereid om het volledige deelge
nootschap, waarvan Hare Maje
steit meer dan drie jaar gele
den heeft gewaagd, voor te be
reiden en te verwezenlijken.
Terzelf dertij d is het hun
wensch, dat dit denkbeeld door
beide partijen loyaal en zonder
geweldpleging wordt aanvaard
en dat er in de toekomst een
eind zal worden gemaakt aan
die toestand van terreur en
bloedvergieten, die op het
oogenblik deze streken meer en
meer naar den afgrond van bar-
baarschheid en verarming driift
en waarvan wel nauwelijks
herstel meer mogelijk zal zijn.
Geen wraak, maar dan ook
geen terreur.
Bij de komende onderhande
lingen zal er ruimschoots gele
genheid zijn voor die groepen,
die tot nu toe weinig op den
voorgrond traden,, om hun
denkbeelden naar veren te
brengen. Evenzeer zal met die
millioenen, die reeds openlijk
en bewust de weg tot samen
werking hebben gekozen, ten
volle rekening worden gehou
den. In volledig begrip zal toe
gevendheid worden betracht
voor alles, wat onder invloed
van opgezweepte hartstocht en
diepgeworteld misverstand mag
zijn geschied. In gemeenschap-
pelijken arbeid moeten weer
ordèliike betrekkingen worden
aangeknoopt en de rechtsple
ging dient zijn taak tot bestrij
ding van de misdaad te hervat
ten: maar elke gedachte aan
wraak of rancune moet vreemd
z<in aan een politiek, die uit
sluitend on het algemeen her
stel is gericht.
„Gunstige indruk", zegt
Sjahrir.
Met betrekking tot de radio
rede van Dr. van Mook ver
klaarde Sjahrir, dat hij in deze
Een document, dat niet ter
tafel zal komen in het proces
tegen de oorlogsmisdadigers te
Neurenberg, is in handen van
het Openbaar Ministerie. Dit
document onthult, dat dadelijk
na de capitulatie van Italië
Hitler van plan was het Vati-
caan door Duitsche troepen te
laten bezetten.
Het document bevat de minu
tes van een conferentie, die
door Hitler in Berlijn bijeen
Was geroepen en door den Duit-
schen bevelhebber in Italië,
Kesselring, werd bijgewoond.
Het document toont aan, dat
Kesselring als gevolg van Mus
solini's val voorstelde om zwa
re wachten aan alle ingangen
van Vaticaanstad te plaatsen,
waarop Hitier zei: „Wij zullen
niet met wachten knoeien. Wij
gaan er binnendringen om in de
archieven van het Vaticaan na
te speuren, wat er achter de
schermen in Italië is gebeurd.
Wij zullen de Heiligheid van
het Vaticaan niet eerbiedigen''.
De prosecutie bezit geen do
cument om aan. te toonen,
waarom Hitier zijn plannen niet
heeft uitgevoerd. Er is ook geen
document om te bewijzen, dat
Hitier de bedoeling had om den
Paus te vermoorden. Sinds de
ineenstorting van Duitschland
hebben geruchten de ronde ge
daan, doch het was niet moge
lijk deze bevestigd te krijgen.
Er waren alleen plannen om
als eerste deel van de „over-
wiriningsfestiviteiten'' alle Ka
tholieke priesters op te hangen
in het openbaar. Er was een
Gestapo-bevel om dit te doen.
maar het was reeds verbrand,
voordat de prosecutie het in
handen kon krijgen.
Proefstemming rond
Belgische Koningskwestie
In den loop der laatste we
ken heeft de stad Lier een
volksstemming gehouden over
de koningskwestie. Alle meer
derjarige inwoners werden ge
raadpleegd, vrouwen zoowel
als mannen. Zij lie op den
stemdag afwezig of ziek wa
ren, hebben hun stem kunnen
uitbrengen, op formulieren, die
thuis besteld waren.
Op 17.535 uitgebrachte stem
men, zijn er 14.857 vóór den
Konjrig.
1.476 kiezers hebben zich te
gen den Koning uitgesproken.
Het percentage vóór den Ko
ning bedraagt 84.42%.
rede de mentaliteit van van
Mook herkende en. ofschoon
hii weigerde een rechtstreeks
commentaar te geven, vestigde
Sjahrir den indruk, dat hij deze
mentaliteit als gunstig voor de
besprekingen beschouwde.
In den loop van het gesprek
verklaarde hij ook, dat, indien
bij de komende besprekingen,
de nieuwe voorwaarden aan
vaardbaar werden bevonden,
zij zeker beslissend zonden zijn
voor een alomvattende oplos
sing van het geheele probleem.
Op de 4e plaats onder
zeevarende mogendheden
Ondanks de groote oorlogs
verliezen van de Nederlandsche
koopvaardij is Nederland van
de vijfde naar de vierde plaats
onder de zeevarende mogend
heden opgeklommen.
Voor den oorlog had het Brit-
sche rijk een koopvaardijvloot
van 2.892 schepen met een to
tale tonnage van 17 millioen
brutoton. Daarop volgden de
Ver. Staten met een vloot van
1.301 schepen met ruim 8!4
millioen brutoton. Noorwegen
met 803 schepen, Frankriik 497
schepen. Nederland met 461
schepen. Thans staan de Ver.
Staten aan de top met 5.529
schepen, dan het Britsche Rijk
met 2.347 schepen, Noorwegen
met 465 schepen, Nederland
met 272 schepen. Frankrijk is
thans gedaald tot de zevende
plaats. Na Nederland komt nl.
Zweden en de Sowjetunie. De
Grieksche vloot is bijzonder
zwaar geteisterd: ruim een mil
lioen bruto-ton ging verloren.
H.K.H. Prinses Beatrix, die morgen, 31
Januari, 8 jaar wordt. Anefo-P.
In dc Kotierdamsche haven arriveerde Maandag tegen den avond de Neder
landse!.e torpedojager ..Tjerk Hidden", welk schip indertijd door onze regce-
riujg voor ouze vloot van Engeland werd gekocht. 1.P.O.-P.
j|c Rusland en
Oostenrijk
D I verkiezingen in Oosten
rijk hebben aan de Sovjets
duidelijk te verstaan gegeven,
dat het Oostenrijksche volk
niets, maar dan ook totaal niets
van het Communisme en zijn
politiek moet hebben.
Dit zint den voorvechters der
democratie totaal niet en, aan
gezien zij over de macht be
schikken wie is er zoo slecht
om aan de nationaal-socialisti-
sche theorie „Macht is Recht te
denken?! zullen zij Oosten
rijk wel op een andere manier
trachten te dwingen.
Zoo verwacht men dat de
Sovjet de Italiaansche aanspra
ken pp Zuid-Tirol, de Joego
slavische aanspraken op Karin-
thië en de Hongaarsche aan
spraken op weer andere deelen
van Oostenrijk zullen steunen.
Op die manier zullen zij pro-
beeren Oostenrijk dan wel
klein te maken.
Bovendien weigeren de Rus
sen hun bezettingsleger in Oos
tenrijk te verminderen. Dan
eischen zij nog dat een groot
aantal communisten die tenge
volge van de jongste verkiezin
gen hun openbare bestuurs
functies hadden verloren, weer
zullen worden herbenoemd.
Nu Oostenrijk anti-commu
nistisch en Christelijk gestemd
heeft gaan de Russen het be
handelen als een fascistisch
land.
Het is overal dezelfde tak-
tiek en dat praat in de Uno
over de bevrijding en de waar
achtige democratie.
Denk aan Perzië, denk aan
Turkije, zie nu naar Oosten
rijk.
Vertrouwen in de nieuwe
regeering
GOUIN's SOMBER PROGRAM
Een motie van vertrouwen in
de regeering is door de Fran-
sche Assemblee aangenomen
met 514 tegen 51 stemme-, bij
een totaal aantal uitgebrachte
stemmen van 565.
De nieuwe Fransche regee
ring is gistermiddag gunstig
ontvangen door de nationale
constitueerende vergadering,
waarbij Gouin het programma
voorlas, waarin de toekomstige
binnenlandsche politiek wordt
uiteengezet. Een verrassing
vormde in deze rede de aan
kondiging van de uitbreiding
der nationalisatie tot meer in
dustrieën dan men zich aan
vankelijk had voorgesteld, en
tot enkele handelsbanken.
Gouin bracht zijn economi
sche maatregelen in drie punten
samen: ten eerste, massale ver
mindering van burgerlijke en
militaire uitgaven op korten
termijn: ten tweede „bevrie
zen" der salarissen en loonen
en van de prijzen der land
bouwproducten en alle artike
len, die voor de werkende klas
se noodzakelijk zijn; ten derde,
rationaliseering (en dientenge
volge bezuiniging in de exploi
tatiekosten) in alle genationali
seerde industriebedrijven.
Omtrent de productie deelde
Gouin mede, dat hij zal trach
ten het land te brengen tot een
serieproductie van standaard
artikelen tegen lagen kostprijs.
Gouin zeide voorts, dat Frank
rijk voornemens is zijn samen
werking met alle geallieerde en
bevriende naties voort te zet
ten. Hij noemde hierbij in het
bijzonder: Tsjecho-Slowakije.
België, Noorwegen. Nederland,
Luxemburg, Italië, de Staten
van Midden- en Oost-Europa,
Zuid-Amerika en China.
Morgan blijft in functie
Officieel is medegedeeld, dat
Gen. Sir Frederick Morgan zijn
functie van chef der Unrra-
v/erkzaamheden in DuitschlanA
zal behouden.