naar
ue motie - van roll hebben onthouden wat zij voor
TUSSCHEN TELEVISIE en ATOOMSPLITSING
Vai tm reist
Woensdag verder
Öe Hauiie's afscheid
Indonesië
m. a 1 strijd met internationaal recht
w OLGENS berichten uit Batavia heeft de toelichting op de
motie van Van Poll in vele kringen in Indië den slechten
indruk niet kunnen wijzigen. Hooggeplaatste regeeringspersonen
in Batavia zijn tot de conclusie gekomen, dat „aan de zaak
schade is gedaan en dat het zeer moeilijk zal zijn deze schade
op te heffen.'
DE VERWARRING NEEMT TOE
Sjahrir heeft den indruk ge
kregen. dat de Nederlanders
zeer verdeeld zijn over het In
donesische vraagstuk en dat
Dr. Van Mook dientengevolge
niet kan steunen op de meer
derheid van het Nederlandsche
volk. In dit verband is het wel
licht nuttig te wijzen op de
openbare meening onder de Ne
derlanders in Indië. die in twee
stroomingen verdeeld kan wor
den. Een deel der Nederlan
ders in Indië ziet met groot
verlangen het uur van de be
vrijding tegemoet en roept om
krachtdadig optreden. De twee
de strooming ziet in deze
questie een gemeenschappelij
ke' Nederlandsche en Indonesi
sche zaak en is van meening,
dat de belangen van beide lan
den het best gediend worden,
niet alleen door overeenstem
ming tusschen Nederland en
Gr.-Brittannië, maar ook door
den steun, die een dergelijke
overeenstemming van de Neder
landers in het moederland zou
moeten krijgen.
Noodziekenhuis „Margriet".
De belangrijkste gebeurtenis
te Batavia was de opening van
het noodziekenhuis „Margriet-
ziekenhuis" genaamd dat aan
honderdvijftig patiënten plaats
kan bieden. Waar alle hospita
len overvol zijn en er nog dui
zenden evacués worden ver
vracht, werd deze nieuwe aan
winst met vreugde begroet.
Nood universiteit.
Dezer dagen werd ook in Ba
tavia de nood-universiteit ge
opend door den dir. van Onder
wijs en Eeredienst dr. Kerstens.
Aanwezig waren o.m. de plaats
vervanger van Dr. Van Mook,
de heer Blom, mevrouw Van
Mook, graaf van Bylandt, Lt.-
Gen. Christison en zijn staf. Mgr
Willekens, bisschop van Bata
via en de Britsche Consul-Gen.
Walsh, voorts tal van hooge
miltiaire en burgerlijke Neder
landsche autoriteiten en de con
sulaire vertegenwoordigers van
verschillende landen; een zeer
cosmopolitisch gezelschap.
Sir Archibald Clark 30 Jan.
te Batavia.
Sir Archibald Clark Kerr,
Britsch gezant te Moskou, die
met een speciale opdracht naar
Batavia zal gaan, is gistermid
dag met een transoort-Dakota-
vhegtuig uit Manston (Kent)
vertrokken. Hij gliegt naar
•Moskou en zal vandaar zijn reis
voortzetten. Hij wordt den 30en
Januari te Batavia verwacht.
RUSSISCHE VOORLICHTING
OVER INDIë!
Gedurende de afgeloopen we
ken hebben Sovjet-bladen felle
critiek uitgeoefend op de Ne
derlandsche en Britsche politiek
in Ned.-Indië. Zij lieten de
vooruitstrevende hervormings
plannen, die de Nederlandsche
Regeering op politiek en sociaal
gebied voor het Indonesische
volk hebben ontwikkeld, onbe
sproken, doch betoogden, dat de
door het handvest der Vereen.
Volken erkende rechten aan het
Indonesische volk werden ont
houden.
Officieel wordt medegedeeld,
dat de toestand van Dr. Van
Mook aanmerkelijk is verbe
terd. Zoo mogelijk zal hij
Woensdag de reis naar Batavia
voortzetten.
NEURENBERG
Vervolg van pag. 1.
Wegvoering van machines.
Het meest markante van het
demonteeren van fabrieksuit-
rustingen en het verschepen der
machines was wel de overbren
ging van de installaties der
hoogovens te Velsen naar de
Hermann-Goering-Werke te
Brunswijk.
In Januari 1944 steeg de
waarde der weggevoerde ma
chines tot over VOO miilioen.
Uitvoerige inededeelingen wer
den gedaan over door de Duit
schers voor hun aftocht uit
Zuid-Nederland weggeroofde
machines van Philips en van
verschillende bedrijven in Til
burg, Breda, Bergen op Zoom
en Dordrecht, terwijl zij het
werk in Eindhoven niet ken
den voltooien, slaagden zij erin
de Philips bedrijven in Hilver
sum en Bussum volkomen leeg
te halen.
De Duitsche roof op agrarisch
gebied werd geschat op 300
miilioen en hierbij werd gewe
zen op de misdaad van het vol
komen zonder militaire reden
onder water zetten van de Wie-
ringermeer.
De hongerwinter.
Aan het slot van zijn betoog
kwam de aanklager te spreken
over de hongerwinter.
„Er is een niet te herstellen
schade toegebracht aan de
volksgezondheid en Seyss In-
quart is verantwoordelijk voor
de hongersnood in de laatste
oorlogswinter van dit zoo bar
geteisterd kleine land. Het ver
bod van Seys Inuart om voed-
seltransporten uit Friesland
naar de hongerende Holland-
sche provincies te zenden, was
de uiting van de haat van een
Duitscher tegen een Neder-
landsch volk, dat niet wilde
bukken. Toen deze maatregel
opgeheven werd was het te-
laat en de hongersnood alge
meen."
Cijfers werd overlegd van de
enorm hooge sterfte in de Hol-
landsche stgden.
„Door dergelijke maatregelen
waardoor zij de Hollanders in
het bestaan noodig hadden, heb
ben de Duitsche leiders een van
hun grootste misdaden b?"aan."
„Toen de Duitrchers met
schending van alle beginselen
van recht, Nederland binnen
vielen nestelden zij zich in een
land, dat overvloedig voorzien
was van rijkdommen van den
meest verschillenden aard. in
een land, waarvan de bewo
ners de best gevoede menschen
van Europa waren en dat in
verhouding tot zijn bevolking
een van de rijkste van de we
reld was. Het soudbezit van
Nederland overtrof het aantal
in omloop zijnde bankbiljetten.
Toen vier jaren later de geal
lieerden dit land bevrijdden
vonden zij er een bevolking, die
was aangetast door schri'kkelij-
ken hongersnood, en behalve
verwoestingen, die het gevolg
waren van militaire operaties,
een land, dat vrijwel geheel ge
ruïneerd was door de plunde
ring van den bezetter."
Tijdens het voorlezen van den
aanklacht had de Nederland
sche vertegenwoordiger te Neu
renberg, baron van Teyll van
Serooskerken de hoofdzetel in
genomen aan'de tafel der nro.se-
cutie. De korte, maar volledige
en duidelijke aanklacht van Ne
derland te Neurenberg heeft
een buitengewdoon goede in
druk gemaakt.
REDDINGSPOGING MET
DEN DOOD BEKOCHT.
Bij een poging om een jon
gen, die door het ijs was gezakt,
te redden, zijn dezer dagen te
Bergen op Zoom twee broeders
van het instituut „St. Marie"
n.l. Br. Archangelus (F. Nieu-
wenhuizen uit Den Haag) en Br.
Eaurentius, (C. Lester uit Am
sterdam') te water geraakt en
verdronken. De jongen wist
zich boven water te houden en
werd gered. Reeds spoedig had
men de lijken van beide slacht
offers, die respectievelijk 25 en
28 jaar oud waren geborgen.
CANADA VERGEMAKKE
LIJKT IMPORT.
Canada zal een nieuwe poli
tiek gaan voeren ten aanzien
van geïmporteerde goederen, en
deze zal voornamelijk betrek
king hebben op goederen, inge
voerd uit Frankrijk, België, Ne
derland, Noorwegen, Luxem
burg, Polen, Griekenland, Joe-
go-Slavië. Albanië. Rusland,
Tsjecho-Slowakije en Engeland.
Het is de bedoeling het impor
teeren van goederen, die nor
maal uitgesloten zouden zijn
door de vaststelling van maxi
mumprijzen, te vergemakkelij
ken.
Katholieken tegen verkiezing van Thorez
IA E COMMUNISTISCHE PARTIJ heeft officieel aan de socia-
listische partij de vorming van een uit beide partijen be
staande regeering voorgesteld onder leiding van een communis-
tischen premier. De partij der vooruitstrevende Fransche Katho
lieken, de M(ouvement) R(epublicain) P(opulaire), heeft ge
weigerd een driepartijenregeering, tezamen met de communisten,
te vormen.
aan het hoofd van de regee
ring te blijven, deed ik dit om
gevolg te geven aan het een
stemmig beroep, dat de natio
nale constitueerende vergade
ring op mee deed en om de
leiding op mij te nemen tij
dens den noodzakelijken over
gangstijd. Deze overgang is
is thans verwezenlijkt. Boven
dien bevindt Frankrijk zich na
geweldige beproevingen niet
meer in een alarmeerenden
toestand.
Het Fransche volk gaat wel
iswaar onder veel lilden ge
bukt en er bestaan nog ern
stige problemen, welke nog
moeten worden opge'ost Maar
het leven in Frankrijk is, wat
de voornaamste levensbehoef
ten betreft, verzekerd. De eco
nomische activiteit neemt toe,
ons grondgebied hier en daar
buiten bevindt zich in onze
handen, wii hebben Indo-Chi-
na terug, de openbare orde
wordt niet verstoord. Ondanks
de vele onzekerheden, welke
nog bestaan, is onze onafhan
kelijkheid hecht gevestigd, wii
nemen een leidende plaats in
bij de internationale wereld
organisatie en Parijs is geko
zen als de plaats, waar in het
a s voorjaar de eerste vredes
conferentie bijeen moet ko
men.
Bij mijn heengaan spreek ik
de hartgrondigen wensch uit,
dat de regeering. welke zal
Oplossing nog mogelijk
geacht
Reuter meldt nader, dat vol
gens de meening in politieke
kringen de mogelijkheid op
het tot stand komen van een
driepartijen-regeering nog niet
uitgesloten moet worden ge
acht. Men neemt aan. dat de
communisten met het hoogste
bod begonnen zijn, om achter
af te kunnen afdingen.
De communisten hebben wel
mei veel nanrux ucrez naar
voren gebracht als car-didaat
voor de functie van hoofd der
regeering, doch men neemt
aan, dat zij op dit pant wel tot
een compromis genegen zijn,
in ruil voor andere voordeé-
len. De evcntueele socialisti
sche candidaat is Vincent
Auriol. Naar verluidt, zouden
de communisten hebben voor
gesteld beide candidaten los te
laten en met steun van beide
partijen Felix Kor'"*, den r ~-
cialistischen voorzitter van de
ass°mblee, candidaat te stel
len.
De tekst van het schrijven
van Gen. De Gaulle aan Felix
Gouin, president van de As
semblee is als volgt:
„Ik zou u zeer erkentelijk volgen op die waarvan ik de
zijn. indien u aan de natio- j eer heb gehad de leider te znn
nale constitueerende verga-Seweest. zal slagen m de taak,
dering -wilde mededeelen, 1,05 rn0°i worden vol-
dat ik mijn functies als Pre
sident van de voorfioopige
regeering van de Fransche
Republiek neerleg.
Sedert den dag, waarop ik
waarop
de last op mil heb genomen
om het land naar zijn bevrij
ding te leiden, naar de over
winning en naar zijn souverei-
niteit. heb ik aangenomen, dat
mijn taak een einde zou ne
men. zoodra de nationale ver
tegenwoordiging weer bijeen
zou ziin en de politieke par
tijen zoodoende weer in staat
zouden ziin om haar verant
woordelijkheden op zich te ne
men. Toen ik mij na 13 Nov.
1945 bereid verklaarde om
bracht, teneinde definitief het
lot van het land te verzeke
ren
Gen. dp Gaulle heeft zich
naar Marlv le Roi, bii Pariis,
begeven, waar hij voorloopig
in het jachthuis van het kas
teel aldaar verblijf zal hou
den.
WEERBERICHT.
Tot Woensdagavond.
Matige vorst des nachts.
Overdag lichte vorst tot tem
peratuur om het vriespunt.
Plaatselijk overdrijvende wol
kenvelden, geleidelijk met toe
nemende Oostenwind.
In tie 4 oorlogsjaren lieeft de Ame-
rikaansclie handelsvloot 15 miilioen sol
daten en burgers en 200 miilioen ton
aan goederen, waarvan 31 miilioen ton
benzine en olie, vervoerd.
Het bombardement.
Van de 400.000 kwadraat-
meter bebouwde opper
vlakte is ongeveer 100.000
vierkante meter verwoest.
Hiervan is ruim de helft weer
opgebouwd. Nog onder de
Duitschers heeft men weer
veel gebouwen voor een deel
kunnen opbouwen maar juist
niet ver genoeg om er weer
in te kunnen werken. Voor
de toekomst staan groote
bouwplannen op het pro
gramma.
Philips komt op gang.
We zagen de Apparaten-
fabriek, waar onder de han
den van een team van en
kele tientallen menschen in
korten tijd uit stukjes me
taal, draadjes, lapjes stof en
wat dies meer zij, aan den
loopenden band een modern
radiotoestel ontstaat. Men
krijgt er stellig den indruk,
dat wij bij het afstemmen
van ons toestel, meer gees
telijke energie verbruiken dan
al deze menschen samen om
het te maken. Anderen heb
ben tevoren voor hen ge
dacht. Het geheele proces is
tot in onderdeden van centi
meters en seconden uitge
kiend en zij hebben slechts
enkele routinehandelingen 'e
verrichten. Zij weten alleen
wat en hoe zij het moeten
doen en niet waarom.
We zagen de Roentgenfa-
briek waar de ingewikkelde
cn kostbare apparaten wor
den gebouwd, die voor we
tenschap cu volksgezond
heid van zoo groot belang
zijn. We zagen in de glas
fabriek de glasblazers bun
wondere werk doen en uit
een klomp roodgloeiende
brei glazen buizen trekken
van tientallen meters lang.
We zagei* er ook een spe
ciale glas^Iazersinacliine, die
op haar eentje, zonder dat
iemand er aan vinger naar
uitsteekt, per dag 30.000
lampen, d.w.z. ballons,
blaast, de productie van
een tamelijk groote glas-,,
fabr'jk. En wat je bij Philips
niet zoo direct zou ver
wachten, we zagen er ook
zuigflesschen maken.
In de Philipsfabrieken za
gen we een man een soort
vieze biscuitjes afwegen.
Die gooide hij dan in een
soort oven, liet ze op tem
peratuur van enkele hon
derden graden even sudde
ren. liet er dan even het ge
wicht van een stuk of drie
locomotieven op drukken en
dan kwam er een mooi ge
polijst omhulsel voor een
radiotoestel uit. Klaar ter
wijl u wacht.
Televisie.
Aan televisie is tijdens den
oorlog bij Philips onder
uiterst moeilijke omstandig
heden de Duitschers had
den het verboden met
succes doorgewerkt. Het re
sultaat was, dat wij een lief
tallige jongedame, die er
gens boven in het gebouw
op een gitaar tokkelde cn
liedjes zong, haar scherp
op een scherm zagen ver
schijnen. Het beeld blijft zelfs
IN en
NA DEN OORLOG
„Wij zijn er ons ten volle van
bewust, dat de Philipsfabrieken een
der industrieele pijlers vormen,
waarop het economisch leven van
ons volk rust. Wij beseffen, dat
van ons het uiterste mag en moet
worden gevergd om mede te wer
ken aan den wederopbouw van
ons vaderland. Zwaar is de mate-
rfeele schade, welke ons bedrijf is
toegebracht. Talloos vele zijn de
problemen. die moeten worden
opgelost voor onze industrie weer
op haar oude capaciteit zal kun
nen produceeren. Een industrie be
staat echter niet alleen uit gebou
wen en machines, roaar haar
kracht wordt bepaald door den
wil en den geest van de men
schen, die er in werken.
En deze heeft geen bezetter kun
nen overwinnen en geen oorlogs
geweld kunnen vernietigen. Het is
het rotsvaste vertrouwen in de
geestkracht en den arbeidslnst, zoo
kenmerkend voor de Philips-ge-
meenschap, dat ons de ïnoeilijklie-
den van dezen tijd het hoofd doet
bieden".
Aldus uitte zich de directie van
de Philipsfabrieken in haar wel
komstwoord tot de Nederlandsche
pers, die zij voor het eerst sinds
den oorlog voor een tweedaag-
sche perconferentile had uitgenoo-
digd.
bij heldere verlichting van
het vertrek scherp en kan ge
makkelijk voor ongeveer 25
personen tegelijk worden
vertoond.
Of men in Nederland bin
nen afzienbaren tijd tot tele
visie-uitzendingen zal kun
nen komen, zal afhangen van
de vraag, of men de daar
voor benoodigde zeer hoo
ge geldsommen zal kunnen
beschikbaar stellen. Een P.
T.T.-commissie heeft de zaak
in studie. Men zou even
tueel, zooals ook in Ame'rika,
het reclame-element kunnen
inschakelen, ten einde de
hooge lasten te kunnen beta
len. Als men er toe zou kun
nen besluiten, dan zou de
opbouw van de zenders een
kwestie zijn van een paar
jaar. Philips zou dan huiska
mertoestellen kunnen leve
ren. waarvan de prijs thans
moeilijk is te bepalen, doch
welke zou varieeren tusschen
500 cn 1000 gulden.
Het atoomonderzoek.
In het domein waar de
kernphysica, de atoomsplit
sing wordt beoefend, was
men juist doende de oude
apparatuur te vervangen door
de in aanbouw zijnde cy
clotron. H.t 'apparaat dat
men tot nu toe gebruikte
voor het transmuteeren van
elementen, had een versnel
lingsbuis en een hoogspan
ningsinrichting voor 1 mii
lioen volt. In het Philips-
cyclotron zullen waterstof
kernen tot een energie van 25
miilioen volt kunnen worden
versneld. Tot de voornaam
ste onderdeden behooren
een electromagneet, waar
van het ijzer 180 ton weegt
en het koper van de windin
gen voor het opwekken van
het magneetveld 30 ton. Te
vens is een zender noodig
van het vermogen van een
grooten radio-omroepzender.
Toekomst„inuziek'\
De productie van radio-op-
»paraten hangt zeer nauw
samen met den export en
den aanvoer van grondstof
fen, doch men hoopt dit
jaar van drie types gelei
delijk zooveel voor Neder
land te kunnen reserveeren,
dat aan het einde van dit
jaar de levering voor Ne
derland gelijk zal zijn aan
die van voor den oorlog.
Van de Roentgenapparaten
heeft men met veel moeite
de vooroorlogsche produc
tie kunnen aanhouden. Het
zelfde geldt voor bioscoop-
npparaten. Rijwiellantaarns
zijn er tot nu toe practisch
nog niet geleverd, doch men
verwacht, dit jaar ongeveer
een derde te kunnen leve
ren van wat voor den oor
log in totaal door alle fa
brieken werd aangemaakt.
Van de Philipshave begint
een betere levering in deze
maand, voor knijpdynamo's
kan men practisch aan elke
vraag voldoen.
De prijs van de radiotoe
stellen zal voorloopig niet
lager gesteld kunnen wor
den.
