Commentaar op beroep van Sharir
OP
KORTE GOLF
De correspondent van de News
Chronicle in Spanje moet binnen vijl
dagen dat land verlaten, daar hij al
dus wordt van Spaansche zijde ver
klaard onjuiste berichten heelt door
gegeven over den guerillastrijd in de
omgeving van Madrid.
Binnenkort zal een inter-Ameri-
kaansche conferentie over de zich op
het westelijk halfrond bevindende Duit-
sche activiteit, ten bedrage van naar
schatting 500 millioen dollar, georgani
seerd worden.
De Anglo-Amerikaansche commis
sie van onderzoek inzake Palestina heeft
doen blijken, dat volgens haar de uit
eindelijke beslissing over Palestina
door de U.N.O. genomen zal moeten
worden.
De Paus heeft Davis Lewis, alge
meen dir. v. d. Metro Goldwyn Mayer
Filmmaatschappij en Pilade Levi, direc
teur van de Paramount Filmmaatschap
pij, in particuliere audiëntie ontvangen
Volgens mededeeling van de Ame
rikaansche maritieme commissie zal zoo
spoedig mogelijk ongeveer 45 millioea
ton scheepsruimte voor de koopvaardij
in particulier beheer worden teruggege
ven.
De Fransche Min. van Econ. Za
ken, Francois Billoux, heeft onthuld, dat
vele verzekeringsmaatschappijen
Frankrijk zich hebben geleend voor het
verzekeren van „zwarte" goederen te
gen transportrisico's en zelfs tegen
prijsdaling en niet-verkoopwaardigheid.
Er wordt een aantal arrestaties ver
wacht
Ex-koning Zogoe van Albanië zal
zich blijvend in Turkije bestigen. Hij
zou van plan zijn zich uit de politiek
terug te trekkeii en zijn memoires te
gaan schrijven.
Na de verklaring van de Spaan
sche regeering, dat den Spaanschen
bladen grootere vrijheid zal worden ge
geven, hebben de Portugeesche bladen
soortgelijke concessies gevraagd.
65 van de 250 mijnwerkers in
Welsh in-Virginia, die tengevolge van
een mijnramp levend werden begraven,
zijn nog niet gered.
Oost-Griekenland is oorlogstoo
neel geworden. Elasgroepen (uiterst
links) en uiterst rechtsche groepen bc
vechten elkaar, terwijl de politie tracht
beide partijen ongevaarlijk te maken.
De Fransche socialistenleider Vin
cent Auriol. Min. van Staat, i s naar
Londen vertrokken.
Een belangrijke functionaris bij de
administratie der Amerikaansche oor
logsmarine. kapitein Granville Conway,
wenscht de vorming van een inter gou-
vernementale commissie met hoofdbu
reau Washington ter volbrenging van
taken, die na den oorlog nog niet ver
richt konden worden. Hij heeft het oog
op Nederland. Noorwegen, de V.S.
en Zweden.
Een delegatie namens 330 Joosche
gemeenschappen in Palestina heeft den
Britschen hoogen commissaris, Cun
ningham, een memorandum aangeboden,
waarin onmiddellijke openstelling van
Palestina voor de Joden wordt ge-
eischt.
Er is een lijst gevonden, waarop
meer dan honderdduizend namen voor
komen van personen, die door de Nazi's;
•zijn gearresteerd.
„UITERST ONBEHOLPEN VERKLARING"
('VFSCHOON Sjahrir's verklaring van gisterenmorgen nog
niet alom in gezaghebbende kringen is bestudeerd, spreekt
het vocrloopig commentaar over het algemeen van „een uiterst
onbeholpen verklaring, ook wanneer het oppervlakkig
schijnt, dat zij met het oog op de vergadering van de U. N, O.
te echter tijd is afgelegd."
Naar aanïeiaing van z*,n re
cente verklaring heeft men ï)r,
Sjahrir gevraagd, of uit zijn uit-
eènze<.t%g meet woraen opge
maakt, aat hij niet tot onder
handelingen met Dr. Van Mook
bereid zou zijn, tenzij de „Indo
nesische republiek' formeel zou
zijn erkend. Dr. Sjahrir wei
gerde evenwel eik verder com
mentaar.
Een officieel communiqué
van den R. V. D. te Batavia
wijst op een tegenspraak in de
verklaring van Sjahrir. De uit
eenzetting van den R. V. D. be
toogt o. m.:
„Eenerzijds verklaart
Sjahrir dat de Indonesiërs
hun onafhankelijkheid heb
ben afgekondigd. en hun
„republiek" naschouwen
als de uitdrukking van den
volkswil. Aan den anderen
kant verzekert hij, dat er
geen oplossing voor het In
donesische probleem kan
worden bereikt zonder een
beslissing van de Ver. Vol
ken of tenminste van de
Ver. Staten en Gr.-Brit-
tannië."
Er wordt op gewezen, dat
zoowel Gr.-Brittannië als de
ver. Staten in hun officieele
verklaringen en bij practische
kwesties zooals bijv. bij de
instelling van Nederlandsche
militaire gerechtshoven de
Nederlandsche souvereiniteit
hebben erkend.
Dienovereenkomstig is de
door Sjahrir gegeven opvatting
zoowel staatsrechtelijk als vol
gens het internationale recht
onaanvaardbaar.
Beide groote mogendheden
hebben gewag gemaakt van
de „wettige aanspraken van de
Indonesiërs" en men heeft het
vaste vertrouwen, dat de plan
nen van Van Mook aan deze
aanspraken in ruime mate te;
gemoet zullen komen en dat zij
in ied^r geval een goede basis met de militaire autoriteiten ca-
Mook als den eerste afgevaar
digde van een vreemd maar
welbekend land" als bijzonder
slecht gekozen. Sjahrirs rede
kan niet beschouwd worden als
een bijdrage tot een spoedige
en vreedzame oplossing van de
Indonesische kwestie.
Volgens de correspondent van
de „Daily Tel." in Batavia heeft
Sjahrir gisteren verklaard, da
aan het einde van deze maand
een algemeene verkiezing zal
worden gehouden.
Genoemde correspondent
merkt naar aanleidin hiervan
cp: „Het is niet moeilijk om
zich voor te stellen, op welke
basis een dergelijke, door de
extremisten geïnspireerde, ver
kiezing zal plaats vinden.
Overleg tus chen Britten
en Indonesiërs.
Naar van officieele zijde is
medegedeeld, zijn bij de be
sprekingen, die te Buitenzorg
tusschen den Britschen com
mandant en de plaatselijke In
donesische leiders (waaronder
dii van de T. K. R.) de volgen
de punten overeengekomen:
a. De Indonesische politie zal
goed georganiseerd, geünifor
meerd en van identiteitskaarten
voorzien worden. Zij zal haar
normale diensten weer in de
stad gaan verrichten. In de po
litiemacht zullen Arabische en
Chineesche elementen worden
opgenomen.
b. Het opnemen van een aan
vullende afdeeling van de T. K.
R. tot steun van de politiemacht,
zal later worden besproken.
c. De Indonesiërs hebben er in
toegestemd hun winkels weer
te openen en de openbare be
drijven weer in werking te
stellen.
Van Indonesische zijde is c\
op gewezen, dat het optreden
der extremisten hun eenigen
tijd er van weerhouden had
De toestand op Java.
Gedurende den geheelen
nacht van den 13den op den
i4rden Januari is het schieten
aoor verdekt opgestelde scherp
schutters in het gebied van Ta-
nahtinggi voortgezet.
Te Bandoeng neemt men
groote onrust waar onder de
burgers uit den Z":delijken
sector, die een herhaling van
de botsingen van 12 J?nuar
vreezen. 14 Indonesiërs zijn in
arrest gesteld om 15 andere
Indonesiërs, die producten aan
Nederlandsche soldaten ver
kochten te intimideeren.
Het Instituut Pasteur.
Het Pasteur-instituut te Bata
via. dat voor den oorlog geheel
Ned-Indië van vaccinatiemidde
len en sera voorzag is weer aan
het werk gegaan, maar op klei
nere schaal dan voorheen, om
dat veel van de uitrusting en
voorraden in den bezettingstijd
verdwenen zijn. In het 'insti
tuut zijn alweer een aantal doc-
'oren, bacteriologisten en ana-
lysten aan het werk, maar er
is een groot gebrek aan assis-
'enten voor de verzorging van
de dieren, die bij de experimen
ten gebruikt worden.
Ontvoerden uit Soerabaja
neg terecht?
Er bestaat nog steeds een re
delijke hoop, d_at de mannen,
vrouwen en kinderen, die bij de
gevechten te Soerabaja ont
voerd zijn nog in leven zijn en
ir. veiligheid gebracht zullen
kunnen worden, als de voorge
nomen evacuaties op groote
schaal beginnen.
OMGEVING
zullen leggen voor verdere be
sprekingen. Niet-Nederland-
'sche kringen te Batavia be
schouwen dan ook de bijtende
opmerking: ,,Wij begroeten Van
men te werken maar nu de voor
waarden verbeterd zijn, zullen
zii hun uiterste best deen den
militairen commandant bij te
staan.
WEER EEN STAP VERDER.
Gistermorgen is het eerste
convooi geladen vrachtauto's
vertrokken naar TsjechoSlowa-
kije ter uitvoering van de han
delsovereenkomst met dat land.
Eit beteekent de opening van
een regelmati.gen dienst Neder-
land-Tsj echo-Slowakij e.
Het eerste convooi. dat onder
auspiciën van Van Uden's Trans
oortbureau te Rotterdam ver
trokken is, bestond uit 6 wa
gens, maar het ligt in de bedoe
ling in de toekomst dit aantal
op te voeren tot ongeveer hon
derd. Het tweede convooi zal op
22 dezer vertrekken en het der
de op 26 Januari, doch er wordt
gestreefd naar een wekelijk-
schen en als het mogelijk is da-
gelijkschen dienst. Met dit eer
ste convooi werden naar Tsje-
cho-Slowakije vervoerd onge
veer 50 ton cacaoboter en 5
ton vlas.
Zwitserland geldt als bet
klassieke land der vrijheid. De
Zwitser is een wereldburger,
die in alle talen thuis is. Men
spreekt Duitsch. Fransch, Ita-
liaansch en in sommige ge-
dee'.ten nog Romaansch.
Toch vergist men zich als
men zóu meenen. dat het Zwit-
sersch Duitsch hetzelfde Is als
de taal die de barbaren spre
ken. Het echt Zwitscrscn-
Duitsch is een dialect dat ge
zoomaar niet een, twee. drie
verstaat en nog veel minder
gauw spreekt. Bovendien heelt
iedere streek weer zijn apart
dialect met dat typische ac
cent, dat het karakter draagt
van de streek.
De Berner inwoner van
het kanton Bern is bekend
om hetlangzame, eenigszins
sloome. praten; de Luzerner
heeft de eigenaardigheid om
achter elk zelfstandig naam
woord het toevoegsel „li" tc
plaatsen, waardoor het echte
dialect iets kinderlijks en liefs-
klinkend krijgt.
Men houdt streng vast aan
deze dialecten, alweer een uit
vloeisel ook van de zelfstan
digheid der kantons.
Het onderwijs.
Hoe staat het met het onder
win in Zwitserland? De be
doeling van dezp vraag is niet
te antwoorden op de kwaliteit
en de hoogte waarop het on
derlicht en het onderwijzend
personeel staan. Die vraag is
overbodig, omdat het algemeen
bekend is. dat Zy/itserland in
dat opzicht voortreffelijk werk
verricht, wat ook tot uiting
komt in de talrijke internaten
voor jongens en meisjes, uit
het buitenland, die in Zwitser
land school gaan en hun cul-
turcele opvoeding voltooien.
Neen, als wij" vragen: hoe
staat het met het onderwijs,
dan bedoelen wij speciaal:
welke plaats neemt het Ka
tholieke onderwijs in.
(Van onsen bijzonderen correspondent)
School en kanton.
Overeenkomstig de reeds
meermcfcjen gesignaleerde zelf
standigheid der kantons er
kent de Zwitsersche grondwet
de absolute zeggingsmacht van
het kanton, betreffende de
scholen, betreffende het onder
wijs.
Op drie bepaalde punten
moet echter elke school over
geheel het land aan enkele
voorwaarden voldoen.
1) Schoolgymnastiek is ver
plichtend.
2) Verwijderde voorberei
ding op den militairen
dienst een bepaling
van 1 Dec. 1941. en
3) Scholen die opleiden tot
een beroep in den handel
of een vak, moeten het
programma volgen van
geheel Zwitserland vqor
dergelijke scholen opge
steld.
Overigens kan elk kanton
zijn scholen oprichten eti in
richten zooals het zelf wil,
terwijl voor ieder de mogelijk
heid openstaat een school
privaatschool te stichten,
die onder bepaalde voorwaar
den tot 50 pet. subsidie krijgt.
Confessioneele school
Neutrale school.
Men heeft Katholieke, Pro-
tcstantsche en neutrale scho
len. Practlsch is het nu zoo,
dat men in de overwegend ka
tholieke kantons katholieke
scholen, en in de overwegend
protestantsche kantons ook
overwegend protestantsche
scholen heeft. Hier en daar
treft men zelfs gemengde
scholen Katholieken en
niet-Latholicken aan, waarbij
dan weer aparte regelingen
worden getroiien voor het
gosdienstlg-onderricht, aan elk
der groepen te geven.
Grondwet.
De grondwet waarjborgt vrij
heid van godsdienst en onder
wijs, maar waar het hoogste
gezag in schoolzaken bij de
autoriteiten in het desbetref
fende kanton ligt, komt het
voor, dat men b.v. in over
wegend protestantsche kantons,
o.a. In Soltlwirm, de Katholie
ken niet aan bun volle recht
laat komen.
Zoo is het b.v. in genoemd
kanton beslist noodzakelijk,
dat de goedkeuring wordt ge
vraagd op de te gebruiken
leermiddelen en boeken bij het
godsdienstonderwijs. Voorts
mogen in dat kanton diegenen
zijn, die hun opleiding in de
kweekschool van het kanton
hebben gehad. Dit heeft tot
gevolg, dat het aantal katho
lieke leerkrachten lang niet
evenredig kan zijn aan het
aantal Katholieken aldaar. In
het algemeen kan inen zelis
zeggen, dat de vertegenwoordi
ging zoowel van Katholieke
leerkrachten als katholieke be
ambten in de schoolinspectie
absoluut onvoldoende is, omdat
zij op de een of andere manier
den weg versperd vindt en de
toegang gesloten.
Misschien zult u vreerad op
zien als ik u vertel, dat zelis
sommige religieuse orden en
congregaties officieel in Zwit
serland verboden zijn! De
grondwet geeft godsdienstvrij- beschaving
heid en vrijheid van mec-
ningsuiting en persvrijheid,
maar In een aparte paragraaf
worden de Jezuieten de toe-
Neutrale Staatsschool. Kans t0< het land ontzegd, plus
nog enkele anderen.
In principe verwerpen de
Katholieken in Zwitserland de ®a* beteekent weer niet.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
De voetbalvereeniging Quick Boys.
die uitkomt in de Zaetrdagmiddagcompe-
titie van den N.V.B., hield haar jaar
vergadering. Het ledenaantal is sinds de
bevrijding verdubbeld. Er is echter een
groot tekort aan schoenen, shirts en
broekjes. Het batig saldo over 1945 be
draagt 2995.S6, een mooi bedrag, dat
echter voor het grootste deel geblok
keerd is. De heer J. de Best werd als
bestuurslid gekozen. De plannen voor
de uitgave van een clubblad zijn nog fn
een beginstadium.
LEIDSCHENDAM.
Tramongcluk. Maandagmiddag
speelden ter hoogte van de Plaspoel-
kgde eenige kinderen op de tramrails.
De naderende sneldienst van de ..Blau
we Tram" kon een aanrijding niet voor
komen met het gevolg, dat de 5-jarige
Oliehoek, wonende Voorburgscheweg,
ernsitg gewond, na door dr. van Zee
land te zijn verbonden, naar Antonius-
hove, moest worden gebracht.
Sociale Zondag. De Ned. R.K.
Volksbond heeft voor Zondag a.s. een
Socialen dag georganiseerd, welke be
gonnen wordt met een H. Mis. waarna
gemeenschappelijk ontbijt in het patro
naat. De feestvergadering begint des
middags 2 uur waarin als sprekers zul
len optreden kapelaan J. de Bot en den
heer J. W. v. d. Akker.
Fletsongeval. De heer J. G. van V.
is in Den Haag aangereden door een
auto. waardoor hij ten gevolge van een
schedelbasisiractuur in het ziekenhuis
moest worden opgenomen. De automobi
list. die blijkbaar niet nuchter was,
reed door ook toen een agent door
schieten probeerde hem tot stilstaan te
dwingen.
LISSE.
De gerechtigheid Gods. Voor een
eivolle zaal voerde Zondagavond de
R.K. Gemengde Tooneelvereeniging
..Nut en Genoegen" in het gebouw van
den Ned. R.K. Volksbond ,,De gerechtig
heid Gods" op. Een oorspronkelijk dra
ma in drie bedrijven door Pater Ser-
vatius en onder regie van den heer P.
C. J. van Kesteren.
De inhoud van het stuk was treffend
en opvoedend vooral voor dengenen,
die in hun geloofsovertuiging niet vast
staan of die niets meer aan hun geloof
gelegen laten liggen. De gerechtigheid
Gods komt onverwachts en dan kan het
te laat zijn. Een en ander werd In het
stuk naar voren gebracht op zee? dui
delijke en natuurlijke wijze. De spelers
zonder uitzondering hebben de hen toe
bedachte rollen allen voortreffelijk ge
speeld. Tijdens de opvoering was het
li de zaal dan ook muisstil en me.i
oelde, dat het stuk een ieders aandacht
had en dat het insloeg. Het langdurige
applaus na elk bedrijf bewees ten volle,
ca alle aanwezigen van het stuk had
den genoten.
NIEUWVEEN.
Propaganda-bijeen komst ..Nederland
helpt Indië". In de Ned. Herv. Kerk
werd onder auspiciën van het plaatselijk
comité „Nederland helpt Indië" een pro-
paganda-bijeenkomst gehouden.
Ds. J. H. C. Kater, voorzitter van het
comité, opende deze bijeenkomst met een
hartelijk welkom aan H.H. Geestelijken,
afgevaardigden van de gemeente en de
genoodigden en sprak zijn dank uit aan
pater Gregorius Jongmans, Carm., uit
Aalsmeer, welke vele jaren in Indië ge
werkt heeft, bereid gevonden was in deze
bijeenkomst over Indië te spreken.
Spreker hoopte, dat deze avond als re
sultaat zal hebben, dat ook Nieuwveen
extra mild en royaal zal geven als bij
drage aan de tien millioen gulden, welke
noodig zijn voor de taak der vrede en
irmhartigheid in Ncd. Indië.
Pater Jongmans sprak daarna over de
Indonesiërs met warme liefde voor dat'
volksdeel, hun karakter, gebruiken en
weer
..neutrale school". Maar de dat, u Keen, Jezuïeten In Zwit
verhoudingen zijn hier en daar seriand zu.t ontmoeten. Pïac-
van dien aard, dat het ideaal tisch zijn ze er en de Zwit-
van een confessioneele school sersche geest voelt wel aan.
niet te verwezenlijken valt en dat hier ,et^ scheefs ligt. en
men de Katholieke ieusd wel daarom wordt het oogluikend
naar de neutrale school moet toegelaten.
zenden. Maar tochhet kan soms
Op een congres voor natio- lncens actueel worden. B.v
nale opvoeding kon de Bis- *oen tijdens het Nazi-regime
schop van Lausanne, Genève de opgejaagde Jezuïeten
en Fribourg, Mgr. Bcsson, Oostenrijk in het Katholieke
echter verklaren: „De neu- kan,ton Wallis een onderdak
trale scholen, zooals zij fei- zochten en daar door de be-
telijk in onze verschillende m
kantons bestaan, zijn voor ons
den ontvangen, meenden som-
een harde noodzaak en er is migen. dat dit niet ging en ze
practlsch op dit oogeublik beriepen rich op het artikel
(1943) geen andere oplossing ,n_. e concjwet!
mogelijk door de groote ver- zaak 'iep ze,ïs ®en n,°'
scheidenheid van confessies, J00*» dat die van
maar dit beteekent absoluut nioeten gezegd hebben
niet, dat de confessioneele ^.Verdorie, we hebben nog
school niet noodig zou zijn!" »000 man onder de wapenen
En de Bisschop stelde na- we zullen eens zien of het
drukkelijk den eisch, dat deze Zwitsersch asylrecht op de Je-
neutrale staatsscholen dan ook zV'^Jf»n van toepassmK ,s
in den goeden zin van het n1®,*
woord neutraal zouden zijn en
dus niet: anti-christelijk
niet nieuw-heidensch.
Nederland aan de spits.
U ziet. Katholieke lezer.
Katholieke ouders, dat Neder
land verdér is en dat Neder-
Zij bleven.
Het is goed om
dit
even
te realiseercn om te begrij
pen, dat er altijd ook on
der het nobelste volk
stroomingen zijn. die lie
vaandel der vrijheid ostenta
tief omhoog houden, maar
land de klassieke vrijheid de schaduw van dat vaandel
consequenter en voleerlijker graag een ander, die niet pre-
doorvoert dan de Zwitsers, cies zoo denkt als zij dap
Men kan daarvoor de histori- pere-vrijheid-vaandeldragers
sche groei van Zwitserlanl pc-en de boeien aan te doen
als een verontschuldiging aan- Nederland is weer vrij, en
voeren, maar..#. het moet zóó vrij blijven.
Het viel den gewijden spreker niet
moeilijk de aandacht van de geheel ge
vulde zaal enkele uren te boeien door
ziin interessante, met lichtbeelden ge
ïllustreerde en Indische muziek opge
luisterde lezing over een land en volk,
dar met ons vaderland één Koninkrijk
moet vormen.
Pater Jongmans besloot met den
wensch. dat het resultaat van zijn le
zing zal mogen zijn, dat ook Nieuw
veen rovaal zal geven aan het volk. dat
onze huln zoo dringend noodig heeft en
een goed begrip van de noodzakelijkheid
dat Nederland en Nederlandsch-Indië
één groot Koninkrijk moeten vormen on
der onze geëerbiedigde Koningin Wil-
heTmina.
Ds. Kater bevestigde deze dank en
verzocht de aanwezigen het aan hen uit
gereikte formulier thuis in te vullen
met een flink bedrag, onderteekend met
naam en adres, hetwelk dan door leden
van het comité zal worden afgehaald.
SASSENHE1M.
„Ronkende motoren". Hedenavond
8 uur zal voor de vierde maal door de
afd. Tooneel van ,.St. Caecilia" boven
genoemd tooneelspel worden opgevoerd.
Zij, die niets van het spel willen mis
sen doen goed om tijdig aanwezig te
zijn. want na 8 uur is de zaal gesloten.
Ook wijzen wij er nogmaals uitdruke-
lijk. op dat aan personen beneden 17 jaar
de toegang word; geweigerd. Dit is een
Bisschoppelijke bepaling. Ieder wordt
aangeraden deze niet te overtreden. U
bezorgt uzelf en anderen veel narig
heid.
Ook denke men er wel arn, dat de
toegangskaarten strikt persoonlijk zijn
en niet-Katholieken geen lid kunnen
worden, dus ook geen toegang hebben.
Over het stuk en spel komen wij na
der terug.
VOORSCHOTEN.
Burgerlijke Stand. Geboren: Jaco-
ba d. van J. Vooijs en 1. Varkevisser.
Overleden: Gcrrit dc Nijs 82 j.Pie-
ternella de Rijk 69 j., wed. van J. de
