U 1
onze vurigste wensch internationale aanvaarding
van rechtvaardigheid en menschelijkheid
De Rijksdagbrand
- Scyss -
H
bewijst
liet tegendeel
Macht, gegrond
vest in de wet.
VrBiiesancl&rhandelingen
in
Verkeersbrtig
te Zutpheo hersteld
Woensdag 16 Jan. 1946.
-Hoofdred Rector H. Sondaal
Mr. Dr C. Cb. A. van Haren.
Directeur: G. van Elbar*.
Bureaux: Papengrachi 32. lel
Red 20015. Adm. 20826.
Abonnementsprijzen- f 0.26 per
week. f 1.10 per maand.
f 3.20 per kwartaal. Franco
per post f 4.20.
No. 175
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
WIE ZEGT
dat hij nederig is,
In de middagzitting der algemeene vergadering der Vereenigde Volkeren hield gis
terenmiddag de Min. President Ir. Schermerhorn een rede, waarin hij het standpunt
van Nederland ten opzichte van het Handvest der Vereenigde Volkeren naar voren
bracht en waarin hij de medewerking van Nederland toezegde bij het pogen om te
komen tot een instrument om den vrede te waarborgen aan de volkeren der aarde.
In zijn rede, welke door de aanwezigen met groote belang
stelling werd aangehoord legde de Min. President er den
nadruk op, dat alléén bij erkenning van de absolute normen
van rechtvaardigheid en menschelijkheid een waarborg ge
schapen kan worden voor het behoud van den wereldvrede.
Ik ben er van overtuigd, dat
gij allen zult begrijpen, dat een
volk, dat van de diepste diepte
van lijden is opgestegen tot
een welbewust en intens besef
van de enorme waarde en be-
teekenis van al wat rechtvaar
dig en menschelijk is, den vu-
rigen wensch zal koesteren de
zelfde beginselen op interna
tionaal terrein toegepast te
zien. En indien het waar is, dat
de Duitsche concentratiekam
pen van de landkaarten zijn
weggevaagd, zoo is het even
waar, dat het gevaar voort
vloeiend uit een menschelijke
samenleving, die de absolute
moreele normen niet langer er
kent, nog altijd aanwezig is,
zoowel in de volkeren zelf, als
in de internationale gemeen
schap. De internationale ge
meenschap nl. is goed naar ge
lang de naties goed zijn die
voor de internationale samen
werking de verantwoordelijk
heid dragen.
In het leven van een natie
is geen ordelijk bestaan moge
lijk zonder het gebruik van
macht, maar overal waar de
macht wordt uitgeoefend zon
der dat zij in de wet haar
grondvesten heeft, en zonder
dat zij behoorlijk rekening
houdt met de rechten van elk
menschelijk wezen, is het on
vermijdelijke gevolg de ter
reur die Nazi-Duitschland voor
onze oogen heeft ontplooid. In
dien dit waar is met betrek
king tot een natie, dan is het
ook waar met betrekking tot
de internationale samenleving.
Ook daar is macht onontbeer
lijk, maar hoe grooter de
macht, des te geduchter zijn de
gevaren die ontstaan, wanneer
die macht niet getemperd
wordt door het inzicht in het
geen goed en slecht is, en wan
neer die macht niet onder
openbare supervisie wordt uit
geoefend.
Niemand wenscht overheer-
sching door één staat of een
groep van staten en tezelfder
tijd beseffen wij allen, dat het
stelsel van evenwicht van
machten onvermijdelijk zou
leiden tot oorlog, een ramp,
die in het huidige tijdsgewricht
gelijk staat met zekere vernie
tiging.
Velen schijnen van meening
te zijn, dat het vreeselijke
vooruitzicht van massale ver
nietiging door explosieve toe
passing van atoomenergie de
ware prikkel is om de Ver
eenigde Volken tot een succes
te maken. Het komt mij voor,
dat zij, die aldus redeneeren,
zich door vrees laten leiden en
dat deze geestesgesteldheid
nie in staat zal zijn de energie
te leveren, die noodig is voor
het scheppen of herstellen van
gezonde internationale betrek
kingen.
Vervolg van pae. 2
AZERBEIDSJAN STEEN
DES AANSTOOTS.
In de „wandelgangen van
Central Hall" wordt opgewon
den commentaar geleverd op de
toespraak van den Perzische»
gedelegeerde, waarin hij zijn
land het recht voorbehield om
het geschil met Sovjet-Rusland
over Azerbeidsjan voor de ver
gadering van de U. N. O. te
brengen. Deze mededeeling zou
in Sovjet-Russische kringen aan
zienlijke verontwaardiging
gaande hebben gemaakt. De
Perzische gedelegeerden hadden
in de voorafgaande dagen offi
cieus gepeild, op hoeveel steun
van andere delegaties zij even
tueel zouden kunnen rekenen.
In feite hebben zij een slag om
den arm gehouden, door de
kwestie alleen nog maar te me-
.moreeren, zonder de vergade
ring te verzoeken eenige actie
te ondernemen.
UkèbifwJ
WEERBERICHT.
Tot Donderdagavond:
Des nachts matige, overlag
lichte vorst. Oostelijke wind,
die vooral in het Zuiden vrij
krachtig wordt. Plaatselijk be
wolking vooral in het Noorden;
Droog weer.
Het- proces te Neurenberg
Zóó zullen wil binnenkort vliegen. Het
(lezer <la\;en op Schiphol gearriveerde
Douglas Skymaster-toestel van de Ame
rican Overseas Airlines „Flagship Eire"
had voor het eerst zuurstolruaskers aan
boord, die door de passagiers kunnen
worden gebruikt bil het vliegen boven
30i)u meter hoogte. Er zijn maskers in
Vc d.Tide maten aan boord. Bij het
r van kunnen de pasr-iers rus-
,ig iezeu. Attolo-Vruid-F,
CEN brief van Kruse, lid van de lijfwacht van den S.A.-lelder
Roehm aan President Hindenburg (de brief is nu in handen
van de geallieerde autoriteiten) werpt 'n geheel nieuw licht op
den brand van 't Rijksdaggebouw in 1933, gezien door den bril
van één der ex-Nazisamenzweerders. Het plan tot de brand
stichting werd op touw gezet door de Nazi's om zich een excuus
te verschaffen voor de gigantische terreur tegen de werkende
klasse en de democratische machten vóór de Maart-„verkiezin-
gen", die tenslotte Hitier aan het bewind brachten.
en Roehm in hun slaapkamer.
Volgens Kruse werd Roehm
doodgeschoten op grond van
zijn dreigement de feiten om
trent den brand te zullen pu-
bliceeren. Roehm had n.l. een
belangrijk aandeel in de uit
voering van het plan. Nadat
hij zich ervan had verzekerd,
dat v. d. Lubbe, die met een
valsch bewijs van lidmaat
schap der communistische par
tij in zijn zak in het gebouw
was achtergebleven, „in de
voorvertrekken rondsprong
met toortsen, die hem waren
gegeven", gaf hij het bevel
voor het in-brand-stekcn van
de strooken celluloid, die de
medeplichtigen tot aan den in
gang hadden uitgerold en
waarvan het vuur zich mee
deelde aan de zakken van cel-
lophaan, die explosieve stof
fen bevatten.
Roehm had v. d. Lubbe tot
medewerking weten te ver
leiden door de beloPe hem na
een paar maanden gevangenis
straf met \eel geld naar Ame
rika te zullen zenden. Goer in"
en Goebbels zouden op deze
samenzwering hebben aange
drongen, omdat het vooral de
opvatting van Goebbeis was,
dat de stemming bij ae ver
kiezingen belangrijk beïnvloed
zou worden, indien men het
yells er tee kon brengen de
Brandstichting uit
propagandisch oogpunt
De schrijver van den brief
was op het oogenblik dat hij
dezen opstelde de eenige over
levende van de brandstichters.
De Gestapo zat hem toen (en
kele dagen na het Nazibloed
bad op 30 Juni 1934) op de
hielen. Officieren van den In
telligence Service hebben tot
nog toe geen spoor van hem
kunnen vinden. Men neemt
aan, dat hij is omgekomen. De
brandstichting werd gepleegd
door twee groepen van 5 on
der leiding van Heines en
Ernst. 5 verdwenen op myste
rieuze wijze vóór den nacht van
den dertigsten Juni. Hitier en
Goebbels vermoordden Heinis
HET INDONESISCHE
PROBLEEM TER U. N. O.
De correspondent van A.N.P.,
•die de vergadering der U. N.
O. bij woont, heeft medegedeeld,
dat bij het internationaal se
cretariaat van de U. N. O. ver
zoeken zijn binnengekomen,
waarin aan de algemeene vef-
gadering verzocht wordt han
delend op te treden ten aan
zien van het Indonesische pro
bleem,
Mgr. Spellman. Aartsbisschop van New-
\ork. die onlangs door Z.H. den Paus
tot Kardinaal werd benoemd.
Anefo-P.
propagandistische verklaring
van het gebeuren te gelooven.
Ook de moord op Schleicher
wordt door Kruse in verband
gebracht met den brand: hij
zou tegen Roehm hebben ge
zegd niet om te willen gaan
met menschen, die zich schul
dig hebben gemaakt aan
brandstichting. Hitier kwam
deze opmerking later ter oore.
Kruse eindigde met de mede-
dealing, dat hij dezen brief
schreef om den laatsen wil van
Roehm uit te voeren: Het wa
re karakter van Hitier aan den
president bekend te maken.
Hindenburg stierf spoedig
daarna en het is niet békend,
of hij den brief heeft ontvan
gen.
peinst over Nederland
In de eenzaamheid van
zijn cel gaan Seyss Inquarts
gedachten menigmaal terug
naar den schoonen tijd,
toen hij Nederlands alleen-
heerzcher was. Reeds vaak
heeft hij zijn verdedigers
gevraagd hoe de Neder.an-
ders het nu zonder hem
wel zouden maken. Hij is
benieuwd te weten, hoe de
zaken in Nederland zich
ontwikkelen, temidden van
de ruïnes, die hij heeft hel
pen aanrichten. Zijn belang
stelling gaat zelfs zoover,
dat hij aan Nederlandsche
journalisten liet vragen om
Nederlandsche kranten.
Wanneer zij hem deze ver
schaffen, zou hij er uit kun
nen leeren hoe een vrij
volk zich fier opricht, na
jaren van vernedering en
onderdrukking. Seyss koes
tert nog de hoop dat wij
niet zoo kwaad over hem
zullen denlken. Immers, hij
had het beste met ons voor.
Hij beroept zich op Schuss-
nigg, die enkele maanden
geleden in een onderhoud
verklaarde, dat Seyss tot
de gematigden onder de
Nazi's behoorde. Daarom
heeft hij Schnussnigg ook
als getuige laten dagvaar
den. In elk geval weet Ne
derland thans hoe zulk een
gematigd nationaal-socialis-
me er uit ziet.
I MEI VREDESCONFERENTIE
Naar het blad „France Soir"
mededeelt hebben de Big Three
de Fransche regeering ervan in
kennis gesteld, dat de confe
rentie ter voorbereiding van de
vredesverdragen met de voor
malige bondgenooten van
Duitschland op. 1 Mei te Parijs
zal yvorden geopend.
De maatregelen om den vre
de in China te herstellen en de
wapenstilstandsvoorwaarden uit
te voeren hebben een vlot ver
loop, hoewel er nog melding ge
maakt wordt van voortdurende
gevechten in de provincie Je-
hol. De afgezanten van de Ame-
rikaansche regeering, van de
Communisten en van de Kwo-
mintang zijn in een vliegtuig
van Gen. Marshall van Tsjoeng-
king naar Peking vertrokken
om de moeilijke taak te begin
nen de order „staakt het vu
ren" van 10 jan. aan te vullen.
De communistische generaal
Tsjoe En Lai heeft in een rede
tot den politieleen volksraad
den nadruk geled op de ver
zoenende houding van de Com
munistische Partij. Hij betoog
de dat de Communisten de na
tionale leiding van maarschalk
Tsjang Kai Sjek alsmede den
status van de Kwomintang als
de eerste politieke partij des
lands erkennen, en zeide, dat
zijn partij tot samenwerking
bereid is voor de vorming eener
coalitieregesring ter vervan
ging van het een-partijstelsel.
In Zutphen is de eerste defi
nitief herstelde verkeerrebrug
over den IJssel in gebruik
genomen. De arbeid van de brug
is nog wel niet geheel voltooid.
Een deel van 't wegdek is nog
slechts over de halve breedte
berijdbaar, terwijl ook de voet
paden nog grootendeels op
nieuw aangebracht moeten wor
den. Met het oo" od de vorst
meende men echter de inge
bruikneming niet langer te
moeten uitstel'en. Ook de ver-
keersbrug te Kampen een
belangrijke schakel met het
Noord-Oosten kan zeer bin
nenkort weer in gebruik wor
den genomen. Die te Arnhem
hooDt men eveneens in betrek
kelijk korten tijd weer voor het
verkeer te kunnen openstellen.
Daarmede zal het Oosten des
lands weer definitief met de
overige deelen zijn verbonden.
EEN TABLET ENGELSCHE
CHOCOLADE.
De volgende week zal voor
alle leeftijdsgroepen een tablet
Engelsche chocolade op een
nader aan te wijzen bon be
schikbaar worden gesteld.
BELANGSTELLING VOOR
REDE PROFESSOR
SCHERMERHORN.
Onder de aanwezigen in Cen
tral Hall tijdens de toespraak
van Prof. Schermerhorn, welke
om kwart voor zes begon, zagen
wij Byrnes, mevrouw Roose
velt en senator Vandenberg
van de Amernkaansche dele
gatie. Noel Baker van de En
gelsche delegatie, de heer Gro-
myko van de Sovjet-delegatie
en de Oekraïnsche gedelegeer
de de heer Manuilsky. Voorts
Dr. Wellington Koo uit China
en de heer Boncour uit Frank
rijk.
Prof. Schermerhorn werd
met hartelijk applaus begroet,
De heer Noel Baker van de
Britsohe delegatie applaudiseer-
ae nog, nadat de anderen reeds
opgehouden hadden.
Prof. Schermerhorn hield zijn
toespraak op gelijkmatigen toon
voor een oplettend gehoor. Hij
sprak in het Enge lach.
