Het verzet der Bisschoppen
Een prachtig getuigenis van de
liefde voor Kerk en Vaderland
at
Vin
H
OP
KORTE GOLF
Markies Kido. wiens ar
restatie door Mac Arthur was
bevolen, is naar de gevangenis
te Soegamo overgebracht.
De Duitsche nieuwsdienst
in de Britsche zone jpeldt. dat
de geweldige Hermann Goe-
ring wapenfabriek bij Bruns-
wijk weer werkt, maar dat nu
de kranen groote kanonnen
als oud roest wegwerpen.
In Berlijn hebben vier sol
daten van het Roode leger,
in toorn ontstoken, doordat zij
door een Britschen wagen
werden aangereden gescho
ten op twee Britsche soldaten,
die schuldig waren aan dit
euvel. De een werd zeer ern
stig, de ander lichter ggyyond.
De vier Roode soldaten zijn in
arrest gesteld.
De plaatsvervangende
Amerikaansche minister van
buitenlandsche zaken, Dean
Acheson, heeft dr Negrin,
oud-minister-president van de
Spaansche republiek ontvan
gen.
De voorbereidende com
missie der organisatie der ver-
eenigde volken heeft met 30
tegenli stemmen en 6 onthou
dingen besloten, de algemeene
vergadering voor te stellen,
den zetel der organisatie in de
Vereenigde Staten te vestigen.
De Canadeesche Militaire
Autoriteiten hebben besloten
toe te staan, dat gemeente
raadsverkiezingen zullen wor
den gehouden in den Canadee-
schen sector van de' Britsche
bezettingszone.
Mac Arthur heeft bevel
gegeven tot de arrestatie van
69 oorlogsmisdadigers, wegens
beschuldiging van het begaan
van wreedheden tegen krijgs
gevangenen.
Een op order van den Ro-
meinschen prefect uitgevoerde
beslaglegging op twee humo
ristische weekbladen, op grond
van het feit. dat zii een teeke-
ning hebben gepubliceerd, wel
ke als beleedigend voor den
luitenant-generaal en den mi
nister-president werd be
schouwd, heeft in de geheele
Italiaansche pers van de Risor-
gimente Liberale tot de Socia
listische Avanti, scherp protest
uitgelokt.
Leon Blum, de leider der
Fransche socialisten, is het
niet eens met de politiek der
Fransche regeering ten aan
zien van Duitschland. Hij
geeft den raad niet te Berlijn
obstructies te voeren en daar
mee den schijn te wekken ver
ontwaardigd te zijn over de
uitsluiting te Potsdam.
Konoje. die zich, zooals
wii berichtten, van het leven
heeft beroofd, heeft een brief
achter gelaten, waarin hij toe
geeft fouten te hebben ge
maakt in het conflict met
China.
Met overweldigende
meerderheid is Vassil Kola-
rof. de leider der Bulgaarsche
communisten, tot voorzitter
van de Bulgaarsche nationale
vergadering gekozen.
De Fransche regeering
heeft een nota gezonden naar
de Amerikaansche en de En-
gelsche regeering, waarin zij
hen verzoekt deel te nemen
aan beraadslagingen over hun
relaties met de Spaansche re
geering van Generaal Franco.
De nota is niet naar de Sow-
jet-regeering gezonden, omdat
de Russische regeering geen
diplomatieke betrekkingen met
Franco onderhoudt
Generaal Eisenhower,
wiens naam den laatsten tijd
herhaaldelijk is genoemd als
mogelijke candidaat voor de
Amerikaansche presidentsver
kiezingen in 1948. heeft geen
enkele politieke ambitie en de
geuite veronderstellingen; dat
hij in de politiek zou gaan. be
lemmeren hem slechts in de
uitoefening van zijn militaire
functies.
Radio Londen heeft me
degedeeld. dat Woensdag aan
staande het decreet betreffen
de de nationalisatie van de
Britsche mijnen gepubliceerd
zal worden.
SCHILDERIJEN-TENTOON
STELLING IN
„DE LAKENHAL".
Een tentoonstelling gewijd
aan den schilder Menso Ka-
merlingh Onnes (18601925),
een broer van den grooten na
tuurkundige, werd Zaterdag
middag door den loco-burge
meester, den heer M. G. Ver-
weij geopend. Op initiatief van
den dir. van „De Lakenhal"
werd deze tentoonstelling geor
ganiseerd, teneinde aan de wer
ken van dezen Leidschen schil
der meerdere bekendheid te
geven. Dank zij de medewer
king van familieleden die zich
met de Kerstdagen gaarne een
kale plek aan den wand ge
troosten om anderen van hun
kunstbezit te laten genieten en
dank zij de welwillendheid van
de Rijksuniversiteit konden een
honderdtal werken bijeenge
bracht worden. Nemen bloem-
stillevens een belangrijk deel
van zijn oeuvre in, ook kunnen
wij meerdere mooie portretten,
voornamelijk van familieleden,
bewonderen. Een tiental goed
getroffen krijtteekeningen ge
tuigen van zijn reis naar Tunis.
Het is een zieer gelukkig initia.
tief om Leiden met het werk
van een knap schilder uit eigen
omgeving bekend te maken.
Van 15 Dec. 1945 tot 20 Jan.
1946 is deze tentoonstelling ge
opend.
OMGEVING
NOORDWIJK.
Oranjevereeniging. Uit de
zeer goed bezochte vergadering
bleek dat de O. V. zich in een
blijvende belangstelling mag
verheugen. Dr. de Graaf me
moreerde in zijn openingswoord
de tot stand gekomen fusie van
de beide Oranjevereenigingen,
waarbij hij de wensch uitsprak,
bestendig mag blijven. Uit
dat dit samengaan nog lang
het jaarverslag van den secre
taris bleek, dat de O.V. thans
ruim 2000 leden telt, terwijl
de kaspositie zeer goed was,
doordat er nog bijna 1300.
in kas is. Door de kascommis-
sie werd een zeer gunstig ver
slag uitgebracht over het be
heer der kasgelden, waarne de
penningmeester onder dank
werd gedechargeerd. Tot leden
der kascommissie werden be
noemd de heeren W. v. d.
Kraan, W. J. v. Velzen en M.
v. Wijk. In de bestuursvacature
A. J. Witteman, werd na een
de heer A. w. v. d. Holst. In
zake het voorstel om bij het
bestuur toe te voegen een
kerncommissie voor het helpen
organiseeren van volksfeesten,
werd dit na enkele besprekin
gen aanvaard en hierin zullen
zitting hebben de heeren H. v.
Bourgondiën, J. Gravendaal,
A. W. v. d. Holst, L. J. v. d.
Meer. C. v. d. Niet, W v. d.
Kraan, W J. v. Velzen en W.
v. d. Kraan.
In verband met het berei
ken van den pensioengerech
tigden leeftijd heeft de vee
arts dr. de Graaf per 1 Jan.
a.s. ontslag aangevraagd als
hoofd van den vleeschkeurings-
dienst van de kring Katwijk.
Voetbaluitslagen S.J.C.
Roodenburg IS.J.C. I, 51;
S.J.C. 2—Kagia 1, 3—2; Pore-
holte 1—S.J.C. 3, 6—0; S.J.C. 4
Teylingen 3. 02.
STOMPW1JK.
Naar wij vernemen ligt het in de
bedoeling om in de volgende :zomer-
maanden wederom een grootsch opge
zet openluchtspel op te voeren. De re
gie zal weer aan den bekenden spel
leider Anton Sweers worden toever
trouwd. Het op te voeren spel zal een
bewerking zijn van een der stukken
van Chalderon de la Barka, den grooten
Spaanschen dramaturg.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Benoeming. Met ingang van 1 Jan.
1946 is de heer M. de Hoog, administra
tief ambtenaar ter secretarie te 's-Cra-
venhage benoemd tot commies 2e klas
se ter gemeente-secretarie, afdeeling fi
nanciën, alhier.
De professor en geleerde, die zijn „Handboek der Kerkgeschiedenis"
schreef en in het vierde deel daarvan zoo scherp het nationaal-socialis-
me analyseerde en zijn misdadige opzet doorschouwde, heeft niet, toen
hij dit standaardwerk schreef kunnen vermoeden, dat hij zelf, aartsbis
schop van Utrecht geworden, tegen datzelfde nationaal-socialisme in
Nederland nog eens „geschiedenis zou maken".
WIND- EN STORM-
WAARSCHUWINGSDIENST.
Hedenmorgen 7 uur, distric
ten Zuid en Midden; wordt ver
wacht harde Zuidelijke wind.
Hedenmorgen 11 uur. distric
ten Noord en IJselmeer: wordt
verwacht harde Zuidelijke
•wind.
Wanneer wij teruggaan in
de herinnering van de donke
re dagen der tirannie en het
loerende gevaar van allerlei
bepalingen en schijnbaar-on
schuldige voorschriften, dan
vinden wij telkens en telkens
weer het richting-gevende
woord van onze bisschoppen,
dan zien wij den weg weer
duidelijk afgeteekend en voe
len wij opnieuw hun steun als
een koperen muur ter bescher
ming van hoogste belangen.
Reeds tijdens den oorlog
werd van verschillende zijden
de gedachte naar voren ge
bracht. dat de strijd van de
bisschoppen, het verzet van
het Episcopaat na den oorlog
die met de nederlaag van
Duitschland beslist zou eindi
gen geboekstaafd moest
worden, en wel om verschil
lende redenen.
Ten eerste; om het volle
licht te doen schijnen op alles
wat in de dagen der terreur
verborgen moest blijven.
Ten tweede: om het katho
lieke volk blijvend te herinne
ren aan den gezamelijk gestre
den strijd en als een blijvend
getuigenis van de verbonden
heid tusschen het Episcopaat
en het geloovige volk.
En tenslotte: om ééns en
voor altijd de in sommige
kringen telkens weer opgeld
doende bewering te weerleg
gen, dat een katholiek niet
100% Nederlander is.
Het boek dat het verzet der
Nederlandsche bisschoppen
schildert en alle documenten
van dezen strijd open op ta
fel legt. zal binnen enkele da
gen in den boekhandel ver
krijgbaar zijn. Het draagt tot
titel: „Het verzet van de Ne
derlandsche Bisschoppen te-
<*en Nationaal-socialisme en
Duitsche tyrannie. Herderlijke
Brieven, instructies en andere
documenten uit de jaren der
bezetting".
De schrijver.
Het boek is ingeleid en uit
gegeven door Mag. Dr. S.
Stokman o.f.m.
Er kon moeilijk iemand ge
vonden worden, dichter bij de
bronnen, beter op de hoogte
dan de schrijver, die heel de
oorlog door niet zonder gevaar
van alles op de hoogte was en
den strijd meestreed.
Het boek bestaat uit twee
deelen: het omvat, wat zeer
bescheiden genoemd wordt
een inleiding, die maar even
honderdvijftig pagina's be
slaat, terwijl de andere helft
wederom een honderdvijf
tig pagina's de verzameling
bevat van bisschoppelijke
brieven en documenten.
Het boek begint met een
voorwoord van den Aartsbis
schop zelf. Mgr. Dr. J. de
Jong. De Aartsbisschop
schrijft daarin:
„Wij zijn de laatste jaren
getuige geweest van een ge
weldige aanval op het Chris
tendom door het Nationaal-
Socialisme. het oude heiden
dom in zijn meest modernen
vorm. Het ging om het zijn of
het niet zijn in Europa van
den christelijken godsdienst
en de christelijke zedeleer
voor eeuwen".
Het aandeel in den strijd.
De Aartsbisschop noemt het
verzet van de Nederlandsche
Bisschoppen een „deelneming"
aan den strijd die het vader
land heeft gevoerd tegen deze
geweldige aanval van de Na
zi's. Hoe geweldig deze deel
neming was. hoe krachtig, lo
gisch en onverbiddelijk door
gevoerd. bewijst dit boek.
In groote lijnen, helder en
in duidelijke taal. wordt ons
hier de geschiedenis, wel de
mooiste bladzijde van onze
vaderlandsche Kerkgeschiede
nis, verteld. Het spreekt van
zelf dat niet alle bijzonderhe
den, die zich in den loop van
deze vijf jaren hebben afge
speeld. worden vermeld, maar
wie dit boek leest en doorbla
dert. ervaart dat er nog véél
meer verzet is gepleegd, veel
scherper is gereageerd en veel
vastberadener is opgetreden
dan men reeds op de tot nu
toe bekende gegevens kon
weten.
Het is een worsteling ge
weest van de strijdende Kerk
in Nederland tegen het strij
dende leger van den Satan,
belichaamd in de Duitsche ty
rannie. Maar dit strijdende le
ger haa een leiding even fier
als rustig, vooral belichaamd
in den persoon van den Aarts
bisschop Mgr. Dr. J. de Jong.
Iedere bladzijde maakt het
woord waar: „Wij zijn betere
vaderlanders naarmate wij be
tere christenen zijn".
Zóó heeft het verzet van de
Katholieken Kerk de nationale
eer verrijkt en aan het vader
land niet te waardeeren dien
sten bewezen. Het heeft de
heidensche ideeën van het Na
zisme voorkomen en de chris-
en hij menigeen weer levend
telijke beginselen verstevigd
doen worden. In een geheime
vergadering van de N.S.B.. ge
houden op 15 Augustus 1941
te Utrecht, werd door een daar
aanwezige vertrouwd katho
liek insider uit den mond
van den commissaris-gene
raal Schmidt opgeteekend
deze was nog lang de slechtste
niet. en werd later op last van
Rauter vermoord maar uit
den mond van dezen generaal
Schmidt werd letterlijk opge
teekend. „dat het Nationaal-
Socialisme zoowel in Duitsch
land als in Ne-'eriand te strij
den heeft tegen drie geweldi
ge machten: het Bolsjewisme
aan de Oostgrens: de plutocra
tie van het Westfront: de
Roomsch-Katholieke Kerk in
het binnenland".
De man die het opteekende
heeft strak en staal gekeken
doch God heeft hem zien glun
deren.
Wie dit boek leest gaat ook
begrijpen dat de titel „Het
Verzet der Bisschoppen" wer
kelijk niet alleen maar duidt
op een negatieve houding,
maar dat integendeel juist dat
verzet nooit heeft opgehou
den te leiden, te stuwen, ja. op
te bouwen.
De houding van het Episco
paat blijft altijd fier en rustig,
maar dat neemt niet weg dat
bij monde van den Aartsbis
schop de rust en de fierheid
alle mogelijkheid openlaten
voor een scherp en ondubbel
zinnig, en zelfs sarcastisch ant
woord.
De spoorwegstaking.
Als b.v. de Beauftragte
voor Zuid-Holland. Schwebel,
na het eerst reeds in Den
Haag beproefd te hebben bij
een Nederlandsche instantie,
persoonlijk naar den Aartsbis
schop wil gaan om hem en de
andere Bisschoppen te trachten
over te halen om door hun
medewerking de spoorwegsta
king te doen eindigen in het
belang van de voedselvoorzie
ning. dan krijgt hij het ant
woord: „Alleen de wettige Ne
derlandsche Regeering in Lon
den. die de spoorwegstaking
heeft afgekondigd, kan beslis
sen over de opheffing van die
staking".
„Bijgevolg moeten de Duit-
schers zelf maar contact zoe
ken met de Regeering in Lon
den. Een persoonlijk onder
houd is dus geheel overbodig'.
Wij zullen in volgende da
gen nog gelegenheid krijgen
om verschillende herinnerin
gen uit het verzet en den
strijd op te halen. Maar wij
hopen van ganscher harte dat
men voor de uitgave van dit
boek het noodzakelijke papier
ter beschikking heeft gesteld,
zoodat het onder het bereik
kan komen van eenieder, ka
tholiek en niet-katholiek. op
dat hii aan de glorieuze data
der documenten de roemrijke
geschiedenis van vijf jaar ker
kelijk verzet en kerkelijke
strijd tegen den overweldiger
weer levend in zijn geest kan
oproepen.
OORLOGSMISDADIGERS
OP JAVA.
De geallieerde commissie
voor oorlogsmisdaden op Java
heeft 204 oorlogsmisdadigers
op haar lijst staan. Hiervan
zijn 43 gearresteerd, onder wie
eenige Indonesiërs en 15 wor
den op het oogenhlik verhoord.
Onder de gearresteerden be
vinden zich Imanura, de eerste
commandant op Java na het
vertrek der Nederlanders, die
er van beschuldigd wordt. 300
geallieerde krijgsgvangenen te
hebben doen vermoorden. Co
lonel Anac Anani. die den
dood veroorzaakt heeft van
1500 Engelsche, Nederland
sche en Australische gevange
nen die onder onmensche-
lijke omstandigheden naar
Ambon werden gezonden. Ma
joor Sho, die verantwoordelijk
is voor den dood van Britsche
piloten en marteling tot den
dood van vier Javaansche sol
daten uit het Ned.-Indische
leger en kapitein Sonai, com
mandant van het „kamp der
verschrikking" bij Batavia.
Het Britsche rapport over de
oorlogsmisdaden, waarbij per
soneel van de Japansche ge
vangenissen, colaboreerende
Indonesiërs en politiefunctio
narissen betrokken waren is
vrijwel gereed.
ïn dit rapport wordt ver
meld, dat vele dezer misdadi
gers getraind waren in bepaal
de soorten van martelingen,
welke zij op vrouwen, kinde
ren en krijgsgevangenen toe
pasten. De Australische inlich
tingendienst neemt actief aan
de onderzoekingen deel.
Over de arrestatie van een
Nederlandsche vrouw werd
nog vernomen, dat zij beschul
digd wordt een ontsnappings
poging van vijf Nederlandsche
vrouwen verraden te hebben,
terwijl andere Nederlandsche
vrouwen met gevaar voor hun
leven Australische piloten, die
noodlandingen op Java moes
ten maken, verborgen hiel
den.
PRINS KONOJE ONTTREKT
ZICH AAN DE AARDSCHE
GERECHTIGHEID.
In zijn vorstelijk verblijf heeft
Prins Konoje, die tot drie maal
toe premier is geweest van de
Japansche oorlogskabinetten
zich door het innemen van ver
gif den dood bezorgd.
Men vond eenige brieven,
waarin de prins op de eerste
plaats mededeelt, dat zijn Ja
pansche trots het niet kon yer-
dragen als oorlogsmisdadiger
voor een Amerikaansch ge
rechtshof te moeten verschij-
ren.
Voorts werpt de prins de
schuld van den oorlog tegen
Amerika en Engeland op Tojo,
terwijl hij zelf wel de schuld op
zich neemt voor den oorlog te
gen China. Prins Konoje heeft
eenigen tijd bekend gestaan als
pro-Agelsaksisch. De prins was
54 jaar oud In Japansche krin
gen is men van oordeel dat hij
door zijn zelfmoord den keizer
heeft willen vrijwaren voor
mogelijk compromiteerende ont
hullingen, welke misschien het
gevolg zouden hebben kunnen
zijn van ondervragingen voor
het tribunaal.
GIFTEN VOOR DEN „HELP
HOLLAND COUNCIL".
De Shell Union O!' Corpo
ration te New Yo'-k heeft
20.000 pnd aan den „Help Hol
land Counil",
