H
H
Üpe Kabinetsformatie
Deportaties in Nederland
\jk
Drift is een
horloge
dat altijd
voorloopt.
Van Genechten
pleegt zelfmoord
„Uitkammen en razzia's"
Cawiète
van ONDERWIJZERES tot CONSUL-GENERAAL
^Donderdag 13 DecemHer 1945
56
No. 147
HET WEER
Aanvankelijk matige,
later toenemende wind
tusschen West en Noord-
West. Meest zwaar be
wolkt met nu en dan
regen. In het Oosten des
lands aanvankelijk kans
op sneeuw. Tijdelijk
eenige stijging van
temperatuur.
HoofdredacteurenRector H. L. ,T. M. Sondaal
van Duinkerken) en Joop Siebelt; DirecteurG. G.
Abonnementsprijzen: f 0-26 per week,
>n Mr. Dr. C. C. A. van Haren Redacteuren Prof. Dr. W. Asselbergs (Antoi
r. Elburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 2082'
fl.10 per maand, 13.20 per kwartaal. Franco per post £4.2'
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
EIGENAARDIGE BASIS
VAN DIT KABINET
S-I ET is tot stand gekomen zonder overleg met partijleiders, fractie-
voorzitters en Kamervoorzitters. Dit is nu eens een echt extra-
arlementair Kabinet.
ehalve als ministers hebben de leden ook persoonlijk vertrouwen in
dl Ikaar, een v: 'endschaps-Kabinet derhalve, hetgeen op een geheel nieu-
tdjre staatkundige figuur duidt.
Met betrekking tot de tot-
landkoming van het huidige
ibinet zij er op gewezen, dat
ivorens de beide kabinets-
irmateurs werden aangewe
zen, de Koningin zich over den
Yjolitiéken toestand in Neder-
1 ind heeft doen voorlichten
sor de leden van het convent
er politieke partijen, zooals
it tijdens de bezetting werk-
jam is geweest, door een re-
lEresentant van de organisaties
:r vrienden van de waarheid
n-a door een aantal personen
eitit de verzetsbeweging.
De beide kabinetsformateurs
Dj ibben getracht een kabinet
h een zoo breed mogelijken
ondslag samen te stellen,
oor hen is geen overleg ge-
eegd met de besturen van
en ilitieken partijen, die op dat
lojidstip ook nog niet allen in
m duidelijken vorm hun be
gaan hadden hervat. Er zijn
el besprekingen gevoerd met
idende personen van ver-
C billende richtingen.
Met betrekking tot den
"ondslag op welken dit ka-
net berust, moge worden ver
ezen naar de programrede,
elke door den minister-pre-
dent op 27 Juni 1945 is uit
sproken.
Voor het overige moge hier
(n voor de samenstelling van
in kabinët misschien onge-
'one opmerking worden ge-
laatst, nl. dat behalve op de
xidzakelijke instemming met
t programma de formateurs
3.in bijna even sterke mate
[e,ïn nadruk op hebben gelegd,
j at de moeilijke taak, die dit
rt, ibinet wachtte, slechts kon
orden aanvaard door een
oep van menschen, die ook
s persoonlijkheden aan el-
lar hun vertrouwen konden
et henken. In de moeilijke om-
d- andigheden, waaronder ver-
ïtwoordelijkheid moet won
en gedragen, kan deze men
selijke zijde, die de samen
'erking beheerscht, van het
'ootste belang zijn.
WIE WORDEN
ER BURGEMEESTER?
Bij het doen van benoemin*
geen voor het ambt van bur
gemeester gaat de regeering
er van uit, dat zooveel mo
gelijk gestreefd moet worden
naar een hernieuwden op
bouw van het bestuursappa
raat met inachtneming van
het beginsel „de juiste man
op de juiste plaats", terwijl
in de eerste plaats wordt ge
let op bekwaamheid en ge
schiktheid van de betrokke
nen voor het ambt kennis
in theorie en praktijk van
het gemeentelijk beslet
vormt, bepaaldelijk voor de
kleine gemeenten, daarbij
een voorname factor
wordt mede bijzondere aan
dacht geschonken aan den
eisch, dat de levensrichting
van den candidaat past in de
steer der gemeente, waarin
hij zal worden geplaatst.
DE REGEERING DEELT MEDE:
dat zij nog altijd op het stand
punt staat van samenwerking
met eerlijk?" Indonesische na
tionalisten;
dat de Engelschen het op Java
niet gemakkelijk hebben, dat
zij rekening moeten houden
met hun eigen volk, maar dat
zij toch terdege hun taak zul
len volvoeren;
dat prof. Gerbrandy zelf reke
ning en verantwoording zal
afleggen omtrent het beleid
der regeering in Londen;
dat de gewone organen van Justi
tie het werk zullen overne
men van het bureau voor de
nationale veiligheid;
dat er meer varkens moeten ko
men en dat daardoor het
vleeschrantsoen, dat thans te
laag is, hooger kan worden
opgevoerd;
dat export levensvoorwaarde is
voor ons volk en wij daar
voor het -offer van rantsoe
neering voor ons zelf zullen
moeten brengen;
dat groote gezinnen en gezinnen
met kleine inkomens zullen
worden geholpen om zich
nieuwe goederen te schatten;
dat er geen concurrentie meer zal
zijn tusschen het regeerings-
bedrijt D.U.W. en het overige
bedrijfsleven;
dat de politieke gevangenen vol
ledig onder Justitie komen
en dat zij, zoowel als hun
kinderen, in goed Nederland-
schen zin zullen worden op
gevoed;
dat zij geen strijd wenscht tus
schen trein en autobus en
geen vervoersmonopolie wil.
stichten;
dat wij begin 1946 verkiezingen
zullen hebben;
dat wij gezamelijk de schade
moeten dragen die de oorlog
aan anderen berokkend heeft;
dat de zuivering nu toch werke
lijk naar het einde toe gaat;
dat wij schepen moeten bouwen
om dat onze reeders schade
loos gesteld moeten worden;
dat de volksgezondheid ernstig
heeft geleden en dat de sana
toriumruimte zal warden uit
gebreid.
Een reusachtig marionetten
theater lijkt de hal, waarin de
mijnwerkers na afloop van hun
taak hun werkkleedij en
schoeisel opbergen. De klee-
dingstukken worden aan ket
tingen gehangen en dan om-
hooggeheschen. Anefo P.
Prof. dr. R. van Genechten.
de gewezen procureur een era al
die op 17 October door het Bij
zonder Gerechtshof te 's-Gra-
venhaee ter dood was veroor
deel wegens het opzettelijk in
tijd van oorlog hulp verleenen
aan den vijand. heeft zich in
de strafgevangenis te Scheve-
nineen door ophanging van het
leven beroofd.
De overweging van het Hof
bij het uitspreken van het
doodvonnis was geweest, dat
verdachte opzettelijk in tijd
van oorlog den vijand hulp had
verleend en dat voor hem, die
een leidende positie innam,
zoowel eenerziids als ambte
naar van het rijk als anderzijds
in een landverraderlijke bewe
ging als de nationaal-socialis-
tische de eenig passende straf
de doodstraf was, daar er geen
omstandigheden aan het licht
waren getreden, die een lich
tere straf rechtvaardigen zou
den.
In cassatie zou de zaak Van
Genechten 24 December a.s.
voor den Bijzonderen Raad van
Cassatie te 's-Gravenhage heb
ben gediend.
Prof. Van Genechten was 25
October 1895 te Antwerpen ge
boren en heeft o.m. gestudeerd
aan de Vlaamsche hoogeschool
te Gent. Als activist is hij in
dertijd uitgeweken naar Ne
derland.
BISSCHOPSSTAF VOOR
MGR. BAETEN.
De Katholieke Actie van het
Bisdom Breda heeft aan Mgr.
Baeten, als blijk van eerbiedige
hulde, den bisschopsstaf aan
geboden. Mgr. Baeten beeft dit
geschenk gaarne aanvaard. Op
den staf is de volgende tekst
gegraveerd. College Vaga sus-
tenta morbida stimula tenta".
(Haal de verdwaalden naar u
toe, wees den zwakken tot
steun, spoor de lauwen aan),
NOG GEEN NIEUWE REVUE
MET BUZIAU.
Lag het aanvankelijk in de
bedoeling dat onze revue-ar-
tist Buziau op 1 Januari weer
zou optreden in een nieuwe
revue van een nieuw te vor
men gezelschap, thans verne
men wij, dat die plannen voor-
loopig zijn opgeschort. Men
zal dus nog eenigen tijd ge
duld moeten oefenen, alvorens
men Buziau weer op de pian-
ken zal zien verschijnen. Hoe
lang dit geduld op de proef
zal gesteld worden kon men
ons niet meedeelen, daar er
nog tal van moeilijkheden te
overwinnen zijn.
POST NAAR INDIë.
Met ingang van 18 Dec. zal
voorloopig eiken Dinsdag, Don
derdag en Zaterdag een vlieg
tuig van Schiphol naar Batavia
vertrekken.
Te Neurenberg is thans ook een zeer sober overzicht gegeven van de
methode die de Duitschers in Nederland hebben toegepast om arbei
ders te „werven".
Wanneer men echter weet dat de Amerikanen over „de moderne sla
venhandel" documenten overlegden in een totaal van 400 pagina's en dat
de documenten, die op Nederland betrekking hebben aangaande dit on
derwerp, slechts twee bladzijden beslaan, dan kan men zich wel inden
ken hoe het leed en de ellende van Nederland verdrinkt in de zee van
miserie die de „Sauckel-Aktion" over Europa heeft gebracht.
In de verklaring die door de
Amerikaansche prosecutie naar
voren werd gebracht, werd
vastgesteld, dat betrekkelijk
weinig arbeiders weigerden te
voldoen aan de opgelegde ver
plichting zich bij de arbeids-
bureaux te melden en dat de
S.D. hen vervolgde. De arbei
ders, die door de S.D. werden
gegrepen werden meestal voor
eenigen tijd in een van de be
ruchte concentratiekampen ge
plaatst en daarna voor werk
naar Duitschland gestuurd.
De verklaring stelt vast, dat
de S.D. bij dit werk werd ge-
holpe.. door den Duitschen po
litiedienst, welke aan het ar
beidsbureau was verbonden en
die was samengesteld uit le
den van de N.S.B. en derge
lijke. Opgemerkt werd, dat de
„uitzending" eind April 1942
op groote schaal begon en dat
in de maanden Mei en Juni
resp. 22 duizend en 25 duizend
man, metaalarbeiders, werden
ontvoerd. Nadien vertraagde
het tempo, doch in October
werden weer 26 duizend weg
gevoerd en moesten ook klei
ne bedrijven personeel doen
registreeren.
ONTSTELLENDE CIJFERS
1,900.000 Russen
764.000 Franschen
274.000 Nederlanders
183.000 Belgen
Bij elkaar geteld had
Duitschland meer dan zes en
een half millioen arbeidssla
ven in dienst. In een rede
voering. die de Amerikaan
sche aanklager citeerde,
blijkt dat Sauckel daarin
toegaf, dat er nog geen
200.000 van deze bijna zeven
millioen vrijwillig waren ge
komen.
RAZZIA'S.
In November 1944 werden,
alle methoden radicaal gewij
zigd en begonnen de razzia's.
Hiervan werden in het bijzon
der die te Rotterdam en Schie
dam genoemd, waarbij resp.
50 duizend en vijfduizend man-
men van de straat werden op
gehaald. Het slot van de ver
klaring zegt, dat ook in den
tijd, toen door den loop der
gebeurtenissen geen deportatie
meer mogelijk was, in het
Noorden en Oosten van het
land menschen tot 60 jaar wer
den opgehaald en gedwongen
Duitsche verdedigingswerken te
bouwen. Er werd voorts nog
een tweede document over
Nederland voorgelezen, name
lijk de verklaring van den
Duitschen leutenant Haupt, die
den arbeidsinzet in Nederland
„Menschenfangaktion" noem
de. Maar deze op Nederland
betrekking hebbende, docu
menten vormden slechts twee
van de bijna vierhonderd pa
gina's, die over het onderwerp
„moderne slavenhandel" wer
den overgelegd.
Het is te verwachten dat
door de Nederlandsche aankla
ger, baron van Tuyll van Se-
rooskerken, toegevoegd aan
den Franschen aanklager Men-
thon, dit brok trieste historie
alsnog wel nader naar voren
gebracht zal worden.
Over de winnaresse van den Nobelprijs voor
letterkunde, Gabriele Mistral, schrijft ,,Tempe
Present'' o.m. het volgende: Gabriele Mistral,
.wier werkelijke naam Lucila Godoy is, werd in
1889 in Vicuna in Chili geboren. Haar grootva
der was een Argentijnsche gaucho, die zich in
Chili vestigde. Haar vader, die eerst voor den
geestelijken staat zou worden opgeleid, verliet
het seminarie, om op het platteland onderwijzer
te worden.
De eerste jaren van het meisje van het land
waren arm, triest en hard, maar niet zonder
vreugde. Want zij kon nog maar amper schrij
ven toen zij reeds verzen maakte. Zij droomde
er van onderwijzeres te worden, hetgeen zij op
16-jarigen leeftijd werd. Het was eerst veel later,
toen de liefde en de dood haar hart beroerd had
den, dat zich in haar de groote dichteres open
baarde.
Haar verloofde pleegde zelfmoord. Daarover
heeft zij zich nooit kunnen troosten.
Met den dag werd zij bekender. De kleine on
derwijzeres van het platteland werd naar San
tiago geroepen, om er de leiding van een lyceum
op zich te némen. Zij koos het armste. Daarna
ging zij naar Mexico om er een lyceum te stich
ten, dat haar naam draagt
Vervolgens verliet zij het onderwijs, om haar
land te vertegenwoordigen in het instituut voor
intellectuecle samenwerking van den volkenbond.
Daarop werd zij consul van Chili te Genua, te
Nice en te Rio de Janeiro, alwaar zij op het
oogenblik nog de functie van consul-generaal uit
oefent.
