Deze week 2 conferenties
I I
EEN LANGDRADIGE
ONDERWERELD-ROMAN
EN WONINGNOOD
Jlet proces te Neurenberg
Als gevolg van documenten, gevonden in het Duitsche ministe
rie van Buitenlandsche Zaken, zullen wellicht vervolgingen
worden ingesteld tegen een aantal niet-Dnitsche nazi-sympathi
santen in Engeland en andere landen. Vele belangrijke stukken
zijn onlangs voor onderzoek naar Londen overgebracht, o.a. tot
Hitler en von Ribbentrop gerichte brieven. De onderzoekers,
die tot geheimhouding verplicht zijn, zeggen zich verbaasd te
is hebben over hetgeen aan het licht gekomen is en over de per
sonen die hierbij betrokken zijn.
1 za
eepv
mem
reld
uten;
400
Duit
wie
en
rd.
rdt
efh
n.
ver
seft
de
ederi
gen
eel
maar
veri
van
;lers
ook
wa;
treep
n lei
le n
lat
altijd
zwa
In de derde week van het
Neurenberg-proces lezen we
nog altijd hoofdstuk I, het
hoofdetuk van de sanrenzwet-
ring tot het ontketenen van
den oorlog.
De acte van beschuldiging
heeft vier hoofdstukken, afge
zien nog van de persoonlijke
beschuldigingen tegen de be
klaagden en tegen de Nazi-or
ganisaties als totaal.
Er zal nog een geheele week
noodig zijn om de aanvalsplan
nen op Denemarken. Noor-
NatiJ we£en' Nederland, België,
Luxemburg. Joega-Slavië en
Griekenland te documenteeren.
Eerst daarna zal het tweede
hoofdstuk worden aangesne
den, alweer door de Amerika
nen, om de aan hun zorgen
toevertrouwde oorlogsmisda-
[den en jodenvervolging te be
wijzen.
Vervolgens komt de Fran-
sche aanklager aan het woord
£e]|om de documenten over oor
logsmisdaden in West-Europa
over te leggen. Dan moet Ru-
denko een overstelpende massa
jj^Jbewijsstukken over de onmete-
tel fc|hike gruwelen, der Nazis in
Oost-Europa produceeren. De
in de acte opgesomde wanda
den zijn zoo omvangrijk, dat
het leveren van bewijsmate
riaal hiervoor zeker langen
tijd in beslag zal nemen. Wan
neer men daarbii in aanmer
king neemt, dat ook nog zoo
iets als een Kerstreces in de
lucht hangt, dan kan men vei-
Kos"lig aannemen, dat een groot
deel van Januari nog door de
woordvoerder van de prosecu-
tie zal worden opgeëischt. Dit
is slechts de inleiding tot het
eigenlijke proces.
NAAR EEN HOOGERE
RECHTSORDE.
De twintig „miserable men",
die de Duitsche waanzin en
het militarisme in de zaal ver
tegenwoordigen, zullen nog
wel enkele kostbare maanden
ub jte leven hebben. En niet al-
ke inleen zij. want in verschillende
landen hangen politieke pro
cessen samen met de onthul-
2 ajlingen te Neurenberg.
Er wordt hier uiteraard veel
gesproken over den vraag, of
de lange duur van het proces
achtt
t 10
ten
elde
9—1
lui-
>ver
t c,
tui-
3 te
bei-b
ge
het
jin-
zal
gen
tijd
mp
van
ior-
laie
en
die
:er-
len
iter
rdt
moet worden beschouwd als
een regie-fout. Zelfs de meest
opzienbarende onthullingen,
die mogelijk nog te wachten
zijn. zullen niet kunnen ver
hinderen, dat de belangstelling
voor het proces zal gaan ver
flauwen.
De bedoeling is echter voor
de historie de coulissen af te
breken van het tooneel, waar
op twaalf jaren bedrieeelijk
spel gespeeld is. Door Jit te
doen kan de wereld een nieu
we fase van internationaal
recht betreden, waarvan Jack
son in zijn openingsrede sprak.
Want het openbaar maken van
de gedragslijn van het Duit
sche regiem, waarvan wij nu
reeds zoo talrijke ondubbelzin
nige staaltjes hebben gezien,
is op zichzelf reeds een on
weerlegbaar motief tot den
stap naar een hoogere en ver
der reikende rechtsorde, welke
de vredelievende volken met
dit proces hopen te zetten.
Geen propaganda.
Propagandistisch is de opzet
van het proces niet, niet voor
de wereld, maar zeker niet
voor het Duitsche volk. Voor
dit laatste zou het zeer slechte
propaganda zijn, omdat het
een bijdrage kan worden tot de
toch reeds vrij algemeen waar
neembare tendenz alle verant
woordelijkheid af te schuiven
op de leiders. Iedereen
Duitschland, waar geen vroe
gere Nazis meer schijnen te
zijn, wijst met beschuldigen-
den vinger naar de beklaag
denbank te Neurenberg en
men vindt weinig begrip voor
de verantwoordelijkheid van
het volk. dat zich liet leiden
door mannen, wier karakter
en doel het tijdig had moeten
herkennen. Tot dit begrip
schijnt het in de Duitsche bla
den uitvoerig verslagen pro
ces weinig bij te dragen getui
ge den nadruk waarmede de
Duitschers telkens leedvermaak
demonstreeren met het misera
bele einde der grooten die men
eens heeft toegejuichtweil
wir es mussten" zegt iedere
Duitscher, die men daaraan
herinnert.
BATAVIA
SINGAPORE
Engeland NederlanJ Nederland Indonesië
Ondanks „blackout" in de nieuwsvoorziening, zelfs een van zoo-
danigen omvang en scherpte als het Britsche leger slechts tijdens
de hoogtepunten van zijn oorlogscampagnes heeft toegepast,
is er in Batavia een geweldige activiteit achter de schermen!
Waarschijnlijk zijn twee conferenties te verwachten in het
midden van deze week.
Onjuiste berichtgeving
van de B. B. C.
RUSLAND'S ADERLATING
VOOR DEN OORLOG.
De „Observer" maakt eenige
cijfers van het Parijsche insti
tuut voor onderzoek van de
250 Sovjet-economie over de oor
logsverliezen der Sovjet-Unie
bekend. De Sovjet-regeering
heeft tot dusver geen totale
cijfers gepubliceerd.
Het Parijsche instituut schat
het aantal dooden alleen al op
17 millioen. Van dezen zijn 7
'■millioen militairen, die op het
slagveld of tengevolge van ver
wondingen overleden zijn. De
overige 10 millioen behooren tot
niet-militairen. 5 millioen
mrgers zijn gesneuveld en 5
millioen tengevolge van honger,
uitputting of deportatie door de
Duitschers omgekomen. Het
aantal gewonde soldaten wordt
op 11'/, millioen geschat. Vol-
üens deze bron zou de Sovjet-
Ünie dus ongeveer 10 pet. van
haar bevolking verloren hebben
De ..Observer" merkt tenslotte
op, dat men slechts moet trach
ten zich voor te stellen wat b.v.
ten verlies van 4 millioen man
voor Groot-Brittannië zou heb
ben beteekend. om de reusach
tige aderlating van de Sovjet-
Unie te beseffen. Op welke ge
gevens het Parijsche instituut
zijn cijfers baseert is niet be
an- kend, maar de ..Observer" ver-
er- Hoedt, dat ze niet ver bezijden
be waarheid zijn.
Volgens onbevestigde berich
ten bereidt Lord Louis Mount-
batten voor morgen een bijeen
komst voor, die te Singapore
tusschen hem, gen, Christison en
Vice-adm. Patterson gehouden
zou worden, terwijl ook Dr. van
Mook aanwezig zou zijn. De an
dere bijeenkomst waarvan spra
ke is, zal te Batavia plaats heb
ben tusschen de Nederlanders
en de republikeinen. Men is van
meening, dat de zinsnede in Sja-
rirs verklaring waarin hij zegt
dat een bijeenkomst tusschen
Nederlanders en Indonesiërs
„nauwelijks vruchtdragend zou
kunnen zijn", het duidelijk
gemaakt heeft, dat naar Sja-
rirs meening zijn „kabinet" niet
in staat is, gezag uit te oefenen
over al diegenen, die den laat-
sten tijd onder dekking van de
rood-witte vlag oproerig ge
weest zijn.
De „Times" over Van Mook's
positie.
In het artikel van de „Times"
van vanmorgen, waarin mel
ding wordt gemaakt vam het
vermoedelijke vertrek van Dr.
Van Mook naar Nederland
wordt o.m. nog het volgende
gezegd: „Dr. Van Mook was in
ae eigenaardige positie van te
reactionnair te zijn naar den
zin der Nederlandsche regee
ring of tenminste naar den zin
van de meerderheid van het Ne
derlandsche volk. terwijl hij te
gelijkertijd te liberaal was voor
den gemiddelden NederL Indi-
schen resident. Zekere onoffi-
cieele gezanten uit Nederland
hebben hem doen beseffen, dat
hij niet meer in contact is met
de meening in het ihoederland,
en het is mogelijk, dat hij naar
Indië zal terugkeeren met voor
stellen. die meer concreet zijn
De
dienst
mede:
Ten
regeeringsvoorlichtings-
deelt het volgende
einde misverstanden
weg te nemen, welke schijnen
te zijn gerezen tengevolge'van
de radio-uitzending betreffen
de Ned.-Indië door den heer
Chester Wilmot voor de B.B.C.
op 28 November gehouden,
stelt de Nederlandsche regee
ring er prijs op duidelijk te
maken, dat geen verklaring
over het regeeringsbeleid is af
gelegd tegenover den heer
Chester Wilmot door den Mi
nister van Overzeesche Ge-
biedsdeelen. De uitzending, die
een persoonlijke weergave was
van een gesprek, dat zes da
gen tevoren plaats had, trok
zekere onjuiste conclusies,
waarvoor Minister Loge ma nn
geen verantwoordelijkheid kan
aanvaarden. De politiek van de
Nederlandsche regeering hljjft
zooals zij is uiteengezet in de
verklaring van 6 November en
Is gericht op een vreedzame
oplossing van het probleem.
Ambonneesche vrouwen en
kinderen evacneeren van
Java.
250 .Ambonneesche vrouwen
en kinderen hebben van-daag
aan boord van den lichten krui
ser „Van Heemskerck", Batavia
verlaten teneinde naar Ambon
le evaeueeren. Er waren geen
Ambonneesche soldaten aan
boord. In Batavia waren deze
gezinnen, die loyaal aan Ne
derlandsche zijde stonden voort
durend in gevaar, terwijl hun
levensomstandigheden zeer
slecht waren. Admiraal Hel-
frich wenschte. dat deze Am-
bonneezen op dezelfde wijze be
handeld zouden worden als de
Europeanen op Java. In over
eenstemming met de Britsch
militaire autoriteiten heeft hij
de „Van Heemskerck" ter be
schikking gesteld van den eva-
cuatiedienst. Het is waarschijn
lijk. dat nog meer transporten
zullen volgen, daar Je Neder
landsche autoriteiten van plan
zijn, alle Ambonneezen uit de
gevaarlijke gebieden te eva-
cueeren.
Tijdstip van Dr. Van Mook's
komst nog onbekend.
Naar aanleiding van het be
richt. dat hedenmorgen in de
„Times" verschenen is over een
bezoek, dat Dr. H. J. van Mook
binnenkort aan Nederland zal
brengen, verneemt de Ind. re
dacteur van A.N.P.-Aneta uit
gezaghebbende bron, dat de mo
gelijkheid hiertoe inderdaad in
overweging is. In Den Haag is
echter op dit ©ogenblik nog geen
enkel bericht omtrent het tijd
stip van de komst van den Lui
tenant-Gouverneur-Generaal
ontvangen. Vermoedelijk speelt
het vertrek van Dr. Van Mook
naar Singapore in de berichtge
ving een belangrijke rol.
SAMENWERKING
TUSSCHEN C.-H. en A.-R.
Eenigen tijd geleden is door
de leiders der A.-R.-partij en
der C.-H.-Unie een plan ont
worpen om een federatieve sa
menwerking tusschen beide
partijen te bevorderen. Naar
wij vernemen heeft een 49-tal
leden der C.-H.-Unie zich tot
het hoofdbestuur der Unie ge
wend om deze federatieve sa
menwerking te verwerpen. Zij
verwijzen in hun schrijven
naar artikel 8 van het program
van beginselen, waarin stelling
wordt genomen tegen een zgn.
antithese-politiek, welke zij
van de voorgestelde samen
werking vreezen. Voorts her
inneren zij met groote instem
ming aan de ontwikkeling in
de Nederlandsch Hervormde
kerk. welke geen separatisme,
maar samenwerking voorstaat.
RIJKSUNIVERSITEIT TE
LEIDEN.
Geslaagd voor het artsexa
men eerste deel de heeren L.
C. M. Schrijvers te Leiden, I.
de Wolff te Oegstgeest.
Bevorderd tot arts de hee
ren J. van Duijvendijk te Lei
den, G. A. Huurman te Lei
den, H. van Reijgersberge Ver-
sluijs te Den Haag.
Geslaagd voor het doctoraal
examen klassieke taal en let
terkunde B. H. Gietelink te
Voorburg
CHINA. BOLWERK VOOR
VEILIGHEID IN HET VERRE OOSTEN.
De hoop van Amerika is, dat een
China, dat noch een Amerikaanscii noch
een Russisch protectoraat zal zijn, maar
een sterke, onafhankelijke, eensgezinde
natie, het bolwerk van een wereldorga
nisatie en van de veiligheid in het Verre
Oosten zal worden. Deze gedachte
wordt in de leidende Amerikaansche bla
den tot uiting gebracht. De New York
Herald Tribune schreef o.a.: Er zijn
aanwijzingen voor een wijziging van
de Amerikaansche politiek in China. Er
is geen reden bezwaar te maken tegen
hulpverleening aan de Chineesche re
geering in haar moeilijke omstandighe
den Amerikaansche stappen alleen zul
len echter niet voldoende zijn 0111 een
stabiel China te scheppen. Russische sa
menwerking is noodig om China tot een
eenheid te maken, om de natie sterk te
maken en zich in de democratische rich
ting te doen ontwikkelen. Wat thans in
de eerste plaats noodig is, is gezamen
lijke pressie van Amerika en Rysland
om een einde te maken aan den Chi-
neeschen burgeroorlog. Op den langen
duur moet China noch een Anieri-
kaansch, noch een Russisch protectoraat
vormen. Evenmin moet het een natie
zijn, waarin beide landen een z.g. in
vloedssfeer hebben. China moet Chi-
neesch zijn. Het moet een onafhankelijk
land zijn. dat zijn enorme hulpbronnen
tot ontwikkeling brengt ten bate Yan het
eigen volk, met de hulp en goede ge
zindheid van Washington en Moskou.
Berichten uit Duitschland meldeu ons dat het
aantal t. b. c.-gevallen verdubbeld is. Er zijn
ons nog geen volledige gegevens bekend hoe de
toestand momenteel in Nederland is al weten
wij dat ook hier in ons vaderland het toenemen
van de „witte pest" in ontstellende mate plaats
heeft.
Dit is des te treuriger omdat ons land voor
den oorlog door verschillende omstandigheden
buitengewoon goed op weg was om deze volks
kwaal steeds meer en meer terug te dringen.
De gevaren die Duitschland bedreigen door
deze ziekte zijn ook voor ons land niet denk
beeldig.
Om deze ziekte en het besmettingsgevaar te
bestrijden zijn er twee wegen: ten eerste men
kan zich richten tegen het besmettingsgevaar,
dat de patiënt oplevert en waartegen den ge
zonden moeten worden beschermd. Men kan
daarom de patiënten uit hun omgeving wegne
men, of ze in eigen omgeving isoleeren.
Vervolgens moet men beginnen met de ver-
hooging van het weerstandsvermogen van het
iinVvSktnAaZlaaktS S I lichaam. Dit omvat echter een geheel complex,
Deze interpretatie 'laten wij waarbij vooral een factor zeer duidelijk naar
voren springt nl. de woningtoestand.
uit den aard der zaak geheel
voor rekening van den „Times"-
correspondent te Batavia.
De Times-correspondent te
Batavia heeft medegedeeld dat
dr. v. Mook Woensdag naar
Nederland vertrekt uit Bata
via. Hij zal besprekingen voe
ren met de Nederlandsche Re
geering en vergezeld zijn van
mr. Idenburg.
Allerlei onderzoekingen hebben duidelijk
aangetoond, dat de woonkazernes in de dicht
bebouwde arbeiderswijken van de groote ste
den, ware broeinesten van de tuberculose zijn.
Vooral in Parijs heeft men daar treffende voor
beelden van gevonden.
Men nam zelfs waar, dat de sterfte aan tuber
culose evenredig was aan de hoogte der huizen
en omgekeerd evenredig aan de afmetingen der
6traten, waarin de huizen gelegen waren.
Ook op het platteland, waar de woningtoe
standen eveneens hier en daar te wenschen
over laten, komt het verband tusschen woning
en tuberculose duidelijk aan het licht.
Zoo bleek bijv. bij een onderzoek dat eenige
jaren geleden werd gedaan in Westerwolde,
een streek in het Westen van de provincie Gro
ningen, waar de woningtoestanden bijzonder
slecht waren, dat daar al jaren lang de sterfte
aan tuberculose geregeld boven de gemiddelde
van ons land was.
Altijd weer vindt men bij intensieve samen
woning, vooral gebruik van slaapkamers door
veel personen, hooge tuberculose-sterfte.
Het zijn vooral de groote huurkazernes, die
de toestand zoo ongunstig maakten. Zeer duide
lijk valt dat in het oog, in een staatje over het
aantal personen per huis, waarvoor in: Den
Haag 6.52 personen, Londen 7.89 pers., Kopen
hagen 26.60 pers., Praag 40.92 pers., Weenan
50.74 pers., Berlijn 75.9 pers..
De laagbouw van Den Haag komt hier dus
zeer sterk naar voren en wordt als een groot
voordeel beschouwd. De Haagsche laagbouw
moge relatief duur zijn, voor de gezondheid
heeft ze vele voordeelen.
De remedie ligt dus voor de hand: betere,
ruimere woningen met veel lucht en licht,
vooral met zooveel mogelijk zonlicht.
De tuberkelbacil sterft in direct zonlicht bin
nen eenige uren, in diffuus daglicht houdt hij
het hoogstens 4 dagen uit, maarin half
donker leeft hij soms nog na 22 dagen.
Vooral in de geteisterde gebieden van Lim
burg, Brabant en Zeeland, zal het zaak zijn
verbetering van de woningtoestand met alle
energie aan te pakken en het zal zeer zeker
een van de meest voorname en dringende pun
ten moeten zijn van een urgentie-program, dat
door de regeering wordt voorgelegd en dat met
intense medewerking van allen zoo spoedig mo
gelijk zal moeten worden uitgevoerd.