e kolenpositie
Oud-illegale werkers herstellen
in koninklijke omgeving
In een praatje ,.On de brug"
heeft de Minister van Verkeer
en Energie, Ir. Van Schaik,
een uiteenzetting gegeven over
onze kolenpositie.
niste
leidii
ïildri
waa
spoi
v; Kort geleden werd door de
Ens pimourgsciie mijnen voor het
:,u ,erst een dagproductie bereikt
Wej an meer dan 20,000 ton. Dit
to ëteekent een mijlpaal in onze
olenproductie.
:hai\ ik wil u allereerst, aldus de
tinister, in het kort uitleggen,
voiat dit cijfer beteekent. Toen
reinji Mei van dit jaar Nederland
eheel bevrijd werd. heeft het
inde ijkskolenbureau onmiddellijk
taatregelen genomen om de
^eae. Dienvoorzienmg zoo goed mo-
'lijk te organiseeren. Er werd
nscl ai program opgemaakt van
e meest dringende behoeften
zil van de wijze waarop daar-
v®'m zou kunnen worden vol-
jan: aan. De kolen moesten aller-
wo' 3St van onze eigen mijnen ko-
iminen en wat er te kort was,
loesten wij van de geallieerden
Kob en te krijgen. Bij de bespre
kingen. die daaromtrent ge
houden zijn, is als basis voor
kunize eigen productie een ge-
liddelde dagproductie van
Koj.büO ton aangenomen Men
;bJtras zich ervan bewust, dat
egiSit cijfer niet dadelijk ber eik-
zeelaar was, maar de geallieerde
heulp werd aangeboden in de
lom eronderstelling, dat wij alles
ze< >uden doen om onze eigen pro-
iatemctie niet alleen tot deze hoog-
i„i, maar ook nog verder op te
voo oeren.
Over de oorzaken van het
'oM'chterblijven van onze kolen-
J^Voductie is zeer veel geschre-
rslten en gesproken, maar lang
be iet altijd met het juiste inzicht
zaken. Er is veel kwaad ge-
"TTbroken over onze mijnwer-
u ers. wat zij niet verdiend heb-
r en. Natuurlijk zal niemand
itkennen, dat ook in de mijn-
Dtreek de geestelijke' ziekte
Hl'oedde, die men wel eens met
HClen naam van „oorlogskater"
IHanduidt.
Ook daar heerscht. evenals
a„ltverai elders, niet alleen in ons
Eind, maar ook daarbuiten, een
nlust, een tegenzin en een ge-
rikkeldheid. die aan het werk
J>piet ten goede komt. Maar men
tag niet over het hoofd zien,
lat deze onlust ook gedeelte
lik zeer reëele oorzaken heeft,
ïebrek aan allerlei materialen
li gereedschappen remde de
ïchniek van het werk en ge-
rek aan bijna alles wat voor
zaïet leven noodig is, remde de
.V.rbeiders. Het gebrek aan ver.
i eersmiddelen, het gebrek aan
du etsen en banden bemoeilijkt
og altijd het transport naar en
eeian de mijn. Het gebrek aan
eic leeding en schoeisel was moei-
ool jk te dragen en voor de be vrij-
ing van heel Nederland kwam
sarbij nog een gebrek aan
oedsel. Bij het zeer zware
aJ?lijnwerk zijn dit alles facto-
b11 in die op de productie een
d< ineste invloed moeten hebben,
r is dan ook zeer terecht door
r. Groothoff, den beheerder
i.an de mijnen, van den aan
hang op gewezen, dat in deze
j-iaterieele behoefte zoo spoe-
nig mogelijk moest worden
oorzien. Het was redelijk, dat
kleine voorraden, die van
jënkele artikelen nog in orus
md aanwezig waren en die te
lein waren om algemeen ge-
istribueerd te worden, werden
legewezen aan de uitzonde-
ngsgevallen. waarin een pri-
ïaire voorwaarde voor het
ilkswelzijn een rol speelt en
Is zoodani" moeten wjj de ko-
mvoorziening toch zeker be
lhouwen. De mijnwerkers kun-
en thans vele artikelen koo-
en, die voor anderen nog niet
i krijgen zijn Maar binnen-
ort worden deze artikelen ook
nor alle andere Nederlanders
d- eer verkrijgbaar. De mijnwer-
g. ers krijgen niet meer, ze krij--
en alleen wat eerder hun be-
eeften bevredigd, en ze krij-
in en dat omdat ze eerder dan
ideren en meer dan anderen
erken aan het herstel en den
Jbouw van ons normale leven,
leze bevrediging van primaire
B ehoeften brengt bij de mijnbe-
olking een zeker herstel van
et normale leven, dat zijn wel-
r
Tot Februari
zes bonnen,
daarna nog
twee
i-
als
Tl]
dadigen terugslag op de kolen-
productie niet heeft gemist.
Baiialve de moeilijkheden
Van materialen, zijn er ook
moeilijkheden van geestelijken
aard, die de productie remmen
en het beheer is ook voor die
moeilijkheden niet uit den weg
gegaan. De zuivering speelt in
de mijnstreek evenals overal
elders een belangrijken rol en
verloopt om dezelfde redenen
als overal elders in het land,
veel langzamer dan iedereen
dat zou wenschen. De revisie
commissie voor de zuivering is
reeds lang aan het werk, maar
staat voor een zware taak, Kort
geleden is ook de commissie
voor de topzuivering tot stand
gekomen. Daarmede zal. naar
wij hopen, een bron van onrust
in het mijnbedrijf worden weg
genomen.
De resultaten, die wij thans
zien van deze en andere maat
regelen, die door het beheer ge
nomen zijn, wettigen de ver
wachting. dat in de naaste toe
komst met een verdergaande
stijging van de productie mag
worden gerekend. Om op den
duur weer te komen tot de
volle opbrengst die onze mij
nen kunen leveren, zijn twee
dingen noodig, nl. een vergroo.
ting van het aantal mijnwer
kers en een verhooging van de
prestatie per dienst.
Een zaak van groot belang,
die in den laatsten tijd haar be
slag gekregen heeft is het tot
stand komen van den M. I. R.
'Mijn-Industrie-Raad) het hoog
ste college van de bedrijfsor
ganisatie, die in het zg. Mijn-
statuut een wettelijke regeling
gekregen heeft Daarmede is
het mijnbedrijf als eerste in
Nederland tot een echt gemeen
schapsbedrijf gemaakt, waar
voor niet alleen meer de on
dernemers de verantwoordelijk
heid dragen, maar waarvoor al
len, dieTn dat bedrijf tezamen
werken, •gemeenschappelijk
verantwoording hebben gekre
gen. Dit beteekent, dat de ge
meenschap van alle werkers in
het bedrijf gezamenlijk de taak
hebben, den kolenrijkdom van
Nederland zoodanig te ontgin
nen, dat de Nederlandsche
volksgemeenschap daarvan het
grootste nut trekt. Maar die
ontginning moet tevens zoo ge
schieden, dat de mijngemeen-
schap zelf en allen die daartoe
behooren in hun werk stoffe
lijk en geestelijk de volle ont
plooiing van hun persoonlijk
heid kunnen vinden. De toe
standen en verhoudingen in het
mijnbedrijf zullen in de toe
komst in onderling overleg en
met gemeenschappelijke inspan
ning door de mijngemeenschap
zelf tot een perfectie kunnen
worden opgevoerd, die alleen
begrensd is door de beperkt
heid van alle menschenwerk.
Dat is de groote taak, die voor
de bedrijfsorganisatie en spe
ciaal voor het toporgaan, de
Mijn-Industrie-Raad, is wegge
legd, en waarvan men terecht
groote verwachtingen koestert.
Tenslotte wil ik deze mede-
deelingen niet sluiten zonder
een enkel woord gezegd te heb
ben over de voorziening met
kelen voor huiselijke doelein
den. Zooals u weet, is het altijd
de bedoeling geweest, deze win
ter 7 eenheden daarvoor aan te
wijzen. Langen tijd is het twij
felachtig geweest of dit* voorne
men wel zou kunnen .worden
uitgevoerd. De productie vormt
op het oogenblik niet meer de
groote moeilijkheid. Wel is het
transport nog een bezwaar, en
v/el het transport van de mij
nen naar de verschillende dee-
len van het land, speciaal naar
het Oosten en Noorden, maar
bovendien de distributie naar
de vele Steden en dorpen en het
transport naar de uiteindelijke
verbruikers.
Toch kan nu wel zonder al
te groot risico gezegd worden,
dat de zeven eenheden zeker, j
een achtste eenheid hoogst I
waarschijnlijk ter beschikking
gesteld zuilen worden.
Er zijn nu reeds vier bonnen
aangewezen. De bedoeling is,
dat voor het einde van dit jaar
nog twee bonnen zullen worden
aangewezen, waarmee men dan
tot eind Februari moet toeko
men. Voor Maart en April zul
len dan nog twee bonnen wor
den aangewezen.
Ik weet, dat deze hoeveelhe
den slechts het derde bedragen
van wat normaal gebruikt
werd, en dat men zeer zuinig
zal moeten stoken om er eeniger
mate mee toe te kunnen komen.
Maar als u weet, dat voor een
enkelen bon bijna een volle
week productie van de mijnen
noodig is, zult u begrijpen dat
we niet meer kunnen toewijzen
zonder onze electrische centra
les, gasfabrieken en vooral de
industrieele bedrijven in gevaar
te brengen.
Van liet herstel van deze be
drijven hangt het herstel van
ons economisch leven af.
STADSNIEUWS
VLISSINGSCHE KINDEREN
IN LEIDSCHE GEZINNEN.
76 Vlissingsche kinderen wer
den gisterenmiddag op sponta
ne wijze door hun Leidsche
pleegouders en het organisatie
comité welkom geheeten. In
den Foyer van de Stadsgehoor
zaal zagen de ouders, die hen
tot April in hun gezin zullen
opnemen, hun aankomst tege
moet. Het was werkelijk een
hartelijke opname in ons mid
den, In „Heek" mochten de
jongens en meisjes zich eerst
te goed doen aan een heerlijke
hutspot. Daarna namen de
ouders in de Stadsgehoorzaal
hun pupillen in ontvangst; Wet
houder Schout, die de kinderen
vanuit hun woonplaats had ver
gezeld. sprak een jiartelijk
woord van dank namens de
ouders der kinderen.
BIOSCOPEN
Casino. Naast de schoon
heid en kunstzinnigheid van
de Fransche kathedralen in het
voorprogramma. evenzoovele
getuigen van het Fransche
scheppende vermogen, staat
de film „Variété" welke nóch
met schoonheid n-ch met
kunstzinnigheid iets gemeen
heeft. Het is een meer gebruikt
thema uit de wereld van het
variété op weinig onderhou
dende wii ze verfilmd. Boven
dien is het voorbehoud „voor
volwassenen" zeker van toe
passing!
Lido. Wii kunnen ons niet
voorstellen, dat er velen zullen
zijn. die op den lokroep „Kom
je ook bii de V.V." in gunsti-
gen zin reageeren. In deze En-
gelsche film ontbreekt de ech
te Engelsche humor totaal, ter
wijl het begrip „film" even
eens in alle opzichten zoek is.
Het is een aaneenschakeling
van flauwe „grappen", die op
een zeer goedkoope manier bij
elkaar geraapt zijn. Daar kan
zelfs het einde, waarbij van
eenige actie gesproken kan
worden, niets aan veranderen.
De letters V.V. duiden aan
het Korps „Vrouwelijke Vrij
willigers". waarbij een oude
verpleegster van omstreeks
75 jaar (de rol wordt vertolkt
door een in vrouwenkleeren
gestoken acteur) tracht inge
lijfd te worden, hierbij gehol
pen door haar dochter, die in
het zelfde korps als dokter
wordt opgenomen.
Een verdere detailleering
van het verhaal kunnen wij
niet geven, omdat, het zij
openlijk gezegd, de moed ons
hiertoe ontbreekt.
Rex. In de vooroorlogsche
film „De dorpsdetective" ver
oorzaakt Joe Brown weer de
meest ingewikkelde en onmo
gelijkste situaties met als ge
volg. dat. ondanks zijn vele
dwaze handelingen, een groote
dievenbende wordt ontmas
kerd. Een en ander gaat na
tuurlijk gepaard met zijn be
kende veil. tot groote hilariteit
van het publiek.
Trianon. In een gevoelige
film „Herinner ie den dag"
speelt Claudette Colbert den
rol van onderwijzeres. Het is
een eenvoudig relaas: de ge
deeltelijke levensloop van een
iongen. die haar opvalt door
ziin intelligentie, en later tot
een van de hoogste posten in
ziin land wordt geroepen. In
vele fiine scènes heeft zii ge-
legenheid. haar bijzonder ta
lent zonder eenige pose. en
zonder het te forceeren. tot
uiting te brengen. Het is altijd
een genoegen, haar op het
witte doek te zien. Haar scherp
seteekend gelaat spréékt open-
liik, de toeschouwer begriipt
haar onmiddellijk, haar spel
treft direct.
De kleine (Amerikaansche)
overdrijvingen nemen wii
gaarne op den koop toe, omdat
deze biina niet opvallen door
het zuivere spel van alle ac
teurs. onder wie de kinderen
vooral niet mogen worden ver
geten.
Een film. welke wii gaarne
voor boven de 14 jaar aanbe
velen.
KOSTELOOZE EN GENEES-
EN HEELKUNDIGE HULP.
Voor hen, die niet recht
streeks of indirect verplicht
verzekerd zijn en op grond van
onvermogen in aanmerking
wenschen te komen voor het
ontvangen van kostelooze ge
nees- en heelkundige hulp in
het jaar 1946. bestaat er gele
genheid zich hiervoor aan te
melden bij den Dienst voor Ge-
io.eenschapszorg. Lammermarkt
65—67.
Voor de letters: A t/m H op
Maandag 3 Dec., 1945,; I t/m P
op Dinsdag 4 Dec. en R t/m Z
op Donderdag 6 Dec. 25 uur
nam. Men wordt verzocht even
tueel de oude kaart over 1945
of het trouwboekje mede te
brengen.
Het is waarlijk een koninklijk aanbod van H. M. de Koningin om
bijna den geheelen rechter- en nog een deel van den linkervleugel
voor twee jaren ter beschikking te stellen van de „Stichting her
stellingsoorden voor oud-illegale werkers".
Thans kerft er nog de zaag
en klopt er de hamer. Metse
laars. timmerlieden, loodgie
ters. stucadoors. schilders,
tientallen zijn druk bezig, in
hoofdzaak om de veranderin
gen welke de Duitschers
die er een „Lazarett" van
hadden gemaakt erin heb
ben aangebracht, weer onge
daan te maken en wat er ver
nield was, te herstellen. Er
wordt zoo weinig mogelijk
gebroken, want al heeft Hare
Majesteit de Stichting geheel
vrijgelaten, zii is er slechts
tijdelijk gast en dit brengt na
tuurliik mede. dat er geen in
grijpende wijzigingen in het
gebouw worden aangebracht.
Men verwacht, over twee
weken met het bouwwerk
klaar te zijn. waarna met de
inrichting zal worden begon
nen. Op 2 Januari moet alles
gereed ziin. daar fan de eer
ste patiënten, 35 a 40 in ge
tal. opgenomen zullen wor
den.
In totaal zullen hier 120 pa
tiënten geen bed. doch
uitsluitend „loopende"
kunnen worden verpleegd.
Gerekend is. op circa 60 pet.
mannen. 30 pet. vrouwen en
10 pet gehuwde paren. Voor
zoover dit beslist noodzake
lijk zou zijn. kunnen van de
ze laatste categorie ook enke
le kinderen, tezamen 4 of 5
hier huisvesting vinden.
De inrichting.
Op den beganen grond zijn
o.m. geprojecteerd de zg. dag
verblijven: lees- en conversa-
tiezaaltjes, eetzaal, biblio
theek. speelkamer, admini
stratielokalen. een kappers
winkel. keukens: op de eer
ste verdieping bevinden zich
de slaapkamers met twee of
drie bedden die van de
vrouwen in den rechter-, van
de mannen in den linkervleu
gel. een speciale zieken-af-
deeling van twee zalen en
twee kamers, kamers van di
rectrice. adjunct-directrice,
dokter en verplegend perso
neel. laboratorium en apo
theek. Verder is er nog een
lokaal voor heilgymnastiek
en massage en een groote
bioscoopzaal, waar zoo nu en
dan een film zal worden ge
draaid.
De sanitaire inrichting is
zeer ruim van opzet: tien
badkamers en tien douches
worden er ingeircht.
Enkele cijfers mogen nog
ter illustratie dienen: in het
geheel ziin er 110 lokaliteiten
door de Stichting in gebruik
genomen, welke tezamen in
den rechtervleugel een breed
te van 70 bii een diepte van
60- en in den linkervleugel
een lengte van 70 meter be
slaan. Een onderaardsche,
tweehonderd meter lange
gang vormt een directe ver
binding tusschen de beide
vleugels.
In dit rustoord het wordt
geen ziekenhuis, maar even
min een vacantieverbliif
zullen wetenschap en natuur
samenwerken om. met steun
van geheel Nederland, een
eereschuld te voldoen aan de
honderden, die alles, zelfs
hun leven, hebben' veil gehad
voor het vaderland.
KAPPERSBEDIENDEN EN
KAPSTERS!
Wii moeten samenwerken om
ons een behoorlijk bestaan te
verzekeren.
R.K. Kapperpersoneel uit
Leiden. Katwijk. Noordwij k.
de Bollenstreek. Alphen e.a.
plaatsen in de omgeving van
Leiden, bezoekt daarom allen
de Algemeene Ledenvergade
ring op Dinsdag 4 December
des namiddags 3 uur in „De
Harmonie" Breestraat 16. Lei
den.
CONTROLE VAN HET BEVOLKINGS
REGISTER EN DER TWEEDE
DISTRIBUTIESTAMKAARTEN.
Burgemeester en Wethouders van
Leiden;
Gelet op het „B&sluit Reconstructie
Bevolkingsboekhouding 1945"; roepen
de hoofden van gezinnen of iiun verte
genwoordiger alsmede de alleenstaande
personen op, naar onderstaande rege
ling te verschijnen ter gemeentesecreta
rie. Stadhuis, alhier, ingang Breestraat
onder het bordes, teneinde naar waar
heid de inlichtingen te verstrekken,
welke ten aanzien van hun persoon of
van leden van het gezin of van de sa
menwoning. waartoe zij behooren. ver
langd worden 0111 het bevolkingsregister
te controleeren en te verbeteren.
Maandag 3 December a.s., zij wier
geslachtsnamen beginnen met de letteis
Klo—Kop.
Dinsdag 4 December a.s. KorKij.
Woensdag 5 December a.s. LaLees.
Donderdag 6 December a.s. LeeuLi.
Vrijdag 7 Dec. a.s. LoLij en Ma.
Zaterdag 8 Dec. a.s. Me.
Weduwen of verlaten vrouwen die
nen zich aan te melden onder haar eigen
(meisjes) naam.
Bij de aanmelding moet door of van
wege het gezinshoofd worden overge
legd: het trouwboekje, de persoonsbe
wijzen en de tweede distributiestam
kaarten van de gezinsleden, door alleen
staande personen het persoonsbewijs en
de tweede distributiestamkaart.
De distributiestamkaart wordt bij aan
melding van een controlemcrk voorzien,
zonder hetwelk op die stamkaart in het
vervolg geen bonkaarten worden afge
geven.
Het aanmeldingsbureau is op werkda
gen geopend van 9 tot 11.30 uur; des
namiddags van 2 tot 4.30 uur en ties
Zaterdags van 9 tot 11.30 uur.
Het niet voldoen aan deze oproeping
wordt gestraft volgens dc wet. terwijl
bovendien bij niet aanmelding plaatsing
van een controlemerk op de tweede dis
tributiestamkaart achterwege blijft. Het
niet aanmelden op den aangegeven dag
heeft tengevolge dat men niet gehol
pen kan worden.
Burgemeester en Weth. van Leiden.
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsche Spaarbank is
gedurende de maand Novem
ber 1945 ingelegd 133.582.91
en. terugbetaald f 574.711.42 in
geschreven zijn 116 nieuwe in
leggers, terwijl 80 boekjes ge
heel werden uitbetaald.
Het tegoed der 23683 inleg
gers. hieronder begrepen 1356
deelnemers aan den afhaal-
dienst bedroeg einde November
1945 15.7317549,19. 67 Spaar-
busjes werden ter lediging aan
geboden met een gezamenlij-
ken inhoud van i 989.92.
