«De uitvoering van het Handvest Wordt Potsdam herzien? Rusland uit weer bezwaren Koning Peter II onttroond Ie Fluister Voorstel der Nederlandsche Delegatie Veto-recht in bespreking Diamantkoning ber Vrij dag 30 November 1945 >gs. lio- 2rst en- No. 136 HET WEER tot Zaterdagavond. Nevelig of mistig weer. Zwakke wind. Geleide lijk eenige daling van temperatuur. Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken HoofdredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van HarenRedacteurenProf. Dr. W. Asselbergs (Anton van Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: C. G. v. Elburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826 Abonnementsprijzen: f0.26 per week, f 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per post f4.20 Uw dank niet, maar zeg het hardop h de in Londen aan den gang zijnde zitting van de voorberei- lende commissie der Vereenigde Naties heeft de Nederlandsche [elegatie een voorstel ingediend voor de oprichting van een Per- aanent Comité voor Vrede en Veiligheid uit de Algemeene Ver gadering van de organisatie der Vereenigde Naties, Doel van dit comité zou zijn de alge meene vergadering aanbevelingen te loen in zake de uitoefening der lunc- ies en bevoegdheden, haar toegekend irachtens de art. 10, 11, 14 en 15 van iet handvest. De bevoegdheid van het omité zou beperkt worden tot onder werpen, die door de algemeene verga- jering naar dit orgaan worden verwe- :n. Het comité zou moeten bestaan uit 18 staten-leden. jaarlijks door dé Alge- neene Vergadering gekozen en on- niddellijk herkiesbaar. Op deze wijze zou het naar de mee- ling van de Nederlandsche delegatie nogelijk zijn een betere voorberei'ding e verzekeren van het werk betreffen- le hoogst belangrijke kwesties in zake ;rede en veiligheid, vallende binnen de jevoegdheid van de Algemeene Ver- [adering. Een werkcomité voor vrede in veiligheid, ingesteld als een der vijf zes comité's, waarin de Algemeene /ergadering zich tijdens haar jaarlijk- iche zittingen zal verdoelen, hoe nut- ig een zoodanig comité ook zou «zijn, zou loch niet in staat zijn de voorberei- lende taak op juiste wijze te vervullen, omdat het aan het einde van de Jtting der Algemeene Vergadering zou ophouden te bestaan. Het permanente comité daarentegen, zooals voorgesteld, :ou uitsluitend functioneeren tijdens de tauzes tusschen de zittingen van de Al- ;emeene Vergadering. Om verscheidene redenen acht de Ne- lerlandsche delegatie het gewenscht. JVEREENSTEMMING MET ENGELSCHE HAVENARBEIDERS IN ZICHT. De Engelsche Min. van Arbeid, George Isaacs, heeft in het Lagerhuis een spoerige overeenstemming tusschen de lavenarbenders en hun werkgevers in .et vooruitzicht gesteld. Hij zeide, dat iii de onderhandelingen over de loonen iet geschil tot eenige shillings was be- ieikt en dat binnen twee of drie da- rapport over de overeengekomen leslissing zou worden uitgebracht. een soepeler en doeltreffender coördi natie te verzekeren tusschen de respec tieve functies van den veiligheidsraad en op de Algemeene Vergadering, in het belang van vrede en veiligheid. Met dit doel voor oogen stelt de de legatie voor om aan de Algemeene Vergadering aan te bevelen de oprich ting van een nevenorgaan, dat den naam dient te krijgen van „Permanent Comité voor Vrede en Veiligheid". De Nederlandsche delegatie isvan oordeel, dat haar voorstel re volgende voordeelen biedt: 1. De beraadslagingen van de Alge meene Vergadering en het opstellen van haar aanbevelingen met betrekking tot vraagstukken van vrede en veiligheid zouden intensiever worden voorbereid. 2. De Algemeene Vergadering zou daardoor behoed worden voor het ge vaar, dat haar debatten gevoerd worden op oppervlakkige en haastige wijze, en dat zonder behoorlijk overleg conclu sies en aanbevelingen worden goedge keurd betreffende zoodanige belangrijke zaken als in het algemeen binnen het kader van vrede en veiligheid vallen. 3. Er zou minder neiging bestaan om speciale zittingen van de Algemeene Vergadering bijeen te roepen. Het per manente comité zou den leden der or ganisatie adviseeren of een speciale zitting werkelijk goodig (en gerecht vaardigd is. 4. De Veiligheidsraad zal gemakkelij ker geneigd zijn tot het verschaffen van bijzondere rapporten aan de Algemee ne Vergadering ter voorlichting van de wereldopinie. Indien deze verwachting In vervulling gaat zou de wereldopinie vollediger en voortdurender van het optreden van den Veiligheidsraad op de hoogte gehouden worden. Op haar beurt zou de wereld opinie eerder bereid zijn den Veilig heidsraad haar steun te verleenen. wan neer laatstgenoemde van meening is, dat In een gegeven situatie het oogen- blik voor internationaal optreden of voor eenige andere belangrijke actie is gekomen. President Truman heeft op een persconferentie medegedeeld, dat de Ver. Staten in onderhandeling zijn over een herziening van de verklaring van Potsdam, ten aanzien van de controle over Duitschland. Er op wijzend, dat herziening een zaak is, waarin overeenstemming van de vier betrokken mogendheden is vereischt, verklaarde hij, dat de Ver. Staten stappen onder namen om die overeenstemming te bereiken. Hij wilde over deze verklaring niet uitwijden, daar de kwestie nog in behan deling is. Truman zeide. dat het veto-recht, waarbij een lid van den geallieerden controle-raad een actie kan blokkeeren, een punt van bespreking vormt. Hij beloofde verder, dat er een verkla ring over den internationalen toestand zou worden gepubliceerd .wanneer de gisting groot genoeg is". Inzake de Palestijnsche kwestie zei de hij, dat hij nu niet voor de resolu tie was, die aan het Congres voorstel de om een Joodsch gemeenebest li Palestina te stichten. Meeningsverschil in voorbereidende commissie De fouten van Potsdam beginnen xich te wreken! Iet eerste teeken van een belang- 'ijk meeningsverschil in de voorbe eldende commissie der Vereenigde laties kwam gisterochtend aan het icht in het technische comité voor iet trusteeship. Gromyko, de afge- aardigde van de Sovjet-Unie, zette iet bezwaar Van zijn land uiteen egen het voorstel vervat in het rap- ort van het Uitvoerend Comité voor le oprichting van een orgaan der Vereenigde Naties ter behan- leling der kwestie van het trusteeship. Gromyko vermeldde de volgende pun- fen: I De Söwjet-Unie kan het voorstel oor eenig tijdelijk orgaan voorHrustee- hip niet aanvaarden, en wel omdat voor oprichting daarvan geen voorzie ing is getroffen in het handvest der Vereenigde Volken. Zulk een lichaam ou derhalve onconstitutioneel zijn. 2. De Sowjetregeering erkent, dat de ilgemeene Vergadering, wanneer zij Ijecnkomt, hulporganen voor de hoofd- c ham en van de Vereenigde Naties kan Prichten, maar is van meening, dat het oorgestelde trusteecomité in geen en- el opzicht een hulporgaan is, doch een ervanging voor het hoofdorgaan, den ruseetship-raad. 3. Een tijdelijk trusteeship-comité, ooals voorgesteld door het uitvoerend omité, zou niets te doen hebben, daar r nog geen gebieden onder het trustee- Jip van de Vereenigde Naties zijn ge- laatst. De door Gromyko geuite bezwaren had 'en algemeen verwacht. ALLE TRIBUNALEN ZULLEN SPOEDIG BEGINNEN. Van officieele zijde wordt medege deeld, dat verwacht mag worden, dat alle Tribunalen spoedig hun werkzaam heden zullen hebben aangevangen. Na de benoeming van de leden der Tribu nalen moest eerst gezorgd worden voor t uisvesting en verdere outillage, het geen evenals het verkrijgen van ge schikt personeel (typisten enz.) groote moeilijkheden met zich bracht. Deze moeilijkheden zijn nog niet ten opzich t-s van alle Tribunalen overwonnen, maar al het mogelijke wordt verricht om een en ander' zoo spoedig mogelijk ge reed te hebben. Bij enkele Tribunalen is men zoover gevorderd, dat met de instructie kon worden begonnen. Ten overvloede wordt er op gewe zen, dat eenige Tribunalen in het Zui den des lands hun werkzaamheden reeds eenigen tijd geleden hebben aangevan gen en regelmatig uitspraak doen. A.F.P. meldt nog, dat Pres. Truman weigerde zün meening uit te spreken over het ontslag van den Amerikaan- schen ambassadeur in China, Hurley, maar gaf toch te kennen, dat de instruc- ites gegeven aan gen. Marshall voor zijn vertrek naar Tsjoeng-King ten doel hadden de traditioneele Amerikaansche politiek ten aanzien van China ten uit voer te leggen. Hij bevestigde, dat de missie een tijdelijk karakter had. Volgens Truman zijn de huidige so ciale conflicten het gevolg van het feit, dat de vakvereenigingen er zich gedu rende den oorlog van onthielden sta kingen te proclameeren, maar dat zU nu een snelle oplosing wilden vinden voor de problemen, die zich in de laat ste vijf jaren voordeden, zonder dat men ze kon oplossen. Ter gelegenheid van den verjaardag van dr. Weizman, leider de Zionisten, zond President Truman een verjaar dagsboodschap uit Washington, ge richt aan Edmund I. Kaufman, President van het Amerikaansche comité. Daarin zeide de Pres., dat vrede en welvaart in de toekomst vor een groot deel af hankelijk zijn van wetenschappelijk on derzoek en de vreedzame toepassing daarvan voor het heil van de mensch- heid. De geschiedenis der 20ste eeuw zal melding maken van de belangrijke bijdragen van dr. Weizman. Zijn ont dekkingen waren van groot nut voor de democratieën bij het winnen van den eersten en tweeden wereldoorlog en zij houden een groote belofte in voor mil- lioenen. die nu nog leven onder den druk van armoede en honger. STALIN VERLENGT ZIJN VACANTIE, Generalissimo Stalin heeft besloetn, naar A. P. uit zeer betrouwbare bron meldt, zijn vacantie te verlengen. HU wil eens lang en goed uitrusten. Vol gens deze bronnen zou de maarschalk een goede gezondheid genieten, doch hij zal vermoedelijk niet voor Nieuw jaar naar de hofdstad terugkeeren. PRINS BERNHARD WORDT VOORZTTER VAN HET NATIONAAL INSTITUUT. Het A.N.P. verneemt, dat Z.K.H. Prins Bernhard het voorzitterschap van het Nationaal Instituut heeft aanvaard. Het is de bedoeling van den Prins, ac tief deel te nemen aan de werkzaam heden van het Instituut. Hij zal zulks doen naast en tezamen met de gewone medewerkers Geallieerden steunen Oostenrijk Opheffing demarcatielijnen. Volgens den bijzonderen correspon dent van de ..Times" erkent men in geallieerde kringen te Wcenen, dat aan de nieuwe Oostenrijksche regeering meer bevoegdheden dienen gegeven te worden dan het voorloopige feewind bezat. Vernomen wordt, dat de Ameri kaansche vertegenwoordigers in den ge allieerden controleraad voorstanders zijn van het herstel der rechtstreeksche diplomatieke betrekkingen met Oosten rijk. De Britsche regeering zou dezelfde meening huldigen. Gen. Mark Clark, de Amerikaansche vertegenwoordiger in den raad, zou, voor zoover het 't Oos tenrijksche handels- en reizigersverkeer betreft, voorstander zijn van de onmid dellijke afschaffing der demarcatielij nen, welke Oostenrijk in vier zones verdeelen. Tevens acht hij het niet noo- dig. dat de gezamenlijke bezettings troepen der geallieerden in totaal de 100.000 man zouden overschrijden. bezoekt Amsterdam. De Engelsche onge kroonde diamantkoning Sir Ernest Oppenhe&mer, zal Zaterdagavond na zijn bezoek aan België, in de hoofdstad aankomen. Hij zal de gast zijn van dé AmSterdamsche Bank. Van Sir Oppenheimer is bekend, dat 'hij Nederland en Amsterdam een goed hart toedraagt. Voor de toekomst van onze dia mantindustrie is van niet gering belang, dat hij met alle bfj deze industrie be trokken autoriteiten be sprekingen zal hebben. Aan het diner te zijner eere, Zondagavond in het Amstelhotel, zullen mede aanzitten de Ministers Ir. H. Vos, van handel en nij verheid en Prof. Mr. P. Lieftinck van Financiën. Dinsdagmorgen verlaat ir Ernest Oppenheimer ons land per vliegtuig. SPAREN F EN ieder betrapt er zich wel eens op. dat hij thans uitgaven doet. wel ke hij vóór den oorlog niet zou hebben gedaan. Aan een sigaar van een kwar tje dachten wij toen toch heusch nooit. Ziet eens wat Sinterklaas aanbiedt, de grootste prullen die denkbaar zijn voor veel geld. We willen onze kinue- icn wat geven, doch wanneer wij het gevoel krijgen, dat wij voor veel geld rommel krijgen en dat onze kinderen daarvoor erg hartelijk dank-je-wel moe ten zeggen en Sinterklaas in de gedaan te van vader en moeder om den hals moeten vliegen, dan is er ook voor Sin terklaas het genoegen af. Gelukkig is een kinderhand gauw ge vuld. Het is dikwijls meer medelijden met zichzelf dan met de kinderen, dat de ouders de prullen doet koopen die boven hun beurs gaan. Afgezien van Sinterklaas, die elkeen dit jaar voor pijnlijke gewetensconflc- !en stelt, die elkeen dan maar voor zich zelf moet oplossen, ligt daar het feit, dat in en buiten den eigenlijken zwar ten handel nog op een royale wijze met geld wordt omgesprongen, welke onmo gelijk in overeenstemming kan zijn met onze armoede. De prijsbeheersching hebben wij nooit begrepen en zullen wij nooit begrijpen. Een zakenman wordt aan zijn jasje ge trokken omdat hij zijn artikel een kwart cent duurder verkoopt dan het volgens 9 Mei 1940 geoorloofde prijspeil en toch liggen de winkels en étalages vol met goederen die honderd, twee honderd en meer procenten duurder zijn dan vóór den oorlog, ook al zijn die ar tikelen niet in het buitenland gekocht. Wij leven nu eenmaal in een periode van een klein beetje inflatie. Het is eigen lijk onvoorzichtig om dat te zeggen en het Departement van financiën zou het vast niet goedkeuren indien het deze regels te lezen kreeg. Maar juist omdat er een beheerschte inflatie is en juist on.dat er alle vooruitzichten zijn. dat Minister Lieftinck het geld zal beheer- schen. is het beter het onder het oog te zien dan het te camoufleeren. Wij kunnen er allen toe medewerken om dit beetje inflatie te helpen weg werken. Daarmede helpen wij behalve ons zelf ook de gemeenschap. Door te sparen helpen wij ons zelf. Want als straks de kleeren en het huisraad weer komen, zijn we dan ten minste een weinig voorbereid en heb ben we ten minste eenige reserve aan gelegd om den achterstand in de lin nenkast, in de kleerkast, in de keuken en in de huiskamer in te halen. Helaas zijn er nog altijd heel wat mensclien, die niet verder kijken dan hun neus lang is. Het geld brandt hun in de vingers. Het is de erfenis van den oorlog toen het geld niets meer waard was. Nu wij allen zooveel armer zijn ge worden dan vóór den oorlog geldt in veel sterkere mate de noodzakelijkheid om ieder dubbeltje tweemaal om te draaien voor het uit te geven. Mocht men, ook na het tweemaal om gedraaid te hebben, tot de conclusie ko men dat het n u niet nuttig kan wor den besteed omdat de goederen er nog niet zijn, leg het dan weg tot straks als er wel goederen zullen zijn. Leg nu iets weg om straks schoenen, om straits een beddenlaken te kunnen koopen. Gij helpt daarmede allereerst u zelf. Tegelijk helpt gij daarmede de geld- ruimte bezweren, bestrijdt .gij den zwar ten handel en helpt gij nogmaals u zelf doordat uw sparen het prijspeil der goe deren naar beneden drukt. Joego-Slavische republiek uitgeroepen! De Joego-Slavische Constitueerende Vergadering, welke gisteren in Belgrado bijeenkwam, heeft, naar Radio Belgrado meldt, besloten tot het uitroepen van de REPUBLIEK, terwijl tevens werd besloten, dat aan Koning Peter en aan het vorstelijk huis van Karageorgevitsj alle „geïnvesteerde rechten" worden ontnomen. In overeenstemming met den vrij tot uiting gekomen wil van alle bevolkings groepen van Joego-Slavlë heeft de Cou- stitueerende Vergadering besloten: 1. Dat een Federale Volksrepubliek van Joego-Slavlë wordt uitgeroepen. 2. Dat door dit besluit de monar chie in Joego-Slavië definitief is afge schaft In naam van de bevolkingsgroe pen van Joego-Slavlë en dat aan Pe ter II KarageorvitsJ, evenals aan de geheele Karageorvitsl-dynastiale rech ten welke vroeger aan hem en deze dynastie zijn toegekend, worden ontno men. Reuter wijst er op. dat het afschaf fen van de monarchie en het uitroepen van een Federale Joego-Slavische Repu bliek reeds sedert eenigen tijd werd verwacht. HERTOG VAN SAKSEN COBURG GOTHA GEARRESTEERD. Volgens een Amerikaansch radiobe richt is Karei Eduard Hertog van Sak sen Coburg Gotha te Coburg gearres teerd door Amerikaansche troepen. HU is een kleinzoon van Koningin Victoria van Engeland. De Hertog was voorzit ter van het Duitsche Roode Kruis ea had den titel van Generaal der Duit sche stormtroepen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1945 | | pagina 1