Britsch geduld ten einde
dh «SLM, s.
Elke revolutie
i^adi o -programma
De aanval in het Westen
Opgravingen te Avennes
insdag 27 November 1945
No. 133
024
lO'ir
HET WEER
tot Woensdagavond:
Wisselende bewolking.
Enkele buien (vooral
in de kuststrook). Iets
kouder.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Hooldrt acteurenRector H. L. J. M. Sondual en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren; Prol. Dr. W. Asselbergs (Anton
van Duinkerken) en Joop Siebclt; DirecteurG. G. v. Elburg. BureauxPapengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20326
Abonnementiprijien: f 0.26 per week, i 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per post f4.20-
brengt de modder
naar boven.
•a
Krachtiger hauling tagan aMtramistasi
Er moet echter op gewezen worden,van Soetan Sjarir om toenadering te
--;PU
lat alle officieele kringen het diepste
y tilzwijgen bewaren over eenige even-
\J Ctueele wijziging ili de politiek. Nocli-
;ans zijn er in verband met de bespre-
ingen van luit.-gen. Dempsey, geJu-
JQ.j/ende zijn recente bezoek aan Batavia
1 net gen. Christison, luit.-gouv.-gen. dr.
n.NVvan Mook. admiraal Helfricli en andere
prominente figuren, eenige tendenzeu
lajsjian het licht getreden. De gebeurtenis-
ipS' ien dezer dagen de wreedheden niet
4bb| ilechts bedreven jegens weerlooze Ne-
uoq lerlandsche vrouwen en kinderen te
u Ambarawa, doch ook tegen de ovcrlc-
yenden van het vliegongeval nauwelijks
Hz rijf mijl buiten Batavia konden er
slechts toe bijdragen bij gen. Dempsey
J^UÈen indruk te versterken van de nood-
zoeken tot de Nederlanders, doch ook
over het voorstel om „Britsche. Neder- 1
landsche en Britsch-Indische troepen te
laten vervangen door Australische
en Amerikaansche". zal de eerste de-
zer versterkingen van land- en lucht- i
strijdkrachten wellicht reeds op weg
zijn naar Java. In dit verband wijzen
welingelichte kringen op de omstandig-
heden in lndo-China, waar de Fran-1
schen thans veel van de militaire taak
die tot dusver door de Britten werd 1
verricht, hebben overgenomen, zoodat
een aantal Britsche troepen van daar I
wellicht beschikbaar komt.
463 DUITSCHERS TE BATAVIA
GEARRESTEERD.
Volgens een Britsche hoofdofficier
vermindert het aantal gevallen van ont
voering te Batavia eenigszins. Dezelfde
officier verklaarde ook, dat 463 Duit-
schers te Batavia door de Britsche mi
litaire politie zijn gearresteerd, onder
de gearresteerden bevindt zich de
meest beruchte Nazi van geheel Ned.-
Indië, wiens naam bekend is. maar op
verzoek niet wordt gepubliceerd. Zelfs
tot het allerlaatst onderteekende hij zijn
brieven met „Heil Hitier".
RADIO SOERAKARTA EN
DJOKJAKARTA WEER IN DEN
AETHER.
De radiostations van Soerakarta en
Djojkjakarta waren vannacht weer in
den aether op de gewone golflengten.
Zij zonden muzikale programma's uit en
zeer korte toespraken. Zoo werd bijv.
^cbtfVeeTSe ontwapen"^ vaS B« di< »*«-
ïnmij il 7n nurt ,„orl (u.,.c gen de extremisten, die gewelddadig de
'q et'i zaak van de allereerste orde ls I Britsclae strijdkrachten verhinderen hnn
.4 .en zaak van üe allereerste orae .s. (aak ten uitvffer te |e!;sen. Zij is niet
J:1' Een streng optreden is tot dusverre
"fvoorkomen op grond van verschillende
overwegingen. Allereerst de aanwezig
heid van vele duizenden vrouwen en
kinderen op Midden-Java en ten tweede
apnode omstandigheid, dat de Britsche land-
ucj en luchtstrijdkrachten niet voldoende
(uio sterkte bezaten. Wat betreft de eerste
iuni|overweging: de evacuatie van de laat-
auiaiste groepen vrouwen en kinderen uit
S| de kampen op Midden-Java gaat met den
grootsten spoed voort, terwijl een groot
PDaantal zich thans bevindt in wat men ais
iba veiliger gebieden beschouwde. Onge-
98 lukkigerwijze hebben de recente ge-
031 beurtenissen te Bandoeng wederom be-
jiai wezen, dat de beschikbare bescher-
im mingstroepen ter sterkte van ongeveer
•apK brigade, totaal onvoldoende zijn, niet
sm I slechts voor de bescherming van de
ij-irond 60.000 geinterneerden, doch ook
[uo om de verbindingslijnen te beveiligen,
waarlangs de vitale voedingsmiddelen i
stad moeten bereiken. Bovendien
moet het feit. dat de extremisten min-
ójlder door eenige regeering in de hand
1 ui te houden zijn en actiever zijn geweest
ldan op eenigen tijd sinds 15 September,
den indruk hebben gemaakt op de Brit-
qosj|ten, dat met de strijdkrachten, die op
dit oogenblik ter beschikking staan.
n jjgecn resultaten kunnen worden bereikt, j
Indien bijgevölg gen. Dempsey bij zijn
Jerugkeer te Singapore aan den opper
bevelhebber van het Seac heeft voor-
[esteld. de Britsche strijdkrachten aan
medegedeeld: Hier is de eiland-radio
Ook uit andere deelen van het South! Soerakarta (resp) Djokjakarta) van .Ie'
East Asia Command zullen wellicht'
Indonesische republiek. „Merdeka!"
Men heeft nog niet kunnen nagaan of
de uitzendingen geschieden vanuit de
door raketbommen getroffen radiostations
of dat de Indonesiërs een mobiele zen
der gebruikten.
DE ..MERDEKA" DANKT
AUSTRALISCHE AGITATOREN.
De ..Merdeka" schrijft over de hou
ding van een aantal Australische solda
ten die o.a. in Pontianak, Samarinda,
Tarakan en Bandjermasin gedrukte vlug
schriften aan de bevolking hebben uit
gedeeld* „Dit helpt zeer goed de strijd
der Indonesiërs tegen de Nederlanders
stimuleeren". Het blad wekt verder op
tot een algemeene opstand tegen de Ne
derlanders. ..Het moet duidelijk zijn",,
aldus de „Merdeka", dat het geen klei
ne groep betreft, maar een algemeene
opstand waaraan een ieder deelneemt,
en met gebruikmaking van alle moder
ne wapenen. De Nederlanders moeten
weggejaagd worden".
gericht tegen de nationalisten als zoo
danig.
De Britten beseffen, dat niet alleen
de regeering van Sjarir, doch ook Soe-
karno totaal machteloos zijn de huidige
situatie te beheerschen. Vele welinge
lichte waarnemers verkondigen reeds
eenigen tijd, dat een krachtige actie het
eenige middel was om verder bloedver
gieten op grooten schaal te voorkomen,
en en dit is even belangrijk een
einde te maken aan den extremistischen
druk op de republikeinsche regeering.
zoodat de besprekingen met de Neder
landers werkelijk tot vruchtbare resul
taten kunnen leiden.
u9a
ieschouwd als een „louter- logische uit
slag".
Een andere kwestie, die thans weer
i het brandpunt der belangstelling
pjfctaat, Is of de toestemming voor de
□90 ted. troepen, die zich thans oefenen
op Penang en te Singaporeom op
u lava te landen, op een redelijk vroeg
na} tijdstip zal worden gegeven.
Terwijl de republikeinsche conventie
- onmachtig om de gruwelen te voor
komen bezig is te discussieeren en
te stemmen niet slechts over de politiek
>D
JE
Een van de belangrijkste Neurenberg-1
documenten is niet in Duitschland, doch
in Washington ondekt. liet protocol van
een zitting In de rijkskanselarij van 23
Mei 1939, waarin Hitier voor Goering.
Raeder. Keitel. Brauchitsch en anderen, j
plannen voor den aanval in het Westen
ienlijk te versterken, dan zou dit door j ontvouwde, werd met andere stukken
'elingelichte kringen te Bataviaworden langs een grooten omweg naar Amerika
RAMM EKENS.
Als de dijk bij Rammekens klaar is. zal ook Souburg droog komen. Tot heden
loopt het dorp bij vloed nog telkens onder water tot groot ongerief van de
ruim 2000 inwoners, die hier nog verbli] ven. Met bootjes en kano's wordt het
verkeer onderhouden in het dorp. Foto: Dellaert-P
worden vastgesteld. Gelukkig werd bij
de OKW-stukken in Flensburg het pro
tocol gevonden van twee toespraken,
welke Hitier op denzelfden dag hield.
De verdediger van Goering, dr. Stah-
mer, zeide, dat deze documenten niet
door de verdediging worden erkend,
aangezien zij geen handteekening dra
gen en niemand in deze bijeenkomst
verslag moest maken. Tijdens het voor
lezen van de rede schudde Goering
voortdurend ontkennend het hoofd. Al-
derman noemde het merkwaardig, dat
de echtheid betwist wordt van een do
cument. dat gevonden is in het archief
van het O.K.W. „Als iemand een be
tere lezing heeft, kan hij die overleg
gen". zeide hij, waarop Goering ja
knikte.
voor Dinsdagavond.
HILVERSUM I 301 M.
Melodieën van Ernesto de
Curtis.
Piet Coomans.
Nieuwsberichten.
Kamermuziek.
Departementen spreken.
Bravour en charme.
Vragenkwartier.
Orgelconcert.
Bela Bartok.
Mënsch en menigte.
Eddy Walis.
Nieuwsberichten.
11.15 Avondwijding.
HILVERSUM II, 415 M.
6.01 Nieuwsberichten.
6.30 Jane Bron.
6.45 Robinson Cleaver en Pa
tricia Roosborough.
Voor je slapen gaat....
Cowboy-liedjes.
Programma Ned. Strijdkr.
Theodora Versteeg en Thea
Diepenbrock.
De vriendschap van vrou
wen onder elkaar.
8.45 Jan Corduwener Non-stop.
9.05 Het Lener Strijkkwartet.
9.45 Avondwijding.
10.Nieuwsberichten.
10.20- Wil Walis.
6.01
6.30
7.
7.30
8.—
8.15
9.—
9.15
9.40
10.15
10.30
6.50
7.—
7.30
8.30
gebracht. Daar werd het gevonden en
vervolgens vla Londen naar Neurenberg
gebracht. Alc'crman zeide dat de aan
klagers het stuk absoluut echt achten
en dat de inhoud door Keitel bil onder
vraging bevestigd is. Hitier betoogde,
dat de economische problemen van
Duitschland uitbreiding der Duitsche
ruimte eischten.
„Deze oorkonden zijn van een onge
looflijke beteekenis", zei Alderman.
„Wellicht nooit is een meer bescha
mende zin geschreven als die waarin
gezegd wordt, dat het geheele Duitsche
leger door Rusland moest worden ge-
ging van het aanvalsplan „Gruen" (het
code-woord voor Tsjecho-Slowakije),
welke noodig was door de bezetting van
Oostenrijk, die een maand geleden had
plaats gehad.
Hitier betoogde, dat een plotselinge
aanval, zonder aanleiding, de wereld
zoo zou schokken, dat bedenkelijke
maatregelen moesten worden gevreesd.
Hij overwoog het forceeren van een di
plomatiek conflict, dat zich tot een oor
log zou kunnen toespitsen. Als andere
mogelijkheden om een Inval te recht
vaardigen. noemde Hitier „blitzartlg"
handelen, op grond van een geënsce
neerde gebeurtenis, bijvoorbeeld het
vermoorden van den Duitschen gezant
In Praag, in aansluiting op tegen
Duitschland gerichte demonstraties.
Buiten dit bewijs voor de onbe
schaamdheid van Hitier s methoden be
vat liet document minitieuse militaire
aanwijzingen van Hitier voor den inval
voed en dat dientengevolge vele mil
iioencn menschcn den hongerdood zou
den moeten sterven".
„Lebensraum" ten koste van alles.
Het leven in Duitschland moest niet
worden aangepast aan de omstandighe
den, doch de omstandigheden aan het
levenspeil, dat voor het Duitsche volK
was bepaald. Dit was volgens Hitier
niet mogelijk zonder een aanval en in
de zes jaren van zijn bewind was dan
ook alles op dit doel gericht. Het gaat
voor ons. aldus Hitier, om ruimte in
het Oosten en het oplossen van de pro
blemen der Oostzee en der Baltische
landen. „Wij moeten ruimte hebben
waar weinig menschen wonen èn in
Europa is geen andere mogelijkheid te
zien". Hitier zeide ook, dat de vol
ken van de overwonnen landen als ar
beidersreserve zouden moeten dienen.
Na te hebben gezegd, dat het besluit
om Polen aan te vallen, vast stond,
ging Hitier de verhoudingen na. In deze
rede zeide Hitier ook, dat het bezetten
van Nederland en België noodzaak was.
Het plan „Grucn".
De volkomen onbeschaamdheid waar
mee de aanval op Tsjecho-Slowakije
werd beraamd blijkt uit het verslag van
het onderhoud Hitier-Keitel op 21 April
1938, waarvan door Alderman mededee-
ling werd gedaan. Dit verslag werd op-
geteekend door den adjudant van Hit-
Ier en werd gevonden in de kelders te
Obersalzburg bij Berchtesgaden.
De bespreking liep over een wijzl-
i in Tsjecho-Slowakije. Goering schudde
bij het voorlezen van het opzienbarende
stuk ontkennend, wat Alderman aanlei
ding gaf op te merken, dat deze be
schuldigde zelf niets afweet van dit
onderhoud.
Uit de archieven van het Ober
Kommando Wehrmacht.
Ook de befaamde Obersalzburg rede
van Hitier, waarin de Europeesche poli
tici als wormen en „schweinehunde"
werden voorgesteld, werden behandeld.
Alderman zeide, dat het eene verslag
niet als bewijs wordt ingediend, omdat
het via een Ainerikaansch journalist
verkregen is en de herkomst niet kon
DE VERKIEZINGEN
IN OOSTENRIJK
Behaalt Volkspartij
de overwinning?
De Oostenrijksche verkiezingen, die
Zondag gehouden zijn, hebben een over
winning gebracht voor de katholiek ge
oriënteerde Volkspartij en de socialisten,
doch een verpletterende nederlaag voor
de communisten.
Volgens de tot dusver bekende resul
taten behaalden de communisten met
169.000 stemmen 3 zetels, de socialis
ten met 1.359.000 stemmen 72 zetels. De
Volkspartij heeft nog 3 zetels noodig
voor een absolute meerderheid.
Naar aanleiding van de nederlaag
van de communisten heeft het commu
nistische blad „Volksstimme" o.a. ver
klaard, dat de communisten als demo
craten de uitspraak van het volk aan
vaarden. „Wij hebben" aldus het
blad „verloren, doch we staan nog
slechts aan het begin van den strijd oin
Oostenrijk en wij zullen den strijd win
nen".
In het Haspengouwsche
dorpje Avennes worden re
gelmatig opgravingen ver
richt onder leiding van den
bekenden Luiksehen histori
cus, den heer HamelNan-
drin. Daarbij werden over
blijfselen van een 45 eeuwen
oude beschaving in zeer goe
den staat teruggevonden. In
de woonhutten en de vuur-
steenwerkplaatsen ontdekte
men een groot aantal voor
historische werktuigen. Over
blijfselen van menschen wer
den eveneens gevonden. Zoo
werd op 1.50 M. diepte een
graf ontdekt, waarin zich drie
geraamten bevonden, een van
een volwassene en twee van
kinderen.
Resumeerende kan gezegd
worden, dat zeer karakteris
tieke werktuigen zijn terugge
vonden, zooals een geslepen
bijl, een bewerkt vuurstee-
nen werktuig, twee beenen
priemen en een knots in herts
hoorn. waardoor het juiste
tijdperk kan worden bepaald.
Een onjuiste
beschuldiging
DE TOESTAND IN INDIë.
C") E Gouverneur-Generaal van Ned.-
Indië is afgetreden, omdat hij van
meening was, dat er in lndië niet be
hoorde te worden onderhandeld voor
aleer de orde en de rust zou zijn her
steld. En prof. Gerretson roept in de
„Nieuwe Eeuw" ach en wee, dat de
Kegeering toch besloot te praten.
Alles goed en wel, maar was die orde
eerst te herstellen en was de rust eerst
te verzekeren? En door wie moest dat
gebeuren? Door Nederland natuurlijk.
Jawel, maar was en is Nederland
daartoe bij machte?
Prof. Gerretson zegt dat de Regee
ring onder invloed van dr. van Mook
heeft nagelaten tijdig voor troepen te
zorgen welke in lndië het gezag van de
Jappen zouden kunnen overnemen en de
professor gaat zelfs zoo ver dr. van
Mook er van te beschuldigen, dat hij,
van Mook, alle militaire maatregelen,
welke onmiddellijk na de capitulatie van
Japan zouden moeten worden ingezet,
zou hebben gesaboteerd. De heer van
Mook zou dit hebben gedaan omdat hij
meening was, dat militaire machtsont
plooiing niet alleen overbodig was maar
zelfs een verkeerde uitwerking op het
volk van lndië zou kunnen hebben.
De zware beschudliging van prof. Ger
retson schijnt echter alleen gebaseerd te
zijn op een studeerkamerconstructie.
Insiders, die het evengoed of beter kun
nen weten dan prof. Gerretson beweren
het volgende:
Onmiddellijk na de bevrijding van het
Zuiden van ons land meldden zich vijf
en twintig duizend Brabantsche en
Limburgsche jongens als vrijwilliger.
Maar Engeland en Amerika zetten alles
op alles in den oorlog tegen Japan.
En dit beteekende, dat ook onze
eigen schepen zich ter beschikking
moesten houden. Hiermede wordt
volkomen bevestigd hegteen mi
nister Logeman in de Kamer mededeel
de: de oorlog tegen Japan legde beslag
op alle schepen, ook op de onze en
onmiddellijk na de capitulatie van Ja
pan had de door het Engelsche en Ame
rikaansche volk met klem geëischte de
mobilisatie voorrang boven de vertoo-
gen van dc Nederlandsche Regeering.
De beschuldiging van prof. G. is er
volkomen naast en het wordt de hoog
ste tijd, dat hij met zijn onverantwoor
delijk geschrijf ophoudt.
Herstel eerst de orde en praat dan!
Jawel. Men denke zich de toestand in.
Door de Japansche terreur verloor al
les wat blank was het gezicht in de
oogen der Oostersche bevolking.
Japan beloofde vrijheid.
Japan hield zich niet aan de capitula
tievoorwaarden maar deelde wapenen uit
Daar zijn nu tienduizenden v.n.l. Ned.
mannen, vrouwen en kinedren, die als
gijzelaars kunnen worden gebruikt.
Neen. Engeland heeft heusch geen po
litieke aspiraties in lndië. Maar Enge
land moet rekening houden met de En
gelsche publieke opinie. Men is verge
ten wat wij voor Engeland en voor
Australië, dat zich misselijk gedraagt,
hebben ingezet. De soldaten willen
naar huis en zij voelen niets, maar dan
ook niets voor een nieuwe oorlog op
Java.
O, theoretisch heeft de afgetreden
Gouverneur Generaal groot gelijk: eerst
de orde herstellen en dan praten over
den nieuwen status van lndië. Men ver
geet daarbij nog, dat ook de Engelschen
niet gereed waren bij de toch nog plot
selinge capitulatie van Japan en dat
zij onder den druk van de publieke opi
nie in hun eigen land in plaats van
met alle middelen de Jajpansche capi
tulatie te effectueeren troepen naar
huis zonden die hard en hard noodig
waren om de Japanners te ontwapenen.
Daardoor kon het gebeuren, dat weken,
ja maanden lang op Java aanwezig wa
ren. gedemoraliseerde Japansche mili
tairen en een inheemsche bevolking die
naar de rust en de orde van het Ned.
bestuur verlangt, maar die overheerscht
wordt door een minderheid, die het
land liever prijs geeft aan den chaos
dan met Nederland de orde te herstel
len en binnen het Koninkrijk den nieu
wen status van lndië in overeenstem
ming met het Koninklijk Woord te be
werkstelligen.
En nu?
Nu is het dieptepunt bereikt.
Nederland moet afwachten. Het is
zoover gekomen. Buiten onze schuld
weliswaar, doch het drama ligt er in
zijn vollen omvang.
Wij weten dat lndië ligt binnen de
economische invloedssfeer van den
overwinnaar in dezen oorlog: Amerika.
Het is hard het te moeten zeggen:
na ons met al onze krachten ook voor
de Engelsche en Amerikaansche belan
gen te hebben ingezet, moeten wij af
wachten hoe en wanneer Engeland en
Amerika zich voor ons willen inzetten.
