m
Maiót
prima Kaas
QüJUen fow&Unty man EaAnea ofi,
r
Gen. Dempsey in Batavia
den
op oorlogspad tegen
gifhandel
Dat
er
Verrassingen voor de misdadigers
^adio-programma
AUSTRALIËRS
Vrijdag 23 November 1945
No. 130
bedelaars zijn
bewijst dat de
liefde niet
dood is
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Haarl.straat uil I
heeft
HoofdredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van HarenRedacteurenProt. Dr. W. Asselbergs (Anton
van Duinkerken) en Joop Fiebelt; Directeur: C. C. v. Elburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826
Abonnementsprijzen: f0.26 per week, f 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per post f4.20*
„Het was op een dag in
Maart....!"
De Amerikaansche aanklager houdt
even stil. laat zijn blik gaan over de
Duitsclie oorlogsmisdadigers en komt dan
bü houdt het document in de hoogte
met de notulen te voorscuijn van de
eerste ministerraad, welke Hitler in
Maart 1933 hield.
Goering. Frick, Funk, von Papen en
Neuraiu waren atien bij die ministerraau
tegenwooruig. Von Neuratu, die zün
uiterste best doet om zicu te uisiau-
cieeren van alle andere bekiaaguen, me
geen woord met tien wisselt, kon bier
eenter zijn verbazing en verrassing niet
bedwingen.
Zoo zuilen er nog wel meer verras
singen komen, want zoutmanen en on-
■■^jaeraartisene kelders in ue Deierscue Al
pen hebben hun geheime scuattcn aan
archieven en documenten niet kunnen
verbergen voor ue speciaie recherche-
afdeeiingen oer geallieerden, uie naar
deze documenten op zoek zijn gegaan.
COLLEGE OVER DE NAZ1-
ORGANISAT1E.
De openbare aanklager der V.S. liet
aan de wand een reusachtig schema
ontvouwen, waarop de organisatie der
N.5.D.AP. werd gescueist ter aandui-
jding van de rol, die de beschuldigden
lin het duistere gezelschap der ..Ho-
the its traeger heoucn gespeeld. Het col
lege duurde enkele uren en boezemde
blijkbaar den beklaagden meer belang
stelling in dan den anderen toehoorders.
Eerstgenoemden keerden zich allen vol
aandacht naar het schema dat. kenne-
Mlijk herinneringen opriep aan voor hen
betere, doch voor Europa sombere da-
W gen. Alleen Doenitz en Hess hadden niet
JJ veel belangstelling voor het geraffineer-
de systeem, dat de Nazis eens in staat
sjelde Duitschland en Europa onder den
voet te loopen. Hess verliet geruimen
tijd de zaal. Goering trachtte hem voor
het geval te animeeren door hem enkele
malen qp het schema te wijzen. Hij
maakte voorts ijverig aanteekeningen en
grijnsde af en toe naar de perstribune.
TOEN KWAM HET!
Er viel ineens een stilte in de zaal
toen de Amerikaansche prosecutor Ai-
brecht na zijn uiteenzetting met lierhaal-
verwijzingen naar de op een groot
schoolbord geprojecteerde kaart met
stemverheffing zeide:
„Deze regeeringskaart is wat nauw
keurigheid aangaat door een bcëedlgde
schriftelijke verklaring geverifieerd en
wel door den aangeklaagden Frick!"
Deze mededeellng verwekte op de be
klaagdenbank nogal eenige beweging en
erg veel goede wenschen zal Frick van
fijn medeschurken niet In ontvangst
hebben behoeven te nemen.
COMMUNISTEN. SOCIALISTEN E.A.
BUITEN DE WET.
Goering knikte demonstratief „ja",
toen de Amerikaansche prosecutie bij
monde van Frank Wallis een aantal ge
heime documenten naar voren bracht, die
laten zien op welke infame wijze de
Nazi's in 1933 de macht aan zich ge
trokken hebben en hun politieke tegen
standers in concentratiekampen hebben
vernietigd. De beklaagden volgden de
uiteenzettingen met aandacht. Vooral
Goering zat vrijwel den heelen middag
notities te maken en knikte bijzonder
demonstratief, toen den opzet om com
munisten en socialisten op te sluiten
werd genoemd.
GEWELDIG OPSPORINGSWERK.
Uit een overweldigende massa ge
heime stukken, die speciale militaire
formaties uit onderaardsche schuil
plaatsen, veelal in de Beiersche Alpen,
haalden, zijn ten slotte ruim 2500 docu
menten naar de rechtzaal van Neuren
berg gebracht. In deze vroegere SS-
vesting zijn deze stukken thans veilig
in kluizen geborgen. Dit historische be
wijsmateriaal. verzameld onder leiding
van majoor William Coogan is in boe
ken in het Engelsch en Duitsch bijeen
gebracht, waarvan enkele machtige
exemplaren aan het tribunaal werden ge
toond. Het tribunaal verklaarde zich ac-
coord met de methode van onderzoek
en ook de verdedigers legden deze ver
klaring af. Deze onaanvechtbare stuk
ken vonden van de zijde der beschul
digden minder tegenkanting dan het
partij-schema waarbij sommige vaak
hevig „neen" schudden.
In gezaghebbende kringen is men van meening, dat het bezoek aan Ba^
tavia van Lt. Gen. Sir Miles Dempsey zeer wel van pas komt. Het be
zoek was reeds eenigen tijd geleden voorbereid maar nu zal het moge
lijk zijn om den commandant van de geallieerde landstrijdkrachten de
tegenwoordige toestand op de meest realistische wijze te toonen.
Nieuwe troepenzendingen te verwachten
voor Vrijdagavond.
HILVERSUM I. 301 M.
6.01 Waterstanden.
6.04 Mario Melfi als componist.
6.30 „De Speellieden",
7.Nieuwsberichten.
7.15 Reportage.
7.30 Gramofoonmuziek.
8.01 Nederland Herrijst.
8.15 Politiek weekoverzicht.
•8.30 Sylvestre-trio.
9.Op de brug.
9.15 Opera in vier bedrijven.
10.15 Mensch en Maatschappij.
HILVERSUM II 415 M.
6.30 Ensemble George Frank.
6.50 Voor Te slapen gaat.
7.— Jean Antonietti.
7.30 Programma Ned. Strijdkr-
8.01 Benedict Silberman.
8.30 Voor de werkende vrouw.
8.45 Arjen Zondervan en Cor
van Boven.
9 Op de brug.
9.15 Gevarieerd programma.
9.45 Nieuwsberichten.
10.20 Op den drempen van den
nacht.
In dit verband herinnert men er aan.
dat na het bezoek van gen. Slim. die
de voorganger was van It.-gen. Demp
sey. een geheele divisie naar Soeraoala
werd gezonden.
SJARIR'S KABINET WIL GEEN
BESPREKINGEN MET NEDER
LANDERS VOEREN.
Het „Indonesische kabinet" beeft ver
klaard, dat het weigert om deel te ne
men aan besprekingen waaraan ook door
Nederlanders wordt deelgenomen. Het
„Kabinet" heelt zich echter bereid ver
klaard om alle vraagstukken met f de
Britten te bespreken.
Maberley Denning heeft bij zijn komst
te Singapore verklaard, dat men niet
op een spoedige oplossing van de moei
lijkheden op Java behoeft te hopen.
Naar een woordvoerder van Britsche
zijde mededeelt, is nog niet beslist waar
de inheemsche troepen uit het K. N. I.
L heen gezonden zullen worden, die,
zooals gemeld is, Batavia moeten ver
laten.
DREIGEND RIJSTTEKORT OP
JAVA.
Officieel is te Batavia bekend gemaakt,
dat de volgende rijstoogst op Java,
naar men verwacht, een half millioen
ton beneden die van 1945 zal zijn. Vol
gens de berichten verbouwen de boe
ren veelal slechts voor eigen gebruik.
Op deze manier zal men voor zeer ern
stige gevolgen komen te staan.
EVACUATIE NAAR SINGAPORE
STOPGEZET.
Robert Kiek verneemt uit gezagheb
bende bron, dat de evacuatie naar Sin
gapore sedert eenige dagen is onder
broken. Ais reden wordt opgegeven, dat
de accomodatiemogclijkheid en de voed
selvoorziening in Singapore geen ver
dere opneming van evacué's meer toe
staat. De groepen Nederlanders die vol
gens de schema's van de Rawpl van
Bandoeng naar Batavia zouden worden
gevlogen zijn gisteren niet gestart.
SCHIETPARTIJEN EN ARRESTATIES
OP SUMATRA.
Op de Emmahavenweg te Padang zijn
schoten gevallen, maar er worden geen
dooden of schade gemeld. Er wordt
scherp gepatrouilleerd.
Achttien Indonesiërs, die met messen
waren bewapend, zijn gearresteerd. Er
worden trouwens vrijwel elke nacht
burgers, die' in het bezit zijn van zwaar
den of pistolen aangehouden.
De toestand te Ambarawa
en Semarang
Ambarawa met zijn 8000 door de
Rapwl verzorgde personen is een bele
gerde stad, zoo seint Ralph Coniston uit
Semarang. Twee Britsche colonnes trek
ken in tegengestelde richting op: een
in de richting Magelang; de achterhoe
de van deze afdeeliing Ghurka's werd
gisternacht afgesneden en de hoofd
macht was verplicht terug te keeren
om hen te ontzetten. De andere afdee-
ling, die voor het grootste deel uit
Mahratta's bestaat, die ter versterking
uit Soerabaaj door de lucht waren aan
gevoerd, werden eveneens in gevech
ten gewikkeld. Ambarawa zelf schijnt
rustig te zijn, hoewel de plaats door
sterke strijdkrachten omsingeld is.
Semarang begint weer het aanzien te
krijgen van een normale stad. De ge
vechten zijn slechts op kleine schaal en
plaatselijk: af en toe vallen er scho
ten. die door verborgen vrijschutters
worden afgevuurd. Men vreest, dat de
„gouverneur" Wongsonegoro, die ge
matigd was, door de extremisten is
vermoord, daar onlangs een vijftigtal
mannen des nachts zijn residentie heb
ben omsingeld en hem hebben meege
voerd.
De Ghurka's, die in geforceerde mar-
schen uit Magelang oprukken, vochten
op een theeplantage, vijf mijl ten Zui
den van Ambarawa. Volgens een later
ontvangen Reutertelegram hebben de
Ghurka's Ambarawa bereikt, waar zij
10.000 evacué's onder hun hoede hebben,
die door de Indonesiërs worden aange
vallen. Reuter meldt ook. dat volgens
de berichten Indonesiërs met mortieren
op het kamp schieten.
Een zware
beschuldiging
OP AUDIËNTIE
Donderdagmiddag is Mgr. J. P. Hui-
bers. Bisschop van Haarlem in gezel
schap van zijn belde secretarissen door
H.M. de Koningin in audiëntie ontvan
gen.
In een vertraagd telegram aan de „Melbourne Herald" van 19
dezer schrijft William Hudson, dat een handjevol communisten,
behoorende tot de Australische 7de divisie, die op net oogen»
blik Ned. Borneo bezet heeft, de plaatselijke Indonesiërs hebben
opgestookt en de revolutionnaire beweging hebben aangemoe
digd. Brigade-Generaal Dougherty, de divi. e-commandant, slaat
hup activiteiten met bezorgdheid gade. Volgens Hudson werden
binnen twee uur nadat de Australiërs te Pontianak aan wal ge
gaan waren, onder de bevolkng propaganda-biljetten verspreid
die in Melbourne gedrukt waren. Dit had als gevolg, dat de In
donesiërs oproerig werden en de Nederlandsche vlag trachtten
neer te halen. Minstens een van hen werd hierbij gedood. De
propaganda-biljetten werden cok verspreid door een paar
Australiërs in Banjermasin, Tarakan, Samarinda en Balik Pa
pan. Australische soldaten namen deel aan de betoogingen van
„Vrij Indonesië" te Balik Papan en zetten de Indonesiërs op
tegen den Nederlanders, die daar aanwezig waren. Er ontstond
een woordenwisseling toen een der Australiërs zich tegen het ge
drag van zijn landgenooten verzette. Toen de militaire politie
arriveerde verdween de agitator in de menigte.
De Australische strijdkrachten zijn teruggetrokken uit Pontia
nak en Bandjermasin, waar de Nederlanders hun taak hebben
overgenomen.
MINISTER SCHERMERHORN
Dc Minister-President prof. ir. ScLermerhorn heeft de veelomvattende
actie tegen den gifhandel (vroeger zwarten handel geheeten) ingeleid
met een korten oproep tot de bevolking om de regeering hierin bij te
staan.
Hetgeen minister Schermerhorn zeide ganen. Er zal bovendien niet meer ge-
is in het kort samen te vatten in de
mededeeling, dat van nu af aan ieder
een die bij een „zwarte" transactie be
trokken is kant loopt voor minstens drie
maanden of maximum drie jaar door
sproken worden over zwarten handel,
want dit woord heeft voor velen een
gemoedelijken klank gekregen. En het
is geen gepioedelijk bedrijf. Het is
thans ernst, bittere ernst, ledereen zal
den economischen politierechter naar de moeten begrijpen, dat, wil inderdaad ons
werkinrichting te Veenhuizen te worden
gestuurd. Men zal er op kunnen reke
land in den kortst mogelijken tijd weer
op de been zijn ook aan dezen verder-
nen aldus minister Schermerhorn felijken handel, dezen gifhandel een
dat er zeer krachtig zal worden inge- eind zal moeten worden gemaakt. Daar-
grepen door de diverse opsporingsor- aan moet iedereen meehelpen".
Een nieuwe
Encycliek?
Volgens een bericht van den Romein-
schen correspondent van de News
Chronicle zou de Paus het plan hebben
in het begin van het aanstaande jaar
een encycliek over de vereischten voor
een blijvenden wereldvrede uit te vaar
digen.
In deze encycliek zou worden aange
drongen op onderling begrip tusschen
de volkeren, respect voor de kleine na
ties en rechtvaardigheid voor allen.
Waarschijnlijk zal de encycliek ook wij
zen op het gevaar van de atoombom
voor de menschheid.
Fransche kabinet
bijeen
Het Fransch kabinet heeft gisteren
voor het eerst vergaderd. De Gaulie
drong bij den minister van Financiën en
dien van industrieele productie aan op
indiening van de wetsontwerpen voor
nationalisatie van het bankbedrijf en van
de electriciteitsvoorziening. Heden zal
de Gaulle zijn regeeringsverklaring be
kend maken.
Tegen Dr. van Mook.
In de Nieuwe Eeuw trekt prof. Ger-
retson van leer tegen den luitenant
gouverneur-generaal van Mook, die vol
gens prof. Gerretson hard bezig is ons
Indië te verbabbelen.
Dr. v. Mook wil aldus prof. G.
de volkomen onafhankelijkheid van In
dië van het Koninkrijk.
De beschuldiging heeft op ons een
diepen indruk gemaakt. Dit muisje zal
nog een staartje hebben. Het laatste
woord is niet gesproken, want zie
hier waarvan de schrijver dr. van
Mook in concreto beschuldigd:
Dr. van Mook heeft de militaire
maatregen, welke de Regeering vanaf
het oogenblik der bevrijding van het
Zuiden van ons land heelt genomen, of
dacht te nemen otn zoodra mogelijk een
gewapende macht naar Indië te kun
nen zenden, stelselmatig gesaboteerd.
Laten wij prof. G. kan het woord.
Toen het Zuiden bevrijd was, stroom
den de vrijwilligers naar het vaandel.
Hoe hebben de berichten omtrent de
stemming in den Beneden Moerdijk de
harten van ons, die in den barren win
ter benoorden de rivieren naar de be
vrijding snakten, verwarmd en ver
kwikt. Dat juist het Katholieke anti-ko
loniale Zuiden, de verlossing van Indië,
nu ook zijn Indië. als natuurlijke na
tionale plicht had ontdekt, welk een
verrassing, welk een toekomst voor
het Koninkrijk. Het duurde niet lang
of er was in het Zuiden een aanzien
lijke troepenmacht van 25.000 man be
schikbaar.
Ook ontbrak geallieerde hulp tot op
leiding en vervoer geenszins: Ame
rika bood troepen-transportvliegtui
gen, z.g. Dakota's. Engeland een
kamp In Zuid E -eland aan.
Wat deed toen dr. van Mook?
Dr. van Mook deed niets. Geen uni
formen, geen intendance goederen,
geen wapens werden aangekocht; de
generaal Verniers v^n der Loeff was
genoopt het Engelsche kamp op te
geven; ten slotte werden de uitste
kende voor Indië beschikbare stoot
troepen door de Regeering ter be
schikking der geallieerden in Duitsch
land gesteldIn een woord, de wa
pening voor Indië werd, naar den in
druk der betrokken militaire chefs,
door dr. van Mook stelselmatig gesa
boteerd.
Men meende het wel te kunnen red
den door met de Indonesiërs te pra
ten. Elke voorzorgsmaatregel bleef
achterwege. Nog in Maart 1945 wees
dr. v. Mook in Amerika zijnde
aangeboden militaire hulp af.
En toen kwam de bevrijding
van Indië.
Ondanks de ernstige waarschuwing
van den Britschen inlichitngendienst
liet de generaal Christison zich door
het advies van den heer van der Plas
verleiden om te landen.
En terwijl generaal Christison met
veel te geringe troepenmacht de steeds
sterkere weerstand poogde te bedwin
gen. klampte de heer van der Plas de
vrienden aan....
Het is aldus eindigt de schrijver
van Mook's nalatigheid in de ver
vulling van de meest fundamenteele
overheidsplicht: te zorgen voor een ster
ke hand. die een eind heeft gesteld aan
de onbestreden souverelnltelt van het
Nederlandsche gezag In den Archipel.
Immers: wie de machtheeft. oefent
het gezag uit. Nu, in plaats van de Ne
derlanders de Britten moeten bloeden bij
de vervulling van de Ned.-Ind. over
heidstaak: het herstel van de orde en
de rust, nu zullen het ook de Britten
zijn. die zeggen hoe het moet.
De Britsche houding is van Mook's
schuld.
„Gevangen" spionnen
in Argentinië
De voormalige afgevaardigde Rodri
guez Araya heeft onthullingen gedaan
over de „coulante" behandeling, welke
As-spionnen tijdens den oorlog in Ar
gentinië zouden hebben genoten. Daar
Argentinië met de As in oorlog was en
zich verbonden had tot medewerking
aan de onderdrukking van de spionnage
tegen de Vereenigde Staten, aldus ver
telde Araya, werden de gevangen geno
men spionnen in een villa onderge
bracht, onder oppertoezicht van den
politiechef kolonel Velazco. Zij konden
zich echter vrij buiten hun ..gevangenis"
bewegen, hadden de beschikking over
radiotoestellen en schrijfmachines en een
portret" van Hitier aan de wand han
gen.
