DE TROONREDE
H.M. de Koningin heeft hedenmiddag bij de opening
van de zitting der voorloopige Staten Generaal de
volgende rede uitgesroken
£eden dei iRtatenSeneAacd
/"".evoelens van diepe bewogenheid mengen zich met die van
vreugde en erkentelijkheid nu Ik na zes jaren van bittere
scheiding weer in uw midden verschijn.
Leed en -ontbering, nederlaag en ontreddering, maar ook
offervaardigheid en heldenmoed kenmerkten de donkere jaren
der Duitsche furie. In smart gedenken wij de tienduizenen
Joodsche landgenooten, die werden gemarteld en vermoord,
de millioenen Nederlanders en Indonesiërs, wier veiligheid
bedreigd, wier levenskracht verteerd en wier zedelijk oordeel
werd aangetast.
De herziening van de finan-
cieele verhouding tussehen het
Rijk en de gemeenten heeft
de bijzondere aandacht der re
geering. Herstel van de finan-
cieele zelfstandigheid der ge-
meenteh als einddoel staat
hierbij voor oogen. Het vraag
stuk der gemeentelijke indee
ling heeft mede haar aandacht.
De financieele toestand ken
merkt zich door de noodzaak
van zeer groote uitgaven. Voor
Miin verarmde land. dat reeds
ond-r een zeer zware staats
schuld gebukt gaat. beteekent
dit alles een centenaarstast.
Het streven zal er bij voortdu
ring on ziin gericht een doel
matige besteding der gelden te
verzekeren en de onvermiide-
IHtr* heffingen zoo billijk mo
gelijk te verdeelen.
De zuivering van het geld
wezen zal ten spoedigste door
een gezondmaking van de be-
grooting worden gevolgd. Door
net opnemen van buitenland-
sche leeningen zal het tekort
op de betalingsbalans worden
aangevuld, tot deze door een
hervatting van den uitvoer en
van het mternationale dienst
betoon weer in evenwicht zal
komen.
Een overzicht van 's lands
financiën en ingrijpende be
lastingplannen, die er mede op
gericht zullen zijn om de loo-
pende lasten op het bedrijfsle
ven te verlichten, zullen bin
nenkort aari de volksvertegen
woordiging worden aangebo
den.
De regeering is voornemens
het gelukkig reeds ingetreden
herstel van industrie, handel
en scheenvaart met kracht te
bliiven bevorderen, zoowel ten
aanzien van de binnenlandsche
productie als van den export.
Reeds werden handelsverdra
gen afgesloten met eenige sta
ten. terwijl verdere onderhan
delingen gaande zijn. De in-
destrieele ontwikkeling van
het land waarbij groote aan
dacht zal worden geschonken
aan het wetenschappelijk on
derzoek zal verder worden
geleid, uitgaand van een alge
meen nationaal welvaartspeil,
waarvoor de grondslagen thans
worden gelegd.
Land- en tuinbouw nemen in
dit plan een belangriike plaats
in. Met groote kracht wordt
gewerkt aan het herstel van
deze primaire besta.ansbronnen
van ons volk. zoowel ten be
hoeve van de verzekering onzer
vo-dselvoorziening als van een
voor de volkshuishouding on-
misbaren export. De regeering
streeft er naar. de organisatie
van de boeren een belangriike
taak te doen vervullen in de
regeling van nroductie en af
zet en tegeliikertiid een groo-
tere mate van vriiheid in eigen
bedrijfsvoering mogelijk te ma
ken.
In voorbereiding zijn wets
ontwerpen tot regeling der be
drijfsorganisatie. waaraan zoo-
wel een economische als een
6ociale taak zal. worden toe
vertrouwd.
Beheersching van de ontwik
keling van prijzen en loonen
en het scheppen van verhou
dingen, waarbij het levenson
derhoud voor allen gewaar
borgd is, is een van de doel
einden, waarop de economische
en sociale politiek wordt ge
richt. Voorwaarde voor een
verruiming van het levenspeil
is daarbij opvoering der pro
ductie. zoowel door voller be
zetting der bedrijven als door
verhooging der arbeidsproduc
tiviteit.
Wij gedenken daarnaast het
verzet teggen den vijand, dat
sterke krachten wekte en dat
ons thans onze vrijheid als e^n
recht doet aanvaarden.
Lijden en strijden werkten
ook ten zegen. Wij werden ont
vankelijker voor geestelijke be
zinning. meer bereid tot offers,
dieper bewust van onze saam-
koorigheid en vaster besloten
onze roeping als natie te ver
staan.
Te midden der verwoesting
liggen hier de krachten voor
herstel en vernieuwing en wij
gorden ons tesamen aan om de
verworvenheden te bewaren en
de zwakheden te overwinnen.
Te duur hebben wij onze
vrijheid gekocht dan dat wij
haar nu zouden misbruiken of
verspillen.
Daarbij denk .Ik aan de dui
zenden die vielen in den strijd
om het vaderland, hetzij in onze
krijgsmacht, op de koopvaardij
of in het verzet. Moge hun offer
inspireerend werken op hen,
die gespaard bleven. Met groote
voldoening zie ik de succesvolle
krachtsinspanning gericht op de
nopdvoorziening in de geteis
terde gebieden en op het her
stel van verkeer en industrie.
Wij zijn dankbaar voor de red.
ding van Walcheren en van de
Wieringermeer, dankbaar ter
wille van deze getroffen land
streken. maar bovenal omdat
zij het symbool zijn van her
wonnen kracht.
In mijn radiorede van 20
Maart 1941 riep ik u allen op
tot gezette overweging van
'herzieningsplannen op staat
kundig gebied, waarbij met de
veranderde opnstandigheden en
met de opgedane ervaringen
zou zijn te rekenen.
Met groote vreugde consta
teer ik, dat deze oproep grooten
weerklank heeft gevonden.
De plannen van velen, ge
smeed in den bezettingstijd,
breken zich thans een weg naar
hun verwerkelijking. Zij om
vatten niet alleen hervormin
gen van het staatkundig bestel,
maar zijn ook gericht op een
nieuwe vormgeving van het
maatschappelijke en cultureele
leven.
In deze worteling worden de
krachten gesterkt en gebundeld,
welke thans den aanval heb
ben ingezet tegen normloosheid
en ontwrichting.
De overheid heeft bij dit alles
slechts een beperkte taak en
haar arbeid is alleen dan vrucht
baar, waneer zij de activiteit
der burgers in kerk en gezin,
zoowei als in andere levensver
banden positief waardeert.
Met groote zorg vervult mjj
de ontwikkeling der gebeurte
nissen op Java. In gespannen
medeleven volg ik het lot der
tallooze kinderen, vrouwen en
mannen, berdofd, in lijfsgevaar
of nog onverlost in de dreiging
van een verdwaasde massa. Ik
versta de gevoelens van bitter
heid in de harten van hen,
wien al dit onheil in onrecht is
aangedaan. Ik betreur diep het
leed dat tot aan het herstel der
orde over Java's bevolking on
vermijdelijk zal komen.
En toch bliiven wii pogen
voor Nederlanders en Indone
siërs in dit thans geteisterde
land de toekomst te redden, de
toekomst van een gemeene-
best. gebouwd od de vrijwillig
aanvaarde saamhoorigheid der
riiksdeelen. Geen wraakoefe
ning staat ons voor oogen. noch
de vestiging eener koloniale
overheersching. doch wii hou
den ons er van overtuigd, dat
slechts de gemeenschap onzer
volkeren, hier en overzee, een
waarborg biedt voor aller har
monische ontwikkeling, veilig
heid en blijvende welvaart.
Daartoe de mogelijkheid te
scheppen is de groote krachts
inspanning waard, die te dien
einde van ons volk zal worden
gevergd. Moge het ons spoedig
gegeven ziin de grondgedach
ten, die ik reeds schetsmatig
ontwikkelde in miin radiorede
van 7 December 1942, langs
constitutioneelen weg tot volle
werkelijkheid te zien worden.
Ik weet. dat Nederland bereid
is, onbaatzuchtig mede te wer
ken aan de totstandkoming van
een nieuwen status van ons
Koninkrijk. Het spoedige bij
eenkomen van de rijksconfe
rentie blijf ik daarom bevorde
ren.
Vol bewondering ben ik voor
het groote aandeel van Surina
me en Curagao zoowel in de
oorlogvoering van het Konink
rijk, als in de hulpverleening
aan Nederland. De nationale
gevoelens van dë bevouemg
van deze gebiedsdeelen zijn in
de afgeloopen jaren op ondub
belzinnige wijze tot uitdruk
king gekomen en zullen zonder
twijfel op de aanstaande rijks
conferentie als een kracht ten
goede medewerken.
Ten aanzien van onze betrek
kingen met het buitenland valt
in de eerste plaats met groote
waardeering te gewagen van
den steun, dien wij na de be
vrijding uit verschillende lan
den in onzen tijdelijken nood
ondervonden. De roof. gedu
rende de bezetting op ons volk
gepleegd, heeft een afhankelijk
heid op velerlei gebied ten ge
volge gehad, die voorloopig on
ze internationale handelsbe
trekkingen sterk beinvloedt.
Moge de eendrachtige vredesin
spanning van ons volk dit tij
weldra doen keeren. Met de
verbonden landen zijn de be
trekkingen hartelijk, in weer
wil van de moeilijke problemen,
die gezamenlijk moeten worden
opgelost en waaromtrent, naast
veel overeenstemmend inzicht,
ook verschil van meening mo
gelijk is.
De totstandkoming van de
."e.vcn goe naties wettigt- de
verwachting dat deze nieuwe
poging tot vrede door organi
satie en overleg ook in moei
lijke omstandigheden met
kracht zal worden volgehouden.
Ook al zijn niet al onze wen-
schen ten aanzien van deze or
ganisatie bevredigd, toch zal
mijn regeering met kracht haar
medewerking verleenen aan de
voorbereiding en werking van
alle organen der Vereenigde
Naties.
Met betrekking tot den ge
slagen vijand spant de regeering
zich in, onze belangen overal,
waar zulks mogelijk is. met de
meeste 'kracht te bepleiten. In
Duitschland ving de Neder-
landsche militaire missie haar
arbeid aan, terwijl het eveneens
tot tevredenheid stemt, dat Ne
derland is vertegenwoordigd in
het adviseerend comité voor het
Verre Oosten, dat te Washing
ton zetelt.
Nederland dient in staat te
zijn, in internationaal verband
naar vermogen bij te dragen tot
de handhaving van de rechts
orde. Daartoe zal met kracht
worden gewerkt aan den weder
opbouw van de koninklijke ma
rine. welke in den oorlog znlke
zware offers bracht, terwijl de
koninklijke landmacht op doel
treffende wijze wordt georga
niseerd. Maatregelen zijn in
voorbereiding ten einde in het
voorjaar van 1946 een jaar-
klasse dienstplichtigen in wer-
kelijken dienst op te roepen.
Ten behoeve van de ontwik
keling van de militaire en van
de burgerlijke luchtvaart wordt
een centrale dienst ingesteld,
die alle gemeenschappelijke be
langen zal behartigen.
Het is mij een behoefte uiting
te geven aan het ernstig stre
ven mijner regeering, om Ne
derland te doen herleven als
een rechtsstaat, waarin rechts
zekerheid en vertrouwen in de
rechterlijke organen volledig
zullen zijn hersteld.
Een snelle en rechtvaardige
berechting van de politieke de
linquenten beschouwt de ne-
geering als een dringende zorg.
Het ligt in het voornemen om
de bevoegdheden tot opsporing
en aanhouding op dit gebied
weldra toe te vertrouwen aan
de normale politie-organen.
Bij het ongedaan maken van
onrecht tijdens de bezetting
gepleegd, is voor den raad van
het rechtsherstel een belang
riike functie weggelegd. De re
geering heeft het zich tot een
taak gesteld, om hetgeen in
strijd met onze rechtsopvattin
gen aan den bezetter herinnert,
uit onze wetgeving te verwijde
ren en door nationale voor
schriften te vervangen. Ge
streefd wordt naar een snelle
voltooiing van de noodzakelij
ke zuivering van de overheids
organen.
De regeering zal een staats
commissie instellen tot voorbe
reiding van een wijziging van
de grondwet, welke zonder
twijfel van de eerder genoem
de voorbereidende studies,
waartoe de bezettingstijd velen
opwekte, zal profiteeren. De
arbeid dezer commissie zal voor
de onderwerpen, welke de ver
houding tot de overzeesche ge
biedsdeelen raken, verband
moeten houden met dien der
reeds genoemde rijksconferen.
tie.
Op den grondslag van een
reeds in Londen tot stand ge
komen rapport wordt een her
ziening der sociale verzekering
uitgewerkt, die deze van ar
beidersverzekering zal doen uit
groeien tot een algemeene
volksverzekering, in de eerste
plaats ten einde te komen tot
een Hetere verzorging voor den
ouden dag.
De gezondheidstoestand van
ons volk, die ernstig heeft ge
leden onder de gevolgen van de
bezetting, zal groote waakzaam,
heid en krachtige- maatregelen
eischen.
Ten einde het de bevolking
mogelijk te maken het groote
tekort aan dekking, kleeding en
schoeisel aan te vullen, wordt
overwogen om, waar noodig,
consumptiecredieten te ver
strekken in de mate, waarin
deze goederen beschikbaar ko
men.
In het jaar 1946 zullen de
300.000 licht beschadigde en de
40.000 zwaar beschadigde wo
ningen definitief worden her
steld. Daarnaast zullen 10.000
nieuwe woningen worden ge
bouwd, terwijl het drievoudige
van het hiervoor benoodigde
materiaal voor den wederop
bouw van de industrie en het
herstel van het verkeersweg
zen zal worden gebruikt. De
plannen voor volledige bevre
diging van de behoeften van
volkshuisvesting en industrie
v/orden krachtig ter hand ge
nomen.
Wettelijke maatregelen zijn
in voorbereiding tot verzeke
ring van de doeltreffende uit
voering van dit bouwprogram
ma. Ook de wederopbouw van
het cultureele leven heeft de
volle aandacht der regeering.
Een reorganisatie van het on
derwijs, inbegrepen het hooger
onderwijs, is in voorbereiding.
Op de terreinen der kunst en
der vrije jeugdvorming zal ge
streefd worden naar coördina
tie van hetgeen uit de samen
leving opkomt.
Met groote aandacht volg ik
den wederopbouw van de over
heidsorganen, zoowel 'burger
lijk als militair. De herziening
van de rechtspositie en de be
zoldiging van de ambtenaren is
in studie. Moge het resultaat
mede tot verbetering van de
waardeering van den ambte
naar leiden, zoowel in eigen
oog als bij het volk.
Meer dan welke overheids
maatregel ook kan echter hier
toe bijdragen de versterking
van het bewustzijn van den
ambtenaar, dat de diepste be
vrediging in het arbeidsleven
voor hem ligt in zijn dienst aan
de volksgemeenschap.
Voor het overige wil Ik niet
pogen een overzicht te geven
van alle problemen, die in den
np -
KORTE GOLF
De keizer van Japan heeft liet par
lement tegen 26 November bijeengeroe
pen ter herziening van de kieswetten.
Frans von Papen zal te Neuren-j
terg verdedigd worden door zijn zoon,
kapitein von Papen, die daartoe speciaal
uit zijn krijgsgevangenschap is vrijgela
ten.
Op order van Generaal MacArthur
moeten in Japan alle commercieele
luchtvaartscholen worden ontbonden.
Volgens een bericht van Radio-
Bangkok is de 21-jarige Koning Ananda
Mahidol van Siam, die te Lausanne in
de rechten heeft gestudeerd, per vlieg-|
tuig uit Zwitserland naar Siam ver-|
trokken.
De beroemde Amerikaansche vio-l
list. Jehudi Menuhin. die op groot tour-i
née door Europa is. gaf een concert in b
het conservatorium te Moskou.
Volgens het Italiaansche blad ,,11
Popoio" zouden de Geallieerde voorne-r
mens zijn Noord-Italië te ontruimen enj
de Italiaansche Souvereiniteit daar te!
herstellen.
Prins-regent Karei van België j
heeft generaal Delattre de Tassigny mj
audiëntie ontvangen en hem het groot-f
officierskruis van de „Orde de Leopold" i
alsmede het Belgische oorlogskruis
verleend.
Door leden van het Britsche Roodel
Kruis te Rome worden proeven gcno-[
men met een nieuw voedingsmiddel!
voor zuigelingen, ter eventueele vervan-'f
ging van melk.
De laatste ex-nazi. die een admi-1
nistratief ambt in de Britsche bezettings-
zone van Duitschland bekleedde, <s
thans ontslagen.
In Japan bestaan thans niet min
der dan 36 politieke partijen.
In Noord-talië wordt een diep
gaand onderzoek naar een nieuwe fas
cistische beweging ingesteld, een g'oot
aantal arrestaties is reeds verricht.
Het Italiaansche leger is krachtens
besluit van het Geallieerde oppe-pevel
wederom onder het gezag van de Ifa-
liaansche regeering gesteld.
In de centrale provincies van
Britsch-Indië^zijn de laatste zes maan
den 40.000 menschen aan cholera ge
storven.
Het Internationale Militaire Hof te
Neurenberg heeft het verzoek van de
Ver. Staten om Alfred Krupp in plaats
van diens vader, Gustav Krupp, als oor
logsmisdadiger te berechten, verwor
pen.
De Bonico, adviseur van het Fran-
sche leger in Oostenrijk, is benoemd
tot Fransch vertegenwoordiger bij de
Oostenrijksche regeering, in den rang
van gevolmachtigd gezant.
Te Athene, Saloniki en Patras zijn
protestmeetings gehouden tegen de er-|
kenning van de Albaneesche regeering'
door de Geallieerden. Men eischte te
ruggave aan Griekenland van Noord-I
Epirus, dat momenteel deel uitmaak* van
Albanië.
De handelsbetrekkingen tussehen
Bulgarije en de Vereenigde Staten zijn
hervat.
Op de opbouwtentoonstelling te
Berlijn is een uurwerk tentoongesteld.
waarv-Ti de wijzers draaien, doch
de wijzerplaat.
u ucit loop van November zullen
meer dan een half millpen soldaten van
het Amerikaansche leger uit Europa te
ruggeroepen worden voor demobilisatie.
Maurice Chevalier, die op het
oogenblik een tournée door België
maakt, verleende zijn medewerking aan
een gala-voorstelling te Brussel, welke
gegeven werd ten bate van het Belgi
sche Roode Kruis.
Generaal Koenig, de Fransche ver
tegenwoordiger in de geallieerde con
trole-commissie te Berlijn is te Wash
ington aangekomen tot bijwoning van
het congres van het Amerikaansche Le
gioen in Chicago.
komende tijd uw aandacht zul
len vragen. Zeer veel is in het
leven van ons volk nog in be
weging. ondanks vermoeidheid
en teleurstelling hier en daar.
Het vergt beleid van hoog ge
halte om eenerzijds de waarde j
van oude zekerheden en tradi
ties in volle kracht te bewaren
en anderzijds ruimte te laten
voor een vernieuwing, die niet
slechts historisch noodzakelijk
is, doch ook de vrucht is van
moreele bezinning in de jaren
der verdrukking. De wegne
ming van den bezettingsdruk
imoge de eenheid, die ons deel
werd in het verzet, maken tot
eendracht in rijker schakeering.
De nieuwe krachten, die ge
wekt zijn, zullen zich blijven
"opdringen en winnen, aan be
wustheid en energie. Wij heb
ben deze meer dan ooit van
noode, nu wij gewikkeld zijn in
een strijd van even groote he
vigheid en beteekenis als die
der oorlogsjaren: den strijd om
den vrede, om de ware vrijheid
en om hernieuwden voorspoed.
Met de bede, dat God mijn
volk moge zegenen in dien
strijd, dat hij het in eendracht
den weg der overwinning zal
doen betreden en uwen arbeid
moge doen strekken tot heil
des lands, verklaar ik de ge
wone zitting der Staten-Gene-
raal voor geopend.