Elf doodvonnissen
voor de beulen
van Belsen
I
STADSNIEUWS
Cha.ia Goldstein.
Zie naar het dansen van
Chaja Goldstein en men be
grijpt, dat de tragedie van het
leven, haar dansen verstild
heeft, tot een contemplatie. De
tragedie, die over het Joodsch
bestaan hangt, heeft aan elke,
maar vooral aan deze kunst
een wond toegebracht, die niet
femakkelijk te heelen zal zijn.
laar gebroken heeft zij Chaja
Goldstein niet; haar prestatie
is buitengewoon mooi. Er ligt
een subtiliteit van, wezen in
haar dans, soms ijle teerheid,
en haar fantasie is onuitputte
lijk. Ook houdt zij van het dra
matische en heeft ons den
I mensch. doen "An in angst en
ellende, de .moeder uit het
Ghetto en is daarbij zeer sug-
gestief, evenals in het „Ernstig
gesprek met God". De ontzag
lijk moeilijke opgaaf chassi-
derike dans „Vroolijk ge
sprek met God", volbracht zij
glorieus echt Joodsch de
I kleine drukke gebaartjes. Ook
geestige tooneeltjes geeft zij:
I „het verliefde meisje de hu-
welijksmakelaar en de muzi
kant, waarin humor een van
haar onmerkende eigenschap
pen is. Dat ziin de momenten
van levensblijneid, maar meer-
malen zien wij haar ineenge
hurkt, de ledematen zich ont
plooiend in fel bewogen ge
moedstoestand. Haar techniek
is onfeilbaar, haar hand- en
gelaatsplastiek expressief. Ook
haar zingen van joodsche lied
jes is heel bijzonder. Niet haar
stem, maar haar geest groot en
veelzeggend. Nietig en naïef
als -ze iets kan zeggen zóó tref
fend van uitdrukking zingt zij
elders. Prachtig waren „Als de
Messias komt" en „de Schaap
herder", geestig de „de wed
denschap wie t eerst zou la
chen". Een liedje toelichten
doet zij behoorlijk. En alles is
ingetogen en waardigi De toi
letten juist-gekozen en smaak-
vol. Wat zijn de jiddische liede
ren mooi en vol esprit. In Her
man Kruyt had zij een bege
leider vol toegewijde overga
ve, die met begrip begeleidde,
zonder zich zelf in iets te zoe
ken. Hij solieerde in zes kleine
stukjes. Onze waardeering voor
zijn bewerking van de jood
sche liederen. Chaja Goldstein
is in haar eigen genre een all
round kunstenares.
J. Kortmann.
HOOFDSTAD-OPERETTE.
Het eerste optreden van het nieuwe
gezelschap Hoofdstadoperette is een
succes geworden in den goed gevulden
Schouwburg. De keuze van het „Drie-
maederlhaus", maar muziek van Schu
bert was een belangrijke factor daartoe,
want de alom geleifde en vooral ook
mooie muziek blijft de ambitie van den
toeschouwer levendig houden. De ver
taling was over het geheel genomen
niet hinderlijk. Alleen de vertaling van
..Dreimaederlhaus" in „Driemeisjes
huis", vinden wij als een onvergeeflijk
germanisme niet te genieten, maar ook
het door Vogel gezongen lied „Unge-
duld" verliest veel door de vertaling en
moet hier naar wij meenen oorspronke
lijk gezongen worden. Zoowel in spel
als muzikaal, bleek, dat er terdege ge
studeerd is. Bij vele van de medewer
kenden liet het groote succes in de vo
cale prestatie, zooals bij de Driemeis-
jesschoell in het aardige begin trio,
maar vooral roemen wij van dit drie-'
tal Dora Schrama als Hanuerl, die be
halve welluidend zingen ook charme in
spel «eeft. Peter van Zon als Schubert,
geeft karakter aan <Je bescheiden, ver
legen figuur van den geliefden compo
nist. Als tenorzanger kunnen wij hem
waardeeren. Hij heeft evenwel wel eens
neiging tot de toneeren in hoogere lig
ging, en zij dus voorzichtig. Silvester
als Schober zong en speelde sympa
thiek. Paul Harden en Fritz Steiner van
de vroegere Fritz Hirsch operette lie
ten een aardigen vader Tscholl zien.
een oud heertje, die af en toe nog wel
eens in een komische boemelstemming
belandde en de tweede als detective
Noworofsky, geeft een speelsche humor,
waarom de menschen schateren. Beiden
verwerkten in hun tekst eenige actuali
teiten, met .geest. Dora Paulsen, nog
wel eenigszins beinvloed door het Ca
baret, speelt de rol van Mademoiselle
Grisi, operazangers met veel durf.
waarbij zij de hartstochtelijke jalousie
van de zich gedupeerd voelende sterk
provonceert. Moeder Tscholl van Hetty
Ruys was wat te oud en wat gewoon in
verhouding tot haar charmante doch
ters. De andere kleine rollen werden
bevredigend gespeeld. Hierbij vermel
den wij vooral Lou Zegwaard als Vogl.
Pirn de la Fuenke leidde het geheel met
prijzenswaardige vlotheid, en het or
kest liet hooren welk een opgewekte
partitur Heindich Berte heeft saamge-
stcld. Er werd levendig gespeeld, wat
bij komende reprises nog zal toenemen.
Otto Aurich voerde een vlotte regie. Er
werd genoten. Er was veel applaus en
*©or de medewerkenden open doekjes.
j. Kortmann.
Maria-Conereeatie St. Petrus-
Parochie, Afd. Heeren.
In het parochieblad „Sursum
Corda" staat abusievelijk ver
meld, dat de congregatie voor
heeren zal plaats hebben Dins
dagavond a.s. Dit moet zijn:
Vrüdae 23 November a.s. des
avonds te 7.30 uur. Daar er
deze week een Congregatie-
week zal worden gehouden,
welke geleid wordt door Pater
Mooijman, Montfortaan, moge
ik de ledsn er op attent ma
ken, dat zij de oefening in
groote getale bijwonen. Bij on
ze veertiendaagscihe oefeningen
ste 10 dagen van iedere maand worden
ingeleverd aan loket 28.
De uren waarop aanvragen en in
dienen behoort te geschieden blijven van
8.45 tot 12 uur en van 2.15 tot 4 uur;
Zaterdags van 9 tot 12 uur.
Brieven over schoenenaanvraag kun
nen niet beantwoord. Per post gezonden
of in de bus geworpen formulieren wor
den niet in behandeling genomen.
BIOSCOPEN.
Trianon. Wie Pygmalion
zegt, denkt aan Lily Bouw
meester. En wie aan haar denkt,
ziet direct het bloemenverkoop-
stertje, dat aan het Leidsche
Plein in smeuiïg Amsterdam
Petroleum uit de Drentsche bodem.
Te Schoonebeek, een der oudste Drentsche dorpjes, zijn, gedeeltelijk tusschen
boerderijen, boortorens verrezen, om de kostbare olie uit den boedem te halen.
Een der tankwagens wordt met de juist uit den Drentschen bodem opgepompte
olie gevuld. Foto: v. Buiten-P.
komt van onze 100 leden, on
geveer de helft op, hetgeen nu
juist geen blijk geeft van een
bloeiend congregatieleven.
Verder doe ik een beroep op
alle heeren onzer parochie bo
ven de 25 jaar om eens te ko
men luisteren naar het woord
van Pater Mooijman. In een
groote parochie, zooals de on
ze, is het aantal van 100 leden
toch zeker veel te weinig voor
een heerencongregatie. Onbe
kend maakt onbemind.
Leden zoowel als niet-leden,
toont uw belangstelling, opdat
deze congregatieweek in alle
opzichten moge slagen tot heil
van onze parochie en onze ver
schillende congregaties in het
algemeen en de heerencongre
gatie in het bijzonder.
De Secretaris.
MELK OP SCHOOL.
In de week van 2630 November zal
wederom aan leerlingen van openbare
en bijzondere lagere en bewaarscholen
onder den 'ochtendschooltijd, 4 maal per
week 1/4 liter melk worden verstrekt.
Van 19 tot en met 22 November behoort
daartoe een melkbon van 2 liter (A 16)
en het benoodigde melkgeld bij het
hoofd van de betrokken school te wor
den afgedragen.
Deze wijze van melkverstrekking on
dervindt van de zijde der ouders reeds
groote belangstelling en waardeering.
Kinderen, die thuis geen melk willen
drinken, gebruiken op deze manier
gaarne melk. Toch zijn nog niet alje
Ouders overtuigd van het nut der
schoolmelkverstrekking en het zijn die
ouders, die wij hierbij willen opwekken
hun kinderen ook te laten meedoen.
Vooral onder de tegenwoordige om
standigheden zal het niet noodig zijn te
wijzen op het groote belang, dat de
melkverstrekking op school voor de ge
zondheid van het opgroeiende kind
heeft.
Ook de schoolarts beveelt het gebruik
van melk op school ten zeerste aan.
Ouders, geeft Uw spontane medewer
king aan dit mooie en nuttige werk en
doet allen mee in het belang van Uw
kind.
Het Schoolmelkcomité Leiden.
DISTRIBUTIEKANTOOR LEIDEN.
Afdeeling Schoenen en Rijwielbanden.
Afhalen van aanvraagformulieren voor
schoenen cn rijwielbanden.
Van 1 November 1945 af dienen aan
vraagformulieren voor schoeisel en rij
wielbanden als volgt tc worden afge
haakl aan het Kantoor Langébrug lo
ket 26:
De letter A t/m F de eerste Maandag
en Dinsdag van iedere maand;
de letters G t/m L de tweede Maan
dag en Dinsdag van iedere maand;
de letters 'M t/m R de derde' Maan
dag cn Dinsdag van iedere maand;
de letters S t/m Z de vierde Maan
dag en Dinsdag van iedere maand.
Aan de volgorde der letter zal streng
de hand worden gehouden.
Inleveren van aanvraagformulieren
voor schoenen en rijwielbanden.
In den vervolge kunnen genoemde
aanvraagformulieren uitsluitend de eer
haar waar tracht aan te prijzen.
Het is altijd weer een genoegen,
haar te zien en te hóóren spe
len. Het verhaal kan als te
bekend worden verondersteld,
dan dat wij het nog eens zou
den moeten weergeven. Wij wil
len dan ook volstaan niet te zeg
gen, dat het altijd weer frap
peert, hoe vlot en hoe mensche-
iijk zij speelt, en haar mede
spelers weet te animeeren. Het
voorprogramma is zeer inte
ressant. Een programma, dat
iedereen kan gaan zien.
Luxor. „Daar komt mr.
Jordan" met Robert Montgonie-
ry is een film vol fantastische
ideeën, die danig op de lach
spieren. werken. Zoo wordt de
geest van een beroemd bokser,
die met zijn vliegtuig veronge
lukt, geplant in het lichaam van
een juist vermoorden bankdi
recteur en alias de beroemde
bokser, het meisje van zijn droo
men. Ook deze gedaante kan hij
niet behouden en uiteindelijk
verhuist de geest dan weer naar
het lichaam van een in den
ring gestorven boks wereldkam
pioen. Dit alles gaat gepaard
met tal van komische verwik
kelingen, die met een happy end
worden besloten.
Lido. In een komische amu
sementsfilm waagt Gracie
Fields de kans van haar leven
om te worden, waartoe ze zich
zelf geroepen voelt. Dat dit
met hoogst vermakelijke situa
ties gepaard gaat spreekt wel
haast vanzelf. Het geheele ver
haal is vlot en charmant ver
filmd, zij het dan ook, dat de
film niet „nieuw'' is. We kun
nen ieder raden om deze film
te gaan zien. Het vroolijk-
kluchtige doet den mensch
goed. Het is alleen jammer, dat
in het vóórprogramma een film
draait, die kennelijk van den
stoffigen rommelzolder is ge
haald.
OMGEVING
STOMPWIJK.
De familie Suykerlandvan Dijk
mocht liet genoegen smaken haar gou
den bruiloft te vieren. Na de H. Mis
van dankbaarheid was er feest in de
zaal van het café ..Het Blesse Paard",
waar de krasse oudjes tot liet late ein
de toe bij waren. In den middag was er
een druk bezochte receptie, waarop van
alle kanten belangstellenden kwamen fe-
liciteeren. 's Avonds werd een muzikale
hulde gebracht door de harmonie, die
door het verraste paar zeer op prijs
werd gesteld. Wij wenscheji hen na
dezen gouden bruiloft nog menig jaaFtje
toe in dezelfde goede gezondheid als zij
nu genieten.
ZOETERWOUDE.
Haagsche Blaaskwintet. De reeks
cultureele avonden, welke de interpa-
rochieele Katholieke Actie dezen win
ter zal organiseeren, is gisteravond op
schitterende wijze aangevangen met een
concert gegeven door het Haagsche
Blaaskwintet bestaande uit Jaap Stotijn:
hobo, Jan Prins: fluit. Joop van Opstal:
klarinet, Louis Stotijn: fagot en Piet
Schijf hoorn.
De Katli. Actie kan trots zijn op deze
organisatie, omdat het doel nl. de ware
schoonheid van muziek te leeren ken
nen en waardeeren, zeker met dit con
cert bereikt is.
De keuze van dit kwintet is dan ook
een zeer gelukkige geweest. Jaap Sto
tijn heeft dit hoogstaande, grootendeels
klassieke, programma meesterlijk een
voudig aangeboden en zijn gehoor gaf
telkens blijk de populaire aankondigin
gen van de composities met duidelijke
verklaringen zeer hoog te waardeeren.
Vooral de wijze waarop Sottijn het pu
bliek met elk instrument liet kennisma
ken heeft ons bijzonder getroffen. Wat
jammer, dat zulks niet eerder werd ge
daan; er wordt vaak geklaagd over te
weinig belangstelling voor de muziek,
maar het is op dezen avond bewezen,
dat de beoefenaars van de schoone
kunst opvoedend kunnen werken en dal
zij zich hiermede niet verlagen, doch
integendeel de Muze nooit beter kun
nen dienen.
De voorzitter van de K.A. heeft het
publiek verzocht schriftelijk aan het
Bestuur te willen mededeelen in hoe
ver dit concert gewaardeerd wordt;
wij willen gaarne voorgaan en getuigen,
dat de K.A. ons nog meer mag laten
genieten van dergelijke concerten.
Voor Je pauze werden door de ver
schillende instrumenten te samen com
posities van Frans Danzi, Mozart, Theo-
door Blumer en Julius Röntgen vertolkt
en na de pauze mochten wij niet min
der genieten va nde soli's voor elk der
instrumenten met piano-accampagne-
ment.
Als een bewijs, dat juist de bekend
heid met het instrument het grootste ge
not geeft,was wel het enorme succes
dat Piet Schijf ten deel viel met zijn
hoornconcert van Mozart. De velen die
hier in den loop van 40 jaren een koper
instrument bespeeld hebben of nog be
spelen gaven dan ook uitbundig blijk
van het hooge genot dat hun hiermede
geboren was. Hoe heerlijk' liet spel van
de overigen ook was, dit werd wel het
meest gewaardeerd.
Het zeer gevarieerd publiek heeft drie
uren I/ng in de grootste stilte en span
ning dit concert beleefd, waarmede nog
eens het bewijs~~geleverd is. dat het pu
bliek goede muziek waard is.
Aan Pater Benschop O.S.C., de mo
derator van de K.A. voor dit initiatief
en groote ijver onze hulde!
DE PAUS OVER SPANJE.
In een 'voor Radio-Vaticana gehouden
toespraak tot het Spaansche volk, bij
gelegenheid van het eeuwfeest van het
apostolaat des gebeds, heeft de Paus,
na herinnerd te hebben aan de Spaan
sche prestaties in de geschiedenis van
de Katholieke Kerk, gezegd:
„Heden moeten wij dankzeggen voor
het feit, dat Spanje behoed is gebleven
voor de verschrikkingen, welke over
zoovele andere volken van Europa ge
komen zijn. Deze dag moet gevierd
worden in den geest van naastenliefde
voor allen, speciaal voor de broeders,
die zijn afgedwaald, en in den geest van
verzoening. Na den vorigen wereldoor
log op 30 Mei 1919, is geheel Spanje,
bij monde van zijn vorsL toegewijd aan
het Allerheiligst Hart van Jezus, en
midden in Spanje is toen een prachtig
monument opgericht. Dit monument is
op heden slechts nog een puinhoop.
(Het werd tijdens den burgeroorlog ver
nield). Thans, aan het einde van een
gevaar, dat nog ernstiger was dan de
vorige wereldbrand, aan het einde van
een nog uitgebreider en verschrikkelij
ker conflict, dat nog veel erger ge
volgen dreigt te hebben, moet Spanje,
in onverflauwde verknochtheid aan zijn
traditie, zijn weg recht naar het doel.
dat het zoo zichtbaar door de Godde
lijke Voorzienigheid ziet gestled. herne
men".
Kramer en Irma Grese gaan in liooger
beroep.
Vrijdag zijn de vonnissen geveld in he
proces Belsen. Veroordeeld tot den dooi*"
door ophanging zijn: Kramer, dr. KleinS
Peter Weingartner, Fr. Hoeszier, Irinjf
Grese, Elizabeth Volkenrath, Juana Bor
mann. Wilhelm Dor, Ansgar Plchen. Karid
Frankisch en Franz Steriel. (Voor Dorj
Picben en Frankisch luidde de uitspraak
doodvonnis, zonder de toevoeging doo{)
ophanging). Veroordeeld tot levenslang#^
gevangenisstraf: Erich Zodel; veroórj
deeld tot 15 jaar gevangenisstraf: Otto
Kulessa, Heinrich Schreirer, WladisIaJ
Ostrowski, Herta Ehlert en Helena Kop]
per; negen anderen zijn tot tien jarei
gevangenisstraf veroordeeld.
Van de tot den strop veroordeelden t<
Lueneburg zullen in hooger beroep gaan
Josef Kramer Irma Grese en zes anjlj
dere, Franz Hoessier, Elizabeth Volke:
rath en Juana Borniann hebben zich bik]
het vonnis neergelegd.
Hertha Ehlert. die tot vijftien jaar ge
vangenisstraf is veroordeeld, zal even]
eens appèl aanteekenen.
Majoor Cranfield zal ook hier de bej
langen der beschuldigden behartigen ei
zich tot generaal Montgomery wenden.
„Ik smeek om een doodvonnis!'
Tijdens het voorlezen van de vonnissei
bleven de beschuldigden uiterlijk onbewo
gen. Irma Grese bloosde slechts even
toen de tolk het vonnis vertalend, haa
mededeelde, dat zij veroordeeld was to
den dood door ophanging. De ander g]
vrouwelijke beschuldigden bleven mee
rendeels uiterlijk onbewogen, doch toe 1
zij na het uitspreken van het vonni f
werden weggeleid, hoorde men kretèr if
Kramer en dr. Klein bleven geheel on
bewogen, doch de beschuldigde Hele H
Kopper. iTep, toen zij hoorde, dat zij to
15 jaren gevangenisstraf was veroordeelt
uit: „Ik smeek om een doodvonnis"
waarna zij in elkaar zakte en moest wor
den weggedragen.
AMERIKAANSCHE BISSCHOPPEN
OVER DE WERELDPOLITIEK.
In het slotrapport van bet congre
van bisschoppen der Vereenigde State
wordt te kennen gegeven, dat naar
meening der Katholieke bisschoppen d
tegenwoordige vrede buitengewoon b<
driegelijk is. De nieuwe politiek vaI
tochten naar evenwicht tusschen
mogendheden evenals de vervangii
van het „rechtsbeginsel door dat
de noodzaak" zullen volgens hen t(._
een nieuwen oorlog leiden. De bisschoi
pen stellen vast, dat er een ernst I
ideologisch conflict bestaat tusschen
Sowjet-Unie en de westersche demo
cratieën en zij beschuldigen eerstge
noemd land ervan, dat het elk andej
land in zijn politiek stelsel wil betrek"
ken.
Voor het overige waren de bisschop
pen van meening, dat Europa met spoejj
financieelen steun in den vorm van erf
dieten moet hebben en dat er met c
andere geallieerden moet worden sl
mengewerkt, waarbij echter geen spra&
ke mag zijn van „immoreel schipperei II
waardoor de vrede een einde zou nea
men".
De onderteekenaars van het rappor
waren mgr. Speliinann, bisschop va
New-York, mgr. Stritch. bisschop va
Chicago en mgr. Cushing, bisschop va c
Boston.
Telefoonummers
„De Burcht":
Directie en Redactie 20015
Voor advertenties en
abonnementen 20826.
~ki
zijn bezoek aan België werd minister Winston Churchill benoemd t0W(
honoris causa van de Hoogescholen van Brussel en Leuven.
rede van den Rector ontving Winston Churchill uit handen van deijj'
Prof. J. Cox, de bul met de bijbehoorende versierselen.
Foto: 't Sticht-P.
