iE
Engelands
buitenlandsche politiek
Oppositie in het Lagerhuis
T
Ik volg
Y7
kt
De oorlog langs onze kust
aan hout
Donderdag 8 November 1945
HET WEER
tot Vrijdagavond
Wisselende bewolking,
Enkele buien, vooral in
de kuststreken. Matige,
tijdelijk krachtige
Noord-Westelijke wind,
vrij koud.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken'
HoofdredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van HarenRedacteuren I Prof. Dr. W. Asselbergs (Antoa
van Duinkerken) en Joop Siebelt; DirecteurG. G. v. Elburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20825
Abonnementsprgseat f0.26 per «reek, fl.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per poet f4.20.
liever de meening
van de Kerk, dan
de meening van
een blad dat mor
gen in de goot Ligt
Bevin spreekt
duidelijke taai
In het Lagerhuis hebben gisteren Bevin, Minister van
Buitenlandsche Zaken in het Labour-Kabinet en Chur
chill als leider der oppositie, beiden de buitenlandsche
politiek van Engeland besproken. Bevin heeft daarbij
onomwonden te kennen gegeven dat Engeland zijn tra
dities niet zal verloochenen en de vriendschapsbanden,
die cultureel en historisch ook met Nede land zijn ge
groeid, niet verbreken, maar krachtiger maken, en dat
men daarom niet door Radio-Moskou voor een misda
diger wenscht uitgemaakt te worden.
Bevin en Churchill gaven ieder op zijn wijze hun
scherpe afkeuring te kennen over diegenen welken het
vertrouwen in de Regeering ondermijnen door ontijdige,
onjuiste en unfaire publicatie- en methoden.
KAARTEN OP TAFEL
»it
t-
39
ïll
„De Reseering". aldus -Be-
;s,Pfvin, „kan in regeeringszaken
ee< inoch haar macht, noch haar
dg verplichtingen overdragen aan
rsueen deel der gemeenschap, i. c.
uw<le geleerden, die belast zijn ge-
v/eest met de ontwikkeling der
'atoomenergie. Een campagne,
zooals die gevoerd is, is niet
fair jegens de Regeering en de
enijvolksvertegenwoordiging". Be.
vanvin wenschte er den nadruk op
";e leggen, dat de problemen
•ond de atoombom een groote
en druk leggen op de geesten
.er Amerikanen als bezitters
an de bom in verband met
lun verantwoordelijkheid, dan
>p de geesten van de volken
an die landen, die niet in het
it van die geheimen zijn. De
erikanen trachten zich op
iet oogenblik een beeld te vor
en van de gevolgen van het
enbaar maken van de atoom.
Bevin zelf heeft nooit bij
iet nemen van beslissingen op
ternationaal gebied de atoom
als politieken factor mee
laten spreken. „Hoe groot de
nacht der wapenen ook moge
ijn en wie minister van bui-
zoodra men afwijkt van de ge
dragslijn, waarbij de proble
men niet worden opgelost op
grond van wat recht is, zullen
deze tot verderf voeren."
Geen machtspolitiek.
Ik moet bekennen, dat soms
tijdens onderhandelingen de
machtspolitiek mij naakt en
onbeschaamd voor de oogen
stond. Maar het andere oogen
blik ziet men, dat men zoekt en
streeft naar andere idealen. Ik
wilde het huis dus vragen niet
ongeduldig te worden tijdens
deze overgangsperiode.
Sociale gerechtigheid.
„Er heersoht overal dit een
stemmig gevoelen: een groote
eisch naar sociale gerechtig
heid." Ook President Truman
heeft dat in twaalf punten goed
gezien." Bovenal moet een po
litiek gericht op den wereld
vrede worden gevoerd om de
catastrophe, die het gevolg van
het gebruik van deze vernieti
gingswapens zou zijn, te voor
komen. „Ik doe namens de
Britsche Regeering een beroep
op de groote mogendheden om
de kaarten open op tafel te leg.
Engeland en Rusland.
„Engeland zal in de Ooste
lijke gebieden niets onderne
men dat schadelijk kan zijn
voor de Sovjet-Unie. Wan
neer wij die verzekering ge
ven, kan ik mij niet voorstel
len dat de natuurlijke reactie
zou zijn dat men de deur
sluit en dat men alle contact
tusschen menschen, hetzij
voor den handel of iets an
ders zou verbieden. Ik ben
ook niet van zins om de po
sitie te aanvaarden, die Radio
Moskou zoo vaak uitbazuint:
zij eischen het recht om goe-
re betrekkingen te onderhou
den met hun naburen, terwijl
ik een misdadiger ben wan
neer ik vraag om goede be
trekkingen met de landen,
die aan onze grenzen gele
gen zijn.
O, DIE HOLLANDERS!
De vertegenwoordiger
van de „Air France" gaf te
kennen, dat men op „Le
Bourget' de groote Fran-
sche vlieghaven van Parijs
,niet op kan tegen de ijze
ren Hollandsche wilskracht
die Schiphol uit zijn asch
doet herrijzen."
Engeland eischt het
recht op.
Met Frankrijk, Nederland,
België, Scandinavië of ande
re landen in een Westelijk
blok in contact te treden;
landen, die Engelands cul-
tureele vrienden waren, his
torische relaties die eenzelf
de opvatting van democratie
hebben als Engeland".
RUSLAND.
„De
hebben
werden
inlandsche zaken moge zijn, J gen. Wij zijn daartoe bereid."
en. de tweede zwaarst getroffen
stad van Nederland.
Velsen is de tweede zwaarst getroffen
tad van Nederland geworden, slechts
bvertroffen door Rotterdam. Circa 27
|>ct. van de woningruimte ging verlo-
deels door oorlogshandelingen,
peels door afbraak en evacuatieschade.
In 1943 werd ook in dit gebied met
len bouw van de „Atlantic-wall" begon-
Een onderdeel hiervan vormde de
rerdediging van de Hembrug en de
luizen te IJmuiden. Velsen moest hier-
[oor twee breede strooken dwars door
stad opofferen.
Later werd de afbraak door andere
Duitsche officieren als „doelloos" be
titeld en werd opdracht gegeven het
sloopeh te staken, wat tot gevolg had,
dat hier en daar half afgebroken ge
bouwen zijn blijven staan. Overal ligt
puin: het bekende trieste beeld van een
kuststad.
IJmuiden.
Ook IJmuiden leed zwaar door bom
bardementen. Ook werd de plaatwalse-
rij van het hoogovenbedrijf door de
Duitschers geheel „geliquideerd". Fa
briek zoowel als machines werden naar
Duitschland overgebracht en alleen de
betonnen fundeering die niet meegeno-
ÉÉN IN LIEFDE VOOR ENGELAND
jjJmüi ptay, Ue&ien!"
CHURCHILL begon aldus: „Hoewel wij verschil van mee
ning hebben over binnenlandsche aangelegenheden, spre
ken wij, wat onze buitenlandsche verhoudingen betreft, als
één groot vereenigd Britsch volk, een Britsch gemeenebest
en imperium, dat alle verschrikkingen van den oorlog heeft
doorstaan, onoverwonnen en onoverwinnelijk".
Stalin nog steeds met stevige
hand het schip van staat be
stuurt. Zelfs indien er groote
verschillen mochten bestaan
tusschen ons en de Sow jetunie
op politiek, sociaal en zelfs op
moreel gebied, mogen wij het
nooit toestaan, dat zich in ons
land een stemming ontwikkelt,
welke de banden tusschen onze
'beide volken verbreekt of doet
verslappen".
„Fair play, Heeren".
Ohurchill zeide, dat het de
taak der geleerden is de staat
te dienen, niet die te regeeren,
En tot kapitein Blackburn zei-
de hij, dat dit Labourlid had
getoond, dat er misbruik van
vertrouwen was geweest, toen
deze onthulde dat er een ge
heime overeenkomst was ge-
teekend tusschen Roosevelt en
Churchill te Quebec in 1943.
Churchill had geen bezwaar
tegen publicatie van eewig do
cument dat hij met Roosevelt
had geteekend, maar dat is, al
dus Churchill, heel bepaald
een aangelegenheid, die door
de regeeringen der Vereenigde
Staten en Engeland moet wor
den geregeld.
dappere Sowjetlegers
toen zij door Hitier
aangevallen, him
bloed gegeven en ondraaglijke
folteringen ondergaan, totdat
de eindoverwinning was be
haald. Ik verklaar daarom, dat
het de oprechte wensdh is van
dit huis dat spreekt in naam
van het Britsche volk dat
deze gevoelens van kameraad
schap en vriendschap, welke
tusschen het Britsche en Rus
sische volk zijn ontstaan, niet
alleen behouden, doch voort
durend versterkt moeten wor
den. Ik wensch hieraan toe te
Voegen, hoe verheugd wij al
len zijn, dat generalissimus
OMBLAZEN VAN VEKSPEUKINUEN
SCHEVENINCEN
men kon worden, geeft de plaats aan
waar dit bedrijf stond. Deze plaatwal-
serij kostte bij den bouw indertijd 10
millioen gulden. De groote nieuwe
sluis werd door den bezetter eveneens
zwaar beschadigd en de sluisdeuren
werden met zand „vast" gezet. Bijzon
der ernstig moet de schade aan de
vischhallen genoemd worden, omdat
IJmuiden valt of staat met den visch-
handel. In direct verband hiermede
staan de ernstige beschadigingen aan
de koelhuizen.
Rond de haven verschenen verdedi
gingswerken en twee z.g. „U-bootbun
kers". Machtige betonnen kolossen zijn
het geworden, waarin de onderzeeboo
ten een veilige schuilplaats moesten
vinden.
En in Zandvoort.
vielen onder de sloopwoede behalve
ruim 800 huizen ook 13 hotels, 22 pen
sions en de watertoren, nog gezwegen
van het ontelbare aantal café's, winkels
en bedrijven.
Ruim 900 woningen werden door de
Duitschers ernstig vernield door het
uitbreken van alle installaties aan sani
tair, gas, water enz. De huisvesting
van soldaten in de verlaten woningen,
mijnexplosies en weersinvloeden deden
ten slotte het hunne, zoodat bij de be
vrijding het dorp Zandvoort beschikte
over 1600 woningen en gebouwen,
waarvan ruim 60 pet. onbruikbaar was.
Terstond is inen op energieke wijze
aan het werk gegaan om Zandvoort
weer eenigszins ..seizoenklaar" te ma
ken. Mijnen werden opgeruimd, palen
en obstakels verwijderd en men smaakte
het genoegen het strand weer veilig te
maken, zoodat dezen zomer velen weer
van het zilte water hebben kunnen ge
nieten. Ook het herstel der woningen
werd ter hand genomen en een kleine
duizend perceelen konden weer bewoon-
baar gemaakt worden.
4c Een sterke
Regeering
AAR aanleiding van het gerucht, dat
een der ministers uit het Kabinet
Schermerhorn-Drees, zou willen aftre
den omdat het hem te machtig wordt
en in verband met al dan niet willekeu
rige namen voor een opvolger, die
worden genoemd, dachten wij aan het
geen dit Kabinet noodzakelijk moet
missen.
Voor dit Kabinet kwamen in aanmer
king degenen, die de formateurs daar
voor aanzochten. Doorslaggevend wa
ren de persoonlijke kwaliteiten van de
candidaat-ministers of de kwaliteiten,
welke de formateurs veronderstelden
aanwezig te zijn.
Eenigermate moest ook reke
ning worden gehouden met de politieke
stroomingen in het Ned. Volk, zoodat
niet per toeval een ministerie van 15
leden zou ontstaan, waarvan geen en
kel lid R.K. zou- zijn.
Toch kan men in zeker opzicht zeg
gen, dat in dit Kabinet geen R.K.-en
zitting hebben, al zijn drie zijner leden
R.K. Dat de minister voor Verkeer en
Energie den R.K. "godsdienst belijdt,
kunnen wij voor kennisgeving aanne
men. Hij vertegenwoordigt in dit mi
nisterie geen staatkundige groepeering.
De R.K.S.P. heeft voor zijn optreden
geen enkele verantwoordelijkheid. Er
zitten in dit Kabinet m.a.w. wel drie
ministers die R.K. zijn, maar de Kath.
Staatkundige partij heeft geen aandeel
in hun benoeming of aanvaardt daar
voor eenige verantwoordelijkheid. Dit
geldt het sterkst, dunkt ons, voor de
drie R.K. leden van dit ministerie, die
er wel voor schijnen op te passen zich
aan de R.K.S.P. te branden. In veel
mindere mate voor den heer Drees, die
is gebleven wat hij was, lid n.I. der
S.D.A.P. Ook Schermerhorn steekt het
niet onder stoelen of banken van wel
ken huize hij stamt. Hij is tevens mi
nister van propaganda onzer een
heidsbeweging, de N.V.B. Maar ja de
N.V.B. is geen politieke partij niet
waar.
P ERSOONLIJKE sterke kwaliteiten van
elk der leden afzonderlijk, maken een
Kabinet nog niet tot een sterk Kabi
net. Daarvoor is onder het parlemen
tair-democratisch bestel nog iets an
ders noodig. Moet nu de volksvertegen
woordiging maar afwachten welke
vreemde eend er straks de Kamer komt
binnenwandelen, normaal gaat het an
ders. Normaal wordt niet alleen ge
vraagd of A persoonlijk van het hout
is. waaruit men ministers snijdt, maar
ook wat voor soort team A plus B
plus C zullen vormen, van welke ideeën
zij zijn vervuld en of en hoe de volks
vertegenwoordiging zaken met hen zal
kunnen doen. Alle vóór-oorlogsche poli
tiek gehaspel tusschen Regeering en
Kamer kwam niet voort uit gebrek aan
persoonlijke eigenschappen maar uit ge
brek aan samenspel tusschen Regee-
rmg en volksvertegenwoordiging.
Sterk is eerst de Regeering, die zich
gedragen weet door een ineederheid in
het Parlement. Want alle theoriën over
evenwicht tusschen Regeering en Par
lement ten spijt, het overwicht be
rust hier te lande sedert omstreeks het
midden der vorige eeuw bij de volks
vertegenwoordiging en sterk kan alleen
het Kabinet zijn, dat zich de drager
weet van de ideeën der werkmeerder-
heid in het Parlement.
Waaruit volgt dat Indien er eea
zwakke Regeering is, dit de schuld is
van het Parlement. En aangezien het
Parlement door het volk wordt ge
kozen is dit de eigenlijke schuldige. En
zoo komt het altijd uit, dat ieder volk
de Regeering krijgt die het verdient.
ZELFS VOOR EEN LUCIFER.
Het klinkt voor den leek
misschien wel wat vreemd
te hooren, dat de beperkte
houttoewijzing de belang
rijkste reden is voor de
moeilijkheden, waarvoor
de producenten staan. Doch
weinigen hebben begrip
van de hoeveelheden, die er
van dit massaproduct ge
maakt moeten worden.
De Ver. Hollandsche Lu
cifersfabrieken te Eindho
ven en Breda verbruikten
normaal ongeveer 20.000
populieren per jaar. Thans
moet men het met het der
de deel doen, zooals trou
wens ook de klompen- en
fineer-industrie.
De grootste der Neder-
landsche lucifersfabrieken,
die te Eindhoven, heeft tot
voor enkele weken stop
gestaan. Thans voegt zij
weer een beperkte produc
tie bij die van de zuster-
fabriek te Breda en de
derde Nederlandsche Luci
fersfabriek te Weert. Dit
hervatten van de produc
tie moge gelden als een be
wijs van het feit, dat ook
het „brandend" probleem
der lucifers weer een klein
stapje nader tot zijn op
lossing komt.