:rD
Guerillastrijd in Spanje?
1Stelen
Wie zijn
minacht
zijn leven
ET
veroveren
Soekarno
insdag 6 November 1945
No. 115
HET WEER
tot Woensdagavond
Rustig en nevelig
najaarsweer
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
HoofdredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van Harens Redacteuren: Prof. Dr. W. Asselbergs (Anton
van Duinkerken) en Joop Siebelti Directeur s G. G. v. Elburg. BureauxPapengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826
Abonnementsprijzen! f0.26 per week, f 1.10 per
id, f3.20 per kwartaal. Franco per post f4.20»
alledaagsche arbeid
minacht,
FRANCO MASSA-EXECUTEUR
BET TIJDSCHRIFT „NEW REPUBLIC" publiceert een artikel
2 |ran een anoniemen schrijver, die onlangs uit Spanje is terug
gekeerd. In dit artikel wordt verklaard,
dat negentig procent van de Spaansche
bevolking een republiek wenscht, zelfs de
monarchistische leider Gil Robles geeft toe,
dat de republikeinen minstens 70 procent
van het aantal stemmen zouden behalen
bij een eerlijk gehouden volksstemming.
De schrijver verklaart, dat Franco met
"Tfiteua bij slechts 5 procent van de bevolking, voornamelijk door
ffgebruikmaking van onderdrukkingsmethodes, in staat is zijn
WAARHEID
of
TENDENTIE?
macht te handhaven.
Lli»
„Blauwe De visie"
1K}J contra Republikeinen
w« De schrijver van bedoeld ar-
15ltikel wijst op den groei van de
guerillabeweging in Spanje en
gjjVerkiezingen in Hongarije
Radio Boedapest heeft he-
denmorgen omtrent de Zondag
gehouden verkiezingen in
nUHongarije het volgende gemeld
Van de tot dusverre bekend
l(Vgeworden resultaten van
"*812.000 uitgebrachte geldige
stemmen komen voor rekening
;aiivan de Partij der Kleine Be-
veizittcrs 396.000, der Socialisten
15)200.000, Communisten 174.000,
Partij der Burgers (dembcra-
jten) 25.000, Nationale Boeren
partij 12.000 en Radicale Partij
5000 stemmen. De Partij van
de Kleine Bezitters behaalde
}8,6 pet. van de stemmen.
deelt mede, dat deze beweging
vooral den laatsten tijd is toe
genomen en er in geslaagd is
haar uitrusting te verbeteren.
Verschillende guerilla-groepen
opereeren reeds binnen een af
stand van ongeveer 36 kilome
ter van Madrid. Vrij aanzien
lijke groepen zijn in actie in
het Cantabrisch gebergte, als
mede in het gebied van Sierra
Morena en in de provincie
Cordoba. In het gebied van de
Pyreneëen wordt het leger van
Franco geschat op een sterkte
van 180.000 man, waaronder
zich enkele duizenden Duit-
sdhers zouden bevinden. De ar
restaties en schietpartijen in
Spanje duren voort. Tusschen
25 Aug. en 3 Sep. j.l. heeft de
politie van Franco, volgens
den schrijver van dit artikel,
ruim 1000 personen gearres
teerd van wie 500 nabij Madrid
terwijl ruim 1000 politieke ge
vangenen per maand .zouden
worden doodgeschoten. Franco
heeft nieuwe politiedetache-
mensen gevormd uit vroegere
oficieren en manschappen van
de z.g. „Blauwe Divisie", wel
ke aan de zijde van Duitsch-
land tegen de Sowj et-Unie
heeft gevochten.
KARD. VAN ROEY
WAARSCHUWT
Ter gelegenheid van een te
Brussel gehouden studiedag
voor de katholieke vrouwengil
den heeft Kardinaal Van Roey
het woord gevoerd.
Het gevaar van het Nat.
Socialisme is voorzeker be
zworen, zoo zeide hij. maar
er zijn andere bedreigingen
die ons nopen on onze hoede
te zijn. De Kerk heeft n.l.
reden te over om de politiek
te wantrouwen, die door de
anti-christelijke inzichten
van de staatslieden der Sow-
jet-Unie wordt geïnspireerd.
Vervolgens waarschuwde de
Kardinaal voor den „golf van
anti-clericalisme" welke over
het land gaat. Tijdens de bezet
ting heeft de Katholieke Kerk
in België de trouw aan de Kerk
en het verzet tegen den vijand
van het begin tot het eind ge
predikt. De geestelijkheid heeft
daarvan het voorbeeld gege
ven. Thans worden er voor
wendsels gezocht en wordt het
zoodanig voorgesteld alsof al
de „incivielen'' katholieken
zijn en alsof de kreet „Leve de
Koning" slechts vernomen
wordt in kloosters en op ka
tholieke scholen. Dat zijn on
rustwekkende voorteekens
waartegen de katholieken zich
eensgezind te weer moeten
stellen.
De tweede reden waarom
de katholieken solidair moe
ten zijn ligt dieper. De ka
tholieken hebben een geheel
andere levensopvatting dan
de niet-katholieken en in
dit verband betreurde de
Kardinaal een artikel in „La
Revue Nouvelle" waarin de
stelling verdedigd wordt, dat
de Belgische katholieken vrij
ziin zich ofwel bii de C.V.P.
(Christelijke Volkspartij) of
wel bii de Union Democra-
tique Beige" aan te sluiten.
In een commentaar op de
rede van Kardinaal van Roey
schrijft de „Gazet van Antwer
pen", dat welke verschillen er
onder de katholieken over be
langrijke politieke kwesties
ook mogen zijn, deze alle on
dergeschikt zijn aan de drin
gende noodzakelijkheid een po
litieke formatie te bezitten die
een gesloten front uitmaakt in
het openbaar leven om de be
langen der katholieken te be
hartigen. Tegenover de groote
gevaren die èn het katholicis
me èn het land zelf bedreigen,
is het een gewetensplicht voor
de katholieken zich aan te slui
ten enkel en alleen bij de C.
V. P., de erfgename van de ka
tholieke partij.
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer is bijeen
geroepen tegen Woensdag 7
November 1 uur, wanneer aan
de orde is het wetsontwerp tot
goedkeuring van het handvest
der Vereenigde Naties.
EN STELEN HET HART
DER BEVOLKING
...DB STAD BREDA met al
haar inwoners wachtte, nu één
jaar geleden, de komst van de
zegevierende geallieerde troe
pen in angstige spanning en met
groot ongeduld af. Op 29 Oct,
1944 veroverden afdeelingen
van de eerste Poolsche Pantser.
Divisie snel en resoluut de
stad ende harten van de be
volking in al haar geledingen.
Evenais de verovering van de
Stad op den vijand volkomen en
Sefinitief was, zoo is ook de
dankbaarheid en de waardee-
~fing van de geheele bevolking
iivoor de dappere Poolsche
Strijdkrachten volkomen en de
finitief gebleven en zal dat ook
altijd blijven
Met deze woorden begroette
Surgemeester v. Slobbe het 8ste
>ataljon der tankdivisie,'dat uit
luitschland overgekomen was
>m aan de bevrijdingsfeesten in
Ireda deel te nemen,
De stad in feesttooi.
De stad met haar versiering
betoonde haar vreugde en dank
baarheid jegens de Polen, die
foor snelheid en strategisch
punnen Breda bevrijdden met
utterst geringe schade voor de
tad.
I Men kreeg den indruk alsof
fe Baronie-stad een centrum
foor Polen hier in het Westen
>vas geworden.
volgens poolsch gebruik w
vaandel en sloeg: in naam der Heilige
den stok. Gen. Maczek dreef daarna
teiten, Z.Exc. mr. Meynen en luit.
ring en burg. v. Slobbe voor de stad
schonk de burgemeester het vaandel
het overdroeg aan den commandant
ijdde Deken-overste Toniczak e;n
Drievuldigheid een gouden nagel in
een nagel in voor de Poolsche autori-
gen. Dijkxhoorn voor de Ned. Regce-
Breda. Op initiatief van de K. A.
aan gen. Maczek, die op zijn beurt,
van het 8ste bataljon.
Van de toren der „Groote
Kerk" klonk iederen middag
een vroolijke fanfare overeen
komstig de traditie der Poolsche
stad Krakau. Naast het rood-
wit-blauw wapperde broeder
lijk het wit-rood der Polen en
de Poolsche adelaar. Prachtige
étalages, smaakvol versierd en
jnet opschriften in 't Poolsch.
De inwoners van Breda heb
ben nu ook, na één jaar be
vrijding, -uiting gegeven aan
hun Brabantsche hartelijkheid
tegenover hun bevrijders. Hier
van is het werk der cultureele
vereeniging „NederlandPo
len" een tastbaar bewijs. Ze
zorgt o.m. Voor de graven der
gevallen Polen.
De receptie.
Tijdens de receptie dankte de
Burgemeester nogmaals Gen.-
Luit. Maczek en de officieren
der divisie voor de bevrijding
der stad. Dankbaar kan Breda
met de Polen meebidden. „God,
verlaat Polen niet". In zijn ant
woord dankte Gen. Maczek voor
de gastvrijheid der stad en leg
de den nadruk op de vooruit
gang. die Breda in één jaar
tijds had weten te behalen. In
militaire eenvoud merkte de
commandant der divisie, Gen.-
Maj. Ruduicki op: „Met Breda
te bevrijden deden wij slechts
onze plicht, doch Breda gaf ons,
uit vrijen wil, spontaan haar
vriendschap."
Eert de dooden,
In de Kon. Mil. Academie
werd een appèl gehouden ter
eere van de gesneuvelden van
het achtste bataljon. Het Pool
sche bataljon, Hollandsche en
Engelsche compagniën vormden
een carrée. De namen der 172
gevallen Polen werden voorge
lezen, waarna voor hun ziele-
rust werd gebeden. Een Pool
sche militaire kapel speelde
Chopin's marche funèbre.
Wederzijdsch aandenken.
Hierna volgde de vaandelwij
ding. en overdracht.
Bij zondere aandaclit verdienen
de woorden, welke de com
mandant sprak, nadat hij het
vaandel in ontvangst had geno
men.
Onze opmarsch naar Polen
sinds de invasie, is nog niet
ten einde. Onze plicht schrijft
ons voor om trouw rond dit
vaandel geschaard te blijven
om den zwaren tocht naar
Polen voort te zetten.
Daarna decoreerde Gen. Mac
zek den 18—j. Nederlandschen
soldaat J. Smit met de hoogste
Poolsche militaire onderschei
ding voor dapperheid. Als be
wijs van dankbaarheid schon
ken de Polen aan de stad Breda
een pantserwagen, die ze op de
Duitschers hadden veroverd.
Na deze overdracht, waarbij
Z.Hoogw. Exc. Mgr. P. Hopmans
Bisschop van Breda tegenwoor
dig was en vele autoriteiten,
celebreerden Poolsche gemobili
seerde geestelijken een Mis
in de kathedrale kerk voor de
gevallen Poolsche soldaten. Na
deze Requiem-mis werden het
Poolsche en Nederlandsche
volkslied gezongen. Aansluitend
hierop werden kransen gelegd
op de graven der Polen, waar
bij Gen. Maczek zeide; „Moge
het Poolsche bloed, dat de Ne
derlandsche bodem gedrenkt
heeft, het getuigenis zijn van
de eeuwige vriendschap tus
schen Nederland en Polen."
De nieuwe
salarisregeling
der onderwijzers
„In het nieuwe Nederland zal aan de
rangorde der arbeidswaarde meer
recht moeten worden gedaan dan, in ecu
zekere vergoeding van het economisch-
sociale leven, vroeger het geval was'
schreef onlangs prof. mr. C. Rommc in
„De Volkskrant", 't Was een conclu
sie op een betoog, dat de hoogste ar
beidsvoorwaarden, dat kostbare arbeid
dikwijls zoo slecht betaald worden. Tot
de slecht betaalde arbeid rekent de
schrijver die van den onderwijzer en
toch aldus de oud-minister be
hoort de arbeid van den onderwijzer
„tot de kostbaarste, die wij ons kunnen
denken „kostbaar" in dezen zin, dat
deze arbeid naar zijn inhoud, naar zijn
beteekenis voor ouders en gemeenschap
vèr uitgaat boven welke economisch-so-
ciale arbeid ook". En de heer R. con
stateert dan .dat de belooning van den
onderwijzer dikwijls schromelijk afstak
en nog afsteekt bij die van hen. die
in opleiding zijn gelijke of mindere zijn.
Als dit betoog uit de pen van een
onderwijzer was gekomen, zou inen hem
misschien kunnen verdenken van een
pleidooi voor eigen zaak. Nu zal iedere
lezer wel willen gelooven, dat het met
de salarieering van deze groep staats
burgers niet in orde is.
Erger is het, dit te moeten constatee-
ren, nu er pas een splinternieuwe sala
risregeling is.
Van deze regeling kan men zeggen,
dat ze zoo ingewikkeld is, dat maar
een enkel mensch kan vaststellen, hoe
groot precies zijn salaris is. Vraagt men
naar de oorzaak? Men heeft bij elke
nieuwe regeling, steeds de voorafgaan
de oude gewijzigd of aangevuld. Waar
bij nog komt, dat haast elk salaris uit
een grootere of kleinere reeks bestand-
deelen bestaat.
Indertijd meldden de bladen, dat dc
salarissen der onderwijzers met 25 pet.
verhoogd zouden worden. Het zijn er
maar enkelen de allerlaagst gesala-
rieerden die deze verhooging genie
ten. Maar om tot de verhooging te ko
men, is eerst het bestaande salaris
op papier met 5 pet. verlaagd. Blijft
dus practisch gemiddeld 15 pet. over.
Ook dit is evenwel voor velen theorie.
In een dagblad kunnen we op de de
tails van de nieuwe regeling niet in
gaan. Maar wat zegt men van het
volgende:
In een geval gaat een hoofd eener
school met drie akten, twintig dienstja
ren en twaalf kinderen 44.per jaar
achteruit.
In een ander geval is die achteruit
gang slechts 17.50 per jaar.
Een ons van nabij bekend geval Is
gunstiger: de betrokkene gaat noch
voor-, noch achteruit!
Maar dat is iets anders dan 15 a 20
pet. salarisverhooging!
Nu willen we niet generaliseeren. Er
zijn ook inderdaad verhoogingen en mis
schien in enkele gevallen redelijke ver
hoogingen. Maar deze zullen meestal
niet hooger dan tusschen de 10 en 20
gulden per maand liggen. En dat ter
wijl de oude salarissen beneden peil
waren, mede doordat de kosten voor
levensonderhoud schrikbarend geste
gen zijn.
De onderwijzer behoeft niet zooveel
te verdienen als een mestschipper, die
in de Bollenstreek over de honderd
gulden in de week kan verdienen. Hij
behoeft niet jaloersch te zijn op een
diepspitter (diepdelver) in onze streek,
die de tachtig gulden per week haalt,
maar voor een 30-jarig volledig bevoegd
onderwijzer is in dezen tijd een loon
van 40 a 50 gulden per week niet in
overeenstemming met de waarde van
den door hem gepresteerden arbeid.
De regeering heeft de moeilijke taak
om een regeling te scheppen, die be
grijpelijk en afdoend is. Moge zij daar
in slagen! Dan wordt tevens voorko
men, dat steeds minder jongelui roeping
gevoelen om zich aan het onderwijs
der Nederlandsche jeugd te wijden.
DE BOER.
JAPPEN-MARIONNET
De Japanshe Mohamme.
daan Shimuzu, expert voor
Mohammedaansche zaken,
die drie en een half jaar
de politieke adviseur van
Soekarno geweest is, is
door de Britten gearres
teerd. Shimuzu, die ook de
leider was van de onder-
grondsche terroristen or
ganisatie „De Zwarte
Waaier", zal zich te ver
antwoorden hebben voor
tal van oorlogsmisdaden.
