Spanning
in Batavia neemt toe
Duitschland blijft
industrieland
„Hitier is in Zweden"
Innerlijke
beschaving
Radioprogramma
Smokie SmokieD e Waarheid
E
Dinsdag 9 October 1945
No. 92
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
HET WEER
tot Woensdagavond
Matige, later aan de
kust tijdelijk krachti
ge wind tussohen Zuid
west en Zuid. Heldere
nacht; plaatselijk och
tendmist. Overdag toe
nemende bewolking.
Nog geen regen van
beteekenis. Zeli'de tem
peratuur.
DE. BURCHT
Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren: Prof. Dr. W. Asselbergs (Anton
van Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: G. G. v. Elburg. Bureaux: Papeugracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20935
Abonnementsprijzen: f 0.26 per week, f 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per post f 4.20*
leert ons den
medemensch
eerbiedigen
Gewapende Javanen rijden
in auto's door de stad.
Nederlanders stellen zware
machinegeweren op.
Luitenant-generaal Christison is Donderdag jongstleden ver
zocht een bespreking bij te wonen in het paleis van den Gouver
neur-generaal, waarbij Luitenant-gouverneur-generaal Van
Mook, Luitenant-admiraal Helfrich en andere hooggeplaatste
Nederlandsche autoriteiten aanwezig waren. Hier werd verklaard
dat Soekarno voor de komst der geallieerden een verklaring
had afgelegd, waarbij hij beloofde orde en rust te zullen hand
haven. Den geallieerden commandant werd medegedeeld, dat
Soekarno zijn belofte niet gestand had gedaan.
Van Mook verzocht, dat
gen.-maj. Hawthorn, de com
mandant van de drie en twin
tigste divisie Soekarno bij zich
zou ontbieden om, zonder
laatstgenoemde ook maar in
eenig opzicht te erkennen, hem
te vertellen, dat hij diende te
zorgen, dat aan alle daden van
geweld en alle demonstraties,
in Soekarno's naam door on
verantwoordelijke elementen
en extremisten bedreven, on
middellijk een einde werd ge
maakt.
Bevel aan Soekarno
Generaal Hawthorn deelde
Soekarno mede, dat de geal
lieerden niet konden toelaten,
dat onverantwoordelijke ben
den jongeren dag en nacht on
rust verwekten in Batavia en
dat de geallieerden orde en
rust zouden herstellen. Aan den
hoogsten Japanscben verbin
dingsofficier werd medegedeeld,
dat de Japanners de bevelen
van den geallieerden opperbe
velhebber dienden op te volgen
ter handhaving van de orde op
Java en zoo noodig geweld
dienden te gebruiken. Hierop
begon de Japansche kolonel te
waarschuwen voor mogelijke
gevolgen van gewelddadig op
treden, maar hem werd gezegd.
voor Dinsdag 9 October
HILVERRSUM I
18.0018.03 Waterst. en nacht-
vorstverwachting.
18.0318.30 De ster van den dag:
Louis Armstrong.
18.3019.00 Engelsche les.
19.0019.15 Nieuwsberichten.
19.1519.30 Reportage.
19.3020.00 Pianörecital. Lion
Contra.
20.0020.15 Nederland Herrijst.
20.1520.30 Vragenkwartier door
L. de Jong.
20.3021.00 Ensemble George
Frank.
21.00—21.30 G.G.-cabaret.
21.3022.15 Het Radio Philh. Or
kest o.I.v. Albert v.
Raalte.
22.1522.30 Teun de Vries over:
.Kunstenaar en maat
schappij",
22.3023.00 Als ik in je oogen
kijkdan....
23.0023.15 Nieuwsberichten.
23.1523.30 Avondwijding door ds.
H. S. v. d. Elskamp.
HILVERSUM II
18.0018.15 Nieuwsberichten.
18.1518.20 „Wij spreken m'et...."
18.2018.30 Persoverzicht.
18.3018*50 Jane Bron.
18.5019.00 Voor je slapen gaat.
19.0019.30 Harem voor den luis
teraar.
19.30—20.00 Progr. v. d. Ned.
strijdkrachten.
20.00—20.30 Eddy Walis speelt.
20.3020.45 Voor de werkende
vrouw".
20.4521.00 Victor Silvester.
21.00—21.15 Causerie dodï dr. W!
L. GroeneveldijMijer.
21.1521.45 Moonlight-coctail.
21.4522.00 Avondwijding door ds.
A. A. van Ruler.
22.002.15 Nieuwsberichten.
22.1522.58 Dansmuziek.
dat zulks geen punt van bespre
king kon uitmaken, dat de be
velen duidelijk waren en de
verantwoordelijkheid voor de
handhaving van orde en rust
bij de Japansche commandan
ten en strijdkrachten berustte,
totdat deze door Britsche ver
vangen waren.
Financieele situatie
hopeloos
De financieele situatie te Ba
tavia is op het oogenblik ver
ward en fantastisch. De specu
laties in goederen en geld zijn
op hol geslagen in dit land
waar de Japanners nog steeds
het bestuur onder geallieerd
toezicht uitoefenen. In de
meeste gebieden, omdat er nog
steeds geen werkelijke geal
lieerde bezetting is, daar er
nog slechts weinig troepen zijn
aangekomen, is het tot nog toe
onmogelijk geweest om het"Ne-
derlandsche muntstelsel in te
voerenin £eite is het den
leden Van de geallieerde strijd
krachten .verboden anders dan
Japansch'geld bij zich te dra-
HITLI.R VERLANGDE
NAAR HESS.
Naar aanleiding van de over
brenging van Rudolf Hess naar
Neurenberg wordt nog .gemeld,
dat na de ontsnapping van Mus
solini in September 1943 de
Britsche Intelligence Service
een gedetailleerd plan op het
spoor kwam, volgens welk
Hess op dezelfde manier als de
Duce moest worden geschaakt.
Bii nader onderzoek bleek het
hier een dusdanig uitgebreid
complot te betreffen, dat Chur
chill order gaf de bewaking te
versoherpen. In het bijzonder
moest worden gelet op over
vliegende machines. Sindsdien
was het verblijf van Hess dag
en- nacht door zwaar bewapende
troepen omringd, die in staat
zouden zijn eventueele aanval
len af te slaan.
gen. Het invoeren van Neder-
landsoh geld zou de verwarring
op financieel gebied nog groo-
ter doen worden. Op het oogen
blik gaan alle zaken vrijwel
uitsluitend met Japansche gul
dens, hoewel in sommige stre
ken het vroegere Ned.-Indi-
sohe geld nog gangbaar is. Het
Japansche geld wordt nergens
vertrouwd, maar toch wordt
het overal aangenomen. "De
kooplieden, die voor het mee-
rendeel Ohineezen zijn, hoe
wel er ook wel Indonesiërs on
der worden aangetroffen, trach
ten op een waanzinni-e manier
hun goederen te verkoopen,
om dan zoo snel mogelijk met
het ontvangen geld nieuwe
goederen in te koopen, voor een
verdere depreciatie is ingetre
den.
Het Rijksbureau tabak
en tabaksproducten deelt
mede, dat op 13 October
een bon zal worden aange
wezen voor het koopen
van 40 Rhodesiasigaretten
of 20 cigarillos of 10 siga
ren. Op 20 October een
bon voor het koopen van
20 Engelsche- of Ameri-
kaansche sigaretten. Op 27
October een bon voor 40
Rhodesiasigaretten of 20
cigarillos of 10 sigaren en
op 3 November een bon
voor 20 Engelsche of Ame-
rikaansche sigaretten. Alle
andersluidende berichten
zijn onjuist.
Naar te Washington verluidt, hebben economische adviseurs
der Vereenigde Staten bericht, dat het te Potsdam genomen
besluit, Duitschland's industrie te verplaatsen en dit land tot
Besluit van
Potsdam niet te
verwezenlijken
een landbouwstaat
verwezenlijking vat
zou in het midden
aan Frankrijk, En
overhandigd zijn;
dit wellicht een
lieerd wrijvings
te maken, niet voor
baar is. Dit rapport
van de vorige maand
geland en Rusland
men wijst er op, dat
nieuw inter-geal-
punt zal worden, en
dat het wel mogelijk is, dat het bericht Rusland wantrouwend
heeft gemaakt ten aanzien van
lingen in Duitschland,
den ernst, van Amerika's bedce-
van de departementen van oor
log en marine gebaseerd op Wet
principe; „Men kan geen fa
brieken. mijnen en geschoolde
arbeiders verplaatsen en men
kan geen boeren van machinis
ten of boekhouders maken."
Naar men zegt, heeft het rap
port categorisch verklaard, dat,
wil Duitschland leven, het
noodzakelijk is dat dit land zijn
voorooriogschen exporthandel
behoudt. Dit vereischt automa
tisch het behoud van veel van
zijn industrie, die volgens de
Plan1™ de11 hmstelprestaties Royaal Amerkaansch ge-
bestemd was voor verplaatsing
en vernietiging.
Er wordt verder op gewezen,
dat volgens hier ontvangen be
richten de Amerikanen ondanks
vele openlijke beweringen van
het tegendeel het plan koeste
ren 100 miilioen dollars te be
steden aan de voeding van
Duihschers gedurende de ko
mende hongerperiode en dat
verder de Amerikanen het
voornemen hebben de I.G. Far-
ben-industrie die in hun bezet
tingszone ligt, door te laten
werken.
Het is niet mogelijk te Was
hington een bevestiging of ont
kenning van deze berichten te
verkrijgen. De algemeene po
litiek zou samengevat zijn in
een gezamenlijk memorandum
ZEGGEN HARDNEKKIGE GERUCHTEN
Plaatsvervangend Führer No. één, Rudolf Hess, is naar Duitsch
land overgebracht om berecht te worden als oorlogsmisdadiger.
Plaatsvervangend Führer No. twee, Martin Bormann, wordt in
Europa nagejaagd door de geallieerden.
Uit Stockholm komen berich
ten, dat Martin Bormann de
tweede plaatsvervangend Füh
rer, die Hess opvolgde, in Zwe
den is en deze week aan de ge
allieerden zal worden uitgele
verd.
Gelijk met deze berichten
worden geruchten verspreid,
dat Hitier; de Führer, ook nog
in leven is en zich in Zweden
zou bevinden. In Washington
zegt men dat Eisenhower zijn
bewering, dat Hitier nog leeft,
baseert op hetgeen de Russen
hem hebben Verteld en dat hij
bewijzen zou hebben om zijn
bewering te staven!
BLOEMBOLLENEXPORT
NAAR FINLAND EN
FRANKRIJK.
Naar de bond van bloembol
lenkweekers mededeelt, zal
voor een bedrag van 15.000.000
Finsche mark (circa 3 ton Hol-
landsch geld) aan bloembollen
worden geëxporteerd. Dit zal
een gedeeltelijke compensatie-
transactie zijn.
baar jegens Engeland
President Truman overweegt
een plan om aan het Britsche
volk gratis voor een waarde
van 250 miilioen pond sterling,
aan voedsel en kleeding te
doen toekomen, teneinde het
te helpen om den winter door
te komen. Alle overgebleven
voorraden van de leen- en
pachtwet overeenkomst zullen
Brittannië geschonken worden
als een gebaar van goeden wü
en dankbaarheid, voor de rol
die Engeland gespeeld heeft bij
het winnen van den oorlog.
Gelijk met dit enorme geschenk
dat bestemd is om de economi
sche positie van het Vereenigd
Koninkrijk op dreef te helpen,
zou een hoeveelheid Ameri-
kaansche legervoorraden be
schikbaar worden gesteld, die
thans op de Britsche eilanden
ligt opgeslagen voor een
totale waarde van verscheide
ne duizenden millioenen pdst.
Een definitief besluit over
dit tweevoudige plan is nog
niet genomen, maar president
Truman zou in dit opzicht aan
dringen op snel handelen.
Reeds is het plan bestudeerd
en toegejuicht door lord Hali
fax lord Keynes, de leiders van
de Britsche economische delega
tie te Washington.
Bijeenkomst van Big Three
alleen in uiterste geval.
Tot een bijeenkomst van de
Big Three zal slechts „in het
uiterste geval" het initiatief
worden genomen, aldus is hier
uit betrouwbare bronnen ver
nomen, na het relaas van Byr
nes over bijzonderheden om
trent de Londensche conferen
tie van de vijf ministers van
buitenlandsche zaken.
éN ding is zeker niet veranderd na
precies dezelfde gebleven. Men zou
zoo zeggen, dat vijf jaar Duitsch natio-
naal-socialisme hen dichter bij het
eigen vaderland zouden hebben ge
bracht. Misschien zijn er zelfs, die de
verwachting koesterden, dat de com
munisten nog eens democraat werden.
Mogelijk zijn er zelfs geweest, die ce
verwachting uitspraken, dat de commu
nisten zelfstandig zouden gaan denken
en handelen.
Het een noch het ander is het geval.
IN een vrij land, in Nederland, oefent
een vrije pers critiek uit.
Critiek ook op de eigen regeering,
wanneer een verantwoordelijke pers
van meening is met die critiek het
landsbelang te dienen. Ook een regee
ring, aan wie men zijn vertrouwen
heeft geschonken, spaart men de goe
de. de opbouwende critiek niet.
Ook de buitenlandsche politiek van
vreemde mogendheden beoordeelt men
zelfstandig en critisch.
De Waarheid doet dit anders.
Haar critiek op de eigen regeering is
bitter en zuur. Zelden wordt er iets
goeds verricht. Haar critiek op het bui-
tenlandsch beleid der vreemde mogend
heden is achterdochtig met uitzondering
van haar oordeel over het beleid der
Russische machthebbers. In Rusland is
alles volmaakt en alles wat Rusland
doet is volmaakt. Hier houdt alle zelf
standigheid op, hier heeft men nederig
te accepteeren, wat Moskou decre
teert.
IEDER kind weet, dat Rusland niet
democratisch wordt bestuurd, maar
dictatoriaal. Maar ieder dien niet Rus
sisch denkt, ieder die niet slaafs het
Russisch imperialisme propageert is
anti-democraat in de oogen van De
Waarheid.
DE fascistische Eenheidsvakbewe
ging vindt haar pleitbezorger in
'De Waarheid.
Soekarno vindt natuurlijk steun in De
Waarheid. Het koninklijk woord, dat
in 1942 Indië zelfbestuur toezegde, wordt
in twijfel getrokken:
„Drie jaren zoo durft men te
schrijven gingen voorbij sinds de
koninklijke stem klonk door den
aether maar wat werd er ge
daan?
Is het niet goed meer dan op de
woorden der vreemdelingen te ver
trouwen of eigen kracht? Moet men
zoo niet denken in de- dessa?"
DE Waarheid is maar half zoo slim
als zij denkt. Het Nederlandsche
volk is lang zoo dom niet als De
Waarheid veronderstelt. Zoo goed als
de Nederlandsche arbeider de Duit-
schers door had, zoo goed heeft hij De
Waarheid door.
Eén ding hopen wil nochtans: een re
geering mag niet dulden, dat in een
courant, al staat er nog zoo'n klein
gedeelte van het volk achter, het wet
tig gezag omlaag wordt gehaald. De
revolutionaire agitator mag niet bul
ten en niet in ons parlement terugkee-
ren.
D
IT is de waarheid en niets dan
de waarheid over dat wat zich „De
Waarheid" durft noemen.
ZEVEN MILLIOEN
DUITSCHERS DOOR DEN
OORLOG OMGEKOMEN.
Volgens een officieele schat
ting door een lid van het Duit-
sche toestuur voor de Russi
sche bezettingszone bedraagt
het aantal Duitsche soldaten en
burgers dat in den oorlog ge
dood is, ongeveer zeven mii
lioen. De oorlog heeft een zeer
drastische verandering ge
bracht in de samenstelling van
de Duitsche bevolking. In
sommige provincies zijn twee
maal zooveel vrouwen als man-
ren. Te Berlijn zelf is de ver
ding" ongeveer vier mannen op
zeven vrouwen. De balans tus-
schen de vrouwen en mannen
zal gedeeltelijk hersteld zijn na
den terugkeer der krijgsgevan
genen. Men voorziet echter
toch een scherpe stijging van
het sterfte- en een teruggang
van het geboortecijfer.