Montgomery
_L SWaaói!
Doodstraf voor
Genechten
„Leiden Ontzet" - na 5 jaar oorlog -
viert zich uit. Luisterrijke optocht
Dinsdagavond.
Toen Dinsdagavond in de
binnenstad weer de ouderwet-
sche 3-Octoberdrukte ging
heerschen en tegen aoht uur de
taptoe begon, voelden wij al
len duidelijk, wat wij vijf
lange jaren hadden gemist.
Duidelijker nog realiseerden
wij dit, toen wij in de stoet de
heel jonge kinderen zagen,
met hun flinke, maar onwen
nige passen. Deze kinderen
beneden de tien jaar maakten
dit voor het eerst van hun le
ven mee, bewust mee. En met
groote dankbaarheid zagen wij
naar Hollands jeugd, die in
grooten getale en met geweldig
enthousiasme, met fakkellicht
en wapperende vlaggen optrok
om dit feest van bevrijding
in te zetten.
Woensdag.
De Woensdag begon met een
beetje motregen, maar daar
om niet minder enthousiasme.
Van der Werff zag in den vroe
gen ochtend al een groote me
nigte om zich heen, die hem
hartelijk toezong en triomfan
telijk de nu legaal geworden
bloemenhulde bracht. In het
Waaggebouw was het uren
lang een druk in en uitloopen
van hen, die de jaarlijksche
haring en wittebroodtractatie
kwamen halen onder de vroo-
lijke tonen van buiten opge
stelde muziek. Op verschillen
de punten van de stad deed
Jan Klaassen vanuit de pop
penkast de kinderen schateren
en de groote menschen glim
lachen. En om één uur vertrok
de groote optocht, Leidens
luisterrijkste evenement, onder
een hemel, die wel dreigde,
maar het voorloopig daarbij
liet.
Wij hadden van deze optocht
al een en ander gehoord, maar
wij moeten eerlijk bekennen,
dat alle verwachtingen wer
den overtroffen. Wanneer wij,
gedrongen tusschen de men-
schenmassa's, vreemdelingen
achter of naast ons ontdekten,
waren wij er trotsch op, dat
Leiden d 11 presteerde.
Wij kunnen het begrijpen,
dat de menschen telkens weer
naar andere plaatsen holden
om opnieuw het sprookje te
televen van den intocht van
het verleden.
Een extra vermelding ver
dienen de mannen van de
spoor, die zoo pakkend voor
dén dag kwamen. Zij hebben
op hun weg menig open doek
je gekregen, en teredht.
Grimeer en kapwerk werd
verzorgd door de firma P. van
der Pijl en Koos Benning te
Leiden.
De avond zag een groote me
nigte op het Schuttersveld bij
een tusschen de draaiende mo
lens, de knallende hoofden van
Jut en de vele aanlokkelijk
aangekleede en verlichte ten
ten, die alle druk bezocht
werden ondanks de geld-
schaarschte. In de groote zaal
der Stadsgehoorzaal hield Wim
Sonneveld's Cabaret een groot
publiek aangenaam bezig, ter
wijl de dag besloten werd met
een grootsch vuurwerk.
Leiden heeft het 3-October
vieren niet verleerd.
De koning van de 3-October-
optocht viert ztin
25-jarig reeeeringsjubileum.
Deze 50e 3- Octoberviering,
eerste viering na de bevrijding,
werd nog door een derde bij
zonder feit gekenmerkt. De
heer B. de Koning bestuurde
die dag voor den 25e maal den
optocht.
Wij mochten een kort onder
houd hebben met den vitalen
grijsaard, die voor ons aller
gevoel aan het beeld van den
feesteliiken stoet onafscheide
lijk is verbonden.
„U maakt het niet te bont!",
waarschuwde hij ons lachend.
En dat zullen wij ook niet.
Maar wij geven eere wien eere
toekomt.
Want, inderdaad, dit ver bui
ten onze stad beroemde evene
ment in elkaar zetten, moet
besturen genoemd worden. Wie,
die in de warm-koesterende
stralen van het Octoberzonne-
tie den bonten stoet gadeslaat,
denk er aan, dat dit alles het
resultaat is van drie maanden
intense voorbereiding?
Maar wanneer op den dag zelf
de organisatie klopt als een bus
en de stoet punctueel op tijd
vertrekt, acht onze jubilaris
zich genoeg beloond. Wij vroe
gen de heer De Koning, of
Leiden nog lang op hem mocht
rekenen in deze. En wij waren
e i g e n 1 ij k bang het te vra
gen. Het mocht eens neen
zijn! Heelemaal neen was het
niet en heelemaal j a was het
ook niet.
Het is te begrijpen. De oor
log heeft ook hem niet ge
spaard. Maar, als een goed
vorst, droeg hij zorg voor een
voor zijn taak berekend op
volger. Daarom mogen wij de
zaak niet al te somber zien,
maar de heer De Koning zal
het ons toch niet kwalijk ne
men, dat wij den wensch uit
spreken hem nog lang den 3-
Octoberoptocht te zien regee-
reri. Ook al mocht deze regee-
ring wat dictatoriaal zijn, naar
zijn eigen beweren.
Het was tenslotte Leidens
belang.
Mij nheer De Koning, nog vele
jaren!
Beleg en ontzet van Leiden.
Dinsdagmiddag 2 October
werd in het kader van de 3-
Octoberviering de tentoonstel
ling „Beleg en Ontzet van Lei
den" in de Lakenhal geopend
door den loco-burgemeester,
den heer M. G. Verweij In zijn
openingswoord wees de heer
Verweij er op, dat de strijd
van onze voorvaderen de
eeuwige strijd was voor men-
schelijkheid, vrijheid en recht,
die ook wij in de afgeloopen
vijf jaar hebben gestreden.
Daarom voelen wij ons heden
meer dan ooit aan hen ver
want. Met trots gewagen wij,
dat de offers en het voorbeeld
van 1574 niet tevergeefs zijn
geweest.
De heer D. F. Lunsingh
Scheurleer, waarnemend direc
teur van de Lakenhal, gaf een
samenvatting van de voor
naamste feiten uit den tijd van
het beleg, waarna een rond
gang werd gemaakt langs het
geëxposeerde. De tien musea,
die in de maand October ter
viering van de bevrijding een
tentoonstelling organiseeren,
zijn in de officieele 3-October-
gids opgenomen en openen hun
poorten op 4 October.
C. Th. R.
GESCHENK VAN DE
KONINGIN. -
De H.A.R.K. te Middelburg
ontving vijf auto's met meube
len uit het paleis Het Loo, wel
ke door H.M. de Koningin ter
-beschikking van de bevolking
van Walcheren zijn gesteld. Dit
vorstelijk bewijs van medele
ven met het leed van Walche
ren wordt door de bevolking
van het eiland zeer op prijs ge
steld.
Ook Amor naar
Lissabon
Het blad k.Libre Belgi-
que" heeft de veronder
stelling geopperd, dat de
reis van prins Karei en
minister Van Acker naar
Lissabon verband zou hou
den met onderhandelingen
over een huwelijk tusschen
den Prins regent en de
hertogin van Kent. Mari
na. de weduwe van den
hertog van Kent, den
broeder van koning Geor
ges, die in den oorlog bij
een vliegtuigongeval om
het leven kwam.
In den loop van deze
week zijn de hotels, café's
en restaurants weer be
voorraad met gedistilleerde
dranken, waarvan de afle
vering aan het publiek op
6 October a.s. zal begin
nen. De bevoorrading is
geschied met een rantsoen
van twee maanden op ba
sis van 40 van het totale
gebruik in 1939. derhalve
in een nog sterk beperkten
omvang.
Het zal dus van 6 Octo
ber af mogelijk zijn in
café's, of restaurants een
borrel te verkrijgen. Er
zijn nieuwe prijzen vastge
steld waaraan streng de
hand zal worden gehouden.
In ieder bedrijf moeten
prijslijsten aanwezig zijn,
welke het publiek moet
kunnen raadplegen.
over Duitschland
Montgomery heeft te Londen
een. wat hij zelf noemde, „som
ber beeld" opgehangen van het
leven in Duitschland, hij zeide:
„Het is mijn plan niet de Duit-
schers te vertroetelen verre
van dat. Zij brachten zelf deze
ramp over zich en zij moeten
de consequenties daarvan zelf
onder ©ogen zien. Aan den ande
ren kant ben ik niet bereid toe
te laten dat ziekte en honger
zich wijd over Europa zullen
verbreiden wat onvermijde
lijk zal gebeuren wanneer wij
toelaten dat honderden en dui
zenden Duitschers sterven".
Montgomery legde den nadruk
op de moeilijkheden van de
voedseldistributie en de schraal
heid van den oogst en zeide:
„Er is werkelijk maar één op
lossing en dat is het importee
ren van voedsel in Duitschland.
Ik wil het duidelijk maken, dat
wij geen voedsel zullen impor
teeren dat over de geheele we
reld schaarsch is. Er zal graan
worden geïmporteerd tot 1 'A
milli-oen ton of zelfs meer, wan
neer daarvoor scheepsruimte
kan worden vrijgemaakt".
„E«n somber beeld"
Epidemieën.
Montgomery wees op het toe
nemen van epidemieën in
Duitschland: Longontsteking,
influenza en tuberculose grij
pen steeds heviger om zich
heen. Een redelijk behoorlijke
voeding is daarom, en ook voor
de mijnwerkers in het Roerge
bied, noodzakelijk. Hij wees op
de noodzaak van een behoor
lijk^ kolenproductie, die de
spil is waarom het economische
ïeven in West-Duitschland
draait, en die slechts met be
hoorlijk gevoede mijnwerkers
gaande kan worden gehouden.
Gedegenereerde jeugd,
Montgoumery wees ook op
het toenemen van de misdadig
heid in Duitschland als gevolg
van de werkloosheid, en op de
wraaknemingen op Duitschers
door voormalige buitenlandsche
gedwongen werkkrachten. De
Duitsche politie wordt daarom
uitgebreid met op Engelsche
wijze opgeleide ambtenaren.
Ook met de Duitsche jeugd is
het treurig gesteld: „Dé gemid
delde Duitsche jongen of
Duitsch meisje kan niet meer
logisch denken. Zij kunnen nog
slechts steekwoorden en leuzen
herhalen zonder eenig idee
wat deze werkelijk beteekenen.
Hun kennisniveau is „onbe
grensd laag".
Het gaat hen te langzaam.
Volgens Montgomery klaag,
den de Duitschers er zelf over,
dat de de-nazificatie zoo lang
zaam geschiedt. Dit moet eehter
methodisch gebeuren en de En-
gelschen zullen de zuivering
van het Duitsche regeeringsap.
paraat voortzetten, niet alleen
van nazi's, maar ook van „half-
DegevaarlijkstederN.S.B.'ers
Na Max Blokzijl en de Blocq
van Scheltinga, is thans Van
Genechten aan de beurt om te
beweren dat hij steeds Neder-
land's belangen had voorge
staan. Hij werd beschuldigd
o.m. van collaboratie met den
vijand.
Verdachte ontkent.
De president vroeg verdachte
of hij bekende zich schuldig te
hebben gemaakt aan het ten
laste gelegde, hetgeen verdach
te ontkende. De president ging
daarop over tot het getuigen
verhoor.
Uit getuigenverklaringen bleek
wel, dat Van Genechten zeer
fel gekant was tegen e'en ieder,
die tegen de N.S.B. was en niet
schroomde iederen tegenstander
van het nationaal-socialisme te
laten vervolgen, desnoods door
de Sicherheits-Polizei.
De president besprak vervol
gens punt voor punt de dag
vaarding met verdachte.
In deze discussie gaf verdach
te toe. dat hij propaganda had
gemaakt voor het nationaal-
socialisme, echter voor het Ne-
cleriaifdsche nationaal-socialis
me, en niet voor het Duitsche
nationaal-socialisme, waartus.
schen verdachte 'n subtiel ver
schil meende te kunnen aan-
toonen.
Mr. Zaayer eischt
den doodstraf.
Het woord was vervolgens
aan Mr. Zaayer voor het hou
den van zijn requisitoir.
Punt voor punt ging de pro
cureur-fiscaal de dagvaarding
na, zich daarbij soms heftig
wendende tot verdachte. Lang
stond Mr. Zaayer stil bij het
feit, dat Van Genechten na de
sluiting van de universiteit van
Leiden in een interview deze
universiteit een „horzelnest"
had genoemd. Mr. Zaayer
noemde Leiden een bolwerk
van onze vrijheid en begreep
daarom, dat Van Genechten
zoo fel was opgetreden. Mr.
Zaayer zeide. dat Van Genech
ten een zeer helder verstand
had voor zoover zijn politieke
gezindheid dit niet benevelde.
Hii paarde grooten ijver aan
werkkracht. Een man, die over
lijken gaat om zijn doel te be
reiken, aldus typeerde Mr.
Zaayer den verdachte, een man,
die hoog uitstak boven het ra
paille, dat de N.S.B. voort
bracht en daarom aldus de
procureur-fiscaal was deze
man zoo gevaarlijk. Toen het
Nederlandsche volk een strijd
op leven en dood voerde tegen
Duitschland, koos verd. de zij
de van den vijand. Plij was de
gevaarlijkste man die in den
eersten tiid der bezetting op
stond om in dienst van de vijan
den van het Nederlandsche volk
de dressuur van dit volk op
zich te nemen.
Op grond hiervan eisoh ik,
aldus Mr. Zaayer, de doodstraf,
gepaard gaande aan levenslange
ontzegging van het actieve en
passieve kiesrecht. Voorts ver
zocht Mr. Zaayer het Hof ver
dachte niet het recht van cas
satie te verleenen.
De president verleende hierna
het woord aan Mr. J. P. A. van
der Oever, den verdediger, die
op juridische gronden de vraag
of verdachte op deze dagvaar
ding veroordeeld kan worden,
besproken wilde zien. Hij was
ook van oordeel dat de tenlas
telegging te vaag was gesteld.
Op grond 'hiervan verzocht de
verdediging het Hof de dag
vaarding nietig te Verklaren.
Bovendien heeft aldus Mr.
van der Oever verdachte
geen leiding gegeven aan het
Nederlandsche volk.
Van Genechten derdemgt zich.
Het woord was ten slotte aan
den verdachte. „Wanneer men
mijn ambtsbezigheden beziet,"
aldus Mr. van Genechten, „en
de wijze, waarop ik deze heb
vervuld, zal men zien, dat ik
weinig nuttigs voor de Duit
schers heb gedaan".
,.De wijze van optreden van de
Duitschers tegenover de Joden
heeft altijd mijn scherpe af-'
keuring gehad", aldus Van Ge
nechten. Deze opmerking van
verdachte lokte een gejoel op
de publieke trilbune uit, waar_
dan de president, luid hame-
rend, een einde maakte. Van
Genechten. die af en toe zicht
baar bewogen was. zeide: „de
krachten, die van invloed wa
ren, zijn sterker geweest dan
ik en hebben mij vernietigd. Ik
heb gevochten tegen verduit-
sching, tegen het ontketenen
van een 'burgeroorlog en tegen
het idienstnemen van Neder-
landers bij de S.S. of de land
wacht. Verslagen in alle opzich
ten leg ik mijn lot. de gevange
nis of den kogel, geheel in uw
handen'.
De president bepaalde de uit
spraak van het Hof op 17 Octo
ber a.s.
OP
KORTE GOLF
nazi's", die wel geen lid waren
van de partij, maar die. toen
alles goed ging. de partij ge
steund hebben. En verder: „Tot
dusver is het Duitsche volk
apathisch en het toont weinig
verlangen zich bezig te houden
inet politiek op een oogenbli'k
waarop zijn aandacht slechts
wordt in beslag genomen door
den strjid om het bestaan".
Naar wij vernemen, heeft het col-
lege van Rijksbeinidelaars beslist, dat
in alle zuivelfabrieken en melkinrich
tingen het minimumloon, zooals dit in
1942 was vastgesteld» niet 6.zal
worden verhoogd.
Het bezoek van generaal De
Gaulle aan Brussel is thans definitief
vastgesteld op 10 Oct. a.s.
T- Voor het eerst in vijf jaar zal de
Nobel-priis voor den vrede dit jaar
weer worden uitgereikt. Een commissie
voor de toekenning is gevormd. Voor-
zitter is Carl Habro, voorzitter van de
Noorsche Saorting.
De telling van de bevolking in het
groot-hertogdom Luxemburg wijst een
vermindering van de bevolking aan.
Derhalve zal het aantal volksvertegen
woordigers slechts 51 in plaats van 54
bedragen.
Ter bestudeering van het Europee-
sche brandstoffenprobleem is de Ameri-
kaansche minister Ickes in Parijs aan
gekomen.
Op 15 November zal het Ameri-
kaansche censuurbureau zijn werkzaam
heden beëindigen.
Volgens den diplomatieken corres
pondent van Reuter wordt aangenomen,
dat de berichten, volgens welke koning
Peter een bezoek heeft gebracht aan
Jcego-Slavische troepen in Duitsch
land, juist zijn. Het is waar, dat de
meerderheid der Joego-Slaven in kwes
tie hebben gevochten onder leiding van
generaal Mihalowitsch en niet onder lei^
ding van maarschalk Tito.
De eerste conferentie van provin
ciale vertegenwoordigers in Oostenrijk
is het eens geworden over een reeks
maatregelen van belang voor den we
deropbouw van het economisch leven
in Oostenrijk. De conferentie verlangt
algemeene verkiezingen op 25 Novem
ber a.s. De deportatie van Oostenrijk-
sche burgers van Sloveensche nationali
teit dient volgens de conferentie als
oorlogsmisdaad te worden beschouwd.
Te Berlijn is een nieuw dagblad
uitgekomen, ,,Der Tagesspiegel", dat
onder toezicht der Amerikanen staat.
Dit blad is reeds het negende in Ber
lijn. Zes er van staan onder toezicht
van de Russen, het zevende wordt door
het Britsclie militaire bestuur en het
achtste onder Amerikaansche leiding
uitgegeven.
De plaatselijke autoriteiten te
Bombay hebben bepaald, dat zich tus
schen 10 uur 's avonds en zes uur des
morgens niemand op straat mag bevin
den. Dit verbod geldt voor de z.g. ba-
zaarwijk, waar relletjes hebben plaats
gevonden. Voorts heeft de overheid be
paald, dat optochten van Hindoes en
van Mohammedanen in het betreffende
gebied een voorgeschreven route moe
ten volgen.
De staking van de slagers in Mon
treal als protest tegen de herinvoering
van de vleeschdistributie in Canada, is
vandaag geëindigd.
Kort nadat hij zijn eed als minister
van oorlog afgelegd had, heeft Patter
son, de opvolger van Stimson, gisteren
op een persconferentie verklaard, dal
op 1 Juli 1946 het Amerikaansche le
ger tot 1.630.000 man teruggebracht zal
zijn.
Burgemeester la Guardia heeft on
langs een delegatie van op den voor
grond tredende buitenlandsche oorlogs
helden van Engeland, Australië, Noor
wegen, Denemarken en Nederland ont
vangen. Nederland was vertegenwoor
digd door milicien Burton Sanders van
Kcw Gardens Long Island, die aan den
oorlog deelgenomen heeft als telegra
fist in de brigade „Prinses Irene".
Admiraal Sir Andrew Cunning
ham heeft gisteren uit de handen van
generaal De Gaulle de hoogste Fran-
sche onderscheiding, de „Grand Cor
don du Legioen d'honneur". ontvangen.
