De conferentie te Londen
Advertentie
Wie
ujyy
SOEKARNO S „KABINET"
Hoe staan wij er voor?
Leiden en Omstreken
9
HET WEER
Tot Donderdagavond
Een nieuwe storing.
Een depressie beweegt
zich over de Noordzee in
de richting van ons
land. Hij zal toenemen
de bewolking, eenige re
gen en weer wat aan
wakkerende wind bren
gen.
Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren:
Prof. Dr. "W. Asselbergs (Anton v. Duinkerken) en. Joop Siebelt; Directeur: G. G. v. Elburg.
Abonnementsprijzen: 0.26 p. week, 1.10 p. maand, f 3.20 p. kwartaal. Franco p. p. 4.20.
Woensdag 26 September 1945
Katholiek Dagblad voor
De geallieerde opperbevel
hebber van het S.E.A.C., ad
miraal Lord Louis Mountbat-
ten heeft de Japansche
strijdkrachten op Java het
bevel gegeven het gezag niet
©ver te dragen aan eenige
Javaansche politieke partij.
Het uitstel in de bezetting
van Nederlandsch Oost-Indië
wordt hier als ongelukkig doch
onvermijdelijk beschouwd-
Admiraal Mountbatten met
het meest omvangrijke com
mando ter wereld heeft nim
mer de troepen gehad waarom
hii heeft gevraagd. Met de
plotseling sterk toegenomen
taken, tengevolge van de Ja-
oansche overgave, is hij niet
in staat geweest zijn krachten
over zulk een enorm gebied te
doen expedieeren in zulk 'een
kort tijdsbestek
De taak der bezetting van
Nederlandsoh Indië moet door
de troepen van het S.E.A.C.
v. orden ondernomen, daar de
Nederlanders, die troepen in
Nederland gereed hebben, niet
in staat zijn, deze naar het
Verre Oosten te vervoeren we
gens transportmoeilijkheden.
Soekarno vormt een „kabinet".
Een Australische correspon
dent. die een bezoek heeft ge
bracht aan Java, meldde, dat
hij daar een onderhoud heeft
gehad met den „leiderder In
donesische Nationalistische Be-
weging". Dr. fr. Söekarno.
De correspondent zeide:
Soekarno wenschte zijn machts
aanvaarding te proclameeren,
doch de Japanners waarschuw
den hem en spoorden hem aan,
hiervan af te zien. Soekarno
heeft een „kabinet" gevormd,
bestaande uit 17 ministers en
heeft zich gevestigd in het sta
tige oude gebouw met witte pi
laren, waarin vroeger het de
partement van Financiën was
gevestigd. Japansche en Ja
vaansche nationalistische wach
ten staan buiten het gebouw.
Soekarno beweert, dat de na
tionalisten 95 procent verte
genwoordigen der beVollung
van 70 millioen zielen in Ne
derlandsch Oost-Indië.
Soekarno verklaarde, dat
een volledige breuk met Hol
land wordt gewenscht. doch
dat het den Nederlanders vrij
zou staan, zij aan zij met de
Indonesiërs te leven. Hij
verklaarde voorts, dat in de
eerste tijden van zijn voorge
steld regime andere politie
ke partijen niet zouden wor
den aangemoedigd. Alle Indo
nesiërs hebben dezelfde aspi
raties en er zouden geen par
tijen kunnen bestaan in den
gebruikelijken zin des woords
Soekarno zeide, dat een ver
zoek om erkenning der onafhan-
radioprrogramma
voor Donderdag 27 Sept.
8.159.00 Muziek, geïnspireerd op
William Shakespeare's too-
neelstukken.
9.3510.00 Virtuooze vioolcomposities.
11.1512.00 Kamermuziek.
12.15—12.30 Het groot Russisch Bala
laika orkest.
15.15—15.30 Dr. Maria Montessori door
mei. A. Pierson.
15.30—16.00 Atie Brederode, sopraan en
Igance Lilien, piano.
16.0016.30 Li elite Fransche orkest
muziek.
18.30—18.45 „In vollen opbouw", dooi
F. P. Fuykschot.
18.4519.00 Het wekelijksche optreden
van Janie Bron.
19.15—19.30 Musettemuziek door Alexan
der en zijn orkest.
20.1522. Concertgebouworkest o.l.v.
Frits Schuurman, solist Jan
Ode. In de pauze: cultuur
historische rubriek. Dr. C.
D. L Brandt
Trage bezetting van
Indië onvermijdelijk
kelijkheid wordt voorbereid,
hetwelk zal worden ingediend
bij de Vereenigde Volkeren.
Het Verzoek, zal worden over
gebracht aan Lord Louis
Mountbatten, wanneer hü het
militair gezag over Indië aan
vaardt.
Toen hem werd gevraagd,
wat hij zioh voorstelt te doen
•met de buitenlandsche inves-
teeringen, bijzonderlijk met de
bestaande Nederlandsche inves-
teeringen, antwoordde Soekar
no: „Wij stellen ons een staats
controle voor op de economi
sche hulpbronnen".
De stemming in Batavia.
Een Australische correspon
dent, die een bezoek aan Java
heeft gebracht, verklaarde, dat
•hij in Hotel des Indes te Ba
tavia heeft vertoefd. Hij zeide:
„We zagen trams met ruw ge
schilderde opschriften dn het
Engelsch: „Beter naar de hel
dan weer gekoloniseerd te wor
den." „Vrijheid, het erfdeel
aller naties" „Denk aan het
Atlantic Charter dat zelfbe
schikking belooft aan alle na
ties".
De Nederlanders in Batavia
vertoonen weinig neiging de
politieke situatie te bespreken.
"Zij nemen geen risico's van
botsingen, terwijl er nog slechts
zoo weinig gewapende geal
lieerde strijdkraohten in het
land zijn-
Australische Communisten
steunen Indonesische stakers.
De staking der vakbonden
v/at betreft het laden van Ne
derlandsche sliepen, bestemd
voor Nederlandsch Indië, heeft
zich heden uitgebreid tot Bris
bane.
De „Sydney Sim" schrijft: De
Javaansche nationalisten-leider
Soekarno, die zich verzet tegen
den terugkeer der Nederlan
ders naar Java, houdt direct
contact met Australië en met
de Indonesische communisten
hier. De laatsten worden op
hun 'beurt gesteund door de
Australische Communistische
partij, wier nieuwsblad open
lijk verklaart: „De Australische
arbeidersbeweging zal solidair
achter deze Indonesiërs staan."
De „Sydney Sun" meldt
Voorts, dat de bond van Indo
nesische ballingen in Australië
aan den raad van ministers
van Buitenlandsche zaken te
Londen een telegram heeft ge
stuurd- waarin steun wordt ver
zocht voor de Indonesische de
mocratie, onafhankelijkheid en
volledige politieke, burgerlijke
en godsdienstige rechten. De
uitvoerende raad van de vak-
vereeniging van havenwerkers
besloot het geschil te verwij
zen naar den Australischen
raad van vakvereenigingen,
met de suggestie, dat deze aan
het wereldvakvereenigingen-
congres in Parijs zou vragen de
kwestie te bespreken.
Soekarno'g „marionetten-
regeering".
De leider der oppositie Men-
zies, heeft heden in een zitting
van het huis van afgevaardig
den verklaard, dat het èen
„ernstig schandaal" .was, dat
communisten niet alleen
de buitenlandsche betrekkin
gen in eigen" handen namen,
doch ook steün verleenden aan
een reVolutionnaire beweging
in Nederlandsoh Oost-Indië, die
geleid werd door een man, die
leider is van een marionetten-
regeering, door de Japanners
in het leven geroepen.
TUSSCHEN RUST EN ONRUST
Molotof verklaarde gisteren op een receptie te zijner eere
gegeven, dat het de taak is van de conferentie van minis
ters van Buitenlandsche zaken den vrede te consolideeren
en een duurzamen vrede te waarborgen. Tegen het eind van
den avond arriveerde ook de Engelsche minister van Bui
tenlandsche zaken Be vin, met wien Molotof in gesprek
kwam. Men hoorde Molotof zeggen, dat zelfs wanneer tij
dens deze zitting van den raad een volledige overeenkomst
ten aanzien van alle onderwerpen niet mogelijk zal zijn,
alles bij een volgende zitting „soepel en loyaal" uitgewerkt
zou worden.
De raad der vijf ministers
Van Buitenlandsche zaken is
gisteren bijeengekomen in een
naar het schijnt betrek
kelijk rustige atmosfeer. Voor
zitter was de Fransche minister
George Bidault. De besprekin
gen hadden betrekking op an
dere zaken dan het pijnlijke
probleem der Zuid-Oost-Euro-
peeoche vredesverdragen.
De geruchten, als zou de
raad waarschijnlijk meteen
uiteengaan, zijn door geen
aanwijzingen versterkt, even
min als de bewering, dat
Molotof, de Russische volks
commissaris van Buitenland
sche zaken, voornemens was
onmiddellijk naar Moskou
terug te keeren.
Niettemin blijven onver
wachte ontwikkelingen nog
steeds mogelijk. Daar er ech
ter nog punten te bespreken
zijn, die geen verband hou
den met het groote struikel
blok der conferentie, zijn er
goede vooruitzichten, dat er
raad biieen zal blijven.
Men neemt aan, dat de raad
nog niet gekomen is tot een
behandeling van het Fransche
memorandum aangaande
Duitschlands westelijke gren
zen,
Molotof valt aan.
Plotseling en onverwacht
is, naar Reuters correspon
dent meent te weten, de aard
van de gemeenschappelijke
geallieerde controle in Japan
door den minister van Bui
tenlandsche zaken van de
Sovjet-Unie, Molotof, ter
sprake gebracht. Tot dus
verre kwamen kwesties om
trent het Verre Oosten niet
voor op de agenda, noch op
die van Potsdam noch op de
werkagenda, welke bij het
begin van de bijeenkomst der
vijf ministers werd vastge
steld en naar verluidt is nog
geen beslissing genomen of
Japansche aangelegenheden
tijdens de thans plaatsvinden
de conferentie zullen wor
den besproken.
Een Verklaring, welke gege-
Vatlcaan waarschuwde
voor Duitschen inval
in Nederland
Zooals men weet, aldus
schrijft de correspondent van
de A.F.P. uit Vaticaanstad,
hebben bij het begin der vijan-
delijkheren, de ambassadeurs
van Frankrijk, Polen en Bel
gië, de gezant van Groot-Brit-
tannië en later de gezant van
Joegoslavië en de vertegen
woordiger van den president
der Vereenigde Staten, zioh in
■het Vaticaan gevestigd na een
overeenkomst tusschen d)a
Pauselijke autoriteiten en de
fascistische regeering.
De fascistische regeering
heeft toegestaan, dat deze di
plomaten langs de radio met
•hun regeering in verbinding
traden, doch zonder gebruik te
maken van een code: zij dreig
de den electrischen stroom voor
het vatioaan af te snijden in
geval van overtreding. De
Pauselijke autoriteiten zijn ge
noodzaakt geweest in dezen
eisch te berusten. Maar het Va
ticaan kon in cijferschrift met
zijn vertegenwoordigers in het
buitenland in verbinding tre
den. Dit maakte het den Paus
in 1940 mogelijk, de regeerin
gen van België, Nederland en
Luxemburg drie dagen te voren
in kennis te stellen van den
aanval, waarvan zij van de
zijde van Duitschland het
slachtoffer zouden worden.
Teneinde den argwaan dier
fascisten niet op te wekken,
werden drie berichten opge
steld volgens drie verschillen
de code's. Toch slaagden de
Italiaansche diensten er in, de
boodschap te ontcijferen. He
vige woede van Mussolini en
zijn trawanten was het gevolg.
Tijdens de bevrijding van
Italië namen deDuitsohers de
Hongaren, de Japanners en de
Slowaken de plaats in van de
geallieerde vertegenwoordigers
bij het Vatioaan. Thans blijft
nog één lenkele missie bij
het Vaticaan, die alle diplo
matieke voorrechten geniet,
namelijk die van Japan. Alle
andere vreemdelingen worden
als particulieren en politieke
Vluchtelingen beschouwd.
ven wordt voor het plotselinge
te berde brengen van deze
aangelegenheid door de Sovjet
delegatie is, dat hierin een
reactie moet worden gezien op
de onlangs in sommige Ame-
rikaansche 'kringen waarneem
bare houding van „handen af
van Indië". Een andere ver-
klarig is, dat de Russen zoo
wel verrast als teleurgesteld
zijn over het uitblijven van
steun van Amerikaansche zijde,
wat betreft hun eisch inzake
Tripolis, toen de kwestie der
Italiaansche koloniën op de
conferentie werd besproken.
Uitgaande van de veronder
stelling, dat deze Amerikaan
sche houding in de Middel-
landsche Zee was toe te schrij
ven aan het verlangen de vrije
hand te hebben voor Amerika
in het Verre Oosten, zouden de
Russen besloten hebben geen
tijd te verliezen om het dui
delijk te maken, dat het hun
bedoeling is om ook van de
partij te zijn in het Verre Oos
ten.
Tot dusverre bestaat er nog
geen verdere aanduiding, dat
de afgebroken besprekingen
over de Balkanvredesverdra
gen in de thans plaatsvindende
bijeenkomst der ministers zul
len worden hervat.
Van gezaghebbende zijde
wordt vernomen, dat nog geen
beslissing is genomen inzake
het tijdstip van vertrek van
de ministers Van Buitenland-
sche zaken.
WIJ HOOREN veel praten over de
milliarden, welke de bezetting
heeft gekost, over de milliarden,
die de Duitschers hebben geroofd, over
de milliarden onzer staatsschuld. Maar
wij zullen nooit in milliarden leeren
denken. Dat is ook niet noodig. De re
geering en het parlement zullen hebben
uit te dokteren, hoe de lasten van da
staatsschuld het best, dat is dus op da
meest rechtvaardige wijze over de be
volking zullen moeten en kunnen wor
den verdeeld. Ook het nageslacht zal
een deel van die lasten moeten dragen,
want de staatsschuld kan niet in een
mens'clienleeftild worden afgelost. Het
nageslacht zal daar wel1 erg boos
over zijn. Het menschelijk geheugen is
nu eenmaal kort. Doch als wij goed
geschiedenisles geven in enbuiten
dï school, zal het nageslacht begrij
pen. dat de strijdende generatie van
19401945 het heeft gevrijwaard vooi
het slavenjuk van het nazi-dom. Overi
gens leggen wij wegen aan. bouwen wij
bruggen, leggen wij grond droog waar
van ook het nageslacht, ofschoon dit
nog niets voor ons heeft gedaan, zal
jrofiteeren.
LATEN wij eens zonder cijfers pro-
beeren heel in liet kort onze situa
tie aan te duiden.
Met schrik lazen wii, dat bloembol
len zoowat ons eenigst export-artikel
is Dit verheugt ons voor de bloembol
lenstreek, maar het manifesteert met
een de zorgelijke toestand van ons land.
Goederen moeten met goederen wor
den betaald. Wij hebben ontzaglijk veel
goederen noodig. Eindproducten, maal
ook grondstoffen, halffabrikaten, fa-
brieksinstallaties, auto's en schepen.
Wij moeten veel invoeren en dus veel
uitvoeren. Om weer op gang te komen
zal o.a Amerika ons moeten helpen.
Geluukig lieeft Amerika daarbij een be
lang, want het kan ziin artikelen niet
aan ons kwiit, indien wii geen koop
kracht hebben! Onze arbeid zal ons er
doorheen moeten helpen.
WIJ vroegen een ter zake kundige,
die zich dagelijks met financieel
overheidsbeleid heeft in te laten,
hoe en wanneer wii onder die enorme
staatsschuld uit zouden moeten komen.
Zijn antwoord kwam ongeveer op het
volgende neer.
De vermogensvermeerderings-belasting
en de vermogensheffing, welke op
komst ziin, zullen het eerste gat In de
staatsschuld slaan. Een staatsleenlng,
waaraan wii allen naar verhouding zul
len hebben deel te nemen, zal de posi
tie van de staatskas versterken. Ver-
volgens zal er verlichting moeten ko
men door annexatie van Duitsch ge
bied m e t de aan een grondige zuive
ring onderworpen bevolking. Amerika
en Engeland gaan met een dergelijke
annexatie accoord en ook Rusland zal
er zich wel bil neerleggen. Het gevolg
van een dergelijke annexatie Is, dat de
schuld per hoofd der bevolking aan
zienlijk vermindert en dat de hoeveel
heid arbeid, welke binnen de grenzen
van den Nedcrlandschpn Staat wordt
gepraesteerd, aanzienlijk toeneemt. Ook
met behoud van de bevolking kan het
te annexeeren gebied een deel van on
ze landbouwers aan boerderijen met
grond helpen. Wlf zullen dan tenslotte
naar verhouding minder behoeven in te
voeren en meer kunnen exporteeren.
Wanneer -daarenboven de invoer en de
inheemsche productie van luxe-artike
len, van prullaria, in het algemeen het
ge- en verbruik van de -niet direct
noodzakelijke goederen aan beperkin
gen onderhevig blijft, voorzag hij een
geleidelijken opgang, welke ons na viif
na zeven jaar een wederom bevrédl-
gend welvaartspeil zal kunnen doen
bereiken. Annexatie achtte hij de on
misbare voorwaarde. Wij noemden
daarbii nog: „zuinigheid-met-vlijt" van
ons allen. Maar daar praatte ik niet eens
over, zeide hii, dat is de niet uitge
sproken conditie, zonder welke wil het
leven niet zouden kunnen houden.
KONING CHRISTIAAN VAN
DENEMARKEN JARIG.
Koning Christiaan van De
nemarken viert heden zijn
vij f-en-ze ventigsten verjaardag
den eersten sedert de "bevrij
ding. Diverse plechtigheden
hebben te Kopenhagen plaats,
o.m. worden in de straten,
waar gedurende de bezetting
Denen dein dood vonden door
toedoen van Duitschers. krui
sen van eikenbladeren neer
gelegd, getooid met de Deenr
sohe nationale kleuren.