Onze taak
Engelsche en Amerikaansche hulp aan
in het Oosten
^Woensdag 19 September 1945
No. 76
HET WEER:
Tot Donderdagavond.
Matige, tijdelijk krach
tige wind tusschen West
en Zuid, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklarin
gen; nu en dan eenige
regen. Zelfde tempera
tuur.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren:
Prof. Dr. W. Asselbergs (Anton v. Duinkerken) en' Joop Siebelt; Directeur: G. G. v. Elburg.
Abonnementsprijzen: ƒ0.26 p» week, ƒ1.10 p. maand, ƒ3.20 p. kwartaal. Franco p. p. ƒ4.20.
Een delegatie, die 26 nationale
organisaties vertegenwoordigde,
bezocht President Truman in
het Witte Huis om er op aan
te dringen, dat het hongerende
7uropa sneller van het noodige
wordt voorzien.
President Truman verklaar
de,. dat Amerika thans in staat
is aan de meeste aanvragen
it Europa te voldoen. De
ereenigde Staten verschepen
thans ongeveer 1.400.000 ton
steenkool per maand naar
Europa. Men stelt pogingen in
het werk om voor het einde
van het jaar 8 millioen ton
te versohepen.
Het vraagstuk van de be
voorrading van Europa is
voornamelijk een financieel,
aldus Truman. Er moeten
overeenkomsten gesloten wor-
oer met de Europeesche re
geeringen en aan de Unrra
moeten aanvullende fondsen
beschikbaar gesteld worden.
Hij voegde hieraan toe: „De
Amerikaansche regeering stelt
alle pogingen in het werk om
voor dit probleem oplossingen
te vinden; zij wenkt met de
aanvragers samen om den
stroom van dringend benoodig-
de goederen .gaande te houden.
Inmiddels neemt deze regee
ring de noodzakelijke maatre
gelen om een breeden, billijken
en Voortdurenden toevloed van
voorraden te verzekeren, naast
de nieuwe productie van hulp
en henstelgoederen voor de
bevrijde gebieden."
Truman herhaalde zijn be
lofte, die hij gedaan heeft na
zijn terugkeer uit Potsdam, dat
de Vereenigde Staten tot het
einde van hun krachten Euro
pa zullen helpen.
AMERIKA EN ENGELAND
HELPEN NEDERLAND.
In Engeland worden door de
Help Holland Council gelden
en goederen ingezameld om
de nooden Van de Nederland-
sche bevolking te lenigen. Na
oproepen van de burgemees
ters in alle steden en dorpen
van het Vereenigde Koninkrijk
si roomden van alle zijden geld.
schoeisel, kleeding, beddegoed,
kacheltjes en ander materiaal
binnen.
Oproepen tot hulpverlee
ning door de American Re-
lief For Holland hadden de
zelfde gunstige gevolgen.
De bestemming van de inge
komen gelden wordt door de
Help Holland Council en Ame
rican Relief in overleg met
N. V. H. vastgesteld. De bui-
tenlandsche hulporganisaties
koopen zelf de vereischte goe
deren, die dan naar Nederland
worden verscheept. Gedurende
de laatste zes maanden zond
de Engelsche bevolking 160.000
Meedingstukken. 102.500 stuks
ondergoed, 32.000 dekens,
138.000 stuks kinderkleeding,
70.000 paar schoenen en laar
zen, 300 bedden en 6ÖOO olie
kachels. Bovendien werden
nog 09 ziekenwagens naar Ne
derland gestuurd. Daarboven
zullen weldra nog 52 zieken
wagens worden aangekocht.
Op dit oogenblik ontvangt
Nederland van Britsche zijde 8
ton goederen per dag, van
Amerikaansche zijde werden
tot nu toe 17 schepen met
voedsel en medicijnen ontvan
gen. 213.500 kg. gecondenseer-
Voedselvoorzien ing
in Europa.
Handel met Engeland
de melk, 126.500 kg. graan,
105.500 kg. melkpoeder, 98.074
kg. kindervoeding, 55.000 kg.
margarine, 3 ton soep, 5 ton
honig, 16.500 detro-maltose,
15.310 kg. levertraan, 13.000 kg.
zeep, 98 kisten en 175 balen
nieuwe kleeding, 2553 kisten
en 221 balen gedragen klee
ding. 7756 nieuwe dekens en
308 oude. Als regel mag men
aannemen, dat elke tien dagen
een schip met goederen uit
Amerika aankomt."
De kleedingstukken en de
huishoudelijke artikelen wor
den verdeeld door de zorgen
van de Hark, het voedsel en de
medicamenten door het Ne
derlandsche Roode Kruis. De
goederen, die door de Engel
sche en Amerikaansche burgers
aan de Nederlandsche burgers
v/orden gezonden, werden on
der geen enkele omstandigheid
verkocht of te koop aangebo-
z.g. „Administration for Re
lief and Rehabilitation" te Lon
den. Dit was geen uiting van
staatsmonopolisme, doch nood
zaak. Vóór de bevrijding
springt deze noodzaak in het
oog, doch ook daarna maakten
het beperkte reizigersverkeer
tusschen Engeland en Neder
land, het ontbreken van een
regeling voor de betaling en
andere factoren, het onvermij
delijk, dat de staat hier de
rol van het bedrijfsleven over
nam. Het spreekt vanzelf, dat
zoowel de Nederlandsche als de
Britsche regeering zioh steeds
op het standpunt hebben ge
steld, dat aan dit systeem zoo
spoedig mogelijk een einde
moest tornen.
Nu een monetair accoord
met Engeland is gesloten, be
staat de mogelijkheid hier
toe. Het is dan ook de be
doeling zoo snel mogelijk den
particulieren handel in te
schakelen. Daarbij moet ech
ter worden voorkomen, dat
verwikkelingen ontstaan,
doordat handel en overheid
elkaar op de Engelsche
markt beconcureeren.
Rekening moet worden ge-
Oranje en d'aloude school.
Na de plechtigheid in de Pieterskerk begaven H. M. de Koningin
en Prinses Juliana zich te voet naar de Academie.
Foto: N. v. d. Horst, Leiden.
den. De cijfers, die daareven
werden genoemd, lijken gewel
dig. Toch kan met hetgeen
reeds werd ingevoerd, niet
meer dan 6 van de nooden
worden gelenigd. Nu de oorlog
het Verre Oosten ten einde
is, zal het misschien mogelijk
zijn meer soheepsruimte Voor
de burgerlijke behoeften te re
serveeren en zal men met groo-
ter optimisme dan voorheen
de toekomst tegemoet kunnen
zien. Dit is vooral bemoedi
gend wanneer men beseft, dat
de winter nieuwe problemen
in het leven zal roepen, waar
aan het hoofd moet worden ge
boden.
HANDEL MET
ENGELAND.
Dezer dagen is naar aan
leiding van het met Engeland
gesloten monetair accoord be
richt, dat allie hinderpalen,
die daar handeldrijven met
personen in Nederland in den
weg stonden, thans zijn opge
ruimd. Naar aanleiding hier
van deelt men ons van bevoeg
de zijde nog het volgende
mede:
Tot nog toe zijn alle Neder
landsche aankoopen in het Ver-
eenigd Koninkrijk geschied
door de regeering, door tus-
sohenkotnst van de A, R. R. de
houden met de ook thans nog
beperkte reisgelegenheid. Ten
slotte is van Britsche zijde de
eisch gesteld, dat een aantal
artikelen voor het oogenblik
nog door den staat zal wor
den gekocht, t. w. aardoliepro
ducten, schoeisel, huiden en
leer, melktransportkannen. ko
len en mijnmateriaal, voedsel
en automateriaal.
De Rij'ksbureaux, met inbe
grip van het rijksbureau V. V.
O., zullen, in overleg met den
Centralen Dienst voor In- en
Uitvoer, de inschakeling van
den handel zoo spoedig moge
lijk uitvoeren.
GRAANIMPORT IN
DUITSCHLAND.
Volgens de Britsehe afdee-
ling van de geallieerde contro
lecommissie te Berlijn zal
graan in DuitschJand worden
„Het is noodig, dat de Duit-
sche bevolking dezen winter
niet zal Verhongeren. In de
officieele mededeeling staat,
dat dit besluit eeneconomisch
besluit is, dat niet wordt inge
geven door sentimentaliteit.
Het is noodig. dat de Duit-
schers eten, omdat kolen en
andere stoffen geproduceerd
moeten worden ten 'behoeve
van da geallieerden en er kan
niet gewerkt worden, noch
kunnen orde en rust gehand
haafd blijven, indien er hon
gersnood komt." Aldus de
verklaring. De hoeveelheid
voedsel, die ter plaatse beschik
baar is, is niet voldoende om
de menschen in de groote in-
dustrieele centra van Ruhr en
Rijn en in den Britschen setor
van Berlijn in het leven te
'houden.
De maatregelen om de voed
selproductie uit te breiden, na
dat de controle over N.-West-
Duitschland werd overgenomen,
zullen geen effect hebben Voor
den oogst van 1946.
ONGEREGELDHEDEN
OP JAVA?
Berichten uit Java bevestigen
de recente meldingen betref
fende den deplorabelen voed
seltoestand op dit eiland. De
vrijlating en ontsnapping van
duizenden geïnterneerden en
gevangenen hebben ten deze de
situatie nog gecompliceerder ge
maakt. Voorts werden er alar-
meerende berichten ontvangen
omtrent de politieke evolutie
op Java. Er zouden zioh onge
regeldheden hebben voorge
daan, omtrent welker uitbrei
ding en ernst men zich echter
aan de hand van de beschikbare
gegvens, nog geen juist beeld
kan vormen. Overigens dient
opgemerkt, dat deze berichten
van slechts een voor ons on-
Derde Dinsdag van September
GISTEREN was het de derde Dins
dag van September. Maar er rijdt
geen gouden koets door de Re
sidentie.
Het Zuiden des lands, is een jaar
bevrijd, het Noorden en het Westen
vier en een halve maand.
Er zün nog geen Staten-Generaal
wier zitting in plechtige bijeenkomst,
waarin Hare Majesteit de Troonrede
placht uit te spreken, wordt geopend.
Er wordt nog geen parlementtre pe
riode ingeluid. Er worden nog geen
begrootlngsontwerpen bekend gemaakt
De jaarlijksche groote samenspraak
tusschen Regeering en Volksvertegen
woordiging over de lijnen van het te
voeren beleid, kan nog niet worden ge
houden.
Het volk van Nederland is nog on
mondig. In dit, allergewichtigst tijd
perk onzer geschiedenis, mag het nog
niet meespreken.
Dat is jammer. Het Nederlandsche
volk heeft in het verleden bewezen de
democratie te kunnen dragen. Het U
daarin geschoold.
Met ol zonder verkiezingen, eea
echt of een 'noodgetlmmerte, wij had
den met den noodlgen goeden wil een
college kunnen hebben waarin ver
tegenwoordigers van onderscheidens
schakeeringen hun stem In de open
bare behandeling van 's lands aange
legenheden, dat is dus van ons aller
aangelegenheden, hadden kunnen
doen hooren.
In plaats daarvan heeft men oni
een bewijs van onvermogen uitge
reikt!
controleerbare bron afkomstig,
ziin.
SAMENWERKING MET ENGELAND
„De koloniale politiek moet zich nu richten tot volken
die tot bewustzijn zijn gewekt van hun nationaliteit.'
De Britsche staatssecretaris
voor Koloniën en de Neder
landsche booge commissaris
legden Maandag tijdens de
viering door de Anglo Nether
lands Society van de bevrijding
der Nederlandsche overzeesche
gebiedsdeelen den nadruk op
de noodzaak van nauwere sa
menwerking tusschen Neder-
landsch en Britsch tropisch
Verre Oosten. Dit was voor de
„Times" aanleiding, zijn ge
loof en vertrouwen te bevesti
gen in de doelmatigheid van
de Nederlandsohe koloniale
politiek. De Japansche lawine
heeft vele regeerings-concep-
ties weggevaagd.
Holland staat tegenover
moeilijke problemen in haar
Oost-Indische gebiedsdeelen. Zij
heeft geen strijdkraohten ter
plaatse, toereikend tegenover
de Japansche garnizoenen, die
zich hebben overgegeven. Haar
burgerlijk bestuur heeft gebrek
aan stafkraohten. De romporga
nisaties in Brisbane en Kandy
en verschillende groepen wer
ken reeds te zamen in de be
vrijde gebieden. Er is slechts
één zesde van het aantal krach
ten in dienst, dat vroeger ge
bruikt werd voor het bestuur
van het enorme gebied.
De eerste taak is de aller-
noodigste behoeften voor de
uitgemergelde bevolking aan te
voeren. Hier, zooals elders ter
wereld, is het groote probleem
dat van het soheepstransport.
De Nederlandsche regeering
is terecht trotsch op den hard-
nefekigen tegenstand, geboden
aan de Japansche binnendrin
gers door vele der Oost-Indi
sche gebieden. Koningin Wil-
ihelmina kondigde in haar be
kende radiorede Van 1942 aan,
dat na de bevrijding van Oost-
Indië een conferentie van ver
tegenwoordigers van ieder deel
van het koninkrijk bijeengeroe
pen zou worden, die tot taak
zou hebben het wijzigen van
de grondwet op basis van
„equal partnership" tusschen
Oost en West te bestudeeren en
daaromtrent te adviseeren. De
Nederlanders zelf hebben steeds
prat .gegaan op de afwezigheid
van iedere rasdiscriminatie bij
hun administratieve diensten.
De Nederlanders zullen zon_
der twijfel met de andere Euro
peesche mogendheden hun rol
spelen bij het herstel van het
westerseh gezag in het tropi
sche verre oosten op dezelfde
basis, dat de koloniale volkeren
ervan overtuigd geraken, dat
het een waarachtig partner
ship tusschen oost en west is,
dat voor ons ligt."
Buitenlandsche gasten in den
stoet.
Foto: N. v. <L Hor$t. Leiden,
