de geldvern ieirwing beoogt,
valt samen met een effecten-
registratie, de registratie van
het buitenlandsche cLeviezen-
bezit. de registratie van tijdens
de bezettingsperiode afgeslo
ten levensverzekeringseon-
tracten en van nieuw afgeslo
ten hypotheken, alsmede met
een herwaardeering van on
roerend bezit. Deze maatrege
len zullen de gegevens ver
schaffen over de verdeeling
van het volksvermogen, waar
over voor het enmen van de
geraamde belasting maatrege
len moet worden beschikt.
Een van die hulpmaatregelen
wil ik u in het bijzonder noe
men.
In het dezer dagen afgekon
digde navorderingsbesluit be
treffende de belastingen, is
reeds de opheffing van het
bankgeheim opgenomen.
Ook het nieuw verworven
roerende bezit, in den vorm
van werktuigen, duurzame ge
bruiksgoederen en kostbaar
heden, zal aan een onderzoek
worden onderworpen. Het
overzicht, dat wij op deze wijze
hopen te verkrijgen, zal in
hooge mate behulpzaam zijn
om de winsten, die zijn voort
gesproten uit den zwarten han
del, en de inkomens, die zijn
verdiend door degenen, die
hand- en spanidensten hebben
verleend aan den vijand en
misbruik hebben gemaakt van
den nood van hun medebur
gers, te achterhalen.
Ik geef u de verzekering dat
het Ministerie van Financiën
met deze lieden en met hen
die er aan hebben medegewerkt
om de zoo verworven rijkdom
men te laten onderduiken, bij
zonder weinig consideratie zal
hebben.
Verder kan men verwachten
een zware heffing op alle door
de buitengewone omstandighe
den van de laatste jaren ver
kregen vermogensvermeerde
ring, terwijl nog een verdere
verniogensheffing ineens in
het vooruitzicht is.
Nog een enkel woord in ver
band met de a.s. deblokkee
ring van de bank- en giro-te
goeden. Afgezien van de be
dragen, die noodzakelijk zijn
voor loonbetaiingen, pensioe
nen, wachtgelden e. d. en voor
de financiering van het loopen-
fte handelsverkeer zal de be-
\teding van deze tegoeden in
\e eerste plaats gerioht moe-
fn worden op het herstel en
de herwinninn van Neder.
nd's plaats in de wereld,
^ze gedachte heeft reeds toe-
sing gevonden, zooals de
sten uwer bekend zal zijn.
betrekking tot de uitkee-
een wegens geleden oor-
sscliade, waarvan de her-
jing aanstaande is,. Het zou
ist ongewenschit izijn, in-
deze uitkeeringen, die zijn
temd om de verwoeste wo
gen, kantoren en fabrieken
herbouwen, om de bedrijven
nieuwe installaties te hel-
en de voorraden aan te
Jlen, om de buizeji weer te
eubileeren en in de kleeding-
ehoefte te voorzien, voor di-
ecte verbruiks-doeleinden
/ouden worden gebruikt of op
andere wijze aan hun beoogde
bestemming zouden worden
onttrokken. Hetzelfde argu
ment is van toepassing op het
geld, dat na de inlevering en
blokkeering straks voor de
blokkeering in aanmerking zal
komen.
De tijd is voorbij, dat door
een ieder naar persoonlijk
goeddunken met het geld, dat
hü in het maatschappelijk pro
ces heeft verworven en met
het bezit aan welks vorming de
gemeenschap hetzij direct het
zij indirect een zoo belangrijk
aandeel heeft gehad, vrij en
ten eigen nutte mag worden
beschikt. Dit geldt m het bij
zonder voor de huidige om
standigheden. waarin door het
gemeenschappelijk ervaren leed
en de groote schade, die is
aangericht aan de nationale
welvaartsbronnen, ieder van
verantwoordelijkheid voor het
welzijn van volk en natie ster
ker dan ooit moet zijn door
drongen, De toepassing van dit
beginsel behoeft in geenen
deele te leiden tot een ver
lamming van particulier ini-
Üatief.
Doo- deze toelichting moge u
thans duidelijk zijn geworden,
dat het niet de bedoeling der
regeering is de u ten aanzien
van 'het ingeleverde geld te
onteigenen. Eeen deel er van
wordt voor belastingbetaling
gereserveerd, een deel zal
het karakter van een spaarsom
ontvangen, waarop rente kan
worden gekweekt en de rest
zal voor zoover het niet ter
stond na de inleveringsweek
wordt vrijgegeven aan be
paalde bestemmingen worden
gebonden, die in het kader van
het herstel toelaatbaar zijn,
Landgenooten.
De regeering beschouwt de
geldvernieuwing, waarvan ik
u de procedure en bedoeling
in enkele hoofdzaken heb
geschetst, als een uiterst be
langrijke zaak en de grond
daarvan acht zij zich gerecn-
tigd tegen hen die haar bedoe
lingen trachten te doorkruisen,
met groote gestrengheid op te
treden. Op overtredingen van
de voorschriften zijn zware
straffen gesteld, zoowel van
strafrechterlijken als van ver
mogensrechtelijken aard. Het
is mij bekend, dat velen hopen
slimmer te zijn dan de regee
ring en het is mij evenzeer
bekend, van welke sluip
wegen en manipulaties zij zich
bedienen. Ik heb onlangs een
anoniemen brief ontvangen van
iemand, die mij hoonend
bedankte voor de gelegenheid,
die hij, terwijl de geldzuive-
ring op zich liet wachten,
meende te hebben gevonden
om zijn zwarte geld in veilig
heid te brengen; tegen deze
lieden zeg ik:; juicht niet te
vroeg. Het zal u blijken, dat
wij diverse verrassingen voor
u in petto hebben, die voor u
niet plezierig zullen zijn.
Het goedwillende deel van
de bevolking roep ik toe: laat
u niet in met hen die in de af-
geloopen jaren ons volksleven
hebben vergiftigd. Gaat niet in
op aanbiedingen, die u zouden
kunnen worden gedaan, doch
helpt daarentegen de regeering
het doel te bereiken, dat zij
zich in het belang van het land
heeft gesteld en met inzet van
al haar krachten zal najagen.
Luisteraars.
De geldverieuwinng is op
komst. Ik heb u haar opzet
en haar doel in groote lijnen
geschetst. Wij staan aan den
vooravond van een maatregel,
die hier te lande nog nimmer
is beproefd en die, naar ik
hoop, in de toekomst nimmer
zal behoeven te worden her
haald. He verheel mij niet, dat
ens volk een week tegemoet
gaat, waarop het zich met groot
overleg zal moeten voorberei
den en waarip zich ongetwij
feld nog tal van moeilijkheden
zullen 'voordoen. Het belang,
dat met het welslagen van de
geldverienuwing wordt gediend
is echter oneindig veel grooter
dan het ongemak, dat zij zal
veroorzaken; gij hebt het in
de achter ons liggende jaren
getoond, dat gij een oorlog en
een oorlogseconomie hebt
kunnen doorstaan. Toont thans,
dat gij er tegen opgewassen zijt
om ook de pijn, die de ge
boorte van een vredes-econo-
mie met zich meebrengt, moe
dig te verdragen.
Door de Italiaansehe auto
riteiten is bij een kunstverkoo-
per te Florence beslag gelegd
op een collectie Fransche schil
derstukken van de hand van
Cezanne, Renoir, Degas e.a
welke stukken via Hermann
Goering, in ruil voor Italiaan
sehe kunstwerken, aldaar wa
ren beland.
Prinses Stefanie, de echt-
genoote van kroonprins Ru-
dolf van Oostenrijk, welke laat
ste onder geheimzinnige om
standigheden overleed, is, 81
jaar oud, in Hongarije overle
den.
Een verkeersvliegtuig van
de lijn MiamiNew York is in
Zuid-Carolina neergestort. 22
inzittenden kwamen om het le
ven.
De vakbond van metaal
bewerkers te Stockholm, de
grootste van Zweden, heeft be
sloten de Soc.-Democratische
partij te verlaten wegens het
niet behartigen van de belan
gen der arbeiders tijdens de
staking. Hiermede verliest de
partij ruim 30.000 leden.
In Berlijn heerscht een ty-
phusepidemie welke wordt toe
geschreven aan de massale uit
zetting van Duitschers uit
Dantzig, Oost-Pruisen en Po
len. Er is last gegeven tot on
middellijke inenting.
De Japanners op Luzon
hebben toestemming gekregen
om de asch van hun 6000 doo-
den naar Japan te verschepen.
Bijna duizend Joodsche réfu
giés, voormalige gevangenen
uit Duitsche concentratiekam
pen, zijn vandaag te Haifa aan-
PROV. PUBLICATIE.
Uitreiking van nieuw geld en
van „Geldkaarten A" door de
plaatselijke distributiediensten.
Het Centraal Distributiekaiv-
toor maakt bekend, dat in het
tijdvak van Woensdag 19 tot
en met Dinsdag 25 September
1945 de bevolking in staat
wordt gesteld thans in omloop
zijnde bankbiljetten bij de
plaatselijke distributiediensten
om te wisselen in nieuwe
muntbiljetten van 1 gulden
en 2 Vi gulden tot een bedrag
van tien gulden per persoon.
De dagen, waarop men zich al
daar moet vervoegen, zullen
plaatselijk nader bekend ge
maakt worden.
Op den daarvoor bepaalden
dag dient per gezin een der
gezinsleden (18 jaar of ouder)
zich bij den distributiedienst te
vervoegen met, ten eerste: de
stamkaart plus inlegvel van
het gezinshoofd; ten tweede:
de inlegvellen van de overige
gezinsleden; ten derde: de
brandstoffenkaart van het ge
zin.
Voorts moet per gezinslid
tien gulden worden ingeleverd
in bankbiljetten van 10.
20.—, 25.— of 50.— In
levering van muntbiljetten
van 1.2.50 en 5.is
niet geoorloofd. Er dient voor
gezorgd te worden, dat inleve
ring in gepast geH plaats heeft.
Beschikt een gezin niet over
voldoende bankbiljetten om
voor alle gezinsleden de om
wisseling te doen plaats heb
ben, dan moeten behalve de
stamkaart plus inlegvel van
het gezinshoofd en de brand
stoffenkaart slechts zooveel in
legvellen worden meegebracht
als noodig is voor de omwisse
ling van de beschikbare bank
biljetten.
Zij, die niet over voldoende
bankbiljetten beschikken, maar
wel een geblokkeerde rekening
bezitten wegens ingeleverde
biljetten van 100.kunnen
bij het kantoor, waar zij de
biljetten van f 10.hebben
ingeleverd, het ontbrekende
bedrag opnemen tegen over
legging van een schriftelijke
verklaring van onmacht tot be
taling.
Bij de inlevering der bank
biljetten verwijdert de distri
butiedienst van de inlegvellen
de bonnen 25 (rechterboven
hoek) en neemt deze in. Losse
bonnen worden niet aangeno
men. De uitbetaling der nieu
we muntbiljetten geschiedt aan
de houders van brandstoffen-
kaarten in biljetten van 1
gulden en aan de overige ge
zinsleden in biljetten van 2'A
gulden.
Zij, die niet in het bezit zijn
van inlegvellen, komen niet
voor omwisseling in aanmer
king. Reclames dienaangaande
worden niet in behandeling ge
nomen.
Voorts zullen tegen inneming
van d<e bonnen 51 (rechterbo
venhoek) der brandstoffen-
kaarten de z.g. „geldkaarten
A" worden uitgereikt, waarop
door den distributiedienst het
nummer van de stamkaart van
het gezinshoofd wordt inge
vuld. De distributiedienst kruist
daarbij het vakje 401 A van de
stamkaart van het betrokken
gezinshoofd af. De verwijde
ring der bonnen 51van de
brandstoffenkaart geschiedt
door den distributiedienst. Los
se bonnen worden niet aange
nomen. Deze geldkaarten A
dienen voorshands zorgvuldig
te worden bewaard. Zij, die
niet in het bezit zijn van. zoo
wel een stamkaart als een
brandstoffenkaart, komen niet
voor uitreiking van een geld-
kaart A in aanmerking; ook
wat dit betreft, worden geen
reclames in behandeling geno
men.
Gezinshoofden of alleenwo
nende personen aan wie geen
brandstoffenkaart is uitgereikt
en die in verband daarmede
bon 51 van die kaart niet kun
nen inleveren ter verkrijging
van een „geldkaart A" kunnen
een „geldkaart B" aanvragen.
Zij dienen zich hiervoor echter
niet tot den distributiedienst
te wenden, doch moeten bij het
postkantoor een aanvraagfor
mulier voor een geldkaart B
afhalen. Dit aanvraagformulier
moeten zij vervolgens uiterlijk
op Zaterdag 22 September a.s.
ingevuld en onderteekend en
onder overlegging van hun
stamkaart indienen bij de bank,
waar zij hun geld wenschen te
deponeeren. Zij ontvangen dan
van deze bank een „geldkaart
B" waarbij de bank in het vak
je 401 A van de stamkaart de
aanteekening B plaatst.
Ook personen, die geen hoofd
van een gezin zijn, doch den
leeftijd van 21 jaar hebben be
reikt en zelfstandig een inko
men genieten van meer dan
100.— per maand, kunnen,
indien zij hun geld niet op de
rekening van het gezinshoofd,
doch op een afzonderlijke re
kening wenschen te storten, op
de boven omschreven wijze in
het bezit komen van een „geld
kaart B".
Schippers, uit het zuiden af
komstig. die zich in het noor
den, westen of oosten des
lands bevinden, kunnen op ver
toon van him bevrachtings
boekje in plaats van het inleg
vel de hun in het zuiden uit
gereikte bonkaart voo-r de 10de
periode overleggen.
Collectieve uitreiking.
Werkgevers worden desver-
langd in -staat gesteld, ten be
hoeve van hun personeel en de
leden van het gezin, waartoe
de werknemers behooren, de
omwisseling van bankbiljetten
in nieuwe muntbiljetten tot
een bedrag van tien gulden
per persoon collectief te doen
plaats hebben.
De werkgevers, 'die hiervan
gebruik wenschen te maken,
nemen de bonnen no. 25 van
de inlegvellen van de werk
nemers in. Ook de stamkaar
ten van de gezinshoof." n on
der de werknemers en de bon
nen 51 van de brandstoffen-
kaarten van de gezinnen der
werknemers worden ingeno
men.
De bonnen van het inlegvel
worden geplakt op opplakvel-
len en bij de distributiedien
sten ingeleverd. De inlevering
der inlegvelbonnen moet ge
schieden in veelvouden van
vijftig bonnen.
De bonnen van de brand
stoffenkaart worden eveneens
geplakt op opplakvellen en bij
de distributiediensten ingele
verd. De inlevering der brand
stoffen-bonnen behoeft niet in
veelvouden te geschieden.
De inlevering heeft plaats op
door de distributiediensten na
der aan te geven dagen. De in
te wisselen bankbiljetten wor-
den in gepast geld afgedragen.
De distributiediensten nemen
de in te leveren bonnen in ont-
I vangst en verstrekken aan de
werkgevers muntbiljetten van
1 gulden in pakjes van 500
stuks of muntbiljetten van VA
gulden in pakjes van 400 stuks.
Desverlangd kunnen deze pak
jes ter plaatse worden nage
teld. Reclames achteraf om-
trent verschillen kunnen niet
worden aanvaard. De werk
gevers teekenen een kwitan
tie, waarop zij tevens verkla
ren, dat de omwisseling uit
sluitend ten behoeve van de
gezinnen hunner werknemers
is geschied.
De werkgevers ontvangen
eveneens de geldkaarten A
voor houders van brandstoffen-
kaarten ten behoeve van hun
personeel.
Werknemers zijn niet ver
plicht aan deze collectieve in
levering van him werkgevers
deel te nemen.
gekomen aan boord van het
Britsche stoomschip Mataroa
uit Toulon.
Bij Ilangolen in Noord-
Wales is een posttrein in een
afgrond gestort, doordat het
water uit een hooger dan den
spoorlijn gelegen kanaal, waar
van de dijk was doorgebroken,
den grond onder de rails had
weggespoeld. De machinist
kwam om het leven. Een in den
trein vervoerde partij bankbil
jetten en mnuten, ten bedrage
van ongeveer 150.000 pond
sterling, ging verloren, doordat
de neergestorte trein in den af
grond uitbrandde.
Mgr Gregorie Diamare,
abt van het klooster van Mon
te Cassino, is in een dorpje bij
de rivier de Rapido tengevolge
van een aanval van malaria op
80-jarigen leeftijd overleden.
Volgens de „France Soir"
zijn de kroon-iuweelen van
Wuertternberg. waaronder een
met juweelen bezette kroon,
een met diamanten versierde
tiara, een uit goud en eboniet
vervaardigde scepter en ande
re kostbare sieraden ontdekt in
den kelder van een oud land
huis bij Baden, door Fransche
militairen die op jacht waren
naar oorlogsmisdadigers.
De rechter van instructie
heeft Laval aan den tand ge
voeld over de wetten en de
creten, welke hij onderteeken-
de tijdens de Vichy-regeering.
Een der wetten betreft het
stichten van speciale gerechts
hoven, die gebruikt werden om
Fransche patriotten te veroor-
deelen.
Laval ontkende den ernst
der wetten niet, doch zeide
dubbel spel te hebben gespeeld,
Hij reorganiseerde ook de
Fransche politie, omdat de
Duitschers deze anders onder
SS-commando geplaatst zou
den hebben.
De „News Chronicle" be
vat een interview met een
Fransche advocate, mevrouw
KramerBach, die belast is
met de zorg voor duizenden
oorlogsweezen. De staat heeft
zich het lot van deze heel- en
halfweezen aangetrokken en
zij zullen de best mogelijke op
voeding krijgen. Mevrouw
Kramer verklaarde, dat 35.000
kinderen door de Duitschers
uit Frankrijk werden gedepor
teerd en dat aeen enkele meer
in leven is. Allen werden sys
tematisch vernietigd.
Er zijn wederom 500 paar
den uit Duitsehland naar Ne
derland teruggevoerd. Zij zijn
naar negen verschillende pro
vincies gezonden. Alle koud-
bloedpaarden en alle stamboek
merries, elwke via Nieuwe-
schans door de Duitschers wa
ren weggevoerd, zijn nu binnen
de landsgrenzen teruggekeerd.
Een partij van ongeveer
15 ton genees- en verbandmid
delen. voor Japan, door het In
ternationale Roode Kruis ge
schonken, zal worden aan
gewend voor de slachtoffers
van Hiroshima. Voedsel en op-
bouw-materiaal zullen zoo
spoedig mogelijk volgen.
Getracht wordt nog voor
den winter in Zeeland
Schouwen-Duiveland uitgezon
derd 1200 noodwoningen te
bouwen. De aanbesteding heeft
reeds plaats gehad en met den
bouw van een deel der wonin
gen is reeds een begin ge
maakt.
Dezer dagen wordt het
Missiehuis St. Willebrord van
Uden (N.-B.) naar Steijn over
gebracht. Het Missiehuis Ie
Uden zal in verband met de
vernieling van het klooster al
daar tijdens de laatste oorlogs
jaren in een noodverblijf te
Veghel ondergebracht worden.
Te Sittard heeft de Lim-
burgsche - werkgeversgemeen
schap een algemeene vergade
ring gehouden, waarin beslo
ten werd de mogelijkheid te
overwegen voor de oprichting
van een Limburgsch studie
fonds voor academici. Men was
namelijk de meening toege
daan, dat er in de naaste toe
komst een tekort zal zijn aan
Limburgers, die in staat zijn
om belangrijke posten te be
zetten.
Op bevel van MacArthur
zijn alle overzeesche uitzendin
gen van de Japansche radio" ge
staakt.
