STADSNIEUWS
IN
VRIJ
NEDERLAND
Berechting der groote
oorlogsmisdadigers
UIT DE OMGEVING
WAT LEZERS SCHRIJVEN
Ik begrijp niet
OPBOUW-COLONNES.
In Den Helder en enkele andere ge
troffen plaatsen worden, uitgaande
van -de K.A. en de B.H.A. ongehuwde
vrijwilligers gevraagd, die genegen zijn
tegen behoorlijke vergoeding aan het
opbouw-werk deel te nemen. De ver
eisten zijn: uitsluitend R.K. en goede
gezondheid. Bovendien genieten zij,
die met de bouwvakken op de hoogte
zijn, de voorkeur. Plaatsing zal ge
schieden begin September.
MeldJt U nog heden schriftelijk aan
Bureau B.H.A.kamer 20, Galgewater
No. 1, Leiden.
WANNEER BEGINT DE SCHOOL?
De lessen aan de school voor Voort
gezet Gewoon Lager Onderwijs aan de
v.d. Werffstraat 98/100, beginnen a.s.
Maandag 3 September.
De lessen aan de Lagere School be
ginnen eveneens a.s. Maandag terwijl
de U.L.O. aan de Haarlemmerstraat 34
begint op 5 September, des morgens
om 9 uur.
DE UITDEELING VAN HARING EN
WITTEBROOD OP DRIE OCTOBER.
(Een recordaantal gegadigden).
Voor de uitdeeling van haring en
wittebrood op Drie October a.s. be
stond ditmaal buitengewoon groote
belangstelling. Had het bestuur der
Drie Octobervereenigmg gemeend de
ze inschrijving alleen Zaterdagavond
te moeten openstellen, de groote toe
loop, die hiervoor bestond, maakte het
noodzakelijk, dat hiertoe ook Maan
dagochtend nog de gelegenheid werd
gegeven.
Een en ander had tot gevolg, dat het
aantal voor deze uitdeeling beschik
baar gestelde kaarten geheel werd uit
gedeeld. In totaal za.1 nu aan 5000 ge
zinnen deze traditioneele feestgave
worden uitgereikt.
Dit is een record aantal als men be
denkt, dat tot nog toe de grootste
uitdeeling plm. 3000 gezinnen omvatte.
Het ligt in de bedoeling om aan hen
die zich lieten inschrijven een dubbel
brood en twee haringen uit te reiken.
Het Bestuur der Drie Octoberver-
eeniging heeft tot zijn leedtwezen
eenige honderden personen, die gaarne
nog voor de uitdeeling in aanmerking
hadden willen komen, teleur moeten
stellen.
BABYZORG U.V.V.
In de zeven eerste maanden van dit
jaar zijn er in Leiden meer zuigelingen
gestorven dan in de jaren 1940, 1941,
1942, 1943 tezamen.
Een van de oorzaken van dit hooge
sterftecijfer is kou en gebrek aan klee-
ren geweest. We zullen ons in de ko
mende winter niet kunnen koesteren
in overvloedige kachelwarmte. Textiel-
toewijzingen zijn er niet geweest. En
toch moeten onze baby's geholpen
worden. De afdeelingen Leiden en
Oegstgeest van de Unie van Vrouwe
lijke Vrijwilligers zijn daarom een actie
begonnen, waarbij zij op iedere vrouw
een beroep doen alles af te staan, wat
voor een baby gebruikt kan worden.
Wanneer Babyzorg U.V.V. zich tot U
wendt, geeft dan met milde hand,
maar als ge slechts weinig missen
kunt, geneert U dan niet ook dat te
geven. Alles is welkom! Het materiaal
zal op verschillende scholen en door
U.V.V.-sters verwerkt worden. Indien
gij anderen al zoo vaak geholpen hebt,
dat Uw kasten leeg zijn, steunt ons
dan door een finantjeele bijdrage. Be
denkt vooral, dat door aller samenwer
king kan worden voorkomen, dat nog
een baby door gebrek aan kleeren of
onvoldoende dekking sterft. In samen
werking met de Vereeniging Zuige
lingen- en Kleuterzorg te Leiden, zul
len zoo spoedig mogelijk verstrekkin
gen plaats vinden.
Inlichtingen over de actie Babyzorg
U.V.V. verstrekt gaarne voor Leiden,
Mevrouw Dr. A. Z. van 't Hoff Stolk-
Huisman, de Sitterlaan 96, tel. 24788,
voor Oegstgeest Mevrouw A. E. Bel-
graverBroekstra, Nassaulaan 15.
Stort financiëele bijdragen, hetzij bij
de Twentsche Bank, hetzü op giro-re
kening 265517, beide op naam van
eerstgenoemde, met vermelding „Voor
Babyzorg U.V.V.".
LEIDEN HELPT VL1SSINGEN.
Er zal een tweede inzameling ge
houden worden voor de door onze stad
geadopteerde, zwaar-getroffen ge
meente Vlissingen. Vooral glas zal ge
vraagd worden. Ieder stukje is bruik
baar. Men maakt er n.l. glas-in-lood
van, d.w.z. glas-in-zink. Voor den win
ter moeten de Vlissingsche huizen
dicht. Ook bedden en kachels zijn hard
noodig. Zoekt dus nog eens goed, of
ge niets te missen hebt! Binnenkort
toort U meer van deze actie.
1/ studeert men
weer bij Pont!
Ponf vormt met 30scholen
en de Afd.„ Briefonderwijs"
de wijdst vertakte onder
wijsorganisatie en steunt
op 35 jaar ervaring
AANBEVC' EN CURSUSSEN 1
Secretaresse, Boekhouder^
Correspondentie^Comesp-
Stenotypistrei Nec/.Sng
Middenstandsopleiding.
Uitsl.: BREESTRAAT 89a
Ingez. Mededeeling 2308
Heden is de eerste lijst gepubliceerd
van oorlogsmisdadigers, die voor het
internationale militaire hof te Neu
renberg terecht zullen staan. Zij be
vat de namen van 24 vooraanstaande
nazis o.w. Hess, Goering, von Rib-
bentrop en Ley.
Verder worden genoemd: Rosen
berg, de „philosooph" van de Nazi
partij, Frank, bekend als de moorde
naar van Polen, Frick, de protector
van Bohemen, Streicher, de Joden-
vervolger no. 1, Keitel, Funk, Schacht,
Krupp von Eohlen und Halbach, de
directeur der Krupp-fabrieken, Rae-
der, Doenitz, von Schirach, de 'jeugd
leider en later gouverneur van Wee-
nen. Voorts: Speer, de minister van
oorlogsproductie, Bormann, chef van
den staf der Nazi-kanselarij en rech
terhand van Hitier, von Papen,
wiens intriges Hitier aan de macht
hebben gebracht, Jodl en von Neu-
rath.
Hoewel geen data voor de proces
sen zijn bepaald, wordt algemeen
verwacht, dat zij begin October zul
len aanvangen.
BEKENDMAKINGEN.
1. Met ingang van heden is het niet
meer noodig voor openbare vergade
ringen en bijeenkomsten een vergun
ning aan te vragen, onverminderd de
verplichting de politie 24 uur van te
voren van de voorgenomen vergadering
of bijeenkomst op de hoogte te stellen.
En wel schriftelijk,
2. Met nadruk wordt er op gewezen,
dat het verboden is militaire uitrus
tingsstukken zoowel van het Neder-
landsche of van de geallieerde legers
te dragen, alsook deze in zijn bezit te
hebben of te verkoopen. Dit geldt in
het algemeen voor alle militaire goe
deren. Er zal zeer streng op worden
gelet en men loopt de kans op straffen
tot 6 jaar toe.
In verband met de viering van
Koninginnedag gaat de nachtdienst van
de apotheken op a.s. Vrijdag des mid
dags om 14 uur in.
WATERPOLO.
Dinsdagavond vond in ,,De Zijl" de
laatste ontmoeting plaats tusschen De
Zijl Hl en Poelmeer II om het kam
pioenschap voor de 2e afdeeling. „De
Zijl" was voortdurend in de meerder
heid en kwam dan ook uit den strijd
met 81.
BOKSEN.
De Leidsche Boksvereeniging D.T.S.
organiseert a.s. Maandag 3 September
ten bate van N.V.H. Amateur-bokswed
strijden in de Stadsgehoorzaal. Eenige
veelbelovende jonge krachten boksen
Maandag hun eersten wedstrijd. Onder
leiding van Leen Nicolaas is er goed
geoefend, zoodat het een interessante
avond belooft te worden. Er wordt pre
cies half acht begonnen. De bezoekers
willen hiermede wel rekening houden.
Alphen a. d. Rijn. Burgerlijke Stand. -
Ondertrouwd: LeonarUus v. d. Zwaan,
27 jaar en Leonarda Heijneman, 22 jaar;
Hermanus Hubertus Seijsener, 30 jaar en
Geertruida Cornelia van Nierop; Maarten
Overvliet, 25 -jaar en Trijntje Braster, 25
jaar; Pieter Jan de Jong, 28 jaar en
Jansje Stooker, 25 jaar; Pieter Camiele
van der Linden, 25 jaar en Niesje Nanna
de Geus, 21 jaar.
Getrouwd: Adam Krotje, 24 jaar en
Elisabeth Janszen, 24 jaar; Wijnand van
der Leek, 45 jaar en Hilligjen de Knijff,
37 jaar; Gerrit de Vos, 24 jaar en Adri-
ana den Hertog, 23 jaar; Cornelis Toor,
29 jaar en Appolonia Catharina Ver
woerd, 28 jaar; Marinus Tatje, 21 jaar en
Sophia Masnowa, 20 jaar; Hendrikus
Jacobus Spaan, 22 jaar en Maria Kus-
menko, 21 jaar; Reinder Kooiman, 34
jaar en Willempje Kentie, 30 jaar; Jo
hannes Wijsman. 26 jaar en Lena Broere,
24 jaar.
Hazerswoude Groenendijk. Examen -
Voor leerares in het Modevak is geslaagd
onze plaatsgenoote Mej. Jo Verhaar.
Inbraak. Bij den bakker E. A.
Pennings werd in den nacht van Woens
dag op Donderdag door inbrekers een
ongewenscht bezoek gebracht. Al de aan
wezige rijwielen alsmede de bakfietsen
werden van de goede binnen- en buiten
banden ontdaan, een groot getal bonnen,
een bedrag aan geld en twee vulpen
houders meegenomen.
Twee jonge menschen in den Rijn
verdronken. Einde vorige week vond
op den Rijn alhier een ernstig ongeluk
plaats dat aan den 19-jarigen fruithan
delaar L. Verduijn en zijn 9-jarig broer
tje Piet het leven heeft gekost. Deze
laatste greep zich al varende, vast aan
een ander bootje en werd toen plotseling
uit de boot getrokken door de grootere
snelheid van de andere boot. Zijn broer,
ofschoon hij de zwemkunst niet mees
ter was, sprong hem na, doch is ook hij
mede jammerlijk verdronken.
Voorhout. R.K.S.V ..Poreholte"
De uitslagen van 26 Aug. zijn: Foreholte
Warmunda 23; Poreholte 2Teylin-
gen 2 27; Warmunda 2Poreholte 3
UO; Warmunda Jun.Foreholte Jun.
1—0.
Programma 2 Sept. Voorhout: 2 uur:
Foreholte Jun.Warmunda Jun.
Warmond: 2 uur: Warmunda 2
Foreholte 2; 4 uur: Warmunda Fore
holte.
Scheidsreohter de Groot, verloor he
denmiddag zijn horloge op het Foreholte
terrein. De eerlijke vinder wordt beleefd
verzocht dit bij den penningmeester,
Heerengracht 74 te brengen.
Lisse. Wethouders Tot tijdelijke wet
houders dezer gemeente zijn benoemd
de Heeren J. W. A. Lefeber en J. Veld
huizen van Zanten.
Bevrijdingsfeesten. De bevrijdings
feesten zullen ln deze gemeente plaats
hebben op 30 en 31 Augustus en 1 Sep
tember a.s.
Zingend door het leven. De Zater
dag j.l. door het Oranje-Comité georga
niseerde avond met de non-stop-revue
„Zingend door het leven" is in alle op
zichten geslaagd. Een 2300 bezoekers
waren ln de zaal aanwezig.
Vele eenvoudigen, zoo
als ik, begrijpen de
huidige situatie niet,
wat regeering en rechts
pleging aangaat.
Wij waren democraten,
hadden een grondwet,
waarop wij steunden,
werden 5 jaar getyranni-
seerd, waren blij, dat wij
weer onder ons oud ré
gime terugkwamen en nu
is er een regeering, die
precies doet wat haar het
best lijkt, zonder inacht
neming van onze histori
sche rechtsbeginselen.
Het schijnt, dat vele
vreemde theorieën ln
Londen zijn „bekok
stoofd" geworden.
Nu, wat regeeringsza-
ken aangaat, wordt er al
genoeg in den breipot
geroerd, dus zal er van
daag of morgen wel iets
goeds uit gebrouwen
worden, dooh wat onze
rechtspleging betreft,
daarover wordt niet zoo
geboomd, hoewel die ge
heel van onze grondwets-
beginselen afwijkt. Of
komt het misschien daar
vandaan, dat degene,
wien het aangaat niet
onze sympathie hebben?
Dat mag ons evenwel
niet verhinderen onze
stam te verheffen. Ik
wilde U vragen: strookt
het met het recht, dat
wij huldigen, menschen
die in voor-arrest zijn, te
behandelen als galei-sla
ven. ook al zijn het land
verraders?
En opmerkelijk is, dat
degenen, wien men zoo-
Iets aandoet, de kleine
luiden zijn, terwijl de
grooteren, de leiders, met
meer respect behandeld
worden. Ik heb nl. nog
niet gehoord, dat een
Mussert en consorten ln
een troepje door de stra
ten loopen, geflankeerd
door een man ln een
hansop met een bulten-
nissig vuurwapen, om
hier of daar vuile kar-
wiet-jes op te knappen.
Wat die kleine men
schen hebben gedaan,
daar had onze regeering
hen voor kunnen behoe
den. Zij had bijtijds het
vergif voor hun neuzen
weg moeten halen. Doch
toen heette het: wij mo
gen een vrije meenings-
uiting niet verhinderen,
dat strookt niet met onze
opvatting van democratie
Weest grootmoedig. Laat
éérst een vonnis over hen
uitspreken, en bekijkt de
zaak van alle kanten.
Wanneer een „van den
tongriem gesnedene" zoo
als Blokzijl, een Geelker
ken en anderen, den
vrijen teugel hebben, is
het dan wonder dat velen
in den val loopen?
De prediking, dat ar
beid op zijn minst gelijk
geschakeld zou worden
met het kapitaal, vindt
altijd gretige ooren en de
strijd tegen het kapitaal
gaat over landsgrenzen.
Met collaborateurs en
profiteurs is hst evenzoo
gesteld. Een aanklacht
van een ontevreden on
dergeschikte Is voldoende
om de maatschappij van
vele nijvere werkers te
berooven, die wij nu toch
zoo hard noodig hebben.
Vele bedrijven „lumme
len" omdat zij een tijde
lijke directie hebben. En
de luiaard lacht. De
groote mond ls weg
Met dank.
A. VAN ROOYEN,
Konlnginnelaan 18.
Berichten hebben gemeld, dat zich
90.000 meisjes hebben aangemeld bij
de M.A.R.V.A. Een heele meisjesstad!
Een vlot uniform, een coquette baret,
een romantische verte, straks aan de
reeling, waaiend in de storm.... prach
tig gezicht.
Geen wonder! Als vlinders op een
vlam, als motten op een kaars vliegen ze
erop af.
Het ls natuurlijk heelemaal niet vrien
delijk, maar deze drang en die drift om
Marva-meisjes te willen worden schrijft
ik voor nog geen 10 aan waarachtige
vaderlandsliefde toe.
Verreweg het meerendeel wordt ge
trokken door de sensatie, door het avon
tuur, door het ongewone. Zij kunnen
ergens komen waar anders de poorten
nooit voor haar zouden opengaan. Zij
kunnen misschien iets beleven dat ge
heimzinnig, en iets ervaren dat mis
schien wel pikant is. Het is allemaal
heel menschelijk en daarom heel goed te
begrijpen, en het zou te bewonderen zijn
wanneer het inderdaad voortkwam uit
waarachtige gemeenschapszin, en het
trillende bewustzijn: „Waar nood is daar
wil ik gaan helpen."
Een fel contrast bij deze vlucht in de
M.A.R.V.A. is de totale onverschilligheid
ja, afschuw, tegenzin, botte weigering,
om ergens te gaan helpen waar géén sen
satie, geen avontuur valt te beleven.
Maar waar het alledaagsche werk. grauw
en hard, de handen rood en rimpelig
maakt.
De jonge vrouw, het meisje is, zooals
zij geschapen werd, geroepen om te die
nen. niet in de slaafsche onderworpen
zin van het woord maar om te dienen
in den hoogen en verheven zin waarin
de eene mensch de ander bijstaat om
zijn doel te bereiken, het geluk te ver
zekeren voor zichzelf en voor anderen.
Een dienen dat zichzelf wegcijfert en
ziohzelf niet zoekt-
Het is deze geest van waarachtige
dienstbaarheid aan de gemeenschap, het
is deze geest van zichzelve willen geven
aan de arbeid en aan het gezin, die bij
verreweg het meerendeel van onze meis
jes ontbreekt.
Een industrieel vertelde mijMantels
liggen geknipt, overalls, waar de arbei
ders naar snakken, liggen eveneens ge
knipt, maar ze moeten in elkaar wor
den genaaid en afgewerkt. En ik heb
geen personeel, de meisjes vertikken het
zij komen niet. Waar zijn ze? Waar leven
ze van? Wat voeren ze uit?
Dag in dag uit zijn er huisgezinnen
met 4. 5 kinderen, de oudste 7 of 8
jaar, zonder hulp. Er is geen meisje te
krijgen. Waar blijven ze? Wat doen ze?
Ze gaan dansen, ze hebben 3x in de
week dansavond, en, zooals het dezer
dagen g'ebeurde, zegt het meisje aan
haar mevrouw de dienst op, omdat zij
de vierde avond in de week geen vrij
kreeg om te gaan dansen. Ze ging tóch
en liep na afloop met „d'r jongen" par
does in het water.
Zóó zijn talloos vele onzer meisjes te-
tegenwoordig.
Sinds Mei, na de bevrijding, werken
hier in Leiden 2 gezins-colonnes om
hulp te brengen in die huishoudens
waar dit het meest noodig is. Maar wat
beteekenen deze 30 a 35 meisjes voor
onze heele stad? Langs verschillende we
gen is er gevraagd dat er zich meisjes
zouden aanbieden om mee te helpen,
om mee te werken. Tot op heden is er
niet één geweest, die zich gepresenteerd
heeft, is er niet één geweest, die een
voorbeeld heeft genomen aan deze dap
pere 30 kinderen uit het Oosten en het
Zuiden, die hier redderen en ploeteren.
Maar de meisjes uit onze eigen stad
lanterfanten, doen niets, loopen dans-
cursussen plat, bioscopen zitten vol, en
o ja, ze zijn lid van de Maria-congre-
gatie!
Ziedaar het aspect van het meisje
van tegenwoordig en het gezicht van de
toekomst
De Regeering heeft al genoeg zorgen,
maar wij mogen toch wel vragen of het
niet tijd wordt een maatregel te nemen
die eischt, dat géén meisje ergens ln
betrekking kan komen, of zelfs een hu
welijk kan sluiten voor den Burgerlijken
Stand, of zij moet eerst een goed getuig
schrift overleggen dat zij een jaar lang
in een flink huishouden heeft gewerkt.
Als het meerendeel van onze meisjes
zoo weinig begrip heeft van haar ge
meenschapsplicht en haar roeping, als
zij zóó slecht in staat zijn zichzelf op te
voeden, dan zullen anderen het moeten
doen. En als dan de manier onaange
naam. en de hand hard is. hebben zii het
te danken aan hun eigen zelfzucht, en
hun gebrek aan gemeenschapszin.
„HERRIJZEND NEDERLAND" OP
KONINGINNEDAG.
Ten behoeve van de radioluisteraars
het programma van den radio-omroep
et programma van den radio-omroep
„Herrijzend Nederland" op Koningin
nedag.
7.207.30 uur Carillon-muziek
7.307.50 uur Nationale marschmuziek
8.159.00 uur Willem Hespe's kin
dekkoor 10.0011.00 uur kerkuit-
zsnding uit de Nieuwe kerk te Amster
dam, voorgangers: ds. Buenk en ds.
Donzelmann 11.1511.45 uur Ko
ninginnedag 1941 in Engeland 12.30
12.40 uur Minister-President Prof. Ir.
W. Schermerhorn, toespraak voor Stich
ting 19401945 14.0016.00 uur Her-
denkingsspel uit het Stadion te Am
sterdam 16.0017.00 uur Symphonie-
concert van Nederlandsche muziek
19.1519.30 uur Reportage-flitsen
19.3020.00 uur programma voor de
Nederlandsche Strijdkrachten 20.00
20.15 uur „Nederland herrijst", rede van
H. M. van Randwijk, bekend figuur
uit de illegaliteit 21.0021.40 uur
radiospel „Nederland en Oranje"
22.15—22.40 uur Reportage-flitsen van
viering Koninginnedag.
