TRUMAN DOET TEGENVOORSTEL
BEVRIJDING VAN NED.-INDIE
IAAII
Vertraging in Japan's overgave
Maandag 1 3 Augustus 1945 - No. 48
Katholiek Dagblad voor Leiden eri ömstrelcefl
Uitgave van de Stichting
„De Buroht"
Bureaus Redactie
en Administratie
OUDE RIJN 1. TEL. 22777
BURCHT
Hoofdredacteuren: Rector
H. L. J. M. Sondaal en Mr.
Dr. O. Ch. A. van Haren;
Redacteur: Prol. Dr. W.
Asselbergs (Anton van
Duinkerken) en Joop Sle-
belt; Directeur: G. G. van
Elburg.
strijd gaat
De Amerikaansche radio heelt medegedeeld, dat de Vereenigde Staten het Japansche capitulatie
aanbod aanvaarden, op voorwaarde, dat de Geallieerden door tusscheukomst van den keizer de
macht uitoefenen.
De minister van Buitenlandsche Zaken, Byrnes, heeft tegenover persvertegenwoordigers bevestigd,
dat het Amerikaansche tegenvoorstel aan Japan in overeenstemming met de andere mogendheden
werd gedaan.
HET AMERIK. ANTWOORD OP HET
JAPANSCHE VOORSTEL.
Officieel is hier medegedeeld, dat de
V. S. verlangen, dat de bevoegdheid
van den keizer om het bestuur over
Japan te voeren, onderworpen zal zijn
aan die van den geallieerden opper
bevelhebber. Van den keizer zal ver
langd worden, dat hij toestemt in de
voorwaarden van overgave, welke noo-
dlg zijn voor de tenuitvoerlegging van
de verklaring van Potsdam.
De minister van buitenlandsche za
ken, James Byrnes, heeft Zaterdag het
Amerikaansche antwoord op het Ja
pansche aanbod van overgave aan de
Zwitsersche legatie te Washington ge
zonden om 16.30 Ned. tijd.
In het Amerikaansche antwoord
wordt gezegd:
Op het oogenblik van overgave
zal de bevoegdheid van den keizer
en van de Japansche regeering om
den Staat te besturen, onderwor
pen zijn aan die van den opperbe
velhebber der geallieerde strijd
krachten, die zoodanige stappen
zal nemen, als hij geschikt acht
voor de tenuitvoerlegging van de
bepalingen van overgave.
De Amerikaansche boodschap zegt,
dat dit de zienswijze van Groot Brlt-
tannië, Rusland en China zoowel als
van de Vereenigde Staten weergeeft.
Het Amerikaansche antwoord
voegt er nog aan toe: Van den
keizer zal verlangd worden, de
onderteekening door de regeering
van Japan en het Japansche kei
zerlijke hoofdkwartier van de
voorwaarden van overgave, die
noodzakelijk zijn om de voorzie
ningen van de verklaring van Pots
dam ten uitvoer te leggen, goed te
keuren en te verzekeren en dat hij
zijn bevelen zal geven aan de Ja
pansche militaire vloot- en lucht-
maehta^itoriteiten en aan alle
strijdkrachten onder zijn controle,
waar deze zich ook bevinden, de
actieve operaties te staken en hun
wapens over te geven en zoodanige
bevelen uit te vaardigen als de
opperbevelhebber zal verlangen om
uitvoering van de voorwaarden
van overgave te geven.
Onmiddellijk na de overgave moet de
Japansche regeering krijgsgevangenen
en burgerlijke geïnterneerden over
brengen naar plaatsen waar zij veilig
zijn, zooals zal worden aangegeven,
waar zij spoedig aan boord van gealli
eerde transportvaartuigen kunnen
wórden gebracht.
De uiteindelijke regeeringsvorm in
'Japan moet in overeenstemming zijn
met de verklaring van Potsdam en
moet worden tot stand gebracht door
middel van den vrij kenbaar gemaak-
ten wil van het Japansche volk.
Gewapende strijdkrachten der geal
lieerde mogendheden zullen in Japan
blijven tot het in de verklaring van
Potsdam gestelde doel is bereikt.
Het feit, dat Byrnes namens alle
vier de groote mogendheden sprak,
werd medegedeeld in den begeleiden
den brief van den minister van buiten
landsche zaken aan den Zwitserschen
zaakgelastigde.
Daarin werd gezegd: ,,Ik heb de eer
u de ontvangst te bevestigen van uw
nota van 10 Augustus en in antwoord
daarop u mede te deelen, dat de pre
sident der Vereenigde Staten mij op
dracht heeft gegeven u, ter doorzen
ding door uw regeering aan de Japan
sche regeering, de volgende boodschap
namens de regeeringen der Vereenig
de Staten, het Vereenigd Koninkrijk,
de Unie van Sowjetsocialistische repu
blieken en China."
Gisteren is medegedeeld, dat de her
bezetting van Ned. Indië hoofdzakelijk
zal worden ondernomen door Britsche
troepen, doch in overeenstemming met
de S.E.A.C. De Nica zal een burgerlijk
bestuur op Sumatra mogen instellen
zoodra het eiland bezet is.
Aan deze mededeeling werd toege
voegd: De Nederlanders hadden ge
hoopt, dat Nederlandsche troepen de
herbezetting ten uitvoer zouden leg
gen, maar de schepen, die noodig zou
den zijn geweest voor het transport
van voldoende talrijke troepen was
dringender noodig voor de handhaving
van een voldoenden stroom voorraden
naar Europa.
DE STRIJD GAAT NOG DOOR.
Het Witte Huis heeft medegedeeld,
dat geen bevel „Staakt het vuren" op
den Stillen Oceaan is gegeven. De oor
log gaat nog voort en het officieele
einde kan de eerste twee, drie dagen,
of zelfs nog langer niet verwacht wor
den.
Charles G. Ros, de perssecretaris
van Truman, heeft verklaard, dat nog
geen antwoord was ontvangen op het
laatste aanbod der groote vier. Hij
zeide den journalisten echter op hun
qui vive te blijven tot 4 uur in den
nacht van Zondag op Maandag. Na
dit tijdstip zou geen mededeeling meer
worden verstrekt tot Maandag 13 uur
gmt.
Ross voegde hieraan toe: Ik wil den
algemeenen Indruk, die zich gevestigd
schijnt te hebben wegnemen, dat VJ-
dag zal worden afgekondigd, zoodra de
aanvaarding door de Japanneezen zal
zijn ontvangen als zij ten minste het
aanbod aanvaarden Ik wal er den na
druk opleggen, dat de oorlog op den
Stillen Oceaan niet officieel voorbij
is, voor de voorwaar.den der overgave
zijn onderteekend door de Japannee
zen". President Truman zou VJ-dag
in een radiotoespraak afkondigen zoo
spoedig dit mogelijk is na de ondertee
kening der overgave.
VERTRAGING IN JAPANSCHE
OVERGAVE.
Een onverwachte, ofschoon niet
noodzakelijke ernstige ontwikkeling
vertraagt de voltooiing van de Japan
sche overgave. Dit is gisteren laat op
den dag in het Witte Huis duidelijk
geworden. Veilig kan verklaard wor
den, dat President Truman zelf al
lang verwacht had het 'bericht te ont
vangen.
De perssecretaris van President Tru
man Charles Ross, zeide dat de be
raadslagingen voortgezet werden langs
„normale diplomatieke wegen".
Truman heeft niet per telefoon in
contact gestaan met de andere
„groote" vier leiders. Ross voegde er
aan toe, dat volgens alle betrouwbare
aanwijzingen, terwijl de intensieve on
derhandelingen nog steeds aan den
gang waren, geen definitieve beslis
sing bereikt, was Hij kon niet zeggen,
wat het weekeinde nog kon bieden ten
aanzien van de ontwikeling in den
Pacific.
ZAL HIROHITO AFTREDEN?
De Japansche pers publiceert van
daag levensbeschrijvingen en foto's
van Kroonprins Akhito. In door de fe
derale commissie voor radio-uitzen
dingen opgevangen berichten, worden
door Domei vele woorden gewijd aan
den jeugdigen prins van 13 jaar, die
„groote gevoeligheid toont voor het lij
den van de bewoners in de verwoeste
gebieden".
De bladen te Washington vatten de
ze ongebruikelijke publiciteit omtrent
een kind,, waarvoor 24 uur geleden
een burgerlijke en militaire dienst werd
ingesteld, op, als zou de keizer aan
aftreden denken.
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT.
Het Zaterdagavond uitgegeven Rus
sische legerbericht vermeldde o.a. het
volgende: „Verdere Russische op-
marsch diep in Mandsjoerije en vorde
ringen van 10 tot 15 mijl in de kust
provincie met de verovering van vele
steden."
Voor het eerst werd onthuld, dat
maarschalk Alexander Wassilewsky
het. operbevel heeft over de troepen in
het Verre Oosten. Foegddn, de stad en
haven aan de rivier Soengari werd
veroverd. De troepen trokken over de
Amoer en veroverden de stad Tsjiko.
De luchtmacht bleef de centra van den
Mandsjoerijschen spoorweg besteken.
Elk Japansche troepentransportsche
pen werden tot zinken gebracht. Ad
miraal Yoemasjef voert, het bevel over
de Sowjetvloot in het Verre Oosten.
KENMERKEND TEEKEN VAN EIND
VAN OORLOG.
Het Amerikaansche Departement van
Marine heeft Zaterdagavond aange
kondigd, dat de bouw van Amerikaan
sche oorlogsschepen zal worden ge
staakt. Men zal ophouden met het
werken aan 95 oorlogsbodems, incl. het
slagschip .Illinois" van 45.000 ton, 2
vliegdekschepen, 20 kruisers en 11 tor
pedojagers.
FRANKRIJK WENSCHT
DEELNEMING
AAN ONDERHANDELINGEN.
De Fransche ambassadeur Bonnet
heeft aan minister Byrnes een ver
zoek van Frankrijk overhandigd in
zake deelneming aan de onderhande
lingen over de Japansche capitulatie,
aangezien ook Frankrijk, naar Bonnet
zeide in oorlog is met Japan.
ENGELAND EN SPANJE.
Na de zitting van het Socialistische
congres heeft Laski Zondag tegenover
de pers verklaard, dat „de Britsche
regeening haar gedurende de verkie
zingscampagne gegeven beloften zal
houden betreffende hulp aan de
Spaansche republikeinen.
Een van de bedoelingen van mijn
komst naar Parijs was deze kwestie
met de Spaansche socialistische gede
legeerden te bespreken."
De Spaansche socialistische delegatie
dringt er op aan, dat de Cortes van
ongeveer 100 in ballingschap zijnde af
gevaardigden, die binnenkort in Mexi
co zal bijeenkomen, erkend zal worden
door de Geallieerde regeeringen als
wettig vertegenwoordiger van het
Spaansche volk.
DOODSTRAF TEGEN PETAIN
GEËISCHT.
De openbare aanklager Mornet heeft
Zaterdagmiddag aan het eind van zijn
requisitoir de doodstraf tegen Petain
geëisoht.
Partij op Katholieken
grondslag
(II. Slot)
Een bekend bekeerling heeft eens
geschreven: Ik had van alles mogen
worden, theosoof of mohammedaan,
calvinist of aanhanger van Confucius,
Slechts één zaak nam men mij kwalijk:
ik werd katholiek.
Inplaats van te vragen: waarom een
katholieke partij, zou men ook kunnen
vragen: waarom niét een zoodanige
partij? Waarom vindt men goed dat er
een liberale partij is, of een conserva
tieve, of een vooruitstrevende partij?
Waarom accepteert men als vanzelf
sprekend een vrijzinnige partij, een
republikeinsche, een arbeiderspartij,
maar niet een katholieke?
Waarom verwijt men katholieken
het zaaien van verdeeldheid, terwijl
anderen slechts ons voorbeeld hadden
behoeven te volgen om tot het be
geerde twee- of drie-partijenstelsel ta
geraken?
Waarom ging er een gejuich op in
dien het den schijn had alsof het
kraakte in den boezem der R.K.S.P.?
Waarom ziet men in een katholieke
partij, in een katholieke universiteit, in
bijzonder onderwijs, slechts katholieke
zaken. Men weigerde hardnekkig in de
R.K.S.P. een Nederlandsch belang te
zien. Een hoogst spaarzame uiting
treft men aan. Zoo schreef b.v. de niet-
katholiek Prof. Gerritsen, in zijn voor
woord op Knuvelder's „Vanuit Winge
westen", waar hij van de R.K.S.P. zegt:
de ongebroken eenheid van die
partij is voor het tegenwoordige Noord-
Nederland, naar mijn meening, een
nationaal goed en de eenige mogelijk
heid om de bestaande staatsinstellin
gen voor verder verval te bewaren
Hoelang zal het nog duren vóór men
een R.K. Universiteit beschouwt als
een Nederlandsch belang? Voorloopig
vindt méér weerklank de stelling, dat
de Nederlandsche natie een protes-
tantsche natie is.
Prof, Pompe meent, dat er zooveel
gerechtigheid, naastenliefde en barm
hartigheid na den oorlog bijgekomen
is, ook onder degenen die zich niet-
christenen noemen, dat reeds dit vei»
schijnsel alleen al de wenschelijkheid
van een christelijke partij-formatie
twijfelachtig maakt. Het is maar hoe
men het ziet. Er zijn ook heel wat
waarnemers, die van een toenemende
ontkerstening spreken, van demorali
satie, van overheersching der mate-
rieele neigingen boven de geestelijke,
van toenemende kerkeloosheid. Het
zou toch wel eens zóó kunnen gaan,
dat de Christenen als weleer de chris
telijke kern in de Romeinsche samen
leving, vanzelf in een isolement komen
te staan, en waarachtig niet alleen op
kerkelijk terrein.
Niet in een isolement als leuze, niet
in een isolement dat afstoot, maar in
een isolement de facto.
Wij Katholieken zijn niet bepaald
wat men populair noemt. Wij hopen
van harte, dat wij dat ook nooit zullen
worden. Hoe verder de wereld afzakt
van het ééne Christendom wij ken
nen er maar één, het stuit ons tegen
de borst, ais wij Katholieken zien mee
doen aan het gesol met het begrip
Christendom hoe verder wij Katho
lieken tegen den stroom op zullen
moeten roeien.
De Katholieke levensovertuiging wor
telt zich in den mensch en heeft haar
wijdvertakte consequenties op het veel
zijdig terrein van 's menschen denken
en handelen; het is zijn alter ego.
Wij bezitten de waarheid, de juiste
beginselen en alleen een Staat en een
Maatschappij, die volgens onze begin
selen worden bestuurd, worden juist
bestuurd. Andere beginselen dan de
onze zijn valsch. Hoe willen wij berei
ken, dat het Staatsbestuur doordrenkt
wordft van de toepassing onzer begin
selen? Door een apparaat te scheppen,
waardoor wij gezamenlijk onzen in
vloed aanwenden. Langs dien weg be-
studeeren wij de toepassing onzer be
ginselen, geven wij er formuleering
aan, maken wij er propaganda voor,
langs georganiseerden weg zoeken wij
telkens samenwerking met andere par
tijen.
Wij weten het wel, niet bij elke
kwestie van staatkunde staat of valt
