ATOOMBOM EN POLITIEK
Ooggetuigenverslag van het
afwerpen van de Atoombom
Woensdag 8 Augustus 1945 - No. 44
Pltgave van de Stichting
«De Burcht"
Bureaux Redactie
en Administratie
OUDE RIJN 1. TEL. 22777
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
HoofdredacteurenRector
H. L. J. M. SondaaJ en Mr
Dr. O. Ch. A. van Haren:
Redacteur: Prof. Dr. W
Asselbergs (Anten van
Duinkerken) en Joop Sle-
belt: Directeur: G G. van
Elburg.
Terwijl Japan in afwachting verkeert welke nieuwe slagen het land zullen
worden toegebracht nu de atoombom in gebruik is genomen, bespreekt de
geheele wereld de duizelingwekkende mogelijkheden van deze nieuwe
wetenschappelijke ontdekking.
Foto's van de aangerichte schade zijn
nu te Goeam ontvangen.
In afwachting van een volledig rap
port betreffende de uitwerking van
de eerste atoombom op Hirosjima, zijn
volledige plannen, voor met alle ener
gie doorgevoerde atoombomaanvallen
op Japan gereed en kunnen onmiddel
lijk verwezenlijkt worden."
Wij konden haast niet gelooven wat
wij zagen. Met deze woorden beschreef
kolonel Tibbets, de piloot van het Su
perfort, dat Maandag de eerste atoom
bom op Japan liet vallen het resultaat
van de ontploffing die Hirosjima op
zijn grondvesten deed trillen. Onmid
dellijk nadat kolonel Tibbets terugge
keerd was van zijn vlucht werd hij
onderscheiden met de „Distinguished
flying medal". Hij zeide: „De vlucht
naar het doel verliep zonder bijzon
dere gebeurtenissen. Wij lieten de bom
om precies 9.15 uur Japansche tijd val
len, en verdwenen zoo snel mogelijk
uit de buurt van het doel, dat goed
zichtbaar was, om het effect van de
explosie te ontgaan. Een geweldige
rookwolk steeg op die Hirosjima volko
men bedekte. Toen we de ontploffing
voelden was het of er afweergranaten
dicht in de nabijheid ontploften. Wij
bleven gedurende twee minuten boven
de omgeving van het doel."
General Lemay, de commandant van
het 21ste commando bommenwerpers
zeide, dat de eerste foto's slechts een
rookwolk lieten zien die tot 14.000 M.
hoogte steeg. Foto's vier uur later ge
nomen toonden aan dat er nog steeds
veel rook hing. Er waren eveneens tee
kenen van uitgebreide brandschade.
Op de vraag of het gevaarlijk is voor
een vliegtuig om een atoombom te
vervoeren, antwoordde: General Le
may: „Wat denkt u".
Kapitein Persons van "de Amerikaan -
sche Marine die aan de ontwikkeling
van de atoombom medegewerkt had,
vloog in het Superfort mede om de
uitwerking waar te nemen. Hij zeide:
„Het was ontzagwekkend en enorm.
Nadat het projectiel was afgeworpen
haalde ik diep adem en zette mij
schrap tegen de schok. Toen de schok
kwam zeide de bemanning om mij
heen: „Mijn God", en wat eens Hiro
sjima was, was nu een berg van rook
als een reugachtige paddestoel. 400 M.
boven den grond hing een groote hoe
veelheid stof die zich over een groot
gedeelte van de stad uitstrekte. Wij
sloegen het schouwspel eenige minuten
gade en toen een stuk van de „padde
stoel" afbrokkelde zagen wij eenige
vuren. Het succes van de onderneming
kan men afmeten aan het feit dat de
eerste laboratoriumtest van de nieuwe
bom op 16 Juli jJ. werd uitgevoerd in
Nieuw-Mexico en dat het afgewerkte
product precies twintig dagen later in
Japan werd afgeleverd."
Slechts drie mannen in het vlieg
tuig kenden de bijzondere beteekenis
van dezen tocht.
Generaal Spaatz, de commandant
van de strategische luchtmacht in den
Pacific zeide tijdens een persconferen
tie, dat de uitwerking van een enkele
bom gelijk was aan een raid door 2.000
Superforten.
Een van onze grootste zorgen m
Europa was dat de Duitschers een ge
heim wapen zouden hebben uitgevon
den dat hiermede te vergelijken was",
aldus generaal Spaatz. „De Duitschers
waren bezig met onderzoekingen in
deze richting, in een groote fabriek in
Oraniëniburg ten Noorden van Berlijn.
Maar wij hebben deze fabriek vernie
tigd tijdens een grooten aanval in het
voorjaar van dit jaar. In antwoord op
een vraag of de nieuwe bom het einde
van de oorlog in Europa bespoedigd
zou hebben, zeide generaal Spaatz:
„Als wij de bom gehad hadden, zou
deze den oorlog met zes of acht maan
den bekort hebben. Wij zouden wellicht
zelfs geen invasie noodig gehad heb
ben.
Het departement van oorlog van de
Ver. Staten heeft gisteravond bekend
gemaakt dat het resultaat van de in
terpretatie" van de luchtverkennings-
foto's van de schade aangericht door
de atoombom op Hirosjima Woens
dagavond bekend zal worden gemaakt.
In' de lucht ontploft.
Volgens een alhier opgevangen be
richt van het Japansche nieuwsbureau
zou de op Hirosjima afgeworpen
atoombom bevestigd zijn geweest aan
een parachute, en reeds in de lucht
zijn gedetoneerd, nog voor zij den
grond had bereikt.
Indrukken in de wereld.
In Engeland heerscht een gevoel
van dankbaarheid, dat de geallieerde
geleerden den wedloop met de Duit
schers gewonnen hebben.
In Moskou hebben de bladen het be
richt zonder commentaar of zonder
het speciaal op den voorgrond te
plaatsen gepubliceerd.
In de Ver. Staten wordt druk gespe
culeerd over de mogelijkheden. Men
acht het niet uitgesloten, in de toe
komst de Maan te kunnen bereiken.
Steenkool en olie, zoo meent men,
zullen als bronnen, van kracht worden
uitgeschakeld. Groote vorderingen op
velerlei gebied kunnen worden ver-
Wacht, met name ook op medisch ge
bied.
De „New York Times" meent, dat de
atoombom den vrede zal garandeeren
voor alle vereenigde naties.
In Australië zegt men, dat het
.menschdom nooit een grootere sensa
tie heeft beleefd.
Een Zuid-Amerikaansche zegsman
verklaarde, dat de ontwikkeling van
de atoombom oorlogen in de toekomst
onmogelijk maakt.
Een zegsman van het Vaticaan zeide,
dat het bericht daar een pijnlijken
indruk had gemaakt. Men beschouwt
de atoombom als een nieuwen stap in
het willekeurige gebruik van vernieti
gingsmiddelen.
Potsdam thans.
De atoombom heeft te Potsdam aan
Truman in alles een oorspronkelijk
overwicht verleend", schrijft de Times
Herald. De atoombom doet de be
langrijkheid van de rol, die de U.S.S.R.
in den oorlog in het Verre Oosten had
kunnen spelen, in het niet verdwijnen.
De strategische opvattingen, die nog
op de conferentie van Potsdam golden,
zijn door de uitvinding van de atoom
bom ineens volkomen verouderd. Mili
taire deskundigen zijn van oordeel,
dat de strategische beslissingen van de
conferenties van Teheran en Yalta
waardeloos geworden zijn. Veiligheid
kan niet langer afhankelijk worden
geaoht van de controle over de Dar-
denellen of de beheersching van het
Suezkanaal. Natuurlijke grenzen heb
ben elke beteekenis van strategisch
voordeel verloren. Het bezit van den
Rijn en van Keulen kan economische
waarde voor Frankrijk hebben, maar
men kan niet langer van strategische
noodzakelijkheid spreken, en datzelfde
geldt voor vele grenzen in O. en Z.O.
Europa. Alleen internationale vrede is
nog bij machte veiligheid te waar
borgen.
Het is van veel grooter belang de fa
bricage van atoombommen onder con
trole te houden. Het moet onwaar
schijnlijk geacht worden, dat momen
teel het geheim aan eenige andere mo
gendheid zal worden medegedeeld: Het
zal vooralsnog in handen blijven van
die mogendheden, die onmiddellijk be
trokken zijn bij de productie van
atoombommen.
Katholiek Wereldnieuws.
FRANKRIJK. De Communisten
in Frankrijk deden het voorstel om
aan de katholieke lagere scholen in
Frankrijk geen rijkssubsidie meer te
geven. De Raad van Advies grooten-
deels bestaande uit communisten
nam dit voorstel gretig in beraad en
met 128 tegen 49 stemmen werd aldus
besloten. Zoodat met ingang van 15
Juli 1945 de katholieke lagere scholen
geen subsidie meer ontvangen en voor
zichzelf moeten zorgen.
Alleen wanneer er verkiezingen wor
den gehouden en de katholieken van
Frankrijk dan eens niet verdeeld zijn,
maar samengaan, kan een toekomstige
regeering deze onrechtvaardigheid te
niet doen. Dat komt' ervan als katho
lieken zich versplinteren over allerlei
partijen en groepeeringen.
BELGIË. In België is een boek
verschenen, dat de strijd weergeeft
van Episcopaat en clergé tegen de
Duitsche overheerschingtoegelicht
met officieele documenten.
NEDERLAND. Deken Teulings uit
Nijmegen, die jarenlang in Dachau
verbleef, werd gevraagd of hij „ook
ondergrondsch" had gewerkt. Het ant
woord luidde: „Neen mevrouw, alleen
maar bovengrondsch, maar daarom
verhuisde ik ook naar het concentra
tiekamp!"
DUITSCHLAND. De Duitsche bis
schoppen zullen in deze maand hun
jaarlijksche bijeenkomst wederom te
Fulda- houden. Zij hebben van de
Fransche, Engelsche, Amerikaansche
en Canadeesche legerautoriteiten alle
mogelijke faciliteiten gekregen voor
hun reis. Maarde Bisschop van
Berlijn, van Breslau en alle Bisschop
pen in het door de Russen bezette ge
bied kunnen niet deelnemen aan de
Conferentie. Hier decr'.fds taktisk der
Russen of moeten we zeggen, der
Communisten als de Nazi's. Ze mo
gen gaanmaar ze krijgen geen
pas, geen auto, enz. Maar ze mógen
gaan.... o ja. Ze zijn vrij!
Het blijkt, dat Theresia Neumann
van Konnersreuth in Beleren nog in
leven is. Zij is thans 47 ja-ar oud. Haar
huis staat onder de bescherming der
Amerikanen, aldus vertelt „Universe".
POLEN. Wij vergeten wel eens,
dat mèt Duitsohland ook Rusland Po
len binnenviel in het jaar 1939. Dui
zenden Poolsche katholieke kinderen
verloren toen hun ouders en vele van
deze duizenden kinderen werden naar
Palestina gebracht, waar ze een Pool
sche en katholieke opvoeding kregen.
Thans zijn er sowjet-ambtenaren in
Palestina aangekomen om deze kinde
ren terug te eischen als Poolsche bur
gers. Hartverscheurende tooneelen spe
len zich af en welke toekomst gaan
deze katholieke kinderen tegemoet, op
genomen als ze worden in een systeem
dat ook nu nog volslagen godloos is!
Ht treurige feit wordt gesignaleerd,
dat hierbij Engelsche ambtenaren hun
volle medewerking verleenen. Dit be
richt is ontleend aan de „Catholic
Herald".
HET VATICAAN. Verschillende
Russische bladen sloven zich uit om
allerlei beschuldigingen te uiten tegen
den Paus. Een daarvan is het verzin
sel, dat de Paus aan Hitier een geluk-
wensch zou hebben gezonden toen de
aanslag van 20 Juli 1944 was mislukt.
De „Osservatore Romano" geeft een
officieele tegenspraak niet voor de
eerste keer en wijst er nogmaals op,
dat dit een louter verzinsel is geweest
van de Goebelspropaganda.
Voorts beweren de Sovjet-bladen dat
de Paus nooit zou geprotesteerd heb
ben tegen de Duitsche gruwelen.
Ook dit wordt door de „Osservatore
Romano" ontkent en bovendien met
verwijzing naar verschillende openlijke
protesten door den Paus in openbare
toespraken gehouden.
De „Osservatore Romano" geeft te
kennen, dat ze niet aan den gang kan
blijven met tegenspraken te geven,
evenmin wordt er vinnig aan toe
gevoegd als we telkens opnieuw
gaan protesteeren bij al de klachten
die er binnenkomen over het Bolsje
wisme in de door de Russen bezette
en onder controle staande gebieden en
die heel duidelijk en scherp gericht
zijn tegen de Katholieke Kerk.
STADSNIEUWS
R.K.S.V. „SANCTUS AUGUSTINUS".
De R.K.S.V. „Sanctus Augustdnus"
organiseert voor alle katholieke meis
jes, die in Leiden studeeren of gaan
studeeren, een kennismakingskamp
van 1821 Augustus te Hazerswoude.
Opgaven vóór 14 Augustus a.s. bij
mej. E. F. A. M. Caminada, De Laat
de Kanterstraat 28b, Leiden.
STAATKUNDIG STUDIE-CENTRUM
VOOR KATHOLIEKEN.
Naar wij vernemen bestaat het werk
comité van het onlangs opgerichte
„Staatkundig studie-centrum voor Ka
tholieken te Leiden en OegstgeeiL" uit
de navolgende heeren: Dr. W. J J.
Djjsselbloem, voorz.; A. O. Frohwein,
secretaris; Mr. J. G. Bergmeyer, pen
ningmeester en S. Menken, algemeen
adjunct. Het secretariaat is gevestigd:
Wittge Singel 37, Leiden.
De eerste, besloten studie-bijeen
komst, zal plaats hebben op Zondag
morgen 19 Augustus a.s. in het St.
Liduina-huis te Leiden, alwaar de
voorzitter, Dr. Djjsselbloem, het woord
zal voeren.
ZWEMINRICHTING „DE ZIJL".
Watertemperatuur 20 graden.
De Ned. R.K. Bond van Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden, ver
zoekt ons opname van het volgende:
In het kader van onze principieele
geloofsbeleving wenden wij ons vol
vertrouwen tot alle Katholieke Werk
gevers in het handels- kantoor- en
winkelbedrijf, met het dringend ver
zoek hun zaken op 15 Augustus a.s.
(Maria Hemelvaart) den geheelen dag
te sluiten.
Moge door massale sluiting van alle
zaken onder beheer van katholieken
een ieder in de gelegenheid worden
gesteld, zijn liefde en eerbied te betuiT
gen aan Maria, de Koningin van den
Vrede, aan Wie wij zoo onnoemelijk
veel te danken hebben.
Namens het Afd. Bestuur,
F. H. M. KOK, Voorzitter.
SPORT.
R.K. GYMNASTIEKVER. DOCOS.
Op veler verzoek plaatsen wij de les-
indeeling en het adres waar men zich
kan opgeven als lid:
Jongens tot 13 jaar, van 67 uur;
Jongens van 13 tot 17 j. van 78 u.;
Heeren van 8.15 tot 10 uur, gym
nastiekzaal aan den Heerensingel,
Dinsdagsavonds. Alle verdere inlich
tingen worden verstrekt op Vliet 32.
LUGDUNUM.
Bij de'op 3 dezer gehouden jaarver
gadering is het bestuur van de Leid-
sche voetbalver. „Lugdomum" als volgt
samengesteld: Voorz. J. Breedeveld;
le secr. N. de Ren, Buys Ballotstr. 65;
le penningm. P. C. Robbers; 2e voorz.
H. Humme; 2e secr. A. Strijk 2e pen
ningm. R. Massaar; Comm. J. Brons-
geest, W. Koolloos, J. Paalman.
UITGAVE PKILATELISTISCH
SOUVENIR.
1 September a.s. zal door een desbe
treffende commissie een p-hilatelistiech
souvenir worden uitgegeven ten bate der
door oorlogsomstandigheden getroffen
Rotterdamsohe studenten. Het zegel zal
verkrijgbaar worden gesteld voor den
prijs van 1 gulden. De gecontroleerde
oplage zal bestaan uit 50.000 exempla
ren. Het zegel Is ontworpen door den
Rotterdammer Benno Wissing. Van 15
31 Augustus kan men voor levering In
schrijven bij de Administratie der Ult-
gave-Commissie, Mathenesserplein 30.
Rotterdam-West. Het totaalbedrag van
elke bestelling wordt verhoogd met 20 ct.
administratiekosten. Indien men de ze
gel op aangeteekende brief wenscht ta
ontvangen, wordt de prijs van elk exem
plaar met 20 ets. verhoogd. Gelijk met
de inschrijving dient het verschuldigd
bedrag voldaan te worden, hetzij 2:
postwissel, hetzij door overschrijving 6,
de Rotterdamsohe Bank, ten name va)
genoemde commissie. De gelden zulleei
worden overgedragen aan de Rotterdam--
sohe Studenten-contaütcon
